WWË Rapport Kerk van Engeland roept heftige reacties op £cidóc<3omcuit TAFEL kerk wereld Gorbatsjov wellicht op audiëntie bij paus Samenvatten synoderapporten groot probleem O ACHTERGROND ftüdóeSoivumt WOENSDAG 4 DECEMBER 198S PAGINA 2 'BIT Tm ma EDCS onderschatte moeilijkheden Het investeringspatroon van de kerken bleek veel moeilijker te veranderen dan we tien jaar geleden dachten. Bovendien is het moeilijk goede projekten voor de EDCS te vinden. Na tien jaar bevindt EDCS zich nog steeds in de eerste fase. Dit zei prof. dr. W. Albeda, voorzitter van het bestuur van de Oecu menische Ontwikkelingscoöperatie (EDCS). die het tienjarig bestaan vierde. De alternatieve bank zal zich nu concentreren op de hulp aan de armen die met een lening van de EDCS werk en daardoor economische zelfstandigheid kunnen krij gen. De andere taken (uitdaging aan de kerk om anders met geïnvesteerd geld omgaan; en zulke hoge financiële voorwaar den hanteren zodat het belegde geld ook terug komt) krijgen voorlopig minder aandacht. IKV-bestuur wil volksraadpleging over plaatsing Het bestuur van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) wil dat regering en parlement een volksraadpleging („consultatief re ferendum") houden voordat wordt beslist over de goedkeuring van het verdrag met de Verenigde Staten dat de plaatsing van kruisraketten in Nederland regelt. Zaterdag spreekt de Cam- pagneraad over het voorstel. Het IKV-bestuur wijst erop dat de raadpleging alleen maar adviserend kan zijn, omdat de grond wet verwerping van reeds door het parlement aangenomen wetten door middel van een referendum niet toelaat. Het be stuur meent dat er aanleiding is voor een volksraadpleging om dat de definitieve beslissing over de plaatsing van kruisraket ten al voor de verkiezingen van mei volgend jaar wordt geno- De sprakelozen hebben het meeste te vertellen De aartsbisschop van Canterbury, Robert Run de, heeft voor een res pectvolle behandeling ge vraagd van het rapport dat is gepubliceerd door de Kerk van Engeland over de armoede in de Britse steden. Het rap port, Geloof in de Stad', waarin de regering That cher wordt beschuldigd de rijken te verrijken ten koste van de armen, is door de Conservatieven al afgedaan als een mar xistisch document. De aartsbisschop zei: „Ik ont ken met nadruk dat het rap port zou zijn samengesteld door linkse rakkers of zelfs marxistische trekken ver toont". Hij verklaarde dat de meeste aanbevelingen uit het rapport op de kerk zijn ge richt en dat er absoluut geen etiketten van rechts of links op kunnen worden geplakt: „Het is een christelijke kritiek met duidelijke politieke im plicaties". De door alles heen lopende rode draad is een theologische verklaring van wat christelijk handelen be hoort te zijn in de beschreven omstandigheden. Delen van het 400 pagina's tellende rapport verschenen zondag in de Sunday Times en ontlokten een bittere strijd tussen Conservatieve minis ter, bischoppen, oppositielei ders en commentatoren. Het rapport werd samenge steld door een 18 leden tellen de commissie die door Runcie werd benoemd in 1983 om een onderzoek te houden naar de door ellende en rellen getrof fen wijken van grote steden. Het rapport pleit voor meer regeringssteun, voorzieningen en werk voor jongeren. De sa menstellers hebben samenge leefd met arme gezinnen, blank en zwart in 32 steden en negen Londense wijken. We betwijfelen of sommige politici werkelijk de wanhoop begrijpen die zo wijdverspreid is in vele gebieden in ons land, aldus het rapport. De re- geringspolitiek ten aanzien van sociale voorzieningen en belastingen heeft de rijken begunstigd ten koste van de armen, wordt in het rapport geschreven. Minachting De voorzitter van de Conser vatieven, Norman Tebbit, heeft het rapport minachtend van de hand gewezen. Tijdens een toespraak voor de uitver kiezing van de Zakenman van het Jaar in Londen maandag, zei hij: Op het mo ment dat de belangrijkste lief dadige activiteit van hen die zich hullen in morele superio riteit, de barmhartige Samari tanen, zich lijkt te richten aan andere mensen om te helpen, verwelkom ik de mogelijk heid dat ik hen kan ontmoe ten die iets voor zichzelf doen. De Conservatieve politicus John Carlisle zei dat het rap port bewijst dat de anglicaan se kerk wordt geleid door een stel communnistische reli gieuzen. Een andere Conser vatief, Peter Bruinvels, om schreef delen van het rapport als luidruchtige marxistische theorie. De leider van de rapportcom missie, de industrieel Sir Ri chard O'Brien weerde zich voor de microfoon van de BBC en wees de beschuldigin gen van de hand: „We hebben Dr. Runcie (midden) met de voorzitter van de commissie die het rapport samen stelde Sir Richard O'Brien (links) en de bisschop van Liverpool rev. David Shep- pard (rechts) de jongste gegevens bestu deerd en de materieel achter gestelde gebieden in 41 steden bezocht. Ik geloof dat we de werkelijkheid van het leven' daar gemerkt hebben". De roomskatholieke aartsbis-' schop van Liverpool. Derek Warlock, bemoeide zich ook met de materie en verdedigde het rapport. Hij zei dat pogin gen om het te veroordelen hoogst onverantwoord is. De arme wijk Toxteth in Li verpool is al herhaalde malen geteisterd door onlusten. Dit najaar nog werd de wijk, evenals vergelijkbare wijken in Birmingham en Londen getroffen door rellen waarbij vier doden vielen. De anglicaanse bisschop Ja mes Thompson wiens bisdom onder andere de zwaar ach tergestelde wijk Hackney be vat zei: „De jongeren zijn een gebied waar we hopeloos fa- len. Velen van hen kijken kij ken om zich heen zien een maatschappij waarvan zij voe len dat ze er geen deel van uitmaken en dit is de oorzaak van onze onveilige maat schappij". De Times schreef dinsdag in een hoofdartikel: De neer gang van de binnensteden is fundamenteel niet de schuld van zes jaar Thatcherisme, en dat impliceert Het rapport. De Mirror, die de oppositione le Labour steunt schreef dins dag: Een van de meest ver achtelijke dingen van deze re gering is haar onstuimigheid in het beschimpen, beschuldi gen en verdacht maken van hen die het niet met haar eens zijn. EVANGELISCHE GEMEENTE IN BRD WACHT KAPITAAL De evangelische gemeente van Bremen- -Horn in de Bondsrepubliek mag een douceurtje van 46 miljoen mark tege- moetzien. Het bedrag is volgens de Evangelische Presse Dienst echter pas over 200 jaar beschikbaar. Aan de mil joenen ligt een weddenschap ten grond slag die de vroegere bondspresident Karl Carstens en dominee Friedrich Bode van Horn hebben gesloten. Tijdens de feestelijke dienst ter viering van het 800-jarig bestaan van het Bre mer stadsdeel Horn zaten Carstens en Bode naast elkaar op de eerste bank van de kerk en luisterden hoe de predikant, dominee Klaus Berg, zich in het licht van de voortschrijdende milieuvervui ling, afvroeg of het nog tot een viering van 1000 jaar zou komen. "Ik zie het niet", fluisterde Bode voor zich uit. Car stens hoorde het en was van tegenover gestelde mening. In de loop van een briefwisseling wer den de voorwaarden van de wedden schap vastgesteld. De directeur van de Spaarkas, Heinrich Frick, belastte zich met de technische aspecten. De ruim 300 mark die Carstens op de rekening bij de Spaarkas heeft gestort en de 100 van Bode moeten op 1 januari 2185 tot onge veer 46 miljoen mark zijn aangegroeid. Dan wordt het verdeeld over de 2.185 evangelische gemeenten in Bremen- -Horn. Zijn die er tegen die tijd niet meer, dan gaat het geld naar de stad- -staat Bremen, niet om in de gemeente kas te storten, maar om uit te geven aan liefdadige doeleinden. 'OOSTERSE DROOM' VAN PAUS KOMT WELLICHT UIT (Van onze correspondent Cees Manders) Gorbatsjov komt in maart naar Rome, op uitnodiging van de Italiaanse regering en wellrcht maakt hij van deze ge legenheid gebruik om een bezoek aan de paus te brengen, zo is in Rome te vernemen. Het Vaticaan noemde de be richten over een ontmoeting tussen de Russische leider en de paus een „premature onderstelling en eigenlijk dus on gegrond". Een soortgelijke ontkenning is er van de kant van de Sovjet-Ambassade in Rome, die er nog aan toe voegt dat Gorbatsjovs bezoek aan Rome nog niet voor 100% vaststaat. Het Vaticaan spreekt altijd van „voorbarig" als de paus niet wil of kan toegeven dat zijn geheime diplomatie alles in het werk stelt om een dergelijke ontmoeting tot stand te brengen. In Rome gaat men er dan ook vanuit dat een paus en een Russische partijleider elkaar in het voorjaar de hand zullen schudden, voor de eerste keer in de ge schiedenis. De communistische kranten van Italië geven die gebeur tenis veel meer aandacht dan de andere bladen. Het or gaan van de Communistische Partij, Unita, schrijft "dat een bezoek van Gorbatsjov aan het Vaticaan helemaal niet zo uitzonderlijk is als het lijkt. De vroegere Sovjet minister van Buitenlandse Zaken Gromyko is verschil lende keren, telkens wanneer hij in Rome was, bij de paus op audiëntie geweest. Zo ook Podgorny, toen hij als staatspresident Italië bezocht. „II Manifesto" („Communistisch Dagblad") bracht het voornemen van de paus om Gorbatsjov te ontmoeten in verband met het in de VS bekend geworden plan van de paus om in 1987 een bezoek aan Fidel Castro op Cuba te brengen, voor of na de tweede pauselijke reis naar Ame rika. Overigens heeft de pauselijke woordvoerder ook dit bericht prematuur moeten Moskou en het Vaticaan nemen in praktisch elk opzicht een onverzoenlijk standpunt in. Het feit dat de paus uit Polen komt, een door Moskou onderdrukt land, accentu eert slechts die onverzoenlijkheid. Maar zelfs dat alles hoeft een ontmoeting niet in de weg te staan. Gorbatsjov is gebaat bij een handdruk met de paus. De laatste tijd, vooral vanwege zijn top met Reagan in Gene ve, stelt hij alles in het werk om zijn imago van vrede sengel" te vervolmaken. Een audiëntie bij de paus past daar uitstekend in. De paus zal van de gelegenheid gebruik maken om Gor batsjov om wat meer vrijheid van (R.K.) godsdienst in de Oosteuropese landen vragen. Bovendien wil de paus een visum voor een reis naar enkele communistische landen. Een „pastoraal bezoek" aan Tsjecho Slowakije en aan de Sovjet-Republiek Litauen staan al lange tijd zeer hoog op het verlanglijstje van de reizende paus. Tot nog toe heeft Moskou daar niet van willen horen. „II Manifesto" spreekt over een „oriëntaalse droom van Paus Woityla" die werkelijkheid wordt door een ontmoe ting met de hoogste vertegenwoordiger van het commu nistische systeem. Gorbatsjov-in-het-Vaticaan betekent een „groot succes" voor de paus die daarmee een jaren lange „Ostpolitik" van kleine politieke stapjes, van diplo matieke akkoordjes met communistische regiems, be kroond ziet. Anglicanen verliezen strijd tegen liberalisering zondag (Van onze correspondent Ro ger Simons) De tijd dat in Engeland een puritein 's maandags zijn kat dood knuppelde als hij op zondag een muis had gevan gen, is al lang voorbij. Maar voor vele lords van het Britse Hogerhuis, onder wie alle Anglicaanse bisschoppen, is de zondag nog even heilig als toen. Toch zijn zij er niet in geslaagd het conservatieve wetsontwerp voor volledige handelsvrijheid op zondagen een voet dwars te zetten. De bisschoppen en talrijke andere lords vinden dit on derdeel van premief That chers liberaliseringsprogram ma totaal verwerpelijk. Het idee dat op de dag des Heren in Groot-Brittannie alle win kels en warenhuizen hun deuren zouden kunnen ope nen, vervult hen met af schuw. „De zondag is niet te koop," zo riep lord Tonypan- dy, een gewezen 'speaker' (voorzitter) van het Lager huis en goede vriend van premier Thatcher, een beetje theatraal uit in het Hoger huis. De bisschop van Birming ham, dr Hugh Montefiore diende een amendement in, dat voorstelde de mogelijk heid van winkelen op zonda gen toch nog te beperken. Maar de 'peers' wezen met 141 tegen 85 stemmen zijn voorstel van de hand. De oude wettelijke regelin gen inzake wat 's zondags mag en wat niet, zijn uiter mate verwarrend. Hun toe passing verschilt van ge meente tot gemeente. Puri teinse elementen in de ge meenteraad zorgen er meest al wel voor, dat 's zondags al les dichtblijft. De plaatselijke politie let dan streng op een strikte toepassing van de wet. Vooral in landelijk Wales, waar de Methodisten het voor het zeggen hebben, wordt 's zondags praktisch geen enkele vorm van ont spanning geduld. Er is een tijd geweest, dat daar in kin derparken de schommels 's zondags met kettingen wer den vastgelegd. Premier Thatcher wil alle Britten niet alleen de moge lijkheid geven van een eigen huisje maar ook volledige vrijheid geven om 's zondags te werken en daardoor hun inkomen te vergroten. Niet alleen de protestantse kerken maar ook de bonden verzet ten zich daartegen. Zij vrezen namelijk, dat de werkgevers (d'w.z. de eigenaars van win kels en warenhuizen) hun personeel zullen exploiteren. De sociale situatie zou dan weer even slecht kunnen worden als voor de tijd van de moderne hervormingen. Een commissie van het Ho gerhuis zal nu de tekst van Thatchers wetsontwerp on der de loep nemen om even tuele fouten op te sporen en te onderzoeken of er veran deringen mogelijk zijn. Daar na gaat het ontwerp naar het Lagerhuis. Verwacht wordt dat het daar - ondanks de te genstand van sommige con servatieve en andere afge vaardigden - bij meerderheid van stemmen zal worden goedgekeurd. Een meditatief moment van de paus tijdens de plenaire zit ting, gisteren (Van onze correspondent Cees Manders) Mochten in de eerste synode- -week alle bisschoppenconfe renties hun mening (over twintig jaar Concilie) geven, de tweede synode-week staat in het teken van de samen vattingen en conclusies. De tien taalgroepen of „circoli minores" waarin de 165 syno- de-vaders zich hebben moeten groeperen, blijken een stort vloed van „raccomandazioni" of aanbevelingen op te leve ren, die even moeilijk onder een noemer te brengen lijken als de honderden opmerkin gen van de eerste week. Hoe daaruit een degelijke samen vatting te maken waarin ie dereen zich kan herkennen, dat is het grote probleem waarmee de synode-vaders dezer dagen te worstelsn heb ben. De aanbevelingen van de Duitse taalgroep, waarin afge zien van de (behoudende) Duitse kardinalen Ratzinger, Höffner en Meisner de Neder landse kardinalen Wille- brands en Simonis zitten, werden uitgedragen door de (Duitse) kardinaal Mayer, lid van de Curia Romana. Hij zei dat de kerk in haar specifieke vorm alleen maar begrepen kan worden in rela tie tot het Mysterie van Chris tus. De Duitse groep vraagt zich af in hoeverre de „rijk dom van het Concilie" de ont wikkelingen in haar landen heeft beïnvloed. „Onderzocht zijn de interne en externe oorzaken van de onrust die zich vaak in de kerk manifes teert. De groep heeft getracht ook zelf aan gewetensonder zoek te doen. Heeft men mis schien niet te vaak gepraat over de kerk en weinig over Christus De „Duitsers" menen vervol gens dat de kerk bij haar ope ning naar de wereld (gepropa geerd door het Concilie) criti- scher had moeten zijn. „Is in de liturgie wel voldoende de waarde van de eerbied, het heilige en van de stilte over wogen De Duitse taalgroep pleit er voor dat in de predicatie, de katechese en in de pastorale zorg meer wordt stilgestaan bij de „werkelijke problemen van van huidige mens en niet alleen bij de onderwerpen die die dag de aandacht hebben". „De synode moet een bood schap van aanmoediging en van hoop geven. De christelij ke hoop is echter iets anders dan puur optimisme; zij ziet duidelijk de realiteit (hetgeen ook duidelijk anders is dan pessimisme)." In de aanbevelingen van Si monis' taalgroep wordt niet gerept over collegialiteit (de relatie Rome - bisschoppen), noch over de inculturatie (aanpassing van evangelie aan lokale cultuur), noch over de bevrijdingstheologie, zaken die het synode-debat tot nog toe hebben beheerst. Voor meer openheid voor an dersdenkenden pleit ook een Franse taalgroep. De R.K. kerk moet weliswaar „enkele waarden" van andere gods diensten erkennen, maar mag daarbij slechts blijven verkon digen dat Christus de enige verlosser is. Italiaans-taligen vragen ook een „exacte aanduiding van de collegialiteit van de bis schoppen met de paus". Dit wordt ook benadrukt door de Portugese taalgroep, die bo vendien wijst op het belang van de collegialiteit ook tus sen bisschoppen, priesters en diakens en die tussen de ker kelijke hiërarchie en de le ken. De synodevaders, dinsdag middag weer verenigd in de algemene vergadering, heb ben ook gewerkt aan de tekst voor een 'boodschap voor de kerk' die vandaag of morgen zal worden gepubliceerd. Geen duidelijkheid is er nog over de vraag of de synode een slotdocument zal opleve ren, en zo ja, wat voor een do cument: een extern of een in tern stuk. Infiltratie in onderwereld pSL' oorzaa XiET binnendringen van rechercheurs in criminele kringenHet is in ons land infiltranten dus zoals we die in een geromanicinath tiseerde versie kennen als Mike Belker van Hill Street BlueiJ^-^ is onder bepaalde voorwaarden toelaatbaar. Dat is de clusie van een studie van het openbaar ministerie. sei 0 D(K)1 In het studierapport wordt daar niet van gerept, maar uiter<nJ^e^ aard wordt bij deze vorm van recherchewerk het eerst geL^ven dacht aan de bestrijding van de drugsmaffia. In ons land ijpen, I de overheid nooit een groot voorstander geweest van de toeiabnor passing van dit systeem van politie-onderzoek, maar hel werd toch wel eens gehanteerd. Resultaten van de infiltratie* techniek zijn in onze rechtspraak ook al als toelaatbaar HejJ^jj wijs erkend, hoewel er niet overal dezelfde waarde aaij wordt gehecht. |Vcl3 In bijvoorbeeld de VS is men al lang vertrouwd geraakt mej^^ de activiteiten van „undercover"-agenten. Dat men er echteiban(k in ons land nooit bijzonder geporteerd voor is geweest, bleel|ste V duidelijk uit de verontwaardiging die enkele jaren geledenmark ontstond toen Duitse rechercheurs op Nederlands grondge-ke ei bied een drugshandelaar in de val lieten lopen, door hem etbreke toe te brengen hun een partij verdovende middelen te verkojjn^v Pen- jdelinj Verki Die verontwaardiging ontstond weliswaar in de eerStj^j^ plaats doordat Duitse rechercheurs dit handigheidje zonde(brika toestemming op ons grondgebied uitvoerden, maar gold tocnjdejn, ook het feit, dat zij daarbij op de rand van de wettelijke toejspeel/ laatbaarheid balanceerden. Naast de grote gevaren, die dele bl politieman of vrouw zelf loopt bij het opereren onder dek-fietse mantel, bestaat ook het niet geringe risico, dat de recher-Jeu& cheur al snel verleid wordt tot uitlokking van misdrijf, het-Cross geen strafbaar is, ook voor de politie. derm -j-j contr JDIJ de studie naar de voorwaarden waaronder het infiltreJgelat ren in het criminele wereldje toelaatbaar kan worden geacht, heeft het openbaar ministerie uiteraard vooral gelet op de grenzen, die de opsporingsambtenaren in acht dienen te ne- f men. De infiltrant mag de verdachte bijvoorbeeld niet tot an- M dere handelingen brengen dan deze toch al van plan was. V Wel mag de rechercheur het nodige ensceneren om een doorslaggevend bewijs in handen te krijgen. De infiltrant, die bij voorkeur speciaal voor zijn bijzondere! taak moet zijn opgeleid, zal in principe voor elke actie toe stemming moeten hebben en voorts zorgvuldig begeleid moe ten worden. Infiltraties mogen niet te lang duren: door ver blijf in het criminele milieu kan immers gemakkelijk norm vervaging optreden. Indien infiltranten onder toezicht van politie en justitie staan, worden bovéndien buitenlandse infil tranten die buiten de Nederlandse instanties om willen ope reren, automatisch buiten spel gezet. MeT deze spelregels, die minister Korthals Altes van justi tie onderschrijft, worden vrijwel alle denkbare bezwaren te gen het systeem weggenomen. Er blijven natuurlijk nog tal DEI van risico's bestaan, maar die kleven in feite ook aan het kee normale werk van de politieman. Onder deze voorwaarden mei is er veel voor te zeggen, dat een nieuwe lichting van twintig ginj infiltranten die de politie thans opleidt, spoedig aan de slag last gaat. Wanneer zij zich aan de afspraken houden, zullen zij ren onder dekmantel ongetwijfeld een betere kans hebben door tun te dringen tot de hogere regionen van de drugsmaffia. En niei daarmee zal ons land uiteraard zeer gebaat zijn. Het DE BILT (KNMI) morgen veel bewolking uit van tijd tot tijd regen zal vallen. Pas in de avond zijn in het westen van het land op klaringen mogelijk. Door de bewolking zal in de vrij zachte lucht de temperatuur weinig variëren. In de nacht is het ongeveer 9 graden, terwijl het overdag een graad of 11 wordt. De wind waait eer: zuiden en zal meest matig zijn, kracht 4. Aan de kust neemt de wind overdag toe tot krach- tig, 6. In de avond draait de wind naar het zuidwesten. Het regenweer van morgen wordt veroorzaakt door een storing, die vanaf de Golf van Biskaje over onze omgeving naar Denemarken zal trekken. Ook de komende dagen blijft het vrij zacht en valt er af en toe regen. Minestronesoep Zwarte Pietpudding H'ie met tweeen is heeft nodig: 150 g runderpoelet, 1,25 liter water, zout, ui, 1 winterwortel, peterselie, selderij, tijm, laurierblad, 50 g rijst (knoflook), hal ve lepel (olijf) olie, paar dunne plakjes ontbijtspek, 150 g witte kool, 1 dunne prei, stukje selderijknol, tomatenpuree, aroma (wat geraspte pittige kaas), (brood); 4 dl melk, 32 g maizena, 15 g cacao, 50 g suiker, 0,5 dl slagroom met 10 g bas terdsuiker of gemalen ko kos, krenten of rozijnen of chocoladevlokken of amandelen of Franse vruchtes of jam of gekleur de taartgarnering of kleine snoepjes. Zet het runderpoelet op met kokend water, zout, stukje ui, en wortel, takken peter se- selderij, tiji rierblad en trek het in circaj drie uren gaar. Zeef de bouil Ion en snijd het vlees zo no dig in kleinere stukken. Kook de rijst gaar in de bouillon. Fruit lich tgesneden ui met desgewenst knoflook en stukjes spek lichtbruin in de olie. Bak vervolgens al omscheppende de kleinge sneden wortel, kool, prei en knolselderij een paar minu-\ ten mee. Voeg de bouillon met rijst en het vlees toe, laat de soep nog acht minuten koken en maak haar af met tomatenpuree, zout en aro ma. Geef er voor de liefheb bers apart geraspte kaas bij of voor grote eters brood. Kook de pudding vandaag, zodat hij kan opstijven. Zet] bijna alle melk op. Mengl maizena, cacao, suiker en de J rest melk tot een papje, schenk er al roerende wat hete melk bij, doe het meng sel in de pan en laat de pud ding een minuut koken. Doe de hete massa in een natge maakte, wijde en gladde vorm en zet die koel. Keer morgen de pudding op een ruime schotel en maak er met de genoemde garnerin gen een Zwarte Pietkop van. Het versieren is een feest op zich, kinderen (niet te klei ne) zullen deze taak graag op zich nemen. JEANNE i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2