a
Behoefte aan meer warmte in liturgie
Kleine rol voor westerse vredes
beweging in het Midden-Oosten
Paus stelt zich achter Filipijnse bisschoppen
kerk
wereld
SECRETARIS SIEM GROOT VAN ST. GREGORIUSVERENIGING:
aan tafel
Verder in isolement
EI
brieven
lezers
ACHTERGROND
CfikbcSouiant
MAANDAG 17 FEBRUARI 1986PAG]
Steunfonds confessionele predikantsplaatsen
De Confessionele Vereniging binnen de Hervormde Kerk, een
particuliere organisatie van behoudende hervormden, heeft
een fonds opgericht waaruit kerkeraden een predikant kunnen
betalen. Met de gelden kan een confessioneel predikant wordt
betaald, als de kerkeraad niet in staat is de predikant zelf te
betalen. Secretaris-generaal dr. R. J. Mooi heeft zich critisch
uitgelaten over het steunfonds. Hij wijst op het risico dat een
gemeente hierdoor een predikant kan beroepen meer op finan
ciële gronden, dan gestoeld op het feit dat de hele gemeente
hem wil. De Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk, een
rechtse groepering binnen de kerk. biedt ook financiële hulp
om bepaalde predikantsplaatsen door Bonders te laten bezet-
Theodor Heuss-prijs voor Werner Naehmann
De voorzitter van de centrale commissie van de Duitse joden,
Werner Naehmann, is onderscheiden met de Theodor Heuss-
prijs. Hij kreeg deze onderscheiding wegens zijn verdiensten
voor de verzoening tussen joodse en niet-joodse Duitsers. Tij
dens de bijeenkomst riep de voorzitter van de stichting, de
FDP-parlementariër Hildegard Hamm-Brücher, op tot waak
zaamheid tegenover het opkomend antisemitisme. Haar
SPD-collega Annemarie Renger bekritiseerde recente antise-
mitische uitlatingen van CDU- en CSU-politici. De Theodor
Heuss-prijs. genoemd naar de eerste president van de Bondsre
publiek Duitsland, wordt sinds 1965 toegekend aan personen
die zich door „voorbeeldig democratisch gedrag verdienstelijk"
hebben gemaakt
Er zijn tijdperken waarin
de openbare mening de
slechtste van alle menin-
STUDIEGONFERENTIEPAX CHRISTI
De westerse vredesbewe
ging heeft slechts een be
scheiden rol te spelen in
het Midden-Oostencon
flict. Ze moet haar ambi
ties niet te hoog stellen,
eenzijdigheid vermijden
en niet de grote politiek
nadoen. Dit stelden twee
inleiders (de Amerikaanse
hoogleraar dr. Everett
Mendelsohn van Harvard
en zijn Israëlische collega
Asa Kasher uit Tel Aviv)
op de studieconferentie
van Pax Christi in Amers
foort over het Midde-
n-Oostenvraagstuk.
Opzet van de conferentie was
in de woorden van Pax-Chris-
ti-secretaris Jan ter Laak een
gezamenlijke strategie voor de
westerse vredesbeweging ten
aanzien van het Miden-Oos-
tenconflict uit te werken.
Vrede in het Midden-Oosten
is volgens de organisatoren al
leen mogelijk langs vreedza
me weg, waarbij Israël en de
Palestijnse bevrijdingsorgani
satie PLO op voet van gelijk
waardigheid met elkaar on
derhandelen, hetgeen moet
leiden tot de oprichting van
een Palestijnse staat naast Is
raël, aldus Ter Laak.
De vredesbeweging moet zich
niet als een amateurpoliticus
gedragen, zei prof. Mendel
sohn. Zij moet zich niet be
moeien met de onderhande
lingen: hoe en met wie die ge
voerd moeten worden. De
vredesbeweging moet juist
doen wat de regeringen niet
kunnen doen: op een veel la
ger niveau particuliere initia
tieven nemen, bij voorbeeld
op humanitair vlak.
Hij reageerde hiermee op een
betoog van internationaal se
cretaris W. Bartels van het
IKV. Deze had juist globaal
aangegeven onder welke
voorwaarden een vredespro
ces in het Midden-Oosten op
gang kan worden gebracht en
welke rol de vredesbeweging
daarin kan spelen.
De vredesbeweging heeft te
weinig invloed om zich effec
tief met de dagelijke politiek
bezig te houden, aldus prof.
Kasher. Zij moet eerder twee
strategische obstakels trach
ten op te ruimen: de joodse
nederzettingen in bezet ge
bied en het terrorisme van
Palestijnse zijde. De westerse
vredesbeweging zal op de Is
raëlische politiek geen enkele
invloed hebben als ze niet bei
de problemen bekritiseert.
De conferentie zou aanvanke
lijk vorig jaar worden gehou
den met politici uit Israël en
vooraanstaande personen van
de PLO. Dit ging niet door
toen premier Peres zijn partij
genoten verbood hieraan mee
te doen. Ditmaal had Pax
Christi geen politici uitgeno
digd. De vier Israëli's, afkom
stig uit de Israëlische vredes
beweging, en vijf Palestijnen
(met duidelijke PLO-sympat-
hieën) op de conferentie zijn
werkzaam bij een universiteit.
Crisis in sikh-gemeenschap
Sikhs zijn in grote getale dit weekeinde naar de Indiase stad
Anandpur Sahib in Punjab gekomen om steun te betuigen aan
een uitspraak van de regeringspartij Alkali Dal. Deze heeft sikh
extremisten die nu al geruime tijd het heiligdom van de sikhs
bezet houden, de Gouden Tempel in Amritsar, opgeroepen
deze weer te verlaten. Er wordt gevreesd voor een burgeroor
log onder de sikhs als de extremisten de tempel niet verlaten.
TJ~* 1u1
Het heeft heel wat moeite
gekost om aan het Vati-
caan een uitspraak over
de situatie in de Filippij
nen te ontlokken. Maar
nadat vrijdag de Filip
pijnse bisschoppenconfe
rentie president Marcos
ondubbelzinnig had ver
oordeeld wegens „electo
rale zwendel en immo
reel machtsmisbruik",
kon de paus niet meer
achterblijven. Na lang
aandringen van de bij het
Vaticaan geaccrediteerde
journalisten legde zater
dag de officile pauselijke
woordvoerder, Navarro,
over de toestand in de Fi
lippijnen een zesregelige
verklaring af:
„De Heilige Stoel volgt aan
dachtig en ook bezorgd de ge
beurtenissen waarover het ge
regeld wordt geïnformeerd.
Omdat de situatie in haar ge
heel zo delicaat is, kan de
Heilige Stoel slechts vertrou
wen op de kennis van zaken
en het herderlijke verant
woordelijkheidsbesef van het
episcopaat".
Met andere woorden: goed ge
daan, bisschoppen. Ga zo
door. Nog nooit had de paus
zo 'duidelijk' partij gekozen in
een conflict tussen zijn bis
schoppen en een regering.
Maar ook nog nooit had een
nationale bisschoppenconfe
rentie zo scherp het optreden vangenis in Manila bezoeken
van de nationale regering
veroordeeld. De paus kwam
tionale tv land en volk te
doordringen van de volledige
(een gevangenis waarin ook
katholieke priesters, beschul- w w
tot deze solidariteitsbetuiging digd van terrorisme, waren tholieke kerk met het Mar-
pas na nauw overleg met zijn opgesloten). Maar Marcos ver- cos-regiem.
zette zich tegen dat bezoek.
Het compromis was uiteinde
lijk dat kardinaal Casaroli, de
tweede man van het Vaticaan, w
lippijnen uit de hand loopt, een bezoek aan de gevangenis daarover ontvallen
kon brengen.
Ie rechtvaardigheid. Maar van
rechtstreekse kritiek op Mar-
nuntius in Manila, monseig
neur Torpigliani.
In het Vaticaan bestaat grote
vrees dat de situatie in de Fi-
vereenzelviging van de ka- cos'regiem kwam het niet en
is het sindsdien niet gekomen.
Ook in de verklaring van af-
De paus werd door haar hin- gelopen zaterdag stelt de paus
dat het extremisme aan beide
kanten de overhand krijgt.
Voor alles wil het Vaticaan
voorkomen met verklaringen
dergelijk extremisme enige schaduw (of als een waak
derlijke aanwezigheid zeer in
verlegenheid gebracht. Later,
tegenover de pers, liet hij zich
,Ik kan
zich op achter zijn bisschop
pen ter plaatse en vermijdt hij
directe kritiek op Marcos.
natuurlijk niemand beletten Marcos gaf de Filipijnse bis
te bidden. Maar als ik dat wel schoppen afgelopen weekein-.
rechtvaardiging te geven.
De paus kent de Filippijnen.
In februari 1981 bracht hij
een vijfdaags bezoek aan dat
land. Tijdens dat bezoek wa
ren er af en toe spanningen
tussen de entourage van de
paus en die van president
Marcos. De paus wilde een ge-
De paus werd tijdens zijn reis had gekund, zou ik het in dat de de volle laag. Hij beschul-
door het eilandenrijk als een geval hebben gedaan". Ook digde hen van samenwerking
schaduw (of als een waak- kardinaal Casaroli beschul- met de communisten en het
hond) gevolgd door Marcos' digde Imelda Marcos van te „electorale proces" te willen
echtgenote, Imelda. Bij elke grote devotie. vernietigen door van begin af
mis, bij elke samenkomst zat Tijdens het bezoek van de aan de tegenkandidaat Corry
zij vooraan, klaar om telkens paus aan de Filippijnen vroeg Aquino te steunen. De bis-
als eerste door de paus te wor- de paus de autoriteiten om JJ
den begroet en uit zijn han- meer respect voor de mensen
den de 'Heilige Communie' te rechten ("die alleen kunnen
ontvangen. Het was kennelijk worden geschonden in geval
haar bedoeling om via de na- van nood") en om meer socia-
schoppen hadden onder meer
verklaard dat „een regering
die aan de macht blijft met
behulp van fraude geen more
le basis heeft".
„De mensen in de kerk
verlangen naar meer
warmte in de liturgie.
Siem Groot, landelijk se
cretaris van de St. Grego-
riusvereniging van katho
lieke kerkkoren vervolgt:
„Er is na Vaticanum II
veel gebeurd in de litur
gie. We hebben geleerd
dat liturgie iets is van de
totale geloofsgemeen
schap, van ons samen. In
de eredienst spreekt God
ons aan in onze gemeen
schappelijkheid. Maar
voor veel mensen is de
manier waarop daaraan
vorm wordt gegeven, te
„arm". De vernieuwde li
turgie mist de warmte van
vertrouwde vormen en
sfeer. We zoeken weer
naar zinvolle, mooie ritue
len en rijkere muziek die
samenbindend werkt.
Luister maar eens naar de
liederen van Antoine Oo-
men, die hebben een bijna
romantisch karakter."
Liturgie krijgt in de visie van
theoloog en kerkmusicus
Groot vorm in de wisselwer
king tussen voorganger en ge
meente. „Je ziet dat in de
nieuwe, of liever gezegd te
ruggekomen functie van de
„cantor", de voorzanger. Die
gaat de gemeenschap voor in
de zang, niet zoals een solist
in een muziekstuk, maar door
de aandacht naar de tekst te
trekken".
„Goede liturgische muziek
laat de mensen meedoen. Een
melodie doet iets met een
tekst. Een gezongen herhaling
bijvoorbeeld kan je helpen de
tekst tot je te nemen". Ieder
moment in de liturgie vraagt
om een eigen muzikale vorm.
„Een evangelietekst heeft een
eenvoudige melodie nodig, die
de tekst ondersteunt; maar
een paashymne mag één en al
jubel zijn. Dan is de muziek
zelf liturgie geworden".
Groot moet dan ook weinig
hebben van muzikale „hoog
standjes" die de aandacht van
de viering afleiden. „Muziek
kan zo „mooi" zijn, zo de aan
dacht voor zichzelf opeisen,
dat mensen de tekst vergeten.
Dan wordt de liturgie een
concert".
Groot wil een duidelijk on
derscheid maken tussen litur
gische muziek, kerkmuziek
en religieuze muziek. Met re
ligieuze muziek bedoelt hij
alle muziek die mensen „naar
de diepte van hun bestaan"
kan voeren. Kerkmuziek is
gecomponeerd om te klinken
in de kerkelijke sfeer. Denk
aan orgelmuziek of aan canta
tes van Bach. Bij liturgische
muziek gaat het om de geza
menlijke lofprijzing van de
gemeenschap. In de liturgie
staat het samenspel tussen ge
lovigen, voorganger en Gods
woord centraal.
Elitair
In de liturgie komen mensen
met heel hun bestaan tot God.
Leer en leven worden daar
verbonden en aan Hem opge
dragen. Liturgie is in wezen
de heiliging van ons dagelijk
se leven", zegt Groot.
Daarmee is een van de be
langrijkste opdrachten van
het liturgisch handelen gege
ven: de relatie tussen het „ge
wone" leven en de eredienst.
Is die relatie er niet; staat de
viering los van het leven, dan
verwordt liturgie tot afgoden-
dienst.Groot erkent dat deze
opgave erg moeilijk is. Want
hoe geef je in onze tijd uit
drukking aan „het dagelijks
leven"?
„Saamhorighéid van gelovi
gen is een eerste voorwaarde.
Wanneer christenen elkaar
niet alleen ontmoeten in de
kerk, maar ook betrokken
zijn op eikaars leven „door de
week" is het samen vieren
vanzelfsprekend. Gemeen
schap is dus heel belangrijk
om de liturgie levend te hou
den. Dan kom je ook vanzelf
tot nieuwe vormen van luiste
ren, spreken en bidden". Is de
levendigheid er niet, dan
worden de aspecten in de li
turgie gestolde vormen die
geen betekenis meer hebben".
Symbolen zijn in de liturgi
sche praktijk de voertuigen
van hetgeen gezegd wil wor
den Het lijkt er op dat de
symboolgevoeligheid in onze
samenleving kleiner wordt.
Groot: „Dat is slechts schijn.
Er heeft een verschuiving in
symbolen plaatsgevonden.
Sommige symbolische hande
lingen die we vroeger in de
kerk hadden, zijn buiten de
kerkmuren getreden. Kijk
maar eens naar een protestde
monstratie. Dat is toch te ver
gelijken met een kerkelijke
processie, waarbij de vaandels
zijn vervangen door spandoe
ken. Net als bij het lopen van
de Kruisweg gaat het bij die
demonstraties niet in de eer
ste plaats om van A naar B te
lopen, maar het lopen in zich
zelf is belangrijk. De bewe
ging, het gaan, heeft een ei
gen waarde, die een emotie
uitdrukt. Devotie, protest,
angst of bevrijding".
Vereniging
De katholieKe St. Gregorius-
vereniging is de landelijke
overkoepeling van de diocesa
ne afdelingen. Het secretari
aat, dat Siem Groot leidt, on-
Siem de Groot:
Liturgie
veronderstelt
in de eerste
plaats
gemeenschap
dersteunt het werk van de
duizenden mensen die zich in
de katholieke kerk inzetten
voor de muzikale verzorging
van de vieringen: dirigenten,
organisten en koorzangers. Er
worden cursussen gegeven,
materiaal verzameld en het
secretariaat kan helpen bij het
opbouwen van repertoire. Het
gaat daarbij niet alleen om de
professionele kerkmusici.
„Wij willen de amateurs trai
nen hun taak in het „bedrijf"
van de liturgie zo goed moge
lijk uit te voeren", zegt Groot.
Het jongste grote project
waaraan de vereniging heeft
meegewerkt, is het boek
Gezangen voor Liturgie", dat
in 1984 is uitgekomen. Het is
een bundeling van de liede
ren, psalmen en vaste gezan
gen die momenteel in de R.-
K. kerk in Nederland ge
bruikt worden.
„Gezangen voor Liturgie"
noemt Groot een „eerste hal
te" op weg naar een liedbun
del met landelijke betekenis
voor de Nederlandse kerkpro
vincie, vergelijkbaar met het
protestantse Liedboek voor de
Kerken. Nu al is Gezangen
voor Liturgie een document
van oecumenische samenwer
king. Zoals het Liedboek lie
deren heeft opgenomen van
katholieke dichters als Naas
tepad en Oosterhuis, zo staan
in het katholieke gezangen-
boek verscheidene berijmde
psalmen en liederen uit het
Liedboek. „We hebben goede
informele contacten met de
protestantse collega's. Eigen
lijk zouden die contacten best
wat structureler kunnen zijn".
Bisschoppen
„Gezangen voor Liturgie"
heeft niet een officiële status
in de katholieke kerk. „We
hebben nog niet de steun van
alle Nederlandse bisschoppen.
We hopen dat die wel komt."
Groot legt uit dat het niet gaat
om persoonlijke erkenning,
maar om het belang van de
parochies: „Momenteel zit er
weinig lijn in het aanbod. Ie
dere parochie kan eigen ma
teriaal zoeken of maken. Er is
van alles in omloop en dat is
lang niet altijd goed materi
aal. Voor de jongerenliturgie
bijvoorbeeld blijkt een heel
eigen circuit te bestaan. Daar
krijgt de St. Gregoriusvereni-
ging maar moeilijk vat op".
Hoe de bundel in de praktijk
zal bevallen, valt nog te be
zien. De Gregoriusvereniging
zal de reacties verzamelen en
zonodig een vernieuwde uit
gave voorbereiden. „Wij zeg
gen altijd maar: De prote
stantse kerken hebben achter
het Liedboek een paar eeu
wen traditie liggen. Geef óns
nog even de tijd".
MARJET DE JONG
Spruitenschotel citroenrijst met vla
Als u met z'n beiden bent dan heeft u nodig: tot 1 kg
aardappelen, zout, 0,5 kg spruiten, melk, 10 g margarine,
peper, nootmuskaat, 100 g gekookte (schouder)ham,
zachte margarine, 100 g geraspte kaas, 1 grote ui, 15 g
margarine, paprikapoeder;
50 g rijst, 2,5 dl water, 1 citroen, 45 g suiker 2,5 dl gele
vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g suiker).
Kook de geschilde en in vieren gesneden aardappelen gaar
in weinig water met zout Reken een kooktijd van twintig
minuten. Maak de spruiten schoon door er de lelijke blaadjes
af te halen en een plakje van de onderkant weg te snijden.
Halveer grote spruiten. Kook de groente in acht tien minu
ten gaar. Giet de gare aardappelen af, stamp ze fijn en roer
er met melk, margarine (eerste portie), peper, nootmuskaat
en zo nodig zout een luchtige en niet te stijve puree van. Giet
de gare spruiten af en roer ze met de kleingesneden ham
door de puree.
Vet de rand van een ovenschaal in en leg er het hete spruite-
n-aardappelmengsel in. Strijk de bovenkant glad en strooi er
de geraspte kaas over. Zet de schotel onder een hete grill of
in een hete oven (dat duurt wat langer) tot de kaas lichtbruin
is geworden. Snijd de ui in zeer dunne ringen en bak die in
de laatste portie margarine lichtbruin. Maak de ui-ringen op
smaak af met zout en paprikapoeder en garneer er de sprui
tenschotel mee.
Strooi de gewassen en uitgelekte rijst in het aan de kook gé
brachte water. Roer tot het mengsel weer kookt, sluit de pan
en laat de rijst in een half uur zacht koken gaar worden.
Voeg van het vuur citroensap, suiker en eventueel water (ci
troenrijst moet de dikte van vla hebben) toe. Laat de citroen-
rijst koud worden en leg er een eveneens koude vla op.
JEANNE
«ge
TERD
imse v
het pl
minde
De Partij van de Arbeid heeft zich op haar verkiezingsi
gres verder in het politieke isolement gewerkt. De reg
baarheid van ons land na de verkiezingen van 21 mei i igroep
staande is er daardoor waarschijnlijk niet eenvoudiger op jke m
worden, tenzij veel kiezers zich van de PvdA afkeren als -eidse
actie op de radicale standpunten van het partijcongres.
OVERIGENS hebben de regeringspartijen CDA en VVI uitgeg
weekeinde ook niet in positieve zin aan de onderlinge plaats
tieke verhoudingen in ons land bijgedragen, door de staloch,
punten van het PvdA-congres onmiddellijk keihard te irsc n
oordelen en de mogelijke coalitiekansen met de social!
vrijwel tot nul terug te brengen. Maar om zo'n reactie
het PvdA-congres eigenlijk ook wel gevraagd.
HOEWEL de (uiteenlopende) opiniepeilingen zich
CDA en VVD zeker niet ongunstig ontwikkelen, schomi
de regeringscoalitie nog steeds ergens rond de 75 zetels,
menteel zouden beide partijen er 81 bezetten, als niet t
CDA-kamerleden er tussentijds waren uitgestapt. Een n de
hoorlijke achteruitgang dus, waardoor de mogelijkheid da
huidige coalitie kan worden voortgezet nog onzeker is.
past dus echt wel enige bescheidenheid als het gaat om STEI
vraag of er, indien het landsbelang dat noodzakelijk ma ich li
na de verkiezingen een andere coalitie gevormd moet vestel<
den. En of dat kan. ptaal
tel
De PvdA valt in dit verband het meest te verwijten. W
die partij zou niet alleen rekening moeten houden met de ir
geerbaarheid van het land na de verkiezingen, maar ook
de eigen, meerdere malen uitgesproken vurige wens
nieuw te gaan regeren. Als de PvdA dat wil dan had het j
tijcongres wel eens een wat realistischer program op t
kunnen leggen. Nu is er niet alleen een absoluut „nee" ui
sproken tegen de kruisraketten, maar ook herstel geëist
de koppeling tussen lonen en uitkeringen, evenals kofleI\
krachtgarantie voor alle minima (ook die niet tot de „ecl1
worden gerekend), terwijl het congres ook nog eens een 1
laging van de defensie-uitgaven met 5 procent verlangt. *e
laatste nieuwe barrière is wel zeer hoog, als men weet
Nederland de komende jaren tegenover de NAVO de
plichting heeft aangegaan de uitgaven juist te verhogen.
S!
OVERIGENS komen de heren Nijpels van de VVD en B
man van het CDA ook niet erg serieus over als zij verkor
gen dat de kabinetsformatie respectievelijk drie-en-een ha
week of zelfs drie-en-eeir halve dag zou behoeven te du
als het bij een voor de regeringscoalitie gunstige verM
zingsuitslag tussen CDA en VVD zal gaan. Alsof er tusi
beide partijen geen sprake zou zijn van gigantische tegensr
lingen. Niet alleen op sociaal-economisch gebied, maar voa
ook op immaterieel terrein, zoals de euthanasie, het media)
leid en het bijzonder onderwijs. CDA-voorzitter Bukn
heeft de „voorspelling" van Nijpels kennelijk wat willen
lativeren met zijn „inschatting" van drie-en-een halve
Hij wekte in ieder geval niet de indruk het CDA regelref
aan de VVD-verlangens uit te willen leveren. Hoe dat <j
zij, de partijtop van CDA en VVD moet wel proberen
serieus te houden. JIDL
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Euthanasie
Wie als ouder wordend mens
van zijn leven zeker wil zijn
moet straks bij de verkiezin
gen op het CDA stemmen.
Want uit bepaalde informatie.
zoals een lezersbrief vor&nd
week in deze krant, blijkt wrsc(
nieuwe normen in somnigrdh
bejaardenhuizen er van tnze]
gaan, dat men er niet lanf
dan vijf tot zes jaar mag
nen. En dat terwijl een wetP,VCi
aktieve euthanasie nog niegd. J
aangenomen. Uitgezondpotst
enkele pijnlijke geva^rd v
dreigt het in verreweg lncjei
meeste situaties uiteinde!
dan toch een geldkwestiePcna
worden. Begon de abortus^ 1
faire ook niet met enkele zieven
ge gevallen? Sindsdien vietjard
er reeds meer dan 50 miljoLe r
een bevolking zo groot f
Frankrijk, aan ten offer. Dal
om: ouderen, maar vooral I
jaardenbonden, weest op (er de
hoede. f eer
H. Rutges. »ds r<
DEN HAAG. beste
brar
idat
Weinig
verandering
DE BILT (KNMI) Ook
morgen blijft de aanvoer van
koude lucht uit het oosten
van 8 graden in Middc het
-Frankrijk tot 15 graden
de Rivièra.
Zuid-Duitsland en Alpen
bied: wolkenvelden en af
toe sneeuw. In de nacht liclr
KOuae lucni un nei oosten vorst in de middag tempera
voortduren. Deze krachtige ren rond 4 BradenB
stroming wordt in stand ge
houden door een hogedrukge-
bied boven Skandinavië
ei
iels
ad
Weer Max Min N
Spanje en Portugal: van
j westen uit regen. Middagte
een lagedrukgebied waarvan peratuur van 12 graden in
het centrum vanmorgen boven £ordwesten tot s18 graden
Frankrijk lag. Bijbehorende h t zuidoosten
regengebieden zorgen daar
voor regen Zoals de ontwik- Italië en Adriatische kust; J*
keling er thans uitziet is het kenvelden en af en toe reg ?.-(
niet te verwachten dat de Temperaturen van 8 graden huH
neerslaggebieden voor woens- df> p^vlakte tot 16 ®raden
dag ons land bereiken. Pas
donderdag kan er bij ons wat
sneeuw vallen. Dit vormt dan
tevens het begin van een aan
val op de vorst.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor woensdag en donderdag:
Zuid-Scandinavië en Dene
marken: flinke zonnige perio
den, in zuid-Denemarken ook
wolkenvelden. Droog. Over
wegend matige vorst.
Britse Eilanden: wolkenvelden
en slechts op enkele plaatsen
een bui. Temperaturen in het
noorden van Schotland rond 3
graden, in Ierland tot 7 gra
den.
Noord-Duitsland en Neder
land: veel bewolking en moge
lijk sneeuw. Middagtempera-
tuur om het vriespunt.
België, noord-Frankrijk en
midden-Duitsland: veel bewol
king en hier en daar sneeuw
of regen. Middagtemperatuur
ongeveer 4 graden.
Midden en zuid-Frankrijk:
veel bewolking en af en toe
regen. Middagtemperatuur
Amsterdam zw.bew.
De Bilt zw.bew
Eelde zwbew.
Eindhoven onbew.
Den Helder tw bew
Rotterdam onbew.
Twente zw.bew.
Vlissingen onbew.
Zd. Limburg onbew
Aberdeen motregei
Barcelona h.bew.
Berlijn onbew.
Brussel zw.bew
Dublin zw.bew.
Frankfort onbew.
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
Moskou
Munchen
Zurich
Casablanc
Istanbul
Las Palm;
larrr
d. S
illen
n d
jn e:
ri
:t m
eerd
ekk«
>rte
chd
m
•lïi