„Alles in de muziek heeft een betekenis"
Nouvelles Images
Helder werk in
Persona speelt „Feeks"
als pleidooi voor vrede
SPANJE EIST WERKEN
VAN PICASSO TERUG
Minimaal theater van Samuel Beckett
bioscopen
Elisabeth Schwarzkopf 70 jaar
CONCERTMEESTER PER MUSICA JOHANNES LEERTOUWER:
KUNST
£eicbc Sommvt
DONDEHDAG 5 DECEMBER 1985 PAGINA pQ
pier, maar er wordt toch iets
aangeraakt. Dat immateriële
aspekt is, ondanks de lood
zware materialen die Van
der Kop in zijn plastieken ge
bruikt, gehandhaafd. „Zeege
zicht" uit 1985 is gemaakt
van klei en op een aantal
plaatsen geglazuurd (wit en
blauw). De lappen klei zijn zo
neergezet dat er een gesloten
geheel ontstaat, de drager
van de diepblauwe golf.
Het beeld „Pacific" uit 1985
moet van verre bekeken
worden, zodat het grijze
kleurveld op papier tegen <e
zijwand meespeelt. Zo on-
staat een totaalbeeld vai
lucht, zee en land en worlt
de zwaarheid van het hoit
opgeheven. De ruimtelijle
relatie tussen het platte vlik
en de houtstapelingen «p
verschillende niveaus leve
ren een spannende situaie
op.
De derde exposant Cor van
Dijk (1952) toont stalen bel
den uit 1985. Zijn sculptuui is
zo elementair dat sommge
bezoekers zijn beelden riet
als zodanig herkennen. Hetf
samenvoegen van bijvoor-i
beeld platen, staven, waarbij!
naden en verbindingen eenj
gelijkwaardige rol hebben, L
gebeurt overwogen. Zijnf
werk zit uiterst logisch in el-1
kaar en maakt een uitgeba-i
lanceerde indruk. Het is eenf
kwestie van goed kijken zon-1
der bijvoorbeeld verleid te K
worden door kleuren, wantfr
die komen in zijn beelden
niet voor.
INGRID VAN SANTEN |g°;
Dankbare
leerling
van Joseph Suk
Johannes Leertouwer, 26
jaar is concertmeester van
het Europees Kamerorkest
„Per Musica", dat behalve
in Londen en Amsterdam
nu ook een vestiging heeft
via K. en O. in Leiden. Hij
vormt tevens een vast duo
met de pianist Derk Pik.
met wie hij in Leiden op
16 december het eerst con
cert geeft van een Mozart-
serie.
Johannes Leertouwer
maakte deel uit van het
Europees Jeugdorkest dat
onder leiding staat van
Claudio Abba do. Twee
jaar geleden won hij twee
prijzen in het Oscar Back-
concours die hem in staat
stelden te studeren bij de
grote violist Joseph Suk.
Hij vertelt er uitvoerig
over.
Lou Landré
en Alfred van-
den Heuvel in
het Beckett-
programma
van de Haag
se Comedie.
Een op het eerste gezicht zo
eenvoudige aanpassing maakt
„Het temmen van de feeks"
actueel. Persona hanteert de
vertaling van Bert Voeten en
lijkt het stuk van Shakespeare
tamelijk getrouw aan de ge
dachte van de schrijver te
brengen. Toneelspelers, kome
dianten, komen de toeschou
wers vermaken. De inhoud
van deze amuserende, uitste
kende voorstelling is van alle
dag en vooral van vandaag.
Want het temmen van de
vrouw Katherina geschiedt
hier niet volgens de aloude
traditie die de man boven de
vrouw verheven acht. Regis
seur Agaath Witteman laat de
slotmonoloog van de „feeks"
niet ironisch, noch humoris
tisch zijn maar als laatste
ademtocht weerklinken. „Weg
met de rimpels, het voorhoofd
glad" lijkt een reklame voor
een of andere nachtcrème. Het
vervolg van de monoloog be
toogt het beëindigen van twee
dracht tussen man en vrouw
en legt de nadruk op het wij
zer moeten zijn van vrouwen,
die gemaakt zijn voor zacht
heid en vrede. Gelukkig wordt
die tekst door de hese stem
van Marie Louise Stheins uit
gesproken. Zij beschikt over
de gave een claus te laten
doordringen als een zonne
straal door een regenwolk.
De tekst van Shakespeare is
overigens onaangetast. Nog
steeds heeft de edelman Bap-
tista een volgzame en een hel
leveeg als dochter. De eerste
wordt door alle mannen nage
jaagd, de laatste schijnbaar
achteloos ten huwelijk ge-
Theater Persona speelt „Het tem
men ven de feeks" van William Sha
kespeare. Regie: Agaath Witteman.
Met Marie Louise Stheins els Kathe
rina, Porgy Franssen, Alexander van
Heteren, Frits Lambrechts en o.a.
Celia Nufaar en Ramses Shaffy. Ko
ninklijke Schouwburg, woensdag 4
december.
vraagd door Petruchio. Pas
dan mogen de minnaars vech
ten om die Bianca. Petruchio
„temt" Katherina. En heeft
daarmee het lot uit de loterij.
Het consequent volgehouden
regieconcept werkt dankzij het
talent van de acteurs en actri
ces. De komedie wordt perfect
gedoseerd door Porgy Frans
sen die weer schitterend zingt
en met de Hagenaar Henri
Overduin een leuke sprekende
pop-scène speelt. Frits Lam
brechts en Ramses Shaffy spe
len prettige pianostukjes, Otto
Sterman fluit fraai en Glenn
Dufort beweegt, danst en ac
teert goed. Celia Nufaar is een
geslaagde comédienne en
Alexander van Heteren zet de
branieachtige jonge Petruchio
met bravoure neer. Hij voelt
precies de nuance aan die de
„macht" van Petruchio relati
veert. Zo kan Marie Louise
Stheins Katherina laten uitko
men als zelfstandige vrouw die
zich niet laat ringeloren door
haar vader of door wie dan
ook. Zij mag dan een feeks zijn
in de ogen van haar traditio
nele omgeving. Anno 1985
herkennen wij in haar een
wijze vrouw, die haar man in
zijn waarde laat, wat die ook
mag zijn.
FRANKFURT De rus
tend opera- en concert
zangeres Elisabeth
Schwarzkopf wordt maan
dag 9 december 70 jaar.
De nu in Zwitserland wo
nende sopraan behoorde
toen zij nog zong tot de
absolute top en heeft
daarna naam gemaakt als
muziekpedagoge. Elisa
beth Schwarzkopf werd in
1915 geboren in Jarot-
schin bij Poznan, dat toen
het Duitse Posen was.
Zij groeide op in Berlijn en
studeerde aan de plaatselijke
Musikhochschule. Als studente
won zij een beurs van de Vol
kenbond, waarop zij in Enge
land verder kon studeren.
Haar loopbaan als operazange
res begon in 1938 aan de Ber-
lijnse staatsopera. Later werd
zij verbonden aan de staats
opera van Wenen. In de Oos
tenrijkse hoofdstad werd zij
een gevierde Rosina in Rossi
ni's „II Barbiere di Siviglia",
Gilda in Verdi's „Rigoletto" en
de Marschallin in Richard
Strauss' „Rosenkavalier". Na
1945 begon haar internationale
carrière en zong zij vooral aan
de koninklijke opera van Co-
vent Garden in Londen. Mo
zart zong ze in Salzburg en
Wagner in Bayreuth. Optre
dens voor radio en televisie,
rollen in verfilmde opera's,
concertaria-uitvoeringen, lie
deravonden, grammofoon-
plaatopnamen en operarollen
in concertvorm onder de
grootste dirigenten, kenmerk
ten haar verdere loopbaan. In
1971 nam ze afscheid en sinds
1980 geeft zij meesterklassen
in liedvertolking, wat zij nog
kort geleden heeft gedaan in
Amsterdam en o.a. doet in
Frankfurt.
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
BARCELONA Spaanse his
torici hebben documenten ont
dekt waaruit blijkt dat de
Spaanse staat de rechtmatige
eigenaar is van vier beeld
houwwerken van Pablo Picas
so die momenteel in handen
zijn van Frankrijk. Twee van
de stukken staan trots geexpo-
seerd in het pas geopende Pi-
casso-museum in het hart van
Parijs. Het gaat om het bron
zen werk „de Baadster" en een
vrouwenbuste, uitgevoerd in
cement. Waar de twee andere
stukken zijn - eveneens uitge
voerd in cement - is nog niet
bekend. De Spaanse regering
is vastbesloten de kostbare
werkstukken op te eisen en
deinst er zelfs niet voor terug
om de zaak eventueel aanhan
gig te maken bij het Interna
tionale Gerechtshof in Den
Haag.
De vier werkstukken werden
voor het eerst geexposeerd op
de wereldtentoonstelling van
1937 in Parijs. Ze bleven in
Frankrijk, omdat de Fransen
niet wilden geloven dat zij al
eigendom waren van de
Spaanse regering. De Spaanse
burgeroorlog was in die dagen
al een vol jaar aan de gang, en
dat is waarschijnlijk de oor
zaak geweest van de onduide
lijkheid. Spaanse historici heb
ben nu documenten gevonden
waaruit blijkt dat Picasso door
de Spanjaarden al in 1937 voor
zijn werk is betaald. Uit een
brief blijkt dat Picasso toen al
50.000 Franse francs had ont
vangen als aanbetaling voor de
beeldhouwwerken en zijn we
reldberoemde werk Guernica.
Volgens de gevonden docu
menten heeft Picasso later nog
eens 100.000 franc ontvangen
voor zijn werk.
ALPHEN AAN OEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetslaer-
straat 6. tel. 01720-20800):B«tt-
le Rage (16); 18.45. 21.1>. za.
zo. wo. ook 14.00. EUIOCI-
NEMA II: The women in rel (al);
18.30. 21.00. za. zo. wo ook
14.15. EUROCINEMA III:
Fletch (al); 18.45, 21.15. a. zo.
wo. ook 14.00. EUROCIfEMA
IV: Porky'* revenge (16); 8.30,
21.00
NACHTVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA I: Battle lac*
(16); za. 24.00. EUROCIfEMA
II; Meisjee, eex en avoituur
(16); za. 24.00. EUROCIfEMA
III: Fletch (16); za. 24.00. EU
ROCINEMA IV: Hardcore (18);
za. 24.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA IV: Billy 'urf,
haantje de voorste (al); za zo.
wo. 14.00.
LEIOEN e LUXOR (Stationsweg
19. tel 071-121239): Amareue
(al); 14.00, 20.00. (Oonderdtg 5
dec. geen avondvoorstellirven)
LIDO en STUDIO (Steenstaat
39. tel.124130): Prizzi'a horour
(12) (niet op za. zo. wo. 1430),
Traffic school (al), Breakast
Club (al). Weird Science al),
Kiss ot the spider woman {2);
14.30, 19.00, 21.15. (Dondertag
5 december geen voorstellincn)
TRIANON (Breestraat 31. tel.
123875): Paul Chevrolet en de
ultieme hallucinatie; 1430,
19.00, 21.15. zo. 14.15. 1630,
19.00, 21.15. e REX (Haarlm-
merstraat 52, tel. 071-12544):
Gewaagd liefdesspel (6);
14.30, 19.00, 21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
LIDO: Sneeuwwitje (al);
zo. wo. 14.30.
NACHTVOORSTELLINGEN
REX: Bij moeder, zondig fa-
radijs (16); vr. za. 23.30.
NOORDWIJK LIDO THEATIR
(Pr. Bernhardstraat 56. W.
01719-12800): Rambo II (12); r.
19.00. za. 15.00. 19.00. z>.
15.00. ma. 19.00 Passage to k-
dia (12); za 21.15. zo. dl. 20.5.
De grote «ex-show (18): vr. m.
21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075:
l'Africain (al); do. vr. za. zo. wi.
14.45, 19.00, 21.15, ma.
19.00, 21.15. CITY THEATEt
II: Life Force (16); tijden zie CiV
I. CITY THEATER III: Rept
man (12): tijden zie City
CITY THEATER IV: Stripe
(al): tijden zie City I beh. za. zc
14.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
CITY THEATER: De laats»
eenhoorn; za. wo. 14.45. e L-
DOTHEATER: Geen matinee.
VOORSCHOTEN GREENWA'
(tel. 01717-4354):Passage to Ir
dia (al), vr. za. 21.00. ma. dl. wc
20.00. di. 14.00. The night war
riors (16); vr. za. zo. 19.00. e'E
ravamo tanto amati (16); zc
21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
The Gremlins; za. zo. wo. 15.4£
De laatste eenhoorn; za. zo. wc
14.00.
Haagse Comedie: Drie gelegen
heidsstukken van Samuel Beckett
door Patty Pontier, Alfred van den
Heuvel en Lou Landré. Vertaling:
Peter Hoeksema. Vormgeving: Her-
bert Janse. Regie: Lou Landré. Te
zien t/m 15/12, catacomben Konink
lijke Schouwburg.
Het aardige idee van ac
teur Lou Landré om in de
catacomben van de Ko
ninklijke Schouwburg,
onder de booggewelven
en tussen de buizen en be
dradingen, een soort stu
dio-toneel te brengen,
heeft een vervolg. Landré
bracht er al eerder werk
van de-absurdistische Ier
se schrijver Samuel Bec
kett, nu laat hij er met
twee mede-acteurs drie
onbekende gelegenheids
stukken van dezelfde au
teur zien.
Drie stukken en drie nogal
statische beelden waarvoor je
anderhalf uur lang vooral je
oren wijd open moet houden.
Beckett lijkt in die stukken
(Ohio Impromptu, Rockaby en
A Piece of Monologue) weinig
op de scherpe, recalcitrante to
neel-absurdist uit de tijd van
„Eindspel" en vooral „Wach
ten op Godot". Hij is vooral
een oude, moede man voor wie
leven alleen nog maar bestaat
uit een aantal handelingen die
uittentreure moeten worden
herhaald. Tot de dood erop
volgt. Taal is bij hem geen
„brenger van nieuws", maar
een „vertaling" van die han
delingen in woorden. De tekst
van de acteur lijkt nog het
meest op een serie toneelaan
wijzingen.
Met die taal speelt Beckett een
spel dat het meest lijkt op de
techniek van „minimal mu
sic": Thema's, woorden, zins-
nedes worden herhaald, en
nog eens herhaald, tot j<
merkt dat er kleine verschui
vingen optreden in die herha
lingen. De zinnen grijpen ir
elkaar, raken in elkaar ver
ward, draaien maar door in
een oneindig lijkende cirkel
zoals de slang die in zijn eigen
staart bijt. Geen stof voor een
vrolijke avond, vooral omdat
Landré de korte teksten
bloedserieus enscèneerde, zon
der blijkbaar ook maar even
aan een de mogelijkheid van
(wanhopig-cynische) humor
gedacht te hebben.
We zien twee langharige figu
ren, die al eeuwen aan een ta
fel lijken te zitten met dezelf
de tekst in een vergeeld boek
voor hun neus. De een
de ander tikt af en toe af.
vrouw in een
die tergend langzaam tot
stand zal komen (een
theaterbeeld trouwens),
tenslotte een man
zelf) die met
een monoloog uitspreekt,
zijn allemaal „eindspelen"
valt weinig meer te
als de tekst ook een paar
letterlijk luidt.
Niets nieuws dus, deze
ketts. Minimaal theater,
voor je erg veel geduld
hebben. Met
bracht, maar
in z'n eentonigheid.
BERT
LEIDEN „Natuurlijk kon ik niet vermoeden toen ik
twee jaar geleden meedeed aan het Oscar Back-con
cours, dat alles zó zou lopen. Eerst die verrassende Eli
sabeth Back-prijs én de Bumafonds-prijs, die mij een
stipendium opleverden, waarmee ik in het buitenland
verder kon studeren. Dit laatste was overigens een
voorwaarde die aan de prijzen verbonden was. Maar
dat ik bii Joseph Suk kon en mocht studeren vind ik
nog steeds een wonder".
Johannes Leertouwer spreekt
bedachtzaam met welgeformu-
leerde zinnen. Hij maakt een
introverte indruk, zoekend
steeds naar het waarom.
„Want", zo zegt hij, „alles in
de muziek heeft betekenis. Als
ik daarin niet kan doordrin
gen kan ik het ook niet spelen.
Tijdstijlen, natuurlijk, die ken
ik allemaal, maar ze zijn voor
mij niet het belangrijkste. Het
is de taal. Of dit nu de klassie
ken, of de romantici zijn, óf de
hedendaagse, ik zoek naar dat
iets waarmee ik affiniteit heb,
waarin ik mijzelf kan vinden.
Lukt dat niet, dan kan ik het
ook niet spelen.
„Ik heb", gaat hij verder,
„heel doelbewust Joseph Suk
gekozen. Voor mij is kamer
muziek veel aantrekkelijker
dan het zogenaamde grote
werk met al die technische
hoogstandjes die mij niets zeg
gen. Ik zocht dus naar iemand
die mij vooral toonnuancerin-
gen zou leren. Ik vind dat èen
viool overeenkomst heeft met
de menselijke stem die een di
rect instrument is voor het uit
drukken van menselijke emo
ties.
En daarnaast zocht en vond ik
ook in Joseph Suk degene die
mij vooral zou leren binnen te
dringen in het beeld achter de
noten. En dit heeft hij ook
heel indringend gedaan. Hij
laat niets aan het toeval over.
Hij vraagt je rekenschap waar
om je iets zó speelt en hij geeft
je daarbij alle vrijheid, als je
het waarom maar kunt ver
klaren. Je zou het een bewust
wordingsproces kunnen noe
men".
Dag les
„Een jaar lang heb ik gepen
deld tussen Praag (de woon
plaats van Suk) en Wenen.
Om de veertien dagen had ik
een dag les - ja, je hoort het
goed: een dag. Van 's morgens
half tien tot vijf uur 's mid
dags. Ik zal nooit onder woor
den kunnen brengen wat ik
daar heb geleerd, ofschoon
veel daar van al was voorbe
reid door mijn eigen leraar,
Bouw Lemkes. Zonder hem
zou ik het nooit bij Suk heb
ben gehaald. Ik ben daarom
ook Bouw Lemkes erg dank
baar.
Op dit ogenblik leid ik een
tweeledig bestaan: enerzijds
met mijn concerten met Derk
Pik, met wie ik een vast duo
vorm. Hij is een uitstekend pi
anist. Anderzijds mijn werk als
concertmeester van „Per Mu-
Druk
„Met „Per Musica" hebben we
het al heel druk. Begin vol
gend jaar moeten we onze
tournees gaan voorbereiden.
Veel onbekende, of althans
heel weinig uitgevoerde wer
ken uit de „Groupe des six"
bijvoorbeeld. Ook nog een ver
rassing voor wat betreft Ravel,
die veel meer voor orkest
heeft bewerkt dan alleen de
„Tableaux d une exposition"
van Moussorgski. We hebben
inmiddels een plaat gemaakt
bij „Etcetera" die in februari
uitkomt, en waarin we een or
kestbewerking spelen van
Schumanns „Carnaval", door
Ravel bewerkt. We hebben
ook op ons programma de
vierde (de Italiaanse) Sympho-
nie van Mendelssohn, die wél
bekend is, maar die naar uit
voering sterk zal afwijken van
hetgeen men doorgaans te ho
ren krijgt.
We zijn er gelukkig mee dat
we bekende grote mensen als
Rostropovich en Joseph Suk
aan ons orkest hebben kunnen
verbinden. Met Suk zijn we
nog wel in onderhandeling,
maar we hebben alle hoop dat
hij ons zowel zal dirigeren, als
met ons zal soliëren.
Dit vergat ik nog: we zullen
zeker ook met „Per Musica"
moderne werken uitvoeren,
o.a. Schönberg en Ives. Van de
laatste een onbekend werk:
„An unanswered question".
Dat wij met Leiden via K. en
O.-directeur Tjitte Weber, een
vaste band hebben gekregen,
verheugt ons allen. Wij ver
wachten dat we hier in Leiden
meermalen zullen optreden.
DEN HAAG* ASTA 1 (Spul 27,
tel. 463500): Weird «cience (al); (.AGE
14.00, 19.00, 21.30. ZO. 13.30, n;et
16.00. 19.00, 21.30. ASTA 2 'l.p
(Spui 27. tel. 463500): Prizzi's nase
honor (12); 14.00, 18.45, 21.30. (avon<
zo. 13.15. 16 00, 18.45, 21.30. et 9-5
ASTA 3: Kiss ol the eplder- titel)
woman (12); 14.00, 10.45, 21.30.
zo. 13.45. 16.15, 19.00, 21.30. P"
BABYLON 1 (naast Centraal *nfl K
Station, tel 471656): Plenty (al); frdam
14.00, 18.45. 21.30. zo 13.15, pde v
15.45. 18.45. 21.30. BABYLON ndska
2: St. Elmo's fire (al); 14.00. k Tn
19.00, 21.15. zo. 13.30, 16.00, r
19.00, 21.15.* BABYLON 3: The F "lir
breakfast club (al); do. t/m zo. usbee
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, Vamei
15.45, 18.45, 21.30. La historia Rert
oficial (16); ma. t/m wo. 14.00, jp
18.45, 21.30. ZO. 13.15, 15.45, nu
18.45. 21.30 CINEAC 1 (Bui- D^aK:
tenhof 20. tel. 630637): Invasion
U.S.A. (16); 14.00, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
CINEAC 2: Niagara Gentle-
menprefer blondes (12); 13.30. ÜVC1
20.00. CINEAC 3 Ghostbus-
ters (al); 18.45, 21.30. do. vr. idlW
ma. di. 14.00. EUROCINEMA
(Leyweg 910, tel. 667066): Ama- PLBO
deus (al); za. wo. 20.00. zo. .£nr0l
16.00, 20.00. overige dagen
14.00, 20.00. METROPOLE 1 !°Pen
(Carnegielaan, tel. 456756): The ludde
mean season (16); 14.00, 18.45, [lar (2
21.30. zo. 13.15. 16.00. 18.45, .]us a]
21.30. METROPOLE 2: Brew-
sters millions (al); 14.00, 16.45. fuw^
21.30. zo 13.15. 16.00, 18.45, êlste
21.30. METROPOLE 3: Life of uitgl
brian (12); 14.00, 18.45, 21.30. pec n
zo. 13.15, 16.00. 18.45, 21.30. „„7.10
METROPOLE 4: Beyond the
walls (12); 14.00. 18.45, 21.30. V1C
zo. 13.15. 16.00. 18.45, 21.30. omt
METROPOLE 5: Oberst redl |lferei
(16); 14.00, 20.30. ODEON 1 js n
(Herengracht 13, tel. 462400): jr;
Perfect (al); 13.45, 18.45, 21.30.
ZO. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. 'e 101
ODEON 2: Traffic school (al); aan
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, or di
16.00. 18 45. 21.30. ODEON 3: n het
Gothal (al); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45. 21.30.
ODEON 4: Bay Boy (16);
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, J 1
16.00, 18.45, 21.30. LE PARIS §Cl
1 (Kettingstraat 12b, tel.
656402): Nasty nurses (18); 1
12.00 tot 22.30. zo. v.a. 13.30. |lo
LE PARIS 2: Educating Man- F***
dy (18); 12.15 tot 22.45. zo. v.a.
13.45. LE PARIS 3: Let's get
physical (18); 12.30 tot 23.00. J.|^J
zo. v.a. 14.00. vr. za. 23.00.
PASSAGE (Passage 63. tel. i/f
460977): Return of the living VI fi
dead (16); 14.00. 18.45, 21.30 fAV-
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
HAAGS FILMHUIS (Denneweg x*r di
56. tel. 459900): Zaal 1: Ham-
mett (16); 14.00, 19.30. 21.45. )ett
zo. 19.30. 21.45. The goldrush, felnei
Charlie Chaplin; zo. 14.00. Zaal hdroi
2: Poulet au vinaigre; 16.15, npns{
19.30. 21.45. Zaal 3: „New faces 'u
of Hollywood" 2; Blade runner; an
do. And justice for all; vr. Blow leelde
out; za. The big chill; zo. Tra- pn Ai
ding places; ma. The blues bro- Bdder
thers; di. The outsiders; wo. op.
NACHTVOORSTELLINGEN: e
CINEAC 1 Back to the future 1 a,er
(16); za. 00.15. CINEAC II: walif
American Ninja (16); za. 00.15. »vaar
CINEAC III: Cheech Chong an a,
nice dreams (16); za. 00.15. 1
EUROCINEMA: Sex in de r
hoogste klas (18); vr. za. 00.02. *n s'
LE PARIS III: SLet's get phy- li in
sical (18); vr. za. 23.00. fcrwei
KINDERVOORSTELLINGEN: ,fc w
CINEAC III: Thomas Senior; P>
za. wo. 14 00. zo. 13.15. 16.00.
EUROCINEMA: Winnetou in Josmi
de dodenvallei; za. zo. wo. bndei
14.00. ssissr
DEN HAAG Erik
Roos, David van de Kop
en Cor van Dijk expose
ren nog tot 12 december
bij galerie Nouvelles
Images. Alle drie de
kunstenaars brengen op
totaal verschillende wijze
de essentie der dingen in
beeld. Alles wat in hun
ogen overbodig is wordt
weggelaten en zo maken
zij alle drie helder werk,
waarin oppervlakkige
details niet voorkomen.
De kleurpotloodtekeningen
van Erik Roos (1938) uit de
periode 1974-1985 verhalen
van architectonische ruimtes
waarin de mens ontbreekt.
Met grote precisie tekent hij
gebouwen, muren, luchten en
daarbij beperkt hij zich tot
enkele kleuren. Een oranje
bruin gebouw wordt be
kroond door een golvende
boomstam en wordt gedeelte
lijk aan het gezicht onttrok
ken door de muur op de
voorgrond. Door de horizon
tale geleding is er sprake van
een strenge vlakverdeling en
de aandacht hoeft dus geen
moment afgeleid te worden.
Typerend is dat de rust sub
tiel verstoord wordt door een
vervreemdingselement. Dat
is maar goed ook anders zou
de esthetiek te nadrukkelijk
zijn. Schaduwen kunnen een
zelfstandige vorm worden en
de natuur komt slechts als af
beelding voor. Dit laatste
vereist uitleg. Wie de schilde
rijen van René Magritte voor
de geeste haalt weet dat de
Belgische surrealist vaak een
dubbele illusie in zijn schil
derijen verwerkt. Of mis
schien is het beter om te zeg
gen dat hij de geschilderde il
lusie aan de kaak stelt en
daarmee vragen over schil
derkunst èn waarneming op
roept. Magritte schilderde bij
voorbeeld een landschap ach
ter een raam en plaatste voor
het raam een schildersezel
met een schilderij van het
zelfde landschap. Het schil
derij als venster op een ande
re wereld wordt hier letter
lijk in beeld gebracht en ver
stoort onze illusie (kijken
naar een landschap, de illusie
van ruimte).
Iets dergelijks doet Erik
Roos. Ook hij roept met zijn
tekeningen de vraag op wat
we nu eigenlijk menen waar
te nemen. Roos tekent op een
bijna foto-realistische wijze
een boomstam, maar ver
stoort deze illusie door een
afbeelding van een boom
stam (eveneens getekend) in
hetzelfde beeldvlak te zetten.
Daardoor krijg je het gevoel
te dwalen in een wereld
Galerie Nouvelles Images, West
einde 22: Erik Roos, David van de
Kop en Cor van Dijk, tot 12 de
cember. Dinsdag t/m zaterdag 11-
waar de dingen net niet
kloppen.
Iemand die zich niet alleen
met ruimte op het platte vlak
verhoudt is David van de
Kop (1937). Na kleine beel
den van brons en ijzer en sie
raden, die in de vitrines zijn
opgesteld, is een sculptuur
buiten op het binnenplaatsje
te zien. Drie groene kerami
sche kleurvlakken zijn zo bij
het water opgesteld dat ze als
bladeren gezien kunnen wor
den. Tegen de wand onder
het afdakje hangen enkele
blauwe kleurvlakken en een
vorm die veel wegheeft van
een slakkehuis voltooit het
geheel.
Dit beeld van Van de Kop
gaat een poëtische relatie aan
met het binnenplaatsje en
haar natuurlijke elementen.
Zijn tekeningen in de ruimte
voor de grote zaal kondigen
aan wat je later plastisch te
zien krijgt. Niet letterlijk na
tuurlijk, want daarvoor zijn
de werken op papier te auto
noom. Met enkele sierlijke
lijnen (aquarel, potlood) op
dik papier, weet hij een land
schap in beeld te brengen. Er
staat niet zoveel op dat pa
sica" waarmee we het volgend
jaar en in 1987 grote tournees
gaan maken in Europa en mis
schien zelfs verder.
Derk en ik beginnen deze
maand bij K. en O. met en Mo-
zartserie: zijn zes vroege sona
tes voor piano en viool. Maar
bij elk concert spelen we ook
een modern werk. Het merk
waardige is dat ik bij alle Mo-
zartsonates heel duidelijk zijn
opera's hoor. Je hoort ook
Johan Leertouwer, concertmeester van Per Musica.
hierin alle karakters die Mo
zart in zijn opera's gebruikt: de
edelmoedigen en de slechte
rikken".
Heeft ook Harnoncourt daarop
al niet vele malen gewezen?
„Ja, in zijn symphonieën hoor
je dat ook. Maar het merk
waardige is dat Mozart dit in
vrijwel al zijn werken doet".
David van de Kop „Pacific", hout/papier, 1985.
