Kinderen moeten binnen blijven
Veel buitenlanders verlaten gebied
Libië wijst 150
buitenlanders uit
^root oproer onder Britse gevangenen
Massale arrestatie
na aanval op
Gouden Tempel
INNENLAND/BUITENLAND
SaidóaQowuvnt
DONDERDAG 1 MEI 1986 PAGINA
belangrijkste brokstuk
challenger gevonden
APE CANAVERAL De Ameri-
aanse ruimteorganisatie NASA heeft
e zoekacties naar brokstukken van
et verongelukte ruimteveer Challen-
er beëindigd nu het onderste gedeel-
t van het verbindingstuk van de
echter stuwraket is gevonden. Dit
erbindingstuk was vermoedelijk de
arzaak van de ontploffing, die op 28
inuari aan de zeven bemanningsle-
en van het ruimteveer het leven
ostté. Het bovenste gedeelte van het
erbindingstuk werd een aantal we
en geleden al uit het. water opgevist.
>e beide delen vertonen gekartelde
aten, waar de vlammen 58 seconden
de lancering van de Challenger
oor naar buiten kwamen,
Aruba verlengt
vergunning ALM
ORANJESTAD De Arubaanse re
gering heeft gisteravond na een mara
thonvergadering van bijna tien uur
besloten om de landingsvergunning
van de Antilliaanse luchtvaartmaat
schappij ALM te verlengen. De beslis
sing komt twéé uur voordat de nu gel
dende vergunning zou aflopen. Met
deze beslissing is het gevaar geweken
dat een einde dreigde te maken aan
de vliegverbinding tussen Aruba en
de eilanden van de Nederlandse An
tillen. Aruba wil met de verlenging
,,haar goede wil tonen" jegens de An
tillen. Niet meer op Aruba mogen
vliegen zou immers de waarschijnlijke
doodsklap worden voor de vliegmaat
schappij ALM.
Actiedag in
Zuid-Afrika
JOHANNESBURG In Zuid-
Afrika is vandaag een nationale
actiedag gehouden onder zwarte
werknemers, studenten en scho
lieren. De actie heeft de steun
van de grootste zwarte bond
van onderwijzend personeel,
hetgeen betekent dat honderd
duizenden zwarte studenten en
scholieren vandaag geen lessen
volgden. De vakbonden hebben
de politie verzocht de 1 mei-bij
eenkomsten niet te verstoren.
De actiedag staat niet enkel in
het teken van de 1-mei viering,
maar was ook een demonstratie
van anti-apartheid in het alge
meen.
Medewerkers van
ex- president
Duvalier gearresteerd
PORT-AU-PRINCE Op Haïti zijn twee
voormalige topfunctionarissen van het be
wind van ex-president Jean-Claude Duva
lier gearresteerd. Eén van hen wordt ver
dacht van samenzwering tegen de nieuwe
regering. Minister van justitie Francois La-
tortue heeft de aanhouding bevolen van
acht personen die verdacht worden van
wreedheden, die gepleegd zijn tijdens het
bewind van achtereenvolgens Francois en
diens zoon Jean-Claude Duvalier. Op het
eiland heerst nog steeds onrust, omdat de re
gering, geleid door een driekoppige junta
niet toegeeft aan snelle democratische her
vormingen.
Tamils slaags:
zeventig doden
COLOMBO Bij gevechten tussen
twee verschillende guerrilla-organi
saties van de Tamils in Jaffna, de
hoofdstad van de noordelijke provin
cie, zijn gisteren tenminste zeventig
mensen om het leven gekomen. Ge
vreesd wordt echter dat dit officiële
cijfer in werkelijkheid veel hoger
ligt. De twee organisaties die elkaar
bestrijden zijn de Bevrijdings Tijgers
van Tamil Eelam en de Tamil Eelam
Bevrijdings Organisatie. Behalve
deze twee groepen zijn er nog drie
guerrillagroepen die ijveren voor
vestiging van een Tamil-staat in het
noorden en oosten van Sri Lanka.
Portugal wil bij
Westeuropese Unie
VENETIE De Westeuropese Unie, het militaire
samenwerkingsverband van de Benelux, Groot-
Brittannië, Frankrijk, West-Duitsland en Italië,
zal met Portugal en vermoedelijk ook met Spanje
besprekingen beginnen over eventuele toetreding.
Portugal heeft inmiddels een officieel verzoek ge
daan tot toetreding. Ook Noorwegen en Turkije
hebben belangstelling getoond voor het lidmaat
schap. De ministers van defensie en justie hebben
nog geen criteria vastgesteld voor deelname in de
WEU, maar waarschijnlijk moeten de staten ook
lid zijn van de NAVO en de EG. De ministers van -
defensie en justitie hebben in Venetië besloten om
een breder en diepgaander overleg te voeren bin
nen de WEU over de politieke en strategische ge
volgen voor Europa van het Amerikaanse SDI-
programma,
VERHOOGDE STRALING IN VEEL EUROPESE LANDEN
DEN HAAG Terwijl
Moskou nog altijd alleen
geruststellende berichten
geeft over de omvang van
de ramp met de kerncen
trale in Tsjernobyl, ko
men uit vele Europese
landen berichten binnen
van verhoogde radio-acti
viteit in de lucht. Hieron
der een overzicht van be
langrijkste gebieden en
de maatregelen die daar
zijn genomen.
In de Poolse stad Bialystok
werd gisteren een radio-actief
niveau gemeten dat vijftien
keer hoger lag dan normaal,
en dat nog steeds steeg. In
Warschau raakten in de loop
van de dag melkpoeder en
andere zuivelprodukten uit
verkocht, omdat de verkoop
van verse melk is verboden.
Op school kregen alle Poolse
kinderen tot 16 jaar een jodi-
um-preparaat. Daarmee
wordt gezorgd dat de kinde
ken voldoende normaal jodi-
jm in het organisme hebben
apdat het lichaam geen of
ninder radio-actief jodium
apneemt. Een arts van een
ambassade wees er bovendien
jp alle fruit en groente om-
ïichtig te wassen. Hij uitte zijn
„grote twijfel" of de jodium-
tabletten in dit stadium wel
bescherming zullen geven.
Bovendien zouden ze soms
schadelijk kunnen zijn.
Zweden
Bewoners in het oosten van
Zweden moeten geen water
drinken uit stilstaande bron
nen. Deze waarschuwing
geldt volgens de Zweedse ra
dio vooral gebruikers van va
kantiehuisjes. Het drinken
van leiding- alsook stromend
water in de natuur zou niet
gevaarlijk zijn. Zweden heeft
de import van levensmidde
len uit de Sovjet-Unie en
Oost-Europa gestaakt uit
vrees voor besmetting. Vlees,
vis, aardappelen en groente
worden tot nader aankondi
ging niet meer geïmporteerd.
Oostenrijk
In het zuiden van Oostenrijk
is gisternacht na regenbuien
een sterk verhoogde radioac
tieve straling gemeten. In
twee plaatsen in Karinthië,
Heiligenblut bij de Gross-
glockner pas en Faakersee,
werden zelfs stralingniveaus
van drie op een schaal van
een tot vijf gemeten. De norm
vijf wordt als gevaarlijk be
schouwd. De autoriteiten in
de provincie Karinthië heb-
Een Pools meisje van drie jaar krijgt een jodium-oplossing toe
gediend door een verpleegster.
ben de bevolking via de radio
geadviseerd zuigelingen bin
nenshuis te houden.
Berlijn en Beieren
In Berlijn en de Westduitse
deelstaat Beieren zijn licht
verhoogde stralingswaarden
gemeten, die volgens de auto
riteiten volledig ongevaarlijk
zijn. Een vooraanstaand des
kundige op het gebied van
kernenergie, professor Jens
Scheer, beschuldigde de rege
ring er echter van het gevaar
te bagatelliseren en zei dat als
het weer verandert, duizen
den mensen bedreigd kunnen
worden. Hij zei te verwachten
dat volgend jaar in Zweden
zeshonderd mensen zullen
sterven aan kanker tengevol
ge van de ramp. Als radioac
tieve deeltjes met dezelfde in-
tesiteit over West-Duitsland
drijven, dan zouden duizend
mensen een dodelijke vorm
van kaner oplopen gedurende
iedere dag dat die wolk boven
het land zou hangen, aldus
Scheer.
Het Finse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de eva
cuatie aangekondigd van alle
Finnen in de omgeving van
de Tsjernobil-kerncentrale.
Eerder had de Britse regering
al tot een dergelijke maatregel
besloten voor de Britse staats
burgers in Kiev en Minsk.
Finland ging tot de stap over,
omdat de Russen te weinig in
lichtingen hebben verstrekt
over het ongeluk. Ook de
Deense en Zweedse regering
hebben scherpe kritiek gele
verd op de Sovjet-Unie, om
dat het ongeluk niet onver
wijld werd gemeld.
Joegoslavië
Ook in Joegoslavië zijn ver
hoogde stralingsniveaus ge
meten, maar daar bleef het
niveau onder de gevaren-
grens, aldus het Joegoslavi
sche persbureau Tanjug. Bij
een groep Joegoslavische toe
risten, die terugkeerden van
een reis door de Sovjet-Unie,
is op hun kleren een zekere
graad van radioactiviteit ge
meten, maar ook hier zou
geen gevaar voor hun gezond-
eid zijn. Het was niet bekend
of de toeristen in de buurt
van het rampgebied zijn ge
weest.
Hongarije
In Hongarije kwam het natio
nale commando voor burger-
verdediging bijeen om zich
over de situatie te beraden.
Volgens het officiële persbu
reau MTI werd een onbedui
dende verhoging van de ra
dioactiviteit geconstateerd en
zou het aantal meetpunten
worden vergroot.
(Vervolg van de voorpagina)
lONN MOSKOU W AS-
IINGTON Tal van
westerse landen zijn be-
[onnen hun landgenoten
e evacueren uit het ge-
>ied rond de in brand
taande kernreactor bij
Tsjernobyl. Voor zover
lekend bevinden zich in
-iet rampgebied, waartoe
iok Kiev wordt gerekend,
;een Nederlanders.
lij geëvacueerde Oosten rij-
»rs, die met een speciaal
iiegtuig naar huis werden ge
logen. is vastgesteld dat zij
an een „geringe dosis Stra
ng" hebben blootgestaan. De
ostenrijkers bevonden zich
c> ongeveer 150 kilometer van
e plaats van de ramp. Onge-
eer 80 Britse en een paar
Amerikaanse studenten die
vanmorgen vanuit de Oekraï
ne in Moskou aankwamen,
zijn in een plaatselijke kliniek
onderzocht. Resultaten daar
van zijn nog niet bekendge
maakt. Ze vertelden dat d^. si
tuatie in Kiev rustig was, maar
dat ze geen betrouwbare infor
matie hadden over het onge
luk in de kerncentrale. De
Britse studenten vertrekken
vanavond naar Londen.
De Duitse regering heeft van
de Sovjet-Unie geëist dat alle
kernreactoren van hetzelfde
type als die in Tsjernobyl wor
den gesloten, totdat de oorzaak
van de ramp is vastgesteld.
Volgens minister van buiten
landse zaken Genscher moet
de Sovjet-Unie ook bekendma
ken waar de andere centrales
van hetzelfde type zich bevin
den, een uitgebreid rapport
over de ramp moet geven en
het Internationale Bureau
voor Atoomenergie IAEA in
Wenen de ramp ter plekke la
ten onderzoeken.
De Sovjet-ambassade in Den
Haag heeft de Nederlandse re
gering al dinsdagavond laat
een mededeling verstrekt over
het ongeluk in de kerncentrale
bij Tsjernobyl, zo heeft een
woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken
in Den Haag meegedeeld. De
secretaris van de ambassadeur
belde 's avonds laat naar het
ministerie van buitenlandse
zaken om te zeggen dat er de
26ste een ongeluk was ge
beurd. Er was sprake van een
iets hogere radio-actieve stra
ling dan normaal, maar het
stralingsniveau werd perma
nent gecontroleerd en steeg
niet verder. Alle noodzakelijke
maatregelen waren genomen,
zo werd gezegd in deze mede
deling, waarin overigens geen
melding werd gemaakt van
doden, aldus een woordvoer
der van Buitenlandse Zaken.
Nederland zpl als voorzitter
van de EG de Sovjet-Unie om
meer informatie vragen. De
Twaalf vinden dat zij recht
hebben op informatie bij ram
pen waarvan de gevolgen
landsgrenzen overschrijden.
De EG wil het Internationaal
Agentschap voor Atoomene-
grie (IAEA) vragen de leden,
waaronder de Sovjet-Unie, te
verplichten in de toekomst
volledige informatie te geven
over ongelukken. Ondanks
hun kritiek hebben veel wes
terse landen hulp aangeboden.
De Sovjet-Unie heeft tot nu
toe niet gereageerd op die aan
biedingen.
De kersverse Russische ambas
sadeur in Londen, Leonid
Zamjatin, heeft nog eens her
haald dat het ongeluk geheel
onder controle is. Volgens
Zamjatin, die nog geen 24 uur
in Londen was toen hij om het
onderhoud verzocht en nog
niet eens zijn geloofsbrieven
aan de premier had overhan
digd, heeft de Sovjet-Unie niet
om Britse hulp gevraagd, maar
is dit door premier Thatcher
aangeboden. We zullen het
(aanbod) bestuderen, aldus
Zamjatin.
Volgens de Sovjet-autoriteiten
is het vrijkomen van radio-ac
tieve stoffen van de Tsjerno-
byl-kerncentrale afgenomen,
en zijn de stralingsniveaus in
het gebied en in de plaats bij
de installatie gedaald. De Rus
sische televisie toonde gisteren
een foto van wat de kerncen
trale na het ongeluk werd ge
noemd. Een commentator zei
dat de foto bewijst, dat de be
richten over grootscheepse
verwoesting of brand vals zijn.
Explosie in fabriek
voor zwaarwater
CALCUTTA Een gasont
ploffing en daarop volgende
brand hebben hevige schade
aangericht in een zwaarwa-
terfabriek in de Indiase deel
staat Orissa, maar een rege
ringsfunctionaris stelde het
publiek gerust dat bij de ex
plosie geen radioactiviteit is
vrijgekomen. Bij het ongeluk
zijn twee personen licht ge
wond geraakt. De fabriek in
Talchar, die koelwater produ
ceert voor Indiase kerncen
trales, is gesloten. Zwaarwa-
ter, dat een verdichte vorm
van waterstof bevat, wordt in
kernreactoren gebruikt als
koelstof of moderator ter be
heersing van het splijtingspro
ces, een functie waarvoor in
de rampfabrieken in het Rus
sische Tsjernobyl grafiet
wordt gebruikt. India heeft
vier zwaarwaterfabrieken en
vijf kerncentrales. De zwaar
waterfabrieken kunnen niet
voldoen aan de behoefte van
de vijf centrales.
Wraak
Werknemers kijken vermoedelijk zeer tevreden naar de
brand van een trein op het terrein van de Magefasefabriek in
Bilbao. Omdat de autonome Baskische politie nogal hardhan
dig optrad tegen arbeiders van de platgelegde fabriek, staken
zij de trein uit woede in brand. De trein werd geheel verwoest.
TRIPOLI Libië heeft
gisteren ruim 150 buiten
landers uitgewezen, met
name Britten, Italianen en
Spanjaarden. De Libische
regering heeft behalve
negentien Britten, onge
veer tachtig Spaanse en
zestig Italiaanse arbeiders
uitgewezen, die het land
binnen twee dagen moe
ten verlaten. De uitwijzin
gen zijn vermoedelijk ver
geldingen voor eerdere
maatregelen tegen Libië
zoals uitwijzing van diplo
maten en studenten, het
inkrimpen van de ambas
sades en het inperken van
de bewegingsvrijheid van
Libische diplomaten.
In antwoord op Amerikaans
aandringen op straffer optre
den tegen Libië als zijnde het
land dat achter internationaal
terrorisme staat heeft de Eu-
ropses Gemeenschap gisteren
alle boterleveranties aan Libië
opgezegd. De EG verkoopt
jaarlijks 9000 ton boter aan Li
bië. Verwacht wordt dat bin
nenkort ook besloten zal wor
den de verkoop van andere
gesubsidieerde Europese land-
bouwprodukten zoals graan en
vlees aan Libië op te schorten.
De Westduitse minister van
buitenlandse zaken Hans-Die-
trich Genscher is gisteren naar
Belgrado gevlogen voor een
inderhaast geregelde ontmoe
ting met de Syrische president
Hafez Assad. Na afloop van
het onderhoud verklaarde
Genscher dat Syrië het terro
risme wil bestrijden.
Syrië is bereid zowel het terro
risme als de terroristen te be- -
strijden, verklaarde Genscher
kort voor zijn terugkeer naar
Bonn. Op de vraag of Assad
onderscheid maakt tussen ter
roristen en vrijheidsstrijders,
antwoordde Genscher dat de
Syrische president de terroris
tische acties in de landen van
Europa veroordeelt.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllilllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
0NDEN Oproer in
itse gevangenissen
eft ertoe geleid dat één
vangenis is uitgebrand
dat dertig gevangenen
jn ontsnapt. Het oproer
zeven gevangenissen
ïtstond toen de in totaal
1.500 cipiers weigerden
ig langer verplichte
'eruren te draaien. De
piers werken 55 uur per
week plus 16 overuren.
De Bond van Gevangenis
personeel riep gisteren op
de overuren te staken,
wat tot gevolg heeft dat
de gevangenen veel meer
in hun cellen moeten blij
ven dan gebruikelijk.
dens het oproer zijn zeker
acht gevangenbewaarders
gewond geraakt; van ge
wonde gevangenen is
niets bekend.
Politie-eenheden hebben de
gevangenissen in onder meer
Sussex, Bristol en Belfast om
singeld. Gedetineerden ver
nielden meubilair en stichtten
brandjes met papier en de
kens. Meerdere vuurhaarden
in de cellencomplexen zouden
inmiddels bedwongen zijn.
Hoe groot de totale schade is
door brand en vernielingen is
nog niet bekend. Legerheli-
kopters met zoeklichten zijn
de afghelopen nacht op jacht
geweest naar 24 gevangenen
in de leeftijd van 17 tot 21 jaar,
die in de gisteravond waren
ontsnapt uit de Erlstoke-jeugd-
gevangenis in het zuiden van
Engeland.
Tien anderen zijn
inmiddels weer opgepakt, al
dus de politie.
Minister van binnenlandse za
ken Douglas Hurd heeft gis
teravond in een spoedverkla-
ring in het parlement gezegd
dat de regering de zaak onder
controle heeft, maar naar ver
wachting wordt overwogen
het leger in te roepen indien
de ongeregeldheden zich uit
breiden. Verscheidene parle
mentariërs eisten dat de minis
ter onmiddellijk zou opstap
pen, omdat niet eerder een
einde is gemaakt aan het te
kort aan cipiers.
USKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
(cl Standaard Uitgeverij. Antwerpen/Weesp
NEW DELHI Zo'n duizend militairen en politiemannen heb
ben gisteren in de Gouden Tempel, het heiligdom van de sikhs
in Amritsar zeker 150, maar vermoedelijk 200 radicale sikhs ge
arresteerd. De inval volgde na het uitroepen van de onafhanke
lijke staat Khalistan (Land der Zuiveren). Naar verluidt zijn de
troepen niet binnengedrongen in het eigenlijke religieuze cen
trum van het heiligdom, maar zou de razzia zich hebben beperkt
tot de bijgebouwen.
Bij gevechten tussen radiciale en gematigde sikhs waren in
maart al hónderd doden gevallen en in april zestig. De radicalen
riepen een onafhankelijk staat en daarmee tegelijk de strijd uit,
omdat zij nog steeds boos zijn over de bestorming van de Gou
den Tempel in 1984. Daarbij kwamen ruim duizend, voorname
lijk jonge sikhs om het leven. Als vergelding op die aanval werd
enkele maanden later premier Indira Gandhi vermoord.
Bij ongeregeldheden die gisteren zijn uitgebroken in de stad Ba-
rabanki in de noordelijke staat Uttar Pradesh heeft de politie
het vuur geopend en tenminste elf betogende moslims gedood en
zeker vijftien gewond. De ongeregeldheden braken uit naar aan
leiding van een geschil tussen hindoes en moslims over het bezit
van de heilige Rama Janam Bhoomi-tempel.
Vernietiging
Een gigantische stofwolk waait op wanneer een kamp van Afghaanse guerillastrijders nabij de
grens met Pakistan wordt platgebombardeerd. Russische en Afghaanse legereenheden ver
nietigden het kamp dat bekend stond als een citadel van vrijheidsstrijders".
