Js de informatie voor Elske er al?'
Planbureau: lonen
omlaag bij
verdere prijsdaling
Sociale zekerheid voor PvdA inzet verkiezingen
S
tcidae Commit
Terugdraaien
btw-verhoging
uitgesloten"
Bouw rakettenbasis
binnenkort van start
DESKUNDIGEN TEGENOVER HET BINNENHOF
Ondernemers in bouw
wensen minder atv
NNENLAND/BUITENLAND
VRIJDAG 11 APRIL 1986 PAGINA 7
Jan Agt lokt
hkcnlieden
«et golf toernooi
'1
BOSCH De provincie Noord-
Hpbant is van plan volgend jaar een
ïftoernooi te organiseren voor bui-
jjlandse zakenlieden. De provincie
"£ht zich daarbij met name op onder-
«ners uit Japan, de Verenigde Staten,
foot-Brittannië en Zweden. De kosten
gieten zoveel mogelijk worden opge
pacht door het Brabantse bedrijfs-
i/en Eventueel zijn de provincie en
i Brabantse Ontwikkelings Maat-
happij bereid ook een duit in het zak
te doen. Animator van het golftoer-
ioi is de Brabantse Commissaris van
i Koningin Van Agt, die momenteel
Japan verblijft.
Directeur Schiphol
boos op ministers
SCHIPHOL Directeur Wegstapel van de
luchthaven Schiphol is boos op de ministers
Korthals Altes (Justitie) en Smit-Kroes (Ver
keer) die gisteren officieel in een brief hebben
laten weten dat Schiphol en de luchtvaartmaat
schappijen de kosten (15 miljoen gulden) van
extra veiligheidsmaatregelen voor hun reke
ning moeten nemen. Wegètapel vindt bestrij
ding van terrorisme een taak van de overheid,
die daar dan ook voor zou moeten betalen.
Dat de marechaussee op Schiphol de komende
maanden met dertig mensen wordt uitgebreid
heeft niets te maken met de geruchten als zou
den er aanslagen op de luchthaven worden uit
gevoerd, aldus een woordvoerder. De extra
mensen worden ingezet bij de persoonscontrole,
om de lange wachttijden op te lossen, en bij de
afdeling falsificaties.
DEN HAAG Er is nauwelijks een
reële kans dat de tijdelijke verhoging
van de btw waartoe het kabinet eerder
deze week besloot in de komende re
geerperiode al weer kan worden terug
gedraaid. Blijkens de berekening van
het Centraal Planbureau (CPB) zal een
herstel van de olieprijs, dat daarvoor
als voorwaarde is gesteld, niet voor
1990 optreden. Die verwachting bete
kent een streep door de rekening van
de VVD. Deze partij hecht bijzonder
aan de tijdelijkheid van de belasting
verhoging.
Het kabinet stelde deze week als voor
waarde voor een terugdraaien van de
verhoging, dat de olieprijs per vat weer
boven de 60 gulden uitkomt. Het nade
lig effect van de aardgasprijsdaling zal
dan zo zijn verminderd dat de btw-ver
hoging niet meer nodig is. In de bere
keningen van het kabinet zou dat punt
zich al in 1988 voordoen. De becijferin
gen van het Centraal Planbureau wij
zen in een andere richting. Directeur
De Ridder verwacht een verdere da
ling van de dollarkoers tot 2,25 gulden.
Om dan weer een prijs van 60 gulden
per vat te bereiken zijn 25 dollars no
dig. Een zo fors herstel van de olieprijs
vanaf het huidige niveau van rond 15
dollar zit er volgens De Ridder voor
1990 niet in.
Koopkracht stijgt met vier procent
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG Het Cen
traal Planbureau vindt
dat de deflatie (waarde
vermeerdering van het
geld) die nu optreedt gun
stig kan zijn voor de eco
nomie. Maar als de prijs
dalingen aanhouden moe
ten ook de lonen naar be
neden. Gebeurt dat niet,
dan zullen in snel tempo
de winsten van het
bedrijfsleven worden uit
gehold, daalt de werkge
legenheid en wordt al het
economisch herstel genekt
dat we nu moeizaam heb
ben bereikt, aldus direc
teur P. de Ridder van het
Planbureau gisteren bij de
presentatie van het Cen
traal Economisch Plan, de
laatste economische voor
spellingen.
Iedereen gaat er dit jaar flink
in koopkracht op vooruit. In
clusief incidentele loonsverho
gingen neemt het besteedbaar
inkomen van werknemers in
het bedrijfsleven dit jaar ge
middeld vier procent toe. On
danks de bevriezing van de
uitkeringen en, de ambtena
rensalarissen is er ook hier een
stijging van koopkracht van
twee tot 2,5 procent. Dat geldt
ook voor de minima.
De fors^ groei van het be
steedbaar inkomen heeft drie
oorzaken. Allereerst is de
loonstijging dit jaar groter dan
vorig jaar (3,5 tegen 2 procent).
Volgens het CPB duidt dit op
een steeds moeilijker worden
de arbeidsmarkt. Daarnaast is
de doorgevoerde verlaging
van de sociale premies goed
voor de beurs van de burgers.
De derde factor is de daling
van de energieprijzen, waar
door dit jaar voor het eerst
sinds 1953 een deflatie zal op
treden van 0,5 tot één procent.
Nu er meer geld te besteden
valt, neemt de particuliere
consumptie ook behoorlijk toe:
met 3,5 procent'tegen twee vo
rig jaar. Dat komt de binnen
landse markt ten goede, waar
ook dit jaar weer flink wordt
geïnvesteerd. Sinds lang ne
men ook de investeringen in
gebouwen weer toe (met 7 pro
cent) en dalen de overheidsin
vesteringen niet langer.
Er wordt ook weer meer ge
produceerd: drie procent als
we de daling van de gaspro-
duktie buiten beschouwing la
ten. Dat zorgt voor een toena
me van de werkgelegenheid
met 50.000 volledige banen,
waardoor de werkloosheid
volgens de verwachting van
het CPB dit jaar kan dalen tot
725.000.
Tegen deze achtergrond ver
wacht het Planbureau weinig
of niets meer van verdere ar
beidstijdverkorting. Wil die
atv een positief effeét hebben
op de economie en de werkge
legenheid, dan moet er immers
loon voor worden ingeleverd.
Als de lonen gelijk blijven of
zelfs al zouden moeten dalen
omdat de prijzen zakken, is de
kans bar klein dat werkne
mers bereid zijn nog meer in
te leveren.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Binnenkort wordt de eerste paal geslagen voor
de bouw van de kruisrakettenbasis Woensdrecht. Dit heeft mi
nister De Ruiter (Defensie) gisteren in een brief aan de Tweede
Kamer meegedeeld. Momenteel wordt de grond bouwrijp ge
maakt en worden er water- en energieleidingen en rioleringen
aangelegd. Met de bouw van de totale basis is een bedrag van
300 miljoen gemoeid. Daarvan is 200 miljoen voor rekening
van de VS. De rest wordt betaald door alle NAVO-landen teza-
Het zogeheten „operationele deel van de basis", waaraan men
dit voorjaar begint te bouwen, omvat volgens minister De Ruiter
onder meer de volgende voorzieningen: bunkers voor de kruis
raketten en de daarbij behorende verrijdbare lanceerinstallaties,
garages, opslagplaatsen voor brandstof, een verbindingscentrum,
een commandocentrum en beveiligingsinstallaties. Dertig Ame
rikanen zullen ter plekke de bouwactiviteiten begeleiden.
Als deze fase gereed is wordt begonnen met de bouw van voor
zieningen voor de verzorging en legering van de Amerikaanse
militairen. Dit betreft onder meer kantoorgebouwen, magazij
nen, parkeerruimte, sportaccommodaties, een filmzaal, een eet
zaal en een medisch centrum. Daarna verrijzen nog voorzienin
gen voor de Amerikaanse gezinnen, zoals een school, een kin
dercrèche, een personeelwinkel, een bibliotheek en een kerk.
In totaal komen er op de basis 1300 Amerikaanse militairen en
20 burgerfunctionarissen te werken. Ook zullen er minstens 130
functies voor Nederlandse burgers worden gecreëerd. De totale
Amerikaanse gemeenschap in Woensdrecht bestaat in 1988 naar
schatting uit 2800 personen. De gezinnen worden voornamelijk
gehuisvest in Bergen op Zoom en Roosendaal. Bij gebrek aan be
schikbare woonruimte zullen op kosten van de Amerikaanse re
gering nieuwe woningen worden gebouwd.
iv
Kopie
In Amsterdam
wordt morgen
de nieuwe
Amstelbrug in
gebruik
genomen. De
oude brug
moest enkele
jaren geleden
wegens
bouwvalligheid
worden
gesloopt. De
nieuwe brug is
een exacte
kopie van zijn
De Nederlandse vertegenwoordiging op het congres van de
Europese Volkspartij, de heren Bukman en Jansen van Raay.
Zij luisteren naar de toespraak van Lubbers, die op de achter
grond op een groot scherm zichtbaar is.
Europa voor de „rijkste armen"
DEN HAAG Het is een opdracht voor de christen-demo
cratie ervoor te zorgen dat Europa het continent blijft met de
rijkste armen en de armste rijken. „Wie de armoede in het
rijke Amerika heeft gezien, wie zich de ellende wil herinne
ren van een ongekerstend kapitalisme, weet van welke vitale
betekenis de sociale zekerheid is".
Premier Lubbers zei dit gisteren bij de opening van een drie
daags congres van de Europese Volkspartij (EVP) in Den
Haag. De premier verdedigde in zijn toespraak „enige" kos
tenbeheersing van het sociale stelsel, zoals die momenteel aan
de orde is in de Tweede Kamer. Hij wees er nogmaals op dat
ook na die operatie de minimum-uitkeringen hier „enkele
tientallen procenten" hoger zijn dan in de ons omringende
landen. Een goed stelsel is volgens Lubbers de „kwaliteits-
keur" voor een democratische samenleving. De premier pleit
te voor een „breed gespreide" welvaart in Europa door te in
vesteren in „menselijk kapitaal".
Gelijkwaardigheid van alle burgers, aldus Lubbers, houdt ook
in dat de christen-democratie pal moet staan tegen racistische
tendenzen. „Een dam opwerpen tegen valse volkssentimen
ten. Dat is een historische verplichting".
Veld: „De keuze is: of nu aan
vaarding van onze amende
menten of straks. Herstel van
het stelsel zal onze inzet van
de verkiezingen zijn".
De grootste oppositiepartij
noemde de procedure rond de
stelselherziening „uiterst on
zorgvuldig en ondemocra
tisch". Onzorgvuldig omdat
het kabinet de indiening van
de voorstellen voortdurend
voor zich uitschoof en daar
door in tijdnood kwam, onde
mocratisch omdat de kamer
leden van een aantal wets
voorstellen door die tijdsdruk
nauwelijks kennis konden ne
men. Bovendien kunnen, al
dus de socialisten, maatschap
pelijke organisaties de ver
schillende voorstellen, de sa
menhang en de onderbou
wing niet meer volgen. „De
feitelijke besluitvorming heeft
zich onttrokken aan de maat
schappelijke discussie", aldus
Ter Veld.
De PvdA erkent dat in een
aantal situaties de positie van
mensen met een uitkering
licht verbetert. Maar voor de
oudere werklozen en een
groot aantal arbeidsonge
schikten betekenen de plan
nen een aanzienlijke achter
uitgang. Bovendien wordt de
nagestreefde vereenvoudiging
niet bereikt. De oppositiepar
tij stelt het geleidelijk optrek
ken van het uitkeringsniveau
van 70 naar 75 procent afhan
kelijk van de economische
groei, maar zegt daarover
eveneens afspraken te willen
maken in de formatiegesprek-
ken met het CDA.
Woordvoerster Ter Veld zette
vraagtekens bij de rust die het
CDA na de stelselwijziging op
het terrein van de uitkerin
gen wenst. Het kabinet heeft
immers bekend gemaakt vol
gend jaar 1,2 miljard gulden
in de sociale zekerheid te zul
len bezuinigen. Over de in
vulling van dit bedrag heeft
het kabinet overigens nog
geen beslissing genomen.
De PvdA steunt het VVD-
voorstel om de behandeling
van de aow-plannen op te
schorten. Men wil wachten op
nieuwe voorsteilen voor ver
betering van de financiële po
sitie van bejaarden met een
partner, jonger dan 65 jaar,
die over een eigen inkomen
beschikt. De PvdA-fractie
wijst de gelijkstelling van ge
huwden en samenwonenden
in de sociale zekerheid so wie
so van de hand. De VVD
heeft alleen bedenkingen te
gen de manier waarop deze
gelijke behandeling in de aow
gestalte krijgt. Volgens de op
positiepartij staat de gelijkstel
ling op gespannen voet met
de maatschappelijke ontwik
keling die in de richting van
verdergaande individualise
ring gaat.
EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
(Van onze sociaal-
economische redactie)
UTRECHT De bouw
ondernemers, verenigd in
het NVOB, zijn van me
ning dat de vijf procent
arbeidstijdverkorting, in
de' vorm van roostervrije
dagen, eerder moet wor
den verminderd dan uit
gebreid. Voorts zou voor
het onderdeel onderhoud
van de bouw de btw moe
ten worden verlaagd naar
vijf procent. De dreigende
verpaupering van het wo
ningbestand geeft daar
alle reden toe.
Voorzitter Terlingen van het
NVOB bracht een en ander
gisteren naar voren tijdens de
algemene ledenvergadering in
Utrecht. Volgens Terlingen zal
bij de komende cao-onderhan
delingen dit najaar de vakbon
den worden voorgesteld „een
omgekeerde arbeidsduurver
korting" door te voeren. Van
de vijf procent nu naar twee of
drie procent in 1987. De vrij
komende loonruimte kan naar
zijn mening op twee manieren
worden aangewend: extra
maatregelen voor permanente
scholing (educatief verlof) of
een loonsverhoging. De af
spraak met de bonden om
maximaal 7,5 procent atv te
bereiken kan volgens Terlin
gen wel worden vergeten. De
te geringe prijsstijging is daar
van de oorzaak.
pEN HAAG Een me
dewerkster van PvdA-
Tweede-amerlid Elske
fcer Veld stormt kamer
106 van het Haagse hotel
Corona binnen. „Is de in
formatie voor Elske er
jtf?", vraagt ze. Ja, die is
i8£r. De deskundigen in het
„kritisch centrum" heb
ben hun best gedaan. Zij
blijven tijdens het mon-
jterdebat over de herzie
ning van het sociale stel
sel verschanst in Corona
>nbp het Buitenhof, om ie
dereen die het horen wil
ziie vertellen dat de rege
ling het absoluut bij het
verkeerde eind heeft.
Bt
iwËlske ter Veld heeft daar wel
[%en naar. Vlak voordat ze
/let woord voert in de Tweede
(Camer haalt haar medewerk
ster nog wat hartige informa-
l5b"e bij het crisiscentrum.
iQpaarmee hebben de verza
ndde critici in elk geval één
politieke partij bijgestaan. De
^jtans dat ook CDA en VVD
8&m dergelijke bijstand zullen
'OVragen is minimaal, want de
deskundigen in Corona zijn
r,i|cht tégen de regeringsplan-
_jen. Niet voor niets zijn ze
ipgetrommeld tijdens de
'oorbereidingen voor de grote
nanifestatie „Samen tegen af
braak sociale zekerheid", die
Ljfgelopen dinsdag werd ge-
louden.
n|. Mantel, één van de initia
tiefnemers van het kritisch
Centrum: ..We vonden dat we
iet niet bij die grote protest
manifestatie konden laten.
Daarom hebben we deskundi
gen van allerlei organisaties
ïitgenodigd om hier in Den
hflaag, tegenover het Binnen
hof. de debatten dagelijks te
holgen en van commentaar te
Üfoorzien". In twee kamers
'an het Haagse hotel werken
haarom economen, juristen,
tociologen en zelfs een domi-
()ee permanent aan vlammen-
|e betogen tegen de stelsel-
hernieuwing.
^.Iedereen keldert"
fom Flesseman, werkzaam bij
Ie Sociale Dienst in Amster
dam: „Wij willen door gede-
Kamerlid-Elske ter Veld wil de wensen van de PvdA bij de
wetgeving op het terrein van de sociale zekerheid alsnog in de
komende kabinetsformatie zien te realiseren.
gen commentaar de politiek
beïnvloeden en de media
voorlichten. Want iedereen
keldert naar de bijstand als
deze plannen doorgaan. Dat
betekent dat de controle op de
mensen toeneemt en dat zo
wel de hoogte als de duur van
de uitkering omlaag gaat".
Behalve Flesseman zijn des
kundigen van de stichting
Ombudsman, van bureaus
voor rechtshulp, de afdeling
Planning en Beleid van de
Utrechtse Rijksuniversiteit en
van de Raad van Kerken aan
wezig. De kritiek is dan ook
niet van de lucht. Via de ra
dio is CDA-kamerlid Weijers
te beluisteren. „Die Weijers,
och, och...," wordt gemompeld
en professor Brenner draait
vertwijfeld nog een shaggie.
Hij is econoom en weet dus
hoe het wél moet. „Ik pleit
voor het Zweedse alternatief",
zegt hij. „Daar hebben de
werknemers elf procent van
hun inkomen ingeleverd en
van dat geld zijn arbeidsplaat
sen gecreëerd. In dat land is
nauwelijks werkloosheid en
geen begrotingstekort. Dat
kan omdat de mensen iets te
besteden hebben. De Neder
landse regering zegt dat be
zuiniging en hogere winsten
van bedrijven vanzelf werk
opleveren, maar zo werkt het
niet. Bedrijven steken hun
geld namelijk niet in werkge
legenheid". Prof. Brenner
vindt de aanwezigheid van
economen in Conora bijzon
der nuttig. „Het is de eerste
keer dat we zoiets meemaken
en de politiek zo rechtstreeks
kunnen narekenen".
Weinig weerklank
Niet alle politici zijn even blij
met de ongevraagde kritiek.
Ds. Noordergraaf van de Raad
van Kerken kreeg van Weij
ers te horen dat de kritiek
van de kerken „zeer grie
vend" is voor het CDA. De
dominee kijkt er niet vreemd
van op: „Wij weten dat we bij
het CDA weinig weerklank
vinden. Onze standpunten lig
gen nogal uiteen".
De Raad van Kerken is in het
crisiscentrum vertegenwoor
digd omdat de kerken „steeds
meer signalen over de nieuwe
armoede ontvangen", aldus
ds. Noordergraaf. Volgens
hem kloppen steeds meer
mensen bij de kerkelijke
fondsen aan, omdat ze het zelf
financieel niet meer kunnen
bijbenen. De herziening van
het sociale stelsel zal dat al
leen maar verergeren. „De re
gering vergeet de mensen aan
de onderkant van de samenle
ving", zegt ds. Noordergraaf.
De predikant weet zeker dat
het anders moet. „Het gaat
om het principe van recht
vaardigheid. Ook uitkerings
gerechtigden moeten meede
len in de welvaart". Over de
manier waarop dat moet,
zwijgt hij liever. „Het is niet
onze taak een blauwdruk
voor een nieuw stelsel te ge
ven".
STEVO AKKERMAN
N (Van onze
parlementaire redactie)
-r
)EN HAAG Voor de
"^artij van de Arbeid zal
9 iet herstel van de sociale
,rtekerheid een belangrijk
f 2nderdeel gaan vormen
-jjan de formatie-onder-
'ejandelingen met het
JDA na de verkiezingen,
ra
i'JvdA-lijsttrekker Den Uyl
oorspelde eerder deze week
_j een stemmenverlies voor
et CDA als gevolg van .de
ieun van het CDA aan, wat
PvdA noemt, de verslech
tering van de (inkomens)posi-
,Je van de uitkeringsgerech
tigden. De PvdA verwacht
dan ook dat de regeringscoali
tie CDA en VVD hun huidige
meerderheid niet zullen be
houden.
Op de tweede dag van het
marathondebat in de Tweede
Kamer over de herziening
van het stelsel van sociale ze
kerheid liet PvdA-woord-
voerster Elske ter Veld door
schemeren dat de oppositie
partij de kabinetsplannen niet
in zijn geheel zal verwerpen.
De PvdA stemt in met een
aantal basisprincipes zoals die
in de Nieuwe Werkloosheids
wet zijn neergelegd. Daarte
genover stelt de PvdA ver
dergaande versoepelingen
voor dan VVD en CDA. Ter
voorganger.
