Cd Hazebroek vestigt zich ls glasblazer in Alphen Plannen tegen varkenspest al sinds 1982 bij Landbouw Va ruim 100 jaar komt een einde aan een typisch familiebedrijf rond garen en band, lingerie en foundation li>HEN AAN DEN N Alphen aan den I is sinds kort een ech- Jlasblazerij rijk. De 41- \j»e Ed Hazebroek heeft 2.\\ een maand geleden «glasblazer gevestigd in pand aan de Van eL|tzelaarstraat. Samen agit vrouw en twee doch- waagde hij de stap l werknemer naar een -n'»n onderneming. Van- :e, leptember is hij samen zijn collega Peter Ris ,jg geweest om het öjw verworven pand op mappen. Vorige maand i de klus geklaard. ilDEN OMGEVING EekfeeSowumt VRIJDAG 11 APRIL 1986 PAGINA 15 |et begon met een klein mis- Irstand. We hadden ge oord, dat Warnecke in Lei en aan de Breestraat, na een (staan van 102 jaar, defini- ef het gordijn en de paska- lers zou sluiten. Bij het af- fheid van zo'n ongetwijfeld érdienstelijke bejaarde past, |>lgens goed gebruik, een latste woord. Ik vervoegde ie daarom bij Warnecke (ode, me van geen kwaad pwust, teneinde nog een [ik te kunnen werpen op al- irlei intieme en minder in- eme zaken die van een »me een vrouw kunnen ma- en, en direct al na binnen- bmst ontstond enige ver- arring. De vrouwelijke be- Öhebber aldaar vreesde het igste: „U gaat toch zeker iet vertellen, dat wij er mee [houden hè? Wij gaan hier }woon door hoor; het loopt ist zo aardig. Dit is de da- jestextiel, Warnecke Mode; zult aan de overkant moe- p wezen. Dat is Warnecke Ingerie; Modehuis Warnec- 1, staat in het briefhoofd, bar gaat de zaak dicht, laat er geen twijfel over zijn. Ik )op, dat u ons niet ruïneert i uw krant. Een goeden- të" e fotograaf zat ook al op het trkeerde spoor. En we tastten ons naar de overzij de, waar de mode de vrouw directer op het lijf staat ge schreven: het domein van foundation en lingerie, van badkleding, van sierlijk kant en frivoliteiten die meestal op klaarlichte dag voor het (mannelijk) oog verborgen blijven, en dan nog geheel in de traditie van het aloude ga ren en band, knopen en treksluitingen. Alles in een moderne uitstalling aan rek ken. Doodzonde, dat dit alle maal verdwijnt. „Ik kan het ook niet helpen", veront schuldigde Clemens Warnec ke, pensioengerechtigd, zich en ging me vóór naar boven, langs een enge, smalle trap die naar het kantoortje voer de: „We hebben geen kinde ren en er is geen opvolging". In het kantoortje, noodzake lijke bedrijfsruimte en duide lijk ondergeschikt aan de be drijfsruimte in de pijpenla beneden, kwam zijn vrouw M.K.Warnecke-Theelen (die al een jaar of vier de alleen heerschappij over de badkle ding, de lingerie en de foun dations uitoefent sinds haar man zich uit de zaak heeft te ruggetrokken) van de verse koffie genieten die door een meisje-van-alles geschonken was. In een schap stond een kartonnen doos met het op schrift „KLAcHtEn". We Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. U kunt mij telefonisch of schriftelijk vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 - 12 22 44 op toestel 10. Jammer voor de klanten ,,Ja, daar zitten we nou", zei de heer Clemens Warnecke, die de Nederlanders de „Chi nezen van Europa" noemde en de suiker doorschoof. „De gezondheid is nog goed, maar we hebben de leeftijd om er mee te kappen. Nog even ge nieten van waarvoor je een leven gewerkt hebt. De zaak wordt niet verkocht, er komt geen lingerie meer. Jammer voor de klanten die zo aan ons gewend zijn geraakt. Je hebt zoveel artikelen die je in de regio nauwelijks kunt krijgen. Alleen Warnecke Lingerie gaat weg; aan de overkant heb je nog de War necke Mode, de damescon- fectie. Die blijft bewust ge handhaafd. Is ook niet meer van ons en heeft sinds '82 een eigen directie". Het begon in 1884 met een „manufactuurtje" aan de Sta tionsweg. De winkelpui is daar, sedert een eeuw, nog nauwelijks veranderd. Er zit alleen nu een Eurocoiffeur in wat eens een garen- en band winkeltje is geweest. Opa Wilhelm Warnecke, een 18- jarige nijvere Pruis en zoon IjZH opent Bedrijfsmuseum ^-pEN/HAARLEM Directeur A. Testa van de NZH heeft achtend het NZH Bedrijfsmuseum aan de Leidsevaart 396 in /flem officieel geopend. De eerste expositie in het museum de busmaatschappij heet „Van blauwe tram tot gele bus", e tentoonstelling geeft met foto's, modellen, documenten len en voorwerpen een beeld van de ontwikkelingen in het "f-bedrijf. Centraal in de collectie staat een gerestaureerde twe Tram. ___KZH heeft de opening van het museum aangegrepen om asiejgen en zondag open huis te houden op het remise-terrein em, de Leidsevaart in Haarlem. Zaterdag worden onder meer fndigheidswedstrijden voor chauffeurs gehouden en er zijn lonstraties met modellen van helicopters, schepen en treinen, der zijn er filmvoorstellingen en rondritten per mini-stoomt- LEIDEN Ondertrouwd: W. C. Hillebrand en E. J. Tol. R Jansen en J M. Doornbosch. J. M. H. van Am- terdam en J. A. Speelman. R. Nuis en B Bakker. P. M Schrijnen en G. P. M. de Haan. M F H. Dielwart en M J. F. Tousain, B. Sjouke en A. E. Kra mer. Professor R. F Mudde en L. Kerkhof (Loekie!), E. H. M I. Snel- ting en K. Havinga (Ineke!), H. M. van der Heide en A. S. Anemaet. W. J. Koolmoes en A. F. Filemon, H. Binnendijk en J. M. T. Hartwijk, H. A M. Borst en J. C. M Kleine, R. M. M. Hogenboom en A. M. van Klink, H F Gijsman en w Erades. C. w. M. Kluiters en F. Hillebrand. Geboren: Mira Reinilda Annie, d.v. A. van den Berg en M. C. M. Bier man; Jeroen. z.v. P. Plu en M. J. Hartevelt; Catharina Corstiaantje. d.v. J. Guijt en C. den Haas; Sjaak, z.v. D T. van Kints en Y. Vermeer; Mirella, d.v. M. Maaskant; Femke, d.v. F W de Wit en M. A. H. van den Berg; Wladimir Willem, z.v. M. Lesuis en L. G. Deimveld; Mandy, d.v. R. van der Heiden en M. Groe nendijk; Alain Herman, z.v. H. van de Logt en A. Prins; Wilma Judith Helena, d.v. J. A. H. van der Jagt en L. Bauer; Geertje Henny, d.v. C. A. Langeveld en J. Springer; Jacobus Johannes, z.v. J. E. Glasbergen en H. W. Glasbergen; Erik, z v. H Lagas en L. Mechelse; Sabrina Katrina, d.v C. L Schouten en N. L. M. M. Bogaert; Anthonia Maria, d.v. W. de Jong en P. J. Guijt; Mark Hendrik, z v. H. J. Beekman en S. A. Bekooij. Mark Dé- siree, d.v. H. M. Blom en H R. Web bers; Francis Wilhelmina Petronella Margaretha, d.v. R. C B. A. Kramer en S. M. de Swijger; Maria Aafje. d.v. J. H. van Egmond en H. Schoneveld; Jacobus Johannes, z.v J. Barnhoorn en P. F Bakker; Craig Donald De- rek, z.v. R. E. J. Robinson en L. E. Rickinson, Mandy, d.v. J. H. Kemper er« C. van der Boon; Marleen, d.v. J. F. 1. van der Reijden en J T. J. van Leeuwen; Roxanne, d.v. H. J. de Heij en A. M. C. Heemskerk, Jessica Su- zanna, d.v. M G. Lantrua; Vanya Kunera, d.v. L. Vulperoort en K J. Blom; Marijtje. d.v. J Zandbergen en G. Zwaan; Linda Eveline, d.v. C. Plug en E. M van Duijn; Nicky Lau ra. d v R. van Dinter en N C. de Nie; Eveline Mariëke, d.v. P Jansen Schoonhoven en M. i. H. Cancnnus; Cliften Winsten, z.v. Adel Nagub Mekhail en J. I. Winter; Ruben Nico Max, z.v C H. J. van Leeuwen en A. G. M. Bulder; Carola, d.v. J. C Colijn en J. Oppelaar; Patrick, z.v. J. C. Co- lijn e vrl.. echtgen. van J. G. e. Heitzer; H. C. Heemskerk, geb 2-10-1891, vrl., geh. gew. met P. Vioen; A. C. God- dijn. geb 27-2-1902, man; J M Bak ker. geb. 7-1-1921, man; H W. Schef- fer. geb. 18-6-1899, man; jonkvrouw M. T. J van Nispen tot Zevenaer, geb. 26-5-1922. vrl.; C. H. Hins. geb. 1-8-1948, man; H. Kanbier. geb. 4-2- 1920, man; M. Verbiest, geb 16-2- 1895, vrl.. geh. gew. met C Smit; N. A. van Wijk, geb. 29-12-1915, man; r. Louws, geb. 16-3-1986, man; M. de Winter, geb. 21-3-1908, vrl., geh. gew. met M. Zijlstra; G. M. Seijn, geb. 3-5- 1902, man; N. Vegt, geb. 1-3-1905, man, G. Schellingerhout. geb. 24-4- 1934, vrlechtgen. van F. Pison; J. C. van Hensbergen, geb. 4-9-1933, vrl., geh. gew. met M. Jacobs; H. C. van Gerven. geb. 30-5-1921. man; B. W. E. Veurman. geb. 24-12-1906. man; R Kruiswijk, geb. 14-12-1931. man. H. G W. Frijling. geb. 25-12-1899, man; M Boga. geb 10-11-1955. man, A J van der Voort. geb. 28-10-1924. man; L Rotgans, geb. 25-10-1920. man, D.' C. M Wolvers, geb. 3-3-1981, vrl.; R. n, den Hertog, geb. 23-10-1945. man; F. C. Yuan, geb. 28-9-1905. man. Gehuwd: J Jasper en A. D. M. C. de Graaf, G. Brussen en F. L. Walta, C. Olivier en J. C. J van Houten. J. P. Disseveld en M. C. G. van der Zwan, P. G. van Duijn en J. Teske, P. W. J. van Oosten en N. A. J. Ketel. T. Le- vnleger en J. C. van Voorthuijzen, R. J Rouwenhorst en C. J J. Rust! DEN HAAG Sinds 1982 lig gen er bij het ministerie van landbouw en visserij al plan nen op tafel die het uitbreken van varkenspest door het voe deren van keukenafval moe ten voorkomen. Die plannen zijn tot nu toe niet uitgevoerd. Pas nadat bekend werd dat in Zoetermeer varkenspest was uitgebroken doordat varkens keukenafval gevoederd kre gen, werd dat laatste verbo den. Op 27 december 1982 liet staatssecretaris Ploeg van Landbouw de Kamer al in antwoorden op vragen weten dat er een algemeen verbod moest komen op het voederen van keukenafval. Naast het verbod zou er wel de mogelijk heid moeten komen om keu kenafval op commerciële basis centraal te laten verwerken ten behoeve van de betrokken varkensmesters. Zo zou ook de hygiëne van het produkt ver zekerd moeten worden. Ploeg kondigde verder een wijziging van de Beschikking voedsel- en slachtafvallen uit 1972 aan. Hij noemde die be schikking toen verouderd. Met de wijziging zouden varkens- mesters die keukenafvallen aan hun dieren voederen ver plicht moeten worden het af val eerst te koken. Op elk be drijf zou daartoe verplicht ap paratuur aanwezig moeten zijn. Het PvdA-Kamerlid De Boois heeft Ploeg inmiddels naar aanleiding van zijn ant woorden uit 1982 nieuwe vra gen gesteld. Zij wil weten wat er van alle plannen terecht is gekomen. Voorts vraagt zij hoe het staat met de controle op de vergunningen die varkens- mesters hebben voor het voe ren van keukenafval. Ook wil het PvdA-Kamerlid weten hoe Ploeg denkt te handelen nu varkensmesters ineens geen keukenatval meer mogen voe deren. Uitgebreid onderzoek van de Veterinaire Dienst van het ministerie van landbouw en visserij heeft overigens geen nieuwe gevallen van Afrikaanse varkenspest opge leverd. Alle contacten van de besmette bedrijven zijn nage trokken en het resultaat was negatief, aldus desgevraagd een woordvoerder van het mi nisterie van landbouw en vis serij. Het lijkt vrijwel zeker dat de besmettingsbron van de ziekte niet meer wordt achterhaald. De Veterinaire Dienst, de Rijksdienst voor de Keuring van Vee en Vlees en de Keu ringsdiensten van Waren heb ben alle adressen van het be drijf dat het keukenafval heeft geleverd nagetrokken en niets kunnen vinden. Uit het onder zoek is gebleken dat het be drijf een correcte administratie bijhield. Staatssecretaris Ploeg van landbouw en visserij heeft morgenochtend een gesprek met horecavertegenwoordi- gers. De laatsten hadden dins dag om spoedberaad gevraagd, omdat zij niet weten waar zij met hun keukenafval naar toe moeten. Grenzen open De EG-lidstaten Griekenland, Italië, Spanje en Portugal heb ben hun grenzen weer geo pend voor Nederlandse var kens, varkensvlees en var- kensvleesprodukten. Italië heeft dat formeel dinsdag ge daan en volgens een woord voerder van het Produktschap voor Vee en Vlees zijn de eer ste wagens met Nederlandse varkens daar woensdag al aan gekomen. De landen sloten hun grenzen vorige week na dat bekend was geworden dat er in ons land Afrikaanse var kenspest was uitgebroken. Omdat het permanent veteri nair comité van de EG vorige week donderdag grotendeels akkoord ging met de maatre gelen die ons land heeft geno men om uitbreiding van de ziekte te voorkomen moesten de landen na een beschikking van de Europese Commissie hun grenzen weer openen. In middels hebben derde landen (niet-EG-lidstaten) hun gren zen gesloten voor varkens en varkensvlees (produkten) uit ons land. Naast de Verenigde Staten en Hongarije zijn dat nu ook Singapore, Japan en een aantal andere Oosteurope- se landen. Hongarije heeft bo vendien de invoer van gekoeld en bevroren rundvlees verbo den. Veemarkt weer open LEIDEN De Leidse veemarkt gaat maandag weer open. Nu er geen nieuwe gevallen van var kenspest meer aan het licht zijn gekomen, staat niets een openstelling meer in de weg. In het entgebied 14 blijft voorlo pig een vervoersverbod geldig. Staatssecretaris A. Ploeg heeft dat gistermid dag telefonisch aan A. de Jong, de directeur van de Groenoordhallen meege deeld. Er mogen geen var kens verhandeld worden en geen runderen worden aangevoerd uit het be smette gebied. IEN STUKJE PRUISISCH PIONIERSCHAP VINDT IN LEIDEN ZN SLOT pfe glasblazers komen nog 5 weinig voor in Neder- Het aantal mensen dat met de mond de verschil- e glazen gebruiks- en sier- werpen blaast, komt in land niet boven de vijftig. de, geduld en feeling heb pdig als je een goede glas- er wilt zijn", meent Haze- !k. „Die eigenschappen, ge- bineerd met de nodige itiviteit maakt dat je een iep kunt uitoefenen dat door zeer weinigen uitge- ind wordt". Volgens de Al- phense ambachtsman zijn er wel glasblazers in de fabrie ken, maar die werken machi naal. „Dat kun je in veertien dagen leren. Maar een echte mondblazer, dat is wat an ders". Volgens Hazebroek be gint een aspirant-blazer eerst als leerling, zo rond het zeven tiende jaar. „Daar zit hem al de kneep, want de weinige glasblazers die er zijn, voelen er niet veel voor om beginners in dienst te nemen. Het eerste jaar kosten die alleen maar geld". Na ongeveer drie jaar kan een leerling bollen en 'bochtjes blazen. Dan volgt ze ker nog een jaar oefenen en dan kan er examen aange vraagd worden. Reageerbuizen Hazebroek zelf deed zijn exa men aan de Leidse Instru- mentmakersschool. Na het examen kwam hij bij een Delfts bedrijf terecht dat glas maakte voor het gebruik in la boratoria. Daar werden rea geerbuizen, pipetjes en hele distilleerapparaten nog met de mond geblazen en verkocht aan de laboratoria van zieken huizen, olie-industrieri en che mische bedrijven. Dat werk heeft Hazebroek bijna twintig jaar gedaan en dat doet hij, zij het in mindere mate nog steeds voor zijn vaste klanten. Alleen maar nuttige zaken maken vond Hazebroek op den duur ook niet alles en daarom ging hij graag in op het verzoek van familie en kennissen om voor bijzondere gelegenheden glazen cadeaut jes te maken. Een hobby waar hij veel bevrediging in vond, maar die ook steeds meer tijd ging opeisen. Zo veel zelfs dat Hazebroek ertoe over ging ontslag te nemen bij zijn baas en voor zichzelf te beginnen. Hazebroek en zijn collega Ris zijn in het atelier voornamelijk bezig achter grote branders die een hitte geven van 700 tot 800 graden Celsius. De glasblazers moeten hun borst en armen dan ook met dikke truien te gen de hitte, beschermen, ook in hartje zomer. De handen hoeven niet beschermd te worden. De glasblazers kun nen het verhitte glas goed vasthouden omdat het materi aal niet geleidt. Wat wel be schermd moet worden zijn de ogen. Een speciale donkere bril zorgt ervoor dat de pupil len niet verbranden en de glasblazers zware oogbeschadi gingen oplopen. Het glas een mengsel van zand, kalk en soda dat gesmol ten wordt bij 1500 graden Cel sius krijgt Hazebroek van een fabriek aangeleverd in de vorm van ronde buizen met een lengte van ongeveer an derhalve meter en verschillen de diktes. Praktisch elke maat kan geleverd worden. De bla zers verhitten deze buizen en vormen er daarna de mooiste figuren van. „Dat lijkt makke lijk, maar dat is het beslist niet", vertelt Hazebroek. „Eerst moet geleerd worden een puntje aan de buis te trek ken. Daar moet het glas bij verdere bewerking aan vastge houden worden. Dat puntje wordt er later weer afgesmol ten. Dan komt de moeilijkste klus; het centreren van de buis. Dat wil zeggen dat het glas gelijkmatig rondgedraaid moet worden in de vlammen. Aan alle zijden moet de buis evenveel verhit zijn, omdat er anders rare uitstulpingen in de vorm komen. Het voorwerp zou dan scheef worden, hoe hard er ook geblazen wordt". Bollen blazen Wanneer het glas de juiste temperatuur heeft bereikt dan kan de ambachtsman in de buis blazen en bollen vormen. „Ook dan geldt weer dat je precies moet weten wat te doen, omdat de bol mooi rond moet zijn en niet te dik of te dun mag uitvallen. Te dik glas staat lomp en te dun geeft een De Alphense glasblazer Ed Hazebroek werkt in zijn atelier aan de Van Boetzelaarstraat met grote branders die een hitte van 700 tot 800 graden Celcius afgeven. oneffen oppervlak", aldus Ha zebroek. Bochten worden vaak met de handen gevormd. Het hele proces van verhitten en glazen of vormen, duurt steeds maar tien seconden. Daarna is het glas weer te veel afge koeld. Heel langzamerhand neemt de glazen buis de vorm aan van een vaasje, kandelaar, beestje, reageerbuis of zelfs spiegel of barometer. „Heeft een klant een idee, dan kan dat ook vrijwel altijd gemaakt worden". Jaren nadat een leerling-bla zer de techniek van het vak onder de knie heeft, komt pas het leren maken van allerlei voorwerpen. Veel blazers zijn gespecialiseerd in het blazen van één soort glazen voor werp. Hazebroek is allround en is daar best trots op. „Dat maakt het ook mogelijk een ei gen bedrijf te beginnen", meent hij. „Een prachtig vak is glasbla zen", besluit Hazebroek. Hij vindt het echter wel jammer dat er zo weinig glasblazers in Nederland overblijven. Voor zichzelf hoopt hij dat één of beide dochters ook de liefde voor dit vak zullen hebben. Hij zal ze dan zelf opleiden. De lingerie en foundation vonden hier gretig aftrek. Warnecke gaat nu sluiten; de gordijnen kunnen dicht. van een belastingontvanger uit Westfalen (die, als zovele andere marskramende land genoten, zijn geluk in Hol land ging beproeven), settel de zich daar, maar stierf toen Clemens' vader pas twee jaar was. Oma Anna Warnecke- Smeets ging onverdroten voort en hield de wind eron der. „In 1914 nam mijn vader de zaak van m'n grootmoeder over, maar de eerste paar jaar was hij ook nog reiziger in Amsterdam. Mijn moeder, een rasechte koopvrouw (waaraan „Warnecke" erg veel te danken heeft), dreef toen in feite de winkel. Ook toen vlak voor de oorlog de corsetterie erbij kwam, en de confectie, met wollen japon nen en tricot en tweedelige pa kies", aldus Clemens War necke. Het verrassende eigenlijk is, dat de Warneckes ooit in Lei den vijf vestigingspunten hebben gehad. Sinds Cle mens Warnecke in '52 trouw de en op de Breestraat zich metterdaad als winkelier ne derzette (ook in een klein pandje aan de overkant dat zich later sterk uitgebreid heeft), zat hij ook op de Haarlemmerstraat, en op de Stationsweg beoefende hij zijn vak ook een tijdlang „aan de overkant". In de Breestraat (waar nu dus het afgescheiden damesmodehuis is), was ook 's heren Clemens zuster A.Stolwijk-Warnecke tot '78 bij het familiebedrijf betrokken. Laten we maar ophouden met tellen. Het echtpaar Warnecke-Theelen besloot al jaren terug tot een vrij ongewone stap: „afbou wen" (dus afstoten) tot weer het uitgangspunt bereikt was: één zaak, één geloof, één hoop. „We wilden ons gaan deweg weer terugtrekken. Nou, we zijn nu weer aan onze laatste winkel toe". „Nu oogsten" „We hebben gebloeid en we gaan nu oogsten", leek Cle mens Warnecke te willen zeggen. „We hebben altijd goed voor onze zaken ge zorgd. Maar je moet er niet tot je dood mee bezig blijven. We zijn een vertrouwde sec tor binnen de dameskleding geweest. We evolueerden met de badkleding mee en m'n vrouw probeerde wei eens een ondeugend gezicht te zetten als ze zich geen raad wist met bikini's. Tegen woordig probeert ze niet meer: het gaat van nature. In feite zijn we jong gebleven: we konden zelfs adviseren toen door het pilgebruik de omvang van de boezem bij jonge vrouwen toenam. Er waren meer grotere cupma- ten nodig, en frivoler ook". Beide Warneckes, geschoold van ouderwets tot hupsmo- dern, hadden hun slag ge vonden. Ze wisten met zorg, met kennis van zaken en in zicht hun binding met een koopkrachtig vrouwelijk pu bliek te behouden en te ver sterken. Het echtpaar Warnecke- Theelen gaat straks verkas sen, naar Vught, onder de rook van 's-Hertogenbosch. Clemens: „Je moet op latere leeftijd niet in een onbe woonde streek gaan ziten al is die nog zo mooi. Je moet contact met de mensen hou den. Maar het is nu ophou den met jagen en jachten; de tijd gaat wat „langer" duren, hopen we. Straks is er voor ons volop gelegenheid om over alles nog eens na te den ken. Maar we doen wel be wust afstand van wat achter ons ligt. Op 1 mei begint offi cieel de opheffingsuitver koop. Dan proberen we ook ons enorme klantenbestand nog even „postuum" ter wille te zijn. Nogmaals: geweldig jammer, dat dit vak niet wordt voortgezet. Men zal ons missen. Wie hier in dit pand komt? Iets van textiel? Nou ja. Ach, laten ze daar zelf maar wat over zeggen. Dat lijkt me het beste".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 15