,AIs het een goeie is,
maakt 't mij niets uit
Duitsers reageren nogal lauw
op documentaire „Shoah"
r
„Ambtenaren moeten
j! op drugs worden getest
IR
Transavia is in
de wolken met
,Johan CruijfP
Ex-SS'ers mogen stemmen op 19 maart
COMMISSIE VS:
Vertrek van Marcos en
Duvalier een oppepper
voor oppositie in Chili
^HUNNENLAND/BUITENLAND
£cidóc(3ouocmt
WOENSDAG 5 MAART 1986 PAGINA 5
Jversdijk (CDA):
ocialé telefoon
ïaar Leeuwarden
EN HAAG CDA-vice-frac-
evoorzitter drs. H. Eversdijk
dat het kabinet een even-
„sociale telefoon" in Leeu-
1 7|Varden e'ders 'n het noorden
J,* vhoet vestigen. Het CDA is een
root voorstander van zo'n servi-
?-dienst van het ministerie van
ociale Zaken en Werkgelegen-
eid, welke op dezelfde leest zou
gunnen worden geschoeid als de
1 u in Uterecht gevestigde belas-
ngtelefoon. Eerder drong Evers-
f ijk er al op aan dat ook de belas-
ng-telefoondienst naar het
«oorden verhuist.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Ex-leden van
de SS die met hun Nederlan
derschap ook het kiesrecht
hebben verloren mogen bij de
aanstaande verkiezingen voor
de gemeenteraad op 19 maart
gewoon hun stem uitbrengen.
Dat is een direct gevolg van
de nieuwe kieswet die aan
buitenlanders die al vijf jaar
in een Nederlands bevolkings
register staan ingeschreven
het passief en actief kiesrecht
geeft. Staatlozen worden met
deze groep gelijk gesteld.
Nederland telt zo'n 6000
zonder staatsburgerschap. De r
ten van hen zijn buitenlanders.
Rond de duizend zijn echter ex-Ne
derlanders die hun staatsburger
schap zijn kwijt geraakt doordat zij
in vreemde krijgsdienst zijn getre
den. Onder hen bevinden zich de
meeste ex-SS'ers.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen
van 19 maart kunnen zij in de
meeste gevallen gewoon hun stem
uitbrengen. Volgens een woord
voerder van het ministerie van
binnenlandse zaken vloeit dat auto
matisch uit de nieuwe kieswet
voort, tenzij een rechter de betrok
kene uitdrukkelijk het individueel
kiesrecht heeft ontzegd.
De wetgever heett bij de verande
ring van de Kieswet zeker niet be
wust een teruggave van kiesrecht
aan ex-Nederlanders gewild. „Men
heeft er waarschijnlijk gewoon niet
voldoende bij stil gestaan dat dit
een van de gevolgen zou zijn".
Overigens geldt het kiesrecht al
leen voor de raadsverkiezingen. Bij
de kamerverkiezingen van 21 mei
mogen buitenlanders en staatlozen
niet stemmen.
Verzekeraar wil verbod
op gebruik open haard
HAVELTE De Onderlinge Verzeke
ringsmaatschappij Havelte/Uffeite vraagt
haar leden dringend om geen open haar
den meer aan te steken of allesbranders te
gebruiken. De serie branden in haar ver
spreidingsgebied zadelt de verzekerings
maatschappij op met een kapitale strop.
Drie grote woonboerderijen die het afgelo
pen weekeinde in Havelte afbrandden le
verden een schadepost van anderhalf mil
joen gulden op, waarbij nog acht schoor
steenbranden in februari kunnen worden
geteld. De gedupeerde maatschappij pro
beert bij de overkoepelende organisatie
NOVO gedaan te krijgen dat de mogelijk
heid van een verbod van het gebruik van
een open haard wordt opgenomen in de
verzekeringspolis.
HERGEBRUIK PACEMAKERS:
PI
Dat er ook in de gezondheidszorg danig geknepen
wordt op de financiën ondervinden we elke dag
weer aan den lijve. De vakgroep Cardiologie van het
Academisch Ziekenhuis in Leiden draagt een steen
tje bij aan de noodzakelijke bezuinigingen. Waarom
nog in prima staat verkerende pacemakers van over
leden patiënten niet opnieuw gebruiken, vraagt men
zich in Leiden af. Een gedachte die bij meerdere car
diologen heeft postgevat. En zolang alles prima func
tioneert, maakt de betrokkene zelf er ook geen pro
bleem van. Alleen de producent van pacemakers
sputtert nog wat tegen. Maar wie had anders ver-
wdbht?
LEIDEN/DIEREN Uiter
aard wordt er in de kringen
van producenten nog het
minst enthousiast gereageerd
op hergebruik van pacema
kers. Namens Nederlands
grootste fabrikant Vita-
tron Medical bv in Dieren
deelt PR-functionaris Peter
Braat mee niet bijster geluk
kig te zijn met de plannen tot
het zogenoemd „re-sterilise
ren" van de apparaatjes. „Je
kunt nooit garanderen of er
niet sporen van bloed zijn
achtergebleven. Vitatron re-
steriliseert dan ook niet, ten
zij bijgaande bescheiden uit
wijzen dat de pacemaker nog
niet geïmplanteerd is ge
weest".
Wat er bij Vitatron wel ge
beurt is het zogenaamde re-
conditioneren, waarbij de
buitenzijde wordt vervangen.
Het Dierense bedrijf stelt
hieraan echter een aantal
stringente voorwaarden. Zo
kunnen alleen de originele
kopers eenmaal geïmplan
teerde exemplaren aanbie
den. Bovendien mag de ge
bruikersdatum nog geen
twaalf maanden verlopen
zijn.
Overigens vallen de aantal
len door Vitatron opnieuw
behandelde „hartgangma-
kers" (zo'n tien per maand)
in het niet bij de totale pro-
duktie van tien twaalfdui
zend stuks die jaarlijks we
reldwijd wordt geëxporteerd.
Het Dierense bedrijf met 170
personeelsleden is daarbij
koploper in een nieuwe lijn
geavanceerde pacemakers die
zich automatisch instellen op
de behoefte van de indivi
duele patiënt.
Zonde
Ook in de Deventer zieken
huizen worden pacemakers
hergebruikt. Dirk Looman
die is belast met de techni
sche gang van zaken, noemt
voor het afgelopen jaar een
aantal van achttien. Op een
totaal aantal implantaties van
vierenzestig is dat in Deven
ter bijna dertig procent. „Het
is gewoon zonde om goed
werkende apparaten niet op
nieuw te gebruiken. Op een
gemiddelde aanschafwaarde
van zes zevenduizend gul-
verklaard.
den is dat toch een hele be
sparing".
Eén van de patiënten die vo
rig jaar in Deventer een
nieuwe pacemaker kreeg in
geplant is Larenaar H. Stege-
man. Het is zijn tweede
'gangmaker' nadat de eerste
na vijf jaar goede dienst niet
meer volop functioneerde.
Wat Stegeman betreft volgen
er nog vele. En dat mogen
van hem best gebruikte pace
makers zijn.
„Als het maar een goeie is,
dan maakt het mij verder
niets uit wat erin zit. En wat
dat betreft heb ik niks geen
klachten. Nadat de vorige
versleten was, kreeg ik een
half jaar geleden een
Nee hoor, die ingreep heeft
niets te betekenen. In een
half uurtje is het gebeurd. Je
merkt er niets van. Ik ben
dik tevreden".
i WAQWTMnTOM Allo Oneeveer veërtie Drocent van bouwd door de allerar
WASHINGTON Alle Ongeveer veertig procent
Amerikaanse werknemers de georganiseerde misdaad in
in overheidsdienst en alle ÏZTvXmL'Ï
mensen werkzaam Dij be- Volgens de commissie gebrui-
drijven die aan de over- ken twintig miljoen Amerika-
heid leveren, moeten zich
onderwerpen aan een
drugtest. Dat vindt een
residentiële commissie
ie de georganiseerde
misdaad in de VS onder
zoekt en die dezer dagen
marihuana. Tussen de vijf
en zes miljoen Amerikanen
gebruiken regelmatig cocaïne
of een andere hard-drug. Een
half miljoen Amerikanen is
verslaafd aan drugs.
De meeste in de VS verhan-
bouwd door de allerarmste
boeren die zich op deze manier
nog enigszins op de been kun
nen houden. De presidentiële
commissie die nu het drugs-
rapport heeft uitgebracht, wil
evenwel totale stopzetting van
alle Amerikaanse hulp aan
landen die het verbouwen en
verhandelen van narcotica
niet doelmatig bestrijden.
c j 6 delde drugs komen uit landen
afzonderlijk rapport van Middsen. en Zuid.Ameri_
heeft uitgebracht over de ka. zoals Peru, Bolivia en
handel en het gebruik van Mexico. De georganiseerde
drugs. misdaad laat geen enkel mid
del onbeproefd de drugs Ame
rika binnen te brengen. De
jacht op drugssmokkelaars
fei- wordt met een ongekende he
te alle werkende Amerikanen vigheid gevoerd en bij con-
regelmatige drugtests frontaties tussen drugssmok-
agenten van de
drugsbestrij
dingsdienst, DEA zijn al tien
kan worden vastge- keiaars
steld of ze al of niet drugs ge- Amerikaanse
bruiken moeten worden on
derworpen. In tal van bedrij- tallen doden gevallen.
worden de werknemers Volgens het rapport i:
overigens al tot dergelijk tests reldproductie
verplicht. Het drugsgebruik
heroïne het
afgelopen jaar met veertien
bedrijven en op kantoren leidt procent toegenomen. De VS
groot ziekteverzuim en betalen in veel gevallen zélf
verlies van produktiviteit.
Volgens sommige berekenin
gen kost dat de overheid
dure campagnes die
op zijn gericht de narcoti-
-oogsten op de velden te,
verwerken en verhande
tot de len van narcotica vaak een lu
cratieve inkomstenbron, die
del en smokkel van drugs op harde Amerikaanse valuta in
dit ogenblik het grootste cri- het laadje brengt. Bovendien
minele probleem in de VS is. wordt de narcotica vaak ver-
De presidentiële
werkzaam sinds 1983,
conclusie gekomen dat de han-
Bukman: drie
vragen over
raketten
DEN HAAG Op 25 en 26
maart zal de Eerste Kamer
met de regering van gedach
ten wisselen over de kruisra-
kettenovereenkomst met de
Verenigde Staten. In de ge
bruikelijke voorafgaande
schriftelijke gedachtenwisse-
ling met de regering volstond
CDA-senator P. Bukman, te
vens partijvoorzitter van het
CDA, gisteren met drie vra
gen. Zo wil hij weten wat het
verschil is met Europese plaat-
sings-landen die geen verdrag
hebben gesloten, of het ver
drag ruimere mogelijkheden
biedt om te „reageren' op een
Geneefs akkoord en hoe plaat
sing strijdig kan zijn met de
grondwet, terwijl al jaren
Amerikaanse F-15-straaljagers
met kernlading op Soesterberg
permanent klaar staan.
SUSKE EN WISKE DE BONKIGE BAARDEN
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp.
Defensie:
personeels
tekort leger
wordt steeds
nijpender
DEN HAAG Het personeel
stekort bij de landmacht,
luchtmacht en marine wordt
steeds nijpender, terwijl de
mogelijkheden om extra be
roepsmilitairen aan te trekken
beperkt zijn. Dit concludeert
staatssecretaris Hoekzema in
een gisteren aan de Kamer ge
zonden nota personeelsbeleid.
Volgens Hoekzema zijn het
bureaucratisch karakter van
de strijdkrachten, de relatief
lage verdiensten, de periode
van gescheiden gezinsleven,
het (ver)plaatsingsbieleid en de
inhoud van het werk en het
loopbaanbeleid voor veel be
roepsmilitairen reden voortij
dig de dienst te verlaten.
Het personeelstekort dat hier
het gevolg van is, leidt nu al
tot verminderde inzetbaarheid
van het materieel, aldus de be
windsman. Zo moest een vaar-
periode van een maand voor
een fregat bij de marine gean
nuleerd worden en bleek het
onmogelijk de vliegbasis bij de
Peel voor langere tijd open te
stellen. Bovendien bedreigt
het tekort aan instructeurs de
kwaliteit van een aantal oplei
dingen. Hoekzema: „Het is
niet geheel uitgesloten dat het
geplande vaar-, vlieg- en oe
fenprogramma herzien moet
worden". Het beleid wordt 17
maart in de kamer besproken.
SANTIAGO In maar
weinig landen zal de val
van Duvalier en Marcos zo gemaakt, dat de VS willen dat
nauwlettend zijn gevolgd LrSgkee"°van" Ifdem^ratiê
in Chili.
De onverwachte val van Mar
cos en Duvalier is van grote
psychologische betekenis voor
de Chileense oppositie. Na drie
zij haar
krachten aan het bundelen
voor wat „het beslissende jaar
in de strijd voor een terugkeer
lemocratie" genoemd
als in Chili. Samen met
generaal Augusto Pino
chet, de Chileense presi
dent, stonden deze twee
immers bekend als de be- "i.
ruchtste rechtse leiders uit iioediee acties is
de Derde Wereld, g "eS-
De rol die de VS gespeeld heb
ben bij de val van Ferdinand wordt.
Marcos en Jean-Claude Duva- Niemand verwacht echter dat
lier zal zeker zeer nauwkeurig het vertrek van beide dictators
onderzocht worden door de onmiddelijk een gelijksoortige
bezorgde adviseurs van presi- situatie in Chili zal oproepen,
dent Pinochet. De Amerikaan- Tenslotte heeft Chili geen
se regering heeft enige tijd ge- „Cory" om de nog altijd sterk
leden haar beleid van „stil- verdeelde oppositie bij elkaar
zwijgende diplomatieke be- te houden. Er zijn geen Ameri
kaanse basés, geen hervor
mingsgezinde groepen in het
leger en maar weinig guerril
la-activiteiten
Als de Chileense oppositie ech
ter ook maar een gedeelte van
haar dreigementen waarmaakt
en 1986 het jaar wordt van een
toenemende mobilisatie van de
bevolking en een uitgebreide
nationale staking, dan zou de
situatie er over een paar
maanden wel eens heel anders
uit kunnen zien.
De generaal heeft op dit mo
ment echter nog een stevige
greep op het leger. Dissidente
geluiden zijn weliswaar aan
wezig, maar zwak. Er is wei
nig contact met het Ameri
kaanse leger en tot nu toe is er
nog geen Chileense Fidel Ra
mos opgestaan, die op
Amerikaanse voorwaarden
aan het muiten slaat.
NIEUWE HUISSTIJL
SCHIPHOL Transavia heeft de aankomst giste
ren van haar en Nederlands eerste Boeing 737-300
aangegrepen om de nieuwe „huisstijl" van deze
luchtvaartmaatschappij te presenteren. Alle nieu
we vliegtuigen krijgen voortaan een naam, de be
schildering van de toestellen wordt voor de vierde
keer in het bijna 20-jarig bestaan gewijzigd, het in
terieur modern gestyleerd en het personeel krijgt
nieuwe uniformen met als hoofdkleur geel. „Full
service op de grond en in de wolken" is de krach
tige belofte van Transavia aan haar reizigers.
Ruim duizend genodigden, onder wie de topmensen van
concurrenten als KLM (die tien ,,300's" heeft besteld) en
Martinair, woonden gisteren in de tot donkere feestzaal
omgetoverde hangar 5 op Schiphol-Oost de doop bij van de
door gezagvoerder Groeneveld uit Seattle (VS) overgevlo
gen nieuwe Boeing. „Dit toestel en alle andere nieuwe
vliegtuigen worden genoemd naar een „hoogvlieger". Wij
willen die mensen voor wat ze op hun vakgebied hebben
gepresteerd naar 30.000 voet trekken", sprak Transavia-di-
recteur Peter Legro met onverholen trots. Sportman Johan
Cruijff viel de eerste eer te beurt en zijn naam prijkt in
kleine sierlijke letters op de linkerneuszijde van de als PH-
HVF geregistreerde Boeing 737-300 3K2.
Johan Cruijff mocht gisteren op Schiphol zijn naam geven
aan Transavia's eerste Boeing 737-300.
Transavia kende in haar luchtvloot reeds negen Boeings
van het type 737-200 maar had deze supertechnische opvol
ger hard nodig voor een sterkere marktpositie. De „300" is
langer dan zijn oudere broer, kan met 149 plaatsen negen
tien passagiers méér meenemen, is beduidend zuiniger en
maakt aanzienlijk minder lawaai. Het kostbare toestel
vliegt verder voor biina honderd procent automatisch. „Er
zullen nog vele van deze Boeings volgen", aldus Legro, die
daarmee aangaf verder te kijken dan de reeds bestelde
nummer twee voor dit jaar en de optie op nummer drie
voor 1987.
De kleur oranje van Transavia's moedermaatschappij Ned-
lloyd wordt in twee tinten opgenomen in de zwart en
groen gestreepte zijbeschildering van de witte vliegtuigen.
De introductie gisteren van de nieuwe uniformen was zelfs
voor alle aanwezige stewardessen een volslagen verrassing.
Zij liepen nog gewoon in de oude „clubkleuren" groen, wit
en zwart, toen een drietal mannequins diverse combinaties
met de hoofdkleur geel en zwarte accenten showden. In
november krijgt deze nieuwe „look" zijn beslag.
Een maand daarvoor hoopt chartermaatschappij Transavia
te beginnen met haar lijndienst Schiphol-Londen/Gatwick,
driemaal daags. Vergunningen voor lijnvluchten naar zon
nige vakantie-oorden heeft de maatschappij van Peter Le
gro nog niet. Hoewel die vluchten iets duurder zouden zijn
dan chartervluchten, heerst over deze plannen nog altijd
groot ongenoegen bij de touroperators in Nederland.
HERMAN JANSEN
dert. Er wordt niet in aangeklaagd en niet
geprovoceerd".
Lanzmann is in Shoah nagegaan wat er te accepteren.
KEULEN Een man belt op: „Er nog over is gebleven van de gruwel van
zijn geen zes miljoen joden vergast de vernietigingskampen. Zowel ter plekke
-J in npt nniHiop Pnlpn u/aar iHvlicpho land.
en gecremeerd. Dat is technisch on-
mogenlijk. Ik heb precies uitgere
kend hoeveel ovens er in de kam
pen waren en hoe lang het duurt ben.
om een lijk te verbranden"
het huidige Polen
schappen een deken
Anderen klagen „dat er weer van die na
zi-troep wordt uitgezonden". Houdt het
dan nooit op met die eeuwige herhalin-
kingen gelegd hebben, als in de hoofden §en'. 's j*e«;tï?DUr- Yan deze bellers.Zij
die het meegemaakt heb- draaie." daWr® nlet om iets inhoudelijks
degenen die het zagen gebeuren. Lan-
zmanns' film is een grootse en waarschijn-
Dezelfde man zal deze avond nog twee lijk laatste poging met handen te grijpen
i vrij en vast te houden, wat straks nog slechts
van het geschiedenis is.
iundfunk Reichart: „Het is ook een film die tijd no
dig heeft, die de mensen op zich in moe
bij de telefoons hebben ten laten werken. Ik denk dat het aantal
de film te zeggen. Het onderwerp
De weinige overlevenden, hun beulen en s^at hen niet eenvoudigweg niet meer
keer bellen. Maar verder blijft het vrij
rustig op de achtste verdiej
gebouw van de Westdeutscl
(WDR) in Keulen. De zeven, acht,
een kalme avond.
De eerste 2,5 uur lange aflevering
Claude Lanzmanns' indrukwekkend
reacties bij de volgende afleveringen toe
neemt". De WDR zendt de film in vier
do- delen uit
cumentaire „Shoah" over de moord op zes Er meldt zich een kijker met de opvatting
miljoen joden in de Tweede Wereldoorlog „dat alle joden weer schatrijk zijn. Ze le-
maakt bij het publiek weinig reacties los.
hier in Duitsland als maden
„Ik had het kunnen weten", zegt Wilfried spek". Een ander telefoontje: „Waarom
Reichart, chef van de filmredactie van de ondertitels? Kunnen die joden geen Duits
WDR, zo rond een uur of elf. Het begint meer praten?"
hem in een keer te dagen. „Wij zitten hier De WDR-redacteur: „Misschien willen ze
met een grote bezetting. We hadden ons
voorgesteld dat er een golf van veront
waardiging over ons heen zou spoelen, dit len". Dat is trouwens het enige waar
is echter geen film die spanningen en en tegenstanders het deze avond w
agressies versterkt, maar ze juist vermin- eens zijn. De film had nagesynchroniseerd oorlogsjaren niet
„Wie het niet is, zou langzamerhand anti-
-semitisch worden", roept een woedende
kijker. „Maar het gekke is", zegt een
WDR-redacttice, „dat wanneer je dan
vraagt of ze ook naar de volgende afleve
ringen kijken, ze dan bijna allemaal ja
zeggen".
Zo'n dertig mensen bellen. De positieve
en negatieve reacties houden elkaar onge
veer in evenwicht. Een vrouw meldt zich
om te zeggen dat ze zeer onder de indruk
is. „U zult wel veel onaangename reacties
krijgen. Daarom vond ik dat ik even
moest bellen om iets positiefs te zeggen".
Een dramatisch moment, als er een tele
foontje binnenkomt van een overlevende.
Hij is ergr opgewonden en de redacteur
heeft moeite hem een beetje te kalmeren.
In een van de Poolse boeren heeft hij een
goede bekende herkend, die hij sinds de
i - :-i had gezien.
Geesteszieke
kind geneest
vaak niet
UTRECHT Bijna één op de
zeven kinderen met psychia
trische problemen geneest
niet, ondanks alle behandelin
gen. Ze blijven, ook als ze vol
wassen zijn, chronisch afhan
kelijk van 'zorg. Het „behande
lingsaanbod" voor deze kinde
ren schiet vaak te kort en de
ernst van het ziektebeeld
wordt aanvankelijk vaak on
derschat. Aldus de nieuwe
hoogleraar kinder- en jeugd
psychiatrie aan de rijksuniver
siteit in Utrecht, prof. dr. H.
van Engeland. Psychische
stoornissen bij kinderen wor
den volgens prof. Van Enge
land vaak onvoldoende her
kend door ouders, school en
huisarts. Daardoor krijgt hoog
uit een kwart van de ernstige
gevallen in de leeftijdsgroep
van 8 tot 11 jaar de juiste hulp.
Te vaak wordt op spontaan
herstel gerekend en hoopt
men dat het kind er wel over
heen zal groeien, aldus Van
Engeland.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
