Erh
eenrn
)e winkelmachine:
en warenhuis in
en flipperkast
II
lil
II
If
II
li
li
De Koning houdt het op
arbeidstijdverkorting
7 Beurs van Amsterdam
VOORDELIG
WINKELEN?
KIJK
INDE
KRANT.
lts lts
ill
li
ÜSÜ2
li
li
S8Ï58
ESii
li
li
li
SS
sissi
CONOMIE
EajdwOoivtarat
DINSDAG 19 NOVEMBER 1985 PAGINA 7
Re:
h
tei
abinet wil hulp aan
ren en tuinders beperken
HAAG De hulp aan de zelfstandige ondernemer zal
worden verminderd. De ontwikkeling van de koop-
8cht en van het financieringstekort geven onvoldoende
mte om de hulp onverkort voort te zetten. Staatssecreta-
Koning (Financiën) zei dit gisteren in een rede voor de
rvergadering van de onafhankelijke boerenbond KNLC
Den Haag. Voor boeren had de bewindsman een nieuwtje
petto Een boer die een produktiehoeveelheid melk aan
overheid verkoopt, kan rekenen op een speciale behan-
ling. Een deel van de inkomsten zal vallen onder de land-
jwvrijstelling terwijl het andere deel belast zal worden
or een speciaal tarief. Reagerend op de uitlatingen van
atssecretaris Koning merkte de KNLC-voorzitter op dat
land- en tuinbouw het grootste deel van de anderhalf
ljard gulden lastenverlichting heeft gemist. De verlichting
immers vooral gericht op loonkosten-verlaging. Van
boeren en tuinders heeft echter 95 procent geen perso-
in dienst.
Meer
consumptief
krediet
DEN HAAG In de eerste
negen maanden van 1985 is
voor 5,356 miljard gulden aan
consumptieve kredieten ver
strekt, een stijging van 7.4 pro
cent ten opzichte van 1984, al
dus CBS-gegevens. Gedurende
dezelfde periode werd voor
5.076 miljard gulden afgelost,
zodat per saldo het uitstaande
bedrag aan consumptieve kre
dieten met 280 miljoen gulden
toenam van 11,148 miljard gul
den per eind 1984 tot 11,428
miljard gulden eind septem
ber.
Viba verwacht
goed
jaarresultaat
DEN HAAG Ingenieursbu
reau Viba in Den Haag ver
wacht een goed jaarresultaat.
De directie schrijft in een tus-
sentijdsbericht dat de order
portefeuille per 30 september
bijna vier miljoen gulden be
vatte tegen bijna 2,4 miljoen
in het voorgaande jaar. De di
rectie stelt een dividend in het
vooruitzicht dat minstens ge
lijk is aan dat van vorig jaar.
De winst over het vorige
boekjaar bedroeg 1,18 miljoen
gulden, het dividend lag op
veertig procent.
Optimisme over Kanaalverbinding
LONDEN De Britse premier Thatcher en de Franse presi
dent Mitterrand hebben gisteren in Londen een mini-top ge
houden, die vooral was gewijd aan de geplande vaste oever
verbinding tussen Engeland en Frankrijk. Groot-Brittannië
en Frankrijk zijn het daarbij samen eens geworden, dat hun
regeringen volgende maand een rapport moeten krijgen dat
de voor- en nadelen van de belangrijkste kanaalprojecten
netjes op een rijtje zet.
De definitieve beslissing zou nog voor eind januari 'f
worden gemaakt. Enkele weken daarna zal de Britse premier
naar Frankrijk gaan voor de gezamenlijke ondertekening van
het tunnel- of brugverdrag. Volgens experts zou daarna de eer
ste spadesteek niet lang meer op zich laten wachten. Toch zijn er
nog problemen; Mitterrand zou voorstander van de goedkoopste
oplossing zijn: een spoorwegtunnel. De hoofdreden hiervan is
dat Frankrijk uitstekende treinen heeft, in tegenstelling tot En
geland. Thatcher is meer voor een brug-tunnelcombinatie, be
stemd voor auto's en vrachtwagens, of de verkeerstunnel die bij
tussenpozen door sneltreinen gebruikt zou kunnen worden.
TON „Goeiendag, ik ben de win
timachine. Mag ik u vertellen wat
kan aanbieden?". Op een televisie-
herm gebaart een in modern maat-
istuum gestoken heerschap breed
I A chend en zie: voor onze ogen passe-
n camera's, wasmachines, fietsen,
nkstellen, servies, horloges, video's
magnetronovens de revue. Een
•ede beeldscherm geeft een sche-
atisch overzicht van de verschillen
de produktgroepen: keukenappara-
tuur, tuingereedschap, woninginrich
ting, audio, muziekinstrumenten. Be
langstelling voor muziekinstrumen
ten? Even het corresponderende vak
je op het beeldscherm aanraken en
de opgewekte heer heeft zijn verhaal
al weer op onze voorkeur afgestemd:
„Geen keus is ons te veel. Hobo's,
piano's, orgels, gitaren
JA, T is WAT moois! WILDÉ" CCWAHT &ÊTALËM PCCP.
pit vakj mojoccd efi'N re sroppcN. moet u eens 2>en
WAtea-n/An Cfirr bilict ovec. iS.'
kantoor aan de Theems
het Engelse plaatsje Eton,
rat een compleet warenhuis,
reduceerd tot de afmetingen
flipperkast. Video-op-
mes van ruim zevenduizend
likelen zijn op het beeld-
lerm te toveren, compleet
et produktbeschrijving en
urante prijzen. Toch maar
e ene klarinet gekocht?
ren het klantennummer in
de creditcard door een
renn euf halen en klaar is Kees.
I^Mnnen twee weken wordt de
rinet. die natuurlijk al eer-
r in een speciaalzaak was
W (geprobeerd. thuisbezorgd.
^I^fbgen een afbraakprijs, want
nkelpersoneel, opslag- en
alageruimte en tussenhandel
niet meer aan te pas ge-
winkelmachine, uit de VS
aar Engeland overgewaaid,
innenkort ook in bedrijf op
oorse cruiseschepen en in
Nederland verwacht, is
a de laatste ontwikke-
n de om zich heen grij-
ide automatisering van het
elgebeuren. Een ontwik-
g die uiteraard in
Engels wordt aangeduid
„Teleshopping",
ivoudig gezegd behelst het
ihoppen het kopen van
len via een beeldscherm;
de winkelmachine, of met
televisie thuis. In Neder-
id biedt Viditel al talrijke
logelijkheden tot kopen op
indsbediening nu reisorga
nisaties, bioscopen en postor
derbedrijven hun diensten en
produkten via dit kanaal te
koop aanbieden. In het zuiden
van het land experimenteert
V D met de zogenaamde
„elektronische kijkshop", wat
betekent dat de vitrines van
de kijkwinkel vervangen zijn
door videobeelden die naar be
lieven op een computerbeeld
scherm zijn op te roepen. Ook
de afrekening is met de com
puter te regelen.
SNEL
„Mensen die echt plezier in
het winkelen hebben, plezier
in het praatje met de verko
per, zullen minder snel elek
tronisch gaan kopen", meent
directeur Gregg Harron van
Comp-u-card International,
het bedrijf dat onder meer de
„winkelmachine" ontwikkel
de. „Maar voor wie heeft ge
leerd met nieuwe technieken
om te gaan en er aan hecht
snel en efficiënt tot aankoop
beslissingen te komen kunnen
de voordelen doorslaggevend
zijn".
Comp-u-card heeft de nieuwe
technieken zodanig toegepast,
dat de bij de organisatie aange
sloten leden toegang krijgen
tot een omvangrijke computer
databank, waarin de gegevens
over vele tienduizenden luxe
artikelen zijn opgeslagen. Van
dag tot dag worden honderden
kranten uit alle hoeken van
het land nageplozen op adver
tenties en aanbiedingen. Per
soneel van het bedrijf bezoekt
regelmatig discountzaken en
warenhuizen en noteert de
prijzen van de winkelgoede
ren. De goedkoopste leveran
ciers worden benaderd om
hun artikelen behalve via de
eigen winkels, ook via de com
puter-databank en de daar op
aangesloten winkelmachines
aan te bieden.
In de VS is het Comp-u-card
systeem al uitgegroeid tot een
netwerk waarop 2,9 miljoen
consumenten zijn aangesloten
die uiteenlopende transacties
kunnen afhandelen, zoals aan
kopen van kant- en klaar-
maaltijden, tuinmeubelen, cos-
opereren op de geldmarkt
het afsluiten van verzekerin
gen. Omdat Comp-u-card be
middelt tussen leverancier of
fabrikant en consument, kan
een bodemprijs gegarandeerd
worden. Van dag tot dag wor
den duizenden prijzen aange
past aan de op dat moment
laagst geconstateerde prijs in
de VS. Directeur Harron: „De
databank wordt ook vaak ge
bruikt als informatiebron. Wij
vervullen dan de taak van
marktonderzoeker. Wat is een
redelijke prijs voor een be
paald artikel? Op die vraag
heb je via de homecomputer
binnen een minuut antwoord,
omdat we er naar streven een
volledig overzicht te geven
van alle merken en types luxe
artikelen".
Nadeel
De nieuwe elektronische ver
koopkanalen. zoals die van
Comp-u-card hebben nog als
belangrijk nadeel, dat de con
sument min of meer „blinde
lings" moet kopen. De leden
van de Comp-u-card organisa
tie bijvoorbeeld die niet over
een huiscomputer beschikken
of in de buurt zijn van een
winkelmachine, moeten hun
aankopen nog telefonisch af
handelen. Eén van de werkne
mers bedient dan de centrale
computer en vertelt wat er op
de markt is en tegen welke
prijs. Ook in Nederland, waar
Comp-u-card begin volgend
jaar een vestiging opent (Na de
VS, Canada, Engeland en Ja
pan) zal deze werkwijze ge
volgd worden. De organisatie
ziet dat echter als een noodza
kelijke tussenstap op de weg
naar verdere automatisering.
„Naarmate de prijzen voor
computerterminals verder da
len, wordt het voor ons aan
trekkelijker om de aangesloten
leden zo'n apparaat aan te bie
den. Dan kunnen ze thuis zien
wat ze kopen, eenvoudig door
een filmpje over het apparaat
op de televisie op te roepen".
Het computersysteem van
Comp-u-card, dat voor circa
180 miljoen gulden de afgelo
pen elf jaar heeft vorm gekre
gen, is overigens voldoende
geavanceerd om een dergelijke
Viditel-achtige service moge
lijk te maken.
Kabelsystemen
Nog meer mogelijkheden voor
„thuis-winkelen" bieden de
twee-weg kabelsystemen,
waarmee momenteel in Zuid-
Limburg en noord-Frankrijk
op bescheiden schaal geëxperi
menteerd wordt. Deze kabel
systemen brengen de facilitei
ten van de „winkelmachine"
tegen zeer lage kosten binnen
het bereik van gewone huis
houdens. Het rechtstreeks
raadplegen van databanken,
niet alleen op het gebied van
consumentengoederen, maar
ook voor bijvoorbeeld bankie
ren of opvragen van encyclo
pedische informatie, wordt
dan mogelijk.
Harron: „Wij gaan er vanuit
dat de consument zal blijven
winkelen; hij oriënteert zich
op het aanbod zoals dat vroe
ger ook gebeurde. Alleen kan
hij nu ook databanken raad
plegen om een inzicht te krij
gen in de markt en als hij dat
wil, is het mogelijk door een
druk op de knop de spullen
thuis te laten bezorgen". Rest
wel de vraag, wat het elektro
nisch winkelen zal betekenen
voor de werkgelegenheid als
één en ander werkelijk een
grote vlucht zou nemen.
PAUL KOOPMAN
Moeizame start
AMSTERDAM Stad Rotter
dam en Elsevier lagen er giste
ren op de Amsterdamse effec
tenbeurs tamelijk vriendelijk
bij. Beide fondsen sloten drie
gulden hoger. De lokale uitge
vers volgden met een vooruit
gang, van 8 voor De Tele
graaf en wat kleinere winsten
voor de overige, onder wie
Wolters Samsom. De beurs
kwam gisterochtend wat moei
lijk op gang, maar in de loop
van de middag trokken de
meeste koersen aan, zodat uit
eindelijk toch een flink aantal
aandelen met winst werd ver
handeld. Bij de internationale
aandelen boekte Unilever, die
in de ochtend 2 kwijt was ge
raakt. ten slotte 1,70 winst.
Hoogovens, KLM en Philips
wisten bescheiden winstjes te
behalen, maar Akzo raakte op
134,40 vier dubbeltjes kwijt
en Kon. Olie zag zich dertig
cent ontglippen. Bij de banken
kwam ABN ƒ2 hoger uit,
maar Westland Utrecht moest
1,60 prijsgeven. Bij de verze
keraars lag ook Aegon redelijk
goed met een winst van 1,30.
Nat. Nederlanden en Amev
bleven onder de vorige koers.
T extielwinkeliers
in één organisatie
BUSSUM Drie bonden van
textielwinkeliers hebben giste
ren tijdens een jaarvergade
ring in Bussum hun samen
werking in federatief verband
omgezet in een vereniging,
Mitex. De fusiebesprekingen
tussen de christelijke bond
CTB, de algemene bond De-
motex en de ondernemersver
eniging NVT werden daarmee
afgesloten. De nieuwe Mitex-
-voorzitter, W. Kroon, zette
zich in zijn toespraak af tegen
een versoepeling van de wet
geving over sluitingstijden van
winkels en tegen vestiging van
detailhandel op industrieter-
MARKTEN
cEMARKT LEIDEN (18-11) - Prijzen:
a kw. dikbillen 9,25-13.50. stieren
2e kw.) 8.25-9.05
zen (resp. 1e en 2e
7.15-8.45 6.10-7.15. koeien
2e en 3e kw.) 6.20-7.15
5.70-6.20. worstkoeien
110-6.10 (voorgaande prijzen per kg
«slacht gewicht en ontvet), schapen
15 ITU D0-25O. per kg 5.50-7.25. lammeren
atimen) 230-290. per kg 9.75-11,00.
(ooien) 205-235. per kg
50-11,50 Aanvoer: slachtvee 1059.
•n 200. slachtschapen en lamme-
1517. Stemming (resp.
prijzen): slachtvee slecht -
en redelijk - gelijk, slacht-
ihapen en lammeren redelijk - ge-
GfiATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
Wc
f srl
Drijvend gevaarte
Het drijvende Chinese restaurant en tentoonstellingsschip
Ocean Paradise zorgde gisteren in de Rotterdamse haven
voor een spectaculair schouwspel toen het gevaarte werd
versleept naar zijn definitieve ligplaats aan de Parkkade, na
bij de Euromast. De Ocean Paradise, dat zeven miljoen gul
den heeft gekost, is een project van onder meer Rotterdams
zusterstad Sjanghai. Op het platform komen behalve restau
rants, onder meer ook een rolschaatsbaan, Chinese tuinen
en een dancing. In de torens zullen in China voorkomende
dieren tentoongesteld worden. Het schip, de eerste investe
ring van China in Nederland, wordt maandag officieel gepo-
pend door premier Lubbers.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister De
Koning van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid heeft werk
gevers en vakbeweging opge
roepen door te gaan met de
herverdeling van arbeid. De
ichap pleit voor
stimuleren van
bedrijfsovername
EN HAAG Het Land-
r louwschap heeft in een brief
I lan de Tweede Kamer gepleit
voor een aantal maatregelen
waarmee de bedrijfsovername
m de landbouw kan worden
gestimuleerd. Volgens het
schap onderkent de overheid
J «n V>ï1 hodriifcnvpr-
name, maar doet ze er te wei
nig aan. In het schrijven pleit
het schap er onder meer voor
dat bij de bedrijfsovername
tussen ouder en kind de ver
pachte waarde van het bedrijf
als maatstaf wordt genomen
voor de belasting. Tot op he
den geldt de vrije markt-
kwaarde als maatstaf, hetgeen
jonge agrariërs onnodig op
kosten jaagt. Het schap pleit
voorts voor behoud van de in
vesteringssubsidie WIR voor
verliesgevende bedrijven, om
dat juist jonge boeren die een
bedrijf overnemen, op deze
extra kapitaal kunnen
bewindsman zei gisteren in de
Tweede Kamer in een debat
over het werkgelegenheidsbe
leid dat hij blijft streven naar
een verdere arbeidstijdverkor
ting van vijf procent. Dit komt
neer op de invoering van een
36-urige werkweek in
1986/1987.
Ondanks kritiek van werkge
vers over knelpunten in de
personeelsvoorziening en on
danks de roep om loonsverho
gingen blijft, aldus minister De
Koning, arbeidstijdverkorting
een belangrijk instrument om
de werkloosheid te lijf te gaan.
De overheid zal de werkge
vers via de arbeidsbureaus
waar mogelijk helpen door de
introductie van herintreders
en werving van personeel.
De Koning waarschuwde dat
wanneer er geen verdere af
spraken worden gemaakt over
verkorting van de arbeidstijd,
dit zeer nadelige gevolgen zal
hebben voor de werkgelegen
heid .Want dit betekent
loonsverhogingen die de ex
portpositie en het prille herstel
van de economie zullen aan
tasten. Juist de loonmatiging
heeft de economie weer uit het
dal gekregen".
Het debat over de zorgelijke
werkgelegenheidssituatie in
ons land met nog steeds zo'n
740.000 werklozen, werd ge
kenmerkt door matheid. De
regeringsfracties steunen in
grote lijnen het kabinetsbeleid.
De oppositie is, zoals verwacht,
fel tegen. De 600 miljoen gul
den die het kabinet heeft uit
getrokken voor het werkgele
genheidsbeleid zal voor het
overgrote deel worden aange
wend voor scholing van (lang
durig) werklozen. Daarvoor
moeten andere maatregelen,
meer gericht op banen in de
overheids- en gesubsidieerde
sector, wijken. Deze plannen
zullen volgens de PvdA ertoe
leiden dat de zwakkeren in de
samenleving niet meer aan de
slag zullen komen
(ADVERTENTIE)
NU IS HET MOMENT OM UW SCHILDERWERK BINNEN TE
LATEN OPKNAPPEN DOOR EEN VAKMANSCHILDER. DlE MAAKT
ER EEN MEESTERWERK VAN.
EN NAAST'Z N VAKMANSCHAP BRENGT HIJ WINTERPRE-
MIE VOORDEEL MEE VOOR PARTICULIEREN 50 GULDEN PER
MAN PER DAG. VOOR NIET-PARTICULIEREN 35 GUL- -
DEN PER MAN PER DAG
VRAAG DE WINTERSCHILDER NAAR DE PREMIE-
VOORWAARDEN. tJN
hoofdfondsen
beurtiB-11
AEGON 110.00
overige aandelen
Batenburg
Beek. Van
BeKndo™
Caivè-Deltlc
Calvèprelc
Ceteco
Cindu-Key
surs15-11 beurs18-11
245,50 244.00
9.20 9.35
370.00 380.00e
785,00 790,00
168.50 169,50
232.50 230.00
44,50 42.00
470.00 473,00
16,50 17.20
211.00 211,00
229.00 227,00
229.00 227.00
180.00 184.00
179,00 183.00
104,80 103.00
1395.00 1350.00
490.00 490.00
2730.00 2740,00
184.00 186.00
187.50 186,50
116.50 116.00
231,00 231.00
60.80 59.80
23.50 2370
54,40 54.10
Sarakreek
Schuitema
Schuppen
Schuit ersv.
Smit Intern.
Sporth.Centrumc.
8450.00 8300,00
452.00 454.00
28^50 28.50
410.00 411.00
2055,00 2055.00
2045,00 2045,00
219.50 219.00
57.80 57.50
40.10 39.20
26530 27530
beleggingsfondsen
Ing.Bur.Kondor
Kempen Beg.
KBB(pref)
Kon Ned. Pap.
Koppelpoort Hold.
wledicopharma
270!00
105.00
11,00
27030 R
103,50 Sc
815'.00 T
tthojogyF.
EnimOB-cert
vl. En imW Leert
10050 00
3050,00 Vance,Sanders
87,20
Mynbouwk.W.
112.00
112$) Wereld have NV
16830
obligaties
beurs 15°11
eurs18-ll
beurs 1501 beu
s,iton
118.30
110.40
11040
50 NL 7088^2
10230
12 00NL81-88
llïoo
10000
50NL84-00 2
1L50NL8L91
110.30
114.20
110.30
114.20
116.30
50NL85-95
20NL 72-97
10270
0110
121.50
115.80
107,20
116.40
121.50
115.80
107,20
10 50NL80-00
11 li 10
loliio
IonlSom
19920
10 50 NL 82-89
10 25NL80-90
12130
121.80
25NL 67-92
9820
9020
1000NL 80-90
12Z90
SS
75 NL65-90-2
Isilo
loOON^lêj
112^40
104 70
106]30
»NL»JB
112.30
104.80
102.30
108,00
112,30
104,90
95.20
95.50
9520
9 OONL6^93
103 50
106,00
109,50
donlIhk2
9830
90M
875NL 79-89
Kgo
10*90
104,90
75 NL 53-93
.50NLSt47-87
9730
8.75NL84-94
100^40
109,40
100,40
25NLB48-98
ss
103^20
107.40
10320
103,60
25NL54-94
.25NL55-95
8 50NL84-94-2
107.40
10830
108$)
8 50NL84-91-3
105.75
10590
825NL77-92
103.50
103.60
103,60
103,50
103,60
103,60
buitenlands geld
825NL 84-94
104^40
106,60
104,40
106,60
merikaanse d
liars 089
*Joï
s'#0NL70-85-3
8.00 NL 76-91
106.70
106 90 Engelse pond 4,05
100.00 Belgische fr. (100) 5,40
100,60 Duitse mark (100) 110,50
miso
&00NL77-87
8.00NL78-88
102 90
loiiio
10030
102,80
art. escudo (100) VSO
1$i2
8.00NL83-93
8 00NL85-95
105.10
100,' 90
105,30
105.55
100.90
vits. frank
(100) 35,75
(100) 135,00
(100) 35.75
13875
775NL73-98
7.75NL77-97
7.75NL77-92
100,70
102,60
100,70
102,60
103.10
oorse kroon
ostenr. sch.
(100) 35.75
(100) 15.80
3225
7.75NL82-93
7.75NL85-00
7.50NL69-94
10* 10
103.80
101,50
104.10 Spaanse peset
104.10 Gr. drachme
101,70 Finse mark
(100) 1,74
(100) 1.35
(100) 50.25
235
53.25
7 50NL71-96
7.50NL72-97
101,00
101,20
101,00
101,20 1
.ÏTpoDndar
(100) 0.50
3.34
3$
beurs van New York
boelncj co
Chrysler
hewlett-pack. 32 7/8
Omzet 105.674.700 verdeeld
inlands
jnited technolog
