Kremlin wapent zich tegen
eleurstelling in Genève
üeid&iQowuvnt
tm
een sprake van Nederlandse schuld ten aanzien van Moluks BMS-ideaal
enève heeft voor elke top andere tafel
Uit rapporten blijkt: Politie op
Antillen schiet ernstig tekort
Bevoegdheid Koning
weer voorwerp van
welles-nietes-spel
Van Mierlo dé lijsttrekker voor leden D66
'agin;
NfNENLAND
DONDERDAG 14 NOVEMBER 1985 PAGINA 5
mm'6
J1
'LANO
7 DE Bi
N HAAG Sinds de uitroeping
de Republiek der Zuid-Moluk-
(RMS) op 25 april 1950 heeft tot
ieden geen enkel kabinet offi-
steun gegeven aan de Zuidmo-
onafhankelijkheidsstrijd. Ook
immer beloofd deze steun ooit te
en geven. Daarom is er wat dat
•eft geen sprake van dat Neder-
nog altijd een schuld jegens de
molukkers heeft in te lossen,
komstige onthullingen waaruit
het tegendeel zou blijken, moeten
uitgesloten worden geacht, gezien
de enorme hoeveelheid gegevens
die op dit moment over de RMS-
kwestie beschikbaar is.
■Tot deze conclusie komen de historici
Doeko Bosscher en Berteke Waaldijk van
de Rijksuniversiteit te Groningen in hun
vandaag verschenen boek „Ambon, eer en
schuld". De schuldvraag inzake de Moluk
se kwestie staat in het boek overigens niet
centraal. Het geschiedkundig onderzoek
van het schrijversduo richtte zich vooral
op de ideeën die in de jaren vijftig en zes
tig in Nederland leefden ten aanzien van
de RMS: de opvattingen van de achter
eenvolgende kabinetten, van de politieke
partijen (met name ARP en PvdA) en van
de bevolking als geheel. Wat die laatste
categorie betreft is veel aandacht besteed
aan het werk van de stichting „Door de
eeuwen trouw" dié zich al sinds 1950 inzet
voor het Molukse vrijheidsideaal, aanvan
kelijk zeer fanatiek maar nu nauwelijks
meer opvallend.
Het boek „Ambon, eer en schuld" werd
vandaag tijdens een persconferentie in
Den Haag aangeboden aan ir. Manusama,
de Zuidmolukse „president in balling
schap", dr. J. van Baal, voormalig kamer
lid voor de ARP, J.H. Scheps, ex PvdA-
kamerlid en één van de zeer weinigen in
zijn partij die de RMS-gedachte steunde,
en W.C. de Vries van de stichting „Door
de eeuwen trouw".
De schrijvers hebben van hun boek een
uiterst gedegen geschiedkundig werk ge
maakt waarin alle pro's en contra's tot in
detail worden vermeld. Daaruit blijkt on
der meer duidelijk hoezeer de stichting
„Door de eeuwen trouw" ertoe heeft bij
gedragen dat de Zuidmolukkers hier te
lande zeer lang de (ongerechtvaardigde)
hoop op verwezenlijking van het RMS-
ideaal bleven koesteren. Hoewel het boek
zich niet als een roman laat lezen daar
voor is het te wetenschappelijk getint
wordt wel indringend beschreven hoezeer
de genoemde stichting zich over het lot
van de Zuidmolukkers heeft ontfermd.
Zo wordt onder meer het zogeheten plan-
Ford aan de vergetelheid ontrukt. Vol
gens dit plan wilde de stichting in 1951
een vliegtuig met zendapparatuur, voed
sel, medicamenten en wapens naar het
eiland Ceram sturen. De operatie zou
worden uitgevoerd onder leiding van on
der anderen kapitein Westerling, bekend
en berucht vanwege de politionele acties
in Indonesië. In België werd een tussen
persoon gevonden, een zekere Sweerts,
die de stichting behulpzaam was bij het
aankopen van een vliegtuigje en bij de
verdere voorbereiding van de actie. Het
hele plan viel in duigen doordat Sweerts
in België werd gearresteerd; hij bleek een
bij verstek ter dood veroordeelde SS'er te
zijn.
DICK VAN RIETSCHOTEN
SKOU Vijf dagen
lor het begin van zijn
)-ontmoeting met pre-
lent Reagan heeft de
sische partijleider
fcrbatsjov gisteren op-
fuw uitgehaald naar
Amerikaanse SDI-
ogramma.
j deed zijn aanval tijdens
j bijeenkomst in het
jjemlin, bij de aanbieding
een petitie waarin wordt
reroepen tot een vredes-
(dloop. Ook president
jagan zal de petitie aange-
Ben krijgen.
Vrbatsjov ontving de petitie
i handen van onder ande
de Nederlanders Theo
liippenberg en Suzanne
fcbrielle, die namens het on*
Bgs gehouden wereldvre-
scongres voor Nobelprijs-
innaars naar Moskou wa-
gereisd. In de petitie
brden Reagan en Gorbats-
r opgeroepen Genève niet
verlaten totdat er overeen-
bmming is bereikt over een
increet plan voor alomvat-
hde ontwapening.
UiCalles blijkt dat de milita
risering van de ruimte voor
het Kremlin „het" agenda
punt blijft in Genève. De
ruimte is voor de Russen,
sinds ze een generatie gele
den de eerste Spoetnik en de
eerste man in een baan om
de aarde brachten, het sym
bool van inventiviteit en
prestatie. Ze bekijken de
„kosmos" met een combinatie
van inspiratie en nationale
trots, die de rede overstijgt.
De Amerikaanse SDI-plan-
nen vormen in Russische
ogen een bedreiging voor die
ruimte en daarmee voor de
Sovjet-Unie. Het SDI-plan is
volgens het Kremlin ook een
schending van het ABM-ver-
drag, waarin het aantal af
weersystemen tegen ballisti
sche projectielen is vastge
legd. Een land dat meer en
modernere van dergelijke sy
stemen bezit, zou kunnen
menen (gedeeltelijk) on
kwetsbaar te zijn. en dus
meer risico's kunnen nemen,
wat de kans op een nucleair
conflict vergroot.
In zijn rede verklaarde Gor-
batsjov dat Russische tegen-
De Nederlandse Suzanne Gabrielle, links, overhandigt partij
leider Gorbatsjov de vredespetitie.
maatregelen niet uit zullen
blijven als de Verenigde Sta
ten hun SDI-programma zou
den realiseren Volgens
waarnemers in Moskou heeft
de militaire Sovjettop plan
nen klaarliggen voor een
grootschalige en uiterst kost
bare militaire herbewape
ning, als er met de VS geen
zaken gedaan kunnen wor
den.
Onlangs werden in Moskou
de economische richtlijnen
tot aan het jaar 2.000 gepubli
ceerd. Een nauwkeurige ana
lyse van de plannen sugge
reert dat de strijdkrachten
veel van hun eisen verwe
zenlijkt zullen zien. Zoals het
plan zegt: „In verband met
de verslechtering van de in
ternationale situatie, heeft de
Sovjet-Unie zich extra moe
ten inspannen om haar de
fensie op het juiste niveau te
houden, zodat onze bevolking
verzekerd kan zijn van een
leven in vrede".
Het economische plan belooft
„een aanzienlijke uitbreiding
van investeringen in de ont
wikkeling van machinefa
brieken én een verbetering
in de produktie van de ge
reedschapsmachines en de
metaalbewerking industrie".
Met in het achterhoofd de ei
sen van de vier militaire sec
toren en gezien het feit dat
„zware industrie" en „strate
gische industrie" sinds Stalin
vrijwel synoniem zijn, lijkt
de conclusie onvermijdelijk.
De Sovjet-Unie is niet van
plan de VS een voorsprong
in de wapenwedloop te ge
ven. Wanneer Genève niets
positiefs oplevert, zal er in de
Sovjet-Unie een militair bak
beest in beweging worden
gezet, dat niet makkelijk
meer tot stilstand gebracht
zal kunnen worden.
EN HAAG - Genève. de
itserse stad tussen Alpen
Jura. weet volgende week
ogen van de wereld op
gericht. Met de topont-
ting tussen Reagan-Gor-
sjov onderstreept Genève
naam als diplomatieke
ferentiestad. De stad
'ft wereldfaam opgebouwd
een veilige en discrete
lats om internationale con-
icten op te lossen,
enève huisvest waarschijn -
jk meer diplomaten per
oofd van de bevolking dan
uge ander stad ter wereld,
nge veer 35 procent van de
)tale stadsbevolking van
50.000 vervult een of andere
iplomatieke missie, onder
andere bij de vele internatio
nale organisaties die als
standplaats Genève hebben
gekozen. Daarnaast worden
er jaarlijks zo n 30.000 confe
renties gehouden, waarbij
overigens niet altijd zulke
zwaarwichtige zaken op de
agenda staan als ontwape
ning in Oost en West. Ook de
toekomst van de Australische
wombat werd in Genève be
sproken.
De stad biedt als geen andere
alle faciliteiten en comfort
die een con ferentiestad van
allure nodig heeft, zoals luxe
hotels met in totaal 12.000
kamers, uitgebreide commu
nicatielijnen en geroutineer
de meertalige tolken. Een
Amerikaanse diplomaat om
schreef de voordelen van de
stad als volgt: ..Genève is een
ideale stad om te onderhan
delen. Het heeft vierkante en
langwerpige zalen, en zalen
met hoge plafonds. Je vindt
er langwerpige tafels, ronde
tafels, tafels in de vorm van
een hoefijzer. Er zijn restau
rants. exclusieve winkels,
fantastische bergen en een
Voor alle aanwezige gemak
ken moeten de conferentie
gangers wel fors betalen.
Prijzen van 300 gulden voor
een hotelkamer zijn heel ge
woon. Vooral in de nieuwe
hotels, in feite conferen
tie-oorden op zichzelf, kun
nen de tarieven flink oplo
pen: voor een overnachting
in de koninklijke suite van
het Intercontinental Hotel
moet ruim 4.300 gulden wor
den neergeteld. Toch zijn alle
hotelkamers voor de tijd van
de topconferentie al weken
volgeboekt.
Reagan en zijn vrouw Nancy
zullen hun intrek nemen in
de villa Saussure. een kas
teeltje aan het Meer van Ge
nève. even buiten de stad,
waar in het verleden ook
president Eisenhower ver
bleef. Gorbatsjov en zijn
vrouw Raisa hebben gekozen
voor de zogeheten roze villa,
een inmiddels helblauw ge
schilderd patriciërshuis op
het terrein van de Sovjetmis
sie.
Het stadsbestuur van Genève
ziet de topconferentie vol
vertrouwen tegemoet: een
betere reclame voor de stad
is moeilijk denkbaar. Daar
zullen trouwens ook de 3.000
aanwezige journalisten aan
bijdragen. Omdat de belang
rijkste gebeurtenissen van de
top slechts gevolgd mogen
worden door een ..pool" van
journalisten één derde
Amerikanen, één derde Sov
jets en één derde rest van de
wereld zijn de autoriteiten
ervan overtuigd dat de media
tijd te over zullen hebben om
ook de stad Genève aan de
wereld te presenteren.
Koning
DEN HAAG Politieke besluiten over
een belastingaanslag van een individuele
burger zijn een gevaar voor de rechts
staat en de democratie. Ze kunnen lei
den tot corruptie onder politici en amb
tenaren, het beroep van de politicus
komt er door op de tocht te staan en
loopt het gevaar bij de bevolking in dis-
crediet te raken.
Zie hier het vernietigend oordeel dat twee des
kundigen hebben geveld over het optreden van
staatssecretairs Koning (Financiën) die enkele
jaren geleden eigenhandig ingreep in onder
meer de belastingaangifte van ex-Tros-journa-
list, de huidige Avro-tv-directeur Wibo van der
Linde.
Het afgelopen voorjaar kwam deze zaak in de
publiciteit. De belastinginspecteurs voelden
zich in hun bevoegdheden aangetast door het
optreden van de staatssecretaris. De Kamer on
derschreef echter diens opvatting dat de be
windsman van financiën de politiek verant
woordelijke over belastingaanslagen is en dat
deze dus gerechtigd is tot ingrijpen. De belas
tinginspecteurs dropen af. Zij vroegen echter
twee deskundigen een advies over deze zaak op
te stellen: prof.mr. P. de Haan, hoogleraar in
Delft en dr. H. de Ru, wetenschappelijk hoofd
medewerker aan de Amsterdamse VU. Zij pre
senteerden hun oordeel over de affaire gisteren
aan de pers en aan de staatssecretaris zelf.
De integriteit van staatssecretaris Koning als
persoon staat geen moment ter diskussie. Zo-
yeel temeer echter zijn formele bevoegdheden.
Kortweg komen de geleerden tot de vaststelling
dat de geclaimde bevoegdheid tot ingrijpen in
individuele aanslagen niet bestaat en dat zij,
zou zij wel bestaan, in strijd zou zijn met vrij
wel alles wat in een rechtsstaat elementair is.
De bewindsman zelf deed gisteren publicitair
ook zelf een duit in het zakje. Hij heeft op zijn
beurt de Groningse hoogleraar bestuursrecht
Scheltema om advies gevraagd over zijn be
voegdheden en deze komt tot de conclusie dat
de staatssecretaris wel degelijk een wettelijk
been heeft om op te staan. De bewindsman mag
volgens Scheltema wel aanwijzingen aan de be
lastinginspecteurs geven, niet alleen in algeme
ne zin, maar ook in bepaalde individuele geval
len. Staatssecretaris Koning zond dit advies gis
teren naar de Kamer en liet het op grote schaal
door onder de pers verspreiden voorzien van
een herhaling van zijn standpunt dat zijn be
voegdheid tot ingrijpen „evident" is.
Gelijke stand
Daarmee is de stand in het welles-nietes-spel
dus weer gelijk, hetgeen de staatssecretaris een
uitstekende uitgangspositie verschaft voor het
kamerdebat dat hij omtrent zijn formele be
voegdheden nog tegoed heeft. Toch moet in het
licht van de ernstige verdeeldheid over deze
zaak de vraag gesteld worden of de (vermeen
de) bevoegdheden van de bewindsman van fi
nanciën niet aan een serieuze bezinning toe
zijn. Als twee geleerden van naam tal van an
dere deskundigen aanroepen plus een hele
wetshistorie om aan te tonen dat een staatsse
cretaris niet het recht heeft in te grijpen in in
dividuele belastingaanslagen, dan lijkt dat op
zichzelf al genoeg reden voor zo'n herbezin
ning. Maar nog los van de vraag of hij die be
voegdheid heeft, dragen zij voldoende motieven
aan om de bewindsman in elk geval in de toe-
kómst deze bevoegdheden niet meer te laten
hebben.
In zijn advies wijst prof. De Haan erop dat de
belastingplichtige de weg van een bezwaar
schrift en vervolgens een beroep bij Hof en
Hoge Raad openstaat om zijn recht te halen. De
weg die naast Wibo van der Linde zo'n 30.000
andere Nederlanders hebben bewandeld door
direct de staatssecretaris te benaderen om een
belastingaanslag veranderd te krijgen noemt
De Haan „een sluipweg", die zich met de
rechtsgelijkheid en individuele rechtsbescher
ming niet laat verdragen. Het hele systeem
wordt uitgehold als er naast de officiële weg
nog eens een officieuze weg bestaat, meent de
hoogleraar. En als die tweede weg blijft bestaan
mag iedereen daarvan gebruik maken en kan
het ambtenarencorps op Financiën wel ver
veelvoudigd worden om die toestroom te ver
werken.
In tegenstelling tot prof. Scheltema, die door
staatssecretaris Koning als getuige wordt aan
geroepen, meent De Haan dat de bewindsman
thans al geen bevoegdheid tot ingrijpen heeft.
Scheltema vindt van wel, maar komt in een
deel van het advies, waar Koning niet de boer
mee is opgegaan, ook tot de conclusie dat de
staatssecretaris in de toekomst niet meer zou
mogen ingrijpen. Als hij het niet met de belas
tinginspecteur eens is dan moet hij dat maar
duidelijk maken door algemene beleidslijnen te
wijzigen. Zich bemoeien met individuele aan
slagen zou er dan niet meer bij zijn. Bij het na
der regelen hiervan zou volgens Scheltema
moeten worden overwogen de belastingdienst
tot een zelfstandig bestuursorgaan te maken.
Het hoeft geen betoog dat de staatssecretaris
hier niets voor voelt. In een brief aan de Twee
de Kamer zegt Koning alleen het eerste deel
van Scheltema's advies, waarin hij gelijk krijgt
te onderschrijven. Koning wil alles bij het oude
laten. Alleen algemene aanwijzingen geven
vindt hij niet voldoende, omdat in het fiscale
recht veel gevallen niet gelijk zijn. Het is echter
de vraag of de Kamer dat met hem eens zal
zijn. Koning mag dan voor het verleden steun
hebben van sommige „geleerden", voor de toe
komst zijn ze het er allemaal over eens dat via
de achterdeurtjes van het ministerie van finan
ciën geen zaken meer mogen worden gedaan.
ARJEN BROEKHUIZEN
JSKE EN WISKE DE MOOIE MILLIREM
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp.
Vossen met
verf bespoten
WEURT Actievoerders van
het Dierenbevrijdingsfront
hebben begin deze week bijna
tweehonderd vossen van een
pelsdierenfokkerij in het Gel
derse Weurt (bij Nijmegen)
met rode en blauwe verf be
spoten. De schade bedraagt
ruim 20.000 gulden. De eige
naar van de vossen deed pas
gisteren aangifte. Het Dieren
bevrijdingsfront heeft inmid
dels een verklaring uitgege
ven, waarin de verantwoorde
lijkheid voor de actie in Weurt
werd opgeëist. De actie was
volgens het Dierenbevrijdings
front een protest tegen het
fokken van vossen ten behoe
ve van de bonthandel en tegen
de manier, waarop de Weurtse
fokker met zijn dieren omgaat.
De actie is naar mening van
de actievoerders geslaagd. „We
hebben de fokker getroffen in
zijn portemonnee".
DEN HAAG De politie
op de Nederlandse Antil
len functioneert zo slecht
dat de rechtsorde op de
eilanden in ernstig gevaar
verkeert. Dit geldt vooral
voor Curasao en Aruba en
in minder mate voor Sint
Maarten en Bonaire. De
leiding van het korps
schiet ernstig tekort, het
ontbreekt vaak aan disci
pline bij de agenten en
hun meerderen, een „de
sastreus" aantal misdaden
blijft onopgelost en de
controle op in- en uitvoer
en gebruik van drugs
faalt.
Dit blijkt uit de vertrouwelijke
rapporten van twee verschil
lende onafhankelijke commis
sies, die eerst in 1981 en daar
na nog eens in 1984 de situatie
bij het Korps Politie Neder
landse Antillen (KPNA) onder
de loep hebben genomen.
„Het algemene disfunctione
ren" van het Antilliaanse poli
tiekorps is volgens de rappor
ten grotendeels de wijten aan
een tekort aan voldoende des
kundig personeel. Aantrekken
van ervaren Nederlandse
agenten wordt als een oplos
sing gezien voor de korte ter
mijn, op langere termijn is een
projectmatige verbetering van
het niveau van het eigen
korps gewenst, aldus de com
missies.
Juist deze maand zijn in Ne
derlandse vakbladen voor de
politie wervingsadvertenties
verschenen voor de politie op
Aruba. Dit is nodig omdat het
aantrekken van Nederlandse
politiemensen tot nu toe is
mislukt, en ook de andere
voorgestelde verbeteringen op
zich laten wachten. In totaal
zijn destijds een kleine twintig
Nederlanders aangetrokken,
die echter door tegenwerking
vanuit het Antilliaanse korps
inmiddels allemaal weer naar
Nederland zijn teruggekeerd.
De politiebonden ACP en NPB
waarschuwen Nederlandse
agenten dan ook voorzichtig te
zijn bij het aanmelden.
Kapitaal
Bij het Londense
veilinghuis Spink
Son is deze bij
zondere penny
uit 1933 verkocht
voor het aardige
sommetje van
15.000 pond,
omgerekend ruim
60.000 gulden.
De munt (met de
beeltenis van ko
ning George V, is
zo bijzonder, om
dat er maar ze
ven van zijn ge
slagen.
DEN HAAG De leden van D66 hebben Maarten Engwirda staat op de derde merlid Nuis, 10. mw. Van der Loo (voor
Hans van Mierlo zonder concurrentie eer- plaats. De volgorde is verder: 4. de Am- zitster D'66-Vrouwen) 11 mw Versnel
ste geplaatst op de verkiezingslijst voor sterdamse wethouder G. Wolffensperger, (voorzitster D'66-geme'enteraadsfractie in
volgend jaar mei. In een interne stem- 5. het Tweede-Kamerlid Nypels, 6. de Utrecht), 12. het partijlid De Graal. Het
ming kreeg Van Mierlo veruit de voor- oud-D'66-Europarlementarier IJsma, 7. congres moet in januari nog formeel de
keur boven het Tweede-Kamerlid Louise het Tweede-Kamerlid Tommei, 8. partij- lijsttrekker voor de verkiezingen aanwii
Groenman. De huidige fractievoorzitter voorzitter Kohnstamm, 9. het Eerste-Ka- zen. 1
