'De vrije val' van Joop den Uyl
DNTMAMELING DRUGSBENDE VORDERT GOED
VS namen in
het geheim
kernproeven
President Singh roemt
verantwoordelijksbesef
van Nederland
SOVJET-TROEPEN OP
STRAAT IN Z.-JEMEN
'VDA WH WIM KOK ALS KANDIDAAT-PREMIER
Demonstranten bezetten deel Shell-kantoor
INNENLAND/EUITENLAND
£eidóc Soivumt
WOENSDAG 15 JANUARI 1986PAGINA7
r ^apenverkoop
ii België
ibanden
I5USSEL De regering van
jlgië wil de verkoop van wa
ins aan banden leggen door
;n een vergunningstelsel in
i voeren. Er zal bovendien
>n strengere controle worden
r 14 igestcld op het bezit van wa
ins in België. Het voorstel
it in de nieuwe wapenwet
vrijdag in het parlement
ordt behandeld. Door die
et wordt ook het afluisteren
m telefoongesprekken moge-
ik en krijgt de politie grotere
rijhedcn in het gebruik var
ipens.
Sovjetsoldaten
in Afghanistan
geëxecuteerd
ISLAMABAD In Afghanistan
zijn vorige maand twintig Sovjet
soldaten geëxecuteerd nadat zij
geweigerd hadden met troepen
van het regeringsleger tegen Af
ghaanse guerrillastrijders te
vechten. Volgens diplomaten in
Islamabad vreesden de Sovjetsol
daten dat de Afghaanse soldaten
naar de tegenstander zouden
overlopen. Dat gebeurde eerder
in Ghazni waar een militie van
400 Afghanen overliep naar de
rebellen. Daardoor werden ook
250 regeringssoldaten gedwongen
te deserteren.
Tientallen doden op
feestdag in India
CALCUTTA Op de heilige
Hindoe-feestdag Makara San-
kranti zijn gisteren in India min
stens 33 personen om het leven
gekomen en ruim 130 mensen ge
wond. Miljoenen Hindoes namen
een ritueel bad in heilige rivieren
om hun zonden weg te spoelen.
Twintig slachtoffers vielen in
Ganga Sagar, een heilige plaats
ten zuiden van Calcutta, waar
een keuken en enkele slaaphut
ten uitbrandden. Drie gelovigen
werden door toesnellende brand
weerauto's doodgereden. Zeven
anderen verdronken toen een
boot met gelovigen omsloeg in de
Ganges.
Referendum in
Denemarken over
EG-lidmaatschap
KOPENHAGEN In Denemar
ken wordt waarschijnlijk een re
ferendum gehouden over de
vraag of het land in de EG moet
blijven. Een referendum kan het
gevolg zijn van het hardnekkige
„nee" van de sociaaldemocraten
tegen de hervormingen binnen
de EG. die moeten leiden naar
een uitbreiding van de bevoegd
heden van het Europees parle
ment. Blijkens een vorige week
gehouden opiniepeiling is 45 pro
cent van de Deense bevolking
voor het lidmaatschap van de
EG; 55 procent is tegen.
Beperkte hulp
Ganges-project
DEN HAAG De Neder
landse betrokkenheid bij
het Ganges-project in In
dia zal op korte en middel
lange termijn vooral op
het gebied van de advise
ring liggen. Van Neder
landse leveranties zal op
beperkte schaal sprake
zijn. waarschijnlijk gaat
het om niet meer dan 45
tot 50 miljoen gulden. Mi
nister Schoo voor Ontwik
kelingssamenwerking
schrijft dit in een notitie
aan de Vaste-Kamercom-
missie voor Ontwikkel
ingssamenwerking.
Reagan wil weer
militaire hulp
voor contra's
WASHINGTON President Reagan heeft
volgens de Amerikaanse krant de Washing
ton Times besloten het Congres toestemming
te vragen de militaire hulp aan de anti-sandi-
nistische rebellen in Nicaragua te hervatten.
Daarbij zou worden gedacht aan luchtdoelge
schut of kleine luchtdoelraketten als afweer
middel tegen de gevechtshelikopters van het
Nicaraguaanse leger. Presidentieel woord
voerder Larry Speakes zei dat Reagan steeds
voorstander is geweest van steun aan de con
tra's, maar wilde verder geen commentaar le
veren op het bericht. Vorig jaar besloot het
Congres, tot groot ongenoegen van Reagan,
de militaire hulp aan de contra's te staken.
Politie maakt van
woning weer schuur
HOOGEVEEN Onder bescherming van
een twintig man sterke politiemacht heeft
de dienst gemeentewerken van de ge
meente Hoogeveen gisteren een tot wo
ning verbouwde schuur in Hollandsche-
veld in de oude staat teruggebracht. De ei
genaar van de schuur, H. Okken, ver
bouwde het door hem in 1983 gekochte
pand tot woning, nadat hem een bouwver
gunning was geweigerd omdat in agra
risch gebied niet gebouwd mag worden.
Na de actie, die rustig verliep, gingen Ok
ken en zijn vrouw meteen weer aan de
slag de schuur als woning in te richten.
Okken zegt er niet aan te denken zijn
Kand te verlaten, omdat de verbouwing
em 90.000 gulden heeft gekost.
!N HAAG Wat is de
jelopen maanden hei
it bewaarde geheim aar
J Binnenhof geweest'
[t: dat er in de PvdA
ontkenningen ter
jjt, wel degelijk verwoe
pogingen gedaan wor
Wim Kok als eerste
in naar voren te schui
rEen meerderheid var
jt partijbestuur èn he
tste deel van het frac
?stuur in de Tweede
ier menen dat Jooj
Uyl na zeventien jaai
it versleten is als stern-
trekker. De 66-jarige
:tor uit Buitenvelder
ft dit de laatste tijc
Ifs zo vaak te horen ge
;gen dat hij al een keer
'at er opnieuw indrin-
end op hem was inge-
raat, bijna door de knie-
is gegaan.
p maandag 6 januari waret
e. voorbereidingen al getrof
in voor een persconferenti»
i Den Haag. waar Den Uy
Hl aankondigen dat niet hi
aar Wim Kok de beoogd pre
ier zou zijn van de PvdA
ijzelf zou volstaan met he
og één keer, de zevende maa
Hds 1967, trekken van de lijs
dat dan nog met de ex
NV-voorzitter schuin achte
Ch op de verkiezingsaffiches
>r het vormen van een der
ijk koppel hoopte men D
volging te regelen zonde
ia't er van „vadermoord" ge
rken zou kunnen worden,
mooier was dat Den U>
iil plan uiteindelijk zelf ha
Wacht. Vandaar dat de klei
re kring ingewijden die be
ruste maandag thuis of elder
(Spannen zat te wachten, tol
at radio en-of televisie ht
t>te nieuws bekend zou m<
en. Maar op het laatste mt
«nt begon Den Uyl weer t
irzelen en vertrok hij zonde
'initief uitsluitsel te geve
)r een langdurig werkbt
joek an India. De PvdA-to
leef in verwarring achter, nt
Is in eerdere jaren, toen De
Jyl het probleem van zijn or
lölging oploste door middl
ran .besluiteloosheid
n 1972 torpedeerde hij op dï
Bnier de pogingen om NVV
oorzitter André Kloos, toeh
ertijd in linkse kringen ve-
*rd als een semi-heilige, tt
indidaat-premier te bomba-
En tien jaar later, na e
i het rampzalige tweee
ibinet-Van Agt, bleef e
leine leider eveneens in ht
Joop den Uyl wil het eigenlijk wel voor gezien houden
zadel, hoewel zwaargewichten
als van Ed van Thiin, Marcel
van Dam en Andre van der
Louw hem gesméékt hadden
op te stappen. Ook toen nam
hij de zaak dermate lang in be
raad, dat de beweging om hem
weg te werken vanzelf dood
bloedde. Maar of het deze keer
weer zo gaat?
Seth Gaaikema
Een zegsman in de PvdA-top
verwacht van niet. Nadat hij
er zijn verbazing over heeft
uitgesproken dat het gebeuren
van 6 januari „nog niet eerder
in de krant heeft gestaan", po
neert hij de stelling dat de
fractieleider de omstandighe
den nu èl te veel tegen heeft.
Wat er nu in de publieke opi
nie met Den Uyl aan de hand
is, omschrijft hij als de „vrije
val van Joop". Volgens hem
beseft de leider nu zelf ook dat
het zo niet langer gaat.
„Het weekeinde voorafgaande
aan die zesde januari werd dat
heel duidelijk. Joop was heel
erg aangeslagen door alles wat
er in de media over hem ge
zegd en geschreven was. Bijna
overal werd hij geconfron
teerd met de stelling dat hij
ondanks alles toch wat opge
brand was en dat de PvdA
met hem als lijsttrekker wei
nig kans zou hebben weer aan
de regering te komen. En die
oudejaarsconférence van Seth
Gaaikema (waarin Den Uyl
werd afgebeeld als een wat se
niele, rochelende ouwe man)
maakte hem uiteraard niet
vrolijker... Daartegenover
stonden ook nog eens al die
juichende verhalen over Lub
bers: Politicus van het Jaar, de
beste premier sinds Drees, en
zovoorts..., aldus onze zegs
man.
Wim Kok is onomstreden bij
iedereen in de PvdA die iets
in de melk te brokkelen heeft.
De Tweede-Kamerfractie is
bereid hem te accepteren en
het partijbestuur heeft Wim
Kok altijd al op het schild wil
len heffen. Drijvende kracht is
voorzitter Max van den Berg,
die het FNV-verleden van
Kok beschouwt als een garan
tie voor een onversneden link
se visie op het te voeren soci
aal-economische beleid. Van
den Berg was en is zodanig ge
porteerd voor Kok, dat hij vo
rig jaar met succes oud-minis
ter Jos van Kemenade weiger
de te accepteren als De Opvol
ger.
Niet voldoende
Wim Kok dus. Maar alle ad
viezen om deze zo snel moge
lijk te lanceren bleken voor
alsnog niet voldoende om Den
Uyl begin januari de knoop te^
doen doorhakken. Zijn aarze
ling zou vooral voortkomen uit
het gegeven dat het midden
kader van de partij, bestaande
uit de afgevaardigden van de
gewesten, zich zonder aarze
ling voor hem als enige leider
haa uitgesproken. Hij leidde
dat af uit een vergadering van
deze afgevaardigen kort voor 6
januari. Een andere vooraan
staande PvdA'er is het met die
conclusie niet eens: „Als je die
mensen vraagt of ze vóór Joop
zijn als lijsttrekker, roepen ze
allemaal luidkeels ja'! Maar
van velen weet ik dat ze dol
graag Kok naast Den Uyl zou
den zien optreden".
Het was tegen die achtergrond
dat den Uyl tot de slotsom
kwam dat hij er nog maar eens
flink over moest nadenken,
ook tijdens zijn reis door India,
waar hij overigens ook konin
gin Beatrix en prins Claus op
hun staatsbezoek nog tegen
het lijf zou lopen. Voor Den
Uyl is het te hopen dat hij het
staatshoofd ook na 21 mei nog
menigmaal zal zien, omdat zijn
partij in dat geval in kansrijke
positie betrokken zal zijn bij
de kabinetsformatie. Maar als
hij in New Delhi tot de over
tuiging mocht zijn gekomen
dat alles maar bij het oude
moet blijven, dan komt hij in
plaats van een hete van een
koude kermis thuis.
Jan Nagel
Inmiddels had ook de VARA,
waar „staatsman" Jan Nagel
de scepter zwaait over de in
formatieve programma's, in
overleg met het linkse dagblad
Het Vrije Volk besloten dat
het nu maar eens uit moet zijn
met Den Uyl. In de peiling
naar de populariteit van politi
ci, die het bureau InterView
van Maurice de Hond regel
matig in opdracht van deze
twee media verricht, lieten zij
onlangs een extra vraagje
meedraaien: wie vindt u de
beste lijsttrekker voor de
PvdA? Van de socialistische
kiezers sprak 53 procent zich
uit voor Kok en slechts 23
procent voor Den Uyh Maar
nog interessanter was wellicht
de uitkomst dat van alle kie
zers 46 procent de voorkeur
geeft aan Kok en 18 procent
aan Den Uyl.
Voegt men deze gegevens bij
de herwonnen meerderheid
voor de regeringspartijen CDA
en VVD (50 plus 27 zetels),
dan zal duidelijk zijn dat de
PvdA-top de zenuwen door de
keel gieren. „Er moet iets ge
beuren," zegt een lid van het
fractiebestuur. „De kans zit er
nu dik in dat wij onder de 55
zetels komen en dan kunnen
we het echt vergeten. Want in
dat geval zal ook het CDA vol
doende winst geboekt hebben
om zich tot winnaar van de
verkiezingen te proclameren
en ons zonder meer buiten de
deur te houden. Lubbers kan
dan zonder veel moeite zijn
tweede CDA-VVD-kabinet
formeren, met als hij het
handig speelt nog de steun
van D66 ook. Nee, die neer
waartse trend moet omgebo
gen worden en volgens mij en
vele anderen kan dat alleen
als we nu Wim Kok als beoogd
premier op het toneel schui
ven".
Ook deze zegsman verwacht
dat de leider uiterlijk op het
verkiezingscongres van de
PvdA, dat 13, 14 en 15 februari
wordt gehouden, het plan van
6 januari alsnog zal uitvoeren,
„bijvoorbeeld in zijn rede
waarmee hij het lijsttrekker
schap aanvaardt".
Hij ontkent dat Den Uyl nog
altijd streeft naar een tweede
kabinet met zijn naam. „Nee,
ik ben er zeker van dat Joop
die ambitie niet meer heeft.
Hij heeft alles meegemaakt in
de politiek en eigenlijk wil hij
het wel voor gezien houden.
Zijn enige verlangen is nog de
partij ordelijk achter te laten
en hij ziet nu wel in dat elke
dag die hij daarmee nu nog
wacht, er één te lang is".
Genuanceerd
En wat zegt de 47-jarige Wim
Kok dan van dit alles? Ogen
schijnlijk ontkent hij bij hoog
en laag dat hij Den Uyl wil op
volgen. Maar wie goed luistert,
merkt dat Kok zich heel genu
anceerd uitdrukt. Hij spreekt
alleen maar tegen dat hij Den
Uyl wil verdringen als lijst
trekker. Na de verkiezingen is
hij bereid „elke verantwoorde
lijkheid" te dragen, waaronder
dus ook het premierschap.
Maar zolang Den Uyl het ver
lossende woord niet heeft ge
sproken, kan uiteraard ook
Kok niets zeggen.
Vorige week op een PvdA-bij-
eenkomst in het Overijsselse
Nijverdal raakte hij dan ook
zichtbaar in verlegenheid,
toen hem gevraagd werd „of al
die mensen die hier zijn om de
eventuele nieuwe minister
president te zien, voor niets
gekomen waren". Na een kor
te aarzeling mompelde Kok:
„Ach, men moet de moed na
tuurlijk nooit opgeven".
Daarbij léék hij zich alleen te
richten tot de mensen in de
zaal en mensen als de Amster
dammer mr. J. Boerwinkel,
die een eenmansactie is gestart
voor Kok als nieuwe premier,
maar in feite sprak hij even
zeer tot zichzelf. Want Wim
realiseert zich maar al te goed
hoe het al die andere kroon
prinsen van koning Joop is
vergaan.
RIK IN T HOUT
LKMAAR De polifc
Bakt goede vorderingen mt
ontmanteling van „mog-
de grootste drugsbene
'an Nederland", geleid dor
Ie 42-jarige S.E. uit het Noor-
ollandse Limmen. Dat heet
'oordvoerder J. de Vries vn
rijkspolitie in Alkmaar g;>
irmiddag meegedeeld.
week opnieuw drie arrestaties
verricht. Op 7 januari werd de
36-jarige broer van E., E.H. E.
uit Purmerend aangehouden.
Hij zou hand- en spandiensten
voor het drugsimperium van
zijn broer hebben verricht en
koeriersdiensten naar onder
meer Pakistan en Curacao
hebben onderhouden.
let zogenoemde E-team vn Ook op 7 januari arresteerde
Ie rijkspolitie heeft vorje de politie de 22-jarige B.J. van
O. uit Castricum. Volgens de
politie was hij op afroep be
schikbaar en verrichtte ook hij
koeriersdiensten. Verder was
hij bemanningslid van het in
Amerika in beslag genomen
kapitale jacht van E. en trad
hij op als diens chauffeur.
Op 9 januari werd de 46-jarige
expediteur J.L. uit Ridderkerk
aangehouden. De drie ver
dachten zijn na verhoor weer
op vrije voeten gesteld. De po
litie zegt nog meer aanhoudin
gen te verwachten.
Tijdens het gehele onderzoek
zijn in Limmen en Volendam
drie handvuurwapens met
munitie in beslaggenomen. In
Amsterdam nam de politie
monsterpakken hasj en enkele
honderdduizenden guldens
aan handelsgeld in beslag. Bij
een huiszoeking in Volendam
werden vijf valse Panamese
•paspoorten aangetroffen. In
Castricum nam de politie een
nieuwe auto van E. (waarde
ruim 200.000 gulden) in beslag.
In Den Bosch vond de politie
Nederlandse paspoorten (ge
stolen) die voor hergebruik
werden vervalst. In die stad
werden ook de complete privé
en zakelijke administraties
van E.'s rechterhand, de advo
caat mr. R., door de politie
meegenomen.
M SUSKE EN WISKE DE MOOIE MILLIREM
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp.
WASHINGTON De Verenigde Staten hebben tussen 1982 en
1984 in het geheim maximaal negentien proeven met kernwa
pens gedaan. Hierdoor wordt het twijfelaèhtig in hoeverre men
kan vaststellen of een land zich niet houdt aan een mogelijk af
te sluiten verbod op kernproeven. Dit staat in een vandaag ge
publiceerd rapport van de Verdedigingsraad voor Natuurlijke
Hulpbronnen (NRDC), een particuliere Amerikaanse lobby
groep. Het rapport geeft voor het eerst een schatting van de om
vang van in het geheim genomen kernproeven onder de rege-
ring-Reagan. Een woordvoerder van het ministerie van energie,
dat proeven met kernwapens doet, bevestigde dat kernproeven
„om veiligheidsredenen" inderdaad geheim gehouden zijn. Hij
wilde echter geen aantallen noemen. Volgens andere rapporten
zijn nagenoeg alle kernproeven die tussen 1977 en 1982 werden
genomen wél bekendgemaakt
Koningin Beatrix en prins Claus onderhielden zich in het presidentieel paleis in New Delhi ge
zellig met de Indiase premier Rajiv Gandhi en diens echtgenote Sonia.
(Vervolg van de voorpaginaj
NEW DELHI „Het groei
end aantal handelsbetrekkin
gen, joint-ventures en projec
ten op het gebied van ont
wikkelingssamenwerking
tussen Nederland en India
stemt tot grote tevredenheid,
maar wij zijn er nog niet. Er
is ruimte voor verdere ex
pansie". Dit zei de Indiase
.president Zail Singh in zijn
tafelrede tijdens het staatsdi-
ner met koningin Beatrix en
prins Claus.
Zail Singh noemdehet be
zoek het eerste dat het ko
ninklijk paar brengt aan een
Dérde-Wereldland, „een
mijlpaal in onze wederzijdse
geschiedenis". Hij roemde
onder meer het verantwoor
delijkheidsbesef dat Neder
land aan de dag legt ten op
zichte van de minder bedeel
de naties in de wereld. „Het
is uitzonderlijk dat uw parle
ment ondanks begrotingste
korten en loonmatiging toch
voorstander blijft van verho
ging van de bedragen die aan
ontwikkelingssamenwerking
worden besteed. De belang
stelling van uw koningshuis
voor deze zaken stemt ons
dankbaar. Het is uw zachte
hand achter de schermen",
aldus de president.
Koningin Beatrix sprak in
haar rede bewondering uit
voor de levendigheid en de
veerkracht van de Indiase
democratie, de persvrijheid,
de openheid en het hoge in
tellectuele niveau van de po
litieke discussies. „Velen in
ons land bewonderen niet al
leen de grote vooruitgang die
India de afgelopen jaren
heeft gemaakt, maar ook de
wijze waarop dit gebeurt. De
successen op economisch ge
bied zijn indrukwekkend",
aldus de koningin. „Wij ver
heugen ons over de samen
werking van onze landen op
dit gebied en ook verheugen
wij ons er op enkele van deze
Koningin Beatrix geeft een magnolia water die zij heeft ge
plant in het park rond het Raj Gat monument.
prestaties de komende dagen
zelf te mogen aanschouwen".
Vandaag bezochten koningin
en prins de stad Allahabad.
Deze stad ligt aan het 550 ki
lometer lange stuk van de
Ganges dat Nederland in sa
menwerking met India be
vaarbaar gaat maken. Boven
dien woonden zij 's morgens
een gedeelte bij van de ont
moeting tussen het Neder
landse en Indiase bedrijfs
leven. Aan het eind van deze
dag bood het koninklijk paar
zijn gastheren een concert
aan door het Schönberg-en-
semble, dat voor dit doel spe
ciaal uit Nederland is overge
vlogen.
ADEN Hoewel de vermoe
delijke leiders van de mislukte
staatsgreep in Zuid-Jemen
zouden zijn terechtgesteld, is
vandaag voor de derde achter
eenvolgende dag hevig ge
vochten in de hoofdstad Aden.
Zuid-Jemen is een bondgenoot
van de Sovjet-Unie, die er vol
gens schattingen rond 18.000
militairen heeft gelegerd. Vol
gens berichten uit Aden staat
vast dat de „Sovjet-troepen op
straat zijn".
Niet bekend is, in hoeverre de
den bieden. De leiders van de
poging tot staatsgreep zouden
tegenstander zijn geweest van
de voorzichtige toenaderings
pogingen tot het Westen van
president Mohammed. De Li
bische leider Khadaffy heeft
gisteren toestemming ge
vraagd aan Noord-Jemen om
Libische troepen te sturen
naar Zuid-Jemen. Libisch-
Arabische vredestroepen zou
den „een eind moeten maken
aan de broedermoord in Zuid-
Jemen".
Sovjet-troepen deel zouden ne
men aan de gevechten. Vol
gens westerse diplomatieke
bronnen is het vliegveld van
Aden gebombardeerd en rij
den er tanks door de straten.
Het paleis van president Ali
Nasser Mohammed en andere
openbare gebouwen zouden
zijn beschoten. Volgelingen
van Abdul-Fatah Ismail, een
van de leiders van de mislukte
coup, zouden de hoofdstad on
der controle willen krijgen,
terwijl de aanhangers van pre
sident Mohammed verzet zou-
WASHINGTON Zes de
monstranten hebben vandaag
in Washington een kantoor
van Shell Oil bezet uit protest
tegen de activiteiten van de
Koninklijke Shell in Zuid-
-Afrika. De demonstranten
gingen het kantoor gister
avond binnen en na een dis
cussie met medewerkers van
Shell, besloten zij de nacht in
de conferentiezaal van het
kantoor door te brengen.
Woordvoerder Bill Lafielda
zei dat de demonstranten had
den aangegeven dat zij voor
onbepaalde tijd in het gebouw
willen blijven en dat het be
drijf niet van zin is hen te
dwingen te vertrekken. Een
van de bezetters is Randall Ro
binson, de directeur van
Transafrica, die de dagelijkse
demonstraties voor de Zuida-
frikaanse ambassade in Was
hington heeft georganiseerd.
