Bisschop Bomers
fel tegen
„oecumenische
schijneenheid'
TAFEL
Onze cultuur dreigt kleurloos te worden
Opnieuw onrust
op Tempelberg
in Jeruzalem
CeidoeSomant
kerk
wereld
beroepingen
HULPBISSCHOP LESCRAUWAET:
Zonder smet of blaam? en
weer
ACHTERGROND
i£cidóe6ou*a/nt
WOENSDAG 15 JANUARI 1986PAGINA
,111
In Ethiopië 7000 christenen gevangen
In Ethiopië bevinden zich ongeveer 7000 christenen, onder
wie 200 priesters, in gevangenschap. Dit staat in het jongste
verslag van APS (All Africa Press Service), dat is uitgegeven
door de Afrikaanse protestantse Kerk in de Kenyase hoofd
stad Nairobi. De vervolging van christenen in Ethiopië is in
1977 begonnen als onderdeel van een regeringsplan om „het
christendom weg te vagen", zo schrijft APS. Een aantal van
de gevangenen is in de eerste plaats opgepakt in verband met
het lidmaatschap van een illegale politieke beweging of van
een opstandige organisatie. De onderdrukking van christenen
treft vooral de evangelische en de lutherse Kerk.
Britse kathedraal heft toegangsgeld
De Ely-kathedraal bij Cambridge gaat toegangsgeld heffen
van toeristen. Vanaf 1 maart moeten toeristen anderhalf pond
(circa zes gulden) entreegeld betalen. Hiertoe is besloten na
dat ondezoek had uitgewezen dat bezoekers aan wie werd ge
vraagd een pond (vier gulden) te schenken gemiddeld 36 pen
ce (circa 1,50 gulden) gaven. Jaarlijks bezoeken circa 200.000
toeristen de kathedraal, waarvan de eerste steen werd gelegd
in 1083. Open blijven als toeristische attractie kost geld, aldus
Green. Het toegangsgeld zal gebruikt worden voor het onder
houd van de kathedraal.
Vlak voor de Week van Ge
bed voor de Eenheid en kort
voor het begin van de dialoog
tussen protestantse kerken
uit Nederland en het Vati-
caan heeft bisschop Bomers
van Haarlem gewaarschuwd
tegen „oecumenische schij-
neenheid". Het Tweede Vati
caanse Concilie heeft „meng-
vieringen van de rooms-ka-
tholieke Eucharistie en het
reformatorische Avondmaal
heel duidelijk afgewezen.
Ook de zogenaamde eucha
ristische gastvrijheid is geen
goede vorm van streven tot
eenheid," aldus Bomers in
„Samen Kérk", het informa
tieblad van het bisdom Haar
lem. „Het gevaar is levens
groot dat dit soort ondoor
dachte praktijken tot een nog
grotere verdeeldheid onder
de christenen zal leiden." Tij
dens zijn bezoek aan ons
land, vorig jaar mei, sprak de
paus zich in dezelfde geest
uit: eenheid in viering van de
sacramenten kan alleen als
er eenheid is in leer, aldus de
paus.
Eucharistie en Avondmaal
zijn volgens mgr. Bomers „zo
wezenlijk en diepgaand ver
schillend dat het geen zin
heeft dit sacrament (dat bij
uitstek het sacrament van de
eenheid is) samen te vieren".
Het getuigt ook van „een ab
soluut onverantwoord om
gaan met het allerheiligste
van ons geloof, wanneer men
zich tevreden stelt met
schijnheid".
Het getuigt bovendien „van
weinig begrip voor wat de
oecumenische beweging is".
Als eerste beginsel van de oe
cumenische beweging stelt
het Tweede Vaticaanse Con
cilie dat van „de ene en enige
Kerk". In eenheid van geloof
en liefde samen de heilige
eucharistie vieren is namelijk
het einddoel en het sluitstuk
van de eenwording, aldus
mgr. Bomers. „Het is het hart
van de christelijke eenheid.
Dit einddoel degraderen' tot
een middel tot ja, wat ei
genlijk? is de zaak op zijn
kop zetten."
De bisschop van Haarlem
Evangelische en reformatorische
christenen zoeken toenadering
De Evangelische Alliantie wil meer dan voorheen als plat
form fungeren voor de ontmoeting tussen evangelische en re
formatorische christenen. In dit kader vond maandag en
dinsdag een conferentie te Dalfsen plaats, waar prof.dr. K.
Runia (Kampen) en de evangelist Ben Hoekendijk hebben ge
sproken. De 120 deelnemers stelden in een unaniem aangeno
men verklaring vast dat er een grotere bereidheid is om naar
elkaar te luisteren.
Reformatorische christenen zijn afkomstig uit de gerefor
meerde gezindte. Evangelische christenen kenmerken zich
door hun nadruk op het persoonlijk geloofsleven en hun vrije
gemeenteopvatting. Zij hechten minder aan kerkelijke struc
turen en belijdenissen.
Evangelische en reformatorische christenen hebben elkaar te
vaak genegeerd en bekritiseerd en veronachtzaamd, aldus de
deelnemers, die zich hierover verootmoedigen en dit als
schuld belijden. Mede door deze houding hebben zij de ver
kondiging van het evangelie ernstig in de weg gestaan.
doet in zijn artikel, getiteld
„De eenheid van alle christe
nen", een klemmend beroep
op alle betrokkenen om waar
deze praktijken bestaan, er
mee te stoppen.
Twintig jaar na de sluiting
van Vaticanum II is naar zijn
mening in de Rooms-Katho-
lieke Kerk de oecumenische
beweging nog springlevend.
Ook de buitengewone synode
heeft onomwonden uitge
sproken dat er geen weg te
rug is.
Behalve het beginsel van de
oecumenische beweging als
de ene en enige Kerk stelt
het Concilie dat Christus het
ambt van verkondiging, be
stuur en heiliging heeft toe
vertrouwd aan de twaalf
apostelen met Petrus aan het
hoofd.
De christenen hebben echter
hun onderlinge eenheid niet
gehandhaafd. Gemeenschap
pen hebben zich afgeschei
den van de volle gemeen
schap van de (Rooms-)Katho-
lieke Kerk, „en dit soms niet
zonder schuld aan beide zij
den". In deze afgescheiden
gemeenschappen worden
soms enige, soms ook zeer
vele en uiterst belangrijke
elementen van kerk-zijn aan
getroffen, zo erkent het Con
cilie. Maar het leert ook: „al
leen door de Katholieke
Kerk van Christus als het al
gemene heilsmiddel kan men
toegang hebben tot de hele
volheid van de heilsmidde
len".
„Wij zouden ons in Neder
land moeten realiseren dat
oecumenisme hier geen puur
Nederlandse aangelegenheid
kan zijn. De (Rooms-)Katho-
lieke Kerk van Nederland
maakt wezenlijk deel uit van
een wereldkerk. Wie met
deze factor geen rekening wil
houden, bewijst het oecume
nisme een slechte dienst," al
dus bisschop Bomers.
Wie in het dal blijft ziet
nooit de andere kant van de
berg.
Engels spreekwoord
Israëlische politie probeert de orde te herstellen op de Tem
pelberg.
Op de Tempelberg in de oude
stad Jeruzalem is het gisteren
tot een treffen gekomen tus
sen de politie en Arabieren
nadat Israëlische parlementa
riërs voor de tweede keer
deze zowel voor moslims als
joden heilige plaats bezoch
ten. De parlementsleden, die
vorige week naar de Tempel
berg gingen voor een onder
zoek naar vermeende illegale
bouwwerkzaamheden door
de Arabieren, moesten op
nieuw de wijk nemen toen er
gedreigd werd dat er „bloed
zal vloeien".
De politie gebruikte traan
gasgranaten en voerde een
charge uit op ongeveer 200
Arabische jongeren voor de
El-Aksa-moskee. Twintig
van hen werden opgepakt.
De menigte zong „Wij zijn
het zwaard van Mohammed
tegen de joden" en ontstak in
woede toen een rechtse afge
vaardigde, rabbi Eliezer
Waldman, bij de moskee een
joods gebed begon. De islami
tische autoriteiten protesteer
den onmiddellijk dat Wald-
fnan de belofte had verbro
ken de Arabieren op de Tem
pelberg niet te provoceren.
De parlementaire delegatie
verliet de Tempelberg zonder
haar onderzoek te hebben
kunnen uitvoeren.
Linkse parlementsleden heb
ben Waldman scherp becriti-
seerd dat hij op de Tempel
berg het joodse gebed voor de
doden („kaddish") voordroeg.
„Het was provocatie", zei de
parlementariër Shulamit
Aloni die sprak over een „ge
vaarlijk proces dat het poli
tieke conflict tussen de Ara
bieren en ons kan verande
ren in een Jihad (islamitische
heilige oorlog)". Rechtse
volksvertegenwoordigers zei
den dat de spanningen zijn
veroorzaakt door de islamiti
sche autoriteiten.
Kerkbestuur
wil
ontruiming
kerk door
politie
Het kerkbestuur van de H.
Hartkerk in Breda, die op
last van mgr. Ernst van Bre
da gesloten wordt, wil de be
zetters uit de kerk halen met
hulp van de politie. In het
tweede kort geding tegen
drie parochianen van de
kerk, die haar willen behou
den, vroeg de advocaat van
het kerkbestuur, mr. F. Kra
mer, gistermiddag aan de
rechter met klem machtiging
tot ontruiming te geven.
In zijn vonnis van 9 januari
verklaarde de rechter de be
zetting van de kerk onrecht
matig. Hij legde toen geen
politiedwang op, omdat de
bezetters hadden toegezegd
de kerk bij een veroordelend
vonnis vrijwillig te zullen
ontruimen. Mr. Kramer
vroeg de rechter nu korte
metten te maken met de be
zetters, die het vonnis van de
rechter volkomen negeren.
Hij vroeg een vonnis op zo
kort mogelijke termijn. Ad
vocaat mr. L. Hanssen deelde
namens de gedaagden mee
dat zij weten dat zij onrecht
matig handelen. De bezetters
doen een beroep op de grond
wettelijke vrijheid van gods
dienst. Zij zullen echter de
bezetting voortzetten totdat
„kerkrechtelijk" in hoger be
roep in Rome over het besluit
van de bisschop is beslist.
Een delegatie van de bezet
ters is intussen naar Rome
vertrokken. Men heeft tele
fonisch laten weten dat
Rome zich in verbinding zal
stellen met de nuntius in ons
land, die dan contact zal op
nemen met de bisschop. Van
schorsing van het besluit van
de bisschop van Breda, zoals
de bezetters eisen, bleek nog
geen sprake te zijn.
De president van de Bredase
rechtbank zou vandaag uit
spraak doen. De bezetters
hebben dit keer laten weten
dat ze zich bij een ontruiming
door de politie zullen laten
wegdragen en geen geweld
zullen gebruiken.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Groenekan, L.Schaafs-
ma te Zuilichem-Nieuwaal; te Doe-
tinchem (toezegging); M.G. Pettinga
en mevrouw E.S. Pettinga-Burger
te Longerhouw-Schettens-
Schraard-Wons (part-time); te 's
Grevelduïn-Kapelle en Vrijhoeve-
Capelle G.S.A. de Knegt te Huizen.
Remonstrantse Broederschap
Beroepen te Delft, part-time. me
vrouw dr.C.M.G.Berkvens-Steve-
linck, kandidate te Schiedam, die
dit beroep heeft aangenomen.
„Laat ik beginnen met te
zeggen, dat het voor het eerst
in de geschiedenis van de
Kerk was, dat er een speciale
synode over een concilie
werd gehouden om te zien
wat van de conciliedocumen
ten terecht gekomen was. In
twintig eeuwen hebben we
heel wat concilies gehad,
maar nooit werd daarover la
ter een synode gehouden. Nu
gebeurde dat wel. Dat was
dus een nieuw feit.
Tweede opmerkelijk punt
was dat er zoveel synode-bis
schoppen uit zogenaamde
Derde-Wereld-landen kwa
men. Er waren om maar iets
te noemen 34 bisschoppen uit
Afrika tegenover 24 uit Eu
ropa. Dat weerspiegelt ook
aardig de werkelijke verhou
dingen in de wereldkerk. Als
je bijvoorbeeld het aantal ka
tholieken vergelijkt, wereld
wijd, ten tijde van Vaticanum
II en nu, dan is er in twintig
jaar een toename geweest
van 175 miljoen katholieken,
voor het merendeel in het
zuidelijk halfrond. Zeer te
recht heeft men ook opge
merkt dat hier eigenlijk pas
voor het eerst sprake was
van een echte wereldkerk,
een global church.
Als derde opmerkelijk punt
zou ik willen noemen: de
grote eensgezindheid en de
zeer ontspannen sfeer waarin
alles zich heeft afgespeeld.
Op het tweede Vaticaanse
Concilie was duidelijk sprake
van de aanwezigheid van
twee stromingen: een ver
nieuwingsgezinde en een die
meer naar het behoudende
neigde; dat was nu absoluut
niet het geval. Er was een ge
meenschappelijk vertrekpunt
en daar is zeer eensgezind
Van 25 november tot 8 december werd in Rome de buiten
gewone bisschoppensynode gehouden. Alle bisschoppen
conferenties uit de hele wereld waren daarbij aanwezig.
Voor Nederland was dat kardinaal Simonis. Als zijn advi
seur trad op dr. Lescrauwaet, hulpbisschop van Haarlem.
In het Haarlemse bisdomblad Samen Kerk zette hij nog
eens duidelijk uiteen waar het in Rome volgens de bis
schoppen om te doen was.
over nagedacht. Dat is de
sfeer op deze synode ook ten
goede gekomen. Die was toch
anders dan bijvoorbeeld tij
dens de synode van 1971 die
ik ook heb meegemaakt.
Weinig weerklank
Wat was nu de bedoeling van
deze synode? Kort samenge
vat: wat hebben we met de
resultaten van vaticanum II
praktisch gedaan? We heb
ben er over gehoord, we heb
ben erover gelezen. Maar hoe
hebben we het in praktijk
gebracht? En dan blijkt dat
die resultaten ervan slechts
ten dele weerklank gevon
den hebben. Er zijn zestien
documenten vanuit het con
cilie verschenen, maar die
zijn niet eens in alle talen
vertaald. Die resultaten blij
ken met name nog niet be
kend genoeg bij het kader,
dat er te weinig vertrouwd
mee is geraakt. En dat ligt
dan ook aan de documenten
zelf, die nogal uitgebreid eri
veelal ook niet zo gemakke
lijk leesbaar zijn.
Een tweede reden van deze
synode lag in het feit dat er
in twintig jaar enorm veel is
veranderd. Sinds het concilie
verkeren we althans in het
westen in een soort twijfel
zucht aangaande vroegere
waarden en normen. Dat
maakt mensen onzeker. Het
westen is groot geworden on
der invloed van het christen
dom, maar het christendom
dreigt naar de binnenkamer
te verdwijnen. Onze cultuur
dreigt neutraal te worden,
kleurloos. Op organisatorisch
gebied is er binnen de Kerk
veel veranderd en vindt er
op allerlei niveau's overleg
plaats, maar dat betreft meer
structuren en vormen, de ei
gen inhoud van het christe
lijk geloven dreigt te weinig
ter sprake te komen. De
diepte-dimensie ontbreekt.
Moeizame toepassing
Daarnaast zijn er ook andere
onderwerpen ter sprake ge
komen, zoals de communica
tie tussen de plaatselijke ker
ken en het Romeinse cen
trum en de spanningen bin
nen plaatselijke bisschoppen
conferenties. Ook de oecume
ne is daarbij genoemd. Ik
herinner me nog dat tijdens
Vaticanum II er driftig over
gestreden werd of de katho
lieke kerk wel deel zou ne
men aan de oecumenische
beweging; nu was dat geen
kwerstie meer De oecume
nische verantwoordelijkheid
werd algemeen aanvaard als
een gegeven
Wel kwamen daarbij enkele
problemen aan de orde, na
melijk hoe de Kerk hulp kan
bieden aan kinderen uit ge-
Mgr. J. Lescrauwaet
mengde huwelijken en of
men niet te gemakkelijk oor
deelt 9over deelname aan het
avondmaal.
Op de synode kwam tot ui
ting dat het waarmnaken
van de pluriformiteit binnen
de Kerk moeilijker is dan ti-
ujdens Vaticanum II werd
verondersteld. Om maar ietst
te noemen: het latijn werd
afgeschaft als enige liturgi
sche taal. Maar dat was wel
een eenheidsmiddel. Ook de
toepassing van het concilie in
de parochies is niet zo snel
verlopen als aanvankelijk ge
dacht werd. Dat gaf toch
meer spanningen dan voor
zien werd.
En nu verder
Wat zullen we nu straks van
die synode bemerken? Laat
ik dit voorop stellen: de uit
komst van Vaticanum II is
voor niemand een punt van
discussie geweest. Dat is een
feitelijk gegeven, maar hoe
moeten wij ermee verder?
Daarbij is opgemerkt dat de
term Volk Gods te zeer een
sociologische invulling heeft
gehad. Natuurlijk is de Kerk
Volk Gods, maar in de Heili
ge Schrift duidt de typering
op het geroepen zijn door
God. We zullen er dus tevens
meer een theologische bete
kenis aan moeten geven.
Er is voorgesteld om een
soort charter op te stellen,
waaruit je kunt zien: ja, jij
bent katholiek. Ik vind dat
geen gek idee. Zoals het
Evangelie merkwaardig ge
noeg een universele kracht
heeft, zo zou ook kort samen
te vatten moeten zijn wat ons
katholieken in de hele we
reld eigen is. Katechetisch
zal men dat dan verder in
elk land op eigen manier na
der open moeten kunnen
vouwen.
Er is ook besloten om een
leesbare samenvatting te ge
ven van wat het tweede Va
ticaanse concilie ons aange
boden en voorgehouden
heeft. Dat lijkt me een zeer
praktisch idee, dat gemakke
lijk te realiseren moet zijn.
Tenslotte zou ik dit nog wil
len zeggen: ik ben heel blij
dat ik deze synode heb mo
gen meemaken. Er was een
zeer grote openheid, grote
eensgezindheid en een broe
derlijke sfeer, maar dat had
ik al gezegd. De paus was
steeds bij alle zittingen aan
wezig, maar op het verloop
ervan heeft hij in feite geen
invloed uitgeoefend.
Er is wel gezegd en geschre
ven dat hij een of andere bis
schop bij zich heeft geroepen
en dat die dan naderhand
verklaarde dat hij iets anders
bedoeld had te zeggen. Maar
of dat waar is, zou ik zeker
niet durven beweren. Mij is
althans daarvan niets be
kend. Ik weet wel dat de
paus achtereenvolgens alle
deelnemers bij zich aan tafel
heeft genodigd, maar dat zou
ik dan toch willen uitleggen
als een oprechte blijk van
collegialiteit.
Wel is het zo dat bij de tot
standkoming van de uitein
delijke synode-tekst de
Duitstalige groep veel heeft
bijgedragen. Maar misschien
komt dat omdat daar meer
theologen bij waren. Boven
dien waren zij tot heel con
crete punten gekomen. Maar
daarbij is van enig terug
schroeven van Vaticanum II
geen sprake geweest. Zo daar
al vrees voor bestond, en dat
proef ik wel uit publicaties in
de media, dan deel ik die ab
soluut niet.
TIJN HOTTINGA
In het reeds lang slepende meningsverschil tussen de Lj j,
delijke Specialistenvereniging (LSV) en staatssecretaris M )en
der Reijden van volksgezondheid hebben beide partijen nii lef
we stellingen betrokken. De LSV wil een anderhalf jaar lTë
leden gesloten akkoord met het kabinet opzeggen, dat beo
jonge specialisten aan de slag te helpen. En de staatssecre el
ris beraamt plannen voor een algemene verlaging van lcje
specialistentarieven. w>
De specialistenvereniging zag de bui kennelijk hangen ins.
heeft het NIPO daarom laten onderzoeken hoe de burpg
denkt over de medische specialist. Dat onderzoek wo ke
noodzakelijk genoemd, omdat in de afgelopen jaren volgi1 e
de LSV herhaaldelijk een negatief beeld van de specialist
gepresenteerd. Niet in de laatste plaats door staatssecreta T
Van der Reijden. De uitslag van het onderzoek zal niema
verbazen: in ons land wordt uitermate positief over de spe ïf
alist gedacht. In een publikatie van de LSV over het ond
zoeksresultaat wordt een medische figuur opgevoerd zoniw^
enige smet of blaam. De conclusie ligt voor de hand:
staatssecretaris moet nu niet verder zeuren en als hij t< y.
nog onaardige dingen over de specialisten durft te zegg
dan weten de burgers van ons land wel beter.
Het NIPO-onderzoek is niet meer dan een eenvoudig p^a
linkje naar de mening van „het volk" over status en functha
neren van de specialist. Het mist elk niveau om als serieire-
reactie te dienen op de zorg, die politici hebben over de s v0,
gende kosten var» onze volksgezondheid en het aandeel i [er
de specialisten daarin hebben. Daarover wordt in het ond^;
zoek met geen woord gerept. Dat mag natuurlijk, maar tje
heeft het geen pas uit te halen naar de politici en de spe< vei
list als de verdrukte onschuld op te voeren. gg]
ALLERLEI mensen die verantwoordelijkheid dragen v/ei
het functioneren van onze maatschappij, doen sinds jaar1 de
dag hun best greep te krijgen op het immense vraagstuk imc
de kostenbeheersing in de gezondheidszorg. Daarbij ontop1
men ze er niet aan belangrijke kostenmakers onder de 1 VI
te nemen, dus ook de specialisten. Uit die kring mag zinint
tegenspel worden verwacht, maar zo'n opinieonderzoeeei
kan daar niet toe worden gerekend. nis
In de LSV-publikatie wordt over het resultaat bijvoorbe ^e'
gezegd: „Bovendien zijn de burgers van mening dat de s
cialisten terecht een hoger inkomen hebben". Een waarhma
als een koe, want natuurlijk mogen vaklui die nogal eens ma
hun tenen moeten lopen inclusief medische specialisdat
méér verdienen dan iemand die na een dagtaak van it0i
vastgesteld aantal uren onbekommerd onderuit kan gaan. !"e
dien het NIPO echter had geïnformeerd of het redelijk
dat medische specialisten binnen hun dienstverband met ;{0]
kenhuizen er ook een winstgevende particuliere praktijk hui
na houden een situatie waartegen al jaren bezwaar wo itri
gemaakt dan zou het'antwoord waarschijnlijk meer a tet
knopingspunten hebben opgeleverd.
Zijn de specialisten dan toch de kwaaie pieren? Zo'n ajrc
simpel onderzoekje, dat specialisten als Brave Hendriken
schildert, brengt helaas het risico met zich mee dat zo'n r< ,ev
tie wordt opgeroeperi. Daarom heeft de LSV zich er |ro
slechte dienst mee bewezen. Veel zinvoller is een concliler
van de medisch-specialist A.J. van den Hoorn, die in de 'oe
kenfondspublikatie „Inzet" verklaart dat de moeilijke 198
heersbaarheid van de gezondheidszorg vooral komt door
onjuiste gedrag van (te veel eisende) verzekerden, zieh
huisbesturen én specialisten".
Winterse buien
DE BILT (KNMI) De lucht
druk is na het voorbijtrekken
van de stormdepressie van de
afgelopen nacht gestegen met
ongeveer 30 hpa (Hpa is de af
korting van de nieuwe inter
nationale eenheid van lucht
druk, de hectopascal. In waar
de is hij exact gelijk aan de ou
der weste millibar).
Tot en met vrijdag staat het
weer onder invloed van een
rug van hogeluchtdruk, maar
er vallen wel af en toe regen-
sneeuw- of hagelbuien. De be
wolking breekt af en toe, zodat
we niet helemaal van de zon
verstoken blijven. De opkla
ringen zorgen echter ook voor
nachttelijke afkoeling. Het
kan plaatselijk licht vriezen
met een minimumtemperatuur
tussen plus twee en min drie
graden. Morgenmiddag ligt het
maximum bij een graad of
vier.
De wind is noordwest, in het
binnenland matig en aan de
kust krachtig. In het weekein
de neemt de invloed van de
pressies weer toe, de tempera
tuur gaat enkele gr.aden om
hoog, maar er valt ook van tijd
tot tijd regen.
Weersvooruitzichten vooi
Europese landen, medegedeeld t
het KNMI, geldig voor vrijdag e~
terdag:
Groot-Britannie en Ierland;
wolking en af en toe regen. Mie
temperatuur oplopend tot eer
of tien.
Zuid-Scandinavie; vrijdag af
zon, zaterdag in het westen re
Middagtemperatuur van min t
oplopend naar plus twee graden.
Benelux: vrijdag wisselend bewi
en plaatselijk een bui, zaterdag
bewolking en nu en dan regen,
dagtemperatuur vrijdag rond 4, z
dag omstreeks 7 graden.
Duitsland: vrijdag enkele opkla
gen en lichte vorst. Zaterdag veel
wolking en van het westen
bij middagtemperatuur va
graden boven nul.
fR
Frankrijk: wisselvalig met en
buien. Middagtemperatuur van 5
den in het noorden en oosten ttpi
in het westen. Aan de Rivièra ti
ratuur oplopend tot circa 15 gr;
Spanje en Portugal: zonnige peril
en op de meeste plaatsen droog.
dagtemperatuur tussen 10 en 1(
i het nz
Italië en Joegoslavische kust:
het zuiden wegtrekkende regen a
..i, overigens ook perioden met
Middagtemperatuur van 6 grade
het noorden tot 12 graden i_ u~' n'
den.
Alpengebied: vrijdag plaatijy
sneeuw, zaterdag in de lagere gi
den pok regen. Middagtempera 113
vrijdag juist onder nul, zaterdag
plus drie.
"d
Stoofpot van
wintergroenten met
spek yoghurtvla
met pruimen
Wie met z'n tweeën is heeft
het volgende nodig: 2,5 dl
water, laurierblad, peper
korrels, tijm, 250-300 g
zuurkoolspek, Vt tot 1 kg
aardappelen, 200 g winter
wortel, 250 g koolraap, 1
grote ui, zout, 25 g margari
ne;
10 gedroogde pruimen, cir
ca 25 g suiker, 2,5 dl yog
hurt, 2,5 dl gele vla (2,5 dl
melk, 12 g custard, 15 g sui
ker).
Breng het water met laurier
blad, peperkorrels en tijm
aan de kook en leg er het
spek in. Laat het zuurkool-
spek (dat is al gezouten) een
half uur zacht koken. Zeef
de massa. Doe het overgeble
ven kookvocht terug in de
pan, leg er de geschilde en in
vieren gesneden aardappe !ne
in met daarop in dui agS
schijven verdeelde wortel ng<
repen koolraap en dui Hé
snippers ui. Vul het spyed
kookvocht zo nodig met
ter aan, zorg dat het zo 'n den
centimeter hoog staat. Fifi
weinig zout toe, leg het s; 'jfs
op de groenten en laat
massa koken tot aardapi
en groenten gaar zijn,
duurt zo'n twintig min ut 1
Snijd het spek in stev -I
plakken. Schep de aard
pel-groentenmassa door p
kaar, voeg eventueel zout
en doe er de margarine blnd
Voor een stoofpot won 'S*
aardappelen en groenten i l?,
fijngestampt zoals voor <m,(
stamppot. Een stoofpot m n
wat nattig zijn. Leg er in
schaal het spek op.
Was vandaag de pruimen
zet ze onder water w
Kook de vruchten morgen
het weekwater met sui
zacht. Probeer zo min mc v
lijk kookvocht over te h
den, kook de pruimen zo
dig even zonder dek
Maak een kleine portie
door de ingrediënten in
pan te mengen, het menl
roerende aan de kook
brengen en vervolgens om
af en toe roeren koud te
ten worden. Meng yogh
en vla en leg het mengsel
de afgekoelde pruimen.
JEA.
nd
r
Afllf
