p linal Ie X fi. x Weekpuzzel door dr. Pluizer s 'J 6 s O ,8< I Nr.49 Kruiswoordraadsel DAMMEN BRIDGEN SCHAKEN POSTZEGELS doe, WETENSCHAPPEN ZATERDAG 14 DECEMBER 1985 Oplossing vorige puzzel i e> A D M 1 N ~T O M X E X E R. G 1 T 1 E w L E V 1 T 1 c u 4 O R, G E L S p E L A V A L. S C W E R 00 e' E L A S T 1 j C H X M A V 1 Q A T 1 E e M R E L S P L NI E tJ S H O L T E <3 E P l K E E R E> E X T R A A T J E 12 V E R K L E U M D E inrt E fi. 1 T A A T 14 M L R E 1 G E R l M V 1 T A T 1 E E C O 1\1 D A tsl T T E R. m A L 'J N w L H E L u 5 19 E s T H E ~r i C A X E D E L S T E E M t gevraagde spreekwoord luidt: „Belo- 1 en geven is twee". De prijswinnaars van puzzel nr. 48 zijn: Mevr. H.L. Rancuret-Jacobs. De Mey van Streefkerkstraat 20, 2313 JN Leiden. M.H. Lelieveld, v. Santhorststraat 10, 2266 HT Stompwijk. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. HORIZONTAAL: 1. Langzaam afdalend ijsveld in het hooggebergte. 7. Bijdehand. 13. Moerasvogel. 14. Fraai grasveld. 16. Aanmatigende houding. 17. Verbrandingsrest. 18. Beroep. 20. Gedwee. 21. Smalle weg. 23. Dwarshout aan een mast. 24. Bloedgever. 26. Behaagziek. 28. Telwoord. 29. Deel'v.e. kanon. 30. Onverschrokken. 31. Staatsiekoets. 33. Vogel. 35. Namelijk(afk.). 37. Buitendijks land. 38. Zangstem. 40. Fijngemalen eikeschors voor looiing van leer. 41. Muzieknoot. 42. Deel v.e. auto. 44. Handwerkzaamheid. 46. Halsdoek. 47. Brandstof. 48. Gehoororgaan. 49. Familielid. 50. Beroep. 51. Naaldboom. 53. Muziekgezelschap. 56. Gezichtseinder. 58. Paardeslee. 59. Vinnig. 61. Vistuig. 62. Dwaas. 64. Muzieknoot. 65. Metaal. 67. Marterachtig roofdiertje. 69. Landbouwer. 70. Vrucht. 71Ambtskleed v.e. (echter. 72. Zwaarlijvig. 74. Getal waardoor men een ander deelt. 76. Amsterdams peil (afk.). 78. Deel v.h. oor. 79. Soort oorkonde. 81. Duivenhok. 82. Boksterm(afk-).) 83. Uitdrukking van ontkenning. 85. Bladvezels van verschillende agavesoorten. 87. Vogel. 88. Soort schilderstuk. 89. Voorziening aan ae boeg van schepen om 1 staaldraadkabels van zeemijnen door ta snijden. VERTICAAL: 1. Vogel. 2. Ingezetstuk. 3. Oude lengtemaat. 4. Sluitstop op een vat. 5. Landbouwwerktuig. 6. Knaagdier. 7. KJeefmiddel. 8. Voegwoord. 9. Land in Azië. 10. Bazige vrouw. 11. Vreemde titel. 12. Gassoort. 15. Speelplaats voor kleine kinderen. 18. Heilig boek. 19. Gevaarte. 21. Pootaardappel. 22. Geestelijke. 24. Scheepsvloer. De twee sleutelwoorden zijn: Naam Adres PostcodeWoonplaats.. 25. Geslacht van me 26. Toiletartikel. 27. Doortochtgeld. 32. Mannelijk dier. 34. In grove trekken. 36. Biersoort. 38. Grote houten loods. 39. Hoofdstad van Zuid- .41. Mohammedaanse boetende bedelmbnnik. 43. Dakbedekking. 44. Bergruimte. 45. Zandheuvel. j 46. Huisbedekking. 51. Soort droge verrotting van tabak op droogzolders. 52. Boom. 54. Pralend. 55. Hoofddeksel. 57. Grote geluidstrechter voor het versterken van de menselijke stem. 59. Vis. 60. Eetgerei. 62. Spaans rijpaard. 63. Vaatwerk met hengsel. 65. Wig om hout te klieven. 66. Gewerenpiramide. 67. Waadbare plaats. 68. Oude lap. 73. Vloerbedekking. 75. Violetkleur. 77. Door, met (Latijn). 79. Steengruis. 80. Stuk stof. 82. Soort papegaai. 84. Vogelprodukt. 85. Muzieknoot. 86. Muzieknoot. 87. Uitroep. Welke twee sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 55 48 12 49 1 32 17 59 9 84 en 50 52 37 88 21 75 16 76 71 85? Oplossingen onder vermelding van puzzel nr. 49 moeten uiterlijk woensa bezit zijn van: door órs.W.vao der Kóoij Het naspelen waard Deze keer een wat minder recente partij. De heer v.d.Zwart stuurde mij een partij van bijna dertig jaar geleden. Het is een duel uit de wedstrijd D.O.S. Delft- R.D.G. Den Haag. gespeeld in 1957, en waarin de Delftenaren de toenmalige landskampioen een 10-10 gelijkspel af dwongen. De bewuste partij, die ik nu laat volgen, is zeker het naspelen waard. MJ.v.d.ZWART-C.H.MULDER D.O.S.-R.D.G. 1957. I.31-27 17-21 2.37-31 21-26 3.41-37 18- 23 4.34-30 12-18 5.30-25 20-24 6.40-34 7-12 7.34-29 23\34 8.39x30 18-23 9.44- 39 12-18 10.50-44 8-12. Iets logischer lijkt de opbouw 1-7-12. II.33-28 14-20. Beter is 2-8. 12.25x14 9x20 13.27-22! Maakt van de gelegenheid gebruik zijn zware lange vleugel tot ontwikkeling te brengen. 13...18x27 14.31x22 12-17. Zwart gaat de afruilen 22-17 en 22-18 enz. uit de weg. En na 14... 12-18 zou wit goed met 15.30-25 18x27 16.32x21 23x41 17.25x23 26x17 18.46x37 af kunnen wikkelen. 15.36-31. Voert de spanningen op. Een rustiger alternatief was 15.44-40. 15...10-14 16.31-27 4-9 17.46-41 2-8 18.41-36 8-12 19.39-34. Een wat vreem de zet. Beter was 19.44-40 en na bijvoor beeld 12-18 20.30-25 is er een onduide lijke stand ontstaan. 19...20-25 20.34-29. Dit was waarschijn lijk de bedoeling van 19.39-34, want het tegenspelen van de korte vleugel-opslui ting oogt bepaald niet aantrekkelijk. 20...23x34 21.30x39 5-10 22.37-31. Deze ruil verzwakt de witte positie. Het beste is te proberen vanuit de korte vleugel tot agressie te komen. Voor de hand ligt daarom de opbouw 44-40 en 39-34, hoe wel zwart waarschijnlijk al beter staat. 22...26x37 23.32x41 24-29. Start een vaag plan. i Veel beter is 23... 12-18 met Uitstekend spel. 24.41-37 19-24 25.44-40. Zie het dia gram. Er is een geladen positie ontstaan, waar in zwart verschillende fouten kan ma ken: - 25...16-21? 26.27x18 1-7 (14-20 27.22x11 13x44 28.40-34 met schijf winst voor wit) 27.22x2 13x44 28.2x30 25x34. en nu is na 29.35-30 44x24 30.38-33 29x38 31.42x33 de voorpost op 39 verdedigbaar, maar na 29.38-33 29x38 30.34x23 44-50 31.43x32 is de dam wel erg kostbaar. - 25...13-19? 26.35-30! 24x33 27.28x39 17x28 28.27-21 16x27 29.38-32 27x38 en 30.42x4+. - 25... 14-19? 26.35-30 24x33 27.28x39 17x28 28.39-of 38-33 en 43x5+. Ver volg: 25...14-20 26.39-33 10-14 27.37- 32 14-19. Misschien is 12-18 sterker. 28.42-37 17-21 29.47-42 21-26 30.43-39 9-14 31.49-43 11-17? Zwart haakt af en krijgt daardoor zeer ernstig nadeel. Evenmin goed was 31...12-18? wegens 32.28-23 19x17 33.27-21 16x27 34.32x34. Het beste was echter 3112- 17 en na bijvoorbeeld 32.28-23 29x18 33.40-34 17x28 34.32x12 24-30 35.35x24 20x40 36.45x34 11-17 36.12x21 26x17 Staat zwart niet minder. Heeft zwart misschien 31...12-17 nagelaten i.v.m. het offer 32.22-18!? 13x31 33.36x27? Maar J dat ziet er na 17-21 en nu 34.27-22 11-17 35.22x11 16x7, of 34.28-22 19-23 toch bepaald onbetrouwbaar uit. 32.22x11 16x7 33.37-31 26x37 34.42x31 6-11 35.31-26 1-6. Misschien niet de beste, maar zwart stond toch al zo goed als verloren. 36.27-21! 11-16 37.21-17 12x21 38.26x17 7-12 39.17x8 3x12 40.32-27 6- 11 41.36-31 11-17 42.31-26 25-30. Zwart offert maar een schijf, want op 42... 12- 18 breekt wit door met 43.27-21 16x27 44.28-23 19x28 45.33x11. 43.40-34 29x40 44.45x25 24-29 45.33x24 20x29 46.39-34. Wit moest nog'even rekenen met de actie 29-33, 38x29, 17-22, 27x20 en 15x44. 46...29x40 47.35x44. Wit staat nu ge woon gewonnen; er volgde nog: 47..12-18 48.38-32 18-23 49.43-38 15-20 50.48-43 16-21 51.27x16 20-24 52.44-40 13-18 53.38-33 23-29 54.43-38 en zwart gaf op, want op 18-23 volgt 55,16-11 17x6 56.26-21 6-11 57.21-17+. Tenslotte een eindspelletje, ingezonden door de heer v.d/Brink uit Heerde. Cij- ferstand: zwart, schijven op 14. 16, 19, 20. 41 en dam op 46/wit. schtjven op 25, 29,30, 34 en dam op 50. In deze stand, afkomstig uit de partij Dam^nan-Draai- er, onderlinge O.GrWapenvdld, is zwart aan zet. Na 16-21 pf 19-24 enz. zou het remise worden m^ar zwart speelde 41- 47?, waarna wit nog won door 30-24. 19x39, 50x5, 47x24. 25x14, 46x10 en 5x35. Beide heren (Jank voof inzending. Tot tien tellen Van twee weken geleden heeft u nog de oplossing tegoed van drie problemen: 1. Als zuid heeft u (W/allen, paren): A 10 4 3 O V 8 7 2 A 4 en de bieding gaat: Over preëmptieve openingen zegt de theorie het volgende: Afhankelijk van de kwetsbaarheid concurreert de preëmptie ve bieder met een door de tegenpartij te maken manche. In dit geval, bij allen kwetsbaar, betekent dit dat de 3-schop- penbieder aangeeft over zeven slagen te beschikken. In het ergste gval zal hij dus twee down gedoubleerd gaan (-500) en wanneer zo'n contract down gaat, zit er oVer het algemeen voor de tegenpartij een of andere manche in. De partner van zo'n preemptieve bieder moet dus allereerst naar de kwetsbaar heid kijken en vervolgens zijn eigen sla gen op gaan tellen bij het aantal slagen dat zijn partner aangeeft te kunnen ma ken. Op grond van dè kwetsbaarheid gaaft die partner aan 7 slagen te kunnen maken. Hoeveel hpeft zuid er zelf te bie den? Twee azen en indien partner over een driekaart kla>$er beschikt.komt daar een klaverintroever bij. Samen tien dus, wat inhoudt dat zuid 4 schoppen hoort te bieden. Het spel lag zo: <7 H V 9 8 2 o H B 6 5 H 9 7 3 V A 50 4 3 O V 8 7 2 A 4 Zoals te zien, is 4 schoppen onverlies- baar. Voor west zou het nog het overwe gen waard zijn om met 4 SA aan te ge ven dat hij geen 4 schoppen wil tegen spelen. OW zouden dan eindigen in 5 ruiten (gedoubleerd), dat bij goed tegen spel (hartenstart, twee introevers in noord en daarna schoppen na, waardoor zuid ook nog een troefslag krijgt) in ie der geval 3 down gaat en dat is te veel. 2. Als noord heeft u (Z/allen, paren):- <7 A B 10 o A H 6 2 4. A 10 3 en de bieding gaat: ZUID WEST NOORD OOST pas pas 1 SA pas 2 Ha 1pas 2 Sch pas 2 Sa 2) pas 1). Transfer voor schoppen (zuid heeft een 5-kaart schoppen) 2). Limit, zuid geeft aan: 8 a 9 punten met een 5332-verdeling). Dat u de manche gaat bieden, is zeker, want u bent maximaal. Maar welke? Het is een parenwedstrijd en gezien de grote kracht in de overige kleuren, is 3 SA het aangewezen bod, ondanks de aanwezige schoppenfit. De 4333-verdeling moet hiertoe doen besluiten, want in 4 schop pen maakt u waarschijnlijk geen slag meer dan in 3 SA, omdat u in 4 schop pen aan de korte troefkant (uw eigen hand) geen introevers zult maken en die beruchte 10 punten zijn in een paren wedstrijd nou eenmaal zeer kostbaar. H 7 5 3 B9 o 10 5 H 9 6 5 3 A V 9 8 vi B 6 2 V 10 4 w A H 7 6 2 O A V 8 4 2 W7U o 9 3 AV 4, 10 7 2 Op dit spel gingen OW in een viertallen- wedstrijd aan beide tafels down in 3 SA. Aan de ene tafel was oost de leider en die kreeg een redelijk gunstige start van schoppen 10, die doorliep naar de boer in dc hand. In deze eerste slag had hij het al beter kunnen doen door schop penvrouw te leggen, om zo een entree te creëren in dc eigen hand, voor het geval dat in een later stadium belangrijk zou zijn. Oost heeft nu de keus tussen een ont wikkelingspoging in ruiten of harten. Een belangrijke keus. Welke kleur zou u gekozen hebben? Die keus moet vallen op ruiten, aangezien daarmee de minst gevaarlijke tegenstander aan slag komt (noord). Een goed vervolg in slag twee is schoppen van tafel (als de vrouw houdt). Noord zal nu vermoedelijk wel nemen en harten 9 naspelen, voor het aas. Nu ruiten 9 laten doorlopen, voor noord 10, die weer harten na zal spelen, voor de heer. Ruiten naar de vrouw houdt. Met schoppenaas en schoppen 9 na krijgt zuid het nu moeilijk, want eigenljk kan hij niks missen; Ruiten zeker niet, dus de keus zal moeten gaan tussen harten (2 vrije slagen!) en klaver. Zuid zal waar schijnlijk twee klavers afgooien, want als hij zijn hartens afgooit, heeft oost wel een zeer eenvoudig parcours naar negen slagen. Als zuid ldaver afgooit, resteert dit: O A 8 4 7 76 O .10 7 2 S V 8 O H B Oost zal nu de ruitens testen en wanneer die niet lopen, moet hij zo ongeveer een compleet beeld hebben van de verdeling. Klaveraas en klavervrouw na zorgt er voor dat hij zijn negende slag binnen krijgt. Agenda: Dit weekeinde (zaterdag en zon dag) wordt in Noordwijkerhout (con grescentrum Leeuwenhorst) het slot weekend MK viertallen gehouden, met vuegraph (v.a. 11.00 uur). Correspondentie p/a Lëharstraat 10, 2162 AC Lisse. Timman-Tal In de herkamp van het kandidatentoer nooi om een plaats in de finaleronden, heeft Jan Timman zich geplaatst. Hij had het echter toch nog onverwacht moeilijk. De laatste partij was afgebro ken in een stelling die normaliter remise zou worden gegeven. Zie diagram 1. Deze stelling ontstond na de 37e zet van wit (Timman). Tal speelde nu, in grote tijdnood. 37...KI8. Direct 37...KT6 is niet goed vanwege 38.Dd4+ De5 39.Dh4+ Kf7 40.Lxc4+ bxc4 41.Dxc4+ en het eindspel is remise. Maar ook na de tekstzet kan wit remise maken; er volg de: 38.Db8+ Kf7 39.Dc7+ Kf6 40.Dd8+ KJ7 41.Dc7+ Kf6 42.Dd8+ en de afgebroken stelling is bereikt. Zwarts enige kans om niet direct remise te hoeven geven is 42...Kg6, maar na 43.Lc2 Dd5+ 44.Kgl Pe3 45.Lxf5+ Pxf5 46.De8+ is het du bieus of zwart voldoende compensatie heeft voor de kwaliteit. Dat de tweekamp (over zes partijen) nog zo spannend is geworden was erg vreemd. In de eerste drie partijen maak te Timman een superieure indruk; in zijn twee zwartpartijen kwam hij nauwe lijks in gevaar en met wit won hij over tuigend (zie de onderstaande partij). Plotseling verkrampte het spel van Tim man, vermoedelijk omdat hij zo dicht bij zijn doel was (3-3 was voor hem vol doende). Hier door deed hij in de vierde partij geen echte winstpoging en ging de volgen de partij verlo ren. Zodat een alles-of-niets ge vecht de beslis sing moest bren gen. Dat is nu dus gelukt. De tweede partij was theoretisch erg interessant door Timman perfect afgewerkt. J.H. TIMMAN-M.TAL Tweede match partij. I.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e4 e5. De reden waarom 3.e4 in vroeger jaren weinig werd gespeeld. Omdat de witte mogelijkheden na deze zet toch wat be ter zijn, wordt vaak 3...Pf6 gedaan; een voorbeeld: 4.e5 Pd5 5.Lc4 Pb6 6.Lb3 Pc6 7.Pf3 Lg4 8.Pg5!? Lxdl 9.Lxf7+ kd7 10.Le6+ met remise door eeuwig schaak (Joesopov-Beljavsky, Tunis 1985). 4.PT3 exd4 5.Lxc4. Na 5.Dxd4 Dxd4 6.Pxd4 Pf6 7.Pc3 Lc5 8.Pdb5 Pa6 9.Lf4 Le6! staat eerder zwart beter (Zilberman-Bagirov. Rusland 1985). 5....LÖ4+ 6.Pbd2 Pc6 7.0-0 Df6. Een scherpe zet, waaruit blijkt, dat Tal nog steeds de strijd niet schuwt. Na het rustiger 7...Le6 8.Lxe6 fxe6 9.Pb3 Dd7 10.Pbxd4 Pxd4 ll.Dxd4 Dxd4 12.Pxd4 heeft wit een iets beter eindspel. 8.e5! Weer de scherpste voortzetting; bekend is dat 8.Pb3 Lg4 9.Pbxd4 Pxd4 10.Dxd4 LxB ll.Dxfó Pxf6 12.gxf3 wit geen voordeel oplevert (Beljavsky-Tsjechov 1984). 8...Dg6 9.Ph4 Dg4 lO.PdB Le6 ll.h3!? In de partij Joesopov-Michailitsjin 1981 volgde: ll.Lxeó fxe6 12.Db3 Pge7 met ongeveer gelijke kansen. Met de tekstzet oflert wit definitief materiaal, om de zwarte koning onder druk te houden. II...De4 12.Ld3 Dd5 13.Pg5!? Le7?! I w A A A A A A A kW A A w 1 I ilS A fl ,5 P, ,V A A A AI w A A| S "41 1 S DIAGRAM I. DIAGRAM 2. Op het eerste gezicht de voor de hand. liggende zet, maar beter is het toch de: uitdaging met 13...Pxe5 aan te nemen, bijvoorbeeld: 14.Le4 Dd7 15.Lf4 Pc6' l|6.Pxe6 en wit heeft voldoende compen satie. Mogelijk was ook 13...0-0-0 waar na wit het eveneens moeilijk zal hebben zijn voordeel te realiseren. 14.Le4 Dd7 15.Pxe6 Dxe6 16.Lxc6+ bxc6. Na 16...Dxc6 17.Dxd4 Td8 18.Dg4 is. zwart in moeilijkheden, want 18...Lxh4 faalt op 19.Dxg7 zodat er weinig anders, overblijft dan het verzwakkende 18...g6 17.Dxd4 Td8 18.Da4 Lc5 19.Dc2 Td5 20.b4! Zie diagram 2. Inleiding tot een tactische fase, waarin Timman aan de touwtjes trekt. 20...Ld4 21.Pf5 Lxe5 22.Tel! Misschien had Tal gedacht nu 22....Lh2+ te kunnen spelen, maar wit speelt simpel 23.Kfl. Er dreigt nu Pxg7+ en f4, van daar dat de volgende afwikkeling ge dwongen is. 22...Kf8 23.Lb2 Dxf5 24.Dxf5 Lh2+ 25.Kxh2 Txf5. Zwart heeft een pion meer, maar zijn onontwikkelde koningsvleugel en zijn verminkte damevleugel doen hem be sluiten snel op te geven. 26.Tadl Td5 27.Txd5 cxd5 28.Tcl. Zwart geeft het op; c7 en a7 vallen in ie der geval, waarna de witte vrijpionnen eenvoudig door kunnen lopen. Corr. Leo Hofland, C.Fockstraat 113, 2613 DE Delft. Programma voor 1986 De Nederlandse filatelisten hebben vol gend jaar niet alleen te maken met een nieuw uitgifteprogramma, maar ook met wijziging van de posttarieven per 1 juli. De oorspronkelijk vastgestelde waarden voor de uitgiften na die datum moesten worden aangepast. Het programma ziet er nu als volgt uit: een gecombineerde uitgifte van twee zegels op 21 januari: Honderd jaar Wet boek van Strafrecht (50 c) en Drie eeu wen Amsterdams Peil (60 c). een zegel van 70 c ter gelegenheid van de ingebruikstelling van het proefwind- molenpark te Sexbierum in Friesland op 4 maart. Het park is een gezamenlijk project van de Samenwerkende Electrici- teits Productiebedrijven (SEP) en Econo mische Zaken. de jaarlijkse zomerpostzegels op 8 april. De serie (vier zegels met bijslag en een postzegelboekje) behandelt het the ma Antieke meetinstrumenten. De waar den: 50 20 c, 60 25 c, 65 25 c en 70 30 c. twee Europa-CEPT-postzegels op 13 mei. Thema is Bescherming natuur en milieu. Waarden: 50 en 70 c. een gecombineerde uitgifte van drie postzegels op 10 juni over Utrecht: het 350-jarig bestaan van de universiteit (70 c); een zegel gewijd aan de voltooiing van de restauratie van de Domkerk (60 c) en een zegel met als thema 75 jaar Bond Heemschut (50 c). gecombineerde uitgifte van twee ze gels op 9 september in verband met twee sportjubilea: 75 jaar Koninklijke Neder landse Dambond en 75 jaar Koninklijke Nederlandse Biljartbond. Beide zegels hebben een waarde van 75 c. twee zegels in verband met de vol tooiing van de Deltawerken op 7 okto ber; waarden: 65 c en 75 c. de jaarlijkse kinderpostzegels op 12 november: drie zegels met bijslag en een velletje met als thema: Kind en Cultuur. De waarden zijn: 55 25 c, 65 35 c en 75 35 c. In het kader van het internationale jeugdjaar is in Luxemburg een serie van vijf Caritaszegels met toeslag uitge bracht. Vier van de zegels hebben als thema „Kinderportretten", de vijfde heeft de geboorte van Christus als on derwerp. Het motief op de zegel van 4 1 Lfr. drukt vlijt uit: men ziet een jong meisje bezig aan een tekening. Vriend schap is het thema voor de zegel van 7 1 fr. Men ziet twee vriendjes, zéér ver diept in een knutselwerkje. De zegel van 16 2 fr. toont een kind vermomd als clown, de lievelingsrol van de meeste kinderen. Schaamte wordt behandeld op de zegel van 40+13 fr, in beeld ge bracht door het kopje van een meisje in een zéér bedrukte stemming. Christus' geboorte staat op de zegel van 10 1 fr. Men ziet de Drie Koningen in aanbid ding voor het Kind Jezus, een gedeelte van een Driekoningen-sculptuur, te zien in het Staatsmuseum te Luxemburg. Het ontwerp voor deze zegels is van Odette Baillais uit Parijs. Ter gelegenheid van de filatelistische tentoonstelling Italia '85 in Rome heeft Vaticaanstad twee postzegels uitgebracht in een souvenirvelletje. De motieven zijn afbeeldingen van klassieke rijtuigen, waarvan de originelen zich in het Vati caanse Museo Storico bevinden. Tevens toónt het velletje een pauselijke postze gel in de waarde van één scudo en de pauselijke karos van Pius IX. Het ont werp werd vervaardigd door Luca Van- gelli. Door reageerbuis minder misvormingen De methode van reageerbuisbaby's zou het aantal kinderen dat met geestelijke of lichamelijke afwijkingen wordt gebo ren drastisch kunnen verminderen. Naar de mening van professor Martin Bo- brow, een Britse kinderarts, is deze tech niek van belang voor vrouwen die een verhoogd risico lopen dergelijke kinde ren ter wereld te brengen, bijvoorbeeld omdat zij ouder dan 35 jaar zijn. Volgens de arts kunnen de eicellen mi croscopisch worden onderzocht op afwij kingen en, als die niet worden gevonden, na bevruchting in de baarmoeder wor ded teruggezet. Bobrow zei dit ter gelegenheid van de oprichting van Progress, een medische organisatie, die in Groot-Bnttannie wil ijveren voor het recht van onderzoek op menselijke embryo's. Hij merkte op dat jaarlijks 20.000 Britse vrouwen die vier maanden zwanger zijn op het syndroom van Down (mongolisme) worden onder zocht. Bobrow noemde dit een slechte oplossing. Hij zei dat het beter zou zijn wanneer een embryo werd onderzocht als het maar enkele dagen oud is. Plannen tegen opdrogen In de Sovjet-Unie zijn plannen gemaakt om water van twee rivieren om te leiden en daarmee een halt toe te roepen aan de voortdurende daling van het peil van de Kaspische Zee. De Russen willen jaarlijks 5,8 miljard kubieke meter water van de Onega en de Soechona, een zijtak van de de Severna- ja Dvina, naar de Wolga leiden, die in de Kaspische Zee uitmondt. De binnenzee, die voor 85 procent in de internationale vraag naar kaviaar van de steur voorziet, ontvangt tegenwoordig dertien tot veertien procent minder vers water uit de rivieren dan vroeger. Zou het peil nog een meter verder dalen, dan valt het ondiepe noordelijke zeegebied droog. Dit zou een ramp betekenen voor de plaatselijke bevolking, die grotendeels van de visvangst afhankelijk is. Etruskisch graf ontdekt Bij de Italiaanse stad Orvieto is een Etruskisch graf uit de zesde eeuw vóór Christus blootgelegd. De vondst was daarom zo belangrijk, omdat het graf ongeopend was. In de meeste soortgelij ke gevallen zijn dieven de oudheidkun digen voor. De acht vierkante meter gro te grafkamer bevatte het geraamte van een volwassene op een stenen bank, en kele bronzen vazen en vele voorwerpen van keramiek. 'foiebe Qowuvnt'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 36