Historische ontmoeting joden en gereformeerden „Goerees zijn helaas geen buitenbeentjes aan tafel ficidoe Souocmt Br kerk wereld Kerkeraad krijgt financieel beheer beroepingen Hoogleraren waarschuwen tegen euthanasie-wet Kardinaal Glemp verwerpt kritiek Poolse regering Geen reden tot trots Gelijke rechten (m/v) weer ACHTERGROND CoidócSou/UMit DINSDAG 8 APRIL 1986 PAGINA Z Gebedsbijeenkomst Assisi op 27 oktober Paus Johannes Paulus II heeft meegedeeld dat de gebedsbij eenkomst voor vrede in de wereld, waartoe hij kort geleden het initiatief heeft genomen, op 27 oktober in Assisi zal plaats hebben. Volgens de paus is deze datum na overleg met de bis schoppenconferenties en vertegenwoordigers van andere chris telijke en niet-christelijke religies vastgesteld. Religieuze lei ders uit alle delen van de wereld zullen voor de bijeenkomst in Assisi worden uitgenodigd. De paus riep zondag alle gelovigen op zich „in de geest" bij de gebedsbijeenkomst voor de vrede aan te sluiten. Helft Amerikanen gaat naar de kerk Ruim de helft (54 procent) van de Amerikanen gaat elke zon dag naar de kerk, terwijl 92 procent dit af en toe doet. Bijna alle Amerikanen (95 procent) geloven aan God. Dit blijkt uit een opinieonderzoek, waarvan de „Washington Post" zaterdag de resultaten publiceerde. Voor 84 procent van de Amerikanen is de bijbel het Woord Gods. De Baptisten houden in meerder heid (60 procent) vast aan een letterlijke uitleg van de bijbel; drie van de tien Lutheranen en twee van de tien Rooms-Ka- tholieken doen dit ook. Ondanks het optreden van politiek geïnspireerde tv-predikanten, willen de meeste Amerikanen geloof en politiek gescheiden houden. Naar de mening van 51 procent moeten predikanten zich buiten de politieke discussie houden. Het ene geslacht gaat en het andere komt; maar de aarde staat in der eeuwigheid. RABBIJNEN OP BEZOEK BIJ SYNODE „Het is een wonder van de Almachtige zelf dat wij elkaar hier recht in de ogen kunnen kijken". Dat zei dr. H. J. Kou- wenhoven, voorzitter van de Gereformeerde synode tegen de twee rabbijnen die gisteren in Lunteren de synodever gadering toespraken. Het was voor het eerst in de geschiedenis van de ker ken dat zij rabbijnen op synodaal niveau ont moetten. De rabbijnen H. Rodrigues Pereira uit Amsterdam (or thodox) en drs. E. van Vool- en uit Arnhem (liberaal) wa ren voor de historische ont moeting uitgenodigd via de bemiddeling van het depu- taatschap Kerk en Israël van de Gereformeerde Kerken (deputaten zijn door de syno de benoemde ambtsdragers en kerkleden die zich voor de synode met een speciaal onderwerp bezighouden). In de kringen van het deputaat- schap onderhouden diverse mensen nauwe banden met de joodse gemeenschap. Een van de medewerkers van dit deputaatschap, dr. Simon Schoon, is voorzitter van het Ojec, het overlegorgaan van joden en christenen. Rabbijn Rodrigues Pereira is tweede voorzitter. De orthodox-joodse rabbijn sprak in zijn korte rede tot de synode van een histori sche ontmoeting, die vooruit gang en vernieuwing inluidt. „Maar", aldus de rabbijn, „uw kerken zijn er nog niet. Want er is in uw kerkorde nog die bepaling dat „de ker ken zich zullen richten tot de Joden om hen uit de Heilige Schrift te betuigen dat Jezus de Christus is". De rabbijn kon niet weten dat enkele minuten voor zijn komst de synode had besloten de plaat selijke kerken op te roepen om aparte commissies in het leven te roepen voor de ont moeting van kerk en Israël. Op veel plaatsen coördineert de zendingscommissie de ont moeting met het jodendom. De verworven inzichten in de unieke relatie van de kerk met Israël verdragen niet meer dat deze contacten via een zendingscommissie ver lopen. Rabbijn Rodrigues Pereira vroeg van de kerken hun stem te verheffen tegen het voortdurende racisme en ter rorisme. Hij herinnerde er aan hoe anders het getuigenis van de kerken aangaande hun houding ten opzichte van de joden zijn kracht dreigt te verliezen: in de Ne derlandse samenleving moe ten kinderen op joodse scho len achter hekken en onder politiebewaking leren en spe len. Hij sprak de wens uit dat andere kerken („inclusief de Rooms-Katholieke kerk") het gereformeerde voorbeeld zul len volgen en ook recht streekse contacten met joden leggen. Ook rabbijn Van Voolen be nadrukte het belang van con tacten, maar dan wel op basis van gelijkwaardigheid. Hij sprak van de „zware schadu wen" vanuit het verleden, en „de nachtmerries van verne deringen, die afgronden tus sen joden en christenen heb ben geslagen. „Maar er kun nen bruggen van verant woordelijk handelen worden geslagen', ging hij voort. „Jo den en christenen zullen hun anders zijn erkennen en te gelijkertijd beseffen dat ze gelijk zijn. Er groeit het ge meenschappelijk besef dat jo den en christenen geschapen zijn naar Gods beeld en sa men de verantwoordelijkheid hebben om Zijn schepping te vervolmaken". Hij vroeg van de kerken hun invloed te willen aanwenden ten gunste van met name joden in lan den in het Midden-Oosten. „U hebt de macht en de mid delen om iets voor die kleine minderheid te doen". Synodevoorzitter dr Kou- wenhoven beantwoordde de rabbijnen onder meer met de belofte dat de Gereformeerde Kerken vanuit hun onver vreemdbare verbondenheid met Israël zullen strijden te gen het anti-semitisme en anti-judaïsme. Hij kon rab bijn Van Voolen op diens Van links naar rechts: Dr. Kouwenhoven, rabbijn Van Voolen en rabbijn Rodrigues Pereira vraag meedelen dat het Ojec- chese. boekje over jodendom en ca- Ter afsluiting van de ont- techese bij de plaatselijke moeting, die door allen als kerken wordt aanbevolen zeer bijzonder werd ervaren, voor gebruik bij het gods- las voorzitter Kouwenhoven dienstonderricht. In dit boek- voor uit het .joodse boek van je staan richtlijnen voor het de psalmen, dat de christe- geven van een eerlijk beeld nen via de joden ook ken- van het jodendom in de cate- nen", psalm 121. VOORSTEL SAMEN OP WEG: De gemeenschappelijke kerkeraad van een gefedereerde Sa men op Weg-gemeente moet de verantwoordelijkheid krij gen voor het beheer, waarbij een college van beheer de fi nanciële zaken per delegatie uitvoert. Dit alles komt onder een gezamenlijk provinciaal orgaan van toezicht te staan. Dit is de kern van het rapport, dat de desbetreffende werk groep van de Raad van Deputaten van Samen op Weg heeft opgesteld over de vraag hoe het gezamenlijk beheer van de plaatselijke gelden moet worden geregeld. Directeur C. D. Hamelink van de Generale Finciële Raad van de Neder landse Hervormde Kerk vermeldde de essentie van dit rap port in „Woord en Dienst", het veertiendaags orgaan voor het hervormde gemeenteleven. Ds. B. J. Aalbers, secretaris van de Raad van Deputaten van Samen op Weg, noemt het voorstel een zuiver compromis. Enerzijds is het een correctie op het hervormde model dat de kerkvoogdij de zelfstandigheid ten opzichte van de ker keraad verliest. Anderzijds moeten de gereformeerden bo venplaatselijk toezicht op de financiën accepteren. Osservatore: Fles wijn is belangrijk dan mens De Osservatore Romano, de krant van het Vati- caan, heeft zich ook be moeid met het Italiaanse wijnschandaal. Het ziet daarin een fundamen teel aspect van de mo raal". De krant schrijft dat de mens minder be langrijk wordt geacht dan een fles wijn, die schijnbaar tegen een lage prijs werd verkocht, maar in wezen de hoog ste prijs kost: het leven Minstens acht mensen zijn tot nu toe door het geknoei met wijn om het leven gekomen. Gereformeerde Kerken Vrijge- Aangenomen naar Assen-zuid voor de missionaire dienst in Brazilië: E.A.W. Mouissie te Bodegraven- Woerden. Christelijk Gereformeerde Ker- Aangenomen naar Noordscheschut: H. Last wonende te Zeist, plaatse lijk directeur Reformatorische Bij- belschool te Zeist, die bedankte voor Hengelo. Gereformeerde Gemeenten Beroepen te Middelburg-Zuid: C. J. Meeuse te Rotterdam-Zuid. Beroepen te Sint Annaland: E. Ve- nema te Middelburg-Centrum. Bedankt voor Waarde: J.W. Ver- weij te Ridderkerk. Nederlandse Hervormde Kerk: Beroepen te Nieuwer ter Aa J Maas. kandidaat te H.I.Ambacht Bedankt voor Katwijk aan Zee J.E.W. Nicolai te Nieuwendijk. Gereformeerde Kerken: Beroepen: te Kapelle-Biezelinge L T van der Leer kandidaat aldaar die dit beroep heeft aangenomen; te Westeremden (in tijdelijke gedeel telijke dienst) L. Zwanenburg, eme ritus-predikant te Groningen. Be roepbaarstelling drs. L.T. van der Leer, Van der Biltlaan 63, 4421 BD Kapelle-Biezelinge. Gereformeerde Kerken vrij ge- Beroepen te Harkstede i.c.m. Over- schild drs. J. Huijgen, kandidaat te Kampen Aangenomen naar IJssel- muiden-Grafhorst K. de Vries, kandidaat te Kampen, die bedankte voor Marknesse. „Het leven van ieder mens staat op het spel. Het recht als beschermende basis van de omgang met elkaar is in geding. Zelfbeschikking kan in geval van euthanasie niet zonder medewerking c.q. me deplichtigheid van anderen. Daarmee is zelfbeschikking als doorslaggevend argument ondeugdelijk geworden. An deren beschikken mee, met hem. zonder hem en in be paalde gevallen vanwege zijn afhankelijkheid ook over hem". Dat staat in een open brief, die drie hoogleraren hebben gericht tot politici en predi kanten. Ondertekenaars van de brief zijn prof. dr. J. Douma, hoogleraar ethiek aan de Theologische Hoge school van de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) te Kampen; prof. dr. ir. E. Schuurman, bijzonder hoog leraar in de Calvinistische wijsbegeerte aan de TH's van Delft en Eindhoven en prof. dr. W.H. Velema, hoogleraar in de ethiek aan de Theologi sche Hogeschool van de Christelijke Gereformeerde Kerken te Apeldoorn. Wie legalisering van eutha nasie eisen, roepen om mee- beschikking die het verder spreken van absoluut zelfbe schikkingsrecht onmogelijk maakt, aldus de open brief. „Zij vragen het voor zichzelf, maar onderwerpen anderen aan een wet, die voor iedere burger wijdere strekking heeft dan die ene daad van zelfbeschikking en de per soonlijke uitvoering ervan", menen de hoogleraren. „Het leven zelf wordt gerelati veerd en komt in de greep van het op- en aftellen van waarden en het afwegen van belangen", zegt de brief. Vol gens de hoogleraren zijn de uitvoerders zelf belangheb benden. Dat blijkt huns in ziens uit de pressie die de art senorganisatie uitoefent „Als zij belangeloos handelde zou zij zich buiten de politie ke discussie ter beïnvloeding van besluitvorming hebben moeten houden". Nu zij als voltrekkers van de dood zich belanghebbenden tonen, is fundamenteel wantrouwen op zijn plaats, verklaren de ondertekenaars. De angst van zovelen is de intuïtieve uitdrukking van dit wan trouwen. Het kan volgens hen alleen worden overwon nen door een niet-persoonlijk te interpreteren wetgeving en een duidelijke rechtsgang. De hoogleraren zien geen groot verschil tussen het voorstel Wessel-Tuinstra en dat van het kabinet en spre ken van een van de meest in grijpende beslissingen sinds het einde van de tweede we reldoorlog waarvoor het par lement staat. DR. SIMON SCHOON TOT GEREFORMEERDE SYNODE: „We kunnen helaas niet zeg gen dat de Goerees buiten beentjes zijn met hun opvat tingen over de joden. In de kerken zijn er nog velen die of openlijk of heimelijk net zo denken". Dat zei dr. Simon Schoon, voorzitter van het Ojec, het Overlegorgaan voor joden en christenen, gisteren in Lun teren op de synode van de Gereformeerde Kerken. „Tij dens mijn veelvuldige spreekbeurten komt die vraag steeds terug: Hebben de joden het oordeel niet over zichzelf opgeroepen door Jezus als de Messias af te \yijzen", aldus dr. Schoon. „Soms wordt de vraag pu bliekelijk gesteld, soms ook komen mensen in de pauze even naar me toe om het te vragen". Volgens de theoloog werd in verldaringen van de bijbel tot in de jaren vijftig gesproken over een verband tussen de afwijzing van Jezus door de joden en de holo caust. „Dat is de reden dat er nog steeds zo .wordt gedacht. De mensen hebben het zo ge leerd; de kerk heeft het eeu wen zo geleerd". Dr. Schoon, die in dienst is van de landelijke Gerefor meerde Kerken voor het werk van kerk en Israël, noemde het schokkend dat tot op vandaag deze opvattin gen leven in de kerken. Vol gens hem staat met de visie van christenen op de joden de geloofwaardigheid van de kerken op het spel. Hij weersprak de mening als zou de dialoog tussen joden en christenen tot identiteits vervaging leiden. Het tegen deel is het geval, betoogde hij. In de ontmoeting respec teer je eikaars uitgangspun ten en door elkaar steeds te bevragen, wordt de eigen identiteit steeds duidelijker". Kardinaal Jozef Glemp, de katholieke primaat van Po len, heeft gisteren de recente kritiek van Poolse autoritei ten jegens de katholieke kerk in Polen als schadelijk voor de betrekkingen tussen kerk en staat betiteld. De autori teiten hebben onlangs ferme kritiek geuit op de activitei ten van militante priesters en de Poolse kerk ervan be schuldigd nauwe banden te onderhouden met de politie ke oppositie. Glemp zei tijdens een pers conferentie voor buitenland se journalisten dat hij ver wachtte de komende weken een ontmoeting te hebben met de Poolse leider Jaru- zelski. Hij zal het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Polen volgend jaar bespreken evenals de betrekkingen tus sen kerk en staat in Polen. Vorige week drong rege ringswoordvoerder Jerzy Ur ban er bij de kerk op aan een einde te maken aan de activi teiten van de militante pries ters en zijn banden met de oppositie te verbreken ten einde gunstige omstandighe den te creëren voor het der de bezoek, dat de paus vol gend jaar aan zijn geboorte land zal brengen. Urban beschuldigde de kerk ervan zich niet te storen aan de klachten van de regering over de talloze anti-commu nistische preken die door mi litante priesters uitgesproken worden, die schadelijk zijn voor de goede betrekkingen tussen kerk en staat. Glemp zei dat de kerk uitspraken tijdens partijbijeenkomsten Kardinaal Glemp zou kunnen aanhalen, die op hun beurt getuigen van vij andschap jegens de kerk. GUTIERREZ POSITIEF OVER BEVRUDINGSDOCUMENT „De Vaticaanse „Instructie over de christelijke vrijheid en bevrijding" heeft, talrijke punten van een goede be vrijdingstheologie bekrachtigd het nieuwe Vaticaanse document is positief en kan een periode van smartelijke debatten afsluiten". Dat verklaarde de Peruaanse theo loog Gustavo Gutierrez, die wel de „vader der bevrij dingstheologie" wordt genoemd. Wel waarschuwde Gu tierrez, dat de in het document opgenomen en bekrach tigde uitspraak van paus Paulus VI over toepassing van geweld als gerechtvaardigde uitweg in laatste instantie, met „grote voorzichtigheid" moet worden gehanteerd. Paprikasoep macaroni met Italiaanse vleessaus en andijviesalade De benodigdheden voor twee personen zijn: ui, 15 g mar garine, kerrie, 15 g bloem, 0,5 liter water, 2 bouillonblok jes, halve paprika; 250 g macaroni, zout, 100 g geraspte kaas; 1 grote ui, knoflook, 1 lepel olie, 200 g gehakt, 2,5 dl wa ter, tomatenpuree, 1 bouillonblokje, laurierblad, suiker, oregano, peper, 250 g andijvie, 1 appel, 1 lepel azijn, zout, peper, suiker, mosterd, 1 lepel olie, uitje; Fruit de kleingesneden ui in de margarine met kerrie goud geel. Roer er de bloem door en verdun de massa onder voort durend roeren en steeds weer door laten koken met scheutjes water. Voeg de bouillonblokjes en de in korte reepjes gesne den paprika toe en laat de soep vijf minuten zacht koken. Kook de macaroni gaar volgens de gebruiksaanwijzing op het pak. Of strooi, als er geen gebruiksaanwijzing is, de ma caroni al roerende in een ruime pan halfvol kokend water met zout en een lepel olie. Reken een kooktijd van een kwartier. Schenk de pan vervolgens leeg in een vergiet dat in de gootsteen staat, schud het water uit de macaroni en doe hem in een voorverwarmde schaal. Snijd de ui klein, pers de knoflook uit en fruit ze samen in de olie lichtbruin. Bak al roerende het gehakt mee tot het rul is. Voeg nu water, tomatenpuree, bouillonblokje en laurier blad toe en laat de saus een kwartier zacht koken. Maak het gerecht op smaak af met suiker, oregano, peper en zout. Schenk de saus over de macaroni of doe haar in een schaal. Geef er de geraspte kaas apart bij. Spoel Jc anuijvie één keer, snijd haar in smalle reepjes en was haar zo vaak als nodig is, zonder haar daarbij in het wa ter te laten staan. Meng de uitgelekte groente met grofge- raspte appel en fijngesneden ui met een sausje van azijn, zout, peper, suiker, mosterd en olie. JEANNE Br Na weken lang politiek touwtrekken tussen de CDA- (en VVD-ministers is uiteindelijk besloten de benzineaccijns nijjet te verhogen. De tegenvallende aardgasinkomsten word^pri zolang de olieprijs nog niet is teruggekeerd op het nivë 'ag van zestig gulden per vat opgevangen door een verhogii met één procent van zowel het hoge als het lage btw-tarü^ Een verhoging van de benzineaccijns is daardoor, binnen n door het kabinet noodzakelijk geachte ombuiging van ruifeg negen miljard, niet meer nodig. verl DAARMEE heeft het kabinet, op aandrang van de Vvfly uiteindelijk gekozen voor de weg van de minste weerstan! Het is immers duidelijk dat een verhoging van de benziny(] prijs met ongeveer een dubbeltje zo'n zes weken vóór de vef kiezingen uit electoraal oogpunt niet zo aantrekkelijk is. verhoging van de btw met één procent hakt er wat dat bf treft op het eerste gezicht veel minder in, omdat de prijz( g de laatste maanden toch al niet stijgen, zelfs een beetje zap ken. Het lage btw-tarief betreft echter wel de eerste leveren behoeften (o.a. voeding). Een verhoging daarvan treft df vooral de laagste inkomens. L EeN verhoging van de benzineaccijns had veel meer 1 de hand gelegen. De oorzaak van de geringere aardgasi^n komsten is immers de daling van de olieprijzen. En omtfeki die olieprijzen zo sterk zijn gedaald, zijn uitgerekend benzifro< en diesel de laatste maanden aanzienlijk in prijs gezakt. volle tank kost de consument tegenwoordig al gauw een pajj^ tientjes minder dan een half jaar geleden. Ondanks de b^en zwaren voor bijvoorbeeld het beroepsgoederen vervoer is hje c dan ook jammer dat de regering niet heeft gekozen voor eje B accijnsverhoging voor autobrandstof. EeN lichte verhoging van de benzineprijs zou, na de gr(£n prijsdalingen van de laatste maanden, ook nog enigszins kubnj nen bijdragen tot een selectiever gebruik van de auto. Sinpre het aantrekken van de economie neemt het autoverkej50 weer hand over hand toe, met meer opstoppingen en mg milieuverontreiniging als resultaat. n d rv De verhoging van het (hoogste) btw-tarief heeft behalfld dat luxe goederen duurder worden het nadelig effect, de neiging om bepaalde klussen buiten de belasting om te gelen opnieuw groter zal worden. Op deze manier stimule|,n de lastenverzwaring het zwarte circuit en dat is nou juist vfet het kabinet vier jaar lang heeft beweerd te willen tegenhqsst den. fn, f>lf jis\ PREMIER Lubbers heeft de grootst mogelijke moeite ge] het kabinet zo kort voor de verkiezingen tot deze nieuwe grijpende maatregelen te bewegen. Op zich is het verdiensin- lijk dat de premier de beide coalitiepartners zo kort voor verkiezingen nog tot nooodzakelijke ingrijpende maatregel! voor het volgend jaar heeft kunnen brengen. Maar het res) taat is niet iets om echt trots op te zijn. Het partijbestuur van de VVD heeft besloten wél de am telijk secretaris van de VVD-fractie in de Tweede Kamp* Cevaal, voor te dragen voor een royement, maar niet Lolej^ Weiter (als persoonlijk assistente in dienst van kamer^ Metz), hoewel zij zich beiden hebben geleend voor compRj; mitterende foto's, tot in de groene vergaderzaal van k Tweede Kamer aan toe. Door hun uitlatingen en gedrag hë>o ben beiden ook het liberalisme ronduit belachelijk gemaaj" misschien was dat niet de bedoeling, het was in elk geval het resultaat. Het is daarom merkwaardig dat beiden over één kam worden geschoren. Dat de VVD het de betr^n ken man wél en het kamerlid het de betrokken vrouw aanrekent, strookt niet met de emancipatiegedachte, vooral in liberale kring menige aanhanger (m/v) telt. Vr< wenbewegingen zouden het zich moeten aantrekken. Wolkenvelden DE BILT Het KNMI ver wacht voor morgen grote tem peratuurverschillen in ons land. In het noorden van het land wordt het niet veel war mer dan een graad of 8, in de* zuidelijke provincies kan in de middag een temperatuur van 14 graden worden bereikt. In het noorden van het land staat een vrij krachtige noord oostenwind waarmee koude lucht van de Oostzee wordt aangevoerd. Boven de zuidelijke provincies bevindt zich warmere lucht waarin ook enkele opklarin gen voorkomen. Van lange duur zijn de hogere tempera turen in het zuiden niet. Bo ven de Britse Eilanden vormt zich een hogedrukgebied. Hierdoor draait de wind bij ons naar het noorden en wordt de koude lucht verder naar het zuiden getransporteerd. Na morgen is de kans op vorst aan de grond dan ook niet uitge sloten. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, mede gedeeld door het KNMI, geldig voor donderdag en vrijdag: Zuid-Scandinavie en Dene marken: perioden met zon en vrijdag in Zuid-Noorwegen mogelijk regen. Middagtempe- ratuur van 5 tot 8 graden. Britse Eilanden: perioden met zon en droog. Middagtempera- tuur uiteenlopend van 8 gra den langs de Noordzee-kust tot 13 graden in west-Ierland. Benelux en noord-Duitsland: perioden met zon en overwe gend droog. Middagtempera- tuur rond 8 graden. Noord en midden-Frankf t en midden-Duitsland: half it zwaar bewolkt en vrijde droog. Middagtemperaftsi van 6 tot 9 graden. hs •v Zuid-Frankrijk en zuid-Duki land: half tot zwaar bewcfch en enige tijd regen. Middiai temperatuur dalend van naar 7 graden, aan de Rivijj rond 16 graden. het noorden en westen Spanje af en toe regen. Eldu vrij zonnig en middagtempej® tuur uiteenlopend van 14 a den in het noorden tot 20 gU den in zuid-Italie. P' Alpengebied: plaatselijk bui. Middagtemperatuur inh dalen 8 tot 12 graden. N)t graadcelcius-niveau rond lfo meter. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Amsterdam De Bilt Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Athene Barcelona Berlijn KlagenÏÏt Weer Mai Min Casablanca Istanbul Las Palmas w.bew. 23 12

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2