6,89%
De symfonie van de wildsausmet
de vossebessen en reeruggen
/der
wet
Bollenvak in 50 jaar
ingrijpend veranderd
nutsspaarbanks
HET NIEUWE JAAR WORDT NET ZOALS HET OUDE, ZULLEN WE MAAR ZEGGEN....
MECHANISATIETENTOONSTELLING:
^DEN OMGEVING
CddaeSou/iant
DINSDAG 24 DECEMBER 1985 PAGINA 19
achtsvertoon
JA"
vjaar.
zijn armen in zijn zij
n jrnet grote stappen na-
nd, zou het agentje
iben gezegd: „Zo daar
iben we de mooie me-
r met zijn dikke sport-
De agent had de
[denaar vanaf de Sitter-
tot aan de Voorscho-
■eg achterna gezeten.
het stoplicht van de
irschoterweg had hij de
:uuder staande gehou-
hem deze woorden
jesproken, zo beweerde
jverdacht gisteren nadat
bij de kantonrechter
is geweest. Uit de koker
n die agent kwamen nu
jt flinke tussenpozen be-
jringen bij de man bin-
die volgens hem „he
al nergens op sloe-
I AAR(I"-
eerste bekeuring zou
man hebben gekregen,
jidat hij geen voorrang
hebben gegeven toen
vanaf ae Van der
lalsstraat de Sitterlaan
reed. „In de verte kwam
i auto aan en daar ach-
reed die motoragent,
kon gewoon gemakke-
de weg op rijden. Er
is zeker een afstand van
0 meter tussen die auto
Daarna was de
'idenaar over de Lam-
ïnschansweg richting
jorschoterweg gereden.
;r hoogte van de Toma-
nstraat sloeg een lesauto
chtsaf. De man remde,
idat inhalen daar door
wegversmallingen die
1 aangebracht, niet
:er mogelijk is. De twee
bekeuring was voor het
it dat hij te dicht achter
«in lesauto had gereden,
isteren stond de Leide-
bij de kantonrechter
recht, omdat hij op de
Dorschoterweg door een
od stoplicht zou zijn ge-
den. „Dus u reed door
d", was de conclusie die
kantonrechter aan de
id van het proces ver-
lal maakte. „Nee, dat is
et hem nu juist. Die
jent hield mij daar voor
?t stoplicht aan. We stop-
In dus beiden voor dat
oplicht. Hij hield mij aan,
I xidat ik zogenaamd te
"tYA achter die lesauto
id gezeten. Omdat we de
reg nogal blokkeerden,
;j8|eJde ik de agent voor om
e hoek, op de Churcill-
ian dus, verder over te
iscussiëren. Dat deden
e. Ik gaf hem mijn rijbe-
ijs en liet alle papieren
en. Nu krijg ik steeds be-
euringen, die ik gemaakt
>u hebben op dat stukje
issen Sitterlaan en Voor-
hoterweg. En dan niet
lemaal tegelijk, maar
eeds met grote tussen-
luzen. De adressen staan
verkeerd op. Mijn buur-
lan heeft bijvoorbeeld al
vee bekeuringen, die
oor mij bestemd waren,
de bus gekregen. Ik
reeg een acceptgirokaart
an de politie, waarop he
imaal niet stond wat nu
lijn overtreding was ge
feest en meer van dat
Dort zaken".
antonrechter H. Mors-
uis, vond het allemaal
wel een vreemde
aak. Je zou toch aanne-
dat als iemand achter
lkaar drie overtredingen
ou maken hij in ieder ge-
al de processenverbaal
lledrie tegelijk zou krij-
Maar u staat nu te-
echt omdat u door rood
ent gereden", was het
nige wat de kantonrech-
ir nog kon opmerken om
/at orde op zaken te stel-
,Ik moest al eerder
'oorkomen vanwege dat
ogenaamde te dicht op
en lesauto rijden. Maar
laarvoor ben ik in hoger
3 ieroep gegaan. En door
ood ben ik niet gereden.
k zei toch al dat die agent
ina» bij bij dat stoplicht aan-
lield. Hoe kan ik dan rood
[ereden hebben. Ik stond
n rvoor stil met die verve-
ènde agent erbij".
,Dan moeten we zaak
naar aanhouden", was de
ionclusie van kantonrech-
er Morshuis. „Kunt u mis-
2n chien de andere proces-
jen verbaal, die meneer
»»a»hog verwacht, allemaal te
gelijk behandelen. Zodat
•g _i neneer dan nog maar één
keer hoeft te verschijnen.
a_ Dit wordt een beetje lang-
j lurig allemaal zo", .vroeg
ii i Morshuis aan de officier
'V van justitie. Dat was nogal
- lastig. „We zien alleen de
-i larketnummers natuur
lijk. Het is nogal lastig om
ar- zoiets uit te selecteren.
.Maar ik zal mijn best
loen", aldus de officier.
Toch zou de verdachte het
}W3JB wel op prijs stellen als al-
lés in éen keer behandeld
Zou worden. „Ik heb er
geen rommeltje van ge
maakt. Dat heeft justitie
^elf gedaan", aldiis het
Commentaar van de Leide-
SYLVIA VAN LEEU
WEN
UW
V.
Op mijn omwegen door stad én land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
7 12 22 44.op toestel 10.
(ADVERTENTIE)
Een spaarrekening waarbij het tarief
is gekoppeld aan de rente op de kapi
taalmarkt.
Dit tarief wordt maandelijks vastge
steld. Het tegoed is dagelijks opvraagbaar
met 2'l?% retourrente.
Het minimumsaldo bedraagt fï.ooo-
Het rentepercentage
voor de maand
januari is:
DE DICHTBIJ HUIS BANK
Het mag als bekend worden
verondersteld, dat in de tijd
rond het kerstfeest met ui
teraard het accent op beide
dagen zelf het eten en
drinken niet van de lucht is.
We houden van lekker eten,
over het algemeen, maar in
die laatste week van het bij
na afgelopen jaar is het hek
van de dam. De atmosfeer is
bezwangerd met de meest pe
netrante geuren van braad-
zucht en bakkerij. Een heel
volk slaat in, en op hol; van
harte aangemoedigd door het
hoopvolle koor van toeleve
ringsbedrijven. De schatka
mer van Sint Nicolaas is ver
vangen door het lekkerbek
kende, operationele hoofd
kwartier van de kerstman,
met zijn keurtroepen van ja
gers en poeliers en slachters
die overuren moeten maken
om aan de schreeuwende
vraag te kunnen voldoen. Zo
rolt het allemaal de Holland
se keukens binnen, in dichte
gelederen, omspeeld door
kerstliederen tingelende ca
rillons (zoals dat van het
Leidse stadhuis, dat om het
uur uitnodigt: Wij komen te
zamen...) En daar zijn ze dan
weer, terug van een jaartje
weggeweest: het parelhoen
en de fazant, kalkoen en
gans, de hazen en reeën die
hun ruggetjes moesten offe
ren aan 's mensen vraat
zucht, alsmede zwijnen, die
een dermate ruig uiterlijk
hebben dat je je kunt afvra
gen: hoe is het mogelijk dat
zoiets nog lekker smaakt!
Maar het smaakt lekker. Al
les smaakt zowat lekker, met
Kerstmis. Als het tenminste
allemaal lukt.
Huisvrouwen zijn uren in.de
weer om er iets fijns van te
maken. Maar evenzeer zijn
er hele horden huisvaders
die zeggen: dat doe ik, en
niemand anders! Dat zijn de
verwoede hobbyisten, die
hun kans ruiken en zich vol
gaarne de halve eerste Kerst
dag in de keuken uitleven uit
op een menu dat ze zelf met
veel inzicht en smaak hebben
ontworpen en samengesteld.
De proporties worden daarbij
niet uit., het oog verloren:
twee uurtjes opstaan voor dit,
een kwartiertje doorsudderen
gevoegd als uitnemend res
taurant, onder leiding van
A.J. van der Zalm, propiétai-
re. Hij noemt zichzelf „pro-
piêre". Maar dat zal een ver
gissing zijn. Niettemin bieden
zijn zalen, van knus tot com
fortabel, plaats tot 700 perso
nen.
In dit domein streek twee
maanden geleden een Lei-
derdorpse meesterkok neer:
Jan Hollands (43). Hij was af
komstig van het AC-restau-
rant Leiderdorp, waar hij bij
na tien jaar dienst deed. Hij is
nu overgeswitched naar de
vooraanstaande hooibargen
van Zoetermeer. „Ik kan me
nu beter ontplooien en me
meer met m'n vak bezighou
den. Sinds oktober van dit
jaar zit ik nu in Zoetermeer.
Hier kan ik mezelf zijn, en
wat ik bij AC in Leiderdorp
heb geleerd pas ik hier toe.
Ik kan nu echt uit de voe-
Jan veroverde z'n gewenste
graden. Vorig jaar deed hij
met goed gevolg examen in
Brussel. Hij legde een proeve
van bekwaamheid af, waar
door hij zich nu Meester kok
België mag noemen. „Ik
moest me zien waar te ma
ken. Op basis van de beginse
len van monsieur Escouvier,
de Franse grootmeester van
rond de eerste decennia de
zer eeuw, de grondlegger van
het verfijnde kokkerellen,
heb ik mijn graad in België
gehaald. Escouvier was de
grondlegger van het kookge-
beuren, een, grote Franse kok
en auteur van kookboeken
waarvan oalangs een heruit
gave in de Nederlandse taal
is verschenen. Hij was trou
wens ook de uitvinder van
*de margarine".
Standvastig
Jan Hollands, die Leiderdorp
standvastig als zijn home
aanhoudt, is ook nog lid van
de „Chaine des Rottisieurs"
en van de „Gordon bleu du
Santesprit" (schijnbaar een
afstamming van de H.Geest;
't is wat),en prijswinnaar op
tal van grote wedstrijden a
les Salons .Culinairs. Jan Hol
lands is een kok die met ge
mak en vol inspiratie van
Kerstmis een doorbakken
eetbaar feest kan maken. Ik
proefde bij hem voor een ex
clusief kerstdiner, a raison
van" 150 gulden de man. Jan
had zich uitgesloofd, en hij
dwaalde vol fantasie om het
gegeven heen: Les trois
•mousses, luchtige samenstel
lingen van snippen, kwartels
en pragerham. Daar ga je
even voor zitten. Dan krijg je
op je kerstboterham een hel
dere soep met truffelnat en
verse ganzelever. Je komt
even bij, en de Kerstgeest
van '85 heeft weer een sorbet
van zwarte verse bessen op
het oog, na enige tijd gevolgd
door gepocheerde zalm in
zachte vis veloute met ge
stoofde prei. Daarna zet het
Kerstdiner „speciaal culi
nair" zich door met meloen
.met port en licht gekonfijte
vruchten, vorstelijk gevolgd
door gebraden reerug met
basilicum. En het toetje is
niet te evenaren: parfait ijs
met ricard. Dat zal wel weer
drank zijn. Maar toch! Et le
moka hè. Dan krijg je een
kopje koffie met bijvoeging
van likeurs en cognacs. En
dan moet je nog een keer
naar huis.
Maar het is goed dineren bij
de Drie Bargen, aan de rand
van Zoetermeer. Zo rond
Kerstmis '85. Je zult het nog
kunnen navertellen, met die
koude jonge eend met saus
mandarin, of met de koude
wildzwijns rollade met saus
champagne. Als je zelf niet
koken wilt, ga je allicht naar
die Drie Bargen van De
Boerderij. Maar het is wel
eventjes reserveren, voor die
hazebout in wildsaus met
vossebessen. Jan Hollands
van Leiderdorp haalt de
meest ondenkbare dingen uit,
als je het zelf niet wilt doen
met de kerstdagen....
De ploeg kwam het handmati
ge spitten vervangen. Eerst
nog met het paard ervoor (als
de hoeven maar van voldoen
de omvang waren) en later de
tractor.
Toen de ruimte voor het
zwaardere materieel vrij was,
volgden de ontwikkelingen in
een sneltreinvaart. Er kwa
men plantmachines, de rooierij
werd gemechaniseerd en in de
bloembollenschuren werd de
ene moderne machine na de
andere binnengereden. Overi
gens betekende dat lang met
altijd een verbetering. De
sceptici kregen bijvoorbeeld
maar al te vaak gelijk in hun
opmerkingen dat al dat forse
geweld nooit goed kon zijn
voor de kwaliteit van het pro-
dukt. Er werd daarom noest
gewerkt aan het verbeteren
van de machines want duide
lijk was dat de fabrikant die
erin zou slagen om machines
op de markt te brengen die
een goede kwaliteit zouden
waarborgen, ook gelijk een
flink stuk van de mechanisa-
tie-markt in zijn zak kon ste
ken.
Nu, in de taqhtiger jaren, lijkt
men wat dat betreft aardig in
de richting van de perfectie te
gaan. Hier en daar wordt nog
wat verbeterd en vernieuwd,
doch gemiddeld genomen zijn
de machines voor'de bloem
bollenbranche goed en geheel
op hun taken berekend
Schaal
De mechanisatie werd mede
versneld voortgezet door de
ingetreden schaalvergroting.
Minder kwekers gingen meer
hectares bloembollen telen
met minder arbeidskrachten
en een hogere productie per
hectare. Aan die ontwikkeling
is nog geen einde gekomen.
Men zoekt naarstig naar moge
lijkheden om de teelt uit t
kunnen breiden. Niet alleen
van dat. Een grammetje zus
en anderhalf ons van zo; vijf
kruidnagelen en wat uien-
vlokken. Maar het konijn
wordt op deze manier een
delicatesse, terwijl de afge
meten sausjes met marjolein,
organo en tijm op het vuur
staan te pruttelen. Tussen de
kokende bedrijven door wor
den nog even verrassende
cocktails niet zelden met
een dreun, zodat het halve
gezin na korte tijd al op z'n
kop staat gemixed. Vol
gens het boekje of vertrou
wend op de eigen intuïtie.
Reukoffer
Steeds weer worden er nieu
we kaarsjes opgestoken, en
soms, zo tegen zessen op eer
ste Kerstdag, staat de (be
reids voorgekookte) plum
pudding au bain Marie, bij de
traditionalisten onder ons, op
temperatuur te komen. Zelf
brand ik dan een reukoffer
bij de kribbe, met de meest
originele wierook en welrie
kende myrrhe, waarvan de
aroma's sinds het tweede Va
ticaans Concilie nagenoeg het
onderspit hebben moeten
delven. Maar ik vind het
toch echt fijn, als wij, als
haar ouders, door onze oudste
dochter (die de kerk niet
meer platloopt, om het maar
eens eufemistisch uit te druk
ken) voor het kerstmaal wor
den uitgenodigd en als ze dan
zegt: „Papa, neem je dan je
wierook mee en de kooltjes?;
en dat krengerige plastic stal
letje dat je vijftien jaar gele
den voor mij bij V&D voor
een riks gekocht hebt?"
Ik zal het kooltje morgen bij
m'n dochter laten smeulen,
en dan heb ik nog wierook
die ik meer dan 25 jaar gele
den kreeg na een interview,
ergens in Scheveningen bij
een kaarsenfabriek. De duur
ste wierook die gebrand kon
worden: zwarte korreltjes
met wat „gouden" schilfertjes
ertussen door. Dat was des
tijds kenmerkend voor hèt
wierookgebruik in Neder
land: top-wierook; rpet het
resultaat van een plechtig,
pontificaal Lof. Dat was nog
eens je ware hars, met kleine
schepjes toegediend aan het
wierookvat, dat de eeuwige
gelukzaligheid bereikbaar
maakte. In tegenstelling tot
de, veel zoetere, goedkopere
soorten en mengselen die in
Zuid-Europa bij de katholie
ke eredienst gebruikt wor
den. Daar gaan ze zowat dag
en nacht met wierook om en
dan moet je op de kleintjes
gaan letten.
Drie hooibargen
Doch dit heeft nauwelijks
nog met het wildbraad van
onze kerstdagen te maken.
We komen opeens terecht in
Zoetermeer. Daar staat, aan
de rand van een groeige-
meente, bij een industriege
bied, een restaurantbedrijf
dat als naam draagt: De
Boerderij; In de drie hooibar
gen, 365 dagen geopend. Aan
de Zegwaartse weg was het
al eeuwenlang boeren en op
rispen. De laatste serieuze
aanloop begon in 1886. Dat is
dus bijkans een eeuw gele
den. De boerderië telde des
tijds hooibargen die verdwe
nen zijn, maar sinds zeven
jaar, met drie tegelijk, weer
aan de belangstelling zijn toe-'
die indertijd uit de „noord" in
de zuidelijke bollenstreek
kwamen werken. Nog maar
nauwelijks hadden ze zich op
de tuin gemeld, of ze werden
weer ras teruggestuurd. De
jongeheren moesten eerst
maar schoenen aan gaan trek
ken, want met klompen kwam
men de tuin niet op. Het ge
vaar van „platlopenwas dan
veel te groot en men bedankte
vriendelijk voor die eer.
Boven: Het paard
en de ploeg hebben
plaats gemaakt
voor de tractor.
om de toenemende vraag op
de (buitenlandse) markt te
kunnen beantwoorden, maar
ook omdat voortdurend aan
slagen op de teeltgronden wor
den gepleegd ten bate van wo
ningbouw en recreatie-voor
zieningen.
In de laatste jaren is ook de
computer aan het arsenaal van
de bollenkwekers toegevoegd.
Na het inschakelen van deze
apparatuur voor administratie
ve taken, is men nu ook zover
dat de computer binnen het
bloembollenbedrijf kan wor
den ingezet voor het besturen
van verschillende werkzaam
heden binnen het bedrijf. Dat
kan 24 uur per dag en 7 dagen
in de week met alle mogelijk
heden van aanpassen, uitbrei
den en inhaken op nieuwe
ontwikkelingen.
De Mechanisatietentoonstel-
ling in Lisse is van 6 tot en
met 9 januari geopend van
13.00 tot 21.00 uur en 10 janua
ri van 13.00 tot 18.00 uur.
LISSE/STREEK De
bekende Mechanisatieten-
toonstelling werpt alweer
zijn schaduw vooruit. In
de eerste volle week van
januari, van maandag 6 tot
en met vrijdag 10 januari,
wordt in de hallen van de
bloembollenveiling Hoba-
ho in Lisse deze jaarlijkse
tentoonstelling gehouden.
Veel mensen uit het
bloembollenvak, maar
ook andere geïnteresseer
den! komen kijken naar
nieuwe vondsten van uit
vinders en constructeurs
van machines, materialen
en gereedschappen. Het
tentoonstellingsvlak be-
Links: Zo'n jaar of
vijftig geleden was
een machine binnen
het bloembollenbe
drijf nog vrijwel on
denkbaar.
Techniek
Wie zich ondanks alle tegen
werpingen met een uitvinding
op de tuin durfde te vertonen
liep het risico ëen graaf in zijn
nek te krijgen maar de tech
niek bleek ook binnen het
bloembollenvak niet te stuiten.
Was er voor de tweede we
reldoorlog nog slechts sprake
van een enkele machine, na
1945 rukte de mechanisatie op.
Chef Jan Hollands temidden van een patrouille van de zwarte bargen-brigade. Aangetreden
voor de Kerstmaaltijd.
slaat ongeveer 5.000 vier
kante meter.
Dit jaar heeft de organiserende
Stichting Mechanisatieten-
toonstelling iets meer armslag.
Binnen de hoofdhal is door
Hobaho namelijk een perma
nente bloemen-expositieruim-
te gerealiseerd (De Binnenhof)
en om die verloren gegane
ruimte te compenseren is be
sloten de „glazen hallen" voor
een groot deel in te schakelen.
Zo'n jaar of vijftig geleden was
een machine binnen het
bloembollenbedrijf overigens
nog vrijwel ondenkbaar. Een
machine in de schuur zat er
voorzichtig aan te komen (de
eerste sorteermachines kwa
men in de dertiger jaren),
maar een machine op het land
was taboe. „Machines zijn er
voor de industrie", zo dacht,
men, „en niet voor een van de
hoogste sporten van de tuin-
bouwladder, de bloembollen
teelt". Bollen mochten alleen
maar met de handen aange
raakt worden, zodat beschadi
gingen nauwelijks voor kon
den komen en bovendien zag
je het produkt, had je er direct
contact mee.
Een tractor op het land was
helemaal uit den boze. De
grondstruktuur was veel te be
langrijk voor een goed teeltre
sultaat. Bekend is nog steeds
het verhaal van die jongelui
