KERSTMIS
KCft/TPUZZCL
Herodes is
niet dood.
Hij leeft
en is
onder ons
V
ervolg van de
kerstpreek
van dominee Allan Boesak
„Geliefde broeders en zusters.
Er zijn een paar dingen hier die we moe
ten proberen te begrijpen. Ten eerste:
Herodes is niet dood. Hij leeft en is on
der ons. De weg van Herodes was en is
nog altijd de weg van alle onrechtvaardi
ge heersers. Elke regering die zich niet
kan verlaten op de instemming en loya
liteit van het volk dat zij regeert, rekent
op de macht van het geweer om aan de
macht te blijven. Elke regering die met
dreigementen en geweld regeert, is ge
bouwd op angst. Ondanks al zijn macht,
zijn soldaten, zijn paarden, ondanks de
steun van het machtige Romeinse rijk,
was Herodes bevreesd voor een baby.
Bevreesd, omdat hij geen rechtvaardig
heerser was en daarom eigenlijk geen
recht had te heersen.
In het Zuid-Afrika van vandaag gaat dit
verhaal bijna letterlijk op. Een regering
die met geweld en dreigementen regeert,
kent geen rechtvaardigheid noch het ver
schil tussen goed en kwaad. Men regeert
niet met de instemming van hen die ge
regeerd worden. Ze is geen representatie
ve regering, ze heeft het recht niet om te
heersen. De regering wordt gedreven
door vrees en haar grootste angst is dat
een toekomstige zwarte regering in aller
lei opzichten de huidige regering zal
kunnen imiteren. En wee haar, wanneer
een zwarte regering maar de helft van de
wetten en statuten zou bewaren, ook
maar half zo geweldadig, half zo on
rechtvaardig zou zijn.
Wie vandaag de dag opstaat en de bood
schap van de Messias verkondigt,
spreekt van rechtvaardigheid en vrij
heid, van waardigheid en liefde, om de
mensen de ware betekenis te laten zien
van vrede; die raakt het hart van de mo
derne Herodes, gezeten in zijn paleis in
Pretoria. En deze Herodes reageert net
als in het verleden: met afschuwelijk en
verschrikkelijk geweld.
Herodes stond voor een simpele keuze:
hij moest óf de heerschappij van de
Messias aanvaarden en naar vrede en
rechtvaardigheid streven, óf de bedreiger
van zijn eigen macht zien te doden. De
keuze die Pretoria moet maken is dezelf
de. We weten dat Herodes leeft; we we
ten welke keuze hij gemaakt heeft.
Het tweede punt dat we moeten begrij
pen is dit: Toen de waarheid tot Hero
des begon door te dringen „ontstak hij
in hevige toorn" en de eerste slachtoffers
van zijn woede waren de kinderen. Zo
gaat het altijd: Als de waanzin van de
machtswellustelingen over de aarde
woedt, zijn het altijd de kinderen die er
het eerste en het meeste onder lijden.
Toen ik nog in Holland studeerde, zag ik
op de tv een documentaire over de oor
log in Vietnam. Een scène toonde een
aanval van Amerikaanse soldaten op
een klein dorpje. Voor altijd staat het
beeld in mijn geheugen gegrift van klei-
ZATERDAG 21 DECEMBER 1985
Allan Boesak (hier
op archieffoto) zal
in zijn kerstpreek
onder meer zeggen:
Laat dit Woord
uitstijgen boven de
woorden van de
moderne Caesars,
die zichzelf tot
heersers over deze
wereld hebben
uitgeroepen".
ne kinderen die aangevallen worden met
vlammenwerpers. Ik zie ze nog de weg
afhollen, met brandende kleren, ik zie
nog hun huid die in stroken van hun
meelijwekkend dunne armpjes neer
hangt.
Tijdens de zesde bijeenkomst van de
Wereldraad van Kerken in Vancouver,
vertelde een vrouw uit Libanon het vol
gende onvergetelijke verhaal. Dania was
een islamitisch meisje. Op een zondag
vergezelde ze haar vriendje Rula naar
zondagsschool. De leraar was enigszins
verbaasd. Misschien dacht hij aan de
kwetsbare verhouding tussen de christe
lijke en islamitische gemeenschap in het
land. Dania kwam echter terug en bracht
haar vader mee. die er op stond dat de
twee onafscheidelijke kinderen samen
naar zondagsschool zouden gaan. Op
een keer werd er gesproken over dopen.
„Maar ik ben niet gedoopt", zei Dania,
waarop de leraar zei: „Je hoeft niet door
een predikant in water gedoopt te zijn.
Als we van Christus houden, dan is onze
liefde voor hem onze doop". „Ik ge
loof', zei Dania, „dat wanneer ik Hem
een beetje beter zal kennen, we goede
vrienden zullen worden".
De volgende dag voerde Israël een
luchtaanval uit op Beiroet. Kleine Dania
werd aan stukken gereten. In de
nietsontziende woede van de machtswel
lustelingen zijn de kinderen altijd de eer
ste slachtoffers.
In Zuid-Afrika beseffen we dit maar al te
goed. Jarenlang hebben wij moeten toe
zien hoe apartheid, racisme en hebzucht
onze kinderen vernietigden. Wij hebben
in ons eigen leven en dat van onze kin
deren het dodelijke lot van racisme en
vernedering moeten ervaren. We zien de
toewijding waarmee de regering haar be
leid uitvoert, en hoe onze kinderen het
slachtoffer worden van inferieur onder
wijs, werkloosheid en gebroken gezin
nen. Onze kinderen lijden als vader of
krotwoningen afgebroken worden of als
moeder geen pasje heeft. Zij lijden als de
ze massaal gedwongen worden te verhui
zen. Ze sterven van de honger in de con
centratiekampen die de Zuidafrikaanse
regering eufemistisch „hervestigingskam
pen" noemt.
Recentelijk heeft apartheid haar ware
Moloch-gezicht laten zien. In 1976, toen
complete zwarte gemeenschappen in op
stand kwamen tegen de onderdrukking
in dit land, waren het de kinderen die de
slachtoffers werden van de woede en
waanzin van de staat. In 1980, tijdens de
schoolboycot in Kaapstad, gebeurde pre
cies hetzelfde. En vanaf 1983, toen we
begonnen met ons verzet tegen de nieu
we grondwet, zijn honderden van ons
gestorven, onze kinderen het eerst. Nu,
Kerstmis 1985, leven we in een staat
van noodtoestand. Honderden (eens zui
len we het precieze aantal weten) zijn ge
storven, in koelen bloede vermoord
door de politie die het voordeel heeft
van een mantel van onaantastbaarheid:
er kunnen geen klachten of beschuldigin
gen tegen ingediend worden, er is geen
rechtbank die onze stem kan horen.
Duizenden worden gevangen gehouden,
ook veel kinderen. Sommigen van hen
zijn niet ouder dan zeven jaar. Er kan
met recht gezegd worden dat de regering
oorlog voert tegen weerloze kinderen: er
zitten kinderen in de gevangenis, com
plete klassen worden vastgehouden, met
traangas bestookt en met zwepen gesla
gen. Oproerpolitie en soldaten vallen als
wilde honden onze woonwijken binnen,
onze gemeenschappen, onze scholen,
onze huizen. Onze kerkdiensten worden
verstoord door traangas, honden en ge
weren. We gaan van begrafenis naar be
grafenis en zelfs dan wordt ons niet toe
gestaan onze doden in vrede te begra
ven.
Mijn kleine zevenjarige Allan vertelde
me hoe hij met zijn evenoude vriendje
David buiten op straat speelde. Een poli
tiewagen rijdt langs, stopt en er stapt een
politieman uit, die David bij zijn kraag
grijpt, heen en weer schudt en zegt: „Als
je vannacht met een brandende kaars
naar buiten gaat, zul je eens zien wat er
met je gebeurt". Dodelijk geschrokken
rennen de kinderen naar huis. Allan
vraagt: „Pappa, waarom mag ik niet met
een brandende kaars lopen? We doen
toch geen kwaad? Waarom wil de politie
ons slaan?". Inderdaad, waarom? Allan
zal op een dag begrijpen dat vrees de
eeuwige metgezel is van hen die onrecht
vaardig leven. Hij zal begrijpen waarom
het bedreigen, gevangen zetten en neer
schieten van kleine kinderen deze rege
ring, waaronder ons volk zo lijdt, zo ge
makkelijk afgaat. Eens zal hij begrijpen
waarom het verhaal van Ruth in de bij
bel staat.
Maar wat zal dit alles ondertussen voor
effect hebben gehad op Allan en alle an
dere kinderen zoals hij? Een van de
meest tragische kanten van apartheid is
dat het onze kinderen van hun jeugd be
rooft, hen het recht ontneemt kind te
zijn, zonder zorgen en liefhebbend, spe
lend en genietend van hun jeugd. Onze
kinderen groeien op met bedreigingen,
traangas en honden die hen achterna zit
ten. Ze worden door de politie bedreigd
en naar de gevangenis gebracht, ook al
komen ze uit een kerkdienst. Ze hebben
gezien hoe hun vrienden zonder reden
doodgeschoten werden, ze hebben op
roerpolitie en soldaten hardvochtig ho
ren lachen, terwijl ze krimpend van de
pijn op de grond lagen. En dag na dag
horen ze de leugens van regeringsfunc
tionarissen en ministers, terwijl ze weten
wat er in werkelijkheid gebeurd is. Onze
kinderen vallen voortdurend ten prooi
aan de waanzin van de naar macht hon
gerende halfgoden die dit land besturen.
Ten derde moeten we begrijpen dat de
kinderen in de bijbel een machtig sym
bool zijn voor alle „kleinen" in de maat
schappij: de armen, de zwakken, de ne-
derigen. Een symbool voor de mensen
die „niet tellen", geen stem hebben, de
machtelozen. Wat Herodes doet met de
kinderen, is wat alle tirannen doen met
de zwakken, de armen en de nederigen.
En dan lezen we die vreemd-indrukwek
kende woorden: „Rachel huilt om haar
kinderen, zij wil niet getroost worden".
En zij wil niet getroost worden. Rachel
weigert wat er gebeurt te accepteren als
„een van die tragische dingen die kun
nen gebeuren". Ze weigert te aanvaarden
dat dit haar „lot" is, dat ze er niets tegen
kan doen. Haar weigering is haar pro
test. En als het dan zo is dat haar smar
telijk huilen uit woede en protest het
enige is wat ze kan doen, laat haar dan
wenen.
Het is voor machteloze en onderdrukte
mensen altijd verleidelijk het kwaad dat
hen aangedaan wordt te aanvaarden.
Het is de gemakkelijke weg. Voor hen
die geloven, is de verleiding nog groter,
want wij rennen naar de bijbel en slik
ken met graagte de bijbelse teksten die
laffe predikanten ons voorschotelen, als
of de bijbel een goedkoop medicijn is
dat door de drogist wordt uitgedeeld.
We zeggen soms: „Het is nou eenmaal
gebeurd. Het is de wil van God. We
moeten het aanvaarden". Maar is dat
werkelijk zo? Is de wil van God niet on
verbrekelijk verbonden met de hemelse
heerlijkheid van God, die hemelse glorie
waar de engelen van zongen in de heme
len boven de velden van Bethlehem?
God wordt niet verheerlijkt als een
mens, zijn schepsel, vanwege zijn huids
kleur niet meer als mens beschouwd
wordt; als er meer geld beschikbaar is
voor wapens dan voor goed onderwijs
en fatsoenlijke huisvesting; als men
meer waarde hecht aan macht en onder
drukking dan aan mensen. God wordt
niet verheerlijkt als in een zo rijk land
als Zuid-Afrika kinderen sterven van de
honger. Het kan Zijn wil niet zijn dat op
dit moment in Zuid-Afrika elke vijftien
minuten een kind van honger sterft, zo
als blijkt uit de cijfers van Operatie
Honger. En ondertussen is er wel altijd
geld voor tanks en munitie, niet om een
vijand van buitenaf te bestrijden, maar
om kinderen te doden, die tegen apart
heid willen strijden. Een Australisch
cricketteam. dat hier naartoe komt om
blank Zuid-Afrika te vermaken, krijgt
honderdduizenden rands, terwijl het
bloed van ons volk de straten rood
kleurt. Nee, God wordt verheerlijkt als
de onderdrukten zullen worden bevrijd;
als gevangenen weer vrij zullen zijn; als
de hongerigen gevoed zijn en zij die geen
kleren hebben, gekleed gaan.
God wordt verheerlijkt als de armen
Zijn evangelie horen. Het is Zijn wil dat
zij die zich verheffen van hun troon
worden gestoten en de nederigen verhe
ven worden; dat zij die honger hebben
zullen eten en de rijken met een lege
maag teruggestuurd zullen worden; dat
het jaar van Gods gunst verkondigd
wordt.
Wanneer we dus onderdrukt worden en
ons volk sterft, laten we dit dan niet te
snel en lichtzinnig aan de wil van God
toeschrijven. Laten we in plaats daar
van, net als Rachel, weigeren ons te la
ten troosten, want in die weigering ligt
ons protest, onze waardigheid, onze
ring, waaronder ons volk zo lijdt, zo ge-
hoop, ons geloof. Ons geloof dat God
Zich zal openbaren en Zichzelf zal tonen
zoals Hij ons beloofd heeft.
Dit wordt een droevig kerstfeest. Er zijn
te veel mensen gestorven, er zijn te veel
mensen die treuren om hen die gestor
ven zijn. Er zijn te veel gezinnen waar
een zoon, een dochter, een vader of
moeder ontbreekt. Er zijn te veel men
sen die nog gevangen zitten. Te veel die
verminkt zijn, naar lichaam en geest. De
grote leugen regeert nog altijd over ons
land, de woede van Herodes is nog altijd
niet voorbij. Dit is niet de tijd voor fees
ten, voor een oppervlakkig „gelukkig
kerstfeest" dat onze vrees en pijn moet
verbergen. Dit is niet de tijd om uitge
breid kerstcadeautjes te gaan kopen om
onze vrijgevigheid „te bewijzen". Dit
jaar moet onze vrijgevigheid liggen in
een gul geven van onszelf, onze liefde,
onze solidariteit. Elke woensdagavond,
tussen acht en negen uur, zullen we de
lichten in ons huis uitdoen en de kaar
sen aansteken. We weten dat de regering
hier een hekel aan heeft. Veel mensen
zijn al bang gemaakt, bedreigd of gear
resteerd wegens het lopen met een bran
dende kaars. We zijn beledigd, bedreigd,
met traangas bestookt, beschoten. Maar
we zullen onze kaarsen aansteken, als
symbool van onze weigering getroost te
worden, of ons te laten intimideren door
het geweld van Herodes.
Steekt uw kaarsen aan. Ze zijn een teken
van protest, van hoop dat we eens vrij
zullen zijn. Een teken van ons vertrou
wen dat Jezus Christus op aarde geko
men is. Hij is het licht van de wereld en
verlicht de duisternis en zelfs de duister
nis van apartheid en het geweld van on
derdrukking zullen dat licht niet kunnen
doven. De kaarsen zijn een teken van
onze aanbidding van een waarachtige en
liefhebbende God, die zijn beloften aan
het onderdrukte volk zal nakomen en
die de god van geweld en haat, van
apartheid en racisme, van uitbuiting en
ontmenselijking zal overwinnen. Steekt
uw kaarsen aan. De angstige reactie van
de regering geeft de macht van dit sym
bool aan.
En als we onze kaarsen vasthouden, laat
ons dan het geloof bevestigen dat het
waarachtige licht in de wereld is geko
men en dat de duisternis het licht nooit
zal overwinnen. Laat ons het geloof in
de kerstboodschap beamen en laat ons
het Woord van vrede, liefde, rechtvaar
digheid en heil verkondigen. Laat ons
geloven dat deze boodschap, zelfs dit
jaar, van kracht is voor ons in het Zuid-
Afrika van vandaag.
Laat dit Woord yitstijgen boven het ge
luid van geweld en oorlog, boven het ge
bulder van geweren en het knallen van
de zweep. Laat dit Woord uitstijgen bo
ven het geschreeuw van bewakers en de
stille tranen van eenzame opsluiting.
Laat dit Woord uitstijgen boven het hol
le gepraat van een lege kerk, die de ar
men en onderdrukten vergeten is, boven
de schijnheilige leuzen van vrome politi
ci, die de naam van Jezus misbruiken
voor hun zelfzuchtige doeleinden. Laat
dit Woord uitstijgen boven het verlan
gen naar wraak en de verleiding van de
haat, boven die schreeuw van pijn en
kreet van wanhoop uit de kelen van dui
zenden moeders. Laat dit Woord uitstij
gen boven de woorden van moderne
Caesars, die zichzelf tot heersers over
deze wereld hebben uitgeroepen. Laat
dit Woord tenslotte uitstijgen boven die
finale, onmetelijke angst voor een eenza
me dood; dit Woord van liefde, en vre
de, en rechtvaardigheid. Want de mond
van de Heer heeft het gesproken.
Amen".
HORIZONTAAL: 1 zeevrachtbrief; 11
vloeibare spijs; 21 werktuig; 22 veelkleu
rig; 23 omslag voor papieren; 25 boom;
26 lichaamsdeel; 27 Amsterdams peil
(afk.); 29 symbool van nikkel; 31 land
bouwwerktuig; 32 maand van het jaar;
34 muzieknoot; 36 symbool van thalli
um; 37 walkant; 38 loopplaats voor kip
pen; 40 oude titel; 43 harssoort; 45 wa
terlinze; 48 bloeiwijze; 49 eetlust; 51
danspartij; 52 deel; 53 vrucht; 55 mager;
56 adviserend college; 57 ondeugende
jongen; 59 als salade gegeten plant; 62
vaartuig; 64 rivier in Frankrijk; 65
schaakafkorting; 66 zot; 68 vogel; 69
raadgeving; 71 deel v.e. theepot: 72 in-
sekt; 73 sportevenement (afk.) 74 vogel;
75 cilinder; 77 uitroep; 78 provincie van
de Unie van Zuid-Afrika; 80 dreumes;
81 uitgestrekte vlakte; 82 alvorens; 83
sint (afk.); 84 geneesmiddel; 86 soort
snoepgoed; 88 draaikolk; 90 planteziek-
te; 92 voorzetsel; 93 mannetjesbij; 94 ad
viserende functie; 97 ogenblik; 99 op
standeling; 100 voorzetsel; 101 eminen
tie (afk.); 102 Frans schilder; 104 schrijf-
kosten (Latijn); 107 vorm van neerslag;
109 stekelhuidig dier: 110 rekening; 112
weg met bomen; 115 rivier in Siberië;
116 blad papier; 117 gil; 118 verzoek
schrift; 120 gewerenpiramide; 121 oude
lengtemaat; 122 uitroep; 123 gesteente;
124 buitendijks land; 125 persoonlijk
vnw.; 127 regiment infanterie (afk.); 128
ongevoelig; 130 muzieknoot; 131 gram
(afk.); 132 afscheidingsprodukt van
naaldbomen; 134 vroeger; 135 verachte
lijk; 137 steun bij het lopen; 138 zeil-
vaartuig (afk.); 140 paardekracht (afk.);
142 zomerverblijf; 144 verbrandingsrest;
146 symbool van selenium; 147 cilinder;
148 ijzerhoudende grond; 150 etage
(afk.); 151 naschrift (afkorting Latijn);
152 slaghout bij cricket; 154 nagelaten
afdruk; 156 al; 158 dwaas; 159 toestand
van razernij; 161 lichte oveijas; 162 lad
dersport; 163 bijbelse naam; 164 vaar
route; 166 aanspraak; 167 groot, zwaar;
168 rivier in Italië; 169 paardeslee; 171
land in Azië; 173 Japanse munt; 174 be
paald onderricht; 184 gelofte; 186 rund;
188 overzicht met b.v. getallen; 190
mannelijk persoon; 191 vreemde munt;
192 metaal; 194 lengtemaat (afk.); 195
boomloot; 196 touw om een staande
paal rechtop te houden; 197 uitroep; 198
schroef v.e. helicopter; 200 telegramaf
korting; 202 dof; 203 boom; 204 bok-
sterm (afk.); 205 breibenodigdheid; 206
uitwendig geneesmiddel; 208 licht bran
dend mengsel; 209 zonder energie; 211
snel drogend produkt; 213 bijwoord; 214
boord v.e. meer; 216 klaar; 218 bak-
schuit voor het slaan van schipbruggen;
220 plaats ten N.O. van Dendermondc;
222 standaard voor het schilderdoek;
223 kikvorsachtig dier; 224 schop; 226
erepoort; 227 naaldboom: 229 bloem;
230 kleefmiddel; 231 fijnste schildpad;
233 in het oog vallend; 235 vogel; 237
soort papegaai; 238 soortelijk gewicht
(afk.); 239 dieregeluid; 240 voorzetsel;
242 genre; 243 persoonlijk vnw.; 244 en
omstreken (afk.); 246 titel (afk.); 247
zonder inhoud; 249 lof; 251 hulpzeil;
252 voelbare stroming in de damp
kringslucht; 254 sierplant; 256 onver
draagzaamheid; 257 muziekinstrument.
VERTICAAL: 1 likeursoort; 2 interna
tionaal autokenteken Groot-Brittannié; 3
kloosterlinge; 4 te eniger tijd; 5 senior
(afk.); 6 laagtij; 7 doorboorde cilinder
met een schroefdraad van binnen; 8 grie
zelig; 9 bijbeldeel (afk.); 10 gevoel van
diepe afkeer; 12 aan boord (afk.); 13
klein vertrek; 14 rijstbrandewijn; 15
godsdienst (afk.); 16 godsdienst (afk.) 17
een weinig; 18 al te goed persoon; 19
voorzetsel; 20 vervoermiddel in vroegere
jaren; 23 varkensvoer; 24 lichte steek
met een fijn puntig voorwerp; 28 zaad
korrel van zekere vrucht; 30 persoon
saanduiding; 32 pampahaas; 33 soort
mijt; 35 omwenteling; 37 vorm van tijd
verdrijf; 39 deel van de hals; 41 stuur
boord (afk.); 42 overal; 43 niet stug; 44
ellendige woning; 46 waterplant: 47 oos
terlengte (afk.); 48 streling met de hand;
50 wig om hout te klieven; 52 vals, zoge
naamd (in samenstellingen); 54 nors; 56
zeevis; 58 vrouwelijk beroep; 60 bijbelse
naam; 61 voorzetsel; 63 klopje; 64 praal,
weelde; 67 vistuig om kabeljauw te van
gen; 69 kegelvormig; 70 zijstuk v.e. jas;
72 honingdrank; 76 middel om melk te
stremmen; 78 pluis op wollen stoffen; 79
Bulgaarse munt; 81 raamscherm; 84
marterachtig zoogdier; 85 hoofddeksel;
87 muzieknoot; 89 vogelprodukt; 90
drank; 91 platte steen; 93 metalen plaat
v.e. handpers; 95 kennis; 96 weldra; 98
biersoort; 99 schrijflijn; 103 heer
(Spaans); 104 orgaan; 105 oogmerk; 106
onvriendelijk; 108 volk; 110 nummer
(afk.); 111 zwak; 113 bloedvat; 114 sym
bool van neon; 117 huls die de lading
van projectielen bevat; 119 soort kat;
122 werpspel met pijltjes; 126 gedroogde
kleine rozijn zonder pit; 128 bewoner
van zeker deel van Duitsland; 129
scheepsvloer; 132 lidwoord; 133 onder
deel v.e. tennispartij 136 genotmiddel;
138 plaats aan de monding van de Ru-
pel; 139 lichtgekeperde stof; 140 voorhal
v.e. groot gebouw; 141 wending; 143
mohammedaanse godsdienst; 145 wijn
soort; 147 vogel; 149 lang smal stuk; 151
verworpeling (fig.); 153 beproeving; 155
per dag (afk.); 157 lidwoord; 158 deel
v.e. jaar; 160 minderwaardig ooft; 163
reeks van elkaar vasthoudende, perso
nen; 165 lid van zeker bestuurslichaam;
166 jachtluipaard; 168 soort kip; 170
veerkracht; 172 vogelprodukt; 174 soort
takel; 175 Zwitsers houten huis; 176
symbool van helium; 177 Europeaan;
178 god der liefde; 179 heldendicht; 180
hofpersoon in vroegere jaren; 181 titel
(afk.) 182 rokvormig kledingstuk; 183
rekenkundig vraagstuk; 185 organisator
van tournees voor artiesten enz.; 187 al
lerliefst; 189 soort oorkonde; 193 on
wrikbaar: 194 nederigheid; 197 drinkge-
legenheid; 199 lichte stof; 201 inzet bij
een spel; 205 bron; 206 traditionele han
delwijze; 207 flink. 209 boomscheut; 210
begrip van tijdelijke aard; 212 voertuig;
215 niet mager (b.v. van vlees); 216 roe
de; 217 steekvlieg; 218 overzetvaartuig;
219 familielid; 221 huidziekte aan het
onderbeen van paarden; 223 per adres
(afk.); 225 beroepsspeler (verkort); 226
type koopvaardijschip; 228 tegenwoor
dig; 231 ruimte in de mond; 232 klank;
234 dierenverblijf; 235 spijskaart; 236
jonge leeuw; 239 vogel; 241 voorzetsel;
243 vragend vnw.; 245 wijfjesschaap;
247 luitenant (afk.); 248 persoonlijk
vnw.; 249 dwarshout aan een mast; 250
muzieknoot; 252 westerlengte (afk.) 253
gewicht (afk.); 254 hoewel; 255 en ande
re (afk.).
Welke twee sleutelwoorden vormen de
letters uit de vakjes 35, 61, 143, 30, 172,
118, 94, 214, 80, 40, 109, 95 en 257, 134,
171, 10, 136, 82, 57, 182, 106, 14. 113,
119?
Schrijf deze woorden op een briefkaart
en stuur ze, onder vermelding van
„Kerstpuzzel" naar:
Leidse Courant
Postbus 11
2300 AA Leiden.
Voor de goede inzenders zijn prijzen be
schikbaar van 100, 75, 50 en 25 gulden.
■£eidóe Qowuvnt'
