Grootste probleem
is jezelf te bli jven"
Diana Vandenberg
blijft verbazen
AVONDJE UIT?
KIJK
INDE
KRANT.
Rechtbankpresidente
demonstreert
ïefect pistool
LUBBERS: BELEID
MOET VOORTGEZET
vgin|LM
CeicLeSotvicwt
VRIJDAG 25 OKTOBER 1985 PAGINA 11
in^ JVTHONY EDWARDS, HOOFDROL SPELER UIT „GOTCHA":
>mput(
appara
ersigi
geAfMSTERDAM Antho-
laar z! Edwards is tijdens zijn
rblijf in Amsterdam
nstant uwelijks herkenbaar als
daan, nathan, de naïeve jon-
voorl n-van-hiernaast die hij
beke peit jn ^0 fiim „Got-
it regel aEvenmin is Gilbert,
sullige hoofdpersoon
de overigens vervelen-
gebru Amerikaanse film „Re-
aansh nge 0f the Nerds", in
m terug te vinden.
ieïd°0| ec^ts ziJn bij tijd en wij-
slissende stemgeluid
iiet een belletje rinkelen,
derlanetgeen een compliment
Gew ag betekenen voor de
-jarige acteur.
j warc^s sler 's stijgende. Be-
rugve nnen a's J°nê acteur bij het
>tel h( I'fomische Jeugd Theater,
landde hij als 18-jarige via
toneelopleiding van de Uni-
k ppv rs'te'1 van Californië in een
als W ro1 in een TV-film. Vervol-
nuc| r» speelde hij rolletjes in de
a écoopfüms „Fast Times at
reekt fëemont R'gh" (met de nog
p„nl slier stijgende Sean Penn)
Heart Like a Wheel'' Het
:es kwam met zijn derde
pUteruJeelfilm. ..Revenge of the
n :rds", in Amerika een grote
mpute1, 'n Nederland kort geleden
- f g door de gezamenlijke
^mcritici als één man afge-
aakt. Anthony, op veront-
ïuldigende toon daarover:
i typisch Ameri-
Het heeft me ver-
asd dat ze hem in Europa
'P bben uitgebracht. In Ameri-
an"£ is het ..young, natural and
autiful" erg belangrijk, als je
sta t niet bent ben je een
geroul er[j - j,g je er buiten. Als de
k Sa' erds" daartegen in opstand
ond men. spreekt dat de mensen
Gor4n omdat iedereen zich wel
een „nerd" voelt. Dat
rsma4rkiaart het succes in Ameri-
j. Voor de acteurs was het
ver" n goeie ervaring de stereo-
bpen dve in de film rondlo-
ere£fen nog iets menselijks mee te
iet tfeven. Daar hebben we hard
r w an gewerkt, en volgens mij is
goed gelukt",
ook voor hem onverwach-
Amerikaanse succes van
'he Nerds", die ondanks de
ed bedoelde pogingen
Iwards toch verdrinkt i
tal ni (reotiepen. leidde
ïtjvoo ,ge Amerikaan tot de hoofd-
mPut( I in „Gotcha".
- 8
andt
lere
le k;
halen j
HAJ
regisseur Jeff Kanew maar
van beduidend hoger niveau.
Niet dat de figuren in de film
zoveel meer diepgang hebben
dan in „The Nerds", maar ze
zijn in ieder geval menselijker,
het verhaal spreekt meer tot
de verbeelding, is soms écht
komisch en laat de kijker zelfs
geboeid in spanning zitten.
Anthony Edwards speelt de
naïeve all-American boy Jona
than, die zich op^school voor
namelijk onderscheidt door
zijn bedrevenheid in het spel
letje „Gotcha", waarbij leerlin
gen elkaar beschieten met
pistolen waaruit geen kogels,
maar verfcapsules komen. De
jongen wordt tijdens een va
kantie in Parijs hopeloos ver
liefd op de knappe, zwoel pra
tende Sasha, die hem buiten
zijn medeweten gebruikt voor
spionagewerkzaamheden. No
deloos te zeggen dat het spelle
tje waarin hij zo bedreven is
later bittere werkelijkheid
wordt.
Anthony Edwards is zelf rede
lijk tevreden met „Gotcha":
„Het is heel moeilijk voor mij
een oordeel te geven, omdat ik
zo nauw bij het filmproces be
trokken ben. Ik denk dat de
relatie tussen Jonathan en Sas
ha het aardigst is. Zij is heel
koel, gebruikt hem, maar
langzamerhand verandert dat
in sympathie en liefde. Hij is
nog een echte jongen, naïef,
die nooit had durven dromen
dat zo'n knappe vrouw op hem
zou vallen. Hij weet niet dat ze
hem gebruikt. De ontwikke
ling tussen die twee, de woede
van hem als hij ontdekt dat ze
hem belazert, dat is heel mooi
weergegeven, pakt je ook.
Maar ik kijk eigenlijk liever
naar wat het publiek ervan
vindt, omdat ik het i
objectief kan zien. D
die ik gesproken heb vonden
hem humoristisch, spannend.
Ik denk dat dat ook de belang
rijkste kwaliteiten van „Got
cha" zijn".
„Gotcha" speelt zich voor een
belangrijk deel af in Oost-Ber-
lijn. De opnames werden ech
ter in West-Berlijn gemaakt.
„Het had geen zin het in Oost-
Berlijn te proberen", zegt An
thony. „Dat was toch niet ge
lukt. Het verhaal van de film
zou de Oostduitsers niet aan
staan. Er is eigenlijk maar een
scène geweest waar we film
den op Oostduits grondgebied,
dat was in het water bij de
Spandau Citadel. De waterwe
gen in West-Berlijn vallen na
melijk wel onder Oostduits be
stuur. Daar hebben we toe
stemming voor moeten vra
gen. We hebben de autoritei
ten een iets ander verhaal ver
teld dan waar we in werke
lijkheid mee bezig waren en
kregen zonder problemen toe
stemming".
Geen publiekstrekker
len) kwam voor anderen mis
schien wel erg snel. Anthony
zelf wijst erop dat hij al vele
jaren professioneel bezig was
met toneel en film voordat de
doorbraak kwam. „Ik ben al
jaren bezig, alleen de laatste
jaren met enig succes. Maar ik
ben geen publiekstrekker. Het
is heus niet zo dat de biosco
pen volstromen omdat er een
film met Tony Edwards draait.
Mijn films breken geen kassa
records. Ik moet nog steeds au
ditie doen voor rollen, ook op
het toneel. Ik heb net een au
ditie achter de rug voor een
toneelstuk in New York. Ik
denk niet dat ik de rol krijg.
Niets aan de hand, denk ik
dan, ik heb gedaan wat ik kon,
lukt het niet dan heb ik pech.
Je probeert je werk zo goed
mogelijk te doen. Als je een
script hebt waarin de figuren
nauwelijks zijn uitgewerkt is
het uiterst moeilijk ze nog iets
mee te geven. Als dat dan toch
lukt, en dat wordt ook opge
merkt, ben ik tevreden. Daar
naast is voor mij erg belang
rijk wat mijn vrienden en fa
milie er van vinden. Holly
wood maakt het je namelijk
moeilijker. In die wereld ben
je een ster, heb je het gemaakt
en moet je het blijven maken.
Bij mijn vrienden ben ik ge
woon Tony Edwards, die ze
nog van school kennen, en
niet de acteur. Dat is belang
rijk. Het gaat erom dat ik de
oude Tony Edwards blijf, me
zelf blijf, want ik ben bang dat
als ik dat kwijtraak ik ook niet
meer kan acteren".
Voorlopig lijkt Anthony Ed
wards daar nog geen last van
te hebben. De succesreeks
loopt nog even door. De 23-ja-
rige acteur is momenteel al
weer bezig met zijn volgende
film, „Topgun", met naast zich
Tom Cruise. Een film die zich
grotendeels afspeelt in de
cockpit van een „Tom Cat",
het straalvliegtuig dat op de
immense Amerikaanse vlieg
dekschepen wordt gebruikt.
„Het is een film over competi
tie tussen twee piloten in op
leiding. Het gegeven hangt een
beetje in tussen dat van „An
officer and a gentleman" en
„The Right Stuff". Veel wordt
in de studio gedaan, maar ik
moet er ook de lucht voor in.
Dat gebeurt bij een enorme
luchtmachtbasis bij San Diego.
Veel mensen worden ziek als
ze voor het eerst in zo'n vlieg
tuig zitten. Ik hoop dat het
meevalt".
KOOS VAN WEES
ge an HAAG Ging het pistool waarmee de 28-jarige
LP. uit Den Haag op 29 april zijn 32-jarige vrouw
'kojoodde per ongeluk af, óf schoot hij opzettelijk een ko-
In teel door haar oog? Over dit vraagstuk boog zich giste-
e )n de Haagse rechtbank. Een moeilijke probleem voor
Jet driekoppige college, temeer omdat het bewuste
»n"'he JurwaPen tijdens een demonstratie ter zitting een tot
,d an toe verborgen mankement onthulde,
erlan
lag. I >or officier van justitie B. Vermeulen stond de schuld van de
Voute rdachte van meet af aan vast. Hij eiste tegen hem zes jaar ge-
ande ingenisstraf wegens doodslag. Voor de moord met voorbedach-
t naa a rade die de aanklager primair ten laste had gelegd, vond hij
Oi 't bewijs achteraf zelf te gering.
I b dood van P.'s vrouw zou een ongeluk geweest kunnen zijn
tgeve s het .22-kogeltje. zonder dat hij de trekker van het omge-
fdstu «wde alarmpistool had aangeraakt, toch uit de loop was ont-
com apt. Van een ernstig misdrijf zou er evenwel sprake zijn als hij
Her «ettelijk op haar had geschoten. De verdachte hield zich aan
„ofe eerste lezing, de officier tendeerde meer naar de tweede.
d an het rama op 29 april was 's morgens vroeg een slaapka-
all erruzie tussen de echtelieden voorafgegaan. De spanning tus-
>uiten n beiden liep zo hoog op dat P. uit bed kroop en een pistool
d ikte dat hij onder zijn matras had verstopt. Dat schiettuig had
?r j van een vriend in bewaring gekregen. „Ik had vergeten hem
ie terug te geven",
gan ie bewuste ochtend liep hij ermee naar het voeteneinde van
gaai jn bed. Volgens de verdachte hield hij het met twee kogels ge-
ogei den pistool in de vlakke rechterhand. Zijn vrouw lag kwaad in
tele n boek te lezen, toen hij haar naderde. „Zie je dat", had hij
impu iar dreigend gezegd/terwijl hij met zijn andere hand een harde
vacht ap op het pistool gaf.
"ïrs d !n toen viel het schot?", vroeg strafkamerpresidente mr. P.A.
e ko oningsveld de verdachte. Diens bevestigend antwoord be-
ifoon eemdde de rechter, ,;want ook al sla je erop, het gaat niet af",
Dardi i ze.
i dii >n vuurwapenexpert van de Haagse politie had het pistool des-
>mpu ivraagd uitgebreid getest. „Ook als de haan helemaal naar ach-
E' ren is getrokken kan er, zelfs als je het uit je handen laat val-
geen schot afgaan", betoogde mr. Koningsveld. Om dat te
het pistool op de zitting laten brengen en
rge-
he monstreren had
order et
en d
uitge
lat d I
helpt -ocaine
Indél 'n(*s man en vrouw een aantal jaren geleden Curasao
Brland hadden verruild, lagen ze wel steeds vaker met elkaar
irexhoop, erkende de raadsman. Maar daar hadden zowel de
Vee dochters uit een eerder huwelijk van de vrouw als de
ihoonmoeder van de verdachte iets mee te maken. Dat drietal
ccepteerde hem eenvoudig niet: noch als vader, noch als
Woonzoon. Het paar kreeg hierover steeds vaker woorden. De
dachte zocht zijn toevlucht ten einde raad in drank en drugs,
nacht voordat zijn vrouw stierf had hij anderhalve gram co-
e gesnoven. Hij gaf toe dat hij hiervan agressiever werd dan
onnis op 7 november.
PETER VIERING
Zolang de Haagse schilde
res Diana Vandenberg
blijft schilderen, zolang
zal zij blijven veriaazen.
Dat geldt haar groeiende
aanhang, maar ook de
mensen die vraagtekens
bij haar werk zetten. De
expositie die de Haagse tot
23 november in Amster
dam heeft in Galerie Lie
ve Hemel (stoot je hoofd
niet) aan de Vijzelgracht,
toont werk dat bepaald
afwijkt van hetgeen zij
twee jaar geleden in de
Haagse Kunst Kring te
kijk zette.
Het over-devote is eraf, de
drie-dubbele symboliek is vrij
wel verdwenen en in enkele
schilderijen zelfs volkomen af
wezig. Het gaat dus goed met
Diaan, die haar energie en ta
lent rechtstreeks koppelt aan
haar razendknappe techniek,
waardoor schitterend werk
ontstaat dat vraagt om meer
dan aandachtig kijken.
Met name Gaia, de God-moe
der van de aarde, vraagt in di
verse situaties om meer dan
gewone aandacht. Werk num
mer 6: Gaia, seeking balance,
is niet alleen voor een affiche
afgepast weergegeven in stem
mige tinten. Het model, de
vrouwenfiguur is in balans,
hoeveel beweging er ook in dit
werk zit. Dat is knap: bewe
ging binnen een schilderij in
balans te krijgen, met behoud
van de vaart van het geheel.
Misschien iets minder opval
lend is dit ook het geval bij an
dere Gaia's: de werken ge
nummerd 20 en 21, resp. geti
teld The crucial Moment en
Conseption, zittende vrouwen
figuren tegen en onder rot
spartijen; mooi werk, sereen
en van een rust die weldadige
vreedzaamheid uitstraalt.
Fotografisch
Van Diana Vandenberg be
hoeven geen woeste taferelen
te worden verwacht; de schil
deres weet precies wat zij wil
en zij ziet bovendien kans de
vooraf bedoelde verbeelding
in verf om te zetten, soms op
het fotografische af; je moet
dat maar kunnen. En al is de
serie van vier schilderijen met
een kind als onderwerp niet
van het niveau als haar Gaia-
Galerie Lieve Hemel, Vijzelgracht 6-
dag tot en met zaterdag 12-18 uur.
werk, Diana Vandenberg zet
kinderen neer die hurken,
voorzichtig zijn, ferm stappen
en springen. En op zo'n ma
nier op doek vastgelegd, dat de
beste foto met de mooiste
kleuren op het allerbeste mo
ment genomen, het niet zal
kunnen halen. Diana bepaalt
zelf het juiste moment, is niet
afhankelijk van techniek of
toeval en kan daardoor aan
het portret, het bewegende
kind, juist dat beetje meer
mens, vlees en bloed toevoe
gen. Ook alweer erg knap.
Het is nog maar drie, vier jaar
geleden dat de schilderes
werkte met een hoeveelheid
symboliek waar nogal wat kri
tiek op werd geleverd. En dan
is: „Nou ja, het spreekt mij niet
zo aan", nog erg zacht gesteld.
Teken
Helemaal los is Diana Vanden
berg er nog niet van, zoals
spreekt uit het werk nummer
5 met oermoeder Gaia weer
als onderwerp, met de aandui
ding: The sign. Wat voor teken
dan. Gaia ligt devoot ter aarde
en dat ze een teken heeft ont
vangen is bij eerste kennisma
king al duidelijk, yoor Diana
kennelijk nog niet duidelijk
genoeg, of zij twijfelt aan de
verstandelijke vermogens van
de mensen die haar werk ko
men bekijken. Wat kan anders
de betekenis zijn van een kan-
delabberachtig geval met
kruis, waar Gaia zo deemoedig
voor knielt? 't Zal wel onkun
de en gebrek aan elementair
kunstonderricht zijn, niette
min dringt de vraag zich op of
Diana Vandenberg niet te véél
aan duidelijkheid wil meege
ven. Dus daarom maar die
kandelabber met kruis er
maar aan toegevoegd, bijgeval
de bezoeker het plaatje niet
mocht snappen.
Dat geldt ook voor „Peace
over Gaia"; kortom: Gaia dus
in vrede en daar is, gezien het
werk ook geen twijfel over
mogelijk, maar wat doet die el-
ADRIAAN
Adriaan van Ditvoorst heeft
een scenariosubsidie van het
Prodüktiefonds ontvangen
voor zijn project „De Troon",
waarnaar producent Van Hey-
ningen ook wel oren heeft.
Een film met een thema uit de
Nederlandse geschiedenis,
want Van Ditvoorst omschrijft
het als „de tragische gebeurte
nissen in het leven van koning
Willem III, zijn ongelukkige
vrouw Sophie en hun oudste
zoon Willem, de prins van
Oranje, die weigerde zijn half'
-krankzinnige vader op te voir
gen, vooral vanwege het feit
dat hem de omgang met een
niet-prinsesselijke dame werd
verboden. Zou best een mooi
drama kunnen worden. Overi-
gens, wie opkijkt van die zoop
van Willem III: in de geschie
denisboekjes vinden we hem
nauwelijks. Hij „vluchtte" zo'n
beetje naar Parijs, waar hij aan
longontsteking stierf.
MATTHIJS
AI zijn de Nederlandse speel
films die het in de bioscoop
„doen" dun gezaaid, er blijven
nieuwe plannen gelanceerd
worden. En terecht. Gewoon
doorgaan, zolang er nog finan
ciers te vinden zijn. Matthijs
van Heijningen is een van die
ijzere heinige producenten die
zich niet door een paar mis
lukkingen laat ontmoedigen.
Maar hij heeft dan ook de ze
kerheid ooit Ciske de Rat ge
produceerd te hebben. De suc
cesvolste Nederlandse speel
film tenslotte. Van Heijningen
heeft de volgende films op zijn
lijstje: Ate de Jong is bijna
klaar met de opnamen van „In
de schaduw van de overwin
ning". dan volgt „Op Hoop
van Zegen", te maken door
Guido Pieters naar het be
faamde theaterstuk van Her
man Heyermans (het was ooit
de bsis voor de allereerste Ne
derlandse geluidsfilm), van de
zelfde Pieters mogen we daar
na (uiteraard zou je bijna zeg
gen) „Ciske 2" verwachten, en
Nouchka vaii Brakel gaat „En
gelen van de hel" maken. Bra
vo Matthijs.
METROPOLE
Wie de komende maanden hei
Metropole-theater aan de Car-
negielaan bezoekt, zal opkij
ken van de rommel (niet in de
zaal, wees gerust). Er wordt
gewerkt aan een compleet
nieuw theater binnen de voor
oorlogse muren. Volgens be
drijfsleider Hans Stoker in ves-
teert Cannon-Tuschinski er
een dikke twee miljoen gulden
in. Op het ogenblik is Metro-
pole interessant voor de arche
ologen onder de bioscoopbe
zoekers. Onder de hedendaag
se lagen muurbekleding, ko
men langzamerhand alle oer-
-lagen weer te voorschijn.
Zelfs de gestucte bloemenpa-
tronen van heel lang geleden
zijn weer te zien. Geen tijd
voor sentimentaliteit overi
gens, want ze zijn afschuwe
lijk. Erg benieuwd hoe Metro-
pole-nieuwe-stijl er straks gaat
uitzien met z'n terras voor de
deur en complete bar binnen
in. Er wordt een hoop getrapt
en geduwd in de Nederlandse
filmpers tegen de Israëlische
heren Golan en Globus (die
overigens tegen een stootje
kunnen als grootste Europese
bioscoopeigenaren) maar je
mag je pet afnemen voor wat
zij hier in hun bedrijf investe-
hard nodig, toegegeven, maar
toen de Tuschinski- en City-
-bioscopen nog in Nederlandse
handen waren, gebeurde er al
jaren niets meer. Zo is dat toe
vallig ook nog 's een keer.
Diana Vandenberg: „Seeking balance", olieverf 1985.
lendige duif daar dan, die ana
tomisch gezien geen schijn van
kans heeft in de lucht te blij
ven, maar er kennelijk alleen
voor is om die vermaledijde
symboliek te dienen, die niet
alleen irritant wordt maar ook
volmaakt overbodig is. Van
denberg heeft die hulpmidde
len niet eens nodig.
Dan liever zo'n werk als „Fi
nal knowledge", waar een
béétje man met licht wantrou
wen naar zal kijken, omdat
een fierbewuste vrouw met
alle begrip van de wereld in
de verte kijkt, over een man
nenfiguur heen, die zittend
iets tobberigs lijkt uit te broei
en, alsof hij zich afvraagt waar
hij het winnende lot ook maar
weer heeft gelaten. De vrouw
met het hoofd in een lichtcir
kel, de man als sukkelaar. Al
thans, zo werden wij getroffen;
Diana zal wel wat aardigers
hebben bedoeld, of tot uit
drukking hebben gebracht dat
zij nu eindelijk, op 62-jarige
leeftijd, weet waar haar per
soonlijke toekomst ligt. Mis
schien valt dat te zien op een
volgende tentoonstelling.
FRITS BROMBERG
DEN HAAG Het beleid ter versterking van het bedrijfsleven
en sanering van de overheidsfinanciën, dus ook bezuinigingen
op collectieve uitgaven, verdient in grote lijnen te worden voort
gezet. Ook na de verkiezingen in mei 1986. Dit zei premier Lub
bers vanmorgen bij de opening van het Wereld Handelscentrum
in Amsterdam door koningin Beatrix. Uit cijfers die de minister
president verschafte, blijkt dat de totale afzet van het bedrijfsle
ven tussen 1982 en nu met twaalf procent is toegenomen. Dat is
zeven procent meer dan het kabinet bij zijn aantreden ver
wachtte.
- I
dm
PIETER
Hoe toevallig prijzen vaak zijn,
word je nog eens duidelijk als
je leest (Filmkrant) hoe mi
niem de verschillen waren in
de uitslag van de jurystem
ming voor de Prijs van de Ne
derlandse Filmkritiek (Film
dagen, Utrech t). .Pervöla
van Orlow Seunke kreeg
slechts twee punten meer dan
Pieter Verhoeffs „De Dream".
En een aantal journalisten liét
weten toen niet over die
„Droom" te hebben kunnen
oordelen, omdat ze de film nog
niet gezien hadden. Had pro
ducent Kerbosrh zijn pers
voorstelling een paar dagen
eerder georganiseerd, dan was
Verhoef fs film de winnaar ge
worden. Toch om even met je
tanden te knarsen als produ
cent, lijkt me.
BERT JANSMA
