SDI blijft struikelblok
Libiërs zijn gewend
aan een sober bestaan
„NIET PROFITEREN
VAN SANCTIES VS"
TOENADERING OVER RAKETTEN IN EUROPA
Geen aanklacht
tegen schietende
treinreiziger
1 lartin Luther King in brons
^Terrorisme
«'bedreigt
S toerisme
VOYAGER
ONTDEKT
WEER ZES
MANEN
Spanje
knoopt
betrekkingen
aan met
Israël
UITENLAND
£ddae6oma/nt
VRIJDAG 17 JANUARI 1986PAGINA 5
troef overleg tussen
apan en Sovjet-Unie
OKIO De Sovjet-Unie en Japan
pbben deze week ondanks langdurig
uerleg weinig vooruitgang geboekt bij
i territoriale kwestie die hun relatie
■t meest dwarszit. Tijdens een recep-
j na afloop van het overleg zei de Ja-
nse minister van buitenlandse zaken
be dat fundamentele problemen die
nds de oorlog op een oplossing wacht
zoals de aanspraken op de eiland-
oep Koerillen niet kunnen gene-
erd als de toekomstige Russisch-Ja-
mse betrekkingen beter moeten wor-
n. Toch benadrukte zijn Russische
nbtgenoot Sjevardnadze dat de ban-
n op een hoger plan moeten worden
bracht.
Marcos zou voor
750 miljoen
in VS bezitten
WASHINGTON Een subcom
missie van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden beschikt over
toenemende bewijzen, dat de Fili-
pijnse president Ferdinand Marcos
en zijn vrouw Imelda voor zeker
250 miljoen dollar aan onroerend
goed bezitten in de VS. Het echt
paar Marcos heeft dit herhaaldelijk
ontkend. De Congresleden willen
nu ophelderen of Marcos' bezittin
gen in de Verenigde Staten moge
lijk zijn aangekocht met hulpgel
den die de Verenigde Staten voor
het Filipijnéfe volk hadden bestemd.
NEW YORK Een rechter in New York
heeft vandaag een aanklacht wegens po
ging tot moord tegen Bernhard Goetz af
gewezen. De 38-jarige Goetz schoot in
1984 in een trein op vier jongens, waarvan
een dodelijk getroffen, toen deze vijf dol
lar van hem eisten. Die daad maakte
Goetz in de VS voor de ene Amerikaan
een held, voor de ander een onmens.
Goetz zei dat hij uit zelfverdediging was
opgetreden. Het is voor de tweede keer
dat een aanklacht wegens poging tot
moord tegen Goetz is afgewezen.
Treinongeluk op
Transsiberiëlijn
MOSKOU Een treinonge
luk in Oost-Siberië heeft het
verkeer op een deel van de
Transsiberische spoorlijn tus
sen Moskou en Wladiwostok
dagenlang onmogelijk ge
maakt. Dat is gisteren door het
regeringsblad Izvestija gemeld.
De trein, die een lengte van
1000 meter had, liep op een
brug uit de rails en een deel
van de 53 wagons beladen met
boomstammen en vier tan
kwagons is in een rivier ge
stort. Na het ongeluk volgde
een explosie en een enorme
brand. De schade bedraagt
vier miljoen gulden.
Moordenaar King
wil nieuw proces
NASHVILLE James Earl
Ray, de man die 99 jaar ge
vangenisstraf uitzit wegens
moord op Martin Luther
King, wil een nieuwe rechts
zaak. De nu 57-jarige Ray zit
eenzaam in een dodencel,
terwijl hij niet ter dood is
veroordeeld. Volgens de ge
vangenisdirectie moet hij in
die cel, omdat medegevange
nen hebben geprobeerd hem
te doden. Ray is nu in beroep
gegaan tegen een eerdere
uitspraak van de rechtbank,
die weigerde de zaak op
nieuw te openen.
POPULARITEIT
THATCHER OP
DIEPTEPUNT
LONDEN De Conser
vatieve partij van premier
Thatcher heeft in de opi
niepeilingen een diepte
punt bereikt sinds 1980 en
komt nu als derde achter
de Alliantie van Liberalen
en Sociaal-Democraten en
Labour. De Liberalen en
Sociaal-Democraten kun
nen nu, volgens een pei
ling van Gallup, rekenen
op 35 procent van de stem
men, gevolg door labour
met 34 procent en de con
servatieven met 29,5 pro
cent.
Vijf dodèn in
verkiezingsstrijd
op Filipijnen
MANILA De afgelopen dagen zijn
er in de Filipijnse verkiezingsstrijd
vijf mensen neergeschoten, zo hebben
het leger en de oppositie gisteren be
kendgemaakt. Een onbekende man in
uniform schoot een politiek medestan
der van de oppositiekandidaat me
vrouw Aquino dood, alsook diens
chauffeur waarmee hij in de auto zat.
Eerder werden al drie plaatselijke
campagneleiders van Aquino doodge
schoten. Een colomnist van een dag
blad noemde de gebeurtenissen „het
begin van de moord-expres in de ver
kiezingscampagne".
Ontmoeting Peres met
Gonzales in Den Haag:
an w
mj jretta King-Scott, de weduwe van de in 1968 vermoorde zwarte
jminee Martin Luther King, heeft in het Capitool in Washington
in bronzen buste onthuld van haar man. „Hij had een droom,
fit wij allen zouden zitten aan de tafel van de broederschap",
mevrouw King (rechts op de foto). „We moeten nog heel wat
erk verzetten voordat Martins droom werkelijkheid is". Na de
ithulling sprak mevrouw King ruim een half uur met president
iagan. Ze had hem „beminnelijk" gevonden, „maar klaarblijke-
I niet op de hoogte van de slechte situatie waarin veel mensen
Oreren''
GENEVE De Sovjet
unie heeft gisteren, bij de
hervatting van de Ameri
kaans-Russische wapenbe
sprekingen in Genève, of
ficieel haar plan ter tafel
gebracht om nog deze
eeuw alle kernwapens uit
de wereld te bannen. De
eerste westerse reacties op
de voorstellen zijn gema
tigd positief. Maar duide
lijk is dat het Amerikaan
se onderzoeksprogramma
naar een ruimtedefensie,.
SDI, het struikelblok zal
blijven in de onderhande
lingen, zodat het nog
maar de vraag is of Gor-
batsjovs plan ooit zal wor
den uitgevoerd.
De Amerikaanse regering zegt
aan SDI te willen vasthouden.
Een verdedigingsschild in de
ruimte tegen nucleaire raket
ten zal de wereld volgens de
VS veiliger maken, volgens
Moskou juist instabieler. Vol
gens Reagan is het zelfs zo, dat
juist het SDI de afschaffing
van alle kernwapens mogelijk
zal maken.
Het plan van Gorbatsjov
wordt door westerse diploma
ten in Moskou verschillend be
oordeeld. Volgens een van hen
gaat het „het dit keer niet al
leen om een een rookgordijn
en propaganda". „Onder de
oppervlakte ligt een oprechte
vastbeslotendheid om een
doorbraak te bereiken op het
gebied van de wapenbeheer
sing", zo zegt hij. Andere di
plomaten zijn sceptischer ge
stemd en wijzen erop dat het
voorstel om via een fasegewij
ze aanpak de wereld in veer
tien jaar kernwapenvrij te ma
ken een groot deel van het pu
bliek als muziek in de oren zal
klinken. Zij menen dan ook
dat Gorbatsjovs initiatief in de
eerste plaats bedoeld is om de
publieke druk op de VS te
vergroten en de vaart te hou
den in de vredescampagne van
de Sovjet-Unie. Toch erken
nen ook deze diplomaten dat
er op sommige punten bewe
ging zit in het Sovjet-denken.
Dat geldt, aldus de deskundi
gen, met name het punt van
de Euroraketten. Hoewel de
diplomaten de voorstellen nog
verder willen bestuderen be
staat het vermoeden, dat het
Kremlin zijn standpunt heeft
laten vallen dat de SS-20-raket
een antwoord vormt op de
Franse en Britse kernraketten.
Daardoor onstaat de mogelijk
heid deze raketten weg te stre
pen tegen de Amerikaanse ra
ketten in Europa. De kansen
op een Sovjet-Amerikaans ak
koord over de Euroraketten
lijken hiermee vergroot.
Een nieuw aspect is ook hét
strakke tijdschema. Voorts
ging Gorbatsjov verder dan
ooit inzake het probleem van
de verificatie. Hij is bereid
buitenlandse inspecteurs ter
plekke de uitvoering te laten
controleren van de verschil
lende fasen in zijn ontwape
ningsplan.
Uit alles blijkt overigens, dat
de Amerikaanse regering
meer verrast is door de voor
stellen van Gorbatsjov dan het
wil toegeven. De afgelopen da
gen was men juist tot de con-
Het begin van de nieuwe ronde van gesprekken in Genève: de
Amerikaanse ambassadeur Kampeiman (links) wordt begroet
door zijn Russische collega Karpov.
clusie gekomen, dat er geen
belangrijke voorstellen uit het
Kremlin waren te verwachten.
De meest negatieve reacties op
het voorstel kwamen uit het
NAVO-hoofdkwartier in Brus
sel. Daar werkzame diploma
ten wijzen er op dat een volle
dig afschaffen van de kernwa
pens helemaal niet zo'n aan
trekkelijk en lovenswaardig
doel is als veel mensen kenne
lijk denken. Het zou het einde
betekenen van de strategie
van nucleaire afschrikking
die, zo zeggen deze diploma
ten, ervoor gezorgd heeft dat
West-Europa nu al veertig jaar
in vrede leeft ondanks de con
ventionele overmacht van het
Oostblok. Bovendien blijft de
kennis voor het produceren
van atoomwapens bestaan en
blijft het gevaar dat een derde
land (de Amerikanen denken
daarbij hardop aan het Libië
van Khadaffy) de beschikking
krijgt over een kernbom en
daarmee gaat dreigen.
JIÖME De onderne-
^rs niers uit het Romeinse
toerisme zitten met de
handen in het haar. De
V<1 térrroristische aanslagen
:h j van de laatste tijd en de
me( kans op nieuwe aanslagen
wei hebben vooral bij het
et e Amerikaanse publiek de
lust om Rome te bezoe-
ken grotendeels wegge
nomen.
NI Amerikanen zijn de belang
rijkste toeristen voor Italië.
|De kaping van de Achille
OLauro en vooral de aanslagen
jp een door Amerikaanse toe
risten veelbezocht Romeins
café en op het Romeinse
vliegveld Fiumicino hebben
de situatie geheel veranderd.
Amerikanen zoeken nu va-
Hot kantiebestemmingen die niet
:am(io in de belangstelling van
nmfhet terrorisme staan. Bij de
in 1 Romeinse hotels en toeron-
>t h dernemingen regent Bet af-
•n v zeggingen. Hele reisgezel-
com schappen, reisorganisaties en
1 n scholen houden Rome dit jaar
voor gezien. Op het ogenblik
»en ziet het ernaar uit dat in 1986
lat vijftig procent minder Ameri-
op kanen Rome zullen bezoeken,
rzit! Maar volgens het ministerie
jral van toerisme moet de situatie
te" niet gedramatiseerd worden.
iu a Annuleringen van hotel- en
ol v toerboekingen zijn voorspel-
;n bare reacties op een terroristi
sche apnslag. Maar vaak wor-
list rden die annuleringen na ver-
ïakf loop van tijd weer ongedaan
>ala gi
ALLEEN OLIE, WORTELEN EN
SINAASAPPELEN RUIM VOORHANDEN
De Libische leider Khadaffy (met de vuist omhoog) temidden van een groep opgewonden aan
hangers op de universiteit van Tripoli. Libië zegt dat 10.000 jonge Arabieren zich hebben gemeld
voor zelfmoorcommando's, die toe moeten slaan als de VS een militaire actie ondernemen tegen
het land.
DEN HAAG De twaalf EG-landen zijn het
er in Den Haag in beginsel over eens gewor
den, dat zij al het mogelijke zullen doen te
voorkomen dat de Amerikaanse sancties tegen
Libië worden ondergraven. Het „comité politi
que" dat de ministersvergaderingen over de
Europese Politieke Samenwerking (EPS) voor
bereidt, is tot de slotsorh gekomen dat West-
-Europa „niet in het gat moet springen" dat
door de Amerikaanse maatregelen in Libië
ontstaat. i
Hoe dit in de praktijk moet gebeuren zal wor
den besproken door de ministers van buiten
landse zaken, die eind van de maand in Lu
xemburg bijeenkomen. Op de vergadering is
opnieuw gebleken, dat de Europese landen er
niets voor voelen om deel te nemen aan de
Amerikaanse sancties.
De Amerikaanse onderminister van buiten
landse zaken John Whitehead heeft gisteren in
Londen gewaarschuwd dat als economische
sancties tegen het bewind van kolonel Khadaf
fy niet het gewenste effect hebben, er voor de
Verenigde Staten mogelijk geen ander keuze is
dan militair optreden. De Amerikaanse straf
maatregelen zijn bedoeld om Khadaffy tot an
dere gedachten te brengen, niet om zijn be
wind omver te werpen, aldus Whitehead. Maar
hij voegde er aan toe dat overwerping van
Khadaffy's bewind wel „een mogelijkheid
blijft". Onderminister Whitehead zal ook nog
besprekingen voeren in Rome, Bonn, Parijs,
Den Haag, Ankara, Athene en Brussel.
TRIPOLI Voor de Li
biërs, die gewend zijn aan
een sober bestaan, zullen
de sancties die de Vere
nigde Staten vorige week
hebben afgekondigd wei
nig verschil maken. Zoals
uit een vorig jaar gepubli
ceerd rapport van het In
ternationaal Monetair
Fonds (IMF) blijkt, moe
ten de Libiërs al enige ja
ren de buikriem aanha
len.
Het gaat slecht met de Libi
sche economie sinds 1981,
toen er een einde kwam aan
de periode waarin de olieprij
zen voortdurend stegen. De
opbrengsten uit de olie-ex-
Eort, veruit de belangrijkste
ron van inkomsten voor Li
bië, zijn verminderd van het
recordbedrag van 22 miljard
dollar in 1980 tot acht miljard
dollar in 1985. Het afnemen
van de olie-inkomsten dwong
de Libische regering het be
grotingstekort drastisch te
verkleinen. Bovendien werd
het tekort op de betalingsba
lans door middel van invoer
beperkingen aanzienlijk ver
minderd.
Het IMF prees de Libische re
gering om haar strenge bezui
nigingsbeleid, maar voor de
gemiddelde Libiër betekende
het een forse daling van de
levenstandaard. Er heersen
ernstige tekorten aan belang
rijke levensmiddelen als zeep,
waspoeder, bakolie en boter.
Lange rijen voor de winkels
en een bloeiende zwarte
markt maken deel uit van het
dagelijks leven in de hoofd
stad Tripoli. Alleen sinaasap
pels en wortelen zijn ruim
voorhanden.
Volgens westerse diplomaten
zijn de tekorten niet alleen te
wijten aan de beperkingen
van de import, maar ook aan
een slecht distributiesysteem
en corruptie onder degenen
die de Libische leider Kha
daffy rekent tot de „de uitbui
tende handelaarsklasse". Zij
menen dat een groot deel van
de agrarische produktie de
normale markt niet Bereikt,
maar blijft hangen in het
zwarte circuit, waar de pro-
dukten tegen veel hogere prij
zen verkocht worden. Een
kilo vlees hoort officieel ge
middeld 23 gulden te kosten.
Op de zwarte markt ligt de
prijs echter rond de 36 gulden.
Ondanks de moeilijkheden
van het alledaagse economi
sche leven classificeert de
Wereldbank Libië nog steeds
als een rijk olieland met een
inkomen per hoofd van de be
volking van 7.350 dollar per
jaar.
Libië probeert zijn afhanke
lijkheid van de uitvoer van
zijn olie te verminderen. Het
land heeft grote verwachtin
gen van een project voor de
bouw van een kanaal, waar
mee uitgestrekte landbouwge
bieden van water kunnen
worden voorzien. Met het
project zijn vele miljarden
dollars gemoeid. Mocht het
project slagen dan is de Libi
sche leider Khadaffy een flin
ke stap dichter bij de verwe
zenlijking van één van zijn
idealen: een Libië dat zichzelf
volledig kan voeden.
MIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
IW) - .Ziezo," zei Koning Antonyc tot de
nieuwbakken ridders van Ubsackée. „Mo-
wij U nu verzoeken ons te volgen naar het
alcon? Daar zullen wij U dan het bewijs leve-
sn van een daad, die het bewijs levert dat de
oningen van Nicolagonië altijd weer het bewijs
'sten te leveren van eh..., het bewijs dat..."
)at zijn al héél wat bewijzen, Majesteit," grom-
e Sjeems Pond, die wel begreep, dat de goede
oning dreigde vast te lopen in al zijn bewijzen.
-„Héél goed opgemerkt, meneer Pond," glim-
'chte de Koning wijs. „En ge ziet daar beneden
P het gazon die soldaten zeker ook wel
laan?" „En of ik ze zie," zei smidje Verho-
*n. „Een ervan gooit een fles benzine leeg over
en kist en..." „Juist!" prees de Koning. „Het
de kist met de KNAP-mutator. Wij gaan dat
afschuwelijke ding verdelgen. Het scheelde im
mers maar weinig of de misdadige doctor Pol-
nyck had de hele wereld in het ongeluk gestort.
Koning van Nicolagonië wou hij worden..., Kei
zer van Europp... Imperator van het heelal! Ja
wel, jawel..., honger, ellende en slavernij zou dat
betekend hebben voor misschien wel duizend
miljoen mensen! Daarom hebben wij in onze
Koninklijke wijsheid besloten de KNAP-mutator
voor eens en altijd te vernietigen." „En wat
betekenen die vuurpijlen dan, die de soldaten
daar hebben neergezet?" vroeg 009. De Ko
ning gaf een teken met zijn hand en zei: „De
vernietiging van de KNAP-mutator is tevens het
eerste nummer van een groot bevrijdingsvuur
werk...." Hij greep een geladen geweer, mik
te zorgvuldig en loste een schot...
PASADENA De Ameri
kaanse ruimtesonde Voyager-2
heeft bij de planeet Uranus zes
nieuwe manen ontdekt. Dit
heeft een filiaal van de NASA
in Pasadena gisteren meege
deeld. Het aantal „satellieten"
rond de verre planeet komt
daarmee op twaalf, maar er-
wordt rekening gehouden met
de ontdekking van nog eens
achttien manen. Uranus zou
dan over meer manen be
schikken dan enig andere pla
neet in ons zonnestelsel. Sinds
haar lancering in augustus
1977 heeft de Voyager-2 ook
aanwijzingen naar de aarde
gestuurd over het bestaan van
een dampkring rond Uranus.
Koningin en
prins bezoeken
museum
Koningin Beatrix en
prins Claus hebben op
de laatste ochtend van
hun verblijf in New Delhi
een bezoek gebracht
aan de National Gallery
of Modern Art. Daarna
werden zij door hun
astheren president Zail
ingh en premier Gand
hi uitgeleide gedaan op
het Indira-Gandhi-vlieg-
veld. Koningin en prins
zijn momenteel te gast
bij de maharadja van
Jaipur in de deelstaat
Rajasthan. Zij maakten
vandaag een rondvlucht
boven het Indira-Gand-
hikanaal, een groot
scheeps project waar
mee de Indische rege
ring de Tar-woestijn
weer vruchtbaar hoopt
te maken. Het koninklijk
paar bezoekt nog twee
deelstaten alvorens op
22 januari naar Neder
land terug te keren.
DEN HAAG Spanje en Is
raël hebben vanmorgen op de
Israëlische ambassade in Den
j het verdrag ondertekend
waarin officieel diplomatieke
betrekkingen worden aange
gaan. De banden worden zon
dag nog eens bekrachtigd via
een ontmoeting tussen de
Spaanse premier Felipe Gon
zalez en zijn ambtgenoot Shi
mon Peres in Den Haag.
De ondertekening bezegelt de
reeds begfaande samenwer
king tuss?n beide landen op
het gebied van handel, toeris
me en terrorisme-bestrijding
wordt bezegeld. De regerings
leiders hebben Den Haag uit
gekozen als plaats voor onder
tekening van de documenten
omdat Nederland momenteel
voorzitter is van de Europese
Gemeenschap. Peres zou ove
rigens toch in Nederland zijn
voor een driedaags bezoek.
Diplomatieke betrekkingen
met Israël was een van de (on
geschreven) voorwaarden tot
toetreding van Spanje tot de
Gemeenschap. Spanje is het
enige Westeuropese land dat
nog geen officiële betrekkin
gen onderhoudt met Israël.
Het heeft de beslissing om
banden aan te knopen telkens
uitgesteld uit vrees voor tegen
maatregelen van Arabische
landen.
Madrid heeft de afgelopen
maand geprobeerd bij Arabi
sche staten begrip te krijgen
voor het besluit. Om de Arabi
sche landen en de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie mild te
stemmen zal de Spaanse rege
ring de status van het PLO-
-kantoor in Madrid verhogen.
Spanje beschouwt zichzelf als
een brug tussen Europa en de
Arabische staten.
Besprekingen
en gevechten
in Zuid-Jemen
MANAMA De premier
van Zuid-Jemen is giste
ren naar Moskou gevlogen
voor spoedoverleg met de
leiders in het Kremlin
over de strijd tussen ge
matigde en radicale mar
xisten in zijn land. Wes
terse diplomaten in Mos
kou deelden vervolgens
mee het onwaarschijnlijk
te achten dat de rebellie
de steun heeft van het
Kremlin.
In de Sovjet-ambassade in
Aden voerde president Ali
Nasser Mohammad besprekin
gen met leiders van de rebel
len terwijl in de straten in en
om de hoofdstad felle gevech
ten uitbraken. Boven de stad
hingen grote rookwolken. Uit
Arabische bronnen werd ver
nomen dat de rebellen al enige
tijd geleden grote voorraden
wapens hadden aangelegd ten
noordwesten van de hoofdstad
om te kunnen optreden tegen
de troepen die loyaal zijn aan
de president. Diplomaten zei
den dat er onbevestigde be
richten waren over een op
mars van regeringsgetrouwe
stammen naar de hoofdstad.
Een Russisch vrachtschip
heeft elf westerlingen „met de
nodige risico's" uit de haven
van Aden gered. De Fransen,
Austaliërs, een Belg, een Deen
en een Canadees lagen met
hun zeilboten direct in de
vuurlinie, toen torpedoboten
op tanks en geschut aan land
gingen schieten. De kapitein
van het schip voer, volgens de
geredden onverschrokken tus
sen de beschietingen door en
pikte hen uit het water op. De
vluchtelingen zijn inmiddels
in Djiboeti aangekomen.
