1ÏÏH71
TAFEL
„Anti- oecumenische
alliantie tussen kerken
de
kerk
wereld
Predikant werkt
gemiddeld zestig
uur per week
Trek maatregelen tegen
priester-ministers in
Zuidafrikaanse „evangelicals"
in beweging tegen apartheid
Godsdienstles op Italiaanse scholen niet meer verplicht
Geidóc 6ou/twC
:„r
hi
weer
ACHTERGROND
CcidócSotwaiit
MAANDAG 16 DECEMBER 198SPAGIN
Jï
NI
Basisbeweging presenteert Signalement 1985
De Raad van de Basisbeweging van kritische groepen en ge
meenten in Nederland heeft zaterdag Signalement 1985 gepre
senteerd, een actueel portret van de Basisbeweging, die nu zes
tig gemeenten omvat. In 1979 begon de samenwerking van kri
tische groepen en gemeenten in de Basisbeweging met een
„eerste visie en program". Het Signalement is een vervolg op
dit stuk. De Basisbeweging schetst in Signalement 1985 een
beeld van zichzelf tussen kerk en maatschappij met een duide
lijke keuze voor „arm gehouden en arm gemaakte mensen",
voor het socialisme en voor het verstaan van de bijbel als „be-
vrijdingsverhaal van God met de mensen".
Kruisbeeld op
brandweer
kazerne
in FS verboden
Voor het eerst in twintig jaar
zal er rond Kerstmis geen ver
licht kruisbeeld staan op de
brandweerkazerne in de stad
St. Charles in de Amerikaanse
staat Illinois. Een federale
rechter heeft aan het gebruik
een einde gemaakt door zijn
uitspraak iri een proces dat
was aangespannen door de
Amerikaanse vereniging voor
de burgerlijke vrijheden
(ACLU) en twee inwoners van
St. Charles. Rechter James
Holderman bepaalde dat het
kruisbeeld een „karakteristiek
godsdienstig symbool" is en
dat de aanwezigheid ervan op
een overheidsgebouw een
schending is van de scheiding
van kerk en staat. Een zaken
man heeft aangekondigd dat
hij in reactie op de uitspraak
van rechter Holderman een
kruisbeeld van 20 meter zal
plaatsen op de toren van zijn
fabriek in de buurt van de
brandweerkazerne.
DPR 's nemen niet deel aan Acht-mei-beweging
De Diocesane Pastorale Raad (DPR) van het aartsbisdom
Utrecht zal om formele redenen geen lid worden van de parti-
cipantenraad van de Acht-mei-beweging. Volgens de DPR
Utrecht verdraagt het lidmaatschap zich niet met de positie
van de DPR als pluriform adviesorgaan van de bisschop, ook al
staan verscheidene DPR-leden zeer sympathiek tegenover de
Acht-mei-beweging. Ook de DPR's van de bisdommen Gronin
gen en Breda hebben om formele redenen besloten geen lid
van de participantenraad te worden. De DPR's van de bisdom
men Haarlem en Rotterdam moeten nog besluiten of ze zich bij
de participantenraad aansluiten.
Sommige mensen
zullen nooit iets leren,
omdat ze alles te vlug
begrijpen
Alexander Pope
Het lijkt wel of in het
rooms-katholieke en
protestantse kamp zich
een soort anti-oecumeni
sche alliantie heeft ge
vormd. Daarbij geldt de
wapenspreuk oecumene
betekent terugkeer van
alle Kerken naar Rome
onder aanvaarding van
alle dogma's". Dat ver
klaarde de Oostenrijkse
oecumenica-expert prof.
dr. Heinrich Fries afge
lopen week op een sym
posium over oecumene,
georganiseerd door de
stichting „Pro Oriënte",
een schepping van kardi
naal Franz König. Naar
het oordeel van inleider
zijn degenen die dit stel
len in feite helemaal niet
in oecumene geïnteres
seerd.
Prof. Fries betreurde de her
nieuwde afbakening van de
grenzen in het nieuwe ker
kelijk wetboek, waarbij de
pauselijke macht over de
plaatselijke Kerken nog dui
delijker tot uitdrukking komt
dan voorheen. Maar of de
nieuwe Codex werkelijk eer
der een hinderpaal dan een
wegbereider in oecumenisch
De Armeens-Apostolische
theoloog, prelaat dr. Mesrop
K. Krikorian uit Wenen, had
een praktische oplossing uit
gewerkt voor het pausambt
in een verenigde Kerk. De
paus wordt daarbij meer dan
,,de eerste onder zijns gelij
ken". Zijn beslissingsmacht
zoals die thans geldt in de ka
tholieke kerk, blijft in zijn
visie behouden voor alle ka
tholieken. Maar toekomstige
concilie-besluiten zouden pas
rechtskracht verkrijgen, als
namens de Oosterse Kerken
de patriarch van Constanti-
nopel er zijn zegel aan hecht,
gevolgd door de vertegen
woordiger van de Reformato
rische Kerken.
Naar de mening van dr. Kri
korian moet, om het zover te
brengen, een einde komen
aan de „weinig conciliaire
omgang tussen paus en bis
schoppen", alsmede de ma
nier waarop bisschopsbenoe
mingen tot stand komen en
het strikte toezicht van Rome
op de plaatselijke Kerken. De
erkenning van de Oosterse
Kerken als „zusterkerken"
heeft zijns inziens de oecu
mene een enorme stap voor
uit gebracht en een nieuwe
fase in de dialoog ingeluid.
De gemiddelde hervorm
de en gereformeerde
predikant werkt zo'n zes
tig uur per week. Daarbij
zijn er uitschieters naar
boven: 82-84 werkuren
per week, en naar bene
den: 36-42 uren.
Dat is een van de voorlopige
conclusies uit een onderzoek
van drie Groningers naar de
vraag of het dagelijks werk
van predikanten in Gronin
gen, Friesland en Drenthe
wel of niet beantwoordt aan
de doelstellingen die hen bij
het begin van hun ambtsbe
diening voor ogen stonden.
Vooruitlopend op de defini
tieve conclusies zegt een van
de onderzoekers, drs. J. A.
Keizer, dat gereformeerde
predikanten meer uren per
week maken dan hun her
vormde collega's: 59 uren te
genover 56 uren.
Uit het onderzoek van de
Rijksuniversiteit Groningen
blijkt verder dat predikanten
minder tijd besteden aan stu
die. In 1968 gebruikten pre
dikanten nog 18,6 procent
van hun werktijd aan per
soonlijke studie, nu is dat
percentage nog 9,2 procent.
Sinds 1968, het jaar waarin
ook een onderzoek plaats
vond naar de taak van de
zielzorger in Nederland, heb
ben predikanten er feitelijk
een nieuwe taak bijgekregen:
gemeenteopbouw. Daarmee
worden al die activiteiten be
doeld die te maken hebben
met begeleiding van vrijwil
ligers, het stimuleren van ge
spreksgroepen en het onder
houden van oecumenische en
interkerkelijke contacten.
Op pastoraat is in vergelij
king met 1968 veel bezuinigd,
mee door activeiten van vrij
willigers die in toenemende
mate pastoraal werk doen.
Het onderzoek, door middel
van vragenformulieren,
wordt voortgezet. De onder
zoekers gaan predikanten in
terviewen over hun werk en
over de beleving ervan.
Daarbij komt ook aan de
orde de vraag in hoeverre de
predikant voor zichzelf en
voor de gemeente kan vol
doen aan de gestelde ver
wachtingen en
Katholieken in Nicaragua hebben paus Johannes Paulus II
verzocht de schorsingen van de drie priesters in de Sandi-
nistische regering op te heffen. In een petitie die de Sandi-
nistische krant Nuevo Diario heeft gepubliceerd, roepen de
132 katholieken de paus op een welwillende houding tegen
over de Sandinistische revolutie aan te nemen en priesters
niet te beletten op te komen „voor een rechtvaardige zaak".
„Wij vragen U, heb medelijden met dit land dat weinig des
kundigen heeft", aldus de petitie waarin de Sandinistische
revolutie van 1979 „een rechtvaardige oorlog voor de bevrij
ding" wordt genoemd.
De drie priester-ministers in de Sandinistische regering zijn
Miguel D'Escoto (buitenlandse zaken), Ernesto Cardenal
(cultuur) en Fernando Cardenal (onderwijs). Zij mogen geen
sacramenten bedienen, totdat zij hun politieke functie opge
ven.
De Nicaraguaanse bisschoppen, die het beleid van de Sandi
nistische regering afwijzen, hebben president Daniel Ortega
per brief gevraagd een oplossing te zoeken voor de „situatie
van voortdurende bedreiging" waarin de katholieke kerk in
Nicaragua zich bevindt. Sinds oktober toen de Nicaruaanse
regering een aantal burgerlijke vrijheden opschortte, zijn
talrijke priesters en leden van katholieke organisaties aan
een streng verhoor onderworpen.
Onderscheiding
voor Goddijn
Professor Walter Goddijn is
vrijdag bij zijn afscheid als
hoogleraar in de sociologie
van kerk en godsdienst aan
de Theologische Faculteit
van Tilburg benoemd tot
Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw.
Kardinaal Alfrink die on
danks zijn slechte gezond
heidstoestand de afscheidre-
de van Goddijn (zie hiervoor
de krant van vrijdag) bij
woonde, kreeg, na Goddijn
zelf, als tweede het „vriend-
schapsboek" dat collega's van
Goddijn hadden samenge
steld. Goddijn was in de jaren
tussen 1963 en 1972 een naas
te medewerker van Alfrink.
Behalve Alfrink waren ook
bisschop H. Ernst van Breda,
bisschop J.G. ter Schure van
Den Bosch en bisschop J.
Möller van Groningen aan
wezig evenals prof. E. Schil-
lebeeckx en diverse andere
bekende theologen.
Antelope viert
bevrijding van
Bhagwansecte
Inwoners van het
Amerikaanse
stadje Antelope
vierden het afge
lopen weekeinde
luidruchtig het
feit dat het stadje
Antelope zijn ge
zag weer kan
doen gelden over
het terrein waar
de Bhwagwan-
secte zich had
genesteld. De
aanhangers van
Bhagwan zijn na
het vertrek van
Bhagwan zelf
naar elders ver
trokken. Inwo
ners van Antelo
pe hebben op het
bord City of Raj-
neesh het bord
'Antelope gijze
laars' aange
bracht. Wij ze
zijn eindelijk vrij,
aldus de inwo
ners van Antelo
pe.
•Hos®i--r45
Kerkhoven
verheven tot
„ecologische
rustplaatsen"
De evangelische kerk in
Noord-Duitsland gaat richtlij
nen uitvaardigen voor het
milieuvriendelijk maken van
de meer dan 700 kerkhoven
van de Evangelische Kerk in
Sleeswijk-Holstein en Ham
burg. Volgens de richtlijnen
moet het kerkhof als „ecolo
gische rustplaats" voor be
dreigde dieren en planten zo
veel mogelijk met uitsluitend
biologische bestrijdingsmid
delen en organische mest
v/orden bewerkt. De kerk
verwacht dat het aantal ty
pisch inheemse bomen en
struiken op de kerkhoven
flink zal toenemen en dat vo
gels en bijen meer voedsel
zullen vinden. Het aantal bo
men op de kerkhovenmoet
met ongeveer 35 procent toe
nemen. Uit schoongemaakte
grasperken moeten weiden
ontstaan die slechts twee- tot
driemaal per jaar mogen
worden gemaaid. Verder
moet het gebruik van asfalt
en straatstenen worden be
perkt. Met de richtlijnen
wordt ook het gebruik van
plastic aan banden gelegd.
Onder de blanke „evangeli
cals" (evangelische christe-
nenY in Zuid-Afrika zijn de
opvattingen over de apart
heid de laatste tijd danig in
beweging geraakt.
Dit bleek kortgeleden op een
bijeenkomst in Heckport van
120 Zuidafrikaanse evangeli
sche leiders, die door blanke,
kleurlingen en zwarten werd
bijgewoond. Als gevolg van
de gedachtenwisseling met
zwarte medechristenen zijn
sommige blanke „evangeli
cals" bijna 180 graden van
mening veranderd.
De „World Evangelical Fel
lowship" (WEF; evangelische
wereldalliantie), die dit
meldt, noemt de bijeenkomst
„zonder precedent". De
evangelische christenen in
in het land, aldus het WEI
-verslag.
De bijeenkomst werd georga
niseerd door de Evangelische
Alliantie in Zuid-Afrika.
WEF-secretaris David 'Ho
ward verklaarde na afloop
dat de bijeenkomst geken
merkt werd door angst: angst
voor geweld van terroristen
en van de politie, angst voor
een communistische machts
overname en de daaruit
voortvloeiende onderdruk
king.
Zuidafrikanen van verschil
lende ethnische afkomst
deelden hun ervaringen met
elkaar. Een zwarte predikant
zei dat hem het angstzweet
over de rug liep als hij voor
ging bij een begrafenis van
een slachtoffer van de rellen,
terwijl de politie ogenschijn
lijk emotieloos de gebeurte
nissen gadeslaat.
„Toen ik zag dat een politie
man mijn dochtertje zonder
enige reden aftuigde, kookte
ik van woede en had ik hem
wel willen doodschieten," zei
een Zuidafrikaan van Indiase
afkomst.
Een blanke „evangelical" zei
dat hij zich ervoor schaamde
dat hij in een blanke buurt
woonde waardoor hij thuis
niets van de rellen merkte.
Een Ierse hulpwerker in een
zwarte woonwijk vertelde
dat zijn gezin bang is voor de
blanke onderdrukker te wor
den aangezien.
Priesters in Japan willen geen vingerafdruk geven
Meer dan 6.000 buitenlanders
weigeren hun vingerafdruk
te geven voor een nieuwe
wet ter registratie van bui
tenlanders in Japan. De wei
geraars zijn voornamelijk
Koreanen, maar ook een Bel
gische en Franse priester pie
keren er niet over hun vin
ger en medewerking te ver
lenen aan deze wet die zij
discriminerend achten, om
dat verder in Japan alleen
van criminelen vingeraf
drukken genomen worden.
De Belgische katholieke
priester Etienne de Guchte-
neere (56) woont al 29 jaar in
Japan en heeft nu van de im
migratie-ambtenaren nog een
verlenging van drie maanden
van zijn visum gekregen.
Weigert hij daarna nog zijn
vingerafdruk te geven, dan
kan hij niet langer blijven,
aldus de autoriteiten.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
R-K godsdienstles op de Itali
aanse school: tot voor kort
werd er niet over gepraat. Je
hoefde je er niet eens voor op
te geven: het hoorde erbij.
Wilden de ouders anders, dan
moesten ze dat dan wel uit
drukkelijk en tijdig aan de
leiding van de school laten
weten.
Het nieuwe concordaat van
1984 tussen de paus en Italië
heeft die situatie gewijzigd.
Godsdienst op het lesrooster is
geen regel meer, maar slechts
facultatief. Er moet nu uit
drukkelijk om worden ge
vraagd, door de ouders of
door de scholieren van 18 jaar
en ouder zelf.
Zaterdag heeft de Italiaanse
onderwijsminister, mevrouw
Falcucci, een feestelijk glas
geheven met kardinaal Polet-
ti, de president van het Itali
aanse bischoppencollege. Re
den voor de feestvreugde was
de ondertekening van een be
treffende akkoord.
Het concordaat is gesloten
tussen het Vaticaan en de Ita
liaanse Republiek. Maar de
kwestie van het katholiek on
derwijs kan de Italiaanse re
gering rechtstreeks regelen
met de Italiaanse bisschop
penconferentie, dus niet meer
met de paus. Dit is de eerste
keer dat de paus deze be
voegdheden aan de Italiaanse
bisschoppen delegeert. Na
twee maanden onderhandelen
hebben de minister en de kar
dinaal het volgende afgespro
ken:
Om de keuze voor het niet-
-volgen van godsdienstles niet K„rriinflal PnlPtti
te te aantrekkelijk te maken Karöinaal POlettl
zullen de godsdienstlessen
nooit aan het begin of aan het
einde van de schooldag wor
den gegeven. Aan hen die
geen godsdienst willen, zal
vervangend onderricht wor
den gegeven; „iets cultureels".
Religieuze „apartheid" is uit
den boze: er mogen geen ver
schillende klassen worden ge
formeerd met leerlingen die
zich wel of juist niet voor de
godsdienstles hebben opgege
ven. Het lesmateriaal voor de
godsdienstles moet door de lo-
P^flf kale bisschop zijn goedge-
keurd, en de godsdienstlera
ren moeten een theologische
opleiding hebben gehad waar
in de paus zich kan vinden.
De nieuwe regeling gaat vol
gende maand in wanneer de
inschrijvingen voor het nieu
we schooljaar (86-87) begin
nen. Aangenomen wordt dat
de godsdienstklassen het vol
gend jaar minder vol zullen
zijn dan in het verleden. Maar
volgens kardinaal Poletti zul
len diegenen die godsdienstles
volgen dat dan wel met veel
meer ijver en aandacht doen
dan tot nog toe het geval was.
Hij vraagt de ouders te kiezen
uit overtuiging, niet „in ver
moeide gehoorzaamheid aan
een sleur
De linkse partijen vinden dat
deze overeenkomst op de goe
de weg is maar nog teveel het
„primaat" van de RK gods
dienst in Italië bevestigt. Zij
vinden godsdienst een prive-
-zaak. Lessen daarin horen
niet in het door de overheid
betaald onderwijs. Deze linkse
partijen hebben strijd hier
over in het parlement aange
kondigd.
Verkeer in de soep
Iheeft
ezinge
jrde V;
VELE tienduizenden automobilisten zijn vandaag slaclj^eede
fer geworden van blokkades, waarmee vrachtwagenchhgsraa
feurs bruggen, tunnels, verkeersknooppunten en grensoin aan
gangen afsloten. In een klein en dichtbevolkt land alsles,eld
onze heeft zo'n actie onmiddellijk veel effect, zodat de utaat)
keersproblemen zich vandaag als een olievlek over onsL net
gennet verspreidden.
liend
jverki
Niet bij alle actiepunten waren de wegen volledig afgo
ten. Soms werd een van de rijbanen vrijgehouden „om
tie, brandweer en ambulances de weg niet te versperren)*
„om de sympathie van de automobilisten niet te verspelf
zoals actievoerders verklaarden. Maar dat oogmerk werf
de ochtendspits in elk geval niet verwezenlijkt.
tgf
Al gauw ontstond een situatie waarbij het overige vertf4/*]
jf r J
slechts uiterst traag door de vrijgelaten gaten kon sijpelei
de vele kilometers lange files, die vanmorgen ontstoni
zullen slechts weinigen er begrip voor hebben opgebrai
dat de vrachtwagenchauffeurs een cao-conflict met
werkgevers uitvechten ten koste van de overige weggel
kers die met dat probleem niets uitstaande hebben.
2 I
Het ziet er evenmin naar uit dat het verdere verloop
de actie van de vervoersbond FNV erg succesvol zal zijn. |L/t
f
heel los van de vraag wie in het cao-conflict het (meeste)j
lijk heeft, maken de werkgevers een goede kans op een o<
winning in het kort geding dat woensdag dient. Allen
heeft het CNV vandaag niet mee willen doen aan de F!
actie, omdat volgens een CNV-woordvoerder beide parl(
elkaar bij het overleg zo dicht waren genaderd, dat er onj
doende grond was voor de nu ontketende actie.
VOORTS was naar het oordeel van de werkgeversdelegj
de FNV, alvorens tot actie over te gaan, volgens de lopej
cao verplicht eerst een bemiddelingscommissie het confliq
laten beoordelen. Het CNV onderschrijft op dit punt de vi
van de werkgevers. Bovendien zal de rechter ongetwijfeld
zijn oordeel laten meewegen, dat de werkgevers weliswhgpg
in het weekeinde een ultimatum hebben laten verloj^er^r
maar zich vervolgens bereid hebben verklaard opnieuw 4eidst
de werknemers rond de tafel te gaan zitten, een voorstel jcholii
het CNV onmiddellijk heeft aanvaard maar het FNV h^hapj
verworpen.
TENSLOTTE zal de rechter waarschijnlijk ook niet i
kunnen gaan aan het algemeen belang dat door de
wordt geschaad. Los van de belemmeringen die aan het oHet ni'
rige wegverkeer in de weg zijn gelegd, zijn vandaag tal Taarrt^
aan bederf onderhevige vrachten, voor het merendeel voPaa[ec
sel, in het gedrang gekomen. Juist op maandag is die hLsen
veelheid zeer groot, zodat niet uitgesloten moet worden Lremie
de bevoorrading hier en daar in de knel is gekomen. Sen ni
bpleidi
tiiet m
OVERIGENS: als ooit is aangetoond dat 's morgens ^aar
ANP-nieuwsdienst ook op de halve uren niet gemist l(nog) 1
worden, dan was dat wel vandaag. Automobilisten wenning r
om half acht op Radio 1 als onderdeel van een consumenjdaar z
rubriek uitvoerig geïnformeerd over een soeprecept, terfiebbei
hun belangstelling er op dat moment uiteraard vc
uitging, in hoeverre het verkeer in de soep zat.
Aanhoudend
zacht
DE BILT (KNMI) Ook
dinsdag blijft het zacht weer.
Met een zuidwestelijke stro
ming wordt via de Britse ei
landen lucht aangevoerd,
waarin de temperatuur nau
welijks beneden de 10 graden
komt. Hoewel de luchtvochtig
heid iets afneemt, blijft er ech
ter een kleine kans op regen
of motregen. Die wordt ver
oorzaakt door storingen die in
de zuidwestelijke stroming
mee trekken. Na het voorbijt
rekken van zo'n stoFingsge-
biedje draait de wind tijdelijk
naar het westen of noordwes
ten, waardoor de temperatuur
iets lager wordt. De middag-
temperaturen blijven echter
ruim boven het gemiddelde
liggen.
Gebakken ham met
speksaus,
ananas-zuurkool en
aardappelen
tweekleurenvla
Voor twee personen heeft u
nodig: 2 plakken gekookte
ham a 100 g, ei, paneer
meel, 30 g margarine, paar
plakjes ontbijtspek, ui, 6 g
bloem, 2 dl water, half
bouillonblokje, aroma;
500 g zuurkool, 2 schijven
ananas met sap, (witte
wijn), paprikapoeder;
tot 1 kg aardappelen;
Vt liter melk, 25 g custard,
30 g suiker, 10 g cacao, 8 g
suiker.
Haal de ham door een met
één lepel water losgeklopt ei
en door paneermeel. Bak de
plakken in warme margarine
bruin en houd ze op een bord
62-j
gon
an ir
warm. Fruit stukjes spek
ui lichtbruin in het bak\
bak vervolgens al roere^ervoj
de bloem een paar minui
mee en doe er dan het wal
en bouillonblokje bij. Laat
saus vijf minuten zacht Jt
ken en maak haar op sma
af met aroma.
Kook de zuurkool in weit ®ar J?
water met ananassap en dn
gewenst wat witte wijn (m- Va
schien staat er een rest left 1
gaar in twintig minutt iderb
Warm op het laatst stuk>t lie
ananas mee. Garneer \veed
groente met paprikapoedel e a£.
Zet een deciliter melk apa
Meng custard en suiker
maak er met een scheu
koude melk (van de vier
ciliter) een papje van. -BrefRJg
de rest van die vier decilit
melk aan de kook, schenk
wat van bij het papje en
het mengsel in de pan. La
de vla al roerende even
ken. Deel de hete vla, mei
door de ene helft een hal
deciliter koude melk en do
de andere helft een halve
ciliter koude melk, die
mengd is met de cacao en
schenk ze tegelijk en evt
snel in de schaal.
JEAN»—-I
