kerk
wereld
Warme charismatische beweging
congresseert" in Naaldwijk
Paus kondigt encycliek over Heilige Geest aan
£cidóe@ou*a/n
aan tafel
weer
brieven
van
lezers
ACHTERGROND
Koninklijke gasten bij
jubileum Anglicaanse kerk
Hoezo duidelijk?
Elke stem telt
Eiidae Sou/tont
DINSDAG 20 MEI 1986 PAGINJ
Secretaris Zuidafrikaanse bisschoppen voor de
rechter
Pater Smangaliso Mkhatshwa. secretaris van de bisschoppen
conferentie van Zuidelijk Afrika, is beschuldigd van ongeoor
loofd wapenbezit. De aanklacht werd maandag tijdens een kor
te zitting van de rechtbank in Pretoria voorgelezen. Het proces
is vastgesteld op donderdag 22 mei. Pater Mkhatshwa werd op
vrije voet gesteld nadat hij schriftelijk had toegezegd zich bij
het begin van de rechtszaak te zullen melden. De zwarte secre
taris werd vrijdag zonder opgave van redenen gearresteerd. De
bisschoppenconferentrie eiste zijn onmiddellijke vrijlating
Dr. R.J. Mooi treedt volgend jaar af
De Nederlandse Hervormde Kerk is de procedure begonnen
voor de opvolging van dr. R.J. Mooi, secretaris-generaal van de
Kerk Dr. Mooi bereikt volgend jaar juli de pensioengerechtig
de leeftijd. Hij werd in november 1980 door de hervormde sy
node in deze functie gekozen. Daarvoor was hij ruim 13 jaar
secretaris algemene zaken van de kerk. De secretaris-generaal
heeft in het bijzonder tot taak de synode te adviseren met be
trekking tot het brede kerkelijke, theologische en maatschap
pelijke gebeuren en geeft de beleidskaders aan om te komen
tot bestuurlijke beslissingen van moderamen, breed modera-
men en synode en draagt bij aan de voorbereiding van getuige
nissen der Kerk vanuit het Evangelie.
Onze eigen gebreken
ergeren ons het meest
bij anderen
Na de wereldverbeterende en
uiterst kritische kerk van de
Acht Mei Beweging in Den
Bosch presenteerde zich op
Tweede Pinksterdag in de
Naaldwijkse Bloemenveiling
een kerk van geheel andere
signatuur. Een zich gelukkig
prijzende kerk, die van de
katholieke charismatische
beweging. Ruim tweeduizend
mensen duidelijk minder
overigens dan waarop de or
ganisatoren hadden gerekend
waren daarvoor naar
Naaldwijk gekomen Een
kerk die zich niets wil laten
gezeggen door de wereld,
maar wel midden in de we
reld zegt te willen staan.
De deelnemers aan deze cha
rismatische dag organiseren
zich doorgaans in kleine (ge
bedsgroepen waarbij zij bid
dend en zingend de Geest
vaardig over zich willen la
ten worden en zich zo weer
baar willen maken voor het
leven van alledag. Wie zich
zo geïnspireerd weet, heeft
voor twijfel geen plaats. Het
zijn mensen met een onver
woestbaar humeur die vaak
ook niet zonder een tikkeltje
exaltatie aan hun omgeving
willen duidelijk maken dat
zij dank zij deze tussenkomst
van de Geest een goed deel
van het ware geluk hebben
gevonden.
De charismatische beweging
doet denken aan manifesta
ties die in de reformatorische
kerken al veel langer gehou
den worden. Op de toogdag
in de Naaldwijkse Bloemen
veiling gebeurde hetzelfde
wat elders door het jaar in
kleine groepen plaats heeft.
Het gaat om lofprijzing en
bekering. Het aantrekkelijke
is echter, ook voor veel pro
testanten die zich juist daar
om aansluiten, het blije ka
rakter van de groepen. Men
smeedt er vaak vriendschap
pen voor het leven. Het sa
menkomen in zo'n groep kan
het gevoel van geborgenheid
en warmte geven dat men in
Deelnemers aan de open dag van de charismatische beweging
in Naaldwijk.
Trouw
De charismatische beweging
is een beweging die nadruk
kelijk katholiek wil zijn. De
inleiders op de dag, Anton
Ruitef* van de charismatische
groep uit Aarle Rixtel en de
leider van de charismatische
beweging op Malta, Mario
Cappello, kwamen daar heel
duidelijk voor uit. Door mid
den in de kerk te gaan staan,
ervaar je een kracht die je
nodig hebt, wanneer je naar
buiten treedt. Kerkpolitieke
vragen en aloude controver
ses tussen de achterban en
hiërarchie, die de Nederland
se katholieke kerkprovincie
al sinds het concilie teisteren,
zijn in de charismatische be
weging niet zozeer taboe als
wel volstrekt niet ter zake.
Trouw aan de bisschoppen is
vanzelfsprekend. Die hou
ding is zeker nog versterkt
omdat in Rome wel eens met
enig wentrouwen naar de
charismatische beweging
werd gekeken. De kenmer-
Inleider Mario Cappello tussen zijn vrouw en de Rotterdamse
bisschop mgr. Bar.
kende „zweverigheid" van
de beweging was daar debet
aan, maar vooral omdat de
beweging welsprekende ver
dedigers had binnen de hië
rarchie, onder wie de Belgi
sche kardinaal Suenens, kon
dat wantrouwen worden
weggenomen. In Nederland
is de Rotterdamse bisschop
mgr. Bör de referent van de
beweging. Hij ging gistermid
dag voor in de eucharistie
viering die als het hoogte
punt van de dag kon worden
beschouwd.
Mario Cappello riep de aan
wezigen op een einde te ma
ken aan'het dubbelleven als
christen. „Zondag gaan zij
naar de kerk, maar maandag
is weer hun eigen dag, dan
worden ze weer de heer van
hun eigen leven en blijft Je
zus verborgen achter de deu
ren van de kerk. Maak daar
een eind aan", aldus Cappel
lo. Niettemin bekende een
net gepensioneerde, wat
nurkse bloemenhandelaar in
de wandelgangen, die al vier
jaar aan een charismatische
groep deelneemt, ruiterlijk
de charismatische beweging
een prachtige zaak te vinden,
maar er in de handel niks
mee aan ie kunnen vangen.
„Je probeert met elkaar te
praten in zo'n groep en je
hoopt dat dat doorwerkt naar
buiten toe. Je probeert een
beetje' beter met elkaar om te
gaan. Daar gaat het om, maar
dat gaat wel heel langzaam."
PAUL VAN VELTHOVEN
Paus Johannes Paulus II
heeft op Eerste Pinksterdag
aangekondigd dat hij aan het
eind van de maand zijn vijfde
encycliek zal uitgeven, gewijd
aan de Heilige Geest. De paus,
die zondag zijn zesenzestligste
verjaardag vierde, sprak zo'n
30.000 gelovigen toe op het St.
Pietersplein.
Hij zei dat de encycliek geti
teld is Dominum et Vivifican-
tem (Over God en de Schen
ker van Leven) „Ik vertrouw
op de Heilige Geest voor dit
nieuwe schrijven, dat ik heb
opgesteld met grote liefde
voor Hem en voor de Kerk,
zei hij. Ik hoop dat wat ik ge
schreven heb een stimulans
zal zijn voor de gelovigen tot
een immer groeiende devotie
voor de derde persoon van de
Heilige Drieëenheid, aan wie
Christus voor zijn Hemelvaart
het werk liet om zijn kerk
naar de volledige waarheid te
leiden".
De paus zei dat de encycliek
op 30 mei gepubliceerd zal
worden en een trilogie vormt
met twee eerdere encyclie
ken, Dives in Misericordia
(Rijkdom in Genade) en Re-
demptor Hominis (De Verlos
ser van de Mens), die gewijd
waren aan God en Christus.
Encyclieken, die door de paus
zijn gericht aan zijn 3.300 bis
schoppen over kerkelijke za
ken, worden door de tegen
woordige pausen gebruikt om
het volk kond te doen van
hun inzichten.
Volgens zegslieden in Vati
caanstad is de nieuwe ency
cliek een lang werk vol tech
nische details en een weer
spiegeling van de persoonlijke
inzichten die de paus reeds
lang koestert. Volgens het Ita
liaanse persbureau ANSA zal
het pauselijk schrijven niet al
leen handelen over de Heilige
Geest, maar ook over de rol
van de kerk in de moderne
wereld.
Vermoorde homo
krijgt
afgedwongen
zegen
Een rouwende, maar woe
dende menigte van meer dan
200 mensen heeft in Turijn
een priester uit zijn kantoor
naar het altaar gesleept en
hem gedwongen het lichaam
te zegenen van een vermoor
de homosexueel. De priester
had geweigerd de begrafenis-
mis op te dragen voor de 54-
jarige Bruno Deiana, omdat
de man zijn hele leven lang
homosexueel was geweest.
Twee andere priesters had
den het lichaam in het mor
tuarium gezegend, maar on
geveer 200 vrienden van Dei
ana eisten een normale af-
scheidsmis in de kerk.
Deiana, die een kiosk had bij
de kerk, werd door een over
valler gedood. Op de dag van
de begrafenis was een korte
gebedsdienst gehouden in het
mortuarium, waarna de be
grafenisstoet op weg ging
naar de begraafplaats, langs
de kiosk waar Deiana was
gedood. Bij de kiosk begon de
menigte te applaudiseren en
te roepen dat Deiana de ze
gen van de kerk verdient. De
kist werd uit de lijkwagen
getild en de kerk binnenge
dragen. De priester werd bij
de armen gegrepen en naar
het altaar gesleept, waar hij
onder dwang de zegen gaf.
Moslims trotseren
bombardement wegens
Pinksterfeesst
Ongeveer 20 jonge doven uit
West-Beirut trotseerden zon
dag bombardementen en be
schietingen om in het ooste
lijke christelijke stadsdeel
een Pinksterdienst bij te wo
nen. Allen wonen in de Mos
lim-wijk. Dit speciaal voor
doven bestemde pinksterfeest
was georganiseerd door de
Nederlandse pater Ad Ande-
weg, oprichter van de chris
telijke dovenschool in Beirut.
Andeweg gaat nog deze week
onderhandelen met christen
en moslimmilities. Hij wil
toestemming krijgen in Oost
en West-Beirut andere doven
die niet durfden te komen,
alsnog voedsel en melk te ge
ven.
Burgemeester Havermans begeleidt de Engelse Prinses Mar
garet naar de Kloosterkerk aan het Voorhout
Prinses Juliana bij het betre
den van de Kloosterkerk
Prinses Juliana en de En
gelse prinses Margaret, gra
vin van Snowdon woonden
zaterdagmiddag de Kloos
terkerk aan het Lange
Voorhout de dankdienst bij
van de Anglicaanse kerk in
Nederland, ter gelegenheid
van het vierhondeijarig be
staan van de kerk van
St.John en St. Phillip in
Den Haag. De Anglicaanse
geloofsgemeenschap in Den
Haag is op Antwerpen na
de oudste buiten Groot
Brittanië. De voormalige
aartsbisschop Lord Coggan
van Canterbury en Sissing-
hurst zei in zijn preek dat
Nederland door de eeuwen
heen een gastvrij land is ge
weest, waar altijd de moge
lijkheid werd geboden tot
het houden van kerkdien
sten. De predikant van de
kerk van St John en St
Phillip, Alan Lindsay wees
op het multi-nationale ka
rakter van de kerk in Den
Haag (ongeveer achthon
derd gezinnen van vijfen
twintig nationaliteiten zijn
aangesloten bij de Anglican
Church of St John and St
Phillip). Zijn woorden wer
den onderstreept door de
aanwezigheid van de am
bassadeurs van Groot-Brit-
tanië en de Verenigde Sta
ten. Zij lazen uit respectie
velijk het Oude Testament
(Jesaja 42 5-12) en het
Nieuwe Testament (Romei
nen 12 1-12). Onder de
vele aanwezigen van ande
re kerkgenootschappen wa
ren de afgevaardigde van
de pauselijke nuntiatuur
mgr. Cassidy, de secretaris
van de Raad van Kerken
ds. W. van der Zee, mgr.
Van Kleef van de Oud-Ka
tholieke kerk en drs C.A.
ter Linden, de predikant
van de Kloosterkerk. De
dienst werd besloten met
het zingen van het zesde
couplet van het Wilhelmus
en het Engelse volkslied.
Pastorale synode
voor stad Rome
Paus Johannes Paulus II
heeft een pastorale synode
voor het bisdom Rome aan
gekondigd, die ten doel
heeft de huidige samenle
ving te vernieuwen volgens
de richtlijnen van het
Tweede Vaticaanse Conci
lie.
De synode richt zich vol
gens de paus vooral op „een
herleving van het Tweede
Vaticaanse Concilie en op
de toepassing van de beslui
ten ervan, waardoor het ge
loof verdiept en de samen
leving vernieuwd wordt".
Organen
Hervormde kerk
moeten zelf
bezuinigingen
aangeven
De bezuinigingsvoorstellen in
de Nederlandse Hervormde
Kerk zijn voorlopig van de
baan. Wel moeten alle secto
ren in de kerk van 1988 tot en
met 1991 4 procent per jaar
inleveren. De organen moeten
nu groepsgewijs zelf aangeven
waarop bezuinigd zal worden.
Zij moeten hierover voor 1
november een beslissing ne
men.
Dit heeft het breed modera
men van de Hervormde Kerk
medegedeeld aan alle kerke
lijke organen die hun begro
ting moeten laten goedkeuren
door de generale financiële
raad (GFR). De diverse orga
nen van de Kerk hadden bij
na zonder uitzondering tegen
de bezuinigingsplannen ge
protesteerd. Wegens een te
kort van ongeveer een mil
joen gulden op de begroting
voor dit jaar van bijna 20 mil
joen gulden besloot het breed
moderamen eind vorig jaar
tot een vacaturestop voor een
periode van half jaar.
Onder meer de vacature van
ds. J.E. van Veen bij de raad
voor overheid en samenleving
(ROS) en de komende vacatu
re van dr. C.P. van Andel (se
cretaris van de raad voor
kerk en theologie en van het
Rome-Reformatieberaad)
den niet vervuld mogen wor
den.
Hoewel de vacaturestop wordt
opgeheven, zullen vacatures
voor beleidsfuncties niet auto
matisch vervuld worden. Dit
moet „uitermate selectief
worden bezien en steeds sec
torgewijs moeten worden be
oordeeld," aldus het breed
moderamen.
De bezuinigingsvoorstellen
van maart moeten beschouwd
worden als uitgangspunten
voor het overleg binnen de
sectoren, maar zij kunnen
vervangen worden door ande
re voorstellen. „Het zal op
den duur onontkoombaar zijn
dat het aantal arbeidsplaatsen
wordt verminderd." Uitgangs
punt is en blijft dat er geen
gedwongen ontslagen zullen
vallen en dat vermindering
van het aantal medewerkers
via een natuurlijk verloop
wordt bereikt.
Slavink met gesmoorde spitskool en aardappelen
aardbeien-flip
De benodigdheden voor twee zijn: 2 slavinken of 150 g
half om half gehakt en 50 g dunne en lange plakjes ont
bijtspek, 25 g margarine, mespunt bloem, tomatenpuree:
uitje of sla-uitje, kerrie, 10 g margarine, 500 g spitskool,
zout, selderij en/of lavas:
Vi tot 1 kg aardaj
100 g aardbeien, basterdsuiker naar smaak, 4 lange vin
gers, 4 dl gele vla (4 dl melk, 20 g custard, 24 g suiker),
citroenessence.
Zelfgemaakte slavinken zijn wat voordeliger dan kant en
klaar gekochte en heel veel werk geeft dat klaarmaken niet.
Meng het gehakt met zout, peper en nootmuskaat, vorm er
per persoon een rolletje van en pak dat in de lengte en
breedte in spek. Bak de slavin ken in matig-warme margari
ne in twintig minuten bruin en gaar. Keer het vlees geregeld
en leg het deksel steeds weer schuin op de pan. Leg de gare
slavinken op een warm bord. Bak de bloem lichtbruin in het
overgebleven vet, voeg weinig water en tomatenpuree toe en
laat de jus nog een minuut koken.
Fruit kleingesneden ui met kerrie goudgeel in de margarine.
Bak even al omscheppende de in reepjes gesneden kool mee,
voeg dan twee lepels water toe en sluit de pan. Smoor de
groente onder af en toe omscheppen in tien minuten gaar.
Maak de kool af met fijngeknipte selderij of lavas.
Zet de gewassen, schoongemaakte en in plakjes gesneden
aardbeien een half uur weg met basterdsuiker. Verdeel de in
stukjes gebroken lange vingers over hoge glazen en leg er de
aardbeien met sap op. Houd twee mooie plakjes achter. Be
dek de aardbeien met de met citroenessence gemengde vla.
Garneer de glazen met de achtergehouden stukjes aardbei.
JEANNE
TWINTIG jaar geleden begon D66 onder leiding van r
Mierlo als de partij van de vernieuwing, maar bovenal
de politieke duidelijkheid. In die twintig jaar kende D66 't
hoogte- maar ook veel dieptepunten. Nu lijkt D66 ondena
ding van Van Mierlo wederom een hoogtepunt te berei
Maar D66 blijkt inmiddels D66 niet meer te zijn.
WAAR is de bijna spreekwoordelijke duidelijkheid
partij gebleven? Wat gebeurt er met een stem op D66? Stcl
de kiezer dan de komst van een links georiënteerd kab
of de voortzetting van de CDA/VVD-coalitie met een b
D66 steun? De kiezer weet dat niet precies en evenmin te
nu eigenlijk de belangrijkste beginselen zijn van die p e
De onduidelijkheid, die vroeger de confessionele par
werd verweten, treft de kiezer nu aan bij D66. Met dat
schil, dat de vroegere confessionele partijen daar be
voor kozen en er voor uitkwamen, terwijl D66 nog st'
doet voorkomen, alsof die partij de duidelijkheid en de
nieuwing zelf is.
ALS Van Mierlo gevraagd wordt tot wat voor kabinet
stem op D66 zal leiden, is zijn antwoord ontwijkend. In
derland stemt men niet op een kabinet, maar op een vi
vertegenwoordiging is dan het antwoord, hetgeen for
gezien volstrekt juist is. Daarbij wordt echter vergeten
het juist D66 was dat in het begin van de zeventiger jarei
initiatief nam tot de vorming van een schaduwkabinet
nog vóór de verkiezingen bekend werd gemaakt. De ki
zo luidde de redenering, behoorde duidelijkheid te he
over wat er met zijn stem zou gebeuren. Vergeten zijn
staatsrechtelijk gezien, vreemde capriolen. En dat is
goed ook. Van Mierlo moet nu echter niet net doen alsol
partij nooit heeft gedwaald. D66 is een doodgewone mid*1
partij geworden, die profiteert van de bij sommigen best
de onvrede over de gevestigde, traditionele partijen
voordeel zal echter slechts tijdelijk zijn.
Zelden is de onzekerheid over het resultaat van de
merverkiezingen zo groot geweest als bij de stembusslaj "j
morgen woedt. Al weken geleden werd in deze kolom ge
stateerd, dat de uitslag waarschijnlijk door een zeer 1
aantal kiezers zou worden bepaald. Gevreesd moet wo
dat een hertelling van de stemmen noodzakelijk zal zijr j
minimale verschillen de uitslag bepalen.
ZELDEN ook heeft er zoveel duidelijkheid bestaan ovefei
ingrijpende gevolgen van het doorslaan van de stemme|)r
lans naar de ene of naar de andere zijde. Wie morgen
stem verloren laat ga&n, zou 's avonds wel eens kunnen
stateren, dat juist die stem de doorslag had kunnen gC
Vandaar dat morgen eens te meer geen enkele Nederlai e
wat zijn politieke voorkeur ook mag zijn, de gang naaijji
stembushokje mag overslaan.
Koeler
DE BILT (KNMI) Vanaf
woensdag komt ons land in
een koele zuidwestelijke lucht
stroming. Een onweersstoring
die aan het warme weer een
eind maakt kan morgenoch
tend in de oostelijke provincies
nog actief zijn. In de rest van
het land is het morgen het
grootste deel van de dag droog.
Aan het eind van de dag kan
weer een enkele regenbui van
de Noordzee het land binnen
drijven. De middagtempera-
tuur wordt morgen een graad
of 18.
De zuidwestelijke wind neemt
morgen in de loop van de dag
toe en kan aan de kust krach
tig worden. De aanvper van
oceaanlucht zal tot aan het
eind van de week voortduren.
Kleine storingen kunnen af en
toe voor een bui zorgen, maar
de zon zal in het weerbeeld ze
ker niet ontbreken.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
donderdag en vrijdag:
Zuid-Scandina vië: Wisselvallig
weer met enkele buien. Mid-
dagtemperatuur rond 15 gra
den.
Britse Eilanden: Wisselvallig
met enkele buien, maar in oost
en zuid-Engeland ook flinke
zonnige perioden. Middagtem-
peratuur van 13-graden in
Schotland tot 18 graden in
zuid-Engeland.
Benei uxlanden, Noord-hx
land, Noord-Frankrijk: 2a
ge perioden en voornarm
in de middag een lokale nk
bui. Middagtemperatuurpe
16 graden aan de kust tta
graden in noord-Frankrijl
Midden en Zuid-Fran
Midden en Zuid-Duiti
flinke zonnige periodei
vrijwel overal droog. Mii
temperatuur van 20 gi
aan de Franse Kanaalku
27 graden in zuid-Franki
Spanje, Portugal: Drooi
zonnig. Middagtemperatu i
tot 28 graden.
Alpenlanden Zonnig,
dagtemperatuur in de
rond 24 graden. Nulgraai
sius niveau rond 3000 me
Italië, Joegoslavië: Dond
een lokale onweersbui. 0
gens zonnig en droog. Mil -
temperatuur 25 tot 30 gr<
Den Helder h.b.
i
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
De mens wrikt
Alle partijen hebben afgelopen
weken hun best gedaan zoveel
mogelijk kiezers voor zich te
winnen. Wij weten dat er ook
dingen zijn beloofd en gezegd
die niet kunnen worden nage
komen. We weten ook dat er
nog al eens idealistisch en on
realistisch is betoogd. De kie
zers waren vaak het meest
duidelijk en consequent. Het
CDA is een doodgewone mid
denpartij, waarover minister
Lubbers heel eerlijk zegt: „de
D is als het erop aankomt be
langrijker dan de C". Een dui
delijke uitspraak. Als dan in
de EO-gids „Visie" een CDA-
advertentie verschijnt waar in
grote letters staat „Wij willen
het leven beschermen. Daar
staan wij voor", is dat een leu
gen. Immers, onder CDA-be-
wind kwam de abortuswet tot
stand, steeg de criminaliteit tot
grote hoogte en mag volgens
de proeve van euthanasiewet
door het CDA ontworpen, de
dokter in bepaalde gevallen
doden. Er is uiteindelijk
nig verschil tussen „Ni D J
maitre" en de mens wril
als het God niet schikt.
J.M. Woerdenbag-van Aio
DEN HAAG.
Werkloosheid
Via advertenties en diver
beidsbureau's ben ik bijn
jaar bezig geweest med
kers te werven. Door toe
dit kort geleden gelukt,
recteur van het arbeidsb
in Naaldwijk noemde de
tie bijna onoplosbaar;
geen aanbod. Er is jaar iiv
uit een grote vraag naar
al tijdelijke en veelal oo
geschoolde werknemers.
omringende steden zijn li
tienduizenden als werklo f
geschreven. Werk voc
werkloze is trouwens he
trale thema in deze v k
zingstijd, maar de werl
komen niet af op-het w<
de tuinbouw. Werk dat)-
daag de dag zeker geer
werk is en bovendien
lijk wordt betaald. Wer
per bus of met de fiets
velen in binnen een halp
of minder te bereiken i
Westland, het gebied
Delft en Den Haag, waar;,
bedrijfsleven voldoende
kan verschaffen, doet ei
aan, met folders, videi
enz. enz. om de mensen
de bedrijven te krijgen
mag niet baten. Zijn e
geen andere maatregele
dig?
A. van Dijk,
nootdo:
ijk,
irp.
