Voorvechter van katholieken
aan de vergetelheid ontrukt
Taalgeleerde dr. L.Onvlee overleden
Ccidóc Souocmf
l
g
aan tafel
kerk
wereld
beroepingen
J.G. LE SAGE TEN BROEK, BLINDE NOTARIS UIT NAALDWIJK
Spanje en de Navo
ACHTERGROND
CcidócSommit
DINSDAG 11 MAART 1986PAGIN, ÏTD
Kardinaal Sin betwijfelt nut berechting Marcos Mars voor joden en christenen in de Sovjetunie
,.Ik geloof niet dat het aanbeveling verdient te streven naar
uitwijzing van oud-president Marcos om hem terecht te doen
staan op de Filipijnen ik ben er niet van overtuigd dat zo'n
proces het volk van de Filipijnen ten goede zou komen". Dat
verklaarde kardinaal Jaime Sin, aartsbisschop van Manila, mee
naar aanleiding van het onderhoud dat hij heeft gehad met
paus Johannes Paulus II over de rol, die de Rooms-Katholieke
Kerk van de Filipijnen heeft gespeeld bij de machtswisseling.
De kardinaal kon geen opheldering geven over het lot van de
zes maanden geleden door de militairen op de Filipijnen ont
voerde Redemptorist Rudy Romano; hij weet ook niet of de pa
ter nog in leven is.
Op initiatief van de Christelijke Stichting voor Hulp aan Ge-
wetensvervolgden (CSHG) en de landelijke werkgroep Laat
Mijn Volk Gaan wordt er zaterdag 15 maart in Den Haag een
mars gehouden van solidariteit met de joden en christenen i
de Sovjetunie. De organisatoren menen dat er op dit moment
ongeveer 400.000 Joden de Sovjetunie willen verlaten. Zij krij
gen daarvoor echter geen toestemming. Na het topjaar 1979,
toen er 51.330 joden vertrokken zijn de grenzen nu bijna dicht.
In 1986 kregen nog maar 1141 Joden toestemming om te emi
greren. Ook de christenen in de Sovjetunie bevinden zich in
een lastig parket.De mars begint om 13.30 op het Haagse Malie
veld en eindigt bij de ambassade van de Sovjetunie.
Wat is trouw? De eer der
liefde
Fltegende Blatter
Mr. Kortenhorst
uit Bronkhorst
wil de Bhagwan
in Nederland
Bhagwan-discipel mr. G
Kortenhorst (67) uit
Bronkhorst, nabij Deven
ter, vraagt vandaag een
verblijfsvergunning aan
voor Bhagwan Shree Raj-
neesh. Hij wil dat Bhag
wan zich in Nederland
vestigt. Volgens Korten
horst is de kans groot dat
de mysticus ook inder
daad komt.
Kortenhorst, zoon van de
vroegere KVP-fractieleider:
..Bhagwan heeft onlangs op
Kreta te kennen gegeven
graag naar Nederland te ko
men". Óp de vraag of het om
een permanent verblijf in ons
land gaat. zegt de voormalige
bankdirecteur: „Ik denk van
niet. Bhagwan is graag veel in
contact met de discipelen in
de hele wereld. Daarvoor
moet hij veel reizen". Bronk
horst heeft nog geen idee
waar zijn meester moet wor
den ondergebracht. Maar vol
gens hem zijn er in Nederland
geschikte accommodaties ge
noeg te vinden. Hij zegt dat er
voldoende vrienden zijn, die
willen helpen, en het zeer
zouden toejuichen als de mys
ticus naar ons land zou ko
men. Financieel gezien zijn er
ook geen beletsels voor de
komst van Bhagwan.
Mr. Kortenhorst, vader van
de vooraanstaande sannyasin
Ma Prem Arup, verwacht dat
het ministerie van Justitie
een visum op korte termijn
zal verlenen. Het krijgen van
een verblijfsvergunning, die
nodig is als Bhagwan langer
dan drie maanden wil blijven,
gaat wat langer duren.
Vaticaanse missie
voert in Libanon
vredesbesprekingen
De Vaticaanse minister van
buitenlandse zaken, mgr.
Achille Silvestrini, heeft in
Beiroet besprekingen gevoerd
met islamitische en christelij
ke leiders, in de hoop een bij
drage te leveren aan een be
ëindiging van de elf jaar du
rende burgeroorlog in Liba
non.
Silvestrini voerde in West-
-Beiroet besprekingen met
premier Rashid Karami, een
soenniet, en parlements-
woordvoerder Hussein Hus
sein, een sji'iet. Vervolgens
had hij in Oost-Beiroet een
lunch met president Gemayel.
Langs de Groene Lijn, die het
christelijke en moslimgedeelte
van de stad scheidt, bleef het
relatief rystig toen de Vati
caanse missie passeerde.
Nederlandse Hervormde
Kerk:
Beroepen te Broek in Water
land, parttime, drs.M.Barnard
kandidaat te Amsterdam.
Aangenomen: naar Vinke-
veen T.J. Kamerbeek te Hoe
velaken; naar Heemstede A.
Carstens te Middelharnis
(deelgemeente Exodus); naar
Noordoostpolder (Bant en
Rutten) G.J. van Beek, kandi
daat te Harderwijk. Aangeno
men naar Bruinisse J. de Roo
te Veenwoude. Bedankt voor
's-Grevelduiri-Capelle en
Vrijhoeve-Capelle L. Quist te
Middelharnis. Toegelaten tot
evangeliebediening en be
roepbaar: R.J. ten Have, Wul-
verderlaan 61, 2071 BH Sant
poort-N.; H.E.J. van der Laan,
Hugo de Grootstraat 59, 2518
EC Den Haag; J. Maas. Van
der Burghstraat 9, 3341 GS
H.I.Ambacht; P.B. Verspuy,
Kerkstraat 175, 2951 GJ Al-
blasserdam.
Gereformeerde Kerken vrij
gemaakt
Beroepen te Enschede-Noord,
(tweede predikantsplaats),
P.J. Trimp te Bedum.
„Vrijheid van onderwijs
is nodig ten einde de
redding van vele zielen
mogelijk te maken". Dit
schreef Joachim George
le Sage ten Broek in
1822. Deze blinde notaris
uit het Westlandse dorp
Naaldwijk is de eerste
voorvechter van katho
liek onderwijs in ons
land geweest. Jaren
voordal de Schoolstrijd
het politieke en culturele
leven in Nederland zou
gaan beheersen, bepleitte
deze publicist en pamf-
lettenschrijver al de vrij
heid van onderwijs als
een „kwestie van leven
of dood".
Vrijheid van onderwijs, of wei
naast de bestaande, door ge
meentebesturen beheerde
scholen, ruimte voor hel
stichten van scholen van spe
cifieke protestantse of katho
lieke snit. Tijdens Le Sages
pleidooien voor katholiek on
derwijs lag deze Schoolstrijd
nog in de verre toekomst ver
scholen. Des te opvallender is
dat Joachim George le Sage
ten Broek (1775-1847), weinig
historische erkenning heeft
gekregen. Le Sage kwam uit
een protestants milieu. Zijn
vader was predikant. Na jaren
van innerlijke strijd bekeerde
hij zich tot het rooms-katho-
lieke geloof en werd vanaf
dat moment wegbereider van
het katholicisme in ons land.
Ruim dertig jaar van zijn le
ven heeft hij, dag aan dag, de
vrijheid van godsdienst be
pleit. In door hem geredigeer
de en veelal zelf volgeschre
ven tijdschriften als „De
Godsdienstvriend", „De Ul-
tramontaan" „Catholieke Ne-
derlandsche Stemmen", in
brochures (waaronder één
met de voor zichzelf spreken
de titel „De voortreffelijkheid
der Katholieke Kerk") en via
de door hem opgerichte (en
later verboden) „Catholijke
Maatschappij ter Bevordering
van Godsdienstige Weten
schap en Goede Zeden", heeft
hij de positie van de Rooms-
katholieke Kerk en van haar
gelovigen geprobeerd te ver
beteren. Door zijn blindheid
was hij niet in staat te schrij
ven of te lezen. Alles moest
hij dicteren of moest worden
voorgelezen. Des te opmerke
lijker is dat hij zoveel publica
ties en zo'n uitgebreide cor
respondentie heeft kunnen
voeren. Zijn vele activiteiten
en ideeén hebben anderen ge
ïnspireerd. Maar bovenal
staat Le Sages betekenis in
het teken van zijn strijd voor
de vrije bijzondere school.
De geringe aandacht die dè
historicus van katholiek Ne
derland, L.J. Rogier, aan Le
Sage heeft geschonken is ver-
bazeningwekkend. In Rogiers
standaardwerk over de katho
lieke emancipatie in Neder
land, „In vrijheid herboren"
worden slechts enkele regel
tjes aan de publicist gewijd.
En in bewoordingen die alles
behalve vleiend genoemd
kunnen worden. Rogier
schrijft over Le Sage: „Op po
litiek gebied was hij een op
portunist. Le Sage steunde,
tijdens de monarchie van ko
ning Willem II (1850-1848),
het autocratisch (ondemocra
tisch) gezag, dat hij eerder
met grote felheid had bestre
den. Zo bad hij koning Wil
lem II om de belangen van de
katholieken niet te wagen aan
uitspraken van de Tweede
Kamer".
Humor
Waarschijnlijk is Le Sages
keuze voor het anti-liberalis-
me, dat koning Willem II wel
heeft laten varen toen hij in
1848 de parlementaire demo
cratie mogelijk maakte, de
oorzaak van zijn latere impo
pulariteit. Het liberaal-katho-
licisme sprak tenslotte veel
meer tot de verbeelding. Ro
gier beschrijft Le Sage dan
ook als iemand die steeds
minder aanhang kreeg: „Na
1840 zijn Le Sages publikaties
tot holle organen verworden,
die door steeds minder lezers
serieus werden genomen. De
prominente katholieken ont
groeiden zich aan Le Sages
journalistiek. Le Sage spitste
de verschillen binnen de ge
loofswereld tot in het belache
lijke toe. Zo voer hij in recen
sies heftig uit tegen katholie
ke auteurs die met de protes
tanten „Jezus" spelden en
niet „Jesus", of net prote
stantse woord „Heiland" durf
den te gebruiken. Rogiers op
vattingen hebben niet bepaald
bijgedragen dat Le Sage door
het nageslacht op handen
werd gedragen. Rogier: „In
alle eerlijkheid moet worden
betwijfeld of Le Sage ten
Broek ook maar enig gevoel
voor humor bezat. Hij dicteer
de voorschriften die geen
mens kon waarmaken. Kin
deren moesten, ter voorberei
ding van de eerste heilige
communie beloven heel hun
leven nooit naar bed te gaan
alvorens op hun knieën de ro
zenkrans te hebben gebeden".
Rogier plaatste Le Sage ten
Broek in zo'n negatief licht
dat hij decennia lang in de ge
schiedschrijving werd wegge
drukt Maar sinds kort komen
andere geluiden over de blin-
J.G. Le Sage ten Broek: uit de vergetelheid gehaald
de notaris uit Naaldwijk. Ge
luiden uit een onverdachte en
ook onverwachte hoek: name
lijk de liberale. In de disserta
tie van A.A. de Bruin, „Het
ontstaan van de schoolstrijd",
een studie over het culturele
leven in de Noordelijke Ne
derlanden in de eerste helft
van de negentiende eeuw,
wordt aan de activiteiten van
Le Sage zorgvuldig aandacht
besteed. Voor De Bruin is Le
Sage niet de humorloze, over
matig bezielde opportunist.
„Le Sage is de nestor geweest
van de katholieke pers en de
voorman van de katholieke
emancipatie", aldus de on
langs in Leiden gepromoveer
de historicus. „Het katholieke
volksdeel in Nederland heeft
veel aan hem te danken".
De Bruin geeft in zijn studie
aan, dat de schoolstrijd zijn
oorsprong vindt in een con
flict tussen christenen onder
ling met als voornaamste doel,
het versterken van de eigen
gelederen. Le Sage ten Broek
was in deze prille strijd de be
langrijkste en lange tijd de
enige katholieke vertegen
woordiger.
De Rotterdamse historicus De
Bruin kan niet bepaald een
vriend van het bijzonder-con-
fessioneel onderwijs worden
genoeipd. Hij is al jaren een
beijveraar van de samenwer
kingsschool, een school waar
in levensbeschouwelijk on
derwijs in nauwe samenwer
king tussen katholieke en
protestante theologen en een
humanistisch raadsman wordt
gegeven. Wel komen in zijn
studie de voortrekkers die ka
tholiek onderwijs hebben mo
gelijk gemaakt, uitgebreid aan
bod. Le Sage ten Broek blijkt
zonder meer de belangrijkste.
De Bruin: „In 1822 ïiad Le
Sage al een oproep tot de
geestelijkheid gericht om pa
rochiale scholen te stichten,
teneinde, zoals hij dat noem
de, de redding van vele zielen
te bewerkstelligen. Daartoe
moesten de katholieken zelf
de benodigde gelden opbren
gen. Sage eiste vrijheid van
onderwijs, ofwel de volledige
vrijheid om eigen katholieke
scholen op te richten en daar
in volgens eigen principes les
te geven, ongehinderd door
inspectie of concurrentie van
het openbaar onderwijs.
Katholieke scholen
Le Sage protesteerde tegen
„gewetensdwang" en advi
seerde katholieke ouders om
hun kinderen op dagen dat
Bijbellezing en -uitleg op
school was voorgeschreven
thuis te houden. Hij hoopte
dat „onze regtvaardige Ko
ning" zijn verzoek om eigen
katholieke scholen te kunnen
oprichten zou inwilligen en
verkondigde in 1823 „de stel
ling dat wanneer het Gouver
nement een uitsluitend regt
op het .openbaar onderwijs
heeft, dit anti-catholijk en
anti-constitutioneel is". Kras
se uitspraken, die hem zelfs
een aantal maanden in de ge
vangenis deden belanden.
Maar dit kon hem niet van
verder schrijven weerhouden.
Integendeel, steeds agressie
ver werden Le Sages pleidooi
en tegen de staats- en voor de
katholieke school. „Is het met
eenig denkbeeld van regt-
vaardigheid overeen te bren
gen dat onder een grondwet,
die volkomene vrijheid van
godsdienstige begrippen waar
borgt, Catholijke ouders ver-
pligt zouden zijn, om hun kin
deren naar scholen te zenden,
alwaar die geloofsbegrippen,
onder het huichelend mom
van verdraagzaamheid en al
gemeen Christendom, ver
guisd en bespot worden".
Alle reden voor een felle
strijd tegen de gemeentelijke
lagere scholen en Le Sage
kwam uiteindelijk met een ei
gen grondwetsartikel: „De on
derscheidene godsdienstge
zindheden hebben volledige
vrijheid tot het oprigten van
eigene scholen, wier onder
wijzers den vereischten rang
zullen moeten hebben verkre
gen, doch onder geen ander
opzigt staan dan dat der ker
kelijke bestuurders harer ge
zindheid".
Le Sage voerde strijd tot zijn
dood in 1872. Toen werd de
roep om vrijheid van onder
wijs ook al door anderen luid
verkondigd. De Schoolstrijd
brak in volle hevigheid uit,
leidend tot de pacificatie: het
door de staat subsidiëren van
zowel openbaar- als bijzonder
onderwijs.
Een andere regeling dan Le
Sage voorstond. Hij had ten
slotte jarenlang de leus „een
eigen school, voor onze eigen
kinderen, op onze eigen kos
ten" gevoerd. Maar hij kon in
1822 nog niet weten wat zijn
eenmansactie uiteindelijk te
weeg zou brengen.
FRANS BOTHOF
Zondag overleed op 93-ja-
rige leeftijd de taalgeleer
de prof. dr. L. Onvlee.
Zijn naam is op onverbre
kelijke wijze verbonden
met Soemba, hoewel hij
ook als hoogleraar in de
culturele antropologie
aan de Vrije Universiteit
vormgaf aan dat studie
departement. Voor de be
volking van Soemba was
hij de man die haar het
Nieuwe Testament gaf in
de twee belangrijkste ta
len van dat Indonesische
eiland, het Kamberaas en
We we waas.
Professor Onvlee (geboren in
Baarn werd door de Gerefor--
meerde Zending als derde
jaars theologisch student
voorgedragen aan het Neder
lands Bijbelgenootschap. Dit
aanvaardde hem als toekom
stig taalgeleerde en regelde in
overleg met hem zijn verdere
opleiding. Hij maakte zijn
theologische studie aan de Vu
af en ging vervolgens in Lei
den taal- en letterkunde van
de Oostindische Archipel stu
deren.
In 1926 werd hij naar Soemba
uitgezonden, kort daarvoor
trouwde hij Wieke Miedema,
die levenslang behalve zijn
vrouw ook zijn naaste mede
werkster was. Toen beiden al
oud waren, maar zij samen
nog werkten aan een woor
denboek voor de taal van
Soemba, was zij het die hem 's
morgens bij het ontbijt aan
spoorde met de woorden: „La
ten we aan het werk gaan,
want de tijd is kort".
Toen het echtpaar Onvlee op
Soemba aankwam, had de
Gereformeerde Zending daar
al een eigen vorm gevonden.
De eerste missionaire predi
kant, ds. K. Wielenga had al
een bijbels leesboek in het
Kamberaas vertaald. Maar hij
begreep dat hulp van een
taalkundige absoluut noodza
kelijk was, omdat een "zende
ling-leek niet in staat is in de
taalchaos van Soemba orde te
scheppen".
Hoogleraar
Verschillende Soembanezen
hebben het echtpaar Onvlee
bij hun werk geholpen. De
belangrijkste was waarschijn
lijk Oemboeh Kapita, die voor
dat werk ook een eredocto
raat ontving aan de Vrije
Universiteit en die, evenals
professor Onvlee, benoemd
werd tot lid van verdienste
van het Nederlands Bijbelge
nootschap. In 1955 keerde het
echtpaar naar Nederland te
rug. Hij werd hoogleraar aan
de VU. Toen waren reeds de
basisvertalingen van het
Nieuwe Testament al gereed
in het Kamberaas en het We-
wewaas, van het evangelie
van Marcus in het Sawoes en
van bijbelgedeelten in het Ko-
disch.
In de periode van 1956 tot
1966 zette hij zich volledig in
voor de opzet en uitbouw van
de studie in de culturele an
tropologie aan de VU. Maar
de weinige tijd die hem restte,
gebruikte hij om voort te wer
ken aan de talen van Soemba.
Na zijn emeritaat kon hij alle
aandacht daaraan geven en op
negentigjarige leeftijd smaak
te hij de vreugde, dat hij zelf
het eerste gedrukte exem
plaar in ontvangst kon ne
men. Het verdriette hem al-
Maar zelf toen nog kon hij
niet gauw op zijn lauweren
gaan rusten. Er lag nog zoveel
materiaal op publicatie te
wachten dat hij rustig door
werkte. Nu heeft hij zijn werk
uit handen gegeven. Maar het
draagt nog steeds vruchten.
Bewoners van Soemba zijn
begonnen aan de vertaling
van het Oude Testament in
het Kamberaas en Wewewaas
en vrijwel dagelijks grijpen zij
naar het levenswerk van het
echtpaar Onvlee en hun me
dewerkers. Ook nu nog luiste
ren ze aandachtig naar hun
stem.
Jan J. van Capelleveen
(stafmedewerker Nederlands
Bijbelgenootschap)
l/i tot 1 kg aardappelen, olie of margarine, zout;
225 g kwark, 2 dl gele vla (2 dl melk, 10 g custard, 12 g
suiker), 1 lepel rozijnen, 1 lepel hazelnoten, basterdsui
ker, jam.
Griekse gehaktballetjes met spinaziesalade en
gebakken aardappelenkwarkvla met rozijnen en
noten
Nodig voor twee: 1 sneetje brood, uitje, 5 g margarine,
200 g gehakt, zout, peper, losgeklopt ei, oregano, peterse
lie, (olijf) olie;
200 g spinazie, 2 lepels azijn, zout, peper, suiker, 1 lepel
oli-, 1 appel, 1 sinaasappel, wat radijsjes;
Week het brood in weinig warm water. Fruit de kleingesne
den ui lichtbruin in de margarine. Druk het water uit het
brood en maak het sneetje klein. Kneed ui, brood, gehakt,
zout, peper, losgeklopt ei, oregano en fijngeknipte peterselie
tot een samenhangende massa en vorm daar per persoon vier
balletjes van. Zet de gehaktballetjes een uur koel weg en bak
ze in weinig olie bruin en gaar.
Was de spinazie en laat haar uitlekken. Snijd grove spinazie
wat kleiner. Zet een sausje klaar van azijn, zout, peper, sui
ker en olie. Snijd de geschilde appel in dunne schijfjes en
verdeel die in stukjes. Meng de appelstukjes direkt door het
sausje, dan blijven ze blank. Verdeel de geschilde sinaasappel
in stukjes en meng die met de spinazie door de saus met ap
pel. Garneer met radijs.
Kook de aardappelen in de schil net gaar, laat ze afkoelen,
pel ze en bak ze in plakken gesneden bruin in olie en/of
margarine. Strooi er na het bakken zout over.
Kook de gewassen rozijnen tien minuten in weinig water,
laat ze uitlekken en afkoelen. Rooster de noten in een droge
braad- of koekepan, ontdoe ze van de velletjes en hak ze
grof.
Met kwark, vla, rozijnen, noten en desgewenst basterdsuiker.
Garneer het toetje met jam.
JEANNE
es jï
:n h*
n justii
en zes
belast
art wc,
Icling
Sltoor
1984
Ijocn
k tcrui
W a;
uden
zal
SPANJE heeft het tijdperk van dictator Franco met ovei
ging achter zich gelaten. Het land heeft nu een echte de
cratie. Een uiting daarvan is dat het volk zich morgen in
referendum mag uitspreken over handhaving van
N A V O-lidmaatschap.
Sinds zijn premierschap is de socialist Felipe Gon
overtuigd voorstander van het NAVO-lidmaatschap. Althfr'
onder voorwaarden. Zo wil hij bijvoorbeeld geen kern"'(
pens op Spaans grondgebied en blijven het leger, de ma
en de luchtmacht buiten de militaire structuur van
NAVO. Het lijkt echter erop, dat zelfs een uitgekleed
maatschap veel Spanjaarden te ver gaat. Opiniepeilingen
ven namelijk aan dat er meer tegen- dan voorstanders
HET referendum over het lidmaatschap is daardoor ook
keuze voor of tegen Gonzalez geworden. En daarmee hel
ject van partijpolitieke opzetjes. De conservatieve oppo
bijvoorbeeld heeft de Spanjaarden opgeroepen het refei
dum te boycotten, terwijl die partij toch eigenlijk een v|
stander van de Navo is.
Gonzalez vreest dat Spanje een „paria" in de EurojK^s**
Gemeenschap wordt als het zich onttrekt aan zijn defenl
verplichtingen jegens zijn partners. Volgens de premierB
een „nee" tegen de Navo niet alleen Spanjes aanzien bij
Europese partners schaden, maar ook tot terugtrekking j
buitenlandse investeringen leiden.
De Spaanse premier zou daarmee best gelijk kunnen I
ben. De Spanjaarden doen er daarom goed aan ja" te zegj
tegen de NAVO. Maar bepaald niet alleen om het aana
van Spanje te vergroten en buitenlandse investeringen tel
vorderen. Het NAVO-lidmaatschap van Spanje levert opj
eerste plaats een bijdrage aan de kracht van de democrati!
het land. De mogelijkheid dat het leger opnieuw uitgroeit!
een staat in de staat en zelfs weer een poging kan doera
macht in handen te krijgen, blijft daardoor beperkt.
HET referendum over het NAVO-lidmaatschap voi
voorts een proeve voor de samenwerkingsgezindheid van
land. De Spanjaarden kunnen morgen aantonen een volv
sen democratie te vormen, die samenwerking met and-
landen op zoveel mogelijk gebieden nastreeft
Weinig verandering
DE BILT (KNMI) De ko
mende dagen blijven de lucht-
drukverschillen boven ons
land klein. De windsnelheden
blijven daardoor ook klein.
Tijdens opklaringen kan zich,
evenals gedurende de afgelo
pen nachten, opnieuw op veel
plaatsen mist vormen. Deze
mist lost gedurende de eerste
ochtenduren op de meeste
plaatsen weer snel op. Alleen
in het Waddengebied, boven
de Zeeuwse wateren en het
IJsselmeer kan dit oplossen
langer duren en breekt op en
kele plaatsen de zon pas in de
middag door. In de nacht daalt
de temperatuur tot een graad
of 2 onder nul, in de middag
wordt het op de meeste plaa-
ten rond 9 graden. Bij zee en
in de buurt van grote waterop
pervlakten blijft het kwik bij
zo'n graad of 6 steken. Boven
de Britse eilanden komen de
resten van oceaanstoringen tot
stilstand. De bijbehorende wol
kenvelden kunnen af en toe
ook over het westen en noor
den van ons land drijven,
maar regen wordt daaruit niet
verwacht. Ook op langere ter
mijn bezien blijft het rustig.
De kans op mist in de nacht en
ochtend is aanhoudend groot.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
donderdag en vrijdag:
Zuid-Scandinavië, Denemar
ken: Vooral in de kustgebie
den mist. Overigens ook enke
le opklaringen en droog. Mid-
dagtemperatuur van rond 2
graden in de kuststreken tot 7
graden meer landinwaarts.
Britse Eilanden: In het noor
den en westen veel bewolking
en af en toe wat regen of mot
regen. Elders af en toe zon
maar ook mist. Middagtempe-
raturen tussen 5 graden bij de
oostkust tot 8 12 graden el
ders.
Benelux, noord-Frankrijk,
noord- en midden-Duitsland:
's Nachts en 's ochtends plaat
selijk mist. Overdag zonnige
perioden, maar ook wolken
velden en in de kuststreken
mist. Droog. Middagtempera-
tuur van 5 graden bij zee tot 10
graden elders.
Zuid-Duitsland, Alpengebied:
Flinke zonnige perioden en
droog. Middagtemperatuur op
laaglandniveau 5 tot 10 gra
den, in de zuidelijke Alpenda
len plaatselijk tot 15 graden.
Nulgraden-grens overdag op
1500 a 2000 m hoogte, 's nachts
in het algemeen vorst tot aan
de grond.
Zuid-Frankrijk, noord-Italië:
Flinke zonnige perioden.
Droog. Middagtemperatuur
14-18 graden.
Midden- en zuid-Italië, Adria-
tische kust: Zonnige perioden.
Vooral 's middags enkele bui
en met name landinwaarts.
Middagtemperatuur 14 tot 18
graden. Lokaal wat hoger.
Spanje, Portugal: Op donder
dag op veel plaatsen regen of
buien. Op vrijdag vanuit het
westen zon. Middagtempera
tuur van 14 graden in het we s
ten, noorden en in het bini
land en tot 20 graden in
zuiden.
ie n
nen
pakji
een I
tuurt
In Alpen nog
goed skiën
DEN HAAG Dicht bij
zijn er alleen in de hogere
len van de Harz (sneeuw
van 20 tot 80 cm) en in
Sauerland (sneeuwlaag v
tot 60 cm) nog redelijke
tersportmogelijkheden.
In het gehele Alpengebiei
het algemeen goede win
sportmogelijkheden. De
melde sneeuwhoogten bet
fen achtereenvolgens de la| AMJ
en hogere pistes:
Oostenrijk
Vorarlberg: 110, 200; Tirol
155; Salzburgerland:
Karinthië: 60, 160.
Weersverwachting tot wo
dagavond: Droog v
grens overdag rond 500 m<
geleidelijk oplopend naar c
1000 meter.
Zwitserland
Berner Oberland:
Graubuenden: 70, 120; Wa
85, 170.
Alpes du Sud: 120, 180.
Weersverwachting tot wo
dagavond: Overwegend di
weer. In het Italiaanse Al|
gebied echter eerst noj
lichte regen of sneeuw,
grens overdag tussen 1000
1500 meter.
Voor meer gedetailleerde
formatie uit de genoemde
den de ANWB/KI
sneeuwlijnen:
Harz en Sauerland: 06-910
20; Oostenrijk: 06-910 910
Zwitserland/Frankrijk/No<
d-Italië: 06-910 910 40.
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Zd.limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
lijk
film
vrot
dooi
besl
bree
reet
of e
teru
en c
sma
stof
Goei
hcbl
chet
tige
breii
ding
schi
verl
half
toch
van
hart
snot
Wit
gistt
Kopenhagen motregen
Lissabon onbew.
Locarno regenbui
Londen zwbew.
Luxemburg onbew
lil ke
:RI
