1 Begrafenis loopt uit
op massademonstratie
„Europtop heeft historische kans gemist"
Carozon Aquino presidentskandidate tegen wil en dank
Fransen zijn
boos over
ontvangst
Jaruzelski
Meer hulp voor Afrika
Explosieven voor
iacties in Nederland
Afstoten kerntaken is een afgedane zaak
WEDUWE OPPOSITIELEIDER NEEMT HET OP TEGEN DICTATOR MARCOS
—BUITENLAND
iA4fc
CeidMOounant
WOENSDAG 4 DECEMBER 1985 PAGINA 5
31CFARLANE WEG ALS
'ADVISEUR REAGAN
dvoei^ASHINGTON Robert McFarlane (48) heeft na een
„grcjangdurige vete met de chef-staf van het Witte Huis, Do-
iald Regan, ontslag genomen als nationale veiligheidsad-
gefiseur van president Reagan. Dit hebben regeringsfunc-
'onarissen in Washington bevestigd. Als opvolger voor
lcFarlane worden verscheidene namen genoemd, waar-
ïder die van David Abshire, de Amerikaanse ambassa-
r bij de NAVO, John Poindexter, de plaatsvervanger
McFarlane, en Lawrence Eagleburger, een gewezen
?-minister van buitenlandse zaken. De wrijving tussen
tvaaitycFarlane en Regan wordt voornamelijk veroorzaakt
>rdat Regan zich bemoeit met het bepalen van het bui-
dienlandse beleid. Regan poogt daarbij steeds McFarlane te
h ééwsseren De spanningen tussen de twee beleefden een
i oveloogtepunt tijdens de Geneefse topconferentie. De vroe-
/raagiere marine-officier McFarlane is twee jaar Reagans na-
uitkejionale veiligheidsadviseur geweest.
Excuses
voor
record
snelheid
CHATELLERAVLT
In de buurt van de stad
Chatellerault in het
Franse departement
Vienne heeft de politie
op de snelweg een auto
mobilist aangehouden
die reed met de records
nelheid van 266 km/u
op een weg, waar 130
het maximum is. „Ik
moest wel om een
vrachtwagen te kunnen
passerenprobeerde de
snelheidsmaniak nog.
Vallende
jongen
beschuldigd
van doodslag
BELGRADO Een 15-ja-
rige Joegoslavische jongen,
die zeven verdiepingen
naar beneden viel en zijn
val overleefde doordat hij
op een voouw belandde,
zal waarschijnlijk worden
beschuldigd van onvrijwil
lige doodslag, ongeacht de
vraag of hij moedwillig
van het balkon sprong om
zelfmoord te plegen, of
viel. De vrouw overleed
aan haar verwondingen.
MINISTER SCHOO:
PARIJS Nederland is bereid meer hulp te geven
aan Afrika. Minister Schoo van ontwikkelingssamen
werking heeft dat gisteren gezegd in Parijs in een toe
spraak op de jaarlijkse vergadering van de ontwikke-
lings- en hulpcommissie DAC, een afdeling van de Or
ganisatie voor Economische Samenwerking en Ont
wikkeling (OESO).
In de DAC zijn achttien westerse geïndustrialiseerde
landen verenigd. De organisatie heeft naar aanleiding
van haar 25e verjaardag een balans opgemaakt, die
volgens minister Schoo vrij positief uitvalt. Uit het
laatste rapport van de DAC blijkt, dat de ontwikke
lingshulp de laatste 25 jaar wel degelijk heeft bijgedra
gen tot verbetering van de levensstandaard in die lan
den. Het ontbreekt echter nogal eens aan goede coördi
natie.
Leger Israël doodt
zeven Palestijnen
JERUZALEM Israëlische
militairen hebben gisteren tien
personen gedood, van wie zeven
Palestijnse guerrillastrijders.
Het gebeurde tijdens een opera
tie in de streek Hasbaya in het
zuiden van Libanon. Er is ook
een aantal verzetstrijders ge
vangengenomen. Aan Israëli
sche zijde vielen geen slachtof
fers. Dit heeft een legerwoord-
voerder in Jeruzalem meege
deeld. Naar wordt aangenomen
faat het om de meest noordelij-
e actie van Israëlische militai
ren in Zuid-Libanon sinds Is
raël zijn troepen eerder dit jaar
uit dat land terugtrok.
Winnie Mandela doorbreekt spreekverbod Zuid- Afrika
HAMELODI Vele tien-
luizenden mensen heb-
>en gisteren deelgenomen
tan de begrafenis van
waalf zwarten die op 21
ïovember bij rellen in
iuid-Afrika om het leven
:ijn gekomen. Bii de be
grafenis in Mamelodi, een
/oorstad van Pretoria wa-
en als steunbetuiging di
plomaten aanwezig uit elf
westerse landen, onder
meer uit Nederland,
Groot-Brittannië, Frank
rijk, de Verenigde Staten
en West-Duitsland.
Z
sprak, dat „wij
bloed van onze kinderen'
vervolgens „het bloed van
onze helden zal worden ge
wroken". Een van de slachtof
fers die gisteren werd begra
ven was een zuigeling van
twee maanden die bezweek na
het inademen traangas.
De plechtigheid werd gezien
als een van de grootste anti-
apartheidsdemonstraties van
de laatste tijd. De kisten van
de twaalf slachtoffers waren
bedekt met vlaggen van het
verboden Afrikaans Nationale
Congres.
Het blanke parlementslid He
len Suzman van de oppositio
nele partij riep de regering op
de harde confrontatie te stop
pen. „De noodtoestand heeft
niet bijgedragen tot de vrede
in Zuid-Afrika. De regering
moet met de mensen praten;
ze moeten de mensen niet op
sluiten". De politie hield zich
afzijdig van de begrafenis
plechtigheid.
Bij gevechten tussen twee ri
valiserende Zoeloestammen, in
de buurt van Durban zijn gis
teren zestien mensen gedood.
De politie houdt de twee stam
men nu gescheiden.
(Vervolg van voorpagina)
LUXEMBURG Minis
ter Van den Broek hoopt
dat de EG-lidtaten zich de
komende jaren zullen ge
dragen „alsof het gewij
zigde Verdrag van Rome
)V"lal in werking is getre-
'X Jden". ondanks het feit dat
het zeker twee jaar zal du-
>'n olren voordat alle parle-
"1 InJ
menten de verdragswijzi
gingen hebben geratifi
ceerd.
Van den Broek ontkende ech
ter niet dat de lidstaten zich in
die tijd nog op het „oude" ver
drag kunnen beroepen en dus
bij voorbeeld unanimiteit kun
nen blijven eisen waar het
huidige verdrag die nog voor
schrijft
De aanvaarde verdragsherzie
ningen zijn gematigde versies
van eerdere voorstellen, die in
september ter tafel werden ge
bracht bij de conferentie over
reorganisatie van de structuur
van de EG. Het enige voorstel
dat nieuw mag heten betreft
het EMS (het Europese Mone
taire Systeem, waarin de wis
selkoersen van de valuta's van
acht van de tien 10 EG-landen
aan elkaar worden gekoppeld).
Besloten is om het functione
ren van het EMS in het EG-
-verdrag te verankeren. Maar
vanwege bezwaren van vooral
Groot-Brittannië het Britse
pond zit niet in het EMS en
de Bondsrepubliek kon hier in
de slotverklaring slechts in
zeer terughoudende termen
naar worden verwezen. Uit
eindelijk doel blijft om begin
jaren '90 te komen tot een Eu
ropese monetaire unie, waarin
het monetaire beleid van de
lidstaten nog
het gsval is op elkaar wordt
afgestemd.
Andere aangenomen verdrags- heven.
werpen vertraagd of geheel
om zeep geholpen. Overigens
is het veto-recht maar in een
beperkt aantal gevallen opge-
vijzigngen
fierrienin
zijn:
Herziening van het stemre-
glement, zodat er vaker bij
meercerheid van stemmen be
sluiten kunnen worden geno
men. De huidige procedure,
waarbij elk land een veto-
-recht heeft, heeft al vele be
sluiten over cruciale onder-
- Opheffing van de laatste
grensformaliteiten en handels
barrières, zodat er een werke
lijk gemeenschappelijke markt
kan ontstaan, waar vrij ver
keer van personen en goede
ren gemeengoed is.
- Grotere bevoegheden voor
het Europees Parlement, dat
de wijzigingen echter vrijwel
zeker zal afwijzen omdat ze
niet ver genoeg gaan. De voor
zitter van het Europees Parle
ment, Pierre Pflimlin, ver
klaarde vanmorgen in Den
Haag dat regeringsleiders „een
historische kans' hebben ge
mist.
- Uitbreiding van de bevoegd
heden van de Europese Com
missie tot het doen van initia
tiefwetsvoorstellen.
VERONA Een Arabische man die zegt lid te zijn van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO heeft tegen de Itali
aanse politie gezegd dat de explosieven die hij in bazit had
bedoeld waren voor acties tegen Syrische doelen in Neder
land. De politie zegt echter weinig geloof te hechten aan die
bewering en wij sluiten niet uit dat ze bedoeld waren voor
aanslagen in Italië. De verdachte. Omar Saadat Sal^m Abdel
Fatah, had in zijn huis 20 kilo explosieven, ontstekingsme
chanismen en verschillende vuurwapens opgeslagen.
Globe schuift leiding aan de kant
EINDHOVEN Het bestuur
van Zuidelijk Toneel Globe
heeft Ronald Klamer voorlo
pig voor twee jaar benoemd tot
artistiek directeur. Hij volgt
vanaf het seizoen '86/'87 het
huidige artistieke kwartet, be
staande uit directeur Paul de
Bruyne en de regisseurs Theu
Boermans, Sam Bogaerts en
Kees Hulst op. Het bestuur
heeft dit besloten omdat de
vier niet in staat bleken een
artistiek beleidsplan voor de
komende seizoenen op te stel
len. Zij waren onderling ver
deeld. De huidige artistieke
leiding behoudt haar mandaat
voor het lopende seizoen. De
contracten van de vier lopen
aan het eind van dit seizoen
af. De problemen hebben vol
gens zakelijk leider Kommer 't
Mannetje niets te maken met
„Hamletmachine/Egofiel", een
voorstelling die met name
schouwburgen in Noord-Bra
bant in het verkeerde keelgat
schoot. Het stuk, met daarin
een aantal voor vrouwen ver
nederd genoemde scenes, was
volgens hen niet geschikt als
grote-zaalproduktie.
BRUSSEL Vreugde
over 'iet .plaatsen van 48
kruisraketten in Neder
land, maar onverwacht
forse kritiek over het af
stoten van twee kernta
ken. Dat waren de reac
ties van de Navo-bondge-
noten op de boodschap
van minister De Ruiter,
waarmee hij naar de ver
gadering in Brussel was
gekomen-
De ministers van defensie
hebben er bij Nederland sterk
op aangedrongen de twee
kerntaken te behouden. Vol
gens secretaris-generaal Lord
Carrington schept Nederland
een precedent met een derge
lijke eenzijdige opstelling.
De Ruiter zei echter dat de re
gering vasthoudt aan de beslis
sing om de kernlading van 36
F-16's van de luchtmacht en
de nucleaire dieptebommen
van de Orion-vliegtuigen van
de marine af te stoten. Wat De
Ruiter betreft is deze zaak nu
afgedaan en valt er niet meer
over te praten.
De Navo-generaals zeggen
overigens geen tijd te hebben
om volgende week naar een
hoorzitting over het raketten -
verdrag in de Tweede Kamer
te gaan. Ook hun vervangers
kunnen niet, aldus de Navo.
(Van onze correspondent
Bob van Huet)
PARIJS De ontvangst door
president Mitterrand van de
Poolse leider, generaal Woj-
ciech Jaruzelski, heeft in
Frankrijk veel verontwaardi
ging gewekt.
In oppositiekringen, bij de
vakbonden, maar ook binnen
de regerende Socialistische
Partij wordt betreurd dat Mit
terrand de Poolse dictator de
hand zal schudden uitgere
kend vier jaar nadat in Polen
de staat van beleg werd uitge
roepen.
„De president had net zo goed
Pinochet kunnen ontvangen",
aldus een bittere Yves Mon-
tand gisteren op de Franse te
levisie. De bekende Franse ac
teur en strijder voor de men
senrechten had geen goed
woord over voor „deze nieuwe
blunder" van Francois Mitter
rand.
Het zal de eerste keer zijn dat
generaal Jaruzelski, die gister
avond in Parijs is aangekomen
en vanavond met Mitterrand
praat, door een westers staats
hoofd wordt ontvangen. Nadat
op 13 december 1981 in Polen
de staat van beleg werd afge
kondigd zijn de betrekkingen
tussen Parijs en Warschau af
gekoeld tot onder het vries
punt.
Het bezoek van Jaruzelski
komt dan ook als een volsla
gen verrassing. Waarnemers
zien in de ontmoeting, die op
uitdrukkelijk verzoek van de
Poolse leider plaatsheeft, in
het kader van het streven
naar bétere betrekkingen tus
sen Oost en West, na de top
van Genève. De verboden
Poolse vakbond Solidariteit is
geshockeerd door het bezoek.
Sacharov hield
hongerstaking
van half jaar
ROME Andrei Sacharov, «Je
in binnenlandse ballingschap
levende Sovjet-kerngeleerde
heeft dit jaar zes maanden een
hongerstaking gehouden. Hij is
tijdens zijn hongerstaking ech
ter onder dwang gevoed. Mos
kou veranderde ziin telegram
men aan vrienden in de
hoofdstad om dit verborgen te
houden. Dat hebben Sacharovs
stiefzoon Aleksej Semjonov en
zijn stief-schoonzoon Jefrem
Jankelevitsj gisteren in Rome
verklaard. Zij zouden kort ge
leden met Sacharov hebben
getelefoneerd. De Sovjet-auto
riteiten zouden ook he&ben ge
knoeid met video-opnamen,
waarop Sacharov een gezonde
indruk maakte.
- 6 MANILLA Corazon
Aquino glimlacht wee-
Ne moedig, wanneer ze denkt
iare,aan de gebeurtenissen die
p haar op de voorgrond van
laats het politieke toneel van
leijnde Filipijnen hebben ge-
atuuj bracht. „Zelfs mijn kinde-
ktf ren zeggen, „Jeetje mam,
had je in je stoutste dro-
ingd men ooit verwacht dat zo-
Dei iets zou kunnen gebeu-
ren?" En ik antwoord
ove| „Nee", want het is niet
"tjietai waar ik bewust naar
affen gestreefd heb".
Maandagavond bevestigde
deze 52-jarige huisvrouw zon
der politieke ervaring, de we
duwe van de in 1983 vermoor
de oppositieleider Benigno
Aquino, haar kandidatuur
voor het presidentschap voor
de verkiezingen van 7 februari
1986. Haar beslissing de strijd
aan te binden met president
Marcos kwam vlak na het be
richt, dat de rechterhand van
president Marcos, chef-staf ge
neraal Fabian Ver, was vrijge
sproken van de moord op Be
nigno Aquino. Zijn weduwe
blijft er echter bij dat de presi
dent zelf de opdracht tot de
moord heeft gegeven. „Mijn
verdachte
Marcos", zegt ze.
Rijke familie
Corazón Aquino komt uit een
gefortuneerde familie van
grootgrondbezitters en haar
huwelijk op 21-jarige leeftijd
met een man met dezelfde
achtergrond was de society-ge-
beurtenis van het jaar. Zij is
zeer godsdienstig en studeerde
in Frans en wiskunde af aan
de katholieke universiteit van
Mount Saint Vincent in New
York. Haar 15-jarige jongste
dochter, Kris, wil filmster
worden. Haar oudste, Maria
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
aan de ogen van mijnheere Bravhencky en hij
wierp zich hartstochtelijk op de knieën voor zijn
twee belagers. U... u houdt mij toch niet voor
de mal?" snikte hij aangedaan. „Hou op met
dat gejammer, man!" riep Sjeems Pond korzelig
uit. „Je lokt het hele paleis hierheen. We hou
den je niet voor de mal, stoven je geen kool, ne
men je beslist niet in het ootje en bakken je al
evenmin een poets. Je Koning lééft, en wij zijn
nog van plan hem weer op de troon te zetten.
Als het kan vanmiddag nog!" Nog nasnikkend
van pure aandoening begon Bravhencky zijn
tranen te drogen... „We..., we kunnen hier niet
blijven staan, heren", zei hij na een poosje. „Wil
zo goed zijn mij snel en onopvallend naar mijn
kamers té volgen. Daar zit u voorlopig veilig".
„Hm..., het eerste verstandige woord dat-ie
zegt", gromde Sjeems Pond. En zo slopen de
drie samenzweerders een gang door, en een
trap op..., om tenslotte terecht te komen in de
privé-vertrekken van mijnheere Bravhencky.
Deze begon voor zijn onverwachte gasten een
glaasje wijn in te schenken en zei: „Als u de Ko
ning werkelijk weer op de troon wilt zetten, dan
zult u toch eerst de paleiswacht moeten uitscha
kelen. Ik kan u daarbij helpen, want de com
mandant van de paleiswacht is een uiterst be
trouwbaar persoon. Ik zal hem onmiddelijk hier
laten komen. Proost..., mijne vrienden! - Met
een sluw lachje hief hij zijn glas, doch tegelijker
tijd drukte hij driemaal kort en éénmaal lang op
een knopje... ta-ta-ta-toemmmmmm
Elena, is boekhoudster in het
familiebedrijf-in-suiker, José
Cojuangco en Zonen. De naam
Cojuangco is op de Filipijnen
even bekend als die van Aqui-
Corazón Aquino is bij het stij
gen van de politieke ster van
haar man altijd op de achter
grond gebleven. Aquino's car
rière begon een jaar na hun
huwelijk in 1954, toen hij werd
gekozen tot burgemeester van
zijn noordelijke woonstad Con-
cepción. Marcos maakte aan
die loopbaan een einde toen
hij in 1972 acht jaar staat van
beleg inluidde en Benigno
Aquino, die tegen die tijd se
nator was, gevangen zette.
Aquino werd in 1980 in vrijge
laten voor het ondergaan van
een hartoperatie in de Vere
nigde Staten. Tot aan zijn ge
welddadige dood op 21 augus
tus 1983 op de luchthaven van
Manila, woonde het gezin in
de voorstad van Boston, New
ton.
Niet weigeren
Tijdens de parlementsverkie
zingen van vorig jaar voerde
Corazon Aquino campagne
voor de oppositie. Nu is zij zelf
onder de druk van haar aan
hangers bezweken om zich
kandidaat te stellen. „Ik kan
dit niet weigeren. Ik ben hele
maal geen type dat ruzie
zoekt, maar als een van de
slachtoffers van het bewind
van Marcos zou ik graag een
einde willen maken aan zijn
onderdrukking".
Mocht ze de verkiezingen win
nen, dan krijgt ze de leiding
over een land dat sinds de
dood van haar man steeds ver
der in de economische en poli
tieke problemen is geraakt.
Objectief bekeken is er maar
weinig hoop dat Cory Aquino
er in zal slagen president Mar-
Corazon Aquino (midden) tijdens de persconferentie, waarop zij bekendmaakte dat zij zich kandi
date stelt voor de komende presidentsverkiezingen.
cos en zijn verkiezingsmachine
te verslaan. Maar de moord op
haar man heeft haar in elk ge
val de steun en symphatie van
velen opgeleverd. Aquino-aan-
hangers geloven dat haar be
roep op het hart en geweten
van de bevolking in het huidi
ge explosieve politieke klimaat
Marcos' verkiezingssommetjes
wel eens in de war zou kun
nen sturen. Volgens velen is
Cora2on Aquino degene die er
voor kan zorgen, dat de oppo
sitie zich weer herstelt en
Marcos geducht tegenstand
biedt tijdens de verkiezingen.
Haar voornaamste rivaal voor
het presidentkandidaatschap
in de oppositie is een voorma
lig senator, Salvador Laurel,
de 57-jarige voorzitter van de
grootste oppositiebeweging
Unido. Laurel heeft laten we
ten dat hij niet bereid is zich
terug te trekken ten gunste
van mevrouw Aquino en zon
der meer afstand te doen van
zijn kandidatuur. Hij pleit
voor een conventie van alle
oppostiebewegingen, die hier
over uitspraak zou moeten
doen.
„Ik denk dat Cory zich hele
maal niet kandidaat moet stel
len", aldus Laurel. „Ik zou
haar strijd op me willen ne
men. Cory zou een tweede
Ghandi worden, de spirituele
inspiratie en het symbool van
de oppositie. Ik zou de rol van
Nehru op me nemen en alle
klappen incasseren". Dit ver
toon van ridderlijkheid kan
zijn grote persoonlijke ambi
ties echter niet verhullen.
„Doy" Laurel is de zoon van
president Laurel, die tijdens de
Japanse bezetting de Filipijnen
bestuurde. Sinds het begin van
de jaren zeventig heeft hij al
een oogje op het president
schap.
Zijn gematigde principes zijn
in grote trekken al bekend:
een pluralistische politiek, het
legaliseren van de communis
tische partij, amnestie voor po
litieke gevangenen en een re
ferendum over het wel of niel
opdoeken van de Amerikaanse
bases op de Filipijnen.
Laurel bezit echter niet het
vertrouwen van de hele oppo
sitie. Sommigen zien in hem
een opportunist of een vriend
je van de Amerikanen, ande
ren beschouwen hem als een
traditionele politicus uit het
zelfde vaatje als Marcos.
Cory Aquino heeft een heel
andere achtergrond. President
worden is nooit haar ambitie
geweest en wanneer ze zegt
dat er „vanuit puur persoon
lijk oogpunt voor haar niets
uit het presidentschap te halen
is" klinkt dat uit haar mond
beslist niet ongeloofwaardig.
Haar sterkste punt is een ont
wapenende eerlijkheid en
openhartigheid, gekoppeld aan
een groot besef van morele in
tegriteit. Goede vrienden noe
men haar ook „heel, heel
sterk".
Volgens mevrouw Aquino zijn
dit dan ook haar enige plus
punten in de komende verkie
zingen. „Organisatorisch en fi
nancieel gezien heeft Marcos
de troeven in handen. Dus, zo
als mijn man ook altijd zei: het
enige terrein waarop wij Mar
cos misschien kunnen bestrij
den is het terrein van de mo
raliteit. Dus wat heb ik het Fi-
lipijnse volk te bieden? Ver
moedelijk alleen mijn oprechte
wil en mijn belofte om de
noodzakelijke hervormingen
door te voeren waar we alle
maal op zitten te wachten".
