TAFEL Orthodox-christelijke bezwaren tegen veroordeling Goeree's Theologie schiep ruimte voor beoefening natuurwetenschap fïTïïTl kerk wereld Latijnsamerikaanse protestanten worden slachtoffer van geweld ficidoc Söurta/nt' weer ACHTERGROND fceidóe, Soul/int VRIJDAG 31 JANUARI 1986PAGIN, Vrouwen wellicht diaken in Oud-Katholieke Kerk Het ambt van diaken dient als een zelfstandige functie in het leven van de Oud-Katholieke Kerk aanwezig te zijn en gelijke lijk door vrouwen en mannen te kunnen worden bekleed. Dat is een van de conclusies in een rapport van de ad-hoc commis sie Permanent Diakonaat van de Oud-Katholieke Kerk die in januari 1984 door de bisschoppen werd ingesteld. Het rapport wordt de komende tijd in de dertig oud-katholieke parochies besproken. In november staat het op de agenda van de synode. Het ambt van diaken, waartoe tot nu toe alleen mannen wor den toegelaten, is nu in de Oud-Katholieke Kerk vaak een voorbereiding op het priesterschap. Icto groeit als kool Het Interkerkelijk comité tweezijdige ontwapening Icto groeit als kool. Voorzitter mr. J.L. Janssen van Raay heeft donderdag de honderdste afdeling, die van Wierden, geïnstalleerd. Daarbij deelde hij mee, dat de 9.000 leden van januari 1985 zijn aange groeid tot 13.500 thans. Op het voorjaarscongres van 12 april verwacht hij het 14.000e lid. Mr. Janssen van Raay had geen goede woorden over voor het door de Kerken gesteunde Interkerkelijk Vredesberaad IKV. ..Het is niet meer de kerkelijke hond die zijn vredelievende IKV-staart kwispelt, maar een rode IKV-staart die de kerken links en rechts schudt", zo drukte de Icto-voorzitter zich uit. Hij vond dat die staart „onverwijld moet worden gecoupeerd". Jezus, waar de mens gegeven eene keer maar in zijn leven, U te bidden eene keer Och, hoe zoudt hij bidden. Heer A. Verweij De veroordeling van de Goeree's juich ik niet zonder meer toe. Er zijn echter enkele zaken waardoor ik niet zonder bedenken tegen dit pro ces aankijk. Dit zei dr. C. S. L. Janse, hoofdredacteur van het Re formatorisch Dagblad. te Zwolle op een bijeenkomst van het Overlegorgaan van Joden en Christenen in Ne derland (OJEC) over de vraag of door het proces-Goeree de godsdienstvrijheid in Neder land in gevaar is gekomen. Janse verwees in dit verband naar het voorontwerp van de wet gelijke behandeling (de zogenaamde anti-discrimina- tiewet); naar de Haagse gere formeerde predikant dr B. Wentsel en naar het boek van de tot het christendom bekeerde jood Isaac Levin- sohn. waarvan de verkoop door de rechter is verboden. „In reformatorische kringen vragen wij ons af waar loopt dit op uit?" Steun voor lutheranen bij toetreding Samen op Weg De Lutherse Wereld Fe deratie (LWF) wil mede verantwoordelijkheid dragen voor het besluit van de Evangelisch-Lu- therse Kerk in Neder land om aan de Neder lands Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken te vragen mee te mogen doen in het ge sprek over, een eenwor dingsproces tussen de laatste twee kerken (Sa men op Weh). Dat heeft de secretaris-gene raal van de LWF, dr. Gun nar Staalsett, verklaard tij dens het bezoek dat hij deze week bracht aan de Evange- lisch-Lutherse Kerk in Ne derland. Staalsett wees erop dat lu- thers-zijn eigenlijk betekent oecumenisch zijn. „We staan als kerk", zei hij, „alleen voor het doorgeven van het evangelie. Als je dat beter kunt doen samen met ande ren, dan moet je ook die sa menwerking met anderen zoeken. Dat is dan je plicht." De LWF gaat er daarbij wel van uit dat de Lutherse Kerk in Nederland haar lutherse identiteit bewaart en zichzelf niet opheft. Er was ook een ontmoeting met hervormden en gerefor meerden; de bedoeling van die kennismaking was ook om te laten weten dat de LWF achter de Lutherse Kerk in Nederland staat. De samenwerking, waarvan men nog niet precies weet hoe men die zal invullen, zal aan vankelijk vooral op plaatse lijk en regionaal niveau plaatsvinden. Maar de luthe ranen willen dat uitdrukke lijk doen als onderdeel van de grote lutherse wereldge meenschap. Dat betekent overigens dat de veranderingen niet zo groot zijn, want de Lutherse Kerk in Nederland heeft al zoveel afspraken betreffende samenwerking op allerlei ge bied. Het is niet de bedoeling dat afgevaardigden van de LWF telkens het gesprek van de Lutheranen met de hervormden en de gerefor meerden bij zullen wonen, maar de lutheranen zullen met de LWF wel voortdu rend in contact staan over deze zaak en ook alle infor matie aan de LWF verschaf fen. Een ander punt waarover werd gesproken tijdens het bezoek was de al te grote druk die de LWF naar de mening van de Evangelisc- h-Lutherse kerk in Neder land legt op de episcopale structuur en op de apostoli sche successie. Dr. Staalsett was het wel met de luthera nen eens dat sambt niet gebonden een kerkelijke ordinatie, maar dat elke gelovige op een bepaald moment het bis schoppelijk ambt bezit. „Maar", zei hij, „er is nu een maal een bepaalde episcopale structuur en die kun je niet makkelijk doorbreken". In de ogen van de orthodoxe christenen is de joodse religie een dwaalweg, aldus Janse, omdat daarin Jezus als de Messias wordt afgewezen. Te gelijkertijd blijft het joodse volk, dat de Messias heeft verworpen, het beminde volk. Ondanks de theologische af wijzing hebben orthodoxe christenen duidelijk sympa thie voor de staat Israël, zo zei hij. „Wij tasten fysiek het be staansrecht van joden niet aan. Wel hebben wij een boodschap ten opzichte van hen en voelen wij ons hen verantwoordelijk", deze laatste opmerking geerden joodse aanwezigen met de woorden: „Daar heb- Op ben we weinig van gemerkt". Officier van justitie mr. H. W. C. Droesen uit Utrecht meende dat grove uitspraken als van de Goeree's minder bestrijding behoeven dan theologisch fraai geformuleer de en intellectueel zeer ver antwoorde uitspraken van respectabele theologen als Wentsel. „Die keurige ver pakking - daar moeten we door heen kijken", zo waar schuwde hij. Hij was verder van mening dat het onderscheid tussen het joodse geloof en het joodse volk theoretisch is. In werke lijkheid zijn het twee zaken die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Daarmee be antwoordde hij de vraag wat het verschil was tussen an- ti-judaïsme (bezwaren tegen het joodse geloof) en anti-se- mitisme (discriminatie van het joodse volk). Rabbijn D. Lilienthal van de liberaal-joodse gemeente te Amsterdam verwees naar de zijns Inziens heel mooie pro gramma's van de EO over Is raël. Die eindigen steevast al dus; als alle joden in Israël zijn teruggekeerd, komt de Messias terug en zullen ook de joden christenen worden. „In die visie wordt mij mijn bestaan als jood ontzegd. Dan ben ik alleen interessant als potentiële christen". De opvatting van Janse dat de jodi bel: joden de essentie van de bij- boodschap niet verstaan, noemde hij kolonialisme in zijn zuiverste vorm. „Ik wens op geen enkele manier dat een christen voorschrijft hoe ik mijn geloof moet beleven". houdt volgens hem in dat alle mensen naar Gods beeld zijn geschapen. De hoofdzaak is dan; beschouw ik de ander werkelijk als een gelijkwaar dige partner. Als fanatici niet door hun geloofsgenoten in bedwang worden gehouden, dan moet de rechter dat doen. „Daarmee tast hij de gods dienstvrijheid niet aan, maar beschermt die juist", aldus rabbijn mt die ji Lilienthal. Koerden bij Gevangenpoort Aanhangers van het Natio naal Bevrijdingsfront van Koerdistan hebben gisteren de Gevangenpoort in Den Haag bezet. Zij eisten stop zetting van de martelingen en executies waaronder de Koerden in Turije en Iranm te maken hebben. Ze ver klaarden zich solidair met 23 Koerdische asielzoekers die in de Rotterdamse Pau- luskerk in hongerstaking zijn gegaan. De protestanten in Latijns-A- merika. die lange tijd een kleine, met rust gelaten min derheid vormden in dit deel van de wereld, blijken steeds meer het slachtoffer te wor den van het politieke geweld. Het Latijnsamerikaanse rooms-katholieke weekblad „Noticias Aliadas"die dit meldt, schrijft over de situatie van de protestanten in El Sal vador en Peru. waar de laat ste jaren temidden van inter ne oorlogen „een vernieu wingsgezinde minderheid" is opgestaan, die „haar eigen be vrijdingstheologie aan het ontdekken is". In de Peruaanse provincie Ayacucho werden volgens deze commissie tussen 1983 en 1985 tenminste 86 protestantse activisten vermoord door het leger of door de Maoïstische guerrilla-organisatie Sendero Luminoso. Achttien zijn na hun arrestatie spoorloos ver dwenen en 26 zitten officieel gevangen op beschuldiging de guerrillastrijders te hebben geholpen. Evenals in de andere Latijns amerikaanse landen staat de meerderheid van de Peruaan se protestanten afwijzend te genover iedere politieke acti viteit en sociale rebellie. Ve len hebben anti-communisti sche gevoelens en gaan ervan uit, dat de autoriteit van God afkomt en dus respect en me dewerking verdient. Daarom, zo vervolgt „Noticias Aliadas", waren de leiders van de protestantse Kerken de eersten die zich aansloten bij de door het leger georgani seerde burgerwachten. De Sendero Luminoso reageerde hierop met een bloedige pagne, i vele dominees en hun volgelingen werden vermoord. Volgens het blad waren de strijdkrachten zeer tevreden met het optreden van de pro testanten, totdat zij er achter kwamen dat zich onder ge sneuvelde guerrillero's ook protestanten bevonden. Toen daarna ook duidelijk werd dat sommige protestanten schen ding van de mensenrechten openlijk bekritiseerden of weigerden de wapens op te nemen om zich bij de burger wachten aan te sluiten, was de boot aan. „Eerst werden enkele protestantse leiders ge arresteerd en daarna volgden willekeurige executies op gro te schaal door het leger", al dus „Noticias Aliadas". In El Salvador hebben de 300.000 protestanten ook te lij den onder het politieke ge weld. dat de afgelopen zes jaar in dat land tienduizenden het leven heeft gekost. Vooral de Pinkstergemeenten zijn „met hun troostende bood schap van redding in het hiernamaals snel aan het groeien en vertegenwoordi gen nu 70 procent van alle protestanten". Moeilijkheden met de over heid ondervinden vooral de vooruitstrevende protestan ten, die de laatste jaren zijn opgestaan in de nog overwe gend behoudende kerken van. Doopsgezinden, Episcopalen en Lutheranen. Deze kerken werken vaak met de Rooms- -Katholieke Kerk samen in mensenrechtenorganisaties en in de opvang van vluchtelin gen. Verscheidene prote stantse leiders hebben dit op treden met de dood, arresta ties en martelingen moeten betalen, aldus „Noticias Alia das". Bijna 14 miljoen gulden voor gereformeerd werelddiakonaat Het Algemeen Diakonaal Bu reau van de Gereformeerde Kerken in Nederland (ADB) heeft in 1985 voor het we relddiakonaat een bedrag van 13.737.000 gulden ont vangen. Daarvan was ruim 12 miljoen bestemd voor het „gewone" werk: de projecten van kerken en christenen in de derde wereld en in Oost en Zuid-Europa, die op de begroting voor 1985 waren geplaatst en met dat bedrag alle konden worden uitge voerd. In 1984 ontving het ADB ongeveer evenveel voor dit werk. Daarnaast ontving het ADB ruim anderhalf miljoen gul den voor rampenhulp, vooral voor de bestrijding van de honger in Afrika en voor hulp na de aardbeving in Mexico en de vulkaanuitbar sting in Colombia. Ook dit jaar wil het wereld diakonaat van de Gerefor meerde Kerken ruim 200 di aconale programma's en pro jecten van de kerken in de Derde Wereld en in Oost- en Zuid-Europa steunen. Het gaat hierbij vooral om hulp bij de opbouw van het diaco naat, hulp aan diaconale in stellingen. zoals tehuizen voor geestelijk en lichamelijk gehandicapten, wezen en be jaarden, hulp aan vluchtelin gen, maatschappelijk werk, vrouwen- en gezinswerk, landbouwvoorlichting, soci aal-medische zorg en onder wijs. Ook verleent het ADB hulp aan kerken die zich verzetten tegen de schending van de mensenrechten in hun land en geeft het (meest al stille) steun aan mensen die gevangen zitten om hun godsdienstige of politieke overtuiging, en aan familiele den van deze mensen. Het ADB heeft een tiental deskundigen uitgezonden naar landen in de Derde We reld. Deze deskundigen hel pen kerken bij de landbouw voorlichting, het vrouwen- en gezinswerk en het maat schappelijk werk. beroepingen Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen; te Haarlem toezeg ging R. M. Witteveen te Win schoten; te Goes H. van de Heuvel te Hoogvliet; te Wil- dervank parttime mw. A. A. I. Meijer te Lathum en Bahr en Giesbeek. Aangeno men de benoeming tot bij stand in het pastoraat te Waddinxveen (deelgemeente Immanuëlkerk) H. Onstein emeritus-predikant te Lo- chem. PROF. VAN MELSEN: AMSTERDAM De theolo- gie-beoefening maakte het in de Middeleeuwen mogelijk dat de natuurwetenschap zich als zelfstandige wetenschap kon profileren. Dat betoogde professor A. Van Melsen, Nij meegs emeritus hoogleraar in de wijsbegeerte en scheikun de, vanmiddag in zijn diesre de voor de Amsterdamse Ka tholieke Theologische Hoge school. Deze handelde over de vaak uiterst moeizame ver houding tussen theologie en natuurwetenschap. Volgens prof. Van Melsen nam men in de Middeleeuwen het standpunt in dat er een alomvattende intellectuele kennis bestond. Daarbij meenden de Middeleeuwers dat de wetenschap, die men wilde funderen op 'inzichtelij ke' beginselen, voltooid was, zodra deze beginselen waren verworven. Elke verdere ont wikkeling of praktische toe passing kwam uit deze begin selen voort. De theologie vormde, aldus prof. Van Melsen, hierop een uitzondering. Zij steeds verder uit elkaar groei den. De theologie bekeek met toe nemende scepsis en vaak zelfs bron: de open- ontwikkeling was dat theolo- met regelrechte afwijzing de baring. Op die manier schiep gie en natuurwetenschap ontwikkeling van de natuur- niet-inzichtelijke weten- standige wetenschap te profi- schap, omdat zij zich beriep leren. De keerzijde van deze wetenschap, die als een aan tasting werd beschouwd van de geopenbaarde (goddelijke) waarheid. De natuurweten schap op haar beurt had geen boodschap aan enige theoreti sche inbreng, omdat deze fei telijk niets kon bijdragen aan het succes van de door haar gehanteerde methode. Deze bleek te werken: niet alleen nam het begrip van de werke lijkheid toe, ook de op weten schappelijke inzichten geba seerde technische toepassin gen bewezen hun betrouw baarheid. De natuurweten schappelijke vooruitgang ver schafte bovendien een andere kijk op de werkelijkheid, waardoor bijbelse begrippen, bijv. de schepping, in een an der verband kwamen te Staan. De ontdekkingen in de natuurwetenschap leidden tot groot optimisme, het „vooruit gangsgeloof" genoemd: men meende lange tijd tot een to tale ontsluiting van de werke lijkheid te kunnen komen. Tegenwoordig gaat de theolo gie, aldus prof. Van Melsen, de fundamentele uitfdaging die de natuurwetenschap en de daaruit voortgekomen technologie aan haar stelt, niet langer uit de weg. Oog in oog met de natuurwetenschap moet de technologie de vraag stellen naar de betekenis van de natuurwetenschap en tech nologie binnen Gods schep pingsplan. Dit betekent overi gens niet dat de theologie, net zo min als de ethiek, een ant woord kan geven op specifie ke vragen en problemen die voortkomen uit natuurweten schappelijk onderzoek en haar toepassing. Het is haar taak de menselijke positie te doordenken en een antwoord te formuleren op vragen als: wie en wat is de mens? Wat is de mensheid? Wat is de be doeling van de mensenge schiedenis? Een zinvol ant woord op deze vragen is al leen maar mogelijk wanneer geloofswaarheden uit hun iso lement worden gehaald en een grotere nadruk komt te liggen op het ervaringskarak ter van het geloof. Dan kun nen de geschiedenis en wat wij zien als menselijke moge lijkheden gaan functioneren als bron van ervaring. Daarbij moet men zich niet uitslui tend richten op binnenwe- reldlijke waarden en moge- leden, ^o i Melsen. !H Economie en werkgelegenheid ONDANKS veel verbaal geweld tussen oppositie ringsfracties kan uit het kamerdebat deze week ov beidstijdverkorting worden geconstateerd dat de standpunt jJn van de verschillende politieke partijen inhoudelijk niet uit elkaar liggen. Vrijwel de hele Tweede Kamer vin met het kabinet, dat arbeidstijdverkorting een belangr n middel is om te komen tot een rechtvaardiger verdeling v ha' het beschikbare werk. er' em Oppositieleider Den Uyi heeft gelijk ais hij stelt, t het loslaten van de doelstelling van een werkweek van 1990 een ontmoedigend effect zal hebben op degen die op dit moment over die arbeidstijdsverkorting onderha delen. Daarom is het goed dat minister De Koning zijn e« dere opmerkingen over het loslaten van die doelstelling i de Kamer wat heeft genuanceerd. En we zijn het van 1 te eens met de minister, dat een star en dogmatisch strev naar die 32 uur de zaak van de rechtvaardige verdeling v het beschikbare werk eerder zal bemoeilijken dan bevorok. WaNT we hebben het al eerder gesteld geen bedt is gelijk aan een ander, ogenschijnlijk soortgelijk bedrijf geen arbeidsplaats is volledig vergelijkbaar met een ande Daarom is een soepele benadering van het probleem van arbeidstijdverkorting de enig juiste. Bij sommige arbeit plaatsen zal een vergaande arbeidstijdverkorting een goe zaak zijn, bij andere kan het daarentegen zelfs aanbevelii verdienen de arbeidstijd te verlengen. Het herstel van onze economie gaat gepaard met een gnfc^r vraag naar vakbekwaam personeel, dat zeer schaars blijkt zijn. Alleen indien voldoende vakbekwaam personeel schikbaar is kan de economie doorgroeien. We moeten er voor hoeden dat het doorgroeien van onze economie worden belemmerd doordat ook vakbekwaam personeel sC,e en dogmatisch in zijn arbeidstijd zou worden bekort. Da^ar zijn onze 750.000 werklozen in het geheel niet geba ne Want naast arbeidstijdverkorting is natuurlijk een groeien een nog belangrijker en probater middel om niei werk te scheppen, Veel bewolking DE BILT (KNMI) Voor morgen wordt veel bewolking verwacht, waaruit het af en toe licht sneeuwen. Veel sneeuw zal er echter niet ko men. Vannacht vriest het op de meeste plaatsen licht met minimumtemperaturen tuusen nul en min twee graden, 's Middags komt de tempera tuur weer iets boven nul. Hoe wel het nauwelijks vriest, zal het door de forse noordoosten wind toch vrij koud aanvoe len. Aan de kust is de wind veelal hard en in het Wadden gebied mogelijk af en toe zelfs stormachtig. De krachtige noodoostelijke luchtstroming wordt veroorzaakt door een aktieve depressie in het Mid dellandse Zee-gebied enerzijds Scandinavië anderzijds. In deze situatie komt maar wei nig verandering. Echt koud is het ook in Rusland niet, zodat het de komende dagen met de vorst wel mee zal vallen. In Ardennen goede kansen wintersport DEN HAAG In de Belgische Ar- dennen zijn de wintersportmogelijk heden nog steeds goed. De sneeuw- In de Duitse middelgebergten varië ren de wintersportmogelijkheden van redelijk tot zeer goed Hier vol gen de gemiddelde sneeuwhoogten in cijfers. Eifel: 10 tot 35 cm. Langlaufen is in het algemeen mogelijk. Sauerland: 30 tot 75 cm. De situatie is erg goed. Alle liften zijn in bedrijf en de langlaufloipen zijn uitgezet. Harz. In de lagere delen tot 40 cm, in de hogere delen tot 60 cm. ilpen: tot 210"cm. Zwarte Alpenlanden De wintersportmogelijkheden over het algemeen zeer goed lijk Zwitserland ziin echter op div» plaatsen liften buiten gebruik we, Oostenrijk Vorarlberg 130 250; Tirol 90 Salzburgerland 85 190; Karinthi Weersverwachting; kans op snei Nulgraadmveau aan de grond nwL..- geleidelijk stijgend naar 1500 meup^ Zwitserland Berner Oberland 60 135; Graubi den 85 130; Wallis 95 170. Frankrijk Savoie/Haute Savoie 115 210; Al^l du Sud ïoo 150 jaa •achting; aan de noordzi Voor gedetailleerde inft genoemde landen kunt u de volgei nummers van de sneeuwïijn ANWB/KNMI bellen; Nederland 070 - 26 46 46. Belgis itserland/Frankrijk/Noon 5 - 910 910 40. Woud; 1 180 c Zuurkool au gratin met gebakken kaas-aardappelen fijne karamelvla vegetarisch Wie met twee is, heeft het volgende nodig: 500 g zuur kool, 1 appel, 1 lepel rozij nen, zachte margarine, 2 ei eren, zout; 1 grote ui, 30 g margarine, Vt tot 1 kg gekookte en af gekoelde aardappelen, stukje kaas van 100 g, pa prikapoeder; 75 g suiker, 1 lepel water, 0,5 liter melk, 25 g maize- na, 1 kleine banaan, 1 lepel gemalen kokos. Kook de zuurkool met wei nig water, blokjes appel en gewassen rozijnen in een kwartier a twintig minuten gaar. Bestrijk een ovenschaal met zachte margarine en leg er de zuurkool met het kook vocht in. Houd de schaal warm. Splits de eieren. Roer de eidooiers los met zout. Klop de eiwitten sl en schep ze luchtig door eidooiers. Spreid de eimas gelijkmatig uit over d< kool en zet de schaal voorverwarmde oven (stai 6 of 225). Reken ongevi tien minuten voor het licl bruin bakken van de eimi Fruit de kleingesneden langzaam gaar en lichtbriijx in een derde deel van ei margarine. Schep de stuk) ve uit de pan en bak in de n vt van de margarine de in pla jes gesneden aardappel goudbruin. Warm de ui( nog even mee, schep er de dobbelstenen gesneden k& door en doe de massa in schaal. Strooi er paprikapc der over. Zorg dat dit recht direct gegeten als het even blijft sta& wordt de kaas te zacht. Laat de suiker in een dro, braadpan op een matig vu p smelten en vervolgens licl r bruin worden. Wacht tot helft van het suikeroppi vlak bruist en schenk er water en de melk op. Laat harde karamel op een klei pit oplossen. Bind de kal mel-melk met de met weit water aangemaakte maizei Laat de vla onder af roeren afkoelen en meng plakjes banaan en g kokos door. jEAm

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 2