x
x
x
Weekpuzzel door dr. Pluizer
ft
6
'3'
ft
ft
ft
ft
1
ft
10
ft
ft
6
20
e:
Nr. 17 - Cryptogram
DAMMEN
s i s i
n i§ li
STERRENHEMEL
BRIDGEN
MUNTEN
SCHAKEN
■CcidócGouxcmt
Oplossing vorige puzzel
A
U
T
O
R
Li
L
E
s
'2'
O
T
O
L
-ft
O
rft
1
N7
S
T
F
E
l
4
0
e
A
~r
O
1
O
(V)
5
e
-r
E
M
6
A
6
r
6
s>
E
P
E
S
S
l
E
71
E
F
F
1
C
E
n7
T
1
S
O
L
E
m
E
Nl
T
s
U
L
<3
A
A
6
<3
e
A
F
0
L
O
O
<5
E
F
t4
E
N)
NJ
1
G
»12(
E
X
P
E
b
1
T
1
E
13
NJ
A
T
O
U
A
r>
14
.s
-A
~r
E
L
L
1
E
T
15
c
0
N|
T
■ft
1
1\|
e
R
16
14
E
A
L
5
1
E
1c
17
A
L
P
1
Ni
l
m
E
'is'
r\l
E
O
O
L
O
0
19
1
S
S
O
N
N
E
G
L
S
rt\
A
NJ
De prijswinnaars van puzzel nr. 16 zijn:
G. Schrijvers, Anemonenstraat 10, 2371
GM Roelofarensveen.
Mevr. H.I. Rancuret-Jacobs, De Mey v.
Streefkerkstraat 20, 2313 JN Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken
per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1. Die zong door elkaar genomen niet zo netjes!
4. Men meldde per brief er niet over te gaan.
7. Die is voor dieren die niet veel vliegen.
8. Ik vind dat dier nog langzamer lopen dan vader!
9. Kunt u raden welke vogel wij bedoelen?
11Levert deze heester de projectielen voor dat wa
pen?
12. Houtsoort om op te schieten?
13. Dat opgeld komt niet alleen voor op de beurs in
Santiago.
16. Aan dit kleine hoofddeksel kan dit ook wel eens
los zijn!
18. Lichaamsdeel van een robot dat weinig metaal
bevat.
20. De TV zal ik verplaatsen, ook als men er niet
op staat!
23. Men heeft reden de maat te nemen van vis.
26. Vaatwerk voor vaders?
27. Bij die oefening mag moeder van die ladder ge
bruik maken.
28. Ziet u dat dit ook hetzelfde is?
31. Daarvan kan men afvallen.
32. Op zichzelf nogal exclusief.
33. Tibetaans kledingstuk?
34. Wordt op die verdieping daar weer zo'n kastje
binnengebracht?
35. Kwam hij in die plaats in Limburg zijn maat te
gen?
VERTICAAL:
1. Vervoert men daarin een aantal werken van een
auteur?
2. Spaanse edellieden met zacht haar.
3. Werk van een graveur.
4. Mogelijk halen ijkers na het werk ook wel eens
een grap uit.
5. Bescherm dit hoofddeksel.
6. Spook waarmee ik een bewonderaar bedwing.
8. Waarom grijp je dat niet vlugger?
10. Zulk een leer zult u niet als ladder gebruiken.
14. Dompteuse van jonge leeuwen?
15. Het was een hele toer 'n tweede zanger zoals hij
te vinden.
ZATERDAG 3 MEI 1986
17. Zulk een anker vindt u in een speeltuin.
19. Dit dier komt in elke streek voor.
20. Gedeelte wat meer in gebruik komt.
21. Hier zit graat in.
22. Bracht 't wrak je dat luttele bedrag op?
23. Niet echt gerepareerd?
24. De plotselinge toorn van een troep dieren?
25. Zulk een metaalverbinding zal voor een henge
laar vvel te zwaar zijn!
29. Mogelijk kunt u het gebruiken om de geluids
band te plakken.
30. Dit gereedschap is meteen tanig.
Oplossingen onder ver
melding van puzzel nr.
17 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in be
zit zijn van de:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA
Leiden.
Naam, adres en postco
de s.v.p. in blokletters
vermelden.
door drs.W .va» der Kooij
Rabobanktoernooi
Van het Rabobanktoernooi om het kam
pioenschap van Nederland had ik nu
nog niet de eindstand gegeven. Deze ziet
er als volgt uit. 1 R. Clerc 15, 2 J. van
den Borst 14, 3 G. Jansen 13, 4,5 H.
Vermin en J. van der Wal 12, 6 t/m 9 G.
van Aalten, B. Bies, H. Meijer en P.
Oudshoorn 11, 10 R. Palmer 8, 11, 12,
R. Geurtsen en J. Goudt 7. Naast Clerc
gaan dus Van den Bort en Jansen in het
najaar naar het wereldkampioenschap,
terwijl Vermin en Van der Wal een her
kamp zullen moeten spelen om een WK-
plaats. Van de vele fraaie partijen die dit
toernooi opleverde heb ik u in voor
gaande rubrieken al iets laten zien. Dze
keer een tweetal korte maar inhoudrijke
duels.
J. van der Wal-B. Bies - 3e ronde.
1. 32-28 20-25, 2. 37-32, 14-20, 3. 41-37
10-14, 4. 34-30, 25x24, 5. 39x30 17-22
6.28x17 12x21 7. 32-28 7-12 8. 44-39
20-24 9. 40-34. Na een schijnbaar rustig
begin worden de spanningen nu snel op
gevoerd. Met de tekstzet geeft wit te ken
nen zijn korte vleugel op te willen laten
sluiten. Bies gaat op dit aanbod in.
9... 14-20 10.45-40 20-25 11. 50-45 18-
23 12. 46-41 23x32 13. 37x28 15-20 14.
41-37 1-7. Gezien het verloop mogelijk
niet de beste (zie de kanttekening bij de
19e zet van wit). Wellicht is 13-18 beter.
15. 47-41 21-26 16.31-27 4-10 17. 37-32
10-15 18. 41-37 5-10 19. 28-22! Sterk!
Zwart kan nu en bij de volgende zet niet
met schijf 12 spelen, en zal uit tempo-
nood de ruil 11-17, 22x11, 6x17 moeten
gaan doen. Het gevolg daarvan is dat
zwart het belangrijkste steunpunt op 6
kwijt raakt, waardoor zijn korte vleugel
ernstig verzwakt wordt.
19. 9-14 20. 33-28 11-17. Niet 12-18 we
gens 21. 28-23 19x17 22. 30x19 14x23
23. 27-22! 17x28 24. 34-30 25. 40x29
34x34 26. 32x1 enz.
21. 22x11 6x17 22. 27-21! 16x27 23.
32x21 13-18 24. 38-32 3-9 25. 36-31 8-
13 26. 49-44. Zie het diagram. In deze
positie speelde zwart 18-23? en verloor-
na 27. 34-29 24x22 28. 32-27 25x34 29.
40x18 12x23
30. 21x1 13-18
31. 39-34. Be
ter was geweest
20... 7-11, al
heeft zwart
door zijn
zwakke korte
vleugel moei
lijk spel. Ter
illustratie van
wits mogelijk
heden de vol
gende, door
Sijbrands aan
gegeven, vari
ant: 20... 7-11 21. 31-27 2-8 (op 21 21-
26? volgt 22. 37-31 26x37 23. 32x41 en
24. 28-23 enz.) 22. 42-38 18-23 23. 28-
22! 24. 48-42 26x17 25. 34-29 en wit
slaat altijd naar 16: 23x34 26. 32x23
19x28 27. 30x19 13x24 28. 39x19 14x23
29. 35-30 25x34 30. 40x16+.
J. Goudt-G. Jansen - 10e ronde.
1 32-28 18-23 2. 33-29 23x32 3. 37x28
20-25 4. 41-37 17-21 5. 39-33 15-20 6.
37-32 19-24. De onvoltooide hekstelling
kan tot fraai spel leiden, zoals ook deze
partij laat zien.
7. 44-39 21-26 8. 50-44 26x37 9. 32x41
14-19 10. 38-32 10-14 11. 41-37 16-21
12. 43-38 21-26 13. 36-31. Wit wil strijd,
anders had hij hier wel opnieuw met 37-
31 teruggeruild.
13. 11-16 14. 46-41 6-11 15. 31-27 5-10
16. 41-36 12-17 17. 49-43 8-12 18. 37-31
26x37 19. 32x41 3-8 20. 42-37 1-6 21.
37-32 17-21 22. 41-37 11-17 23. 37-31 7-
11! Het samengaan van een hekstelling
met een korte vleugelopsluiting leidt tot
ingewikkeld spel. Zwart heeft echter
i
m m i
m
s m mm i
-
-
S
jê mmjtjéi
jê' m oT
LÖ .OJB
JÉI M _jS_ SUB
goed getaxeerd dat de kansen aan hem
zijn.
24. 31-26 10-15 25. 47-41 13-18. Zie het
diagram. 26. 36-31. Een zet met ver
strekkende gevolgen, want wit kan nu
niet meer terug. Na afloop gaf de witspe-
ler aan dat 26. 48-42 een goed alternatief
was. Zwart kan dan niet voorkomen dat
wit zich losruilt: 26. 17-22 (op andere
zetten volgt 27. 41-37 met daarna de 2-
om-2 28. 27-22 en 29. 28-23) 27. 28x17
(A) 11x31 28. 36x27 en na bijvoorbeeld
2-7 29. 26x17 12x21 30. 41-37 8-13 ruilt
wit met 31. 27-22 en 32. 29-23.
(A) Niet 27. 26-x 17 22x31 28. 36x27
11x31 29. 28-22 18x27 30. 32x21
16x27 31. 29-23 19x28 32. 33x22
27x18 33. 34-30 25x34 34. 39x10
wegens 9-14 35. 10x19 31-36 en
zwart breekt op den duur door.
26. 9-13 27. 48-42 4-9 28. 42-37 2-7 29.
28-23. Min of meer de consequentie van
26. 36-31, want 29.41-36 komt vanwege
18-22 30.27x18 12x23! 31. 29x18 13x22
niet in aanmerking omdat wits lange
vleugel daarna onbespeelbaar is. Een va
riant is dan bijvoorbeeld 32. 34-30
25x34 33. 40x29 20-25 34. 29-20 15x24
35. 45-40 8-13 36. 40-34 24-30 37. 35x24
19x30 en wit gaat verliezen, omdat de
vier stukken waarmee hij nog kan spelen
worden afgeruild of vastgezet.
29. 19x28 30. 32x23 21x32 31. 38x27.
Hierna vdert zwart een daverende slag-
zet uit. Maar ook na 31. 37x28 13-19 32.
41-36 9-13 33. 31-27 zou zwart via 16-21
34.27x16 17-22 35. 28x17 19x28 36.
33x22 24x42 hebben gewonnen.
31... 14-19! 32. 23x3 24-30 33. 35x24 18-
22 34. 27x9 8-13 35. 9x18 12x23 36.
29x18 20x49 37. 3x21 16x47 en wit gaf
op.
Venus in de Stier
Aan de avondhemel domineert de pla
neet Venus boven de westelijke horizon.
Het is de helderste stip van het hele fir
mament die in de buurt staat van Alde-
baran, hoofdster van het sterrenbeeld
Stier. Begin mei bevindt Venus zich tus
sen Aldebaran en de stergroep van het
Zevengesternte. Op 11 mei trekt de zeer
smalle maansikkel langs de planeet.
De beroemde planeet met het fraaie rin-
genstelsel, Saturnus, is nu vrijwel de hele
nacht te zien. Begin mei vanaf midder
nacht en eind mei vanaf 22.15 uur (dan
nog de schemering). Eerst laag in het
zuidoosten in het sterrenbeeld Schorpi
oen boven de ster Antares en in de loop
van de nacht naar rechts opschuivend.
Half mei is de planeet omstreeks 2.30
uur pal in het zuiden op 18 graden bo
ven de horizon. Pas in het ochtendglo
ren verdwijnt Saturnus uit het zicht in
het zuidwesten. Op 18 mei is hij in op
positie met de zon: de planeet bevindt
zich dan per definitie precies aan de an
dere kant van de hemel als de zon. An
ders gezegd de aarde staat dan tussen de
zon en Saturnus in.
Ook Mars wordt steeds beter (d.w.z. lan
ger) zichtbaar. Begin mei vanaf 2.30 uur
en eind mei vanaf 1.30 uur tot de vroege
ochtend. In juli is Mars in oppositie en
dan is hij de hele nacht te zien. Mars is
nu al helderder dan Saturnus en door de
geel-oranje kleur extra opvallend. Dit
jaar verheft de planeet zich in onze stre
ken slechts weinig boven de horizon.
Over enkele jaren, als hij verhuisd is
naar noordelijker sterrenbeelden, komt
hij weer hoger. In Zuid Europa staat
Mars nu al een flink stuk hoger aan de
hemel. Vooral de komende zomermaan
den is hij daar een schitterende verschij
ning in een sterrijk gebied van de Melk
weg, het sterrenbeeld Schutter.
OCHTENDVERSCHIJNING
Begin mei rond 3 uur is Jupiter te zien
als een zeer helder, niet te missen licht
punt in het oosten. Jupiter staat in het
sterrenbeeld Waterman. Op 10 mei vlak
bij de ster Phi van dit sterrenbeeld. Die
samenstand is overigens alleen met een
verrekijker goed te zien.
HALLEY: EEN LAATSTE KANS
Hoewel de komeet zich in mei 1986 met
rasse schreden van zowel de aarde als de
zon verwijdert, is hij met name in de
eerste helft van de maand nog redelijk
goed zichtbaar met een verrekijker. Kijk
's avonds tussen 22 en 24 uur richting
zuiden-zuidwesten, een eind onder het
sterrenbeeld Leeuw.
STERRENKIJKDAGEN
Met Pinksteren, om precies te zijn vrij
dag 16 t/m zondag 18 mei 1986, worden
voor het tiende achtereenvolgende jaar
de landelijke sterrenkijkdagen gehouden.
Dat betekent dat op tientallen plaatsen
in Nederland telescopen worden opge
steld voor het kijklustige publiek. Jong
en oud zijn dan welkom "bij volksster
renwachten en particuliere amateurs die
hun deuren openstellen. Als het weer
meewerkt kunt u kraters zien op de
maan, de ring rond Saturnus en het
schijfje van de planeet Venus en heel
misschien zelfs nog de komeet Halley!
Bij minder goede omstandigheden is er
een alternatief programma in de vorm
van een diapresentatie, telescppen van
diverse konstrukties, presentatie van ei
gen werk, soms een kleine expositie en
uiteraard algemene informatie over ster
renkunde als hobby. Meestal begint men
om 22 uur.
Forcing of niet? (3)
Binnen ons forcingfeuilleton zijn we vo
rige week op een arbitragegeval gestuit:
V 10 9
10 53 N 9 6 4
*62 wo 7V854
O A V 5 7 0 9 8 3
A H B 5 3 *762
A V 8 2
<7 H B 10
O H 10 6 4
*84
ZUID WEST NOORD OOST
1 Ru 2 KI dbl. pas
2 Sch pas 3 KJ pas
3 Ha pas 3 Sch pas
4 Sch pas pas pas
Noord heeft vanaf 3 klaver de situatie
zo goed als mancheforcing gemaakt. Hij
had nog de kans om op 3 harten te pas
sen, maar na 3 schoppen kan van zuid
niet meer verwacht worden dat hij het
hierbij laat.
West startte met klaverheer en speelde -
zeer slecht - harten na, via oosts vrouw
voor zuid. Zoals te zien heeft het spelg
een schijn van kans meer als west kla
veraas naspeelt.
Zuid trok driemaal troef en de derde
maal bekende oost niet meer. Bij dat zit-
sel is de enige kans dat de ruiten zich
netjes gedragen. Dus zuid trok de vierde
troef en daarop bekende noch west noch
oost! Zuid speelde harten voor in de vol
gende slag en riep de arbiter.
Verzaking
Een voldongen verzaking en daarvoor
kreeg de tegenpartij reglementair één
slag minder. De leider maakte 8 slagen,
dus het contract ging één down. De lei
der stelde evenwel dat hij door het ver
zaken ernstig benadeeld was. Door de
switch en het 3-3 zitsel in troef heeft hij
namelijk 10 slagen: 1. klaver voor west;
2. harten voor zuid; 3-5 troef; 6-8 har
ten; op harten 9 verdwijnt zuids klaver.
Zuid geeft nu nog gewoon twee ruitens
lagen af en 4 schoppen is onverliesbaar.
Nogmaals: door de hartenswitch. Het is
dan ook neit verwonderlijk dat in hoger
beroep voor zuid 4 schoppen contract
werd genoteerd. Tussen twee haakjes:
aan de andere tafel gingen NZ twee
down in 3 SA, aangezien hartenvrouw
daar niet gevonden werd.
Vierde kleur
Op ons forcinglijstje staan: 1. conventio
nele biedingen; 2. tweede kleur; 3. derde
kleur; 4. vierde kleur; 5. alle sprongbie-
dingen die géén limit aangeven.
Punt 4 is de vierde kleur en eigenlijk
hoort die ook thuis onder nummer één,
de conventionele biedingen, tenzij u de
vierde kleur als echt speelt, wat heel
goed mogelijk is: In dat geval lijkt het
nuttig om af te spreken dat deze vierde
kleur in ieder geval forcing is!
WEST
1 KI
1 Ha
OOST
1 Ru
1 Sch
wordt vaak als echt (en forcing) ge
speeld. Wanneer oost in deze situatie de
conventionele vierde kleur wil bieden,
doet hij dat zo:
WEST
1 KJ
1 Ha
OOST
1 Ru
2 Sch!
Op tweehoogte wordt de vierde kleur
over het algemeen forcing tot twee SA
gespeeld en op driehoogte manchefor
cing. Een voorbeeld:
WEST OOST
V B 8 A 3 2
9 H B 10 3 V 8
o H o V B 9 3 2
A V 10 3 2 B 8 4
Op dit spel zou de bieding kunnen gaan:
WEST
1 KI
1 Ha 1)
3 SA 3)
OOST
1 Ru
2 Sch 2)
1). forcing.
2). niet echt, maar vierde kleur.
3). stop in schoppen én overwaarde.
Oost wilde voor zijn schoppenaas graag
wat steun weten bij zijn partner. West
heeft dat en moet nu natuurlijk een zetje
teven: hij heeft 16 punten, dus met 2 SA
an hij nu niet volstaan.
Biedprobleem
Als oost heeft u:
O V 10 9
O AHV 10 8 5 2
H 9 2
en in een parenwedstrijd g
(Z/OW):
WEST
1 Sch
3 KI
3 Ha I)
NOORD OOST
pas 2 Ru
pas 3 Ru
1). Vierde kleur, mancheforcing.
Wat zou u geboden hebben? (Oplossing
volgende week).
Agenda: zaterdag 10 mei „Bridgedrive
gespeeld in A, B en C.
Amerikaanse Munt herdenkt
honderd jaar Vrijheidsbeeld
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van
het Vrijheidsbeeld geeft de Amerikaanse Munt
herdenkingsmunten uit. Vorig jaar startte men
de produktie met het slaan van 10 miljoen zil
veren munten van 1 dollar en 25 miljoen nik
kelen munten van een halve dollar.
De zilveren munt, 90% zilver en 10% koper,
diameter 38,10 mm en een gewicht van 26,73
gram, toont Ellis Island, waar het Vrijheids
beeld staat, eens de toegangspoort voor Ame
rikaanse immigranten. De nikkelen munt van
een halve dollar, 92% koper en 8% nikkel, dia
meter 30,61 mm en een gewicht van 11,34
gram, symboliseert de bijdragen die zij lever
den aan'het ontstaan van de Verenigde Staten.
De munten, in de VS wettig betaalmiddel, zijn
ook in ons land verkrijgbaar.
Het Vrijheidsbeeld is een geschenk van het
Franse volk aan de burgers van de Verenigde
Staten. Het beeld is een schepping van de be
roemde Franse beeldhouwer Frédéric Auguste
Bartholdi. Het staat al geruime tijd in de stei
gers voor een ingrijpende restauratie.
Tijdens een bijeenkomst in de Franse ambas
sade in Washington schonk Donna Pope, di
rectrice van de Amerikaanse Munt de eerste
set munten aan de Franse ambassadeur in de
Verenigde Staten, Emmanuel de Margerie. In
een toespraak benadrukte mevrouw Pope de
nauwe banden tussen beide landen: „De mun
ten zijn een bezegeling van onze lange vriend
schap en waardering. Voor het geschenk dat
wereldwijd geldt als een symbool van de kost
bare idealen van de vrijheid".
De zilveren munt is bij banken verkrijgbaar in
een briljante proof kwaliteit a 94,50 en in
een FDC kwaliteit a 84,-. Er is ook een luxe
cassette verkrijgbaar met de zilveren 1 dollar
munt en de nikkelen halve dollar, beide in
proof kwaliteit, a 115,50.
In de prijs is een bedrag begrepen voor de res
tauratie van het Vrijheidsbeeld. Het doel is 50
miljoen dollar in te zamelen als bijdrage in de
totale kosten van 230 miljoen dollar voor her-
De munten die in het teken van het
100-jarig bestaan zijn geslagen.
stel en onderhoud van dit internationale sym
bool van vrijheid en democratie.
Het Vrijheidsbeeld bestaat op 28 oktober van
dit jaar 100 jaar.
Portugal eert nationaal elftal
Na twintig jaar 'buiten spel' gestaan te
hebben, heeft het Portugees nationaal
elftal zich vorig jaar geplaatst voor de
eindronde van het wereldkampioen
schap voetbal, dat dit jaar in Mexico zal
worden g'ehouden. Ter gelegenheid daar
van heeft de Portugese Munt 500.000
circulatiemunten uitgegeven en is er een
beperkte oplage in zilver geslagen.
De zilveren munt is verkrijgbaar bij een
groot aantal banken en munthandelaren
voor 73,50 (fdc-kwaliteit, oplage
50.000 stuks) en 94,50 (proof-kwaliteit,
oplage 10.000 stuks). Op de voorzijde
zijn twee voetballers afgebeeld, met op
de achtergrond een gestileerd doel en de
tekst: XIII MUNDIAL DE FUTEBOL.'
Op de keerzijde staat het wapen van
Portugal en de waarde aanduiding: 100'
ESCUDOS.
Matzetten
Het doel van ons spel is het matzetten van de vijandelijke
koning. Toch wordt in gepubliceerde partijen maar zelden
op dit streven ingegaan. Voornamelijk komt dit door het
hoge niveau van de spelers, waardoor reeds ver voor het
matzetten wordt opgegeven. Dit neemt niet weg dat iedere
speler die vooruit wil zich moet bekwamen in matcombina-
ties. Onderstaande test is daarvoor een goede training. De
stellingen zijn niet moeilijk en als probleem zelfs te gemak
kelijk. Van groot belang is de snelheid waarmee deze stellin
gen tot een goed einde worden gebracht. Want in de praktijk
moet vaak ver van tevoren beslist worden of een dergelijke
stelling speelbaar is. Zet de stopwatch maar klaar en probeer
vanuit het diagram de goede varianten op te schrijven. Voor
ieder diagram geldt dat de aan zet zijnde kleur moet winnen.
Zwart aan zet.
Wit aan zet.
OPLOSSINGEN
1). 1.. .Dfl+ 2.Lgl Df3+! 3.Lxf3 Lxf3 mat.
2). l.De5+! dxe5 2.Txe5+ Kh4 3.Pg6 mat.
3). l.Txh7+! Kxh7 2.Dh3 met spoedig mat.
4). l.Txg7+! Kxg7 2.Tgl+ Kf8 (2.. .Kh7 3.f6+ enz.) 3.Dh6+
Ke7. 4.f6+ Ke8 5.Tg8 mat.
5). 1...Dxg3+! 2.hxg3 Txg3+ 3.Kh2 Th3+ 4.Kg2 Tg8+ en mat
volgt.
.Tf3+! 2.gxf3 De3+ 3.Kg2 (2.Kfl Dxf3+ 3.Tf2 Ddl mat)
.Dxf3+ 4.Kh2 Dxhl+ 5.Kg3 Te3 mat.
0- 2 minuten: (groot)meestersterkte.
2- 4 minuten: sterke hoofdklassers.
4- 6 minuten: sterke clubspelers.
Zwart aan zet.
Zwart aan zet.
6- 8 minuten: u bent niet de zwakste van de club.
8-20 minuten: u bent de held van de buurt.
20-40 minuten: goede huisschaker.
meer dan 40 minuten: deze rubriek voortaan nauwkeuriger bestu- j
deren.
