„Het zal
een mooie
Kerst zijn
Kerstpotten zijn geen vetpot meer
ZATERDAG 21 DECEMBER 1985
aanvankelijk nog
een grappige
mogelijkheid werd gezien, werd werkelijkheid.
Elk van de vier eitjes die bij Doris del Renzio
waren ingeplant groeide uit tot een
volwaardige en gezonde baby. Waarmee Doris
en haar man Toni sinds september van dit jaar
de trotse en gelukkige ouders zijn van de enige
reageerbuisvierling ter wereld. ,,Hun geboorte
vervulde mij niet alleen met grote vreugde
maar ook met oprechte verbazing en eerbied
voor dit nieuwe leven dat op zulk een
wonderlijke wijze was ontstaan", zegt Toni del
Renzio.
TROTSE OUDERS VAN
REAGEERBUISVIERLING
55
Het echtpaar Del Renzio is dolgelukkig met hun vierling, die het dank zij de reageerbuismethode heeft gekregen. Maar vader Toni realiseert zich daarnaast dat met die methode ook onethisch kan worden
omgegaan.
CANTERBURY - Ze liggen vredig te
slapen in hun bèdjes: de twee jongens in
het ene, beide meisjes in het andere. Ze
delen hun bedje niet naast maar wel te
genover elkaar: de ene piepkleine baby
neemt het hoofdeinde en de andere het
voeteneinde in. De trotse vader staat er
bij. „Dit zijn Lydia Maria Eugenia en
Tamara Exenia Antonina", zegt hij. „In
het andere bedje slapen Pierre Luigi
Alessandro en Ivan Carlo Agostino".
Mooie namen voor een fantastische
vierling. Vier kleine mensjes, die niet al
leen tot grote vreugde stemmen omdat
nieuw leven altijd een bron van intense
blijdschap is, maar ook omdat zij de
produktcn zijn van zogeheten in-vitro-
fertilisatie of reageerbuisbevruchting,
een controversiële tak van de medische
wetenschap die velen nieuwe hoop geeft
maar anderen met afschuw vervult.
Lydia, Tamara, Pierre en Ivan vormen
samen de enige reageerbuisvierling die
er bestaat. Eind september werden zij
met behulp van een keizersnede geboren
in een ziekenhuis van West-Londen.
Eerst Lydia, toen Pierre, vervolgens Ivan
en tenslotte Tamara. Vier van de "dui
zend reageerbuisbaby's die de hele we
reld deze kerst rijk is.
De fiere ouders van de merkwaardige
vierling in het Engelse Canterbury zijn
dolgelukkig met hun zonen en dochters.
„Het zal een mooie kerst zijn", zegt het
moedertje, Doris del Renzio, die veer
tien jaar op die benaming heeft gewacht.
Zij dankt haar vier baby's niet alleen
aan moderne wetenschappelijke vooruit
gang, maar ook aan een kleine erfenis,
waarmee het echtpaar Del Renzio finan
cieel in de mogelijkheid werd gesteld de
tamelijk dure IVF-methode te financie-
Doris del Renzio en haar man Toni zijn
een merkwaardig voorbeeld van een ge
huwd paar dat graag een eigen kind wil
de hebben maar dit op de gewone ma
nier niet kon krijgen. „Ik stam uit Est
land". zegt Doris die Engels praat met
een licht Duits accent, omdat ze in
West-Duitsland opgroeide. „Ik heb geen
naaste bloedverwanten meer en verlang
de erg naar een nakomeling".
Haar man Toni is van Italiaans-Russi
sche afkomst. Hij werd vóór de bolsje
wistische revolutie in St. Petersburg (het
huidige Leningrad) geboren. Toni del
Renzio is dus niet zo jong meer - al 70,
om de waarheid te zeggen. Maar je zou
hem die jaren niet geven. Hij is groot,
struis en begaafd met een warm stemge:
luid. Het voortreffelijke Engels dat hij
spreekt, vertoont vrijwel geen sporen
van, vreemde invloeden.
Staatloos
Toni en Doris del Renzio zijn beiden
staatloos, een situatie die hen weinig
schijnt te deren. Maar zij hopen wel dat
hun vier kinderen de Britse nationaliteit
zullen mogen genieten. Toni woonde
slechts enkele jaren in Rusland, vanwaar
hij tegen het einde van de Eerste We
reldoorlog met zijn ouders naar Italië
vluchtte. Hij werd op kostscholen ge
plaatst in Engeland en Zwitserland en
verzaakte aan de Italiaanse nationaliteit
door dienst te weigeren in het leger van
Mussolini. Hij is kunsthistoricus en stu
deerde ondermeer aan de Columbia
University van New York.
In 1938 vestigde Toni del Renzio zich
voorgoed in Engeland, met in de jaren
zestig en het begin van de jaren zeventig
nog een onderbreking van een jaar of
tien. Die tijd bracht hij weer in Italië
door, waar hij nog veel vrienden heeft.
Na zijn terugkeer uit het zuiden bood de
kunstacademie van het Engelse Bath
hem een leerstoel aan. Daar leerde hij
Doris kennen, die er studeerde. Zij huw
den en verhuisden naar Canterbury,
waar Toni doceerde aan het plaatselijke
College of Arts dat ongeveer zeshonderd
studenten telt. Hij is nu gepensioneerd,
maar houdt nog geregeld voordrachten;
zijn vrouw geeft les aan het college. Ze
zijn veertien jaar getrouwd.
Toen de vierling net ter wereld was ge
komen, doopten de Britse kranten Toni
del Renzio meteen „superdad", een „su
perpappie" dus. De komst van zijn zo
nen en dochters heeft Toni in elk geval
geen kwaad gedaan. „Toen de artsen van
de kliniek ons vertelden, dat het een
vierling zou zijn, was mijn eerste ge
dachte toch wel: wat gaan we nu begin
nen?". geeft hij toe. Maar de komst van
de baby's had kennelijk de uitwerking
van een verjongingskuur. Toni del Ren
zio ziet er nog heel goed uit.
Doris del Renzio is 38, net nog niet te
oud voor IVF. Toni weet natuurlijk dat
iedereen opkijkt bij het horen van hun
leeftijdsverschil van 32 jaar. „Maar er is
geen enkele wet die de man verbiedt een
jongere vrouw te huwen", zegt hij. Het
grote verschil in jaren heeft hem trou
wens niet belet Doris te steunen in al
haar pogingen om desnoods op de IVF-
manier moeder te kunnen worden.
Vruchtbaarheid
Infertiliteitsproblemen zijn tegenwoordig
aan de orde van de dag. Britse artsen
zeggen dat van elke tien echtparen er ten
minste een onvruchtbaar is. Sommige
specialisten gewagen zelfs van een op
zes. Hoewel de toenemende frequentie
van dit verschijnsel nog niet grondig
werd onderzocht, zijn Britse artsen ge
neigd het toe te schrijven aan een com
binatie van verschillende factoren.
In de eerste plaats zijn echtparen steeds
meer geneigd het „kinderen krijgen" tot
later uit te stellen, wanneer ze in feite
minder vruchtbaar zullen zijn. Daar
naast is het ook mogelijk, dat diverse
anticonceptiemiddelen een schadelijke
uitwerking hebben. Bovendien kan toe
nemende seksuele bedrijvigheid ook in
terne infecties veroorzaken.
Hoewel de ongeveer duizend reageer
buisbaby's van tegenwoordig niet in le
ven zouden zijn als de Britse specialisten
Robert Edwards en Patrick Steptoe in de
jaren zeventig geen embryoresearch had
den gedaan, telt Groot-Brittannië - het
land van Louise Brown, de eerste rea
geerbuisbaby - momenteel nog maar
enkele ziekenhuizen met zogeheten in-
fertiliteitsklinieken, waar de IVF-metho
de wordt toegepast. Een daarvan is ge
vestigd in Cambridgeshire, de andere in
het Westlondense Hammersmith. De
kosten van een IVF-behandeling schom
melen er tussen de duizend en tweedui
zend pond. Alleen in zeldzame gevallen
komen zij helemaal ten laste van de
Britse Nationale Gezondheidsdienst.
Dank zij haar kleine erfenis kon Doris
del Renzio vlugger dan verwacht terecht
bij Dr. Robert Winston, het hoofd van
de infertiliteits-unit van Hammersmith.
Dat was nodig, want vrouwen van bo
ven de veertig komen niet meer in aan
merking voor IVF. Dit is een gevolg van
het feit, dat bij deze leeftijdsgroep het
succespercentage gevoelig lager ligt.
Een onderzoek maakte duidelijk dat Do
ris geschikt was voor IVF-behandeling.
De eerste poging werd gedaan in juni
vorig jaar, maar zij mislukte toen Doris
ongeveer op de helft van het programma
was gekomen. Dr. Winston zag zich ge
noodzaakt haar weer naar huis te sturen
omdat zij niet voldoende eitjes produ
ceerde. Maar de specialist zal toch we!
iets hebben geleerd, want tijdens de
tweede poging schreef hij een licht gewij
zigde hormoonbehandeling voor. Toen
liep alles gesmeerd.
Grapje
„Bij in-vitrofertilisatie kan er altijd iets
fout lopen", zegt Doris. „Hoewel het
succespercentage steeds groter wordt,
blijven de resultaten aan de matige kant,
dat wil zeggen tien tot vijftien baby's per
honderd IVF-pogingen".
Haar man herinnert zich nog, dat ze in
het ziekenhuis van Hammersmith er een
grapje over maakten," nadat op 18 febru
ari van dit jaar bij Doris de kunstmatig
tot stand gebrachte embryo's waren inge
plant. Tijdens een IVF-behandeling wor
den namelijk telkens drie of vier inplan
tingen gedaan. De artsen gebruiken hier
voor rijpe eitjes van de vrouw, bevrucht
met spermacellen van de man. Gehoopt
wordt, dat ten minste een ervan zich in
de baarmoederwand zal nestelen en dat
hierna de zwangerschap normaal zal ver
lopen.
„Als u geluk hebt, krijgt u vier baby's",
lachten ze in Hammersmith, niet wetend
dat deze kleine mogelijkheid bewaarheid
zou worden. Want heel vaak „pakt"
geen enkele van de inplantingen. De hele
onderneming is een gok. Maar Doris del
4Renzio werd door het spreekwoordelijke
'fortuin begunstigd. Enkele weken later
kon Dr. Winston haar al vertellen, dat
zij inderdaad zwanger was.
Op 18 maart vernam het echtpaar Del
Renzio, dat alle vier de embryo's het
groeiproces waren begonnen. Maar de
dokters konden toen nog niet voorspel
len, dat dit normaal zou voortduren. De
eerste scanning mocht dan een veelvou
dige zwangerschap hebben aangetoond,
het was nog altijd mogelijk dat later een
of meer vruchten het niet zouden halen.
Doris en Toni del Renzio herinneren
zich niet meer zo goed hoeveel tijd het
hen vroeg om te wennen aan de idee dat
zij niet een, maar misschien wel vier
kinderen zouden krijgen. „Dit vooruit
zicht schokte ons niet", zegt de vader.
„Eigenlijk moesten wij erom lachen.
Maar het feit op zichzelf dat mijn vrouw
nu echt in staat van zwangerschap ver
keerde, wekte wel zeer sterke emoties
op. Ik was erg blij omdat het haar zo
gelukkig maakte".
Met vier baby's in hun kleine huis heb
ben Doris en Toni vanzelfsprekend de
hele tijd de handen vol. Gelukkig zorgt
de gemeente Canterbury ervoor dat
's nachts een kinderverzorgster het werk
overneemt. Overdag steken jonge dames
die in de stad kinderverzorging studeren
een handje toe, Zij doen dit wat graag,
want het is goede praktijk. Jammer ge
noeg komen deze meisjes niet tijdens de
weekends, wat tot gevolg heeft dat Doris
en Toni dan alles zelf moeten doen.
„Het is vaak erg vermoeiend", geeft de
superpappie toe.
Ethiek
Hoewel voor Toni del Renzio en zijn
vrouw Doris het IVF-experiment een be
vredigende afloop heeft gekend en zij
zeer gelukkig zijn met het bereikte resul
taat, beseffen zij wel dat aan de research
inzake reageerbuisbevruchting zware
ethische problemen verbonden blijven.
„Het is niet gemakkelijk de rechten,
plichten en bevoegdheden van de weten
schappers die dergelijke experimenten
doen precies te omschrijven", zegt Tony.
„Embryo's kunnen worden misbruikt en
het is begrijpelijk dat de wereld zich zor
gen maakt over de mogelijkheid dat spe
cialisten als het ware zouden overgaan
tot de produktie van „Übermenschen" of
van levende leveranciers van ruilorga-
nen. Het ligt voor de hand, dat dit soort
experimenten moet worden verboden.
Maar daar staat tegenover, dat de proe
ven met embryo's toch de IVF-methode
hebben opgebracht, een techniek die al
zeer veel kinderloze mensen nieuwe
hoop en in het beste geval ook het groot
ste geluk op aarde heeft gegeven. In deze
tijd waarin steeds meer mannen en
vrouwen bewust kinderloos willen blij
ven, terwijl bijna aan de lopende band
abortus wordt gepleegd, betekent dit
naar mijn gevoel toch heel wat".
„Ik heb veel tijd doorgebracht in de in-
fertiliteitskliniek van Hammersmith",
zegt Doris. „Natuurlijk zijn de artsen
vol van de experimenten die ze doen,
maar die hebben telkens tot doel de
IVF-methode dermate te verbeteren, dat
nog meer kinderloze paren geholpen
kunnen worden. Heel duidelijk voelbaar
zijn de warme sympathie en het echte
meevoelen van deze specialisten. Zij
koesteren veel begrip voor het intense
verlangen naar een kind dat vrouwen
kan bezielen en waarover zij vaak met
niemand anders naar behoren kunnen
praten".
„Tijdens de lange periode die de komst
van onze vierling voorafging, leefden wij
beiden onder zeer sterke psychologische
en emotionele spanning", besluit haar
man. „Maar hun geboorte vervulde mij
niet alleen met grote vreugde maar ook
met oprechte verbazing en eerbied voor
dit nieuwe leven dat op zulk een won
derlijke wijze was ontstaan en dat dank
zij de samenwerking van eminente me
dici en verpleegsters ter wereld werd ge
bracht. Ik beken eerlijk, dat mijn ogen
vol tranen stonden en dat ik mijzelf erg
klein voelde".
ROGER SIMONS
Veel mensen kennen het gevoel van voldoening als ze wat
hun kleingeld in de kerstpot van het Leger des Heils
horen vallen.
R
M en grote staande driepoot, versierd met
enkele takken dennegroen, een bord met
de aansprekende tekst „voor de kerstvieringen" en met aan een
ketting de bekende rode ketel. Dat is de kerstpot van het Leger
des Heils. Er staat altijd wel iemand van het Leger bij, dapper in
uniform vlak naast de pot of in een dikke winterjas tegen een
gevel aangedrukt om te ontkomen aan de koude wind.
DEN HAAG - Het is een beeld dat in
de meeste steden te zien is in de weken
voor kerst. Veel mensen kennen ook het
gevoel van voldoening als ze wat van
hun kleingeld in de pot horen vallen.
Kerstpotten zijn in deze tijd eigenlijk
niet meer weg te denken uit het straat
beeld. Zelfs op kerstkaarten staan ze af
gebeeld en in verhalen worden ze be
schreven. Maar hoeveel geld wordt er
gegeven en wat gebeurt er mee?
Zijn de kerstpotten de vetpotten voor de
armen? „Nee", zegt majoor Dick Ver-
poorte resoluut. „Het Leger des Heils zet
de bloemetjes niet buiten op kosten van
het publiek. Vroeger gebeurde het nog
wel dat aan de kerstviering een uitge
breide maaltijd voorafging of dat de
mensen met een levensmiddelenpakket
naar huis gingen.
Tegenwoordig is dat er niet meer bij. Er
zijn nog maar weinig mensen die echt
mets hebben. Het accent is verlegd naar
de gezelligheid, naar het samenzijn. De
mensen maken een praatje met elkaar,
kijken naar een kerstspel dat door kinde
ren opgevoerd wordt, zingen, luisteren
naar zang en muziek en horen een korte
meditatie rondom het kerstverhaal".
Majoor Verpoorte is verantwoordelijk
voor de landelijke fondswerving van het
Leger des Heils en geeft een overzicht
van de inkomsten met Kerst. Het blijkt
dat de kerstpottenactie een onderdeel is
van de zogenaamde kerstcollecte. Naast
de potten op de hoeken van de straten
en in winkelcentra wordt er huis-aan-
huis met lijsten of envelopjes geld opge
haald en worden er in de grote steden
acceptgirokaarten verstuurd.
Met die verschillende acties kwam in
1984 bijna anderhalf miljoen gulden bin
nen. Dat is slechts een totaalcijfer op pa
pier omdat het geld niet centraal verza
meld wordt maar in de gemeente blijft
waar het wordt opgehaald. Alle plaatse
lijke afdelingen van het Leger zijn zelf
verantwoordelijk voor de besteding. Die
vindt wel plaats volgens een vaste ver
deelsleutel: tachtig procent wordt uitge
geven aan kerstvieringen, tien procent is
voor bijkomende kosten en de overige
tien procent wordt gereserveerd in een
sociaal fonds. Uit dat fonds worden
kerstfeesten in maatschappelijke centra
en tehuizen betaald en worden activitei
ten georganiseerd voor mensen die rond
de Kerst letterlijk niet uit de voeten
kunnen. Die groep heeft haar feest niet
eind december, maar in het voor- of na
jaar, bijvoorbeeld in de vorm van een
dagje naar de Keukenhof of een boot
tocht.
Het geld dat via de potten wordt opge
haald, maakt ongeveer tien procent uit
van het totaalbedrag. Dat zou dus veel
te weinig zijn om alle kerstactiviteiten te
bekostigen. Vroeger lag dat anders, toen
werden de kerstactiviteiten uitsluitend
betaald uit de opbrengst van de potten.
Toch zullen de kerstpotten, als het aan
Verpoorte ligt, nooit verdwijnen. Want
naast de inzamelfunctie hebben de zij
een signaalfunctie door te wijzen op de
nood van de medemens en de werkelijke
betekenis van het Kerstfeest.
Er wordt wel eens gezegd: als ik aan het
Leger des Heils geef, zorg ik dat het
Kerstfeest er voor iemand anders een
beetje prettiger uitziet. Dat gaat op, want
volgens recente tellingen bezochten per
jaar ruim tachtigduizend mensen de
Kerstfeesten voor bejaarden, gehandi
capten en eenzamen, werden er 23.000
kerstattenties weggegeven en ontvingen
ruim 7500 mensen kerstpakketten.
Dat is nog maar een deel van het aantal
mensen dat het Leger wil bereiken. Door
contacten met maatschappelijke instan
ties, wijkverpleegsters, huisartsen en
wijkagenten, blijkt de groep die in aan
merking kan komen voor deze vieringen
aanmerkelijk groter. Via advertenties in
kranten en persoonlijke uitnodigingen
probeert men er zoveel mogelijk bij te
betrekken.
Ook het werk achter de schermen neemt
langzaam toe. De „nieuwe armen", on
der wie werklozen, gezinnen met een uit
kering en mensen met een minimum in
komen en hoge lasten, doen vaker een
beroep op het Leger. „Daar blijft geld
voor nodig", is het commentaar van
Verpoorte. „Als sociale kerk blijven wij
ons daarvoor inzetten. Er wordt geen
geld gevraagd om godsdienst te beleven,
wel voor het sociale werk. Dat houden
we zorgvuldig gescheiden. De uitgaven
worden nauwkeurig bijgehouden en ge
controleerd.- Het past in deze tijd om
zuinig te zijn en dat te bieden wat wer
kelijk waarde aan het leven toevoegt".
In de ruim tachtig plaatsen in Nederland
waar het Leger des Heils werkzaam is
krijgt dat in de Kersttijd op verschillen
de manieren gestalte.
In de ene stad worden massale bijeen
komsten gehouden, elders bezoekt men
gevangenen en andere mensen die een
zaam zijn. En in Den Helder bijvoor
beeld laten de heilssoldaten zich ophalen
voor een bezoek aan de booreilanden.
Of men bekommert zich om nachtwa
kers, brandweerlieden en politiemensen,
die dienst hebben. En weer andere heils
soldaten trekken naar die plaatsen waar
verslaafden en thuislozen te vinden zijn.
Tot slot blijft natuurlijk de vraag: waar
om zijn veel heilssoldaten met de Kerst
dagen zo druk in de weer voor anderen?
Majoor Remigius formuleert een ant
woord: „De werkelijke betekenis van
Kerstmis is dat God zichzelf gegeven
heeft aan de mensen. Dat willen wij la
ten zien door iets van onszelf aan ande
ren te geven. Niet alleen tijdens de kerst,
maar het hele jaar door".
AART MARKIES
CcicUcSouAont
