59-
eheime octrooien niet makkelijk te bemachtigen
Warner tegen verhalen
an bijstand na scheiding
PvdA valt D66 aan
\^Wubbo's ruimteviucht
lGEN ROND SCREENEN BVD NA ARRESTATIE SPIONNE
kSaad voor de Kunst
pekelt Kamerstandpunt
ver staatsprijzen
Extraatje' van 20 min voor bejaardenoorden gaat niet door
VROOMS DREESM ANN
Ü^JNENLAND
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1985 PAGINA 3
lië stopt met
koop benzinebonnen
t HAAG De verkoop van Hali
te benzinebonnen wordt stopgezet.
Italiaanse wet over buitenlands
(stcnbezoek, waaronder ook de
toop van benzinebonnen valt, ver
per 31 december 1985. De ANWB
jt in verband hiermee opdracht ge-
i de verkoop van Italiaanse
.„ebonnen stop te zetten. Mensen
jog over de bonnen beschikken,
ien ze tot 30 april aan de ANWB
verkopen. Na 30 april kunnen
jnncn alleen nog maar verzilverd
len door ze op te sturen naar de
fin Rome. De ACI is de Italiaanse
rclub van de ANWB. De ANWB
acht dat in Italië per 1 mei 1986
we voorschriften in zullen gaan.
Eigen plan KLM
geluidheffingen
SCHIPHOL De KLM heeft samen met
een aantal andere luchtvaartmaatschap
pijen een financieringsplan opgesteld op
basis waarvan gehoopt wordt overeen
stemming te bereiken met de overheid
over de omstreden kwestie van de geluid
heffingen. Volgens de woordvoerder van
de KLM gisteren heeft het ministerie van
verkeer en waterstaat positief op het plan
gereageerd. Hij wilde verder alleen kwijt
dat de bestaande plannen van de overheid
voor isolatie van woningen in de omge
ving van Schiphol, die met de gelden uit
de heffingen worden betaald, in het maat-
schappijenvoorstel onverkort gehand
haafd blijven.
Gevel-
toeriste
Kunstuitleen
Waalwijk
meent met
deze 2.70m.
hoge geveltoe-
riste de aan
dacht op zich
te vestigen.
Het polyester
kunstwerk is
gemaakt door
Marijke Lis uit
Gorkum.
Kamerlid Tommei
dierenbeschermer
van het jaar
DEN HAAG De
Nederlandse Vereni
ging tot Bescher
ming van Dieren
heeft het Tweede
Kamerlid Tommei
(D66) uitgeroepen
tot „Dierenbescher
mer van het jaar".
Volgens de Dieren
bescherming heeft
Tommei zich het af
gelopen jaar in de
Kamer „buitenge
woon actieve" inge
zet voor het welzijn
van dieren.
Sterke inkrimping
vissersvloot nodig
DEN HAAG De visserijvloot van
30 trawlers en 555 kotters moet sterk
worden ingekrompen. Om de omvang
van de vloot in evenwicht te brengen
met de vangsthoeveelheden vis die
ons land via de EG toebedeeld krijgt,
zouden ongeveer zes trawlers en 65
kotters uit de vaart moeten, aldus een
mededeling van staatssecretaris
Ploeg (Visserij) aan de Kamer. In de
berekening is geen rekening gehou
den met investeringen in 64 schepen
waarvoor eind 1984 verplichtingen
waren aangegaan. Ploeg wijst erop
dat er voorlopig weinig kansen be
staan dat de Nederlandse vloot meer
mag gaan vissen.
Hogere toeslag
voor militairen
DEN HAAG De onregel
matigheidstoeslag voor mili
tairen wordt met vijf pro
cent verhoogd. Daarmee
worden de militairen gelijk
geschakeld met de ambte
naren. De verhoging gaat
met terugwerkende kracht
in per 1 augustus 1985 en
geldt zowel voor beroepsmi
litairen als voor dienstplich
tigen. Staatssecretaris Hoek-
zema van defensie is dit gis
teren overeengekomen met
de bonden voor het militair
personeel in het Centraal
Georganiseerd Overleg Mi
litairen.
:reld J
tellin
inèvtj
I VS, en HAAG De arres-
og'e tie van de 42-jarige
isterdamse Ellen T.
ïft de laatste dagen
misliior de nodige opschud-
eds ring gezorgd. Vooral het
i. Tocït dat ze geheimen
en te (eft kunnen bemachti-
ontspjn en die heeft kunnen
acht t°rspelen naar Oost-
;teiinilitsland, wekt bij som-
;tabili(igen twijfel over de ef-
ich gjetiviteit van de onder-
te spieken die de Binnen-
teen pidse Veiligheidsdienst
nie. fVD) verricht,
zal l
;n T. wist als secretaresse
het particuliere octrooi-
u Los en Stigter in Am-
im geheime octrooien te
chtigen. Zij hield er
iter de gewoonte op na af
b toe „op vakantie te gaan"
jar de Sovjet-Unie en de
"DR. Bovendien volgde ze
een cursus Russisch. Omdat
de BVD ook medewerkers
van octrooibureaus in de ga
ten moet houden, is het
vreemd dat er bij deze inlich
tingendienst niet eerder ach
terdocht is ontstaan. Bij het
bureau Los en Stigter is het
personeel inmiddels een
strikte zwijgplicht opgelegd.
Het is zeker dat de octrooien
die Ellen T. heeft doorge
speeld, geheime militaire in
formatie bevatten. Dat blijkt
uit mededelingen van de
Amsterdamse officier van
justitie H. Wooldrik. Ellen T.
heeft inzage gehad in docu
menten over een produktie-
proces van een buitenlandse
firma, dat van belang is voor
het Nederlandse leger. Het
feit dat zij bij deze praktijken
onopgemerkt bleef door de
BVD niet de BVD, maar
de inlichtingendienst van de
landmacht kwam haar op het
spoor doet het vermoeden
rijzen dat Ellen T. nimmer
aan een BVD-onderzoek on
derworpen is geweest.
Procedure
De heer Van der Beek, ge
machtigde bij een groot oc
trooibureau in Den Haag,
toont aan de hand van de
procedure die octrooi-aan
vragen doorlopen, aan dat
niet alle „gevoelige" infor
matie zonder meer het predi
kaat „geheim" krijgt opge
plakt. „Een bedrijf kan .iets
nieuws ontdekken of ontwik
kelen. Daarmee gaat het naar
een octrooi-gemachtigde van
één van de twaalf particulie
re bureaus in ons land, die de
aanvraag op hun beurt weer
doorspelen naar de Octrooi-
raad in Rijswijk. Daar wordt
onder meer beoordeeld of het
om directe militaire belangen
gaat, zoals een methode voor
het ontwikkelen van gifgas
of een nieuw type duikboot.
De Octrooiraad licht het mi
nisterie van defensie in, die
vervolgens een strikte ge
heimhouding kan voorschrij
ven". Moeilijker wordt het,
als er indirecte militaire be
langen op het spel staan. Van
der Beek vermoedt, dat het
Octrooibureau ook voor dit
soort gevallen een lijst heeft
gekregen van het ministerie
het speciaal op moet letten.
Als octrooien eenmaal zijn
toegewezen, worden ze zowel
bij de Octrooiraad als bij het
particuliere octrooibureau
opgeslagen. De Octrooiraad
valt onder verantwoordelijk
heid van de minister van
economische zaken. Worden
de medewerkers van die raad
voldoende „gescreend"? Een
woordvoerder van het minis
terie gelooft van wel. „Zowel
intern als door de BVD vindt
een veiligheids- en antece
dentenonderzoek plaats. Vra
gen over de gegevens die ie
mand heeft opgegeven of
over eventuele contacten met
Justitie komen daarbij aan de
orde. Ook de achtergronden
van de persoon worden nage
gaan. Hoe hoger de functie,
des te uitvoeriger de contro
le". Verder wil hij er niet
veel over kwiit, omdat er ge
heime procedures voor be
staan. Het zogeheten „scree
nen" wordt overigens binnen
het gehele overheidsapparaat
toegepast.
Doelwit
Het probleem is evenwel, dat
de octrooibureaus in particu
liere handen zijn en dus een
veel kwetsbaarder doelwit
kunnen vormen. Van der
Beek is het daar niet mee
eens. „Ik ben zelf door de
BVD gescreend, want ook bij
particuliere bureaus moet er
vanzelfsprekend controle op
de betrouwbaarheid van per
sonen zijn. Bovendien geven
wij aan de BVD door welke
mensen toegang hebben tot
de militaire dossiers en de
kluizen waarin de octrooien
worden bewaard. Die perso
nen komen voor een nader
onderzoek in aanmerking".
Van der Beek kan niet zeg
gen of de BVD zulke perso
nen permanent blijft chec
ken.
De zegsman van Economi
sche Zaken benadrukt dat
„wij niets met die particulie
re bureaus te maken heb
ben". Of de arrestatie van El
len T. tot veranderingen in
het systeem moet leiden,
hangt af van de uitkomst van
het onderzoek. Van der Beek
betwijfelt de noodzaak van
een her-ijking van het sys
teem: „Dat die secretaresse
bij Los en Stigter geheime in
formatie heeft kunnen door
spelen, verbaast mij zeer. Los
en Stigter is één van de oud
ste bureaus in ons land en
heeft altijd een zeer grote re-
?utatie gehad".
n het geval van Ellen T. is
het voor hem de vraag of ze
speciaal voor dit soort werk
gescreend was of niet. „Zo ja,
dan heeft ze teksten over oc
trooien onder ogen kunnen
krijgen om ze uit te tikken.
Wellicht dat ze daardoor
plannen heeft kunnen copië-
ren. Zonder die screening
had ze geen octrooi-teksten
mogen typen. Maar het kan
natuurlijk dat ze een be
vriende secretaresse had die
die dingen liet slingeren. Of
ze heeft kans gezien om een
afdruk te maken van de sleu
tel van de kluis. Er zijn wel
duizend mogelijkheden om
aan dergelijke informatie te
komen".
Sleutel
„Die mogi
principe ook bij alle twaalf
octrooi-bureaus in ons land.
De kans dat het inderdaad
lukt informatie naar buiten
te brengen, lijkt me echter
zéér klein. Ikzelf heb niet
eens de sleutel van onze
kluis! Er zijn speciale mensen
aangewezen die de dossiers
uit de kluizen mogen halen.
Ze moeten het dan snel naar
de betreffende octrooi-ge
machtigde brengen. Anders
wekt het al gauw achterocht.
Als ik dat dossier hier op m'n
bureau krijg, mag ik het daar
niet laten slingeren".
Van der Beek geeft overigens
toe ook maar een mens te
zijn: „Theoretisch is het mo
gelijk dat ik het stuk even
onbewaakt achterlaat. Maar
dan moet er net op dat mo
ment iemand ziin die er op
uit is juist dat dossier te be
machtigen. Misschien is het
mogelijk dat iemand is ge
screend en toch kwaad in de
zin blijkt te hebben. Maar de
kans dat hij daadwerkelijk
aan geheime informatie komt
is nihil. Bovendien heeft hij
daarvoor een lange weg te
Saan HUGO DE BRUIJNE
HAAG In de
leede Kamer is een
ruinjerderheid erop tegen
n, zeil gemeenten bijstand
ifcr een gescheiden echt-
bestafcoot verhalen op de
geld prmalige partner, als
n stak tijde van de echtschei-
Ruslg beiden financieel
htfstandig waren. De
rio hjerderheid bestaat uit
uideljdA, VVD, D66 en de
line linkse fracties.
perlid Nijhuis van de VVD
gisteren een praktijkvoor-
Id. Bij de scheiding hebben
en vrouw een betaalde
Zij zien af van alimenta-
later wordt de vrouw
kloos en belandt via de
•kloosheidsvoorziening in
J bijstand. De Kamermeer-
fheid meent dat de gemeen-
die de bijstandsuitkering
""eent, in dat geval niet mag
•eren dat geld gedeeltelijk
Ina Brouwer (links) en len Dales overleggen namens hun partijen
CPN en PydA tijdens het debat over het verhalen van bijstand.
of geheel op de ex-echtgenoot
te verhalen.
Er ligt bij de behandeling van
het wetsontwerp van staatsse
cretaris De Graaf om gemeen
ten tot het verhalen van bij
stand te dwingen, al een wijzi
gingsvoorstel van het Kamer
lid Groenman (D66), om dat in
dergelijke gevallen uit te slui
ten. De VVD is het met die in
tentie eens, aldus Nijhuis.
Maar het voorstel van de De
mocraten is volgens de VVD
toch iets te ruim geformuleerd.
De liberalen vrezen in dat ge
val voor misbruik.
Een wijzigingsvoorstel van
mevrouw Dales (PvdA) om de
normen die de gemeenten
moeten aanleggen om de hoog
te van het te verhalen bedrag
verder te versoepelen, lijkt
kansloos. De rechter legt op
eén punt een soepeler norm
aan dan de gemeenten: hij
houdt rekening met eventuele
woonlasten van degene op wie
de bijstand wordt verhaald.
Dat verschil wil de PvdA weg
werken door ook de gemeen
ten te verplichten met de
woonlasten rekening te hou
den. De VVD vindt juist dat
daar minde rekening mee
moet worden gehouden.
Nationaal
songfestival
op 1 april
HILVERSUM De zangeres-
sen Michelle, Astrid Marz,
Jody Pijper en Deedee alsme
de de groep Frizzlesizzle zul
len deelnemen aan het natio
naal songfestival dat op 1 april
volgend jaar vanuit De Flint
in Amersfoort wordt uitgezon
den. Het festival wordt gepre
senteerd door Pim Jacobs. De
artiesten zullen ieder een lied
je uit hun eigen reportoire zin
gen. Daarnaast moeten ze een
liedje zingen dat is geselec
teerd uit een vrije inschrijving,
waarvoor iedere Nederlander
kan inzenden. De winnaar van
het nationale songfestival
neemt deel aan het internatio
nale songfestival, op 3 mei in
het Noorse Bergen, dat door de
NOS wordt uitgezonden. Dit
jaar deed Nederland niet mee
aan het internationale songfes
tival. Vanwege de datum, 4
mei, werd het ook niet op tele
visie uitgezonden.
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllIllllllllllllt
DEN HAAG De PvdA
is in de aanval gegaan te
gen D66, welke partij zo
veel jaar een vaste partner
is geweest van de sociaal
democraten. Mensen, die
een ander kabinetsbeleid
willen, moeten zeker niet
op D66 stemmen, zegt Pe
ter Kramer, leider van de
PvdA-campagnes voor de
raads- en kamerverkiezin
gen van maart en mei vol
gend jaar.
Volgens Kramer is het zelfs
gevaarlijk een hokje van de
lijst van Hans van Mierlo rood
te maken. „Van D'66 weet je
niet meer wat je aan ze hebt.
Een stem op die partij zou
kunnen betekenen dat het
huidige beleid van CDA en
VVD wordt voortgezet", aldus
Kramer in het partijblad
Voorwaarts.
Hij doet zijn uitspraken in een
vraaggesprek over de verkie
zingsstrategie die de PvdA
gaat voeren. Die strategie
houdt in dat „linkse" mensen
ervan moeten worden over
tuigd dat zij geen andere keus
hebben dan op de PvdA te
stemmen. „Iedere stem op een
andere partij, met alle sympa
thie voor klein links, is een
verloren stem," aldus Kramer.
Illlllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Veertien miljoen
voor bodemonderzoek
DEN HAAG De komende
vier jaar zal er in totaal veer
tien miljoen gulden beschik
baar komen voor bodemonder
zoek. Het geld is vooral be
doeld om de komende jaren
nieuwe methoden te ontwik
kelen ter voorkoming van
bodemverontreiniging. Dit
blijkt uit het regeringsstand
punt dat minister Deetman
heeft medegedeeld.
Hoge prijs voor Koninklijke Academie
ATHENE De Koninklijke Nederlandse Academie van Kun
sten en Wetenschappen is medewinnaar van de Olympic prijs-
totale waarde van 100.000 dollar (circa 300.000 gulden)- van de
Alexander S. Onassis Public Benefit Foundation. De president
van Griekenland reikte de prijs gisteren uit tijdens een ceremo
nie in het oude parlementsgebouw in Athene. De heer Framji,
secretaris-generaal van het internationale comité voor irrigatie
en drainering, kreeg de andere helft van de prijs. De Nederland
se academie werd met de Olympic prijs onderscheiden voor zijn
bijdrage aan conservering van de culturele wereldnalatenschap,
in de vorm van de samenstelling en uitgifte van een complete
editie van de werken van Erasmus.
nN
te voj
eId'
;mpei
gradl
i-Pory
HAAG De Raad voor de Kunst vindt het onbegrijpelijk
de meerderheid van de Tweede Kamer het aantal staatsprij-
voor de kunst niet wil uitbreiden van twee tot acht, zoals de
d heeft voorgesteld. De raad had voorgesteld acht staatsprij-
i van ieder 50.000 gulden in te stellen, waarbij elk jaar twee
jzen zouden worden toegekend, in de sectoren letteren, archi-
luur, beeldende kunst, dans, muziek, film, theater en overige
isten. De Tweede Kamer vond onlangs echter dat alles beter
het oude kan blijven. De raad begrijpt niet dat de letteren
maar de andere kunsten niet voor een staatsprijs in aanmer-
j kunnen komen. De kunsten in Nederland zijn met dit
ndpunt van de kamer niet gediend, aldus de raad. Intussen
ft de raad nieuwe leden benoemd voor de afdeling letteren,
v lat de vorige waren afgetreden na het conflict over de PC
o oftprijs. De nieuwe leden hebben als voorwaarde gesteld dat
geen jury voor de P.C. Hooftprijs hoeven te benoemen. De
de Kunst is daarmee akkoord gegaan en zal dan ook
jury voor 1986 aanwijzen.
olad i
ïijswijkse koks maken salade van 250 meier
4JSWIJK De koks van het Guiness Book of Records.
Verzorgingstehuis Vreden
q rch aan de Van Vreden-
6 rchweg proberen morgen
jj t record salades maken te
Jfrbeteren. Het staat nu op
meter en 40 centimeter in
Men wil de 250 meter halen.
De gigantische salade wordt
vanaf 10.00 uur gemaakt in de
kantine van de sociale werk
plaats aan de Van Vreden-
burchweg 48a.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CDA-
kamerlid Van der Heijden
is gisteren door zijn fractie
teruggefloten voor zijn
steun aan het wijzigings
voorstel, dat de VVD-ka-
merleden Kamp en Dijk
stal hadden ingediend op
de WVC-begroting. Als
gevolg daarvan zou in '86
twintig miljoen minder
bezuinigd hoeven te wor
den bij de bejaardenoor
den. Volgens minister Ru-
ding (financiën) zou de fi
nanciële dekking ervan
niet deugen.
De indienster van het voorstel,
het WD-kamerlid Kamp,
toonde zich verbaasd en ver
bolgen over de plotselinge
draai van het CDA. Volgens
Kamp is er wel degelijk een fi
nanciële dekking voor haar
amendement. „Op de WVC
begroting staat 43 miljoen voor
de opvang van de Tamils. De
kosten daarvan zijn echter
meegevallen, omdat er veel
minder Tamils in ons land
verblijven dan verwacht was.
Blijkbaar wil het CDA dat
geld ergens anders voor gaan
gebruiken", zo verklaarde zij
desgevraagd.
Volgens de woordvoerder van
de CDA-fractie klopt het ver
haal van de VVD niet. De pot
voor de opvang van Tamils
komt direct ten laste van het
financieringstekort. Met Ru-
ding zou de afspraak zijn ge
maakt dat de niet benodigde
miljoenen terugvloeien naar
Financiën.
Kamp bestrijdt de CDA-opvat-
ting als zou die twintig miljoen
het financieringstekort verder
opdrijven. „Het bedrag is im
mers verwerkt in de rijksbe
groting. Het is geen tegenval
ler, als die twintig miljoen als
nog wordt besteed".
De PvdA liet bij monde van
het kamerlid Buurmeijer we
ten dat zij het VVD-amende-
ment evenmin zal steunen.
Met het bewuste amendement
wordt de „volstrekt valse
beeldvorming" gewekt, als
zouden de regeringsfracties op
deze wijze de pijn voor de be
jaardenzorg kunnen verzach
ten. Buurmeijer doelt daarmee
op de 160 miljoen gulden ex
tra, die aanvankelijk aan uit
breiding was toegezegd en ver
volgens weer werd ingetrok
ken. De bejaardenoorden drei
gen daardoor in grote proble
men te komen met de exploi
tatie van de tehuizen.
Opslag van gegevens over
uitkering nog ongewenst
AMSTERDAM De bedrijfsverenigingen en het GAK hebben
ernstig bezwaar tegen de wijze waarop staatssecretaris De Graaf
van sociale zaken de registratie van gegevens van verzekerden
wil bundelen.
De Graaf wil dat met ingang van volgend jaar alle gegevens die
betrekking hebben op het gebruik door een verzekerde van de
ziektewet, de ww en de wao, „met één druk op de knop" be
schikbaar komen. Zolang de discussie over bescherming van de
privacy bij zo'n systeem nog aan de gang is, vinden bedrijsvere
nigingen en het GAK dat de minister er niet toe moet overgaan.
Beide partijen menen bovendien dat zoiets ook technisch niet
haalbaar is. Beide zijn met eigen automatiseringsprojecten bezig,
die niet stroken met de opdracht van de staatssecretaris.
Koninklijke agenda
23 novqmber
Prinses Juliana woont
een gedeelte bij van het
tweejaarlijks congres van
het Genootschap Onze
Taal. Het congres wordt
in de Jaarbeurs in
Utrecht gehouden. Prin
ses Juliana is bescherm
vrouwe van dit genoot
schap.
(ADVERTENTIE)
Voor een speciaal Sinterklaaskado moet u nü naar V&D. In samen
werking met Televizier Video presenteren wij exclusie! een uniek,
3 uur durend video-dokument met de eerste Nederlandse astronaut
Wubbo Ockels. Centraal staan fantastische opnamen van Wubbo's ruim
teviucht van 30 oktober tot 6 november 1985 (door de NASA gemaakt).
Deze opnamen worden aangevuld met een boeiende film over de
vlucht van Space Lab en het gehele Space Shuttle-projekt. Samengesteld
en gepresenteerd door Chriet Titulaer.
PDMagnetics
Verkrijgbaar op hoog
waardige PDMagne
tics chroomdioxide
banden: VHS. Beta-
max en VCC voor de
primeurprijs van
