Lezen service Lubbers: „Mogen we misschien iets terughalen?" GOLFEN IN YORKSHIRE! Geef de mensen weer grip op hun leven Nog 3 dagen om uzelf Marga Minco cadeau te doen! WEEK VAN DE PSYCHIATRIE Van Boeken Krijg Je Nooit Genoeg. Brits-Nederlandse betrekkingen herdacht Avontuurlijke vlucht BINNENLAND Ciidae Sou/temt WOENSDAG 19 MAART 1986PAGINA4 99 99 UTRECHT De organi satoren van de week van de psychiatrie, die nog tot zaterdag duurt, wilden aanvankelijk de vraag „Is er nog iets goeds in de psychiatrie?" aan de orde stellen. Ze bedoelden dat wat ironisch, maar de pa tiënten- en bewonersra den in den lande vonden het veel te ver gaan. Zo negatief hoefde het nou ook weer niet. Aukje Westra, lid van de stichting Landelijke Patiën ten- en bewonersraden én mede-organisatrice van de ..week", achtte bijstelling van die vraag dan ook gewenst. „De patiënten raden vertegen woordigen de mensen in de psychiatrische ziekenhuizen, voor hen voeren wij onze ac ties. Maar doordat zij als pa tiënten in een afhankelijke po sitie verkeren, zijn ze niet half zo kritisch als wij. We moeten daar natuurlijk rekening mee houden, want we willen geen elitebeweging worden". Het thema van de week werd daarom bijgesteld en luidt nu: „Eigen verantwoordelijkheid in de psychiatrie". Therapie Zelf werd Aukje ook pas echt kritisch toen ze de deur van het psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk in Ermelo achter zich dicht trok. Ze koos ervoor zelf verantwoordelijk te zijn en kijkt nu tegelijk kritisch en dankbaar terug. „Als je weg bent kun je kritiek leveren en die kritiek is nodig. Maar je bent wel weg; daaruit blijkt dat de opname toch heeft ge werkt". Nadat Aukje al op jon ge leeftijd therapieën volgde en in dagbehandeling was, kwam ze via een crisiscentrum in Veldwijk terecht „Ik vind het vervelend daar over te praten. Je raakt zoiets niet snel kwijt en ik heb geen zin in smeuïge verhalen in de krant over mijn privé-leven". In Veldwijk maakte ze deel uit van een „therapeutische ge meenschap". Door in een groep van zo'n dertig man te leven werden de patiënten ge confronteerd met hun eigen gedrag. „Elke ochtend hielden we een bijeenkomst waarin we gewezen werden op wat daar heette „abnormaal" of „ziek" gedrag. Het nadeel daarvan was dat de leiding, de hulpver leners, bepaalden wat „nor maal" of „gezond" was. Je moest je dus aanpassen aan de regels en de normen van het huis. Dat ging heel ver: als je eens opvallende kleren aan trok werd al gevraagd wat je daarmee wilde. Je hele leven werd onderdeel van de thera pie. Je moest een deel van je zelf inleveren. Als je dat niet kon, moest je opstappen". Voor Aukje werkte de therapie posi tief. omdat ze zich bij de groep betrokken voelde. Maar wie afhaakte, betaalde daar duur voor. „Het is heel schrijnend dat mensen die op de therapie geflipt zijn nu nog bezig zijn en nog jaren door etteren". Ontsnapt Aukje kreeg in Veldwijk geen medicijnen toegediend; psychi sche problemen werden daar blijkbaar niet als een medische ziekte beschouwd. Gelukkig niet, vindt Aukje. „Het is maar de vraag of je ziek bent als je een beetje gestoord doet of een crisis niet aan kunt. Aan ieder mens zit wel een steekje los, dat is helemaal niet erg. Ie mand kan gek worden doordat hij uit een raar gezin komt, waar allerlei spanningen heersten, of omdat hij een sterfgeval heeft meegemaakt, dan kun je toch geen ziekte noemen?" Volgens Aukje ont kennen medicijnen de echte problemen bij gekte en lossen ze hoegenaamd niets op. Zij ziet meer in tijdelijke hulp van anderen. „Je moet patiënten niet in grote gebouwen in lan delijke gebieden wegstoppen, dan druk je de mensen uit de samenleving Je moet op zoek gaan naar contact en hulp, maar niet uit de samenleving verdwijnen. Daarom zijn alter natieve projecten, waarbij de mensen in de stad wonen en slechts gedeeltelijk professio neel begeleid worden, veel be ter". Aukje erkent dat dergelijke hulp niet voor iedereen is weggelegd. „Er blijven altijd mensen die zich happy voelen in een ziekenhuis. Ik ben ont snapt, door te zeggen: ik ben geen psychiatrisch patiënt meer. Anderen blijven dertig jaar opgenomen. Maar dat is lang niet altijd nodig. Uit on derzoeken in Amerika blijkt dat tachtig procent van de pa tiënten beter buiten een zie kenhuis functioneert dan daar binnen". Hypocriet Het thema „eigen verantwoor delijkheid in de psychiatrie" ligt Aukje nauw aan het hart. „Ik vind dat heel wezenlijk. De psychiatrie wordt bepaald door machtsverschillen. Er valt voor de patiënt maar heel weinig te kiezen. Ik studeer nu zelf psychologie en daarin zie je heel duidelijk dat het sy steem uitgaat van een tweede ling; de hulpverlener en de pa tiënt. Volgens mij is dat hypo criet. Het is niet zo dat wij de patiënten wel eens eventjes kunnen helpen met ons sy steem en onze normen. Door de mensen niet zelf te laten kiezen en geen verantwoorde lijkheid te geven hou je afhan kelijk en maak je ze ziek". Maar is het nu juist geen on derdeel van het probleem dat de patiënt niet kiezen kan, geen verantwoordelijkkan of wil dragen? „Jawel, maar daarom moet je niet die ver antwoordelijk van ze af ne men, maar ze leren daar weer mee om te gaan. Je moet de patiënten leren na te denken over hun situatie, ze inzicht geven in hun grenzen zodat ze niet weer over de rooie gaan. Soms is het inderdaad gemeen om mensen meer verantwoor delijkheid te geven, omdat ze dat niet aankunnen. Maar in het algemeen is het goed dat langzaam weer op te bouwen. In de ziekenhuizen wordt echt alles door de hulpverleners verzorgd: de schone lakens, het eten, de koffie. Dat is ner gens voor nodig. Je kunt de mensen leren weer grip op hun leven te krijgen door hen zelf (kleine) beslissingen te la ten nemen". In de week van de psychiatrie wordt in bijna alle psychiatri sche ziekenhuizen door patiën ten gepraat over hun moge lijkheden. Levert dat gepraat wel iets op? Aukje denkt van v/el. „De week van de psychia trie is niet bedoeld om in een week alle problemen te ver helpen. Veranderingen gaan langzaam. Maar misschien gaan tien mensen nadenken over hun situatie en daar wat aan doen". STEVO AKKERMAN „Je kunt je niet van je eigen gezonde verstand overtuigen door je buurman op te sluiten". Deze tekst van de schrijver Dostojevs- ki siert de ingang van het psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk in Er melo. Lubbers: „Zo zoetjesaan durf ik wel te zeggen dat de koop kracht ook volgend jaar gehandhaafd zal blijven." flTÏ LASTEN GAAN OMHOOG, ZO NIET NU DAN TOCH IN '87 rie inl< idheid gevol, hte ta tie h< den li DEN HAAG De olie prijzen dalen en daar door ook die van het aardgas. Voor de burgers en het bedrijfsleven is dat leuk maar voor de regering veel minder. Volgend jaar zullen de gasverkopen zo'n 12,5 miljard gulden minder in het laatje brengen. Als het aan minister Ruding ligt, zullen ook de bur gers hun steentje moeten bijdragen om het drei gende gat te dichten, bij voorbeeld door een dub beltje of vijftien cent van de verlaging van de ben zineprijs „in te leveren" in de vorm van een ho gere accijns. Ook wil de minister de subsidies aan het bedrijfsleven ver minderen. In een gisteren in onze krant al aangekondigd vraaggesprek met premier Lubbers hebben we gepro beerd de eerste man van het kabinet zijn persoonlijke me ning te doen geven. Lubbers stelt meteen dat het wense lijk is de tegenvallers deels al dit jaar te compenseren. „An ders zou er een situatie ont staan van een prachtig mee vallende koopkrachtontwik keling in 1986 en een forse aderlating volgend jaar. Nee, het moet gelijkmatiger. Te meer omdat we de herverde ling van het werk ook vol gend jaar weer kansen willen geven en dat kan natuurlijk niet als daar geen loonruimte voor is". Wat volgend jaar betreft is de premier echter aanzienlijk voorzichtiger. De begroting voor 1987 zal pas na 21 mei worden gemaakt, na de ver kiezingen dus. Het huidige kabinet werkt alleen aan de technische voorbereiding van de nieuwe begroting inclusief de gewenst geachte bezuini gingen en lastenverzwarin gen, zodat de nieuwe minis tersploeg „de boel keurig op orde aantreft voor besluitvor ming". Koopkracht Maar als Lubbers zijn eigen opvolger wordt? In dat geval is het wel duidelijk wat er volgend jaar gaat gebeuren: burgers en bedrijfsleven zul len niet worden ontzien. Fi losoferend zegt de premier: „Kijk, de rente, de inflatie en de energieprijzen zijn omlaag gegaan. Mag dat dan geen aanleiding zijn om na de las tenverlichting van de laatste iaren toch weer iets terug te halen bij het bedrijfsleven en de burgers, zonder overigens de koopkracht aan te tasten? Belangrijk is dan wel: hoe véél kun je terughalen? In de Kamer heeft de VVD gezegd dat de zes miljard van Ru- ding te veel is. Goed, dat heeft het kabinet in de oren geknoopt, maar we zijn er nog niet uit waar we dan wèi op moeten mikken". De buikriem moet weer wor den aangehaald, concluderen wij. Lubbers schudt het hoofd. „Nee, zo zoetjesaan durf ik wel te zeggen dat de koopkracht ook volgend jaar gehandhaafd zal blijven. On voorziene rampen daargela ten is dat zeker mogelijk Eén van de noodzakelijke ombuigingsmaatregelen is volgens Lubbers een verklei ning van het aantal ambtena ren. Wat dat betreft is hij het gloeiend eens met minister De Korte. „Natuurlijk kun nen we dat niet van de ene op de andere dag bereiken. Maar wel langs de weg van de geleidelijkheid en op een behoedzame wijze. Een ver mindering van 1 a 2 procent van het aantal ambtenaren leidt tot enorme besparingen, zeker als je dat een paar jaar volhoudt. Dat heeft boven dien het voordeel dat de sala rissen intact kunnen blijven. Wat dat betreft is het welle tjes geweest". Specialisten Een sector die aan verdere bezuinigingen ook niet zal kunnen ontkomen is de volksgezondheid. Als het aan Lubbers ligt is het verzet van de medisch specialisten ver geefs. „Elk jaar wordt er weer meer uitgegeven aan specialisti sche behandeling. Vraag is: hoe krijg je dat onder contro le? De mensen worden toch niet almaar ongezonder...? Ik denk dat de specialisten een stuk verantwoordelijkheid dragen voor de toeneming van het aantal behandelin- gen". Het omlaag brengen van die kosten betekent wel dat de specialisten minder inkomen krijgen. Lubbers is er niet van onder de indruk. „Een specialist hoeft toch niet méér te verdienen dan...eh..". „Een minister-president?", suggereren wij, denkend aan het salaris van de premier (193.000 gulden bruto per jaar). Lubbers lacht. „Óm maar eens wat te noemen", zegt hij. „Nu beweer ik niet dat alle specialisten zoveel verdienen. Maar we kunnen ons nu eenmaal niet de luxe veroorloven dat bepaalde groepen buiten de bezuini gingen blijven. Dat zou trou wens ook niet te verkopen zijn aan al die verpleegsters die de afgelopen jaren wél flink hebben ingeleverd. Daarnaast willen wij als ka binet dat ook de nieuwe, jon ge specialisten aan de slag komen". Zekerheid Het gesprek komt onvermij delijk op de sociale zeker heid. Wat wil het kabinet nu eigenlijk bereiken met de voorgenomen wijziging van het sociale stelsel? Het gaat hier om een zo ingewikkelde materie dat er naar verluidt slechts veertien mensen in het gehele land zijn die de gevolgen van de plannen tot in de finesses doorzien. Lub bers neemt de uitdaging aan. „Ook in het nieuwe systeem zijn de uitkeringsrechten voor een bepaalde duur ge koppeld aan het verdiende salaris. Maar voor jongeren zal de uitkeringsduur korter worden en voor ouderen lan ger. Bovendien blijft deze laatste categorie buiten de bijstand. Dan is er een wijzi ging op het punt van de ar beidsongeschiktheid. Die heeft met name betrekking op de nieuwe gevallen en de huidige wao'ers tot 30 jaar. Er zal meer dan nu onder scheid worden gemaakt tus sen het deel waarvoor ie mand arbeidsongeschikt is en het deel dat hem of haar nog in staat stelt te werken. Want nu is het nog zo dat degene die eenmaal arbeidsonge schikt is verklaard zijn gehe le verdere leven aan de kant staat. Met deze voorstellen zullen we hopelijk bereiken dat het aantal arbeidsonge schikten in een periode van 10 tot 15 jaar geleidelijk klei ner wordt. Hoeveel kleiner weet geen mens, ik ook niet". Voor de periode né 1 okto ber, als het stelsel in werking moet treden, belooft de pre mier rust aan het front van de uitkeringen. „Althans wat mij betreft. Het is natuurlijk het nieuwe kabinet dat daar over besluit. Volstrekte rust, met gelijke koopkracht, niet meer maar ook niet minder". Pas op wat langere termijn zal het stelsel wat goedkoper worden. De nieuwe wao zal uiteindelijk misschien tot een besparing leiden maar omdat het om nieuwe gevallen gaat, gebeurt dat heel geleidelijk. „Maar dan nóg hebben we een stelsel dat, wat het mini mum betreft, enkele tiental len procenten hoger ligt dan in het ons omringende bui tenland", meldt Lubbers niet zonder enige trots. „En daar zit dus de geweldige uitda ging: te proberen dat vol te houden". Werklozen-met-werk De premier meent dat er naast alle genoemde wijzigin gen van het sociale stelsel ook een strengere controle nodig is op fraude. De reden daarvan illustreert hij aan de hand van een gesprek dat hij onlangs had over de proble matiek in Amsterdam. „Ik hoorde dat er daar twee soor ten werklozen zijn: mèt werk en zónder werk. Maar men weet niet wie wat is en daar om krijgt men er geen grip op". Lubbers zelf denkt daar wel een oplossing voor te vinden. Hij denkt aan een eenvoudig controle-systeem. „Gewoon een pasje waaraan je kunt zien in welke branche ie mand werkt. Het is heel ge woon dat je als automobilist een rijbewijs en een kente kenbewijs hebt. Waarom zou je dan niet zoiets voor je werk kunnen hebben? Het wordt tijd dat ook dat taboe eens wordt doorbroken". Op één punt lijkt de no-non- sense-ploeg het er lelijk bij te hebben laten zitten: het be vorderen van de werkgele genheid. Vorige week werd bekend dat er nu zo'n 750.000 mensen zonder werk zijn. „Wij zitten dank zij het ge voerde beleid nu al onder de 750.000. En ik houd staande dat met goed beleid de werk loosheid op korte termijn kan worden teruggedrongen naar een half miljoen. Ergens deze zomer al zal het cijfer einde lijk weer eens met een zes ede eUi< ld 1 JSSE] licht j neens Com lidsta beginnen. Een psychologisch ^but mijlpaaltje. Alleen bij een tweede kabinet-Den Uyl kan de werkloosheid weer gaan stijgen". beslt aak vi de E( de co ilen. terug Patstelling Veel van wat de afb kabinetsperiode werd bereik is volgens Lubbers mede, t< lemer danken aan het akkoord tus aar of sen werkgevers en werkne mers in het najaar van 1982 ir Maar hik maakt zich ernstij ongerust over de nu ontstani patstelling over de 36-urigid. Li werkweek. „Het is dat w< en aan het einde van een kabi d hel netsperiode zitten, ander waar had ik de sociale partner voor overleg bijeen geroepen rmee We hebben daar vanaf ge ten is zien, omdat we niet de in t is o druk wilden wekken ui ijk of electorale overwegingen t ite ui handelen. Wel leggen we it e Ho het kabinet momenteel d nburj basis voor een nieuw sociaa -kas akkoord. Dat zal materiaa opleveren waarmee een vol nister gende coalitie aan de slag za i kunnen". tl Volgens de minister-presi n Eel dent is de huidige tegenstel ling tussen de cao-partner oplosbaar, „hoewel ik toegee dat het verdraaid moeilijk za zijn. Ik heb het idee dat ééi van de oorzaken gelegen is ii het feit dat we de neigin "WT( hebben het vraagstuk van d V atv te versimpelen tot eei slogan van „zoveel uur pe 1 week". Maar de praktijk vaif I alledag wijst uit dat ook vijf JLJ. ploegendiensten van 32 ut en deeltijdbanen een fors bi ^iL,i drage leveren". „Er komen meer mensen aa de slag dan correspondeer J", met de economische groei!r De vakbonden onderschatte^, dus de mate van hun succes. Omgekeerd doen di werkgevers in de praktijl dingen die ze eigenlijk prinr. D.c cipieel zeggen niet te willei doen. Of anders gezegd: hc gebeurt nogal eens dat he1 beleid van een ondernemin] reS' botst met algemene lijnei van de werkgeverscentrales Ik zoek op dit moment naa A mogelijkheden hoe wij, on?.n|e' danks de handicap van d "ngSl verkiezingen, dit zorgelijk proces positief kunnen beïn vloeden". 1 MARGA RIJERS 1J RIK IN T HOU I01 (ADVERTENTIE) De enige echte Boekenweek is dit jaar van 12 t/m 22 maait In die periode ontvangt u bij aankoop van f 19,50 aan boeken weer een aantrekkelijk geschenk. Dit keer: De Glazen Brug, een ontroerende speciaal voor de Boekenweek geschreven novelle van Marga Minco. Dus? Op naar de boekwinkel. En doe uzelf Marga Minco cadeau. DEN HAAG Nederland en Groot Brittannië zullen in 1988 en 1989 gezamenlijk op groot scheepse wijze herdenken dat prins Willem III van Oranje-Nassau (de koning-stadhouder) en zijn Britse echtgenote prinses Mary Stuart in 1688 na een inval door Mary's vader Jacobus van de Britse troon werden verdreven en in 1689 tot koning en koningin van Engeland wer den gekroond. De herdenking van 300 jaar vrij wel onafgebroken betrekkingen tussen Neder land en het Verenigd Koninkrijk zal worden benut om de financieel-economische, politieke, wetenschappelijke en culturele banden tussen beide landen nauwer aan te halen. SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN (c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen/Weesp <DEN HAAG De 20-jarige Sander Hohage uit Amsterdam is begin deze week door Taiwanese v^sers veilig en wel in Singa pore aan land gezet. Vijf weken geleden was hij gevlucht uil Port BlairjOp de Indiase Andaman-eilanden, waar hem al vanaf half december vorig jaar huisarrrest was opgelegd in een jeugd herberg, in afwachting van een proces omdat zijn verblijfsver gunning was verlopen. De autoriteiten van de eilanden hadden geconstateerd dat San ders verblijfsvergunning was verstreken, nadat hij twee weken in een cel had doorgebracht wegens bezoek aan een verboden gebied rond de eilandengroep. Tijdens dat bezoek was Sander door inlanders met pijlen beschoten en gewond geraakt in zijn zij. Sander was half september uit Nederland vertrokken voor een reis van drie maanden door India. Begin januari werd door een telex van een Westduitse zeezeiler echter duidelijk in welke moeilijkheden hij zich bevond. Die zeezeiler, Henryk Krampitz uit Lubeck, zat al 19 maanden in dezelfde problemen, nadat zijn Zeejacht op een van de eilanden was gestrand en hij ook geen verblijfsvergunning kon tonen. Pogingen van de vader van Sander om de Indiase autoriteiten onder druk te zetten hadden geen effect, omdat de autoriteiten in New Delhi problemen vreesden met de plaatselijke bevol king. Sander en Henryk besloten echter dat het welletjes was geweest, nadat hun proces na twee maanden huisarrest weer eens uitgesteld was. Op 11 februari „kaapte" het tweetal een kleine vissersboot uit de haven van Port Blair en voeren de An- damanen-zee op. Na een dag of vier was evenwel de brandstof op en kort daarna ook het drinkwater. Met een zelfgemaakt zeil dobberde het tweetal nog enige tijd rond, totdat het werd opgemerkt door een groep Taiwanese vissers. Dezen namen hen aan boord, maar daarmee was hun vlucht nog niet ten einde. De vissers warer net uitgevaren en wilden eerst hun vangsten binnenhalen alvo rens koers naar Singapore te zetten. Dat betekende dat Sander en Henryk de Taiwanezen ruim vier weken met vissen hielpen voordat ze weer vaste grond onder hun voeten kregen. In Singapore nam Sander contact op met zijn vader die voor het eerst na ruim vijf weken weer iets van zijn avontuurlijke zoon vernam. „Hij is in goede gezondheid en de wond in zijn zij is fenezen". Als Sander thuis komt, hervat hij weer zijn studie paans en Latijn in Amsterdam. Commissie in Brussel en minister Brinkman van wvc een klacht ingediend tegen de NOS en bijna alle andere omroeporganisaties, omdat die het Duitse blad willen verhinderen program magegevens van de Nederlandse omroep te pu- miliebladen zoals Stem oneerlijke concurreifearn bliceren. Deze pogingen zijn in strijd met een aandoen. sterdam. Volgens Stem handelen de omro bladen zelf in strijd met de Nederlandse v Zij hebben namelijk steeds meer het karah van familiebladen gekregen, waarmee zij de (ADVERTENTIE) Uw krant organiseert van zondag 20 april t.m. zaterdag 26 april 1986 een zeer speciale G0LFREIS naar Engeland. 7 dagen voor slechts f 690,- p.p. U kunt 4 dagen naar hartelust uw sport bedrijven. Op maandag bezoekt u de schitterende course van de exclusieve YORK GOLF CLUB (18 holes). Op dinsdag de „ruige" en heuvelachtige course van de BEVERLEY GOLF CLUB (18 holes). Woensdag staat niets op het programma. U kunt b.v. op eigen gelegenheid een sight-seeing tour maken door Yorkshire of de dag besteden om uw golfuitrusting verder te completeren. De YORK GOLF CLUB biedt u talloze mogelijkheden tegen zeer aantrekkelijke prijzen. Vervolgens wordt u op donderdag op de wereldbekende FUIFORD GOLF CLUB (16 holes) verwacht. Zij beschikken over een heerlijke course waar Berhard Langer eens een bal uit een boom heeft geslagen tijdens het jaarlijkse Benson and Hedges Tournament. Tenslotte bezoekt u op vrijdag de course van de HESSLE GOLF CLUB (18 holes). Indien u niet in het bezit bent van een N.G.F. handicap maar wel kunt golfen, kunt u onder het toeziend oog van de aan de club verbonden professional tonen wat u waard bent. t. Indien u dit tevoren kenbaar maakt kunt u op alle clubs lartj groepsverband of privé zeer voordelig les krijgen van de aanw S za zige pro's. Ook begeleiding tijdens het golfen door deze pro behoort tot de mogelijkheden. reis wordt georganiseerd voor maximaal 15 deelnemers. 1 worden geacht te reizen in eigen vervoermiddel. Een reisbegeli jun der is voortdurend ter beschikking om mogelijke vragen of prl blemen voor u op te lossen zodat u zich geheel aan uw spc kunt wijden. Dit 7-daagse arrangement wordt georganiseerd in samem king met NORTH SEA FERRIES. In de prijs van f 690,-p.p. is het volgende begrepen: - Retour Rotterdam/Europoort-Hull v.v. Aan boord accommodatie in een special cabin inclusief din en ontbijt naar keuze. - 4 overnachtingen in het Alhambra Court Hotel te York basis van logies en engels ontbijt. Niet in het arrangement is begrepen: - Green Fees voor alle clubs, totaal f 150.- - Transportkosten voor de eigen auto f 270,- v.v. - Kosten voor Golf clinic en/of golllessen. voor èeds Voor meer gedetailleerde informatie kunt u bellen met onze ra erste afdeling 070-190778. i2*SIJTHOFF PER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 4