Tientallen doden na hevige
itrijd in West-Beiroet
Reagan is vriendelij'ker
en oprechter dan gedacht
iandige Zimmermann torpedeert invoering maximum-snelheid
ficidaeSowcwt
O
Nieuw superministerie
voor Russische landbouw
Martens wil
opnieuw
per volmacht
regeren
If
^Kabinet te passief in Greenpeace-affaire"
9?
Waarschuwingen in VS tegen groot optimisme
;ina1 [JITENLAND
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1985 PAGINA 5
I Haig onverwachte
andidaat voor'88
IHINGTON De Amerikaanse
ilnister van buitenlandse zaken
pander Haig heeft tot grote veras-
van politiek Amerika laten weten
hij in 1988 een gooi zal doen naar
Republikeinse presidentkandidaat-
eel vo ap. De militaire bureaucraat, die
wetg [cnef was tijdens het Watergate-
lar ve andaal, vervolgens opperbevelheb-
de ve van de NAVO werd en tenslotte tot
ijk oi ontslag in juli 1982 als minister van
tenlandse zaken onder president
igan diende, heeft binnen het Repu-
;temb leinse blok overigens geen duidelij-
de st< achterban: zijn eerdere pogingen in
onfje 0 om zich in de strijd om het presi-
pakk ltschap te werpen liepen op niets uit.
ude s
enke
lil
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft de vorming aangekondigd van een
nieuw superministerie voor de landbouw. Vijf afzonderlijke landbouw-
departementen zijn samengevoegd in een staatscommissie voor de
agro-industrie, een maatregel die door westerse waarnemers wordt be
schouwd als een poging de voedselproduktie op te voeren en het be
stuursapparaat te stroomlijnen. De ministeries die worden gebundeld
zijn dat van landbouw, fruit- en groenteproduktie, zuivel- en vleespro-
duktie, van voedselindustrie, en van agrarische bouwwerken. Eerste
vice-premier Vsevolod Moerachovski is tot voorzitter van het ministe
rie benoemd. De 59-jarige Moerachovski is een van de vier vice-pre
miers die op 1 november werden benoemd en hij is evenals partijleider
Gorbatsjov afkomstig uit Stavropol, waar Gorbatsjov pionierswerk
heeft verricht met de ontwikkeling van agro-industriële complexen. Al
jaren vormt de landbouw een groot probleem in de Russische econo
mie. Zo dwingen slechte graanoogsten van enkele jaren achtereen Mos
kou graan te kopen in de Verenigde Staten.
Onderzoek tegen
biechtvader Walesa
WARSCHAU Tegen de
biechtvader van vakbondsleider
Lech Walesa is een justitieel on
derzoek geopend. Dit heeft een
kerkelijk persbureau gisteren uit
betrouwbare bron in Gdansk
vernomen. De priester Henryk
Jankowski wordt ervan beschul
digd „tegens de belangen van de
Poolse staat" te hebben gehan
deld. De Poolse justitie heeft tot
een onderzoek besloten, omdat
Jankowski tijdens de „week van
de politieke gevangenen" gewei
gerd heeft een tentoonstelling te
beëindigen, die in de St. Brigitta-
-kerk was gewijd aan het lot van
de Poolse politieke gevangenen.
Kerstmis geen feestdag meer in Hollywood
HOLLYWOOD Het kerstfeest
zal in Holly wood-West niet langer
gelden als een officieel feest, waar
voor de gemeente vrijaf moét ge
ven. Hiertoe is besloten omdat het
de gemeenteraad niet lukte ook
Grote Verzoendag aan de lijst van
erkende religieuze feestdagen toe te
voegen. De plaatselijke juriste Ira
Stein dreigde er een rechtszaak van
te maken, als Grote Verzoendag
een joods religieus feest een
officiële vrije dag zou worden.
Daarmee zou volgens haar de
grondwettelijke scheiding tussen
Kerk en Staat geweld worden aan
gedaan. In de hierop volgende ver
warring trok het bestuurscollege
overijverig de conclusie, dat Kerst
mis dan ook wel van de lijst kon
worden geschrapt. Klaarblijkelijk
had niemand in de gaten dat het
Hooggerechtshof Kerstmis juist als
een wereldlijk feest heeft aange
merkt, om dit soort complicaties te
voorkomen. Het stadsbestuur bleet
toen met het probleem zitten, dat
niet veel ambtenaren de kerstdagen
achter hun bureau willen doorbren
gen. Het vond een Salomo's oordeel:
iedere ambtenaar krijgt recht op
viereneenhalve religieuze feestdag
per jaar, geheel naar eigen dunk op
te nemen. Burgemeester John Heil-
man verzuchtte :„Nu zijn we er ein
delijk uit, wie Kerstmis wil vieren,
Grote Verzoendag of een feest van
Hare Krishna, ze gaan hun gang
maar".
Batgevech-
zijn geluwd
hij zijn po-
Ameri-
fnse gegij-
den los te
gen, kan
irtzetten.
BEIROET De gevechten tussen gewapende
druzen en sji'itische militieleden hebben de af
gelopen twee dagen het leven gekost aan zeker
dertig mensen en er zijn rond de tweehonderd
gewonden gevallen. Bij het invallen van de
avond luwden de gevechten zonder dat een
van de elkaar bestrijdende partijen enig beslis
send voordeel had behaald. Het aantal doden
zal echter nog stijgen wanneer politie en am
bulancepersoneel de honderden kapotgescho
ten woningen en kantoren hebben doorzocht.
De gevechten in West-Beiroet ontstonden toen
het ophangen van de nationale Libanese vlag
in West-Beiroet door sji'itische soldaten de
druzen tot razernij bracht. Door de gevechten
zijn honderden mensen gedwongen hun toe
vlucht in kelders te zoeken en kinderen kun
nen hun scholen niet verlaten. De speciale af
gezant van de aartsbisschop van Canterbury
Terry Waite, die probeert te bemiddelen over
de vrijlating van ontvoerde Amerikanen door
de extremistische organisatie Islamitische Ji
had, is eveneens in West-Beiroet vast komen
te zitten.
Herdenking
In een druilerig Washington was senator Edward Kennedy giste
ren een van degenen, die op de nationale begraafplaats Arling
ton een eerbewijs brachten aan het graf van zijn 22 jaar geleden
in Dallas vermoorde broer John F. Kennedy. Edward Kennedy,
die met het oog op 1988 de meest geliefde Democratische presi
dentskandidaat is, twijfelt nog óf hij zich daadwerkelijk kandidaat
zal stellen.
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL De Belgische
formateur Wilfried Martens
wil tot maart 1987 regeren per
volmacht om daarmee het re
geerakkoord te kunnen uit
voeren, waartoe gisteren is be
sloten. Regeren per volmacht
betekent dat het kabinet be
sluiten kan nemen waarover
pas achteraf de mening van
het parlement gevraagd wordt.
De coalitie van de twee
Vlaamse (CVP en PVV) en de
twee Waalse (PSC en PRL)
partijen legt het regeerak
koord morgen aan de ver
scheidene partijcongressen
voor, voordat maandag de
stoelendans om de ministersze
tels kan beginnen. Volgens het
programma wordt het herstel
beleid voortgezet met het ac
cent op de sanering van de
overheidsfinanciën. Het is de
bedoeling het overheidstekort
te verminderen tot acht pro
cent van het BNP in 1987. Bij
zondere aandacht moet uit
gaan naar het concurrentie
vermogen van de bedrijven.
Komt er geen centraal ak
koord tussen werkgevers en
werknemers, dan zal de rege
ring ingrijpen. De belastingen
worden, zij het gering, ver
laagd en er komt zeker geen
verhoging van de inkomsten
belasting gedurende de ko
mende regeerperiode. Er zal
verder bezuinigd worden op
onderwijs en sociale zaken.
Wat betreft de werkloosheid
gaat gelden dat wie passend
werk weigert geen uitkering
meer krijgt. Er zullen maatre
gelen getroffen worden om de
burger beter te beschermen.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
INN Als de Duitse minis-
a van binnenlandse zaken
1 K?$edrich Zimmermann over
erknl autosnelwegen in zijn land
SeYjaat, wordt hij helemaal ly-
n TBch. Duitslands snelwegen
hanin „uniek" en „beter dan alle
dtaandere in Europa", zo zei hij
ezer dagen. De anders zo
uchtere Beier denkt er dan
niet over een maximum-s-
heid in te voeren. Zeker
t nu in een uitgebreid on-
zoek geconcludeerd wordt,
de uitstoot van schadelijke
istofoxyden er maar mini-
il door wordt verminderd.
it rapport heeft de minister,
die zich met zijn BMW nogal
eens laag vliegend van Bonn
naar Munchen verplaatst, aan
gegrepen om de milieu-be
schermers in de hoek te zet
ten. Duitsland blijft het enige
land ter wereld zonder wette
lijk voorgeschreven maxi
mum-snelheid op de auto-snel
wegen.
Zuiver politiek gezien heeft
Zimmermann een knap kunst
je uitgehaald. Een jaar geleden
immers leken de razers in hun
Mercedessen, Porsches en
BMW's de langste tijd gehad te
hebben. Onder de indruk van
steeds weer nieuwe alarme
rende meldingen over het af
sterven van Duitslands bossen,
werd de roep om de invoering
van een maximum-snelheid
voortdurend luider. Tot dan
toe waren verkeersexperts die
om een maximum-snelheid
vroegen om het aantal ver
keersdoden te verminderen,
roependen in de woestijn ge
bleven. De slachting onder de
mede-weggebruikers maakte
niet zoveel indruk als de aan
slag van de stikstofoxyden op
het geliefde bosbestand. „Zon
der bossen", zo verviel opposi
tie-leider Hans-Jochen Vogel
in sombere overpeinzingen, „is
deze republiek niet meer de
zelfde".
Zimmermann zat in het defen
sief. Wetenschappers riepen
dat er bij een snelheid van
honderd op de autowegen en
tachtig op de grote doorgaande
wegen aanzienlijk minder
schadelijk spul uit de uitlaten
kwam. Met de rug tegen de
muur deed Zimmermann wat
zoveel politici in die situatie
doen. Hij trok de resultaten
van de studies in twijfel en gaf
opdracht tot een nieuw, zeer
grootscheeps, onderzoek, dat
definitief uitsluitsel zou moe
ten geven.
Een jaar lang waren de men
sen van de Technische uber-
wachungsvereine (TuV) in de
weer. Langs een aantal auto
snelwegen werden borden ge
plaatst met de aanduiding
„honderd kilometer". Nauwe
lijks waren de eerste resulta
ten van het dertien miljoen
kostende onderzoek bekend, of
Zimmermann en Kohl handel
den. Een dag na de presentatie
van de belangrijkste resultaten
besloot het kabinet geen maxi
mum-snelheid in te voeren.
Kohl, vaak beschuldigd van
het voor zich uitschuiven van
problemen, sloeg ditmaal blik
semsnel toe. Had hij bij het be
gin van zijn ambtsperiode de
kiezers niet al beloofd dat on
der zijn regime de gaspedaal
niet teruggenomen zou hoeven
te worden?
De woede bij de milieu-be
schermers over de „coup" van
Kohl en Zimmermann is
groot. Up het onderzoek is im
mers een en ander aan te mer
ken. Dat de oogst aan vermin
derde schadelijke stoffen zo
gering uitviel, kwam mede
omdat slechts dertig procent
van de auto-rijders ook inder
daad honderd reed. Tegen
standers van een maximum-s
nelheid werden aangemoedigd
nog eens extra op de gas te
trappen. Onder veel borden
met honderd stond immers
uitdrukkelijk aangegeven
„Gross versuch". Verder be
perkte het onderzoek zich tot
de snelwegen. Langs de grote
doorgaande wegen werden
geen meetinstrumenten ge
plaatst. Geen wonder dat er
een onderzoeksresultaat uit de
bus kwam dat de opdrachtge
ver niet onwelgevallig was.
Maar ook de milieu-bescher
mers hebben uit de TuV-stu-
die iets kunnen leren. On
danks alle feilen van het on
derzoek staat nu toch wel vast
dat een snelheidsbeperking de
uitstoot niet zo sterk beperkt
als vorig jaar nog werd aange
nomen. Zimmermann en het
kabinet zien zich gesterkt in
hun opvatting dat de oplossing
uit de technische hoek moet
komen. Zij propageren de auto
met katalystor.
De Duitsers die een snelheids
beperking wensen, zij het om
milieu-redenen of uit veilig-
wciu-.overwegingen, kijken nu
niet meer naar Bonn, maar
naar Brussel. De Europese
Commissie wil een maxi
mum-snelheid in de landen
van de gemeenschap. Maar
Zimmermann heeft in Brussel
al bezwaar aangetekend. De
CSU-man is niet van plan zijn
zwaar bevochten overwinning
in Bonn voetstoots weer uit
handen te geven in Brussel.
En zo lang CSU-voorzitter
Franz Josef Strauss met zijn
zeventig jaar nog achter het
stuur van nieuwe Mercedessen
kruipt voor testritten, hoeft
Zimmermann niet bang te zijn
dat het hem aan steun in eigen
kring ontbreekt.
de qfervolg van voorpagina)
IN HAAG Volgens CDA-
xste Kamerlid Kruisinga
voel is de aanslag op het Green
ace-schip de Rainbow War-
ir een daad van internatio-
lente al terrorisme waaraan de
rkgel lormalige minster van defen-
Hernu zijn medewerking
Hernu werd door presi-
nt Mitterand ontslagen na-
nensi t zijn aandeel in die affaire
vi kend was geworden. Wan-
n. 0 er de Franse justitie weigert
onde rder onderzoek te verrich-
berefi, dan moet Nederland dat
aldus Kruisinga.
heee senator zei een Nederlands
en dftitioneel onderzoek te wil
de Fransen daar zelf
Isong et toe bereid zijn. Behalve de
n v fee Franse agenten die bij de
nslag betrokken waren is er
ets gebreurd. Kruisinga he
lde voor de VARA-radio
rsorg k de passieve houding van
:eld t kabinet-Lubbers in de hele
ie v< ak
minister van defensie Quilès al worden aangepakt. Frankrijk
gesuggereerd tegenmaatrege- zou de import van Nieuwzee-
len te nemen wanneer de lands schapevlees in de EG
Franse agenten hard zouden kunnen tegenhouden.
twee agenten van de Fran-
geheime dienst, die zijn ver-
ir lai rdeeld wegens het tot zin-
e vi fn brengen van de Rainbow,
song arrior, keren, vermoedelijk
Ma i zware druk van Frankrijk
chik nnenkort terug naar hun
zou i nd. Eerder had de nieuwe
Frans... met 'n vleugje romantiek.
In de Wassenaarse duinen, richting strand. Doen!
sfeervol a la carte restaurant
representatieve zalen voor recepties,
parties, vergaderingen, etc.
(h'aal of bel even voor mapje Menu-Suggesties)
Hotel-Restaurant „DUINOORD"
MIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
5ong<
rocei 42) „Kom ons maar halen, Klansky!" brulde
en eems Pond, toen de eerste rook opgetrokken
schil is. „We zitten veilig in de kelder en het inte-
hedt sseert ons geen klap of je de boel boven ons
puin schiet!" Daarna verdween ook hij schie-
il zoi k in de geheime gang, waarin de oude Graaf
ense i smid ie Verholen hem al waren voorgegaan,
i, da
an hadden daar trouwens goed werk verricht,
jotui B twee, want op allerlei plaatsen waren kaar-
:ome n ontstoken, zodat het niet moeilijk is de nu
ng z Igende werkzaamheden op de voet te volgen,
acite H te beginnen rolde 009 de klos electrisch
is ee 'oer een heel eind de onderaardse gang in en
at i tuurlijk vergat hij daarbij het grote drukcon-
opni *ct niet. „We zitten hier wel op een veilige af-
en i Bnd," mompelde hij. „Als de Graaf zijn draad-
rbindingen goed heeft gelegd, dan gaan er di-
Kille Klansky was intussen tot de voorbarige
conclusie gekomen, dat hij ditmaal van de vij
and weinig te duchten had. „Waarschijnlijk ligt
de KNAP-mutator al in de prak," grinnikte hij.
„Jammer voor doctor Polnyck..., maar in elk ge
val rijdt mijn tank nog als de beste. Daarom zal
ik die eerst eens inzetten als bulldozer en de
bouwvallige hut vernietigen." En zo reed de
nietsvermoedende Klansky met volle kracht op
Janos' reeds half-vernielde woning af. Stenen
vergruisden, balken versplinterden, kortom, bin
nen enkele seconden was van de schilderachti
ge hut slechts een hoopje armoedig puin over
gebleven.... En dat was nu juist, waar Sjeems
Pond op gewacht had, want de tank en de sol
daten bevonden zich nu vlak boven de kelder
met kruit en dynamiet. „Goeie reis, jongens,"
grinnikte 009, en hij gaf een forse duw op het
Biograaf
Roosevelt
stort zich
op Reagan
WASHINGTON De schrij
ver Edmund Morris, die met
zijn biografie van Theodore
Roosevelt in 1979 de Pulit-
zerprijs won, werkt aan de
biografie van president Ro
nald Reagan. De keus zou op
Morris zijn gevallen in febru
ari 1983 tijdens een diner,
waarop werd besproken hoe
de verrichtingen van Reagan
het best konden worden vast
gelegd voor het nageslacht.
Morris heeft voor het schrij
ven van de biografie toe
stemming gekregen de presi
dent interviews af te nemen
en vergaderingen van de staf
van het Witte Huis bij te wo
nen. Hij heeft de president
ook vergezeld op diens reis
naar Genève voor het over
leg met de Russische leider
Gorbatsjov.
REACTIE SOVJET-BURGERS OP GENÈVE:
MOSKOU De afloop van
de top in Genève beheerste
gisteren de gehele Sovjet-
-pers met de Pravda, die drie
volle pagina 's aan de gebeur
tenis besteedde, als absolute
koploper. Commentaren ont
braken echter. Alle belangrij
ke Sovjet-bladen drukten de
gemeenschappelijke verkla
ring van de topontmoeting in
haar geheel af.
Bij de Sovjet-bondgenoten
werd het ontbreken van con
crete resultaten betreurd,
maar heerste toch de mening
dat de gesprekken hebben
bijgedragen aan een vermin
dering van de spanning tus
sen Oost en West.
Het Sovjet-nieuwspro
gramma Vremja (Tijd) liet
gisteren beelden zien van
Gorbatsjovs vertrek uit
Praag en zijn aankomst in
Moskou. Een nieuwslezer las
een optimistisch bericht van
het persbureau Tass voor
over Reagans rede in het
Amerikaanse Congres.
Izvestia publiceerde in de
avondeditie op de voorpagina
interviews met mensen die
op het Rode Plein was ge
vraagd naar hun mening
over de top. De meesten wa
ren tevreden en verwezen
vooral naar de gezamenlijke
verklaring dat een kernoor
log niet gewonnen kan wor
den en nimmer gevoerd mag
worden. Hoewel Reagan dit
de laatste maanden al vaker
heeft verklaard, was het voor
de meeste Russische burgers
nieuws dat de Amerikaanse
regering geen oorlog wil. De
mensen die op straat naar
hun mening werd gevraagd,
leken trots te zijn op hun
partijleider en vol hoop dat
de spanningen tussen de twee
supermachten nu zouden af
nemen.
„Hij is werkelijk een kundig
diplomaat, dat is de algemene
opinie", zei een student uit de
Siberische stad Novosibirsk
over Gorbatsjov. Net als veel
andere Russische jongeren
zei de student dat hij op meer
had gehoopt, maar dat hij blij
was dat Reagan en Gorbats
jov elkaar in ieder geval had
den ontmoet.
De Russen leken minder be
reid een oordeel te geven
over Reagan, die in de Sovje
t-Unie vaak wordt afgeschil
derd als een slechte kapitalist
die kruisraketten en de Ame
rikaanse manier van leven
opdwingt aan andere landen.
De meeste Russen, die daar
naar werd gevraagd, wilden
geen commentaar geven.
Maar een iemand zei: „We
vonden dat hij er oprechter,
vrolijker en vriendelijker
uitzag dan we hadden ge
dacht".
WASHINGTON Ameri
kaanse functionarissen heb
ben geprobeerd de euforie in
de Amerikaanse hoofdstad
over de resultaten van de
Geneefse topconferentie
enigszins te temperen met de
waarschuwing, dat het niet
waarschijnlijk is dat er spoe
dig een belangrijke door
braak kan worden bereikt in
de Sovjet-Amerikaanse be
trekkingen.
Na afloop van de top conclu
deerden veel Westerse politi
ci dat de weg is vrijgemaakt
voor een nieuwe periode van
ontspanning. Maar verschei
dene commentatoren waar
schuwden dat een betere on
derlinge verstandhouding
tussen de twee leiders in het
luchtledige blijft hangen, ten
zij er concrete akkoorden
volgen.
Andere regeringsfunctiona
rissen, die anoniem wilden
blijven, zeiden dat het niet
allemaal pais en vree was op
de eerste Sovjet-Amerikaan
se topontmoeting in zes jaar,
ondanks de televisiebeelden,
van lachende en handen
schuddende leiders. „Laten
we ons niet teveel richten op
die vriendschap. Laten we
maar zeggen dat ze elkaar
niet haten", aldus Ameri
kaanse functionarissen, die
er op wezen dat de twee lei
ders elkaar tijdens hun drie
daagse ontmoeting in Genève
nimmer bij de voornaam
hebben aangesproken. Het
was „meneer Reagan" of
„meneer Gorbatsjov", of
„meneer de president" of
President
Reagan heeft de
afgelopen twee
dagen talrijke
malen applaus in
ontvangst moe
ten nemen als
blijk van waarde
ring voor het re
sultaat van zijn
besprekingen
met Sovjet-leider
Gorbatsjov. Eerst
in Genève, ver-,
volgens in Brus
sel, daarna in het
Congres en ten
slotte gistermid
dag (foto) bij het
begin van een
kabinetsvergade
ring in het Witte
Huis.
Persreacties
De Amerikaanse pers
welkomde de „postieve" toon
van de besprekingen, ook al
hebben die niet geleid tot een
spectaculaire doorbraak. In
de meeste commentaren
heeft men een afwachtende
houding aangenomen. De
Washington Post vond dat
„Genève in ieder geval een
beleefde top was" met als ge-
rustellend feit dat er twee
andere topontmoetingen zijn
afgesproken. De New York
Times schreef dat beide lei
ders tot de conclusie zijn ge
komen dat ze beiden belang
hebben bij het beheersen van
de wapenwedloop en hun an
dere rivaliteiten. De Britse
Times durfde nog niet te zeg
gen welke plaats de top in de
geschiedenis zal innemen.
Volgens de progressieve Gu
ardian is duidelijk geworden
dat de twee partijen in. de
Oost-Westbetrekkingen de
realiteit van de propaganda
kunnen onderscheiden. Het
Franse Le Matin (regerings
gezind) sprak van een aan
zienlijke kans voor de vrede.
„Maar laten we niet te naïef
zijn".
