Kind en Televisie LPO praat over belang liturgie voor alledag aan tafel Nederlandse Dominicaan in Peru geschorst kerk wereld Nieuw Pastoraal Overleg adviseert bisschoppen weer ACHTERGROND CeidaeSowuvnt VR11DAG21 FEBRUARI 1986PAGINA De Nederlandse Dominicaan dr. John Kuhlmann. die sinds 1977 in Peru werkt, is door de conservatieve aartsbisschop van Cusco geschorst. De pater mag niet de eucharistie vie ren, preken en andere priesterlijke functies bekleden op plaatsen die onder de zeggingsmacht van deze bisschop val len. Dit blijkt uit een brief van het dagelijks bestuur van de Neder landse Dominicanen aan de zusters en broeders van de Domi nicaanse Familie in Nederland. De tekst van de brief, die is ondertekend door provinciaal overste pater Piet Struik, is ver schenen in het r.-k. weekblad ..De Bazuin". Er wordt protest aangetekend tegen „de onredelijke en onbroederlijke wijze, waarop de bisschop van Cusco zijn verschil van mening met een collega-priester tot uitdrukking brengt". Mgr. Alcides Mendoza Castro, een sympathisant van de uiterst rechtse Opus Dei-beweging, heeft voor zijn besluit geen redenen opgegeven. Ook heeft hij vantevoren niet met pater Kuhlman gesproken. Vanaf 1981 verrichtte pater Kuhlman vormende en toerusten de activiteiten in het aartsbisdom Cusco. Mgr. Mendoza Castro heft diensten op die hem niet welgevallig zijn en probeert kri tische priesters uit zijn bisdom te zetten of als dat niet lukt suspendeert hen. De grootste vijand van het recht is het voorrecht i Eber-Eschenbach In tegenstelling tot voor gaande keren, toen op het LPO het maatschappelijk handelen centraal stond, lijkt nu op het eerste ge zicht voor een zuiver bin nenkerkelijk onderwerp te zijn gekozen. De Dioce sane Pastorale Raad van het bisdom Rotterdam heeft daar eind vorig jaar al kritisch op gereageerd. De Rotterdammers had den liever een opbou wend gesprek gehad met de bisschoppen over de vraag, hoe de katholieke kerk het vertrouwen kan herwinnen „van intellec tuelen, arbeiders en jon geren". Toch blijken voor wie de stukken bekijkt die vooraf aan de deelnemers zijn toege zonden ook bij dit onderwerp heel verschillende accenten gelegd te kunnen worden. Men kan er het volle leven in ontwaren, maar ook een zui ver binnenkerkelijke proble matiek. Het secretariaat van het LPO heeft het door de bisschoppen uitgekozen thema van de ge loofsverdieping vrij vertaald omgezet in de vraag: hoe zijn geloof en leven bijeen te brengen zodat geloof niet los zand is dat geen band heeft met de realiteit? Op voorstel van het secretariaat gaat men op deze zitting kijken hoe die bar\d beleefd kan worden in de liturgie. Er is al gesuggereerd dat het binnenkort te verschijnen Katholiek Gebedenboek, dat vanuit het seminarie Rolduc is gelanceerd en de warme in stemming heeft van kardinaal Simonis, daartoe een bijdrage kan leveren. Het boek belooft een rijke samenvatting van gebeden te geven uit de loop der eeuwen die voor allerhan de gelegenheden dienstig kunnen zijn. Er is niets tegen deze schat aan traditionele vroomheid, behalve dat dit boek volstrekt het feit negeert dat we in een ontkerstende cultuur leven. Latijns Amerika Uit traditionele godsdiensten is bekend dat liturgie en ri tueel daar leven waar zij iets uitdrukken van het leven van alledag. Een modern voor beeld zijn de christelijke ba sisgemeenschappen in Latijns Amerika. In het dossier dat de deelnemers van het LPO hebben gekregen wordt het belang van een levendige li turgie voor het welzijn van de Het Landelijk Pastoraal Overleg dat vanavond in Noordwijkerhout in plenaire zitting bijeenkomt, is het vierde in zijn soort. Het verschilt echter van de drie voorgaande LPO's doordat de deelnemers eraan (tachtig in getal) niet langer gesprek spartners zijn voor een bepaalde duur. Ze zijn voor een deel afkom stig uit de Diocesane Pastorale Ra den, voor een ander deel afkomstig van katholieke instellingen en door de bisschoppen gevraagd om hun be trokkenheid bij de katholieke ge loofsgemeenschap De organisatie en de taak van het overleg is veranderd om bij Rome de vrees weg te nemen dat het LPO wel eens meer gezag zou kunnen hebben dan de bisschoppenconferen tie. De vorige ronde in het Landelijk Pastoraal Overleg, LPO III, dat liep van 1976 tot 1982, strandde in 1978 op de weigering van kardinaal Wil- lebrands de aanbeveling van de ver gadering over te nemen vrouwen en gehuwden tot het priesterschap toe te laten. Die ronde werd vervolgens met de nodige vertraging beëindigd, omdat nogal wat deelnemers afhaak ten. Bij de openingszitting van het nieu we Landelijk Pastoraal Overleg eind oktober 1984 in Amersfoort zei mgr. Simonis dat de deelnemers aan het LPO een adviserende taak hebben. De bisschoppen met uitzondering van mgr. Gijsen die niet mee wenst te doen aan het LPO, hebben geko zen voor het onderwerp Geloofsver dieping in deze tijd. Ze zijn daartoe gekomen op grond van de door hen bespeurde nieuwe behoefte aan inspiratie en bezieling in de sa menleving. Geert Grote wiens zeshonderdste sterfdag in 1984 werd herdacht is daarbij het grote voor beeld. In hem wordt volgens de bis schoppen een „vernieuwde inner lijkheid" zichtbaar. De deelnemers aan het nieuwe LPO zullen zich vanavond eerst buigen over de nieuwe structuur van het LPO. Veel vuurwerk wordt daarbij niet verwacht. Daarna zal aan de hand van vooraf opgestelde vragen gediscussieerd worden over het the ma. Tenslotte zal zondag vanuit de verschillende groepen gerapporteerd worden in een plenaire vergadering. Geprobeerd zal worden de indruk ken samen te vatten. Het secretari aat van het LPO zal daaruit een do cument samen stellen dat op een volgende ronde van het LPO be sproken zal worden. Het Landelijk Pastoraal Overleg in Noordwijkerhout. kerk wel erkend. Daarbij wordt ter ondersteuning geci teerd uit het werk van de Amerikaanse theoloog Har vey Cox: geen enkele reli gieuze beweging heeft het in de geschiedenis ver geschopt met alleen ideeen. In tegen stelling tot filosofieën zijn re ligies altijd ingebed in ritue len en symbolische handelin gen, in liederen en verhalen. Er moet altijd een band zijn tussen de godsdienstige denk beelden en deze rituelen. Toegegeven wordt in de dos sierstukken dat de liturgie sinds het concilie is ver schraald door een te grote ge richtheid op het woord. Toch komen de meeste bijdragen uit het dossier niet verder dan het zoeken naar een aange paste liturgie an sich, met daarin al dan niet een grote aandacht voor de rol van de leken. De kardinale vraag hoe een brug te slaan tussen litur gie en werkelijkheid komt niet of nauwelijks aan de orde. Eén bijdrage in het dossier springt er wat dit betreft gun stig uit, omdat daarin wel een serieuze poging wordt gedaan die brug te slaan. Ze is van de hand van Ernest Henau C.P. en borduurt voort op een ge dachte van de Bredase bis schop Ernst. Deze schreef ooit over twee soorten christenen. Diegenen die het christendom louter dracht tot engagement en die genen die alleen liturgisch be zig zijn. Als men slechts het engagement benadrukt, en nooit deelneemt aan de litur gie, zal men snel van de chris telijke traditie vervreemden. Het is echter volgens mgr. Ernst juist zaak de diepere zin van het engagement in de li turgie te vieren om te voorko men dat men in grimmigheid en verbetenheid vervalt. De M tweede groep loopt volgens de 1 Bredase bisschop het gevaar i zich op te sluiten in een louter ritualistische godsdienst die geen enkele band heeft met de werkelijkheid en tot kwe zelachtigheid leidt. Dood geloof De wereld is niettemin, aldus Henau, de plaats waar het ge loof zich waar moet maken. Wanneer het zich aan deze toets van waarachtigheid ont trekt is het een dood geloof. In liturgie en prediking komt het er dan ook op aan te spre ken over de héle werkelijk heid van het bestaan. De wer kelijkheid en de belofte van het christendom moeten voortdurend met elkaar in verband worden gebracht. Dat gebeurt niet in een litur gie die tot ritualisme is ver vallen, het gebeurt echter evenmin in een liturgie die in een politieke meeting ont aardt. In het eerste geval dreigt zij een uitgespaarde plek te worden waar de boze wereld buiten spel is, in het andere geval functioneert de liturgie als uitbouw van een bruggehoofd in vijandig ge bied. In beide gevallen wordt de maatschappelijke werke lijkheid als ontaard be schouwd en een valse indruk gegeven van de plaats van de kerk. De opgave van liturgie moet daarentegen volgens He nau zijn het vertrouwen in de i Christus i de werelt Het is wel duidelijk dat van het huidige LPO geen aanbe veling zal uitgaan om van li turgie een politieke meeting te maken, maar welke weg dan wel? Het meeste materi aal dat nu is aangeboden houdt zich sec met liturgie be zig. Het is de vraag of de deel nemers daarmee uit de voeten kunnen. PAUL VAN VELTHOVEN Kinderen leren niet al leen op school. Er zijn naast de lessen op school tal van andere situaties waarbij ze indrukken op doen, informatie tot zich nemen, beïnvloed wor den: leren dus. Vaak ook veel gretiger dan op school. De televisie speelt daarbij een zeer belang rijke rol. Iedereen weet dat de uitvin ding van de boekdrukkunst min of meer een revolutie heeft teweeggebracht in onze cultuur. Deskundigen zijn het er al enige tijd over eens dat eenzelfde revolutionaire in vloed uitgaat, uitgegaan is van de komst van de televisie en de video in onze gezinnen. Uit een onderzoek is gebleken dat kinderen van 10, 11 jaar ge middeld twee uur per dag naar de televisie kijken. Van de jongeren tussen 13 en 19 jaar kijkt 50% zeven avonden per week. Een (gemiddeld) kind van negen jaar schijnt al een half jaar van zijn leven voor de televisie te hebben doorgebracht. Het kan niet anders, of hier moet een ge weldige, zeg maar revolutio naire invloed vanuit gaan. Hoe groot, dat beseffen, geloof ik, velen nog nauwelijks. Zo zou, om eens één kant te noe men. er wel eens een heel duidelijk verband kunnen zijn tussen de plotseling zo sterk gestegen ontkerstening van ons land en de komst van de televisie in de huiskamers. Bij mijn weten is dit nog niet we tenschappelijk onderzocht, maar zulk een onderzoek zou wel eens heel opzienbarende en nuttige gegevens kunnen opleveren, maar dit terzijde. Het is velen in de school en daarbuiten al lang duidelijk dat die school door de komst van de televisie en de video ten aanzien van haar leerlin gen het „alleenvertonings recht" nu helemaal kwijt is. De leerlingen leren, in de bre de zin van het woord, ook van alles door veel naar het kastje te kijken. En datgene wat ze leren draagt vaak een heel andere boodschap mee dan met name ouders die hun kin deren naar een christelijke of katholieke school sturen zelf zouden willen overdragen. De cultuur van de televisie, met name de pulpcultuur van de zgenaamde consumptieve om roepen. staat vaak haaks op die van de confessionele school, die ernst maakt met haar identiteit. Niet alleen de boodschap van de televisie is vaak een andere dan die 1 de school, de taal, de „media- taal" die daarbij gebruikt wordt is ook een heel andere dan die van het onderwijs. Taal De taal van de school is vaak verbaal (gesproken of ge schreven). Het gaat er meestal om de dingen verstandelijk te bevatten en in woorden weer te geven. De taal van de tele visie is vooral de audio-visue- le. Het gaat er om wat men ziet of hoort. Spreekt de taal van de school vaak meer tot het verstand, de taal van de televisie is meer gericht op de emoties, het gevoel. Ze raakt de mensen ook vaak meer, in elk geval anders. Als het pu bliek twee heren op de televi sie ziet en hoort debatteren, dan schijnt men, volgens me dia-deskundigen, minder te letten op wat ze zeggen, op hun woorden, of die logisch en overtuigend zijn. Nee, be langrijker is wat de heren uit stralen. Als iemand naar het oordeel van het publiek zijn tegenstander op een dan wel logische, maar toch onsympa thieke manier met woorden schaakmat zet, heeft hij het voor het publiek desondanks verloren. Men ging meer op z'n gevoel af dan op de logica. (Zou daarom in de Verenigde Staten een filmster president zijn geworden?). Met deze me dia-taal worden onze kinde ren opgevoed. Ze zijn er soms al meer in thuis dan hun ou ders. Ouders en school zouden ervoor moeten waken dat de taal van de school en die van de media concurrenten wor den. Ze zouden elkaar meer moeten aanvullen. Daarvoor is opvoeding in en analyse van die media-taal door de school dringend noodzakelijk. Thuis zouden de ouders veel meer samen met hun kinde ren naar de televisie moeten kijken, om gezamenlijk die media-taal te analyseren. Maar zowel thuis als op school gaat het natuurlijk niet alleen om de bewustwording van die media-taal, om te kijken wat er met je gebeurt onder in vloed van ae manier waarop een bepaalde boodschap wordt overgebracht. De inhoud, de boodschap van de programma's speelt na tuurlijk een zeker zo belang rijke rol. Deze is echter onlos makelijk met de „taal", de vorm verbonden, getuige de bekende uitspraak „Het medi um is (tevens) de boodschap". Daarbij is één van de specifie ke eigenschappen van de boodschap gebracht door de televisie, dat ze er vaak on aangekondigd is, dikwijls ook op elk moment beschikbaar. Kinderen kijken bijna altijd ook naar programma's die in de eerste plaats voor volwas senen bestemd zijn. Het ver schil tussen de kinder- en de volwassenenwereld is op de televisie vaak volstrekt zoek. Ik zeg niet, dat de ouders zich hier maar bij neer zouden moeten leggen. Zeer selectief kijken is nodig. Maar toch Het is dringend gewenst dat de confessionele school en al len die daar werken, zich er in de eerste plaats zelf van be wust worden welke bood schappen vaak als „verborgen verleiders" op de kinderen worden afgevuurd. Vervol gens zou men de kinderen moeten leren wat er eigenlijk gebeurt op het scherm, wat de achtergronden zijn. En een duidelijke confrontatie is dan zeer gewenst. Kortom, er ligt voor de christelijke school een geweldige taak op het gebied van de media-opvoeding. De Unie „School en Evange lie" wijdt haar eerstvolgende Werkvergadering (op zater dag 8 maart in Amersfoort) aan deze problematiek, onder de titel „Kind-media-christe lijk onderwijs". Belangstellen den kunnen zich opgeven op het adres: Herengracht, 366, 1016 CH Amsterdam. Tel. 020- 261401. Er is ook een speciaal nummer van het Bulletin aan het onderwerp gewijd. Rauw gebakken aardappelen met kaas en gestoofde prei hangop met abrikozenmoes (vegetarisch) Nodig voor twee personen: '/z tot 1 kg aardappelen, 2 le pels olie, 15 g margarine, zout, stukje belegen of oude Goudse of jonge Edammer kaas 1 ui, 10 g margarine, */s kg prei, 0,5 dl water, zout, peper, nootmuskaat, 2 lepels tomatenpuree; 1 liter karnemelk 75 g gedroogde abrikozen, 1,5 dl water, 35 g suiker, citroenessence Was de geschilde aardappelen en snijd ze in plakken van een halve centimeter dik. Laat de margarine smelten in de olie in de koekepan en leg er vervolgens de aardappelplakjes in. Leg een deksel op de pan en temper het vuur sterk. Bak de aardappelen in vijftien a twintig minuten gaar. Schep ze tij dens dat gaar bakken een paar keer om en strooi er wat zout over. Bak de gare aardappelen, zonder deksel en op een wat groter vuur, bruin. Snijd de kaas in dobbelstenen, schep die in de pan door de aardappelen en doe het mengsel direct daarna in de schaal. Strooi er fijngeknipte peterselie over. Fruit kleingesneden ui goudgeel in de margarine. Snijd de prei in de lengte een of twee keer door en vervolgens in stukjes van vier centimeter. Was de groente, laat haar uitlek ken en schep haar door de ui. Bak de groenten al omschep pende twee minuten en voeg water, zout, peper, nootmuskaat en tomatenpuree toê. Stoof het mengsel in zes acht minu ten gaar. Schenk de karnemelk in een met 'n natgemaakte doek be legde zeef. Schep na ongeveer een halve dag de dikke han gop uit de doek en doe het erdoor gelekte vocht weg. Was de abrikozen en zet ze een nacht met anderhalve deciliter water weg. Kook de vruchten in het weekwater in een kwartier zacht, roer ze fijn en doe er suiker en citroenessence bij. Leg de afgekoelde abrikozen op de hangop. JEANNE Koers vakbeweging linr ul< I HA in d< ilen ie b enin^ eens TERWIJL in ons land de FNV danig is geschrokken van gerechtelijke uitspraak over de blokkade-actie en het Cl niet altijd de goede aansluiting kan vinden met geestverwj ten in het CDA. maakt de vakbeweging elders in Europa of moeilijke tijden door. De bonden zijn duidelijk toe aan heroriëntering op hun doelstellingen en strijd methoden besef is overigens niet overal even sterk aanwezig, waardi oyerl zowel binnen het vakbondskader als in de achterban vftie a warring en onzekerheid heersen. In Engeland, waar het deze week opnieuw tot een trefl kwam tussen politie en demonstranten, dreigt de overkoej lende vakbond TUC aan spontane zelfontbranding ten on te gaan. Nadat bij de recente grote mijnwerkersstaking de dicale Arthur Scargill al een aantal gematigde bonden TUC had uitgejaagd, vindt thans een keiharde confront* irillig plaats tussen de traditionele loodzetters en grafici die nigssyte moderne apparatuur werken. De traditionele drukkersbo 8'" J' beschuldigt de „elektriciens" van Eric Hammohd van v<n raad, omdat zij voor persmagnaat Rupert Murdoch modei £ncjei apparatuur voor zijn dagbladbedrijf hebben geinstallee foren Daarmee werd de stakingsactie gebroken van Murdo<Sch technisch personeel tegen de komst van die moderne appa iliteUs tuur, die overigens bij onze krant al vele jaren in gebruik en inmiddels bij vrijwel alle dagbladen in ons land is voerd. De Britse technici zijn des duivels en eisen dat de „elekt rverhe ciëns" van Eric Hammond uit de TUC worden gestoti jrooge Maar inmiddels heeft het treinpersoneel, georganiseerd een vervoersbond, zich aan de zijde van de „elektriciens" schaard door de kranten van Rupert Murdoch door het la *iang te vervoeren. Het conflict maakt pijnlijk duidelijk dat nn bii alleen de drukkersbond maar een meerderheid in de Enge|ak w» vakbeweging tevergeefs heeft getracht de vooruitgang teg te houden. De vakorganisatie heeft verzuimd ideeën en st tegieën te ontwikkelen, die passen in een moderne industr le samenleving. De rekening wordt nu gepresenteerd ANDERS dan in Groot-Brittannië opereert in de Dui| uitvli Bondsrepubliek wel een zeer eigentijdse vakbeweging. O^hede die beleeft moeilijke tijden, zoals bleek uit de reacties op voornemen van de Bondsregering enige nuancering aai brengen in de geldende stakingsregels. Wanneer nu als volg van een staking in het ene bedrijf werknemers in andere onderneming ook niet aan de slag kunnen, bijvi beeld doordat de aanvoer van onderdelen stagneert, ontv. gen zulke „onvrijwillige meestakers" in plaats van hun n< male salaris een uitkering uit een overheidsfonds. De da< 11 werkelijke stakers zijn uiteraard aangewezen op de stakin^grJp kas van hun bond. De Westduitse regering wil daar op L paalde punten verandering in brengen, -pv jneent UE Duitse bonden staan op hun achterste benen. Zij latfle kon zich uiteraard niet graag de mogelijkheid afnemen een I groot mogelijk stakingseffect te bereiken met minimale ki#nj*ivi' ten voor de stakingskas. Onredelijk zijn de overwegingf öm(j van de Bondsregering echter zeker niet. De woedende i tie zal vooral een gevolg zijn van onzekerheid over de komst, die ook in Westduitse vakbondskringen heerst. Zo- het achterhoedegevecht in Engeland als het voorhoede^ ^j^ vecht in Duitsland kan interessant materiaal opleveren een fundamentele discussie over een nieuwe koers van vakbeweging, ook in ons land. de Rij -en toe 1 k dat ihoff mobil ihoff. ijksdi ondei ialist ngins ten, a Mogelijk sneeuw DE BILT (KNMI) Zaterdag drijven wolkenvelden van de Noordzee binnen en de kans bestaat dat daaruit sneeuw valt. De bewolking hoort bij een kleine en niet actieve de pressie, die over de Noordzee onze kant is opgetrokken. Vannacht daalt de tempera tuur nog tot ongeveer min 8 graden. Veel lagere tempera turen worden niet verwacht doordat bewolking de nachte lijke afkoeling tegenwerkt. Overdag stijgt de temperatuur tot ongeveer min 1 graad. Er staat weinig wind. Ook zondag kan er eerst nog sneeuw val len, maar de dagen daarna ko men er meer zonnige perio den. In de nacht gaat het weer matig tot streng vriezen. Over dag vriest het licht. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, mede gedeeld door het KNMI, geldig voor zondag en maandag: Zuid-Scandinavië: zonnig en droog. Middagtemperatuur omstreeks min 8 graden. Britse Eilanden: zonnige perio den en middagtemperatuur uiteenlopend van min 1 graad in Engeland tot plus 3 graden in Ierland. Benelux: zonnige perioden en middagtemperatuur omstreeks min 3 graden. Zondag moge lijk eerst nog sneeuw. Duitsland: half tot zwaar be wolkt en kans op sneeuw. Middagtemperatuur omstreeks min 5 graden. Frankrijk: in het noorden zon nige perioden en middagtem peratuur omstreeks min 2 gra den, in het zuiden zwaar be wolkt en regen, sneeuw of ijzel en middagtemperatuur oplo pend van 0 tot plus 2 graden. Alpenlanden: veel bewolking en plaatselijk sneeuw. Middag temperatuur net beneden het vriespunt. Spanje, Portugal, Italië en Joe goslavische kust: wisselend be wolkt en buien. Middagtempe ratuur omstreeks 15 graden. In zuidoost-Spanje omstreeks 20 graden. Sneeu wberich t DEN HAAG In de Belgi sche Ardennen ligt een sneeuwlaag van 15 tot 30 cm. Zowel langlauf als alpineskiën is er mogelijk. Duitsland In de Duitse middelgebergten zijn in het algemeen redelijke tot goede wintersportmogelijk heden. Eifel 15 tot 30 cm; Sauerland 35 tot 75 cm; Harz 35 tot 110 cm. Weersverwachting tot zater dagnacht: 's nachts matige tot strenge vorst. Overdag lichte vorst. Plaatselijk sneeuw, ech: onings 110 21" De 80 lj kur 80 18 bek 110 ljschilh bitsre [depa biliteil ter geen grote hoeveelheden^ ®v Alpenlanden igend Hieronder volgt de gemiddé ®P*e. de sneeuwhoogte in centimpb"61 ters, achtereenvolgens de lagf re en hogere pistes. Oostenrijk Vorarlberg: Tirol: Salzburgerland: Karinthië: Weersverwachting: in het 4®en- gemeen droog, vriezend we^e|7në Middagtemperatuur in de cf1 "e f len iets boven nul. Het nulgtlP®.1^0 denniveau zal variëren van <fnidt 500 meter in het noorden i tot ca. 1.200 meter in den. Zwitserland Berner Oberland: Graubuenden: Wallis Noord-Italië Zuid-Tirol: Frankrijk Sa voie /Haute-Savoie: Alpes du Sud: 150 2' In het gehele Alpengebi goede tot zeer goede wintd sportmogelijkheden. i,* Weersverwachting: plaatselijJ vooral aan de zuidzijde van I Alpen, af en toe sneeuw. Nihj jj/ gradenniveau in de middL^ng rond 1.300 meter. Overiget[0gSn vriezend weer. j lacu, Voor gedetailleerde informal uit de genoemde landen ku^ u de volgende nummers vivang, de sneeuwlijnen ANWB/IDens NMI bellen: £ens Nederland: 070 - 26 46 46. kten j Belgische Ardennen/Eifa, Sauerland/Harz: 06-910 910 Oostenrijk: 06-910 910 30 Zwitserland/Frankrijk/ Noord-Italië: 06-910 910 40. Hm Min nJCIhI. mi»l "r",T"5NHA lavolf ojrden in l vraj RIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2