„Kerken overwinnen paniek alleen
in echte dialoog met derde wereld"
HFTÏÜ1
TAFEL
kerk
wereld
PROF. FIOLET: KERK IS GROTER DAN EUROPA
Aantal predikanten
zal Wet Gelijke
Behandeling negeren
Opvolger Helder Camara
weigert mis voor militairen
Zinloos geweld
fa
ACHTERGROND
EüdóaQowuvnt
zaterdag 28 december 1985 pagina
Sïï
Nederlandse belangstelling voor evangelisatie per satelliet valt tegen
De Nederlandse belangstelling voor Explo 85, een wereldwijd
evangelisch congres via satelliet in 100 landen, valt tegen. In
plaats van de verwachte 900 deelnemers hebbben zich slechts
300 mensen aangemeld. Dit zal echter geen afbreuk doen aan
de kwaliteit van het congres, aldus Hans Pruis, directeur van
het Instituut voor Evangelisatie te Doorn. Er is volgens hem
- vooral in Europa behoefte aan Explo. Veel Europese christenen
zien weinig weinig vrucht van hun evangelisatiewerk. Het is
goed dat ze via satellietverbindingen in contact komen met ge
loofsgenoten in andere continenten, aldus Pruis.
Explo '85 is gisteren begonnen en duurt tot en met dinsdag 31
december. De deelnemers zijn verspreid over honderd confe
rentiecentra in 54 landen die via een satelliet elke dag twee
uur met elkaar worden verbonden. In Nederland zijn hiervoor
de Flevohof in de Flevopolder en De Burght in Burgh-Haam-
stede (Zeeland) afgehuurd. Aan Explo 85, georganiseerd door
Campus Cruisade for Christ, nemen naar verwachting een half
miljoen mensen deel. Daaraan werken onder anderen mee de
evangelisten Billy Graham en Louis Palau en de leider van
Campus Cruisade, Bill Bright. Het Nederlandse programma be
staat uit bijbelstudie, gebed, getuigenissen en werkgroepen
i evangelisatie.
allerlei
Alle goede dingen die
voor kwade doeleinden
worden misbruikt, zijn
erger dan die dingen
welke van nature
slecht zijn.
Charles Dickens
Deze week was het
Kerstmis. Of we het
hoogfeest ook hebben ge
vierd is vers twee. Al in
1968 stelde professor
H. A. M. Fiolet, die in ok
tober afscheid heeft ge
nomen als secretaris van
de Nederlandse Raad van
Kerken, dat het niet zo
zeer gaat om de eenheid
van de kerk maar om de
vraag of er in de nabije
toekomst nog wel een
kerk zal zijn. In 1985
moet hij constateren, dat
het antwoord zich sneller
heeft aangediend dan hij
voor mogelijk had gehou
den.
De kerken, niet in de laatste
plaats de rooms-katholieke,
zijn in een zware crisis ver
zeild geraakt. „De roomse
kerk is vanaf het concilie van
Trente, dus vier eeuwen lang.
geloofslui geweest", stelt hij
met spijt vast, „zelfs de meest
schokkende gebeurtenissen
hebben geen invloed op haar
gehad. Het gevolg is. dat de
wereld haar ontgroeid is. De
enige manier voor de kerken
aan het dodelijk isolement te
ontsnappen is met de derde
wereld in dialoog te gaan.
Daar moet de redding van
daan komen".
Vijftien jaar heeft hij het vuur
van de oecumene binnen de
Raad van Kerken aangehou
den. Een enorm karwei. Het
is Fiolet geweest, die de
rooms-katholieke kerk als
eerste in de wereld in een na
tionale Raad van Kerken
heeft geloodst. Hij is ook in
grote mate verantwoordelijk
voor de sterk verbeterde ver
houding tussen de kerken on
derling. Maar de paniek slaat
toe. De kerken vragen zich af
hoe het verder moet.
Paniek
Minder oecumene, omdat de
kerken zich in het eigen bol
werk terug trekken uit angst
voor de secularisatie?
„Ja, daarmee hebben alle ker
ken te maken. De deelname
aan kerkwerk neemt beang
stigend af en dat zaait paniek.
Stuk voor stuk hebben ze het
druk met de sores in eigen
kring. De belangrijkste vraag
voor de kerken is helaas: hoe
houden we onze mensen
vast?"
Waaruit verklaart u de ver
splintering, met name van de
rooms-katholieke kerk?
„Uit het feit, dat ze zich veel
te lang afzijdig van de wereld
heeft gehouden. Laat ik het
eens heel scherp zeggen: de
kerken zijn nooit in staat ge
weest het evangelie te lezen
naar aanleiding van de laatste
nieuwsberichten. We mogen
de Schrift natuurlijk niet la
ten buikspreken, maar er
moet wel een relatie zijn tus
sen bijbels denken en de actu
aliteit. Met name de rooms-
katholieke kerk heeft het er
heel moeilijk mee. omdat ze
vier eeuwen geloofslui is ge
weest. Zo'n achterstand haal
Terwijl prof. Kuitert tegen de
kerken zegt:.. Houdt toch op
politiek tè bedrijven", roept u:
..Gaat in gesprek met de we
reld". Twee verschillende
kerkbeelden?
„Ik zie het zo: wij leven in
een genadewerkelijkheid, die
veel groter is dan datgene wat
we elke dag met onze handen
kunnen grijpen en met onze
gedachten kunnen omvatten.
Maar het is even waar, dat
God zich in onze kleine wer
kelijkheid openbaart en daar
in ook gevonden wil worden.
Hoe onwaarschijnlijk dat
soms ook lijkt met het oog op
de gebroken, zondige realiteit,
waarin we bestaan. Het is
precies zoals de Duitse theo
loog Goilwitzer zegt:,, Daar
gaat Jezus Christus, daar gaat
God. Ja, zo menselijk, zo wer
kelijk is het".
Kuitert maakt juist theologen
als Goilwitzer en Dorothee
Sölle grote verwijten. Die be
oefenen in zijn ogen een soort
cowboy-theologie, omdat zij
God een beetje teveel naar
zich toetrekken. Hem snijden
naar menselijke maat.
„Dat laatste mag natuurlijk
nooit gebeuren. Ik deel ook
lang niet al hun inzichten.
Maar wel zeg ik met hen, dat
God en mens niet als twee
verschillende werkelijkheden
naast elkaar functioneren. Zo
is het niet. Het gaat telkens
weer om die ene schepping
van God, waarin Hij zich
openbaart".
Nieuwe macht
De christen moet stelling ne
men tegen onrecht, maar de
vraag is dan meteen: hoe?
Door het geweer te pakken
tegen de bestrijders van Nica
ragua en de totale boycot af te
kondigen tegen Zuid-Afrika?
„Ook in dat soort samenlevin
gen moet heel gevoelig wor
den gereageerd. Voor de op
lossing van welk probleem
ook is nooit een eenduidige
methode voorhanden. Elke
revolutie wordt gevolgd door
een nieuwe macht, die even
zondig is. Dus zal de kerk kri
tisch moeten staan ook tegen
over mensen, die opkomen
voor het recht. Dan is altijd
de vraag: voor welk recht en
met welke middelen? Ga als
jeblieft niet de mensen, die de
strijd aandurven, heilig ver-
Die neiging i.
wel.
„Hoor nou eens, Christus
heeft nooit als revolutionair
in zijn tijd gestaan. Hij leefde
juist onder een bezettende
macht, waarin hij nooit poli
tiek stelling heeft genomen.
Het ging hem om iets anders.
Zoals God het volk van Israel
heeft bevrijd uit de dwinge
landij van Egypte, zo heeft
Jezus de mensheid geleid
naar een nieuwe samenleving
met volstrekt andere waarden
dan de oude. Daarvoor heeft
hij zich volledig ingezet. Het
gaat hem om de verlossing
van alle mensen in nood. Dus
niemand, noch van rechts
noch van links, mag hem
voor zijn karretje spannen".
Terug naar Kuitert. Hij be
schouwt de kerk als schenk
ster van geborgenheid, u
plaatst de kerk in het brand
punt van de actualiteit. Hier
staan twee prominente theolo
gen tegenover elkaar.
„Onze visies lopen zeker niet
op alle punten volstrekt uit
een, maar tegenstelling is er
wel. In het laatste boek van
Kuitert valt het me op, dat
zijn houding wel erg wordt
bepaald door de handelwijze
van de kerken, vooral door de
synode van zijn kerk, op het
terrein van de kernwapens.
Ik geloof zeker, dat hij tot an
dere uitkomsten was geko
men als hij de relatie tussen
kerk en samenleving in zijri
totaliteit had gesteld. De
maatschappij zou er minder
beschadigd afgekomen zijn en
de rol van de kerk meer ge
nuanceerd zijn beschreven. In
mijn opvatting is er een nau
we samenhang tussen kerk en
wereld"
Kuitert zegt tegen de Raad
van Kerken:., Wees minder
politiek bezig en meer pasto-
„In de eerste plaats mogen de
kerken zich nooit oftenimmer
met partijpolitiek inlaten en
dus nooit een stemadvies af
geven. Ook moeten de kerken
zich niet afzetten tegen poli
tieke beslissingen. Zich niet
bemoeien met de eigen ver
antwoordelijkheid van de
overheid. Van de andere kant
moeten de kerken aan die
zelfde overheid wel duidelijk
maken, dat haar handelen
heel direct het welzijn van de
mensen raakt en zij daarom
met bepaalde. essentiele
waarden zeer behoed moet
omgaan. De inrichting van
een samenleving betekent im
mers niets anders dan wegen
vrij maken voor humane ont
wikkelingen. De kerk dient
zich daarbij heel nauw be
trokken te weten".
Dus toch politiek bedrijven?
Wat te denken van de relatie
tussen Raad van Kerken, IKV
en andere actiegroepen zoals
die, welke de totale boycot te
gen Zuid-Afrika propageert?
„Ik weiger het IKV hetzelfde
niveau te geven als de Raad
van Kerken. Het IKV is dui
delijk een actiegroep en als
zodanig mag ze ook duidelijk
eenzijdig zijn. De Raad van
Kerken is geen actiegroep,
kan dus niet eenzijdig zijn.
Wel een keer of vier heb ik
me heftig verzet tegen actie
groepen, die een kerk of de
Raad van Kerken wilden ver
leiden tot een stemadvies. Vo
rig jaar nog tegen Mient-Jan
„Zoals ik zei, inspringen als
essentiele waarden in het ge
ding zijn. In de laatste jaren
heeft de Raad van Kerken re
gelmatig contact gehad met de
regering over een aantal
kwesties, die het welzijn van
de mensen nauw raken. Als
voorbeeld wil ik noemen het
gesprek tussen de raad en een
sterke regeringsdelegatie on
der leiding van de heer Lub
bers zo'n anderhalf jaar gele
den. Het ging toen over de so
ciale zekerheid",
Waardigheid
„Als u dat gesprek in het
Catshuis had meegemaakt
dan had u zeker de vanzelf
sprekendheid van een derge
lijke ontmoeting tussen over
heid en kerken beaamd. Wij
hebben toén niet tegen de re
gering gezegd:,, U moet zus of
zo handelen". Maar we heb
ben wel gewezen op de hoge
waarde van ons sociaal stelsel
voor de instandhouding van
de menselijke waardigheid
van ieder individu. Het ne
men van beslissingen is echter
een zaak van de overheid.
Eerlijk gezegd, heb ik het
daar wel eens moeilijk mee
gehad".
Hoezo?
„Neem nou het vraagstuk van
de illegale arbeiders. Jaren
lang hebben de kerken zich
voor deze mensen ingezet,
daarna voor de syrisch-ortho-
doxe christenen. Zeer inten
sief hebben wij gesproken
met vertegenwoordigers van
alle politidke partijen en na
tuurlijke met de verantwoor
delijke minister en staatsse
cretaris. Toch werd in de Ka
mer een beslissing genomen,
die tegen onze overtuiging in
druiste. Opstandige reacties
zijn dan niet vreemd, denk
ik".
„Maar uiteindelijk zeg ik toch:
als de beslissing op het hoog
ste niveau zo gevallen is moet
je er niet meer aankomen.
Dat zeg ik ten aanzien van de
kernwapen-kwestie weer net
zo. Dat zal me niet in dank
worden afgenomen, het zij zo.
Wij hebben alles gedaan om
die monnsterlijke dingen bui
ten de deur te houden net zo
als wij alles hebben onderno
men om de illegalen een
menswaardige plaats te geven
in onze gemeenschap, als de
eerst-verantwoordelijken dan
toch een tegendraadse beslis
sing nemen - tja, dan is het
voorbij. De discussie moet ui
teraard doorgaan, maar dat is
iets anders dan ingaan tegen
het besluit van de overheid".
Nog een keer Kuitert. Hij wil
een kerk, waarin de spiritua
liteit kan gedijen. Een kerk.
die vreugde geeft aan God
zoekers en zich niet probeert
te bewijzen in confrontaties
met de wereld. Kunt u hem
daarin volgen?
„Ja en nee. Natuurlijk, de
kerk moet niet buiten haar
boekje gaan, maar ik heb er
alle begrip voor als de kerk -
na eeuwen de grootst mogelij
ke onverschilligheid te heb
ben getoond voor de wereld -
haar aandacht voor de actua
liteit eens overdrijft. Zelf zeg
ik: God kan ik niet beleven
op de Mokerhei. Mijn diep
gaande verschil van mening
met Kuitert ligt hierin, dat ik
als katholiek toch heel sterk
denk aan de sacramentaliteit
van de aardse werkelijkheid.
Die kan niet zo somber zijn,
dat God daar niet in door
dringt. Onze werkelijkheid
heeft met God van doen. Ze
ker. er gebeurt ontstellend
veel kwaad in deze wereld.
Toch blijf ik zeggen: het
kwaad heeft niet het laatste
woord. Het is in Christus
Ook wanneer de kerk zich
keurig houdt aan haar taak is
er veel teleurstelling over de
rol, die ze speelt.
„Dat is nu -juist mijn grote
grief. De kerk is zo weinig
creatief en reageert zo mager
op actuele ontwikkelingen.
We hebben niet alleen de hele
renaissance aan ons voorbij
laten gaan, maar ook de Fran
se revolutie, de sociale revolu
tie, de eerste en tweede we
reldoorlog. De kerk ging rus
tig door op dezelfde wijze
kerk te zijn".
„Tot omstreeks 1968, het jaar
van de studentenrevolutie in
Parijs. In die periode kwam
de grote doorbraak van demo
cratisering, emancipatie, de
confessionalisering .dekoloni-
sering en secularisatie. Het
kwam allemaal intens en te
gelijkertijd. En daar stond de
kerk, met de mond vol tan
den, totaal niet voorbereid".
Zal een kerk met zo'n achter
stand ooit bij kunnen komen?
„Christus heeft wel gezegd
heeft met zijn kerk te zullen
zijn, maar hij heeft nooit be
weerd met de kerk in Europa.
Concreet: het zou best eens
kunnen zijn, dat we geen grip
kunnen krijgen op het secula
risatieproces. We zijn dan
aangewezen op een reddings
actie vanuit de Derde We
reld".
JOS BOUTEN
Veertien predikanten van
een aantal gereformeerde
kerken zullen zich niet aan
een Wet Gelijke Behandeling
houden, zelfs niet wanneer
zij daarvoor door justitie zul
len worden vervolgd. Zij
hebben dit in een open brief
aan premier Lubbers en het
kabinet meegedeeld. Wan
neer de nog aan te nemen zo
genaamde anti-discriminatie-
wet er toch komt, „dan moe
ten wij u nu al zeggen dat wij
God meer gehoorzaam moe
ten zijn dan de mensen, zelfs
al zou er vervolging ingesteld
worden, tegenover mensen
die de bijbelse beginselen in
geweten hoger stellen dan de
wetten van de overheid', zo
verklaren zij hun standpunt.
De veertien predikanten vin
den dat de regering niet de
weg weet te wijzen in het
probleem hoe de verschillen
de grondrechten, waaronder
dat van de godsdienstvrij
heid, neergelegd in de grond
wet, zich tot elkaar verhou
den.
De predikanten behoren tot
uiteenlopende kerkgenoot
schappen zoals de Gerefor
meerde Bond in de Neder
lands Hervormde Kerk,
Christelijke Gereformeerde
Kerken, Nederlands Gerefor
meerde Kerken, Gerefor
meerde Kerken vrijgemaakt,
Gereformeerde Kerken in
Nederland en Oud Gerefor
meerde Kerkep. Volgens de
initiatiefnemers zijn op de
open brief al verscheidene
adhesiebetuigingen binnen
gekomen.
Kerk en geweld
in „Capitool"
In het tv-discussieprogram-
ma „Capitool', morgen op
Nederland II om 12.00 uur.
komt het onderwerp „Kerk
en geweld" aan de orde. On
der leiding van Maartje van
Weegen nemen aan het ge
sprek deel mgr. drs. R. Bar,
bisschop van Rotterdam, D.
de Beer van de werkgroep
Kairos, het Tweede Kamerlid
van het CDA rar. J. Gualthe-
rie van Weezei en ds. H. Hü-
ting, voorzitter Hervormde
Synode. De laatste veroor
zaakte eerder deze maand de
nodige opschudding met zijn
uitspraak dat de kerken de
zwarten in Zuid-Afrika des
noods met geweld moeten
ondersteunen.
De als behoudend omschre
ven opvolger van Dom Hel
der Camara, mgr. José Car
doso, heeft met Kerstmis ge
weigerd een mis op te^drageru
voor politie-, leger- en ande
re autoriteiten. Zijn voorgan
ger als aartsbisschop van
Olinda en Recife in het arme
noordoosten van Brazilië,
Helder Camara, had uit pro
test tegen de militaire dicta
tuur gedurende twintig jaar
deze door de militaire politie
georganiseerde nachtmis ge
negeerd. Mgr. Cardoso, die
vijf maanden geleden de
vooruitstrevende Helder Ca
mara opvolgde, had eerder
laten weten de mis wel te
willen opdragen omdat in
maart een eind aan het mili
taire bewind was gekomen.
De afgelopen weken veran
derde hij evenwel van me
ning, zodat de nachtmis net
als in het verleden door de
geestelijke adviseurs van po
litie en leger werd opgedra
gen. De bisschop zei hiermee
te willen aantonen dat de
kerk altijd aan de kant van
het volk staat. Directe aanlei
ding tot zijn besluit was de
arrestatie van een pastoor,
die protesterende krotten-
wijkbewoners had geholpen.
de
irige win
kelbediende. Deze was door
de politie in de rug gescho
ten. omdat hij zonder kaartje
in de bus was gestapt en
daarna aan de controle pro
beerde te ontsnappen.
Ds. Geluk: uitspraken ds. Huting strijdig met beleid werelddiakonaat
„Het beleid van het Her
vormd werelddiakonaat biedt
onvoldoende grond voor de
uitspraken van ds. H. Huting
over kerkelijke steun aan het
ANC. Wat de praeses der
Hervormde synode daarover
heeft gezegd, klopt niet hele
maal."
°P Pe
tel ds. L.J. Geluk, voorzitter
van de Gereformeerde Bond
in de Nederlandse Hervormde
Kerk, op de verklaring van
het Hervormd werelddiako
naat naar aanleiding van de
uitspraken van ds. Huting.
„Ten onrechte is de indruk
gewekt," aldus deze verkla
ring, „dat het Hervormd we-
reldiakonaat op zodanige wij
ze steun geeft aan humanitai
re projecten van bevrijdings
bewegingen in Zuidelijk Afri
ka, dat daarmee in feite het
gewapend verzet van deze be
wegingen, met name het
ANC, wordt gesteund."
„Ik ben blij," aldus ds. Geluk,
„dat het werelddiakonaat ope
ning van zaken heeft gege
ven. Door de uitspraken van
Huting had het aanzien van
het werelddiakonaat een
klein deukje gekregen. Zoiets
wordt niet direct en niet hele
maal door zo'n verklaring
weggenomen. Hier en daar is
men door de uitspraken
enigszins schichtig gewor
den."
In Hervormd-Gereformeerde
gemeenten bestaat een be
hoorlijke belangstelling voor
het werk van het werelddia
konaat, aldus ds. Gelijk. Of
deze zaak gevolgen zal heb
ben, hangt in de eerste plaats
af van de plaatselijke kerke
raden en diakonieën, die een
eigen verantwoordelijkheid
hebben.
Met spanning wacht ds. Ge
luk nu af of het Hervormd
werelddiakonaat zijn huidige
koers ten aanzien van Zuide
lijk Afrika zal handhaven of
onder druk van de scherpe
uitspraken van Huting over
zal gaan tot steun aan het
ANC. Ook in de Hervormde
Kerk zijn er actie- en pressie
groepen die beslist zo'n lijn
voorstaan, aldus Geluk. Naar
zijn mening heeft ds. Huting
zo'n wijziging van het beleid
ook op het oog gehad.
De kerken behoren volgens
ds. Geluk niet geweld, maar
verzoening te prediken. „Nog
altijd is de leus van kracht: te
gen de revolutie het evange
lie, en nog altijd geldt het
woord van Jezus: Al wie het
zwaard opneemt, zal door het
zwaard ten onder gaan."
Als zou blijken dat slechts een
minderheid van de synode
haar praeses zou dekken, dan
zou hij daar de consequenties
uit moeten trekken, aldus ds.
Geluk. Er is nu voor ds. Hu
ting al genoegzaam stof tot
zelfkritische overdenking, zo
voegt ds. Geluk eraan toe.
QtidwOowutnt
,iirc<
ree
artel:
de waarschuwing van Interpol dat Arabische terroriste|
rond de kerstdagen van plan waren „ergens in Europa" c
aanslag te plegen, heeft niet kunnen voorkomen dat wacrf
tende vliegtuigpassagiers in Wenen en Rome de jongsled"'
slachtoffers zijn geworden van het internationale terrorism^
De gebeurtenissen van gisteren hebben bewezen dat, zelfs a^i
men gewaarschuwd is, absolute veiligheid nimmer gegararj1^
deerd kan worden. Tegelijkertijd benadrukken de aanslagel
de noodzaak van nog nauwere internationale samenwerkin)
tegen het terrorisme.
het volstrekt zinloze geweld op de beide luchthavens heej
opnieuw de aandacht gevestigd op een zorgwekkende
wikkeling in het terrorisme. In het verleden ging het e
meestal om bepaalde eisen ingewilligd te krijgen. Maar ht
afgelopen jaar heeft geleerd dat met name de fanatieke e:
tremisten uit het Midden-Oosten bereid zich door niets
laten stoppen, zelfs niet door de dood. Dat gold voor de b<
stuurders van bomauto's in Libanon, onder wie een zestienj;
rig meisje; voor de kapers van een Egyptisch passagiersvliej
tuig én voor de terroristen die gisteren in Rome en Wenen
het wilde weg om zich heen begonnen te schieten.
GEZIEN de identieke wijze waarop de aanslagen zijn gé
pleegd, kan er geen twijfel over bestaan dat de terroristen i
Rome en Wenen tot dezelfde organisatie behoren. Maar
vraag is welke. De PLO van Jasser Arafat heeft direct elld
betrokkenheid ontkend. Daar had de PLO ook alle rede("
voor. Na de kaping van het Italiaanse cruiseschip Achilli
Lauro is Arafat door Egypte en Jordanië de wacht aangepHl
zegd. Hij beloofde voortaan af te zien van gewelddadige atpliti
ties buiten Israël en de bezette gebieden. Wanneer, net als bRPE
de Achille Lauro, zou blijken dat de PLO wèl achter de tenijn
reurdaden zit, zullen koning Hoessein en president Moebarajanl
Arafat waarschijnlijk laten vallen, waarmee de rol van dun
PLO in een toekomstig vredesproces zou zijn uitgespeel^ tc
Een navrant detail is overigens dat de aanslagen zijn gep
pleegd in landen, die hun sympathie voor de Palestijnse zaafn.
nooit onder stoelen of banken hebben gestoken. je
lerr
VOOR Israël bestaat er echter geen enkele twijfel dat dj hi
PLO achter de aanslagen zit. Volgens minister van buitenjoht
landse zaken Shamir bewijzen de terreurdaden dat ArafatPn
woorden niet serieus moeten worden genomen. Vice-premie{£rz(
David Levy zei dat Israël zijn plicht zal doen en de schuldiprm
gen zal straffen. „Deze beesten kennen geen grenzen en wjen.
zullen hen raken waar ze ook zijn". De ervaring van di
voorbije jaren heeft geleerd, dat Israël woord houdt én
elke Israëlische represaille omzijn beurt weer een vergeldinf c
uitlokt. De hoog opgelopen spanningen tussen Israël en Syrif-"
maken de situatie extra delicaat. Aan het eind van 1985 lijkL
de wereld zich op te kunnen maken voor een volgende rondt
van geweld, in en buiten het Midden-Oosten. rei)
Perioden
met sneeuw
DE BILT (KNMI) Een de
pressie. afkomstig uit Frank
rijk, brengt ons vandaag veel
bewolking. Uit die bewolking
valt vooral in het midden en
zuiden van ons land sneeuw.
Of dit grote hoeveelheden
sneeuw zullen worden is nog
onzeker. De middagtempera-
tuur ligt rond het vriespunt.
De wind waait uit noord tot
noordoost en is in het binnen
land overwegend matig. Aan
de kust is de wind af en toe
krachtig. Het koudere weer
houdt ook na vandaag nog en
kele dagen aan. Voor de ko
mende dagen zijn de vooruit
zichten: half tot zwaar bewolkt
en vooral in de eerste dagen
wat sneeuw. In de nacht over
wegend lichte vorst, in de
middag temperatuur enkele
graden boven nul.
Weersvooruitzichten voor diverse
Europese landen, geldig voor zondag
en maandag:
Zuid-Scandinavië, Denemarken: veel
bewolking en enkele sneeuwbuien.
Overwegend lichte vorst, in Scandi
navië benoorden Oslo en Stockholm
echter strertge vorst.
Britse eilanden: zond:
en langs de oostkust
Spanje, Portugal: veranderlijk bewo
king en enkele buien Middagtempi
ratuur van 15 graden in het zuid
ten tot 10 graden in het noordwt
in het binnenland nog iets lager
den met regen of buien, mogelijk n
onweer. Middagtemperatuur var
graden in de Povlakte. 12 grac
langs de Franse en noord-ItaliaansJj
kust tot 14 a 17 graden in midden-1
zuid-Italië.
Alpengebied: veel bewolking en
en toe regen of sneeuw. Nul-grade{
niveau dalend van 1800 tot 500 r
°5|ens
Gcnèvc
Klagenfurt
•ndag in Schotland
ïaandag overwegend droog. Middag-
temperatuur van rond 3 graden aan
punt elders, 's Nachts lichte tot mati-
BenehTx, noord-Frankrijk noord van
Parijs: veel bewolking en af en toe
wat sneeuw of regen. Temperatuur
Witte ragoütsoep
varkensfrican deau
met vruchten,
tuinbonen en
aardappelen
mokkapudding
Nodig voor twee: 100 g run
derpoelet, 6 dl heet water,
zout, stukje ui en wortel,
peterselie, foelie, tijm, pe
perkorrels, 12 g boter, 12 g
bloem, 50 g champignons, 1
lepel room (of koffie
melk);
200 g varkensfricandeau,
30 g boter, zout, peper, 1
stevige banaan, 2 theele
pels suiker, sap van 1 klei
ne sinaasappel;
450 g diepvries-, blik of pot
tuinbonen, zout, 5 g boter;
Vx tot 1 kg aardappelen;
Vx liter melk, 40 g maizena,
50 g suiker, 3 theelepels op-
loskoffie, pakje vanillesui
ker, 1 lepel geroosterde
amandelsnippers pn/of 0,5
dl slagroom, 10 g basterd
suiker.
Trek het poelet drie uren a
in water met zout, ui, worte
en kruiden. Zeef de bouillol
en snijd het vlees in nett
stukjes. Smelt de boter, roe
er de bloem door en verdui
het mengsel met scheutji
bouillon. Doe vlees en plak
jes champignon bij de
en laat haar nog vijf minute,
koken. Voeg van het vuur d
room toe.
Bak flinke dobbelstenen fri
candeau in de boter met 2
en peper bruin en gaai
Houd het vlees in een schaa
warm. Bak dikke plakker
banaan in het bakvet licht
bruin en schep ze door he
vlees. Warm de suiker in 1.
bakvet en voeg weinig wal
en het sinaasappelsap toe.
Maak de pudding vandaag
zodat hij kan opstijven. Kool
bijna alle melk. Maak
papje van maizena. suiker ff
al roerende wat hete melt
bij het papje, doe het meng "fj
sel in de pan en laat de pud Mt
4 Nt
pan
ding even koken. Voeg
het vuur koffie en vanilh
suiker toe en schenk de het
massa in een natgemaakt
vorm. Garneer de pudding
morgen met amandelsnip
pers en/of
Menu tip vc
se worst met zuurkool
aardappelen tweekleurenvla
JEANNE
