De brugwachter: Van schoenlapper met
bijverdienste tot vakbekwaam ambtenaar
Zorba is een echte erf hond
PVS vormt fonds
voorFloriade
SfclDEN OMGEVING
CckbcSotwant
>dienstuerlening
BJ
IDE
ZATERDAG 14 DECEMBER 1985 PAGINA 13
enst.
ier lege
10-290
015-6
01820-
079-5!
Brugwachter lijkt op het t
ste gezicht een niet al te
zwaar beroep, maar wan
men de taakomschrijving
een brugwachter leest, komt
oorad men we^ ont^er de indruk van
de vele en zware taken die
verricht moeten worden. Het
af en toe openen van een brug
stelt tegenwoordig inderdaad
niet veel meer voor, omdat
haast alles geautomatiseerd is.
Maar vrij gemakkelijk wordt
dan vergeten dat het aantal
permanent bemande brug-
wachtersposten nog maar zeer
klein is. Dat heeft tot gevolg
Mdat brugwachters alleen dan
een brug openen als daarom
verzocht is en soms het schip
Cent °P zÜn we6 volgen om alle
achtereenvolgende bruggen t
openen en te sluiten. Dat bij
dat werk niet altijd de zon
w.-w. schijnt, wordt door buiten-
öi 740 2 staanders nog wel eens verge-
on^ ten' werkomstandigheden
voor de brugwachters zijn
T7|T|1 echter wel vele malen beter
dan in vroeger
Zolang als er ophaalbruggen
zijn, moeten er ook brug
wachters geweest zijn. In de
vroegste tijden ging misschien
de schipper zelf nog wel
wal om de brug voor
e schuit te openen en te sluiten,
maar dat is bij zeilvaart al he
lemaal niet te doen. De vroeg
ste geschiedenis van Leiden is
niet gedetailleerd genoeg be
kend om met zekerheid te
kunnen zeggen welke brug
gen vast en welke beweeg
baar waren. Daar kwam bo
vendien wel eens verandering
in: beweegbare bruggen wer
den vast en vaste bruggen
werden beweegbaar. Een van
de grootste operaties op dit
gebied vond plaats in 1592.
Omdat de Katwijkse vissers
schuiten aan de oostkant van
de stad geen ligplaats konden
vinden, werd een plaats om
deze schepen af te meren in
het Galgewater gemaakt, on
geveer op de plaats waar nu,
als het meezit, weer een soort
haven voor oude schepen ge
maakt zal worden. Deze sche
pen waren te groot om onder
de vaste bruggen over de
Oude of Nieuwe Rijn te kun
nen varen en daarom werden
de Bostelbrug, de Vrouwen
brug (thans Kippenbrug), St.
Jansbrug, Kerkbrug en de
Gepektebrug vervangen door
dubbele ophaalbruggen, ter-
Geen (i wijl op de plaats van de stads
muur over de Oude Rijn bij
de Vestestraat de Scheluw-
brug gebouwd werd. Hoeveel
deze operatie wel niet gekost
heeft, is niet bekend, maar
het moet veel geweest zijn.
Bovendien betekende dit
werk voor veel brugwachters.
Middeleeuwen
In de middeleeuwen waren er
in Leiden geen beweegbare
bruggen (behalve die bij de
stadspoorten). Om een vijand
het zo moeilijk mogelijk te
maken, lagen over de stads-
har singels ophaalbrugg Behal
ve tegen vijanden waren deze
bruggen ook een goed wapen
tegen smokkelarij. Het was de
taak van de portiers van de
stadspoorten om iedere avond
bij het luiden van de poort-
lESELM klok de brug op te halen.
Smokkelarij vooral van goe
deren waarop zware accijnzen
drukten werd daardoor 's
nachts bemoeilijkt. Aan de
3. 223 andere kant kreeg het stads
bestuur weer veel rekesten
van mensen die 's nachts een
vroedvrouw wilden kunnen
ontbieden en doorgaans
mocht voor hen de stadspoort
wel geopend worden. Of ook
overdag, als 's morgens de
brug weer neergelaten was,
de brug nog wel eens even
opgehaald werd voor schepen
op De
\-spel«
répara
•atori
den do<
ld. Ook
Glasre
)ftstr. 2'
22525.
Tel. 0
IKT
die de stad wilden passeren
door de singels, blijkt niet
duidelijk uit de bewaard ge
bleven archiefstukken.
De eerste brugwachters die
niet tevens portier waren, zijn
dus te vinden geweest aan de
Oude Rijn. Vermoedelijk zijn
het aan die gracht wonende
lieden geweest die voor het
bijverdienen van een grijp-
stuiver wel genegen waren in
weer en wind dit werk te ver
richten. Vooral schoenlappers
hadden hiervoor een zeer ge
schikt beroep. Op andere
plaatsen in de stad stonden op
belangrijke bruggen al „lap
pershuisjes", waar de daar ze
telende schoenlappers behal
ve dat zij veel passanten met
kapot schoeisel van dienst
konden zijn (zoals nu de hak
kenbar), ook een oogje in het
zeil hielden waar het de open
bare orde betrof. Zo'n lap
pershuisje werd nu ook bij de
Vrouwenbrug (Kippenbrug)
gebouwd en op 2 mei 1602
werd dit gratis in gebruik ge
geven aan Ormpgen Claesdr.,
weduwe van Claes Jansz. van
Tethrode, mits zij het „oplich
ten" van die brug zou verzor
gen en daarbij haar wat meer
zou „bevlijtigen" dan voor
heen wel gebeurd was. Mis
schien had zij het in haar
huisie zó druk met ander
werk, dat ze eigenlijk geen
tijd voor de schepen had. In
de stadsrekening van 1616 is
genoteerd dat dit huisje weg
gebroken was.
Bij de meeste bruggen, en
daar waren sedert 1592 heel
wat voorheen vaste bruggen
bijgekomen die beweegbaar
gemaakt waren, bleef het op
halen op een geruisloze ma
nier geregeld worden. De
brugwachters kregen geen sa
laris van de stad, zodat het be
kende klompje wel de voor
naamst bron van inkomsten
geweest zal zijn. Sedert 1662
komt ineens een apart hoofd
stuk in de stadsrekening voor,
waarin de betaling aan de
brugwachters verantwoord is.
In die tijd was het er nog
maar één, Dirck Jacobsz. bij
de Vrouwenbrug (Kippen
brug) maar in 1668 kreeg ook
de brugwachter van de Bos
telbrug hetzelfde salaris. Dit
bedroeg 15 gulden en 12 stui
vers per jaar en dat bedrag
zou tot ver in de vorige eeuw
hetzelfde blijven. Steeds meer
brugwachters kregen dit sala
ris; in 1729 waren dat behalve
Maria Beun van de Vrouwen
brug de brugwachters of
brugwachteressen (er waren
veel vrouwen onder) van de
Borstelbrug, Kerkbrug, Gan-
soordbrug, Rijnbrug, Blauw-
poortsbrug, Herenbrug en St.
Jansbrug.
Dit aantaT steeg steeds; zo
werden in 1815 negen brug
wachter betaald (in totaal
140,-), te weten Isaac Keere-
weer voor de Blauwpoorts-
brug, Abigael van der Schaaf
voor de Bostelbrug, de wedu
we van Jan Essing voor de
Vrouwenbrug (Kippenbrug),
Pieter Monteau voor de St.
Jansbrug, Reinier Roelandse
voor de Kerkbrug, Susanna
Hennik voor de Gansoord-
brug, Jacobus Kreft voor de
Kraaierbrug, Abraham van
Pijpen voor de Rijnbrug en
Stijntje van den Ende voor de
Marebrug en Janvossenbrug.
Slechts vier jaar later was dat
aantal sterk uitgebreid: Mein-
dert van der Kaay, haalde
toen de Gepekte brug op, Jan
Seders de Singelbrug, Hendri-
na Beek, vrouw van Gerrit
Rosier, de brug over de Mid
delstegracht aan de Nieuwe
Rijn, Cornelis van Corpel die
over dezelfde gracht aan de
Oude Rijn (al kreeg hij er vier
gulden minder voor) en Wijn
tje Blijleven was verantwoor
delijk voor de brug over dé
Hoewel de rubriek Over-
Bruggen enige tijd gele
den officieel werd afge
sloten, wordt, om ont
wenningsverschijnselen
te voorkomen, een klei
ne serie verhalen die een
sterke verwantschap
met bruggen hebben, ge
publiceerd. Schrijver is
ook nu de heer P.J.M. de
Baar van het Gemeente
archief en de eindredac
tie is in handen van
Kees van Herpen.
menvragen met antwoorden
zijn bewaard gebleven en het
is nu wel aardig om te zien
hoe de brugwachters het er
van af brachten, met het rode
potlood van directeur als de
strenge J. Romanesko en na
hem L A. Mennes en M. Wei-
ma in de marge.
Ontslag
Toen de Schrijversbrug nog een draaibrug was, stond het brugwachtershuisje op de hoek van de
Lage Rijndijk. Op deze foto van B.J. Kret uit 1934 poseert een brugwachter bij de brug.
Specialisatie
van aanvaringen of aanrijdin
gen met een brug proces-ver
baal opmaken (de verdere af
handeling daarvan werd door
de Gemeentepolitie verzorgd.
op een kleine jaarlijkse toela
ge te hebben. Ook Wllhelmi-
Dit bleef zo tot diep in de vo
rige eeuw. Met het ingewik
kelder worden van de brug
gen (zo verschenen er bascu-
lebruggen, draaibruggen en
zware ijzeren bruggen) werd
het ophalen meer werk voor
gespecialiseerde krachten, ui
teraard mannen. Het toene
mende scheepvaartverkeer,
zeker door de Oude Vest,
maakte het noodzakelijk dat
er dag en nacht brugwachters
in dienst moesten zijn die vrij
vaak in actie konden komen.
Bovendien ging de gemeente
bruggeld en havengeld (lig
geld) heffen en dit moest
geïnd worden door de brug
wachters. Vooral de Blauw-
poortsbrug en de Schrijvers-
brug als eerste of laatste te
Casseren brug speelden daar-
ij een grote rol. De burg-
wachters traden doorgaans
ook op als onbezoldigd politie
agent en moesten bijvoorbeeld
regeling ging in op
1 april 1881; ontslagen werden
toen de brugwachters A. Tel-
jeur, W. M. Fiolet-Duindam,
J. van der Steen-Wage, W.
van Beek, J. Susan, de wed.
H. Sterkman, J. Dingjan, H.
Vervark, A. de Hen, H. Mete-
renberg en J. Koster. De we
duwe Van der Steen wendde
zich tot de Gemeenteraad en
onder verwijzing
dat haar ouders
jaar de Mare- en Janvossen
brug bewaakt hadden, be
klaagde zij zich dat haar het
grootste deel van haar dage
lijks brood benomen werd,
waarin zij gezien haar leeftijd
(66 jaar) niet meer op andere
wijze zou kunnen voorzien.
Toch enigszins trots meldde
zij: „Nog nimmer ben ik ge
dwongen geweest mij tot arm-
verzorgers of de Gemeente te
wenden om ondersteuning".
Zij meende dus wel enig recht
brugwachter
straatbrug en Turfmarkts-
brug, achtte het billijk dat in
ieder geval nog een vol jaar
salaris uitbetaald zou worden.
De Gemeenteraad besloot op
12 mei 1881 echter om alle
ontslagen brugwachters
slechts een kwartaal van hun
salaris extra te betalen. De
kosten zullen toch al hoog ge
noeg geweest zijn: zo werd op
2 december 1880 ƒ4500,- uit
getrokken om brugwachters-
r het feit huisjes te bouwen,
zijal 77
Naast enige technische kennis
was dus ook vereist dat de
brugwachters administratief
enigszins onderlegd waren.
Daartoe werd door de algeme
ne marktmeester en na de op
richting van de Markt- en
Havendienst in 1895 door de
directeur daarvan een soort
cursus gehouden. Wie het
examen daarna haalde, kon
een bevordering tot bijvoor
beeld brugwachter eerste
klasse krijgen. Haast alle exa-
Brugwachters speelden een
weinig spectaculaire rol in
Leiden, vooral niet in de poli
tiek. Toch werd daar wel eens
een uitzondering op gemaakt,
zoals de jarenlange slepende
kwestie van het ontslag van
twee brugwachters die gesto
len goed verborgen hadden
en eventueel gelegenheid ge
geven hadden tot dit misdrijf.
Het eerherstel, dat er uitein
delijk toch niet kwam, heeft
heel wat uren discussie ge
vergd! En ook het niet toepas
sen van de zondagssluiting op
Hemelvaartsdag deed in 1925
een heleboel stof opwaaien.
Omdat het in het verleden ge
beurd was dat door die slui
ting veeboten voor de Schrij
versbrug bleven liggen en
daar een chaos veroorzaakten,
waarbij schapen of kalveren
voor de vrijdagse veemarkt
van hitte of koude omkwa
men, besloten B en W een
brugwachter de brug op ver
langen te laten openen. Om
dat een brugwachter hier 3'/2
uur (tegen 75 cent per uur)
gewerkt had, bemoeide de af
deling Leiden van de Neder
landse Bond van Personeel in
Overheidsdienst zich er mee,
evenals de Dierenbescher
ming. Burgemeester De Gijse-
laar vond dit geen debat
waard, maar raadslid H.J.
Baart, die B W verweet het
georganiseerd overleg gepas
seerd te hebben, kreeg voor
zijn motie om de maatregel in
te trekken wel een meerder
heid, zodat voortaan de
Schrijversbrug ook op Hemel
vaartsdag potdicht bleef.
In de twintiger iaren waren
er doorgaans zo n 35 brug
wachters in dienst van de ge
meente. Het streven was er
echter op gericht om zoveel
mogelijk beweegbare bruggen
te veranderen in vaste en de
dubbele ophaalbruggen te
vervangen door enkele, die
door één in plaats van twee
brugwachters bediend konden
worden. Met de verbetering
van de techniek (het invoeren
van electromotoren bij de be
diening) en de afname van de
drukte in de Oude Vest door
de opening van De Korte
Vliet is de brugwachter niet
meer de vaak geziene rondjes
lopende verschijning. Thans
zijn er nog maar brug
wachters in dienst van de ge
meente, terwijl ook het aantal
beweegbare bruggen nog
maar zeer gering is, ondanks
de bouw van nieuwe ophaal
bruggen als de Sumatrabrug,
Huigbrug, Rembrandtbrug en
Churchillbrug. Overigens
worden de grote bruggen over
de belangrijkste vaarroutes
om Leiden bediend door pro
vinciale brugwachters.
Alweer een probleemhond in
de rubriek deze week. Dit
keer is het Zorba. Een zwarte
bouvier van vijf jaar. Zorba.
zit al vanaf 29 augustus in het
asiel en het probleem is dat
hij niet echt honderd procent
zindelijk is. Als hij alleen in
een ruimte is, dan doet hij
daar zijn behoefte en wacht
niet tot er iemand komt om
hem uit te laten. Daarbij lijkt
het wel alsof hij zijn uitwerp
selen ook helemaal niet meer
ziet, want als het even kan
banjert hij er nog lustig door
heen ook.
Zorba is daarom echt een
hond die veel buiten moet lo
pen. Het mooiste zou zijn als
Zorba op een boerderij terecht
zou kunnen, waar hij op het
erf kan lopen. Ook een ander
terrein waar hij tenminste
veel buiten kan lopen zou een
4jtkomst voor Zorba zijn. Men
hoeft niet bang te zijn dat
Zorba elke voorbijganger di
rect opvreet. Die indruk heb
ben mensen nog wel eens van
loslopende bouvierhonden,
maar Zorba is zo niet. Hij is
juist erg lief en zachtaardig.
Hij kan ook wel goed met an-
de helft
di. Kar!
0-6057!
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven die in het asiel ver
blijft om daar een zekere dood tegemoet te gaan... ten
zij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek be
schreven honden zijn óf gevonden óf door hondenbezit
ters naar het asiel gebracht. Ze worden om uiteenlopen
de redenen afgestaan, vaak begrijpelijk, maar soms ook
volslagen onzinnig. De in „Hond zoekt huis" beschreven
dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormenkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van
circa 80 gulden (voor katten is dat 45 gulden) ten bate
van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids
Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden, Tel.: 411670. Geo
pend di. t/m vr. 10-12 en 14-16 uur. Zondag en maandag
gesloten.
dere dieren overweg, al is het
niet aan te raden Zorba bij
andere bouvierreuen te plaat
sen. Zorba luistert verder
goed, maar een nieuwe baas
of bazin zal toch wel even met
Zorba moeten trainen in ge
hoorzaamheid. Zorba is nog
erg speels en een goede lei
ding is zeker in het begin wel
nodig. Dit is ook nodig omdat
Zorba een nogal sterke hond
is, die iemand gemakkelijk
omver trekt of omver loopt.
Hij doet dit niet uit boze be
doelingen, maar gewoon in
zijn speelsheid.
Kortom Zorba is een lieve
aardige hond, maar hij heeft
de handicap dat hij niet hele
maal zindelijk is en dan door
zijn eigen uitwerpselen loopt.
Op het erf van een boederij of
ander terrein zou Zorba ech
ter prima kunnen functione-
Sandor
Sandor, de zwarte hond van
vorige week, die absoluut niet
alleen thuis kon blijven om
dat hij dan alles sloopt, heeft
nog geen nieuwe baas. Er bel
de maar één meneer voor
Sandor. Hopelijk is er nog ie
mand die zich over deze lieve
zwarte herder wil ontfermen.
Zorba Is speels en heeft een stevige hand nodig.
ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan, Janssen, Zwljnenburg, Meyer, R.
van Leeuwen, Verhage. Groeneveld en De Ruller: za. dr. Tan, tel.
210890. zo. dr. Verhage. tel. 218661. Groep 2: Bergmeljer. Pieterse,
Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen, Rus en Kruis: za. dr. Berg
meljer. tel. 121701. zo. dr. Van Luyk, tel. 122522. Groep 3: Pleiter, J.
van Leeuwen, Smit, W. de Bruijne, J. de Bruijne. Stolk, Jurgens en Fo-
gelberg: za. dr. J. de Bruyne. tel. 141225, zo. dr. W. de Bruyne, tel.
134345. Groep 4: Van Wingerden, Lahr. Van Rijn, Bénit, Nieuwenhul3,
Roos. Boer, Van de Waard en Arnou: za. dr. Lahr. tel. 120347, zo. dr.
Roos. tel. 766123. Groep 5: Schaefer, Jasperse. Crul, Kooyman, De
Jong. Prince. Reinders. D. Hammerstein en A. Hammerstein: za. dr. Vrij-
landt. tel. 897577. zo. dr. Jasperse. tel. 124961. Oegstgeest: vanaf za.
10 uur: dr. Van Walchren. tel. 174830. Patiënten van dr. Steenhoven of
dr. Voorzaat: bellen naar 176867. Spreekuur za. en zo. 11.30-12.30.
Kaag - Abbenes Nieuw Vennep: tel. 02526-72850 Leiderdorp: za.
en zo. dr. Van der Beek en dr. Van der Leden. tel. 894539. Spreekuur
van 12.30 tot 13.00. Voorschoten: za. dr. Baars. zo. dr. Koopmans.
Warmond - Voorhout: dr. Sleeboom. tel. 02522-11393. Noordwijk:
Groepspraktijk tel. 19300. Noordwijkerhout - Lisee: dr. Van der Laak.
spreekuur za. en zo. 12.00 en 17.00 uur. Katwijk aan Zee: dr. Dijk. tel.
12336. Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg: dr. Verhage. tel. 21818.
Sassenheim: dr. Schmidt, tel. 11253. Alkemade - Rijnsaterwoude: dr.
Glansbeek. tel. 01713-2511. Praktijk Saeys/van Mierlo/Roelen: dr. Roe
ien en dr. Brock, tel. 01713-2329. Alphen: groep 1. za. dr. Vis, zo. dr.
Van Engelen, groep 2. za. dr. Hertzberger, zo. dr. Eradus. Hazerswou-
do - Koudekerk: dr. Uhienbeck, tel. 01728-9281. Benthuizen - Boa
koop: dr. Bom, tel. 01727-2136. Langeraar - Nieuwveen - Ter Aar -
Woubrugge: dr. Nooter/dr. Vreyling, tel. 01729-8104. Nieuwkoop -
Noorden: dr. Brlnkman/dr. Sluis, tel. 01725-9301.
TANDARTSEN Leiden - Leiderdorp - Oegstgeest: dr. De Boer, tel.
124172. za en zo spreekuur om 13.00 uur. Alkemade - Leimuiden:
eigen tandarts bellen voor 15.00 uur. Leidschendam: voor spoedge
vallen tel. 974491. Bollenstreek: dr. Tegelaar. tel. 02521-12369.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten:
Apotheek Aloë in Leidèn en Apotheek Linnaeus In Oegstgeest. Alke
made: Apotheek Alkemade. open: zat 12-13, 17.30-18 u, zon feestda
gen 12.30-13 en 17.30-18 u. Noordwijk - Katwijk: Apotheek Rijnsoe
ver in Katwijk aan Zee. Noordwijkerhout: za geopend van 9-13. u. en
van 17-18 u. en zo van 12-13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of
dienstbel. Sassenheim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden - Noordwijkerhout - De Zilk - Voorhout:
tel. 071-122222. Bollenstreek: Wijkverpleging Gezondheidscentrum,
tel. 02522-14147. Hillegom: Opgave via het antwoordapparaat, tel.
02520-16217. Leidschendam: Kruisvereniging, tel. 070-455300.
Oegstgeest: Kruisvereniging, tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: dr. Helder, tel. 220513 en dr. Van der
Wouw. tel. 764058. Voorschoten - Leidschendam: dr. Birnie. tel. 070-
275450.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUIZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 u. tot
woensdag 13.00 u (Diaconessenhuis poliklinieken tel 155543, afdeling
S.C.U. tel 175639) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisa-
beth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45 u.
en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafde-
ling: dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u. en van 19.30-21.00
u. alleen voor vaders. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbe-
waking) dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Intensieve verple
ging: dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport-Medisch Ad
viescentrum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-zieken-
huis. Endegeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.09-12.00 u. en 14.00-
15.00 u.; eerste klasse: de gehele dag. Jelgersmakliniek: Jongeren-
team: za. en zo. 14.00-17.00 u. Opname: werkdagen 16.45-17.45 u.; za.
zo en feestdag. 10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team A, C en D: dag. tot
21.00 u. met uitzondering van behandeltijden en etenstijden. Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patiënten (behalve kinderen) zijn de bezoe
kuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-19.30 u. Avondbezoe
kuur afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u. De Praematurenafdeling da
gelijks van 14.30-14,45 u. en 18.30-18.45 u. Voor ouders en familie Is
voortaan doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek aan ernstige patiënten:
wanneer aan ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. De
bezoektijden van de kinderkliniek zijn dagelijks 15.00-15.45 u. en 18.30-
19.00 u. De bezoektijden van de kinderafdeling (alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u. en van 18.30-19.00.
Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-19.30 u. Extra
bezoek hartbewaking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafde-
ling: 19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-15.30 u. alleen voor ouders
18.00-18.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juridisch Adviesbureau. Ketelboeterssteeg
10. tel. 130775; afdeling belastingen: alleen op afspraak, klachtenbu
reau: di. en do. 18.30-20.30, afdeling vreemdelingenrecht: ma. 13-15
en do. 18.30-20.30. afdeling vrouw: vr. 10-12.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulpdienst, tel. 071-125202. Voor allen
die in moeilijkheden verkeren of eenzaam zijn. Vertrouwelijk. Dag en
nacht bereikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en di. 10.00-12.30 u.. wo. 13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULANCEDIENST Hulpverlening in Leiden.
Leiderdorp. Oegstgeest. Rijnsburg, Valkenburg. Voorschoten, Warmond
en Zoeterwoude. Tel. 071-174141.
BURGERRAADSLIEDEN Korenbrugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., di. en wo. 11.00-12.00 u„ do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17. tel. 149441 (ma. t/m vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00
KINDER- EN JONGERENTELEFOON Op woensdag- en zaterdagmid
dag van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
In de dienstverlening zit mbt Leiden een fout
MAATSCHAPPELIJK WERK Stichting Maatschappelijk werk. Oude
Rijn 44c, spreekuur ma. t/m vr. 09.00-10.00 u. en volgens afspraak, tel.
142144. Gezondheidscentrum Merenwijk. spreekuur ma. 11.00-12.00 en
do. 14.00-15.00. tel 212195. Gezondheidscentrum Stevenshof. spreek
uur do. 10.00-11.00, tel 311506. Breestraat 24: spreekuur ma. t/m vr.
9.00-10.00 u. en volgens afspraak, tel 254782/254756.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk 306. Leiden, tel 071-899375. Kan
toor geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u. Telefonische informatie over
kinderbijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW Spreekuren sociale raadsvrouw. Binnen
stad: Gerecht 10. wo. 17.00-18.00 u.; Noord: Van Hogendorpstraat 36,
ma. 10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a, di. 10.30-11.30 u.; Morskwar-
tier: Buurthuis Morskwartier, Topaaslaan, 10.00-11.00 u. wo. 10.00-
13.00 u.; Tuinstadwijk: Herengracht 45, vr. 10.30-11.30 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOORSCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00-
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leidseweg 33, Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENST Groenesteeg 33, Leiden. Tel.
071-134640 of 071-144600. Hulp en Informatie op medisch, juridisch en
milieugebied, werk. sociale verzekering en huurkwesties. Spreekuur:
elke donderdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CENTRALE Pallasstraat 1. Alphen aan
den Rijn. Tel. 01720-33033. Begeleiding en opvang van mensen, die om
welke reden dan ook. tijdelijk hulp nodig hebben. Bovendien wordt in
formatie verstrekt over andere mogelijkheden van hulpverlening en de
VRIJWILLIGERS CENTRALE Langegracht 246a. Leiden. Tel. 149064.
Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.00 u. voor informatie over vrijwilligers
werk en cursussen of een persoonlijk gesprek.
WERKENDE JONGEREN Klachten- en informatieuur Elke dinsdag
avond van 17.00 tot 20.00 u. KWJ-kantoor Koppenhinksteeg 2. Leiden.
Tel. 071-121139.
WERKLOZEN ADVIES CENTRUM Breestraat 19, tel. 122000.
Spreekuur ma. en do. 14-16 u. (Gedurende de maand augustus geslo
ten).
LEIDS WERKLOZEN KOMfTE Pieterskerkchoorsteeg 15. tel 123271.
Spreekuur wo. 10.11.30 u.
WETENSCHAPSWINKEL Informatiecentrum voor onderzoek van de
Leidse universiteit/Stationsweg 37, tel. 071 - 148333. Geopend: ma. t/m
vr. 10.00-16.00 u.
FIOM Hulpverlening bij zwangerschap en alleenstaand ouderschap.
Langegracht 61. 2312 NW Leiden, tel. 144715.
GASTOUDERPROJECT Stichting Gastouderproject. Merenwijk Con
dorhorst 1. tel. 210430 (dag. 13.30-15.30 u.).
HULP VOOR MOEDER EN KIND Bij niet gewenste zwangerschap, te
lefoon 071-895724 en 01728-8333.
HUURAANGELEGENHEDEN Spreekuren huurcommissie. Voor Lei
den: Schuttersveld 9 (tel. 071-131541 van 10.00-12.00 u.). Spreekuur
ma. t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor Alphen: Opstandingskerk, Prinses Marij-
kestraat 69. Spreekuur do. 14-15.30 u.
MOEDERS VOOR MOEDERS Mevrouw zuster E. Janssen-Niemeyer.
Hofdijck 32. Oegstgeest. tel. 071-153652. Mevrouw D.B. Wessels-Boer
Voorschoten. Oegstgeest. Leiderdorp en Leiden. 071-174347.
BORSTVOEDING BEGELEIDINGSGROEP LEIDEN Voor praktische
hulp en informatie, tel. 071-211318/216256/213417. Iedere derde
woensdag van de maand wordt een informatie-avond gehouden.
ONDERWIJSWINKEL Sophiastraat 36. tel 071-214256 of 126325.
Open: maandag tot en met vrijdag 12.00-17.30 u.
OPVANGCENTRUM VROUWEN Crisiscentrum voor vrouwen (met
eventuele kinderen) in nood. Huize St. Maarten. St. Jacobsgracht 1. Lei
den. tel.071-142497. Dag en nacht bereikbaar.
HULP AAN BUITENLANDERS Spreekuur voor Marokkanen. Alphen
aan den Rijn. Emmalaan 2. tel 01720 - 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 u.
Leiden, bureau voor maatschappelijk werk. Oude Rijn 44c tel. 071 -
142144 en 146049. do. en vr. 14-15 u.
JONGEREN ADVIES CENTRUM Caeciliastraat 67. Leiden. Telefoon
126052. Geopend: ma. t/m vr. 16.00-22.00; za. 14.00-17.00.
LISSE Het Produktschap Voor Siergewassen gaat een fonds
vormen, waaruit de deelname aan de Floriade in Zoetermeer in
1992 voor de sierteeltsector zal worden betaald. Vanuit de sector
bloembollen, bloemkwekerij, boomkwekerij en hoveniers was
daartoe een aanvraag bij het Produktschap ingediend.
Het gaat om een bedrag van ongeveer 5,5 miljoen gulden. Daar
van is 1,5 miljoen voor de bloembollensector, 2 miljoen voor de
bloemisterij, bijna 150.000 per jaar voor de boomkwekerijsector
en een half miljoen gulden voor de hoveniers. Een uitgewerkte
begroting ligt nog niet op tafel, maar de bedragen zijn vastge
steld op basis van de ervaringen die men heeft opgedaan met de
FJ^riade 1982, die in Amsterdam werd gehouden.
