OPA.WAT HEBT U HIER UIT DE KRANT GEKNIPT? DAT ZIE JE WEL ALS JE ÏARIG BENT. TONGEN. „Al moet ik mijn hele leven wachten, ik ga terug naar Chili VERMAKELIJKE JEAN BRODIE Toneelstuk Fassbinder definitief geschrapt Stedelijk Museum geeft overzicht Amsterdamse kunst Michaela Paetsch staat voor niets St.Maartenscollege met stijlvolle lustrumvoorstelling bioscopen S3 dagpuzzel KUNST CcidoeSou/ui/nt DINSDAG 12NOVEMBER 1985PAGINAI pQ] Prijs voor korte filiia George Schouten WEST-BERLIJN De Neder landse regisseur George Schouten heeft op het tweede Europese fes tival voor korte films in West- -Berlijn een prijs gekregen. Hij ontving de „aanmoedigingsprijs in goud" in de categorie van films met een speelduur van meer dan 15 minuten voor ziin produkt „Portrait and profiles'De eerste prijs in de categorie kortere films ging naar de Tsjechoslowaak Ivan Popovic voor zijn „Boli tu ufoni" Een eervolle vermelding gaf de jury v£in het festival, dat van 8 tot 10 november in West-Berlijn ge houden is, aan zeven inzendingen, waaronder één uit Nederland. NA HEFTIGE DISCUSSIE OVER ANTI-SEMITISCH KARAKTER (Van onze correspondent Gerard Kessels) FRANKFURT De directie van de schouwburg van Frankfurt heeft definitief afgezien van de op voering van Rainer Werner Fassbinders' toneelstuk „Het Afval, de stad en de dood". Het stuk heeft een storm van protest doen opsteken vanwege de anti semitische tendenzen die er in voorkomen. Op 31 oktober verhinderden joodse demonstranten de pre mière door het podium te bezetten. Een opvoering op 4 november werd afgelast na aanhoudende pro testen. Waarschijnlijk in de hoop dat de emoties intussen wel tot bedaren zouden zijn gekomen, wilde de di rectie vanavond een nieuwe poging wagen „Het Af val, de stad en de dood" op de planken te brengen. Maar de opwinding rond het stuk is afgelopen twee weken alleen maar toegenomen. Over weinig on derwerpen is de laatste jaren zo heftig gediscus sieerd in de bondsrepubliek als over Fassbinders' to neelstuk. Directeur Ruhle van de schouwburg zei dat hij het stuk definitief geschrapt had omdat voor- en tegen standers zich zo in hun standpunt hebben vastgebe ten dat ze niet meer met de nodige onbevangenheid naar het stuk kunnen kijken. Volgens Rtlhle was de discussie over het wel of niet opvoeren van het to neelstuk in een irrationele fase beland. De discussie had volgens hem duidelijk aangetoond dat er nog sprake is van veel problemen tussen Duitsers en jo den. Het toneel is echter niet de plaats voor dergelij ke argumenten, aldus Rühle. Hij meende dat de ac teurs en het theater niet kunnen worden beschul digd van anti-semitisme. Het toneelstuk van de in 1982 overleden Fassbinder is één maal voor journalisten en critici opgevoerd tijdens een besloten voorstelling. Die oordeelden dat het stuk niet anti-semitisch was. De protesten ble ven echter aanhouden. Fassbinder had in zijn testament bepaald dat „Het Afval, de stad en de dood" in Frankfurt in première moest gaan. Pas daarna mocht het in andere steden worden opgevoerd. Het was de negende keer dat in Frankfurt gepoogd werd tot een opvoering te ko- Jerry Lee Lewis in ziekenhuis MEMPHIS Het Amerikaan se rock and roll-idool Jerry Lee Lewis is in een ziekenhuis in Memphis opgenomen, waar hij vandaag geopereerd zal worden. Naar verluidt lijdt hij aan een maagzweer. De 50-ja- rige Lewis is de afgelopen ja ren verscheidene malen opge nomen geweest in verband met maagklachten. In 1981 was hij volgens zijn familie bij na overleden als gevolg van een scheurtje in zijn maag wand. Een ziekenhuiswoord voerder in Memphis verklaar de dat Lewis' toestand bevre digend was. SCHRIJFSTER ISABEL ALLENDE VERLANGT TERUG NAAR VADERLAND: AMSTERDAM „In mijn boek zijn enkele bladzijden ge wijd aan de begrafenis van Pa- blo Neruda. Toen Neruda werd begraven was ik in Chili. Hij was een vriend van mijn familie. Na de begrafenis schreef ik een brief aan mijn moeder, waarin ik al mijn ge voelens verwoordde. Jaren la ter. toen ik „Het huis met de geesten" schreef, gaf mijn moeder me die brief terug. En daar vond ik alle gevoelens en emoties terug, het verdriet en de woede van dat moment. Natuurlijk herinner ik me de feiten heel goed, de rode bloe men, het grijze weer. Maar het gevoel, de emotie heb ik in mijn brief gelegd op het mo ment dat ik hem schreef. In tien jaar verlies je dat In mijn boek heb ik de brief gewoon overgeschreven en de perso nen van Alba en senator True- ba erin geplaats en dat was het. Ik hoefde er verder niets meer aan te doen." In een hotel aan een Amster damse gracht vertelt Isabel Al- lende, een nicht van de tijdens de militaire staatsgreep in Chi li overleden president Salva dor Allende, over haar ont wikkeling als romanschrijf ster, de literatuur in Latijns-A- merika en de invloed van dic tatuur en repressie op de crea tiviteit van een kunstenaar. Allende (43) is in Nederland ter gelegenheid van de ver schijning van haar eerste ro man in Nederlandse vertaling „Het huis met de geesten", dat zij de afgelopen week op ver schillende plaatsen in het land signeerde. Zoals voor de meeste schrij vers in Chili had de staats greep ook voor Isabel Allende tot gevolg dat zij naar het bui tenland vertrok. Sinds begin 1975 leeft zij met haar gezin in Venezuela. Na jaren in de journalistiek gewerkt te heb ben ging zij over tot het schrij- Alleen fictie Isabel Allende benadrukt en kele malen tijdens het gesprek dat zij geen politieke schrijf ster is en nooit een „politieke activiste" is geweest „Mijn naam Allende is zeer politiek. Mensen denken en verwach ten een politiek boek te lezen. Zij kunnen daarin teleurge steld zijn als zij merken dat het een roman is. Ik schrijf al leen fictie. Mijn boeken gaan over de dingen die mij interes seren, over de werkelijkheid, familieleven, liefde". Daarnaast zijn de politieke en sociale aspecten van Chili ui teraard wél aanwezig in Al- lèndes werk. Liefde en geweld vormen twee centrale thema's. Twee obsessies als het ware. Dat komt duidelijk naar voren in haar tweede roman „De amore y de sombre", die mo menteel bij de Nederlandse uitgever ligt voor vertaling. Graf „Ik wilde een liefdesverhaal schrijven, maar de twee gelief den raken verwikkeld in een afschuwelijke moord. Zij ont dekken een graf met vijftien lijken, van mpnsen die na een militaire coup werden ver moord. De naam van het land wordt in het boek niet ver meld. maar het gebeurde in werkelijkheid in Chili". Isabel Allende gebruikt veel feiten in haar romans. „Misschien is dat omdat ik journalist was. Ik sta altijd in contact met de reali teit." Voor „Het huis met de gees ten" maakte zij een groot aan tal interviews met mensen die net martelingen hadden mee gemaakt in de gevangenis. „Zij hadden geen tijd gehad om deze verschrikkelijke i gen op een rijtje te zetten. Ik heb ze onmiddellijk na vrijla ting gesproken. Het is allemaal verse informatie". Alle details, zelfs de kleinste, over gevan genissen, marteling, het eten dat ze in de gevangenis krij gen, zijn gebaseerd op feiten. Er is niets verzonnen. Natuur lijk is er fictie in de personages in de roman. Alba betaat niet, maar tegelijkertijd is haar le ven gebaseerd op de ervarin gen van bestaande mensen". „Ik schrijf omdat ik ervan hou verhalen te schrijven. Iedere schrijver wil communiceren. Als journalist heb ik geleerd dat woorden een middel zijn gen betekenis in onderling verband. Hetzelfde geldt voor boeken. Iets wordt pas boek op het moment dat ie mand het openslaat en gaat le zen. Dan kan hij geroerd wor den. Wanneer het boosheid, vreugde of droefheid oproept, dan is het een boek. Ik wil mijn lezer altijd op een of an dere raken. Andere dingen „Er zijn 1 wel schrijvers die trachten de politieke situatie te negeren en over andere din gen te schrijven, maar dat is vrijwel onmogelijk. Wat in La- ving^e geven van de ontwik- tijns-Amerika gebeurt is zo ge- keling van een land. „En ik welddadig en zo belangrijk dat ben ambitieus genoeg te pre- tenderen dat daarmee ook de daar niet omheen kunt", zegt Isabel Allende. „Het huis met de geesten" is een familiekroniek. De auteur koos deze stijlvorm om daar mee tegelijkertijd een beschrij den heel Het gaat leven in Latijns-Amerika". Op de vraag of zij verwacht it, met haar dochter Paula: „Ik ga ooit nog eens naar haar land te kunnen terugkeren, antwoordt Isabel Allende zelfverzekerd: „Ik ben ervan overtuigd dat we teruggaan naar onze histo rische, traditionele democratie. Al moet ik mijn hele leven wachten, ik ga terug. Ik ben jonger dan Pinochet." iet boek Muriel Spark. Regie: Martin McGee. The Anglo-American Thea tre Group met Jean Fitzpatrick, Joan Hiughea, Lorna Wright, Helen Bannatjme, Susan Hunt, Mary-Rose Parfciniion ea. Toneelzaal, Neder lands Congresgebouw, Oen Haag. Gisteravond. Nog tot en met woens dag- Met „The Prime Of Miss Bro- die" brengt de Anglo-Ameri can Theatre Group op verma kelijke wijze een toneelstuk waarin een waarschuwende vinger wordt opgestoken. Het spel dat begin jaren zeventig successen boekte in de Lon- dense theaterwijk West End, snijdt, zij het op licht verteer bare wijze, het probleem aan dat kan ontstaan wanneer een lerares te veel invloed heeft op haar leerlingen. Deze onder wijzeres is miss Brodie, ge speeld door Jean Fitzpatrick, die in de bloei van haar leven is en vol idealen, maar ook vol frustraties zit. Het verhaal is een terugblik en speelt in de jaren dertig met zijn crisis, fas cisme in Italië en burgeroorlog in Spanje. Jean Fitzpatrick geeft op kleurrijke wijze de figuur van Brodie gestalte, maar helemaal overtuigen doet ze niet. De lappen tekst lijken haar tijdens de eerste voorstelling nog een beetje in de weg te zitten, waardoor het publiek in het ongewisse blijft over wie miss Brodie nu precies is, en dat ligt niet aan het verhaal. Daarbij bedient Jean zich op de mo menten dat ze eens flink zou moeten uithalen van een (on terecht) ingehouden kwaad heid en mist ze vooral aan het einde van de voorstelling de benodigde dramatiek. Tenslot te stort op dat moment haar hele wereld in elkaar. Ze is door haar lievelingsleerling Sandy verraden en moet hier door wat ze het meest lief heeft, het voor de klas staan, opgeven. Heel overtuigend, maar mis schien was die rol het viertal op het lijf geschreven het zijn tenslotte zelf nog leerlin gen zijn de acteerprestaties van Joan Hughes als Sandy, Lorna Wright als Jenny, He len Bannatyne als Monica en Susan Hunt als Mary MacGre- gor. De eerste die uitblinkt, is Susan als het verlegen en stot terende meisje Mary, die min of meer door Jean Brodie de dood wordt ingedreven, maar al heel snel zet ook de rest van het viertal rollen neer, waar met veel plezier naar te kijken valt. Gwilym Lewis als leraar Gordon Lowther zou iets meer aan zijn mimiek moeten doen. Hoewel een snellere opeenvol ging van de scènes het kijkge not zou vergroten en we mis schien aan het begin van het stuk wat te lang tegen de rug gen van de leerlingen aankij ken, zorgt „The Prime Of Miss Jean Brodie" voor een gezelli ge avond. Dat komt zeker niet op de laatste plaats door schrij ver Jay Presson Allen, die in knappe en vaak humoristische dialogen, vermijdt dat „Miss Jean Brodie" een zwaar ver teerbaar stuk wordt. HANS PIËT AMSTERDAM Het Ste delijk Museum in Amster dam zal van 22 november tot en met 5 januari in alle zalen op de bovenverdie ping en een deel van de benedenverdieping tonen wat er in de hoofdstad op het gehele gebied van de kunsten in Amsterdam gaande is. Deze tentoonstelling, de eerste opgezet volgens de ideeën van de nieuwe directeur Wim Beeren, geeft niet alleen een beeld van wat er de afgelopen vijf jaar op het gebied van schilder- en beeldhouwkunst in de hoofdstad is voortge bracht, maar ook op het ter rein van industriële vormge ving, tekenkunst, architectuur, grafiek, grafische vormgeving, film, video, dans, muziek, foto grafie, sierraadkunst en mode. „Wat Amsterdam betreft...." is de naam van deze expositie. Op dit moment wordt er in het museum aan de Paulus Potter straat al druk gewerkt aan de inrichting, na twee maanden van voorbereidingen. De con servatoren van alle afdelingen i hebben in die twee maanden zo'n tweehon derd bezoeken gebracht aan ateliers en tentoonstellingen. De uiteindelijke keuze werd gemaakt in een algemene ver gadering. Met het oog op de beschikbare ruimte was men genoodzaakt de keuze te be perken tot zo'n honderd deel nemers in alle behandelde kunstrichtingen, waarbij ge tracht is een min of meer re presentatief beeld te geven van de vele stijlen en stromin gen die de kunst in de hoofd stad kenmerken. Vrijdag 22 november wordt de tentoon stelling voor het publiek geo pend. Die dag zal het Stedelijk tot 's avonds half tien gratis toegankelijk zijn. In verband met de speciale evenementen is het museum gedurende de expositie-periode ook op alle donderdagen (behalve op 5 en 26 december) 's avonds van half acht tot half tien voor het publiek toegankelijk. Opvoering stuk Bertold Brecht op Bitburg verboden STUTTGART Het constitutionele hof van West-Duitsland heeft de toneelopvoering van het gedicht „Legende van de dode soldaat" van Bertold Brecht verboden. Het stuk zou worden op gevoerd op de erebegraafplaats „Kolmeshöhe" bij Bitburg in Rijnland-Paltz. Op deze begraafplaats herdachten in mei de Amerikaanse president Reagan en bondskanselier Kohl de ge vallenen in de Tweede Wereldoorlog. Hierover ontstond inter nationaal nogal wat deining omdat op dit kerkhof ook leden van de Waffen-SS begraven liggen. Het gedicht „Legende van de dode soldaat" verhaalt over de dood op het slagveld van een Duitse soldaat in het vierde jaar van de Eerste Wereldoorlog. In het gedicht wordt de militair door de geneeskundige dienst van het leger opgegraven, onderzocht, voor krijgsdienst geschikt be vonden en naar het front teruggestuurd. Na kortgeleden de tweede- prijswinnaar van het Konin gin Elisabeth Vioolconcours 1985 in Diligentia te hebben kunnen beluisteren, werd het publiek gisteravond in staat gesteld de sympathieke negen- de-prijswinnares, de Ameri kaanse Michaela Paetsch op haar kwaliteiten te beoorde len. Helaas werd zij door de zelfde lawaaiige pianist Daniël Blumenthal begeleid als, haar voorganger. Pas als op 26 no vember van deze maand ook de eerste-prijswinnaar op het podium van Diligentia staat zal dat euvel worden verhol pen. Michaela speelt met weinig vi brato en op een viool die geen erg grote en dankbare reso nans heeft. Daardoor komt grote nadruk te liggen op de streek als zodanig en de muzi kaliteit van de violiste. Met beide overtuigde zij ruim schoots en bewees nog eens dat pers en publiek indertijd in Brussel bepaald niet zo flier naast de waarheid zaten toen zij haar veel hoger aansloegen dan de negende plaats. Het is een feit dat als in een grote ge passioneerde sonate, zoals bijv. de sonate nr. 3 van Grieg, gro te donkere zingende tonen moeten worden geproduceerd, deze buiten het huidige kleu renpalet van deze talentvolle violiste vallen. Zij werd trou wens op die momenten toch volledig door de pianist over speeld. Deze laatste lijkt beter geschikt voor solowerk, want pianospelen kan hij best, zij het misschien eerst eens een tijdje op een piano zonder pe dalen, gezien zijn overdadig gebruik van zowel het linker als het rechter pedaal. Haar grote troeven speelde de violiste uit in de Fantasie op 47. van Schönberg en de solo sonate van Bartok. Beiden late werken van grootmeesters, die het uiterste van de solist vra gen. Vooral de Bartoksonate met zijn vier zo verschillende delen werd als een adembene mend monument voor de com ponist-opgebouwd. Storend al leen vond ik de door de sordi ne veroorzaakte ruis die het in vliesdunne gespeelde derde deel begeleidde. besier Speciaal voor het zesde lustrum van het St.Maartenscollege werd in de aula het literaire werk „Stijloefeningen" van Ray mond Queneau in een vertaling van Rudy Kousbroek opge voerd. Het is geen toneelstuk maar een bewerking van een op zich simpele anekdote, waar in wel negenennegentig verschil lende stijlvormen een uitleg gegeven wordt aan het gebeuren. Het St.Maartencollege had ruim veertig stijloefeningen bewerkt om dit lustrum te vieren. De spelers waren samengesteld uit leerlingen, oud-leerlingen, leraren en een vader van twee oud leerlingen, Ber Engbersen. Als décor had men gekozen voor zes verplaatsbare raamwerken, die gemakkelijk te veranderen zijn in diverse speelsituaties. De kleding van de spelers, trainings pakken in de kleuren van het décor, gaven het geheel een lek ker ongedwongen accent Het is opvallend dat een zo simpel gegeven als dat van Queneau, zo boeiend kan blijven. Door de gevariëerde samenstelling van de gekozen stijloefeningen en de uitstekende regie van Machteld Bakker en Annelies Kort, blijf je op het puntje van je stoel zitten om maar niets te missen. Vooral het „Chanson" van Monique den Haring bleef nog lang nawerken. Het ingetogen mimespel van Kyra Hoogzaad was erg spannend en gaf een prima voor beeld van goed toneelgebruik. Het „Potjeslatijn" van gastspeler Bernard Engbersen bracht menige lachsalvo te weeg. De muzi kale komposities waren simpel maar daardoor juist erg prettig in het gehoor liggend. Een niet alledaagse keus voor de viering van een lustrum, maar wel een waarmee het St.Maartenscollege van originaliteit getuigt. ROB VAN DER MIJL SCHOUWBURGDIRECTEUR GRONINGEN GESCHORST GRONINGEN De directeur van de Groningse stads schouwburg, Ton Post, is door het college van B en W van Groningen geschorst. Dat is gebeurd naar aanleiding van een onderzoek naar de financiële problemen en het uiteindelijke faillissement van de rockopera „Ik Jan Cremer", waarvoor Post zonder medeweten van het college 270.000 gulden van zijn budget ter beschikking had gesteld, als voorfinanciering. Groningen heeft mede door de handelwijze van Post in to taal 600.000 gegeven aan de produktie van de rockopera. De opera leverde uiteindelijk een verlies op van 1,6 miljoen gul den. Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. chor an E 1ST - n zal tv or weds eft de (VB be: k. die V hij ,.ni commi n der K etbal k\ :n over llen. Va Ie lijst s commi: tenen o tel.124130): Prizzi's honor (12), Mad Max in de donderkooi (12), Tratic school (al). De droom (al); 14.30, 19.00. 21.15. Purple rose o» Cairo (12); 19.00, 21.15. ma. di ook 14.30. TRIANON (Breestraat 31. tel. 123875): The bounty (16); 14.30. 19 00, 21.15. REX (Haarlemmers' 19 00. 21.15. 01719-12800): Geen opgave. Ka is al Rambo (12); wo. 14 45. 19.00, THEATER III: Ninja III (16); tijden zie City I. CITY THEATER IV: Breakdance II (al); tijden zie City praten van toen; LIDOTHEATER: Geen opgavi VOORSCHOTEN GREENWAY (tel 01717-4354):The Cotton club (12); di. 14.00 Het grote WASSENAAR ASTRA (tel. 01751-13269): Rambo, First blood II (12); di. wo 20.00 aar oud ,Ik kan /e derl fan uit neense ■ordt l Kagan i oods. ,,'t IVeinste noeder '.egt ziel vas bij i jenheid verjaaro Gari. di pel va wbben )ffieielt i dat \3 apd 'larri l 1975 zoi Kasparj, DEN HAAG. ASTA 1 (Spui 27. tel. 463500): Prizzi's honor (12); 14.00. 18.45. 21.30. ASTA 2 (Spui 27, tel. 463500): Mrs. Sot- fel (12); 14.00. 19.00. 21.30. ASTA 3: Paul Chevrolet en dei irmpm ultieme hallucinatie (16): 14.00,unHCIN 19.15, 21.15 BABYLON 1'K in Mon (naast Centraal Slation, tel^estelfinali 471656): Kis ol the spiderwi (12); 4.00, 19.00, 21. BABYLON 2: The breaktai club (al): 14.00, 19.00, 21.30.1 BABYLON 3: Year ot the dra-f gon (16): 14.00. 18.45, CINEAC 1 (Buitenhof 2 630637): Mad Max in de don-l derkooi (12); 14.00. 18.45. 21.30.| teLbestelfina v o-flk: 15. o13+10.0 L',e,°r" (1®,):CNNIS NEAC 3: A view to a kil 14.00, 18.45. 21.3. EUROCI NEMA (Leyweg 910. tel. 667066): Mad Max in de donderkooi (12); ma.di. 14.00. 20.00. wo alleen 20.00. METROPOLE 1 (Carne- gielaan, tel. 456756): Legend (al); 14.00. 18.45. 21.30 ME TROPOLE 2: La luna (16); ma. Nine to five (al); di. Ladyhawke ODEON 1 (Herengra Jjcha, ODEON Fletch (al); 13.45. 18.45, 21.30. ODEON 3: Traffic school (al); 13.45, 18 45, 21.30. ODEON 4: The purple rose of Cairo (al); (Fra) op a) op 20 (Fra) detba echische KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1 vereniging; 4 binnek< ste v.e. zaad; 8 bergruimte; 9 no|jj sens; 10 verbrandingsrest; 11 oppl briefje; 12 lidwoord; 13 deel van hals; 14 ondeugend; 18 in opricht (afk.); 19 drank; 21 voorzetsel; vierwielig rijtuig; 25 raadgeving; maak h; Inijn le\ vergetei spelen, blote kr eigenlijl mag je (Voetb; Atalar lige mestvork keurig; 9 luitenant (afk.); 11 van 100 jaren; 12 muzieknoot; genover (afk.); 16 grove st kleurling; 20 Europeaan; 21 sportei SI nement (afk.); 22 bekend sp 25 zomerverblijf; 26 pur h houweel; 28 licht brandend mengs 29 oosterlengte (afk.); 30 insekt» ter; 32 walkant. "TO 62 'ses gz :>ja!d gz :juai S PZ :o6u|q ZZ "11 12 UOON 02 -sau- Li :xf!i 91 "O l si :op zi - l L "n 6 U9U L 'X9U 9 U9>|ja S t» 'xn e 'so| z isissego i geea S|BM PZ :>|0is ZZ ^05j ZZ :i36uè Central imaakt de hal' 3 I, dan ontstaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 8