I
Melk blijft ver onder risicogrens
mr
Kiev wordt „schoongespoeld"
uit de weekbladen
CeidóaQowuwt
Tientallen beenmerg-transplantaties
INTENSIEVE CONTROLES OP GROENTEN EN ZUIVEL
Nieuwe kerncentrales
in de ijskast
Elmex.Vraag uw tandarts waarom.
Lage Russische dodental
argument voorpro-
kernenergiebeweging
DE TIJD
deOÜJbEN
BINNENLAND/BUITENLAND
VRIJDAG 9 MEI 1986 PAGINA 4
EG VERBIEDT
IMPORT VLEES
BRUSSEL De Europese Com
missie heeft besloten een import
verbod af te kondigen voor vlees
uit Oost-Europa. De beslissing is
genomen in verband met de ramp
met de kerncentrale in Tsjernobyl.
Het importverbod is met onmid
dellijke ingang van kracht gewor
den en geldt voorlopig tot 31 mei.
De lidstaten van de EG hadden
eerder een definitief besluit over
een import verbod op vlees, vers
fruit, groenten, zuivelprodukten
en zoetwatervis uitgesteld tot later
vandaag. De landen die door het
importverbod worden getroffen
zijn de Sovjetunie, Polen, Honge-
rije. Tsjecho-Slowakije, Roemenië,
Bulgarije en Joegoslavië.
(Vervolg van de voorpagina)
BONN/MOSKOU De Sovjet-Unie
heeft westerse deskundigen gevraagd
naar hun visie op het mogelijke
„doorsmelten" van de kern van de re
actor in Tsjernobyl door de betonnen
bodem van de centrale. Volgens de
Westduitse kernenergie-expert Tho
mas Roser weten de Sovjet-deskundi
gen niet of er al zo n „melt-through"
heeft plaatsgevonden. Andere des
kundigen menen dat een dergelijk
proces zich al enkele uren na het on
geluk heeft voltrokken. Een radioac
tieve massa in de grond zou snel lei
den tot besmetting van het grondwa
ter. De centrale is gelegen naast de ri
vier Dnjepr, die Kiev van drinkwater
voorziet. In het geval van radioactie
ve besmetting van het grondwater zou
Kiev moeten worden geëvacueerd, zo
menen de deskundigen.
De Amerikaanse beenmerg-specialist
dr. Robert Gale heeft gezegd dat hij
en andere specialisten waarschijnlijk
nog zeker een maand in Moskou zul
len blijven om slachtoffers van de
ramp in de kerncentrale te behande
len. In totaal zal bij 33 personen die
aan zeer zware straling hebben bloot
gestaan een beenmergtransplantatie
worden uitgevoerd.
Hans Blix, hoofd van het Internatio
naal Atoom Energie Agentschap
(IAEA), heeft een bezoek gebracht
aan Kiev. Volgens hem doen de Sov
jets alles wat mogelijk is om de reac
tor onder controle te houden.
Volgens de Britse EG-parlementariër
Richard Cotterill heeft Moskou de EG
om grote hoeveelheden voedselpro-
dukten gevraagd om de eigen verlie
zen door de ramp aan te vullen. De
EG-commissie in Brussel verklaarde
geen verzoek van Moskou te hebben
ontvangen.
CDA en VVD boos
op NOS-journaal
DEN HAAG CDA-fractieleider
De Vries en zijn VVD-collega Nij-
pels zijn erg boos op het NOS-jour
naal, dat woensdag meldde dat in
het verkiezingsprogramma van
het CDA uitbreiding van het aan
tal kerncentrales niet is uitgesloten
terwijl over de VVD werd gezegd
dat de partij minstens twee nieuwe
kerncentrales in ons land wil. In
een hoogst ongebruikelijke verkla
ring eisten De Vries en Nijpels een
rectificatie. Volgens hen werd
door het journaal ten onrechte de
indruk gewekt dat beide partijen
geen consequenties zouden willen
trekken uit de ramp met de kern
reactor in de Sovjet-Unie.
(Vervolg voorpagina)
DEN HAAG De radio
actieve besmetting van
melk is gisteren ver onder
de veiligheidsgrens van
vijfhonderd Becquerel
(Bq) per liter gebleven,
hoewel de meeste koeien
weer de weide zijn inge
stuurd. Volgens het minis
terie van Landbouw werd
maximaal honderd Bq ge
meten tegen gemiddeld
veertig toen het melkvee
nog op stal stond. Het
stralingsniveau in de wei
landen is de afgelopen
achtenveertig uur met bij
na de helft teruggelopen,
maar niettemin wordt de
boeren geadviseerd hun
dieren zo veel mogelijk
met kuil- en krachtvoer
bij te voeren. Gisteren
werd voor het eerst een
minieme straling van 5 a 6
Bq per liter in verpakte
melk gemeten.
Op vierenzeventig controlesta
tions wordt de besmetting van
groenten en zuivel continu ge
controleerd. Voor groenten
heeft het ministerie inmiddels
een veiligheidsgrens van 1300
Bq per kilo vastgesteld; een
veel lagere grens dan in Enge
land wordt gehanteerd (2000
Bq) maar beduidend hoger dan
in Duitsland, waar groenten al
boven de 350 Bq moet worden
vernietigd. Uit de eerste me
tingen is gisteren gebleken dat
alle fruitgroenten beneden de
50 Bq blijven, in sommige par
tijen spinazie werd ruim 2000
Bq aangetroffen, bladgroenten
onder glas gingen tot 200 Bq.
Het ministerie van Landbouw
en Visserij reageerde veront
waardigd op een uitzending
van Vara's Konsumentenman
Frits Bom, waarin volgens een
woordvoerder alleen maar
„ongefundeerde onrust" werd
gezaaid. Zo waarschuwde bio
chemicus Lucas Reijnders van
Natuur en Milieu onder meer
voor het eten van vis en
schelpdieren, terwijl volgens
Landoouw er geen enkele
aanwijzingen is dat het radio
actieve jodium 131 in het wa
ter al in de voedselketen is op
genomen.
De Consumentenbond is in
middels in de clinch gegaan
met de reisvereniging ANVR
die volgens de bond „halsstar
rig" reizen naar het Oostblok
blijft organiseren. De ANVR
wees een gesprek met de Con
sumentenbond, de overheid en
verzekeraars van de hand om
richtlijnen voor annuleringen
op te stellen. Reizigers die va
kanties naar Oostbloklanden
afzeggen, moeten nu nog zelf
voor de kosten opdraaien. Vol
gens directeur G. Couvreur
van de ANVR zijn alleen be
stemmingen in een straal van
500 kilometer rond Kiev en
reizen naar Polen uit het pro
gramma geschrapt.
De straling in het water van
de Rijn. de Maas en het IJssel-
meer is sinds gisteren niet
meer toegenomen. Het minis
terie van VROM verwacht dat
de straling in het water de ko
mende dagen gaat afnemen.
Uit metingen bij drinkwater-
leidingbedrijven is gebleken
dat na het normale zuiverings
proces geen radioactiviteit
meer in het leidingwater
wordt aangetroffen. De radio
actieve straling in de lucht en
regenwater is gisteren vrijwel
tot nul gedaald.
Inmiddels zijn bij metingen
aan de grond naast Jodium 131
ook kleine hoeveelheden Cesi
um aangetroffen. Volgens
VROM zat er in de jaren zes
tig, toen veel bovengrondse
kernproeven werden geno
men, echter tien keer zoveel
Cesium in het milieu als nu is
aangetroffen. Op drie plaatsen
is ook gemeten op de aanwe
zigheid van het zeer giftige
plutonium, maar deze stof
werd nergens gevonden.
Bouwbureau
gaat dicht
DEN HAAG Het bu
reau dat de stroombedrij
ven in oktober vorig jaar
in Borssele hebben opgezet
om de bouw van nieuwe
kerncentrales in ons land
voor te bereiden, gaat
dicht. Maandag zal het be
sluit daartoe vallen. De
stroombedrijven hebben
tot nu toe ongeveer zeven
miljoen gulden besteed
aan het bouwbureau. Men
zou nog deze maand leve
ranciers van kerncentrales
hebben gevraagd om of
fertes voor de Nederlandse
bouwplannen in te dienen.
Piep!
Het Sovjet-persbureau Tass verspreidde gisteren foto's, waarop
te zien hoe mensen uit het rampgebied, uiterlijk ongedeerd, in
centra zijn opgevangen. In een sanatorium buiten Kiev spelen
geëvacueerde arbeiders van de centrale van Tsjernobyl een par
tijtje biljart.
Veel kinderen uit Kiev en omgeving worden opgevangen in
jeugdkampen elders in het land. Deze twee hebben het er zo te
zien reuze naar hun zin.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Alle voorbereidingen voor de bouw van meer
kerncentrales in ons land zijn opgeschort. Er wordt ook geen on
derzoek gedaan naar de geschiktheid van de mogelijke vesti
gingsplaatsen Moerdijk en westelijke Noordoostpolderdijk. Aan
bouwers van kerncentrales zullen geen offertes worden ge-
Het bedrijfsleven heeft al han
dig ingespeeld op de angst
voor straling en radioactieve
besmetting. De Westduitse fir
ma Hansa brengt dit apparaat
je op de markt, dat bij een
straling van 1 millirem begint
te piepen.
Minister Van Aardenne (Economische Zaken) heeft dit in de
Kamer gezegd tijdens een debat over de gevolgen van de kern
ramp in de Sovjet-Unie. De kerncentrales Borssele en Dode-
waard blijven gewoon in bedrijf. Ons land blijft ook meebetalen
aan bijvoorbeeld de kerncentrale Kalkar. De motie over op
schorting en herbezinning van CDA-kamerlid Lansink werd
aangenomen met alleen de stemmen van PvdA, PPR en EVP
tegen.
Lansink gaf duidelijk aan dat de analyse en evaluatie van de
Tsjernobyl-ramp kunnen betekenen dat in ons land helemaal
wordt afgezien van de bouw van meer kerncentrales. „Een pas
op de plaats krijgt de volledige instemming van het CDA. Ook
als die een stap terug gaat betekenen", aldus Lansink. VVD'er
Braams sprak van een bereidheid om het kernenergie-beleid te
heroverwegen op basis van nieuwe gegevens. Moties van de op
positie waarin werd gesteld dat het besluit uit 1985 ingetrokken
moet worden en anderen waarin werd gevraagd om de kerncen
trales Borssele en Dodewaard te sluiten, werden door de tegen
stemmen van CDA en VVD allemaal verworpen.
Minister Winsemius van VROM, waar al 30.000 ongeruste tele
foontjes zijn binnengekomen, beschouwt de psychische druk op
de kwetsbare groepen in onze samenleving als het grootste pro
bleem in de benadering van de gevolgen van de kernramp in de
Sovjet-Unie. Hij gaf in het kamerdat aan dat de analyses en eva
luatie van de ramp ook betrekking moeten hebben op interna
tionale alarmregelingen, rampenplannen in ons land. risico-ana
lyses van diverse typen kerncentrales, en te aanvaarden risico's,
vooral op langere termijn.
MOSKOU/KIEV In de
straten van Kiev, de
hoofdstad van de Oekraï
ne, rijden tankwagens die
de straten „schoonspoe-
len". Het is een van de
manieren, waarop de Sov
jet-autoriteiten proberen
de schadelijke gevolgen
van de op de grond neer
geslagen radio-actieve
straling ongedaan te ma
ken. In de stad lijkt de be
volking zich niets aan te
trekken van alle drukte
rond de ramp in de kern
centrale op nauwelijks 150
kilometer afstand. Er is
normaal verkeer, er wan
delen mensen in het park
en in de Dnjepr wordt ge
vist.
Een door het Russische minis-,
terie van buitenlandse zaken
geselecteerde groep westerse
journalisten, die de stad giste
ren bezocht, bemerkte onder
huids echter wel degelijk grote
onrust bij de bewoners, vooral
nadat bekend was geworden
dat de wind in het rampgebied
was gedraaid, richting Kiev.
De honderden vrouwen en
kinderen die de afgelopen da
gen met treinen en vliegtuigen
vanuit Kiev in Moskou zijn ge
reisd, mogen als bewijs wor
den gezien voor de bezorgd
heid in de Oekraïne. Die onge
rustheid wordt overigens niet
langer verzwegen. Volgens het
officiële persbureau Tass zijn
extra treinen en Aeroflot-
vliegtuigen ingezet om mensen
uit de stad naar elders te ver
voeren. Overigens trekken
rond deze tijd van het jaar al
tijd veel mensen naar Moskou,
omdat vandaag de „Dag van
de Overwinning" op Nazi-
Duitsland wordt gevierd.
De regering in Moskou houdt
de bevolking van Kiev intus
sen voor, dat het stralingsni
veau in de Oekraïne slechts
een fractie boven het normale
niveau ligt. Maar in radio-be
richten wordt tevens opgeroe
pen op straat het hoofd bedekt
te houden, thuis de schoenen
af te spoelen, en de ramen
dicht te houden. Volgens de
regeringskrant Izvestia is „als
puur preventieve maatregel"
SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen/Weeap
ADVERTENTIE
Het Arrvnfluoride werkt snel en zorgt voor een glad laagje waardoor tandpiak ach moeilijker kan hechten
de straathandel in voedsel en
drank verboden. De duizenden
handkarren met ijs, koek en
sap zijn verdwenen. Die zaken
worden nu binnenshuis ver
kocht, aldus de krant.
De westerse journalisten die
Kiev bezochten zagen vanuit
een bus hoe de politie aan de
rand van de stad voertuigen
aanhield, blijkbaar om ze op
radioactiviteit te controleren.
Bewoners van de stad zeiden
dat dergelijke controles op
verschillende plaatsen worden
uitgevoerd.
Volgens het persbureau Tass
hebben sommige bewoners
van Kiev „in de greep van de
paniek" na de ramp medicij
nen ingenomen, denkend dat
zij zich tegen straling zouden
kunnen beschermen, en „wor
den momenteel enkele geval
len van vergiftiging behan
deld". In de Komsomolskaja
Pravda stond gisteren dat de
„bewoners van Kiev een psy
chologische shoe hebben". Iz
vestia schreef dat schoolkinde
ren niet meer buiten mogen
spelen en dat de autoriteiten
de mogelijkheid onderzoeken
om het schooljaar vroegtijdig
af te breken en de kinderen
naar zomerkampen te sturen.
Twee Sovjetjournalisten die de
getroffen kerncentrale hebben
bezocht, vergeleken de situatie
met een toestand van oorlog.
In het crisiscentrum in het
partijkantoor van Tsjernobyl
bevinden zich allerlei overge
vlogen specialisten uit Mos
kou. Overal hangen papieren
bordjes op de deuren met op
schriften als „Academie van
wetenschappen, ministerie van
energie, ingenieursafdeling, en
ministerie van volksgezond
heid". Volgens de aanwezigen
in het centrum is de eerste
taak het elimineren van de re
actor, op een wijze die zij om
schrijven als „het begraven
van de reactor". Specialisten
werken dichtbij de centrale en
zelfs eronder, aldus het Novos-
ti-bericht.
Elsevier heeft een inter
view met premier Lubbers.
„Het zal de taak van een
nieuw kabinet zijn om een
tussenmodel te vinden om
van de anonieme samenle
ving waarin we nu leven,
niet ineens pats boem te
switchen naar een soort
dwangmaatschappij waarin
iedereen voortdurend achter
de vodden wordt gezeten".
Veel aandacht in het blad
voor de Russische kernramp.
Professor G. Barendse van
het TNO: „Als er, waar het
nu naar uitziet, niet meer
dan tien directe stralingsdo-
den zijn, dan betekent dit
dat er op lange termijn niet
meer dan wellicht honderd
doden zullen zijn. Én dat zou
op den duur best eens een
sterk argument kunnen
worden voor de pro-kerne
nergiebeweging". Voorts een
gesprek met president-direc
teur A. Helfrich van Shell
Nederland. „Geloof me, de
Duitsers gaan groeien, de
Fransen gaan groeien. Laten
wij dan de kans grijpen ook
keihard te gaan groeien. La
ten we heel anders gaan re
deneren dan die computers
van het Centraal Planbu
reau met hun twee a drie
procent groei". Het omsla
gartikel portretteert de
schrijver Hugo Claus.
Ook de Haagse Post praat
met premier Lubbers. „Ik
vind een CDA met 50 zetels
eigenlijk een prima partij
Dat meen ik echt. Den Uyl
is pas een gelukkig mens als
hij een absolute meerderheid
heeft. Ik heb niet dat omni-
vore gedrag van: jongens,
nou begint de grote oprolac-
tie. De absolute meerder
heid, dat hoeft voor mij
niet". Een ander artikel ech
ter beschrijft hoe het CDA
in het zuiden een socialisti
sche doorbraak probeert te
keren. Directeur Frissen van
het provinciale partijbestuur:
„Kiezers gaan zich steeds
meer individualiseren. Een
hele nieuwe ontwikkeling:
de veramerikanisering van
ons stelsel. Niks doorbraak.
Mensen wisselen gewoon
eens van partij: vanwege
Lubbers; vanwege Kok; als
signaal; om af te reageren.
Voorts een interview met de
bekende uitgever Van Oor
schot die een eredoctoraat
krijgt. „De romans en verha
len die ik zelf schrijf zijn al
tijd nog beter dan 90 procent
van wat er verschijnt. Maar
ik ben toch een gemankeerd
schrijver. Als ik dat niet
was, zou ik geen uitgever
Vrij Nederland vraagt zich
naar aanleiding van de Rus
sische kernramp af welke
rampenplannen er in Neder
land klaar liggen. De
Utrechtse hoogleraar Van
Gooi: „Vergeet het maar.
Onze samenleving is daar
voor te gecompliceerd ge
worden. Grote steden evacu
eren kan natuurlijk niet. We
zijn zo overbevolkt dat het
normale leven al niet te ver
werken is". Met de Zuidafri-
kaanse dichter Breyten
Breytenbach wordt terugge
blikt op het bezoek dat hij
onlangs aan zijn land heeft
gebracht. „Ik vind het hoop:
vol dat de jonge blanken
angstig zijn en dat ze er niet
in zijn geslaagd om een korst
van onverschilligheid te
vormen. De sensiviteit is er
nog, ze zijn niet cynisch ge
worden, en dat is wel posi
tief". In een ander artikel
wordt beschreven hoe de
KRO weer rekening houdt
met zijn katholieke achter
ban. De populaire program
mamaker Theo Stokking:
„Er zijn de laatste jaren veel
verkeerde beleidsbeslissin
gen genomen. Ik denk dat
het goed is als ik iets heel
anders ga doen. Het werken
bij de omroep heeft zijn
leukste tijd wel gehad".
Aandacht ook voor de ex
port van Nederlandse arties
ten, met name naar Duits
land. Joop Admiraal: „Ik
doe het alleen om het geld.
Ik had geen zin om te moe
ten kiezen tussen een rol
naast Trudy Labij of de
De Tijd portretteert Wim
Kok. „Eerlijk gezegd hou ik
er helemaal niet van na ie
dere drie zinnen met een da
verend applaus te worden
onderbroken. Sommige bij
eenkomsten kunnen zich
daarvoor lenen, maar bij de
meeste is dat gelukkig niet
het geval". Een ander arti
kel beschrijft hoe de sociale
advocatuur in de knel zit.
Raadsman Peter Paul Mol:
„Ik vind het meest zorgwek-j
kende dat de jeugd niet staat
te popelen om met nieuwJ
banieren het strijdveld varf'
de sociale advocatuur te I
treden. Elders een intervievJ
met de bekende theoloog,
Dorothee Sölle: „Dat in hel
westen de religie dood zoif
zijn, daar geloof ik niks vanj
Er is een ware honger naar*""
een andere taal dan de puur
technologische. Ik ben al-l^"
leen bang dat de kerk daar
van misbruik maakt door
het propageren van een opj
pervlakkige, individualist
tisch getinte spiritualiteif'J
Aandacht ook voor het ver-'
dwijnen van de radio-dan-j
sorkesten.
sterdam-r
lijssen uitl
een mis-r
ijn. „Opl
dj ons in*"
In de Groene Amsterdam
mer legt bisschop Gijssen
waarom meisjes geen
dienaar kunnen zijn.
het altaar stellen wij
dienst van onze Lieve Heer.
Dat moet zo onopvallend
mogelijk gebeuren. En het is''*
nu eenmaal zo dat meisjes op'
die leeftijd, nou ja, hoe zeg jejj
dat, nogal pronkzuchtige
zijn". Een portret in het blacP
van klein rechts. SGP-lijst-'v
trekker Van der Vlies: „Inïl
de mediawet moet een bepa-ri
ling komen volgens welkeij
uitzendingen die godslaster-L
lijk zijn en ons kwetsen, in
strijd zijn met onze christe
lijke normen en waarden ei
worden verboden". Elder
de vraag of de toekomst vai
de automatiseringsdeskundi
gen echt wel zo rooskleurig
is. PSP-kamerlid Willems?
„Wie weet zijn de 16-jarigenj|
die nu kiezen voor scholing!
in de automatisering, de paid
ria's van de toekomst. Vraajj-
en aanbod op de arbeids
markt wisselen zo snel.
Daarom vind ik de huidige,
ontwikkeling heel gevaar
lijk. Het onderwijs word
uitgeleverd aan de griller
van het bedrijfsleven". D<
beroemde cineast Joris Iven:
zegt in een interview
„Vroeger zei ik altijd da
communisme geen geloo
was, maar er zit toch vee
hetzelfde bij, hoor".
In de Groene Amsterdammei
legt bisschop Gijssen ui
waarom meisjes geen mis
dienaar kunnen zijn. „Op he
altaar stellen wij ons Ir
dienst van onze Lieve Heer
Dat moet zo onopvalleru
mogelijk gebeuren. En het is
nu eenmaal zo dat meisjes
op die leeftijd, nou ja, hos
zeg je dat, nogal pronkzuch
tig zijn".
Hervormd Nederland ove
de Russische kernramp: „Al
wij er kritiek op hebben da
de bevolking in de Sovjet
Unie geen enkele inspraal
heeft gehad in kernenergie
projecten, moeten we er oo)
schande van spreken dat dl
inspraakprocedure bij onl
als fopspeen is gebruikt"
Voorts een gesprek met Dei
Uyl: „Ik kan me zeer we
een duurzame vrede voor
stellen zonder kernwapens
Maar ik kan me geen vredl
voorstellen zonder NAV(
en Warschaupact. Tenzij e
een vredesregeling mogelijl
is die dezelfde veiligheil
biedt". Elders zegt CDA-ka
merlid Gualtherie van Wee
zei: „Er zijn nog steeds colle
ga's die met iedereen be
vriend willen zijn, met Lub
bers, met De Vries, me
Bukman. Maar na een tijdj
komen ze erachter dat da
een heel tijdrovende bezig
heid is. Wanneer je eenmaa
gerekend wordt tot de rech
tervleugel, valt er een hoo
ballast van je af". Ook word
gepraat met de bekend
schrijver Max Dendermor
de, die tegenwoordig in Fl(
rida woont. „De kneuterig
binnenhuisstijl van de N(
derlandse literatuur vind l
funest. Ik vind dat Nedei
landse schrijvers te vei
naar zichzelf kijken, zo'
broeierige sfeer. Al die mer
sen hebben te veel last va
hun vader en moeder. Ik b<
grijp niet dat die mense
niet wat meer ademen".
