WD heeft zich vastgeketend aan kabinetsbeleid DE KRANT.OMDAT II NIET IEDERE DAG IN HET KREMLIN KUNT ZIJN. De PSP is niet kapot te krijgen 99 j PPR voor „dwarsliggers"'''en doorprikkers CPN hamert op samenwerking EVP rekent op drie zetels SP: Socialisme van brood op de plank BINNENLAND CeidaeComont VRIJDAG 16 MEI 1986 PAGINA AMSTERDAM Hotel Krasnapolsky, voor de Amsterdammer gewoon „Kras", is welgevuld met liberalen. Uit alle wind richtingen zijn ze naar Amsterdam getogen, om daar op de eerste échte lentedag de campagnes tart van de VVD luister bij te zetten. De camera's hebben hun strategische posities ingenomen. Bui ten is het twintig graden, binnen loopt de tempera tuur aanmerkelijk hoger op. Het licht in de al bijna tropi sche zaal dooft. Ergens op de achterste rijen wordt een VVD-meisje hartstochtelijk door een al even liberale jon gen gekust. Ze hebben slechts oog voor elkaar en niet voor de videofilm waar optimistisch een stembusuitslag voor de VVD van „3.?" Wordt voor speld. Het zal duidelijk zijn dat de punt achter de drie ook van een cijfer moet worden voor zien. Nog even heerst er vrede en rust, maar dan gaan de lichten weer aan. De christelijke show-fanfare Excelsior uit Delft („met dank aan Lub bers") ontsteekt in een muzi kale woede en begeleidt onder de heroïeke tonen van veel glanzend koper negen van de veertien VVD-bewindslieden („het winnende team") die wuivend de zaal binnenschrij den richting podium. De zaal staat op, juicht, klapt en stampt met de voeten. Elk van de negen mag in het kort hoog opgeven van zijn of haar heldendaden gedurende de laatste vier jaar, daarbij consequent eindigend met „als de toekomst je lief is". Tussen het gepoch van de bewindslie den door speelt de band tel kens „It's now or never". Van Aardenne zwaait als een lede pop ritmisch met zijn armen en juicht: „Het gaat weer goed met de economie!". Van Eeke- len roept: „Doorgaan met Eu ropa! (met een stem vol dramatiek waar menig toneelspeler ja loers op zou zijn) noemt het ambtenarenapparaat „het on dergeschoven kind van de sa menleving". Zoals partijvoorzitter Jan Kamminga de bijeenkomst opent, zo wordt die door Ed Nijpels-besloten: veel pep-talk, klapjes naar de PvdA en hon derden argumenten vóór voortzetting van deze coalitie. In vei bale bedrevenheid wint Kamminga; Ed Nijpels hecht er nu eenmaal aan zijn spee ches spontaan te laten opwel len, daarbij slechts wat vluch tige aantekeningen als lei draad gebruikend. Gevolg is wel dat hij hinderlijk vaak te rugvalt op stijlbloempjes als „Ik stel vast, datof „Maar waar gaat het om? Het gaat „ALS HET OOK MAAR GOED GAAT ALS ED DADELIJK KOMT" Lijsttrekker Nijpels, partij voorzitter Kamminga en minister De Korte van bin nenlandse za ken bij de start van de verkiezings campagne van de VVD. telverlies voor de VVD voor spelden, zorgden ervoor dat de hoera-stemming lang weg bleef. Pas de laatste week lijkt .ept: „voorgaan met r.u- de partij wat kiezenJ terug te En minister De Korte Wjnaen. Het liberale campag neteam koos voor een nogal bescheiden wijze van stemmen werven. Een min of meer op gelegde bescheidenheid ook, want de politieke realiteit maakt het de VVD nauwelijks mogelijk zich van krachtige en sprankelende verkiezings-is- sues te voorzien, dan wel aller lei prachtige dingen voor de mensen in het vooruitzicht te stellen. De VVD heeft zich welbewust met handen en voeten gebon den aan voortzetting van dit kabinetsbeleid en daarmee aan regeren met het CDA. On danks niet aflatende pogingen de voortzetting van deze coali tie tot een exclusieve VVD- kwestie te maken (Nijpels: „Dit kabinetsbeleid is meer dan ooit VVD-beleid!") is dat de liberalen niet echt gelukt. Nijpels geeft zonder meer toe dat Lubbers en het CDA wat dat betreft de grootste troeven in handen hebben. De VVD heeft, anders dan het CDA, de deur naar een coalitie met de socialisten al een tijdje geleden dichtgeslagen. Dat geeft de li berale politici in elk geval alle ruimte om tegen de PvdA uit te varen. En zo geschiedt het. De niet aflatende stroom van verwijten aan het adres van Den Uyls partij zijn als volgt samen te vatten: een kabinet met de PvdA zal ronduit rampzalig zijn voor ons land want alles wat de afgelopen ja ren is bereikt zou in één klap weer teniet worden gedaan. Overigens is het niet zo dat ie dere liberaal geheel afwijzend staat tegenover samenwerking met de PvdA. Vooral onder de jongere VVD'ers leeft sterk de wens die „eeuwige regerings partner" (het CDA) eindelijk eens de oppositiebanken in te jagen. Een van de jongere VVD-kamerleden, die liever niet bij naam genoemd wil worden, durft de voorspelling aan dat over vier jaar er best eens een PvdA-VVD-coalitie zou kunnen verrijzen. Sommi gen hopen zelfs in stilte dat de VVD na de verkiezingen naar de oppositiebanken wordt ver wezen. „Zodat ik eindelijk weer eens kan zeggen wat ik écht denk", vertrouwt een ka merlid ons toe. Vooral omdat de VVD het ge voerde èn toekomstige kabi netsbeleid als inzet van de Meer succes oogst de met zijn 36 jaar nog altijd jong ogende Ed Nijpels met het uitdelen van blauwgele irissen in de Amsterdamse binnenstad. Is het toeval dat de liberalen, an ders dan bijvoorbeeld de PvdA met haar rode rozen, gekozen hebben voor een bloem die weliswaar sierlijk is maar in een gemengd boeket door gaans het eerst verwelkt? Eenmaal op de Dam vallen Nijpels kussen en verzoeken om handtekeningen van de verzamelde jeugd ten deel. Mi nister Van Aardenne moet bij het uitdelen van zijn bosje bloempracht hier en daar een botte weigering incasseren. Niet maatgevend Deze met veel hoempa en tra lala omlijste campagnebijeen komst is overigens niet maat gevend voor de wijze waarop de liberalen de verkiezingen tegemoet treden. Hoofdmoot wordt ook bij deze partij ge vormd door massa's spreek beurten overal in den lande. Opvallende campagnestunts, zoals die vier jaar geleden wèl op het programma stonden, hebben we dit jaar niet kun nen noteren. Of het moet de vierdaagse fietstocht zijn, die vorige week het met de dag wisselende liberale peloton van Zeeland, via Brabant naar Zuid-Limburg voerde. De opiniepeilingen, die al vele maanden lang een gevoelig ze- verkiezingen maakt, is haar eigen verkiezingsprogram wat op de achtergrond komen te staan. Dat de liberalen bijvoor beeld geen twaalf (CDA) maar achttien miljard willen bezui nigen, valt op geen enkele spreekbeurt meer te verne men. Dat er tot 1990 zeven miljard wordt uitgetrokken voor lastenverlichting, dat er vierhonderd miljoen wordt ge kort op de studiefinanciering en dat er zo'n drie miljard op de volksgezondheid moet wor den gekort, wordt al evenmin van de daken geschreeuwd. Een program is één, maar re geren met het CDA is twee. Disco-dreun De disco-dreun en een schreeuwerige aankondiging van Veronica-discjockey Erik de Zwart verwelkomen ons, als we na enig ronddwalen door de Bossche buitenwijken, tóch nog in De Maaspoort be landen. Door de kunstmatige duisternis, slechts doorpriemd met veelkleurig oplichtende spots, worden aard en omvang van de ruimte voorlopig nog aan onze waarneming onttrok ken. Pas als de ontstoken lich ten de pauze aankondigen in het muzikale geweld van een paar honderd watt, wordt dui delijk dat we ons in een im mense sportzaal bevinden. De ene helft is omgebouwd tot een disco met terrasjes en kraampjes, de andere helft wordt in beslag genomen door een podium met zitplaatsen in arena-vorm. En dit alles ge- sponsored door „Melk de witte motor". Twee weken na de campagnestart in Amsterdam, zijn we nu aangeland in Den Bosch, waar de JOVD, de jon gerenorganisatie van de libe ralen, een bijeenkomst in het teken van de aanstaande ver kiezingen houdt. Het programma is zeer afwis selend: toespraken van Ed Nij pels en Pieter Winsemius, een politiek jongerenforum en dito quiz, een veelbelovend optre den van de mooie-meiden- groep Centerfold en daar tus sendoor veel discostampers. Geen wonder dat vele honder den jonge liberalen de weg naar de Maaspoort hebben we ten te vinden. De media zijn eveneens in groten getale ko men opdagen, maar ongetwij feld niet in de eerste plaats voor de keiharde, niemand ontziende disco. Winsemius wordt door het JOVD-publiek met veel en- SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN (c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen/Woesp thousiasme begroet (al wist geen van de deelnemers tij dens de quiz het goede ant woord op de vraag: „Wie is de minister van volkshuisves ting?"). Als Winsemius boven dien stelt dat in de komende kabinetsperiode de bestrijding van de jeugdwerkloosheid ab solute voorrang moet krijgen, kan hij al helemaal niet meer kapot. JOVD-voorzitter Julius Re marque (hij zou een jongere broer van Nijpels kunnen zijn) kijkt desondanks somber, als we hem aanspreken. „Als het ook maar goed gaat als Ed zo dadelijk komt", mompelt hij voor zich uit. Hij vertelt dat nog maar enkele weken gele den Nijpels op een JOVD-con- gres een niet al te vriendelijk onthaal kreeg en zelfs gejoel oogstte. De moed van de jonge liberaal zakt nog verder in zijn schoenen, als de omroepinstal latie (nog voor de komst van Nijpels) meldt dat de bus uit Leiden alweer klaar staat voor vertrek. Het optreden van Centerfold gaat om meer dan één reden niet ongemerkt voorbij, ook niet aan ex-JOVD'ers als de kamerleden Frank de Grave en Robin Linschoten. Het vrouwelijke drietal laat met elke voltooide „song" ook een kledingstuk op het podium achter. Iemand had ons reeds op de hoogte gebracht van het feit dat dit onthullingsproces pas zou stoppen op een mo ment dat slechts een miniem slipje de drie ranke lijven zou omhullen. Maar de organisatie had op last van de VVD an ders bepaald, zo bleek toen de meisjes, nog in redelijke mate van textiel voorzien, hun „act" besloten., „Tja, het moet na tuurlijk wel netjes blijven", verklaart een VVD-voorlich- ter met een glimp van spijt in zijn stem. „Edje, Edje!" De JOVD-voorzitter haalt op gelucht adem als Nijpels door het jongerenpubliek wordt ontvangen met klaterend ap plaus, roffelende voeten en een gescandeerd: „Edje, Edje". „Hoezo zou het liberalisme on der jongeren niet leven!", roept Nijpels en nog harder zwelt het applaus aan. „Ik was helaas vijf minuten te laat om Centerfold mee te maken. Maar ik heb een uitnodiging van ze gekregen om naar een andere voorstelling te komen. Is er iemand die met me mee wil?". Het hoogtonige gejoel geeft aan dat vooral de meisjes zich uitgenodigd voelen. Alles wijst erop dat Nijpels zich wel lekker voelt in de omgeving, waar ook zijn poli tieke carrière (als JOVD-voor zitter) een aanvang nam. Vlak voor zijn optreden ondergaat de VVD-leider gewillig het gee"ft" altijd "wel een rondje spiedende oog van de NOS-ca- - mera. „Jij moetje gedeisd hou den, want jij zit toevallig wèl op de wip'zegt Nijpels pla gend tegen Frank de Grave, die met zijn 26e plaats op de VVD-lijst nog maar moet af wachten of hij opnieuw in de Kamer wordt gekozen. Nijpels, bepaald niet ontevreden over het voor hem gunstig verlopen VARA-radiodebat van die ochtend, laat op het spreekge stoelte het rijtje standpunten nog eens de revue passeren: mensen moeten zelf uitmaken hoe ze hun leven inrichten, pas op de plaats met kernener gie en weg met de discrimi natie: „Het is de dure plicht van elke politieke partij dat een eind wordt gemaakt aan deze vreselijke discriminatie". Handig speelt hij in op de inte ressesfeer van jongeren. De vrijheid om naar het tv-station van je eigen keuze te kijken. Ten aanzien van het mediabe leid haalt Nijpels fel uit naar wat hij noemt de „betutteling van het CDA" en de PvdA die „de techniek tegenhoudt". En dan nog een serieuze bood schap aan de verzamelde jeugd: refererend aan de sum miere Russische mededeel zaamheid na de kernramp, wijst hij erop, hoe gelukkig ze kunnen zijn met de westerse vrijheid van meningsuiting. „Leve de VVD, leve de ver kiezingsuitslag!", besluit de VVD-leider zijn toespraak on der luid applaus. Zelfbewuster? „Dat ik nu zelfbewuster zou zijn? Nee, hoor. Ik doe gewoon zoals ik altijd doe", zegt Nijpels met een quasi-verwonderdp uitdrukking op zijn gezicht als de bijeenkomst in Den Bosch wordt besloten met een geïm proviseerde persconferentie. Maar uit alles blijkt het tegen deel: de nogal robotteske wijze van spreken die Nijpels vooral voor de camera's hanteert, laat hij in Den Bosch varen. Onder het genot van een pilsje geeft de leider toe dat hij soms weieens terugverlangt naar rustiger tijden: „Niet naar mijn JOVD-periode, maar wel naar de jaren dat ik „gewoon" ka merlid was, waar ik als justi- tie-woordvoerder van mijn collega's alle vrijheid kreeg. Dat is heel wat relaxter, dan wanneer je je als fractieleider van de VVD moet opstellen". Nijpels geeft toe dat hij de af gelopen periode ook moeilijke momenten heeft gekend. „Maar gelukkig heb ik het vermogen heel snel dingen van mij af te zetten. Als ik dat niet had gekund, dan had ik het er persoonlijk waarschijn lijk heel wat moeilijker mee gehad". Een groepje opgetogen JOV- D'ers, dat in de bar van De Maaspoort aan het „zooien" is, heft spontaan een drinklied aan als Nijpels binnenkomt: „Edje is zo'n peer, want hij weg". Het kost „Edje" inder daad een rondje. FRANS WEERTS MARGA RIJERSE PSP, PPR, CPN en EVP moeten vechten voor behoud van hun kamerzetels. De groei van de PvdA lijkt ten koste te gaan van „klein links". De Socialistische Partij maakt kans de enige nieuwe splinter te worden in de Kamer. DEN HAAG In haar werkkamer aan het Binnen hof blikt lijsttrekker Andrée van Es terug op de roerige periode die de PSP begin dit jaar doormaakte. Fred van der Spek, de man die vele ja ren lang het gezicht van de PSP bepaalde, haakte af om dat hij de PSP te veel naar rechts vond afglijden. Hij sloot zich aan bij de inmid dels alweer opgeheven PSO. „De afgelopen maanden wa ren geestelijk en lichamelijk slopend", zegt Andrée. Maar ze vertrouwt rotsvast op een verkiezingsuitslag die de PSP weer minstens drie kamerze tels oplevert. „We zijn niet kapot te krijgen. Van die PSO heb ik nooit hoge ver wachtingen gehad. Het sloeg Andree van niet aan". Ontwapening, sociale zeker heid en arbeidstijdverkorting zijn de hoofdonderwerpen uit het programma van de PSP. „We blijven hameren op de noodzaak van totale ontwa pening. Veel mensen lijken het hoofd in de schoot te leg gen en de kruisraketten als een voldongen feit te be schouwen. Dat komt mede door de lakse houding die de PvdA en het IKV de laatste tijd innemen. Daar is men aan het schuiven in de rich ting van acceptatie. Wij blij ven ons daar tot het laatsti toe tegen verzetten". En wa betreft de sociale zekerheii zegt de PSP: de minima di komende vier jaar met tiei procent omhoog en de uitke ringen weer tachtig procen van het laatstverdiende loon De werkloosheid kan volgen de PSP pas echt effectie worden bestreden door eei drastische arbeidstijdverkor ting. Andrée van Es: „W willen in 1990 een 25-urig werkweek hebben. Alleei wie boven modaal verdien moet daarvoor loon inleve ren". En waar betaalt de PS! dat van? „Er is echt geli voor. Denk alleen al eens aai wat je kunt weghalen bij De fensie!". AMSTERDAM „Vlieg met me mee naar de regenboog", zingt cabaretier Paul de Leeuw in Amsterdam op een verkiezingsbijeenkomst van de PPR. De Leeuw heeft waarschijnlijk geen idee hoe zeer zijn tekst kan worden geassocieerd met de PPR die immers vaak is aangeduid als een een partij van „hemel- fietsers". Maar de Politieke Partij Radikalen wil af van het imago van de club, die alle zaken slechts op serieuze en belerende toon wenst te benaderen. Het werken aan een ander imago heeft de partij weliswaar nog weinig winst opgeleverd, maar lijkt er wel voor gezorgd te heb ben dat het dieptepunt in de peilingen (terug naar één ze tel) inmiddels is overwonnen. In de enquêtes van de laatste weken staat de partij stabiel op twee zetels, evenveel als nu in de Kamer. „Voor doorprikkers", staat te lezen op het blauwe PPR- Ria Beckers. ballonnetje. Een van de ver kiezingspamfletten vertelt 'een soortgelijk verhaal: „Voor dwarsliggers". Vinger wijzingen naar de rol, die de radikalen zichzelf toedichten in Nederlandse politiek: het geweten van de democratie, de partij die het parlement moeten blijven bestoken met „nieuwe inzichten en nieuwe initiatieven". Lijsttrekker Ria Beckers: „Wat aan de orde is, is het harde gevecht om de idealen van de jaren zestig te realise ren. In een driepartijenstelsel komt van deze discussie niets terecht". De kwaliteit en de veelkleurigheid van de de mocratie is er volgens haai mee gediend dat fracties al de PPR de grote partijen hin derliik blijven volgen. Ofschoon de PPR politie) ver verwijderd is van CD^ en VVD, heeft ze met dii partijen gemeen, dat tijden de verkiezingscampagni veelvuldig tegen de PvdA schenen wordt geschopt. Ri; Beckers laat in haar verkie zingstoespraken niet na eroj te wijzen dat PvdA en linksi politiek twee heel verschil lende dingen zijn. Dat di PPR zich wat vijandig opstel tegenover de sociaal-demo craten heeft ook alles te ma ken met het feit dat de Pvd/ een sterke zuigkracht uitoe fent op het potentiële PPR kiezersbestand. De PPR maakt zich sterl voor zaken als een straf mi lieubeleid, een basisinkomei voor iedereen, een 25-urig werkweek en gelijke kansel voor mannen en vrouwen. DEN HAAG „Als het in de komende twee jaar niet lukt een combinatie te vor men kun je er beter mee op houden. Dan heeft het geen zin". Ina Brouwer, lijsttrek ker van de CPN, is al een jaar geleden begonnen een samenwerking tussen de kleine linkse partijen CPN, PSP EN PPR na te streven maar tot nu toe is er weinig van terecht gekomen. Brou wer: „Samenwerking is be langrijk om resultaten te be halen. Op hoofdvragen zoals de afbraak van de sociale ze kerheid en het vredesbeleid moeten we elkaar vinden. Dat is de toekomst van de linkse politiek". Dat er op landelijk niveau (in de gemeenten lukt het wel) nog geen sprake is van een hechte samenwerking is vol gens Brouwer de schuld van de PSP. „Zij hebben een ge meenschappelijke lijst tegen gehouden. Ik ben daar echt kwaad over. Zij zijn meer een actie-achtige partij, geen bestuurlijke. Ze hollen overal achteraan, maar daar bereik je niets mee". Ook de PvdA moet het ontgelden. „Het is een slechte zaak dat de PvdA groeit ten koste van de klei ne linkse partijen. Men wil koste wat het kost de grootste worden. Om deel te kunnen nemen in een regering laten ze nu al bepaalde eisen val len". „Er moet gestreefd wordei naar een progressieve rege ring. De PvdA kan dan for matie-onderhandellngen voe ren met onze zetels achter d hand. Alleen dan is er wel licht met het CDA een rede lijke overeenkomst te sluiter Maar de PvdA zegt „nee". Z wil niet knokken De CPN, die volgens de opi niepeilingen maar één zete zal overhouden, wil dat di laagste uitkeringen met te rugwerkende kracht twaal procent stijgen, herstel vai de koppeling tussen lonen ei uitkeringen, terwijl eei werkweek van 32 uur in 1991 en een arbeidsplaatsenplai de werkloosheid moeten be perken. De defensieuitgavel en de subsidies aan bedrijvej moeten daarvoor omlaag ei de belastingen voor de rijkei omhoog. DEN HAAG Evenals de PvdA heeft ook de Evange lisch Progressieve Volkspartij (EVP) twee personen op haar biljetten afgebeeld: lijsttrek ker en kamerlid Cathy Ubels en nummer twee, generaal in ruste Chiel von Meyenfeldt. „EVP, het progressief chris telijk geluid staat eronder. Een echte christelijke partij is volgens mevrouw Ubels „per definitie een sociale par tij, een vredespartij, een groene partij en een partij die meevoelt met de armen en onderdrukten". De EVP heeft de afgelopen jaren wei nig aan de weg getimmerd. In de Kamer viel mevrouw Ubels vrijwel alleen op bij Cathy Ubels. debatten over kernwapens, waarbij zij vaak emotioneel uit de hoek kon komen. Een andere gebeurtenis waarbij de EVP in de media van zich deed spreken was de presen tatie van het „sabbatsjaar" als wapen in de bestrijding van de werkloosheid. Volgens dit op een oudtestamentisch ge bruik gebaseerde voorstel krijgt iedereen met een be taalde baan de kans om e eens in de zeven jaar een jaai tussenuit te gaan, met behoul van een basisinkomen. Ie mand zonder werk neem dan de arbeidsplaats voor da jaar over. Maar ondanks dal fraaie plan voorspellen dl peilingen dat de EVP niet i de Kamer terugkomt. Ee pessimisme dat in de part niet wordt gedeeld. Zeli nummer drie op de lijst, Co Ofman, sluit niet uit dat h binnenkort kamerlid word „Bij de verkiezingen va 1982 kwam de EVP ook hek maal niet in de peilinge voor. En toch haalden met gemak een zetel". DEN HAAG De Socialis- tiese Partij (SP) is waar schijnlijk de enige nieuwe splinter die een kans maakt op een zeteltje in het parle ment. In 1972 werd de SP op gericht „als resultante van de beweging van de jaren zes tig", zoals men het nu uit drukt. De partij kreeg vooral op plaatselijk niveau bekend heid (zoals in Zoetermeer) door haar inzet voor huur ders en woningzoekenden, milieuacties en het opzetten van ideologisch getinte medi sche centra. Bovendien kan vrijwel elke „wilde staker" daar waar de bond het laat afweten, op de steun van de SP rekenen. „CDA en VVD moeten wij ken", vindt lijsttrekker Van Hooft. Maar hij heeft ook weinig op met de PvdA. „De partij van één stapje vooruit en weer twee achteruit", zegt hij smalend. Het echte socia lisme is volgens hem het „so cialisme van brood op de plank, van ouderwets degelij ke socialistische uitgangspun ten". De SP voelt niets voor een opdeling van de samen leving in meerderheids- en minderheidsgroepen. Positie ve discriminatie wijzen ze dan ook van de hand. „Ieder een is gelijk en daarmee uit", luidt het uitgangspunt. Zo moeten buitenlandse werh nemers de gelegenheid kri gen om met financiële steu van de overheid terug te ke ren naar hun eigen land. Bi sluiten ze hier te blijven, da zullen zij zich moeten aai passen aan de Nederlands samenleving. Vandalism moet worden bestreden doe middel van een grotere socia le controle. „Vroeger haald je het niet in je hoofd ee ruit in te gooien. Tegen wool dig draait men zijn hoofd oi als het gebeurt", meent lijsttrekker. „Het saamhorif heidsgevoel moet weer teruj keren".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 4