Hoveniers branche is verloederd
inister mag milieuplan voor
Raffinaderijen doorzetten
«Dekker bezorgd over techno kloof westerse landen
Flick-concern
wordt verkocht
aan Deutsche Bank
7 Beurs van Amsterdam
gl^GQNQMIE
EcidócSomanl
DONDERDAG 5 DECEMBER 1985 PAGINA 7
'hilips in zee met bedrijf
lat „chips op maat" maakt
[NDHOVEN Philips is bereid te nvesteren in het be-
■ijf European Silicon Structure ES2 dat „chips op maat"
iat maken. Samen met het Italiaanse Olivetti, de Zweedse
iderneming Saab/Scania, het Zwitserse Brown Boveri en
ikele nog niet met name genoemde bedrijven, is Philips
in plan in het nieuwe bedrijf 75 miloen gulden te steken.
52 wil customchips maken: geïntegreerde schakelingen
aken, die op korte termijn in kleine hoeveelheden moeten
orden geleverd. De nieuwe ondernening zegt momenteel
beschikken over een startkapitaal van 195 mihoen gulden
52 verwacht over twee jaar in Eunpa met de produktie
customchips te kunnen beginnen Het is dan het eerste
drijf in zijn soort in Europa.
Noordamerikaanse elektronica-nultinational AT T
lat nabij Madrid een chipsfabriek neerzetten voor 650 mil-
en gulden. De Spaanse regering veileent goedkope staats
led ieten. De fabriek levert zeverhonderd Spanjaarden
erk.
Rabobank wil
Scheeps-
hypotheekbank
overnemen
UTRECHT/ROTTER-
DAM De grootste bank-
organisatie van Nederland,
de Rabobank, wil de Ne-
derlandsche Scheepshypo-
theekbank geheel overne
men. Er zijn besprekingen
gaande die volgens de ver
wachtingen leiden tot een
openbaar bod van Rabo
bank Nederland op de
Scheepshypotheekbank.
Dat hebben beide banken
vandaag bekendgemaakt.
Zegwaard Delft krijgt
nieuwe Russische order
DELFT Zegwaard Delft heeft van de
Sovjet-Unie een opdracht gekregen voor
een rioolrenovatie-project in de stad Volgo-
donsk. De overeenkomst voor het werk is
deze week getekend. Met de uitvoering zijn
„enige miljoenen guldens gemoeid", aldus
Zegwaard Delft. Begin volgend jaar ver
trekken de eerste medewerkers voor het
uitvoeren van het werk. Het gaat om de re
novatie van een tien kilometer lang riool
waarin een kunststof binnenbekleding
wordt aangebracht. Het te renoveren ge
deelte is onderdeel van een 120 kilometer
lang rioolstelsel. Vervolgopdrachten beho
ren dan ook zeker tot de mogelijkheden.
Zegwaard Delft al heeft in het verleden al
meerdere riool-renovatie opdrachten in de
Sovjet-Unie uitgevoerd.
CDA en VVD:
Alsnog lagere lasten
voor kleine ondernemers
DEN HAAG Het kabinet moet alsnog maatregelen ne
men teneinde de lasten van zelfstandige ondernemers zon
der personeel volgend jaar te verlagen. Tot nu toe heeft deze
groep vrijwel niet geprofiteerd van de algemene lastenver
lichting voor het bedrijfsleven. Deze eis legde het VVD-Ka-
merlid Jacobse gisteren op tafel tijdens de behandeling van
de begroting Economische Zaken 1986. De liberaal herhaal
de daarmee een eind 1984 door de Kamer in meederheid ge-
uitte wens van gelijke strekking. Men nam destijds een mo
tie aan van De Korte (VVD)-Van Dijk (CDA). Staatssecreta
ris Van Zeil (Economische Zaken) had daarop geschreven
dat het kabinet er niet voor voelde om dé motie uit te voe
ren. De betrokken groep zelfstandigen behoeft geen lasten
verlichting, aldus Van Zeil destijds.
ANERING EN PRIVATISERING ZIJN NOODZAKELIJK
•EN HAAG De hove-
iersbranche is verloe-
?rd. De inkomens van
erkgevers en werkne-
lers zijn verhoudingsge-
ijs laag, de bruto marge
het bedrijfsrendement
jn marginaal. Kennis en
waliteit van de hovenier
orden niet herkend, niet
kend en niet betaald, zo
lijkt uit het onderzoek-
ipport „Groen voorzie-
Het licht op een
K)d
branche-onderzoek onder
hoveniers- en groenvoor-
eningsbed rijven in Neder-
is gisteren aangeboden
staatssecretaris Van Zeil
economische zaken. De
windsman reageerde wel-
illend op de voornaamste
mclusie van het onderzoek,
amelijk dat de overheersende
»1 van de overheid (plantsoe-
endiensten en sociale werk-
oorziening) in deze branche
erk teruggedrongen moet
werden door privatisering van
dee diensten.
Vogens drs. K. Jansen,
wordvoerder van het onder-
zoikbureau Amsterdam Con-
sulants, nemen de overheden
eei soort monopoliepositie in.
Zi zijn de grootste opdrachtge
ve", maar via de plantsoen
diensten en de sociale werk-
vorziening, tegelijkertijd de
gDotste uitvoerder van op
dachten. Het marktmechanis-
rrc verliest daardoor zijn wer-
kng. De staatssecretaris zei
gsteren wel te voelen voor
pivatisering in deze branche.
Ii elk geval zal hij met collega
Ee Graaf van sociale zaken
bkijken of de rol van de soci-
ae werkvoorziening in deze
len worden teruggedrongen.
Sanering;
Ie onderzoekers hebben
voorts een overcapaciteit in de
tranche vastgesteld die vol-
gns hen alleen kan verdwij
nen door een sanering. Daarbij
ziuden de bedrijven die hun
broep serieus uitoefenen
noeten blijven, de beunhazen
Volgens de hoveniers kan het publiek vaak geen onder
scheid maken tussen de hobbyisten en de groot-groen-
voorzieners. Het gevolg is veelal dat men het vak vaak
identificeert met schoffelen en harken.
zouden moeten verdwijnen.
Bij het Produktschap voor
Siergewassen staan 1.657 hove
niersbedrijven geregistreerd.
Hoeveel bedrijven er zouden
moeten verdwijnen is niet
aangegeven.
De markt van aanleg en on
derhoud van groenvoorzienin
gen is volgens Jansen onge
veer 2,5 miljard gulden groot.
De particuliere bedrijven ne
men daarvan slechts 700 mil
joen voor hun rekening. Ge
meentelijke plantsoendiensten
en de sociale werkvoorziening
nemen achtereenvolgens 900
en 550 miljoen voor hun reke
ning. De rest wordt gedaan
door cultuurmaatschappijen,
stichtingen en beunhazen.
Hoeveel die drie afzonderlijk
omzetten is niet aan te geven.
De beunhaas lijkt zich vooral
toe te leggen op het fijnere
werk. Zijn aandeel in het on
derhoud is met tien procent
groter dan die van de geregis
treerde hovenier (zes procent).
De beunhaas zou onder meer
kunnen worden aangepakt
door een speciale aangifte-ac
tie en door het verstoten van
leden van een branche-organi
satie die hun personeel toe
staan te „beunhazen".
Imago
Volgens de onderzoekers moet
de overheid opdrachtgever
blijven en het uitvoerend
werk uit handen geven aan
hoveniers. Dat zal de kwaliteit
ten goede komen en ook het
imago van de branche verbe
teren. Volgens Jansen kan de
burger geen onderscheid ma
ken tussen de fijnhoveniers
(de „hobbyisten") en de groot-
groenvoorzieners. Het rapport
spreekt ook van een „Hen-
drik-Jan-de-tuinman-
syndroom"; het vak wordt
veelal geïdentificeerd met de
eenvoudigste werkzaamheden
als schoffelen, maaien en har
ken.
Bovendien worden de groen-
voorzieners met de nodige arg
waan bekeken. Bezuinigingen
in de gemeentelijke plantsoe
nendiensten hebben tot gevolg
gehad dat werkzaamheden
minder vaak worden uitge
voerd. Hier en daar heeft dat
geleid tot kale wijken.
Het rapport doet nog aanzien
lijk meer, maar veel gedetail
leerdere aanbevelingen, omdat
er volgens de samenstellers
een heel pakket nodig is. De
onderzoekers moeten de voor
gestelde maatregelen in sa
menhang moeten pleiten voor
samenhang in de maatregelen
die de overheid en de branche
gezamenlijk moeten nemen.
Afzonderlijke maatregelen zijn
onvoldoende, omdat het proces
van afglijden reeds te ver is
gevorderd, aldus de onderzoe
kers.
Waddenpluim
Minister Smit-
Kroes van verkeer
en waterstaat be
wondert een zoge
heten Wadden-
pluim, een beschil
derd bord dat zij
gisteren kreeg
aangeboden van
burgemeester
Haaksma (I) van
Terschelling. De
burgemeester
toonde daarmee
zijn erkentelijkheid
voor de inspannin
gen van de minis
ter om de situatie
rond de eilanden
en het Wad te ver
beteren. Smit-
Kroes onderteken
de gisteren een
akte waarin de pri
vatisering is gere
geld van de veer
diensten tussen de
Waddeneilanden.
•losse )EN HAAG Minister
1 v00 Vinsemius (VROM) mag
ijn plan om de luchtver-
°re' ruiling door raffinaderij-
men n voor 1996 met de helft
gerei erug te dringen, uitvoe-
i paa en. CDA en VVD steu-
Callen de bewindsman in
oïool ijn plannen. Een motie
eken ran de heer Veldhoen
:ht zi PvdA) om de raffinade-
mwei ijen harder aan te pak-
^olge [en zal in de Kamer geen
neerderheid krijgen.
>Vere
j Dit is het resultaat
overleg dat de kamercommis
sie voor milieu gisteren met de
minister over de raffinaderijen
voerde. In het overleg erkende
de bewindsman dat er een
spanning bestaat tussen het
geen uit milieuoogpunt wense
lijk is en de economische posi
tie van de raffinaderijen. Door
harde eisen te stellen
luchtvervuiling zullen i
investeringen niet meer
plaatshebben, zo meende hij.
De houding van de minister
iep vooral kritiek op vanuit
Ie oppositiepartijen. Daar stel
le men dat de bewindsman te
'eel rekening houdt met de
conomische positie van de
raffinaderijen. Men zag geen
reden om bij het beleid ter be
strijding van zure regen voor
hen een uitzondering te ma
ken. Bovendien geloofde de
oppositie de gegevens van de
minister niet.
Winsemius zei dat het econo
mische dreigement „vreselijk
moeilijk" voor hem is. Hij
wees er echter op dat de prijs
van olie zakt, er raffinaderijen
dicht gaan, de investeringen
daar laag zijn en de capaciteit
lang niet vol bezet is. Daar
naast beginnen olieproduce
rende landen steeds meer ei
gen raffinaderijen. „Dat zijn
geen goed tekenen", aldus
Winsemius. Tegelijk zullen de
raffinaderijen in Europa snel
moeten kunnen inspelen op de
vraag van de markt. Dat vergt
investeringen, vooral in het
omzetten van zware oliepro-
dukten in lichtere.
„Wij geven een richting aan
voor de raffinaderijen. Dat
mogen zij zelf invullen. De ei
sen gelden voor de hele raffi
naderij. Zowel oude als nieuwe
delen. De eisen zijn hetzelfde
voor alle raffinaderijen", aldus
Winsemius. Vooral Shell, Ku
wait Oil en Total zullen ge
dwongen zijn fors te investe
ren in hun raffinaderijen in
het Rijnmond-gebied, gaf Win
semius te kennen.
*ARIJS „Het is duidelijk
j~jdat Europese ondernemingen
;r niet voor terugschrikken
ac" lamenwerkingsverbanden aan
gr°Uie gaan met niet-Europese on-
iernemingen als dat vruchten
*Er| tan afwerpen. Dergelijke alli-
,0< anties kunnen de Europese
gem technologische infrastructuur
oc als geheel versterken.
maaTtnoeten de stroom
We
ogie
techno-
west naar west niet
Boo8 belemmeren". Dit betoogde
Philips-president dr. Wisse
kker vandaag in een toe
spraak tot het Atlantisch Insti
tuut voor Internationale Za
ken te Parijs.
Ondanks de samenwerkings-
de grenzen heen
schuilt er een adder onder het
gras, aldus Dekker. Anti-trust
elkaar ver
schillende octrooiwetten en
fiscale aspecten van licentieo-
\ereenkomsten kunnen de no-
dge belemmeringen opleve-
rn. Wat echter vooral zorg
hart, is de uitgebreide lijst die
d? Verenigde Staten hanteren
as het gaat om veiligheidsge-
vielige produkten waarvoor
exportvergunningen zijn ver-
eit.
H't gaat daarbij volgens Dek-
ke om een eenzijdig opgestel
de lijst. Zowel voor de VS als
vor Europa is hier sprake van
eei netelige kwestie, want de
Eiropese industrie importeert,
diEct of indirect, niet minder
dai 60 procent van de compo-
neiten die voor bepaalde pro-
dutten noodzakelijk zijn, uit
de VS", aldus Dekker.
Teizij er een eind komt aan
de rindeloze reeks formulieren
en het kostbare tijdverlies dat
gepard gaat met de benodigde
exportvergunngingen, zullen
Europese bedrijven genood
zaakt zijn om dergelijke com
ponenten elders te betrekken.
„En dat betekent niet van in
Europa producerende joint
ventures met Amerikaanse on
dernemingen, want ook die
zijn onderworpen aan de Ame
rikaanse reguleringen. Zowel
Amerikaanse als Europese on
dernemingen maken zich ern
stige zorgen over de Ameri
kaanse exportpolitiek, die het
gevaar inhoudt dat westerse
landen uit elkaar groeien. Nu
al krijgen Europese industrië
len die worden getroffen door
het Amerikaanse stelsel van
exportvergunningen, wel eens
het gevoel dat Amerikaanse
ondernemingen hiervan profi
teren doordat zij sneller ver
gunningen kunnen krijgen",
zei Dekker.
FRANKFORT Frie-
drich Karl Flick, verkoopt
zijn imperium aan Deut
sche Bank, de grootste
bank van de Bondsrepu
bliek, zo is gisteren in
Frankfort bekendge
maakt. Het Flick-concern
produceert onder meer
pantserwagens, badkui
pen, verwarmingsketels,
papieren handdoeken en
verzekeringen.
Deutsche Bank heeft laten we
ten dat er aandelen van het
concern zullen worden uitge
geven. Welk bedrag er met de
verkoop is gemoeid is nog niet
bekend, maar in beurskringen
in Franfort is een bedrag ge
noemd van circa vijf miljard
gulden.
Het Flick-concern is het groot
ste Westduitse bedrijf dat nog
in familie-eigendom is. Flick
heeft gezegd te willen verko
pen om het voortbestaan van
zijn onderneming te garande
ren. Vorig jaar bedroeg de om-
Enkelaar
uit Alerdinck
Foundation
HILVERSUM Carel Enke
laar, voormalig hoofd van de
NOS-televisie, is uit het be
stuur van de Alerdinck Foun
dation gestapt. Dat heeft En
kelaar aan de voorzitter, de za
kenman Frans Lurvink, laten
weten. Lurvink is de oprichter
en de financier van de Aler
dinck, die zich richt op een be
tere relatie tussen oost en
west. Daartoe heeft de Aler
dinck een aantal journalisten
uit oost en west bij elkaar ge
bracht en een krant met wes
terse én Russische verhalen
uitgegeven. Enkelaar is opge
stapt vanwege ernstige me
ningsverschillen over het be
leid, maar hij weigert nadere
mededelingen te doen. Hij was
vice-voorzitter van de Aler
dinck Foundation.
zet van het Flick-concern 10,5
miljard mark. Het concern
heeft onder meer een belang
van tien procent in autofabri
kant Daimler-Benz (Mercedes)
en een aandeel van 26 procent
in het Amerikaanse conglome
raat W.R. Grace. Enige tijd ge
leden kwam de onderneming
in het nieuws in verband met
omkoping van enkele voor
aanstaande politici. Er loopt in
de Bondsrepubliek op- het
ogenblik een proces tegen
twee oud-politici en een voor
malig directeur van Flick we
gens omkoping en corruptie.
MARKTEN
per kg:
tot 8,70 tn Boerenleidse kaas 9,60
De handel was traag.
Hoe groter het bedrijf des te hoger de opleiding
ZOETERMEER Het oplei
dingsniveau van werknemers
in grote ondernemingen is ge
middeld veel hoger dan van
personeel in kleinere bedrij
ven. Dat heeft het Economisch
Instituut voor het Midden- en
Kleinbedrijf (EIM) vastgesteld
vandaag
i de hand 1
verschenen studie onder de ti
tel „Wie werken in het mid
den- en kleinbedrijf?".
In bedrijven tot maximaal
honderd personeelsleden wer
ken bij voorbeeld meer men
sen met een opleiding op uit
gebreid lager niveau (lbo en
mavo) dan in grote bedrijven.
Het aandeel hoogopgeleiden
(hbo en universiteit) is in de
kleinere bedrijven veel gerin
ger. De sector waar het oplei
dingsniveau gemiddeld het
hoogst is, is de zakelijke
dienstverlening (banken, ver
zekeringsmaatschappijen). Het
laagst is het in de industrie, de
bouw en de transportsector.
Koersen weer
omhoog
AMSTERDAM Na een da-
ling in de afgelopen twee da
gen gingen de koersen gisteren
fors omhoog op de Amster
damse effectenbeurs. Bij een
iets lagere dollar dan dinsdag,
gingen echter wel de zeer veel
verhandelde internationals
Kon. Olie en Unilever terug.
Bij de hoofdfondsen moest
verder alleen bouwer HBG
(licht) terug, terwijl Fokker en
Océ van der Grinten gelijk
bleven. Pakhoed ging met
/5,10 vooruit en ook Heineken
was in trek met eert winst van
6,50. Op de lokale markt was
er opvallend veel handel in
Bols, waarvan de koers met
f 4,30 opliep. Veel handel was
er ook in uitgeverij Kluwer,
die ƒ4,50 won. Kon. Papier,
dat ƒ2,80 hoger was, Wolters
Samsom, dat negen gulden
omhoog ging. De reuk- en
smaakstoffenfabriek Naarden
International was ook in trek
en won een rijksdaalder op.
Velen wilden echter af van de
aandelen Verblifa, die 3,60
minder waard werden, nadat
de verpakkingsfabrikant de
winstverwachting gisteren
naar beneden bijstelde. Met
een totale omzet van meer dan
ƒ963 miljoen, waarvan bijna
de helft in aandelen, bereikte
de handel een redelijke om
vang. De nieuwe zeven pro-
cents staatslening, waarvan de
uitgiftekoers 100,4 was werd
op de obligatiemarkt het meest
verhandeld bij een koers van
100,15.
goud en zilver
De goud- en zilverprijzen van
gistermiddag, tussen haakjes de
vorige noteringen. Goud onbe-
bewerkt 520-590 (525-595). E
werkt verkoop 620 (630).
hoofdfondsen 10.30 uur
70 Kon. Olie
NediloydGr
overige aandelen
ACF-HoWIng
Asd Rubber
Amet.RIjluig
BuryrwvH
Cafv^Oemc
CaMpreVc
Smrt Intern. 43.60
SpOftti Centnjmc. 81.30
Telegraaf De
Cmdu-Key
Clamndo
Oeft-My
220.00 215.00
133i0O 12760
Wegen. eert.
Westhavr-
Wyers
61,00 62.50
beleggingsfondsen
Bever Betegg.
Chemical Fund
Koppelpoort HoW.
Kraanapotsfcy
LandréSGI.
Sa/Tech
TechnotogyF.
Vance,Sanders
10.00NL82-89-1
10.00 NL 82-69-2
9 50NL76-91
9I50NL80-95
beurs 3-12 Deurs4-12
iieiio* sa
116.20 116.30
11550 11555
11560 11560
112.30 11255
106,20 106,30
109.00e 109,00e
10850 10850
beurs 3-12 beurs 4-12
98.30
9850
8 50NL84-91-1
8 25NL76-97~^
buitenlands geld
8.25 NL 79-89
855NL84-94
860NL70-85-3
8.00NL 77-87
8 00 NL 83-93
104.20 10450
(10 000) 15,65
Deense Kroon (100) 29,25
Oostenr. sch. (100) 15,79
Spaanse peseta (100) 1.70
J.Slav. Dinar (100)
beurs van New York
boeing c
12 1/2 12 3/4
