Het nieuwe
rood van
Gorbatsjev
'Kamer: meer waarborgen
voor ingreep in de lonen
ewonde
iraniërs
ïehandeld
STlri Utrecht
Pravda publiceert
stortvloed aan
kritische brieven
CDA-rapport erkent
alternatieve leefvormen
ARIII
^Binnenland/buitenland
EcidócSoincwit
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1986PAGINA5
Twaalf jaar voor moord
[WOLLE Tegen twee Zwollenaren die
erdacht worden van moord is gisteren
vaalf jaar gevangenisstraf geëist. De 29-ja-
ge J.V. en de 26-jarige J.H. van E. zouden
arig jaar de 39-jarige Zwollenaar A. van
al hebben doodgestoken. De vrouw van
an E zou daaraan medeplichtig zijn ge-
eest en tegen haar eiste officier mr. Van
»n Heuvel twee jaar cel. Het lichaam van
an Hal werd vorig jaar juli in een Zwols
irk gevonden. De twee mannelijke ver-
ichten die de dag na de moord werden ge
resteerd, gaven toen tegenover de politie
te het slachtoffer de vorige avond na een
ehtpartij te hebben mishandeld. Later op
[e avond ging het tweetal samen met de
ouw terug om het slachtoffer te zoeken,
geli e man leefde nog toen hij werd gevonden,
inchei aarna hij met het mes van de vrouw werd
beldpodgcskdum.
Uher
Vrachtwagen trekt
bovenleiding stuk
UTRECHT Een vracht-
wagen waarvan vermoe
delijk de laadbak omhoog
stond heeft gistermiddag
op een overweg in Harme
ien de bovenleiding boven
beide sporen kapot getrok
ken. De intercity-diensten
van Utrecht naar Rotter
dam en Den Haag moesten
tijdelijk worden opgehe
ven. Tussen Gouda en
Rotterdam/Den Haag re
den de treinen in pendel
dienst en voorts liet de NS
voor de doorgaande reizi
gers bussen rijden van
Utrecht naar Woerden en
Gouda.
Reagan
op Grenada
President Reagan, die gis
teren een bliksembezoek
heeft gebracht aan het ei
landje Grenada, heeft een
aanval gedaan op Cuba en
Nicaragua. Reagan ver
bleef op het eiland, dat in
oktober '83 op zijn bevel
werd binnengevallen door
7.000 Amerikaanse militai
ren. Met de invasie werd
een einde gemaakt aan
een marxistische greep
naar de macht, die onder
meer de socialistische pre
mier Maurice Bishop en
nog minstens 100 anderen
het leven kostte. Op het
vliegveld onthulde Reagan
een gedenkplaat (foto).
Mevrouw Thöne:
Verzetspensioen
niet afgewezen
HAARLEM Het Haar-
lemse gemeenteraadslid
mevrouw Thöne, die in
opspraak is gekomen naar
aanleiding van haar aan
vraag van een verzetspen
sioen en de daarop volgen
de verklaringen over haar
rol in de oorlog, zegt dat
het onjuist is dat haar aan
vraag is afgewezen. „De
Stichting 1940-1945 beslist
hier niet eens over. Zij
brengt slechts advies uit,
en dat advies is vertrou
welijk". Directeur G.P. de
Man van de Stichting 40-
45 bevestigt dit.
SGP: STER afschaffen
DBN HAAG De Staatkundig Gerefor
meerde Partij (SGP) is tegen een wet die
euthanasie toestaat, tegen de Wet Gelijke
Behandeling, vindt dat de koopkracht van
de echte minima niet verder omlaag mag en
is er voorstander van dat de STER-reclame
wordt afgeschaft. Deze „willekeurige greep"
uit het verkiezingsprogramma 1986-1990
deed de nieuwe lijsttrekker van de SGP, ir.
B.J. van der Vlies, gistermiddag tijdens de
presentatie van het programma „In trouw
recht doen". Radio en televisie zouden vol
ledig moeten worden bekostigd uit de (fors
verhoogde) bijdrage van luisteraars en kij
kers. Bovendien vindt de SGP dat het open
baar vervoer, behalve in noodsituaties, op
zondag stil zou moeten liggen. Ook de
KLM-vliegtuigen zouden 's zondags aan de
grond moeten blijven staan.
Leeftijd voordeliger
dan goede opleiding
DEN BOSCH „Ik heb sterk de
indruk dat werkgevers bij het aan
nemen van jongeren in veel geval
len alleen maar kijken naar de
leeftijd en niet naar net opleidings
niveau. Hoe jonger hoe goedkoper".
Dat zei mr. H. Kruse, directeur-ge
neraal voor de arbeidsvoorziening
van het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid gistermid
dag in Den Bosch op e6n symposi
um over jeugdwerkloosheid. Om te
kunnen blijven bemiddelen moeten
de Gewestelijke Arbeidsbureaus er
voor waken kansloze werklozen
voor te dragen voor vacatures, al
dus mr.Kruse., -
kee
de
len. E
isd. Ji
erten
mn^icHIPHOL Negen
gewonde Iraanse
V^üitairen zullen de ko-
niet pende tijd worden behan-
"du in Academisch
'erval|iekenhuis van Utrecht
nie vjVZU). Ze kwamen gister-
vordt (vond aan op Schiphol en
warden met ambulances
tvergebracht naar
ïtrecht De gewonde mi-
iiren, variërend in leef-
van 19 tot 48 jaar, zijn
zeer ernstig aan toe, al-
de Iraanse ambassa-
ïur Hossein Tajgardoon.
lolgens de ambassadeur zijn
militairen het slachtoffer
lan mosterd- en zenuwgas en
jog niet geïdentificeerde che,-
hischc wapens. Die zouden
jjn gebruikt door het buur-
jnd Irak. waarmee Iran in
prlog is. Internist prof dr. B.
langster van het AZU vindt
jet nog te vroeg voor een der-
lelijke conclusie. Pas na gron-
i en systematisch onderzoek
daar iets over meegedeeld
nnen worden, aldus de arts
de militairen zal behande-
^et is de tweede keer dat ge
jonde Iraanse militairen in
pederland worden behandeld.
maart 1984 kwamen op
Ichiphol vijf gewonde militai-
cn aan, die na soms langduri-
behandelingen in Neder-
ziekenhuizen uiteinde-
ijk weer naar Iran konden te-
CHirgkeren Overigens worden
V y momenteel ook Iraanse rr\i-
Ugiar<jtairen behandeld in Wenen,
iar bobden, Parijs, Frankfurt en
eld dH
r, eetproblemen met
eleÈ-k. kandidaat
itere&mroep Limburg
instigT:
veilhJAASTRICHT Provinciale
8taterr van Limburg zijn ak-
i U°°rd gegaan met de voorge-
Zek.C|ragen kandidaten voor het
ptuur van de stichting Pro-
e SHinciale Omroep Limburg in
oprichting. Voor één kandi-
VOOllaat, de priester van het bis-
Roermond, F. Sampers,
le 17n°°^aalmoezen'er van Sociale
Verken in Limburg, moest
venwel een uitzondering
dat borden gemaakt. Hij was
Zejfdjöorgedragen als representant
Jan de levensbeschouwelijke
j Mroeperingen, maar bisschop
van Roermond heeft
laar bezwaar tegen aangete-
- |end. Sampers was voorgedra
gen door de Raad van Kerken
Limburg, waarin volgens de
isschop de Rooms-Katholieke
erk van zijn bisdom niet ver-
'pgen woord igd is. Hoofdaal
moezenier Sampers heeft zijn
tandidatuur voorlopig inge-
rokken. Er volgt nog overleg
net de bisschop.
Seen krant ontvangen Bel
bssen 18.00 en 19.00 uur, za-
prdags tussen 14.00 en 15.00
ur, telefoonnr.071-122248 en
k krant wordt nog dezelfde
(vond nabezorgd.
MOSKOU Het 27e
communistische partij
congres, dat volgende
week in Moskou begint,
zal van cruciaal belang
zijn voor partijleider
Gorbatsjov. Wanneer de
vergaderingen en ver
kiezingen voorbij zijn, zal
de Sovjetleider immers
spijkers met koppen
moeten gaan slaan. Toe
komstige tekortkomin-
fen zal hij niet langer af
unnen schuiven op de
verspilde jaren onder het
beleid van zijn voorgan
ger Brezjnev. Alle be
langrijke componenten
van het partijregelement
worden immers opnieuw
opgetekend naar Gor-
batsjovs wens.
werd 25 jaar geleden opge
steld door^Nikita Kroetsjov
Dit derde programma wordt
gewoonlijk terzijde gescho
ven als een utopisch docu
ment, waarin beweerd wordt
dat de Sovjet-Unie binnen
twintig jaar volmaakt com
munistisch zou zijn. Sovjet
burgers zouden het dan beter
hebben dan de Amerikanen.
De gestelde ambities waren
zo echter zo irreël, dat het
programma kort na de val
van Kroetsjov stilletjes uit
het politieke gezichtsveld
verdween. Het is tegenwoor
dig zelfs bijna onmogelijk aan
een kopie van het program
ma te komen.
Dit is in feite een kinderach
tige en oneerlijke gang van
zaken, want Kroetsjovs pro
gramma heeft twee zeer op
vallende eigenschappen. In
de eerste plaats is het pro
gramma in een bepaald op
zicht verwezenlijkt. De Sov
jet-Unie produceert meer
staal, olie, cement, ijzer en
kolen dan de VS. Dat zijn de
produkten die in 1961 als de
steunpilaren van industriële
macht werden gezien.
Dilemma
De tweede opvallende eigen
schap is dat het programma
van 1961 duidelijk het dilem
ma noemt, .waar ook Gor
batsjov zich vandaag de dag
tegenover geplaatst ziet. De
schitterende economische
plannen van 1961 waren na
melijk gebaseerd op Kroets
jovs idee van een vreedzame
samenleving met het Westen.
„Complicaties in internatio
nale betrekkingen die het
noodzakelijk maken de de
fensie-uitgaven te verhogen,
kunnen de verhoging van de
levensstandaard vertragen",
stond er in 1961. Vijfen
twintig jaar later komt het
nieuwe artijprogramma van
Gorbatsv met ongeveer de
zelfde bodschap.
De Sovfleiders van nu be
seffen 'angzamerhand dat
overtuijng en moreel niet
genoeg ijn. Ze zitten gevan
gen in rn dilemma dat rëge-
ringén I eeuwen lang in een
greep budt: dat je niet tege-
Rjkerti] voor boter en gewe
ren ka'zorgen, dat de massa
niet aljd luistert, dat de ar-
beideriniet werken zoals de
leiderslat willen en dat het
systeej, dat een nieuwe en
nobele Sovjet-mens moet
scheppn, ook nog altijd
dronkards, dieven, nietsnut
ten eroplichters oplevert. En
de coriiptie dringt tot diep
in h< hart van de partij
door.
Er zn echter ook nog veel
idealiten in de partij. Vol
gens hen is Gorbatsjov de
laatsl kans van de partij om
de fcschaafde en efficiënte
maafchappij op te bouwen
die willen hebben. „We
hebbn iemand nodig die het
laats zetje geeft. Bijna alles
is ingereedheid gebracht. De
railszijn gelegd, de olie, het
gasje energie zijn waar ze
hore. We hebben fabrieken,
we ebben de universiteiten
en e knappe koppen en de
deslindigheid om robotten
te buwen. Het is de taak van
Gopatsjov om het allemaal
in ekaar te passen en het sy
stem in werking te zetten",
aldus een van hen. De partij
heeft bewegen te kunnen
zorgen voor de „harde" en
objectieve kenmerken van
een moderne economie: fa
brieken, pijpleidingen, tanks
en machines. Nu rrioet de
partij dezelfde kundigheid
aan de dag leggen wat betreft
de „zachte" sectoren, zoals
ontwerpen en marketing,
management en het aanmoe
digen van persoonlijke initia
tieven.
Initiatief
Het programma dat het par
tijcongres zal goedkeuren
moet de Sovjet-Unie naar
een post-industriële econo
mie te voeren, via automati
sering, computers en een ge
moderniseerde dienstverle
nende industrie. Dit betekent
echter dat miljoenen arbei
ders hun oude, vertrouwde
baantjes zullen moeten ruilen
voor nieuwe en uitdagende
functies. Hun leiders zullen
initiatieven moeten nemen
zonder dat ze daarvoor
gestraft zullen worden. Gor
batsjov vertelt het Sovjetpu-
bliek nu al ruim een jaar
lang dat deze nieuwe indus
triële revolutie hun leven net
zo drastisch zal beïnvloeden
als de eerste industrialisatie
uit de jaren dertig dat deed
met de generatie voor hen.
De huidige Sovjetleider moet,
net als Stalin indertijd, een
nieuw partijapparaat oprich
ten om deze plannen te kun
nen verwezenlijken. Het siert
hem dat hij dit heeft gedaan
door mensen de mogelijkheid
te geven met pensioen te
gaan en dat hij het wapen
van de „zuiveringen", dat
Stalin zo overvloedig ge
bruikte, slechts in geval van
corruptie toepast.
De Sovjetbevolking moet
echter nog altijd overtuigd
worden dat het in hun eigen
voordeel is om harder te
werken. Gorbatsjov moet bo
vendien voor een goede sti
mulans zorgen, die de bevol
king tot het nemen van initi
atieven aanmoedigt. Een ho--
ger loon heeft weinig nut,
wanneer er geen elegante
kleding, moderne meubels of
nieuwe automodellen zijn om
het aan uit te geven.
Doorslaggevend voor het sla
gen van Gorbatsjovs plannen
wordt waarschijnlijk niet het
komende partijcongres, maar
de topconferentie in Was
hington later dit jaar met
president Reagan. De toe
komst van de wapenwedloop
(met in het verschiet de geld
verslindende ruimtewapens)
zal uitmaken, of Gorbatsjov
de Sovjet-maatschappij de
hierboven beschreven stimu
lans kan bezorgen, of dat de
defensie opnieuw beslag legt
op de beschikbare middelen.
MARTIN WALKER
Copyright The Guardian
Veiliger
Schiphol
De beveiliging op
Schiphol Is de
laatste tijd verbe
terd. Dat is dui
delijk te zien bij
de balie van de
Amerikaanse
luchtvaartmaat
schappij TWA,
waar politie
agenten met ka
rabijnen patrouil
leren.
MOSKOU Voor de eerste keer in de geschiedenis
van de Sovjet-Uriie heeft de bevolking in de officiële
partiikrant kunnen lezen over de uitgebreide privileges
van hooggeplaatste partijfunctionarissen. „Als de partij
bazen eens naar de winkels gingen die wij, de gewone
burgers, moeten gebruiken en net als wij in de rij zou
den moeten staan, misschien dat er dan wat aan ge
daan zou worden.
Zij maken gebruik van restaurants en winkels die speciaal voor
hen bestemd zijn. Ze gaan naar aparte ziekenhuizen en ga zo
maar door", schreef de boze Nikolai Nikolajev uit Kazachstan,
die zegt al 45 jaar lid van de partij te zijn. De felle kritiek op de
corruptie in de partijgelederen en de luide roep om een einde
aan de privileges, is absoluut zonder precendent. De rubriek met
inzonden brieven in de Pravda begint volgens diplomaten steeds
meer te lijken op de clandestiene pers. De Pravda is de officiële
spreekbuis van het centraal comité van de partij en het is on-
dat een dergelijke stortvloed van brieven zonder de
jke toestemming van Gorbatsjov gepubliceerd zou kun
nen worden. Het is echter opmerkelijk dat in deze brieven open
lijk het soort kritiek geuit wordt, dat schrijvers in clandestiene
bladen gevangenisstraffen opgeleverd wegens „anti-Sovjet pro
paganda". Oosteuropese diplomaten verbazen zich over de open
heid van de brieven in de Pravda. Een Tsjechoslowaakse journa
list heeft gezegd (fat het hem aan de Praagse lente van 1968 deed
denken.
Achter de dub
bele wand van
een container
heeft de Apel-
doornse politie
gisteren 1800
kilo hasj gevon
den. De partij
„Libanon", met
een marktwaar
de van circa 18
miljoen gulden,
was verpakt in
dozen voor een
insectenverdel
ger. Vijf man
nen werden
aangehouden,
van wie vier op
heterdaad.
HILVERSUM Volgens het wetenschappelijk insti
tuut van het CDA kan het begrip „gezin" worden ver
ruimd. In een rapport, dat begin juni verschijnt, consta
teren CDA-wetenschappers dat er zich na het traditio
nele gezin veelsoortige „niet-huwelijkse twee-relaties"
hebben ontwikkeld, zoals homofiele partners, „samen-
levers" en partners, bij wie de lotsverbondenheid „zich
beperkt tot een financieel-economische band".
Het CDA-rapport dat de titel krijgt „1 en 1 is samen", beveelt
aan deze alternatieve vormen van samenleven officieel door de
overheid te laten erkennen. Dat zal moeten gebeuren door een
afzonderlijke registratie, waardoor wettelijke rechten en plich
ten voor de nieuwe leefpatronen worden vastgelegd.
Volgens directeur A. Oostlander van het wetenschappelijk insti
tuut was in het CDA-verkiezingsprogramma van 1982 al te le
zen, dat het CDA streeft naar erkenning van de nieuwe leefvor
men en een studie zal maken van de financiële en juridische
consequenties. Voor het CDA belangrijke begrippen als „zorg
plicht„duurzaamheid van relaties" en „verantwoordelijkheid"
zijn volgens Oostlander ook van toepassing op de meeste nieuwe
leefpatronen.
Fractieleider Bert de Vries van het CDA reageerde positief op
de aanbevelingen van het CDA-rapport. Wel had hij vraagte
kens bij de registratieplicht voor de nieuwe leefvormen. De
Vries vond dit „een wel erg eenvoudige gedachte", waarbij hij
nog de nodige beleidsvragen zette.
Zeevalking:
nota Deetman
niet haalbaar
DELFT De nota waarin mi
nister Deetman van onderwijs
bezuinigingen voorstelt voor
de studentenvoorzieningen zal
het in deze vorm niet halen.
Dit zei mr. H.J. Zeevalking, de
voorzitter van de TH in Delft,
gisteravond tijdens een bijeen
komst van de Delftse Studenr
ten Sportfederatie.
De minister wil volgens deze
beleidsnota dat studenten voor
zaken als huisvesting, sportac
commodatie, culturele voorzie
ningen, gezondheidszorg een
beroep gaan doen op de gewo
ne maatschappelijke voorzie
ningen, vaak dus de gemeen
telijke. Volgens Zeevalking is
de druk vanuit het weten
schappelijk onderwijs en de
politiek te groot.
DEN HAAG De Twee
de Kamer vindt dat de
omstandigheden waarin
en de voorwaarden waar
onder de regering mag in
grijpen in de lonen nauw
keuriger omschreven
moeten worden. De Ka
mer bracht dit gisteren
naar voren bij de behan
deling van een wijziging
van de Wet op de Loon
vorming. De wensen van
de drie grote fracties lo
pen echter uiteen.
In zijn wetsvoorstel bepleit mi
nister De Koning (Sociale Za
ken) de uit 1970 daterende wet
van overheidswege in de lo
nen beperkt blijven tot acute,
onvoorzienbare noodsituaties
in de economie, die schok-ef-
fecten hebben. De Kamer
deelt dat standpunt wel, maar
vindt dat de regering met de
gekozen formuleringen nog te
veel kanten op kan.
De PvdA valt vooral over de
ruime aanduiding dat de mi
nister „regels kan stellen". De
socialisten willen verder dat
de Stichting van de Arbeid
het overlegorgaan van
werknemers en werkgevers
met de regering vooraf
wordt betrokken bij het besluit
tot een ingreep in de lonen.
De VVD vindt dat in het voor
stel niet duidelijk genoeg is
omschreven wat precies nood
situaties zijn. Dè liberlaen heb
ben er ook bezwaar tegen dat
er in het voorstel te weinig ga
ranties zijn ingebouwd voor
een goede parlementaire con
trole. CDA vroeg om meer
waarborgen dat maatregelen
alleen zullen worden genomen
als het gaat om internationale
omstandigheden. De deur mag
niet worden opengezet voor
ingrijpen vanwege falend bin-
nenlandsbeleid, aldus woord
voerder G. van Dam. Minister
De Koning wees de voorstel
len uit de Kamer vooralsnog
van de hand. Het debat werd
voortijdig afgebroken in ver-
Voor dat overleg zou een week band met het overlijden van
moeten worden uitgetrokken. minister Rietkerk.
Noodweer
Californië heeft
nog steeds te
lijden van hevig
noodweer. Zo is
de Mokelumne-
rivier, die in de
bergen ten oos
ten van San
Francisco ont
springt, door de
hevige regenval
ver buiten zijn
oevers getre
den. De boer
derij die op de
foto aan de lin
kerkant van de
doorgebroken
dijk is te zien,
staat op het Ty-
ler-eiland In de
rivier dat geheel
onder water is
komen te staan.
Elders in
Noord-
Californlë zijn
eveneens rivier
dijken doorge
broken. Daarbij
zijn zeker elf
mensen omge
komen.
