James Cagney gaf werk
aan duizend imitators
tag#!
te
Roelofarendsveen
CHAUFFEUR
FILM
£etdóc@ou/umt
DE KEIHARDE GANGSTER DIE HET LIEFSTE DANSTE:
KONMAR ZOIKT
i kleintjes i
ad sanctos
Op zaterdag 5 april
staan de bloemen- en
planten-kassen weer
voor u open
Ook het kopen van een bloemetje of plant via de
veilingklok van bloemenveiling EMM is mogelijk.
Startpunt wordt door borden aangegeven.
Tevens ruime parkeergelegenheid.
DE RABOBANKEN
COMTU WESTLAND
BLOEMENVEILING EMM
VRIJDAG 4 APRIL 1986 PAGINA 8
In zijn laatste grote rol, na twintig jaar
afwezigheid, Cagney als commissaris
Rheinlander Waldo in „Ragtime".
„Hij kan zelfs geen tele
foon op de haak leggen of
die handeling krijgt
opeens iets levends, iets
veelbetekends" schreef
het weekblad Time in de
veertiger jaren. Zelf zei
hij: „Over acteren valt Cagney werd wereldberoemd
niet veel te zeggen, behal- met die harde rollen. Bij het
ve dat je je nooit moet bericht van zijn dood plaatste
kracht die hem wereldbe
roemd maakte. Als de keihar
de politie-commissaris Rhein
lander Waldo in „Ragtime" is
zijn onbeweeglijke blik al van
een onheilspellendheid die
geen enkel woord meer nodig
heeft.
ontspannen. Ga nooit on-
procent van de kranten de
beroemde foto waarin hij als
deruit. Als jij het rustig gangster Tom Powers in Pu
aan doet, doet t publiek blic Enemy (1931) een grape-
het rustig aan. En meen fruit uitperst in het gezicht
altijd alles wat je zegt". va" Mae Clark. En die scène
maakte hem inderdaad be
roemd; hij werd er merkwaar-
Acteurslessen van James Cag- digerwijs zelfs de lieveling van
ney, zondag j.l. op 85-jarife heel wat vrouwen door, al liet
leeftijd gestorven. De driftige, h'J zich daar nooit mts aan ge-
zelfverzekerde acteur met de legen liggen. Maar vroeg ie Ja-
pedante pas en de persoonlijk- H1" Ca«ncy ?aar 2'J" I,eve"
heid van een boksbal, die in hngswerk. of las je het na in
van de belangrijkste sterren 21 Jn au,.?b,'?|,rafle"Cagne>' on
van de film was in de jaren '30 C,agney <1976) dan kreeg je
en '40. Die in 1980 al twintig als aniwoord De vaudeville,
jaar een stil levende legende de showfilm; ik ben een song-
and-dance man",
Duizend imitators
De Britse „filmbuff" Leslie
was in de Verenigde Staten tot
regisseur Milos Forman hem
terughaalde voor een rol in
„Ragtime".
De James Cagney van zijn Halliwell zette hem in zijn pri-
laatste films (hij speelde nog vé Galerij der Groten neer om
een tv-film als een wantrouwi- „zijn verfijning van het image
ge. schatrijke grootvader die van de niet te onderdrukken
plotseling met het kind van Ier, voor het feit dat hij een
zijn verstoten dochter wordt unieke vorm van dans uit-
geconfronteerd) was de water- vond, en, of het nu als gang-
vlugge fysiek van toen kwijt, ster was of als politieman.
Hij was een gedrongen, zware voor het feit dat hij werk ver
man geworden met een breed, schafte aan wel duizend imita-
opgezet gezicht Maar nog al- tors".
tijd had hij die samengebalde Graham Greene schreef over
Cagney: „Hij kan niets doen
dat niet de moeite waard is om
naar te kijken". Er was inder
daad geen Amerikaanse of
Britse imitator die Cagney niet
op zijn lijstje had staan. Zelfs
Sammy Davis was er niet vies
van. En dan was het altijd
weer: het ophalen van de
broek, het draaien van de nek,
een rukje aan de stropdas en
een klik met de vingers. Het
waren de gebaren van Rocky
Sullivan in een van Cagney's
beste gangsterfilms, „Angels
with dirty faces".
Cagney in zijn autobiografie:
„Acteurs kijken toch een le
ven lang met een speciaal
soort geheugen naar mensen.
Ik heb die Rocky gebaseerd op
een boef die ik kende, een sou
teneur die in de Hungarian
Rathskeller op First Avenue
werkte en die exact die tics
had. Ik heb ze maar een keer
of zes gedaan in die film. Het
is nu dertig jaar later en de
imitators doen me nog steeds
na".
Acteursstaking
Gangsterfilms speelden een
merkwaardige dubbelrol in
het leven van Cagney. Ze
maakten hem beroemd, maar
hij ging ze steeds meer met te
genzin doen. „Elke keer weer
zo'n harde jongen, die in de
laatste meters van de film
opeens de goede kant koos. Als
je dat niet je hele leven wilde
spelen, moest je weglopen".
„You had to walk" heet het bij
Cagney. En „walk" staat dan
voor een soort privé-acteurs-
staking. Cagney heeft het di
verse malen gedaan. Om bete
re werktijden, om meer geld
voor zijn rollen, om betere rol
len. Het werkte. Joan Blondell
herinnerde zich: „Er waren
geen vakbonden, we hadden
vaste contracten en moesten
eens 27 films in 30 maanden
tijd doen. Cagney zei tegen
me: „Walk. Nu kan het nog,
we zitten in de top tien. Hij
deed het, ik had er de moed
niet toe". Zijn broer Eddie (in
de jaren '50 maakte Cagney
onafhankelijke films met
broer Bill als producer, broer
Eddie als editor, en zus Jeanne
als actrice) zei: „Het was triest
dat Jimmy z'n naam maakte
met gangsterrollen, als je be
denkt dat onze moeder ons een
hele jeugd lang heeft wegge
houden van de gangsters om
ons heen".
Dialecten
De Cagney's (grootvader was
de honger in Ierland ont
vlucht, moeders familie kwam
uit Noorwegen) leefden rond
de eeuwisseling het broodma
gere bestaan van alle immi
granten in New York. Jimmy
Cagney groeide op tussen de
dialecten: „Ik was al tien ge
weest, toen ik voor het eerst
accentloos Engels hoorde. Ik
was stomverbaaasd. Misschien
dat ik daarom altijd goed ac
centen heb kunnen imiteren".
De Cagney's vormden een
hecht, goed katholiek gezin,
waar moeder de scepter zwaai
de, want vader dronk teveel.
Zij loodste de kinderen langs
de goten waar veel van de im
migrantenfamilies belandden.
Jimmy Cagney wilde geen ac
teur worden, dacht er zelfs
niet aan. De broers hadden al
lerlei baantjes, brachten het
geld thuis in de pot en daar
van werd geleefd. Jimmy Cag
ney hield niet van de stad,
wilde boer worden en begon
zelfs een agrarische studie, tot
zijn vader overleed en er hele
maal geen cent meer was.
Het toeval (een zieke broer
moest vervangen worden)
bracht hem op de planken in
een amateurvoorstelling in het
buurthuis. Het begin van een
carrière die in 1920 van start
ging met een rol tussen de da
mes van het koor, in een rok^e
dansend in „Every sailor
Zijn officiële filmdebuut zou
hij in 1930 te danken hebben
aan niemand minder dan Al
Jolson, die hem en Joan Blon
dell ondekte in de Broadway-
voorstelling van „Sinner's ho
liday", de rechten van het stuk
kocht en hen bij filmmogul
Jack Warner introduceerde.
De allerbeste
In de tien jaar voor die tijd
had Cagney alleen maar ge
danst op het toneel. Hij had
zichzelf in eerste instantie tap
dans en showdans geleerd,
nam later lessen op een school
waar de dochter van de eige
naresse Margarita Cansino
heette, en later beroemd werd
als Rita Hayworth. Fred Astai-
re zei later over de danser
Cagney: „Hij was de allerbe
ste" en wie daarvan opkijkt
moet maar eens naar de film
„Yankee Doodle Dandy" kij
ken, waarin hij het leven
speelt van de grote Ameri
kaanse showman George
M.Cohan. Cagney danst er in
rond als een wekker die af
loopt, met een ongelooflijke
snelheid en niet te volgen voe
tenwerk. Voor die rol kreeg
hij zijn enige Oscar.
Uit dankbaarheid speelde hij
de rol van Cohan later nog
eens maar dan gratis in de Bob
Hope-film naar het leven van
een andere ster, Eddie Foy in
„The seven little Foys". De
film over de uitgespoken pa
triot Cohan deed nog iets voor
.Cagney. Zijn eigenzinnige op
treden, naast acteurs als Fran-
chot Tone, Humphrey Bogart,
als privé-vakbond, opkomend
voor zijn rechten, maakte hem
verdacht als „communist".
„Yankee doodle dandy" vlakte
dat toen in Amerika voor een
acteur levensgevaarlijke stem
pel definitief uit.
Excuses
Of Cagney nu een cowboy
speelde („The Oklahoma
Kid"), een journalist („Johnny'
Come Lately"), de acteur Lon
Chaney (in „Man of a thou
sand faces"), het werden alle
maal onvergetelijke rollen. En
als het volgens hem niet lukte,
zoals zijn boksersrol in „City
for conquest" (waarvan hij zei
dat de beste scènes op de vloer
van de montagekamer beland
den), stuurde hij zijn excuses
naar de door hem bewonderde
auteur van het boek, Aben
Kandel.
In 1961, met het slecht ontvan-
f;en „One, two, three" van Bil-
y Wilder (Cagney als Coca
Cola-magnaat in Berlijn) voel
de hij dat er een eind aan zijn
carrière was gekomen. Hij was
geen man die in het harnas
wilde sterven. „Spelen is een
vak. Je moet er een keer mee
ophouden" vond hij. Hij trok
zich terug bij zijn vrouw Bill,
die zijn leven van armoe tot
rijkdom had meegemaakt, en
met hem al jaren in zijn gelief
de landelijke omgeving van
Martha's Vineyard in de staat
New York leefde. Cagney
kocht een boerderij en ging
paarden fokken, hij nam schil
derlessen en schreef tussen
door poëzie. Tot Milos Forman
hem terughaalde.
Niet dat Cagney zo nodig een
James Cagney In de rol die hem wereldberoemd maakte, als del
de keiharde gangster naast Jean Harlow in „Public Enemy".
tfs
come-back wilde. Nee, de dok- voor de niet te stuiten CagneyM1
ter had de zwaarder gewor- een leven lang véél beweger#"
den, stramme man gezegd: „Je geweest. Dat laatste beetje kor
moest weer een beetje gaan er gok wel bij.
bewegen". En acteren was
cl
BERT JANSMA k
el
F amilieberichten
Morgen houden
KOOS EN JO
SPRUIT-v. BERKEL
open dag. omdat zij 35 jaar getrouwd zijn.
Van 10-17 uur op Europaweg 6.
Komt allen. Wij zijn er ook.
Rob, José, Carlien,
Hans, Lisette, Ingrid,
Peter, Mary-Lou.
TRANSPORTBEDRIJF
FA. F. A. J. G. KEIZER EN ZONEN
heeft een vacature voor
een
voor bakwagen met kraan.
Voor deze functie is een
zelfstandige werkwijze
noodzakelijk.
Degene met enige erva
ring geniet de voorkeur.
Sollicitaties aan het adres
Veerpolder 23,
2361 KX Warmond.
Tel. 01711-10331.
Konmor zoekt voor de afdeling administratie op
het hoofdkantoor aan de Werfin Den Haag een
ADMINISTRATIEF
MEDEWERKSTER
Zij zal zelfstandig administratief werk
verrichten. Nauwkeurigheid is voor deze funktie
een vereiste. Leeftijd tot 20 jaar en
opleidingsniveau Mavo of identiek
opleidingsniveau L.B.O. c niveau.
Sollicitaties schriftelijk:
Richt uw brief t.a.v. de heer C. van Wijck, hoofd
administratie, Konmar B.V. de Werf 13,
2544 EH DEN HAAG
(Pasfoto bijsluiten). AHA
XJ ZeUlxdieningsKarenHniMn H
1071-1222441
LEIDSE COURANT
Diverse inruilfietsen en brorr
fietsen met 3 mnd. garantie t
voorraad bij
Theo's tweewielershop
Losplaatsweg 6 Noordwijk Bin
nen (bij gemeentewerken). Tel
01719-12940.
begrafenissen
crematies
lammermarkt 43 leiden
071-126618
I DIVERSEN
Gordijnen gratis gemaakt.
Gordijnen gratis gemaakt.
Tapijten gratis gelegd.
Tapijten gratis gelegd.
Mateba
Te koop gevr. door Stichting
oude ansichtkaarten en foto's
van Leiden e.o. Tel. 071-
141716.
Mededeling
Familieberichten kun
nen dagelijks tot 8.30
uur 's-morgens wor
den aangeboden.
Voor de zaterdag
krant tot vrijdag
avond 17.00 uur.
Van aanlevering na
genoemde tijdstippen
kan plaatsing NIET
worden gegaran
deerd
CENTRALE VERWARMING
zelfbouwpakketten, 1e klas
materialen ketels, radiatoren
enz. Faber moederhaard
brandend te zien, tage prij
zen, advies en service. Gast
echnisch staan wij achter ul
Van der Schaft, Van Mus-
schenbroekstraat 1. Tel. 070-
900482.
AANBIEDING! Postfris Ne
derland. serie nr. 695/699
9.75, 681/682 72.-. M.
Karssen, Markthof, tel. 070-
605795.
"Goed nieuws voor (asp.)
kampeerders en watersporters.
Op de vrijdagen 11/4,18/4, 25/4,
2/5, 9/5, 16/5, 23/5, 30/5 en 6/6,
wordt extra aandacht besteed aan de
rubriek CARAVANS/WATERSPORT.
Geadverteerd kan worden tegen het voor
delige 'Kleintje, klein gezet tarief', waarbij in
de tekst één woord EXTRA VET (12 punts)
mag worden vermeld. Bij 3x plaatsen hoeft
maar voor 2x te worden betaald. (Tussen
tijds annuleren is dan niet mogelijk.)
De advertenties worden geplaatst onder een
speciale kop.
De tekst dient uiterlijk de woensdag voor
plaatsing vóór 13.00 uur in ons bezit te zijn.
Met uw advertentie bereikt u 348.000 kost
winners en partners.')
TELEFOON 071-122244.
■2»sijthoff pers
Dit geheel is financieel mogelijk gemaakt door
te Roelofarendsveen en Oude Wetering.
te Nieuwe Wetering.
te Roelofarendsveen.
