Toneelspelen is
één groot avontuur
Herinneringen aan
bisschop Bekkers
1) kunstagenda
bioscopen
BAREND JAN DONKER:
RADIO/TELEVISIE/KUNST
£eidóe<5ouoont
ZATERDAG 19 OKTOBER 1985 PAGIN1
'S-HERTOGENBOSCH
Als "meest markante bis
schop" van de afgelopen
zestig jaar vond de KRO
dat in de reeks jubileum
uitzendingen over lief en
leed in katholiek Neder
land mgr. Bekkers niet
mocht ontbreken. De
tweede uitzending in deze
reeks is daarom aan hem
gewijd. Simon van Adel-
berg maakte onder de ti
tel "Rinus Bekkers, bis
schop voor alle mensen"
een portret van de Bos
sche bisschop met behulp
van archiefopnamen en
gesprekken met mensen
die hem goed hebben ge
kend. Het programma
wordt morgen (Ned. I om
21.05 uur) uitgezonden.
De meesten van hen, zo zegt
Simon van Adelberg, herinne
ren hem als de man die zo van
paarden hield: hij had een
aantal hobbies die kennelijk
niet zo bij een prelaat pasten.
In die zin leek hij duidelijk
niet op zijn collega-bisschop
pen.
Toch blijkt uit de documentai
re zonneklaar dat hij als pre
laat een man was die in zijn
tijd paste: hij was geen wereld-
bestormer, nog minder een ou
derwetse kerkvorst, maar wel
een man die als boerenzoon uit
een gezin van dertien kinde
ren maar al te goed wist dat de
werkelijkheid zich heel wat
minder gemakkelijk laat voor
schrijven dan van bovenaf
werd geëist.
Mgr. Bekkers ...de man die zo van paarden hield
Boerenzoon
De persoonlijkheid van de bis
schop had bovendien de tijd
mee: het waren de jaren dat
een andere boerenzoon. Paus
Johannes XXIII zijn tweede
Vaticaanse concilie bijeen riep
in een poging een frisse wind
te laten waaien door het ker
kelijk instituut. In Bekkers' ei
gen woorden ging het er om
een storm aan te wakkeren die
niet meer zou moeten gaan lig
gen.
Bekkers kwam veelvuldig op
de televisie. De meest opmer
kelijke uitzending was in 1963,
toen hij in een uitzending van
..Brandpunt" concludeerde dat
het in de eerste plaats de ver
antwoordelijkheid van de ou
ders is uit te maken hoeveel
kinderen ze willen hebben.
Gemeten naar maatstaven van
vandaag geen opzienbarende
uitspraak meer, maar getuige
de honderden reacties die op
Bekkers' uitspraak binnen
kwamen schiep hij blijkbaar
voor velen de broodnodige
ruimte. Gevraagd door Mies
Bouwman of hij ijdel was zei
Bekkers dat hij het mooi vond
te preken voor een kerk met
vijfhonderd mensen, maar nog
mooier als er een miljoen naar
hem luisterde.
Toen Bekkers na een snel de
kop op stekende ziekte een
hersentumor overleed, was
hij een nationale figuur. Het
Amsterdamse weekblad De
Groene, dat niet bekend staat
om zijn warme belangstelling
voor religieuze onderwerpen,
verwoordde de gedachten en
gevoelens van velen toen het
schreef: "Bisschop Bekkers is
dood. De deuren die hij heeft
opengezet kunnen door nie
mand meer worden gesloten.
Bekkers heeft van de kerk die
meende het voor het zeggen te
hebben een luisterende kerk
gemaakt en van een godsdien
stig kerkelijk dwangbevel een
uitnodiging".
Terechtwijzing
Deze uitspraak die aan het
eind van het portret over Bek
kers in beeld wordt gebracht,
is uiteraard ook een subtiele,
rechtwijzing naar
generatie van bisschoppen die
Bekkers is opgevolgd.
Adelberg heeft overigens uit
drukkelijk geen kritische be
doelingen met zijn portret ge
had. Er is geen aansluiting ge
zocht bij de kerkelijke proble
matiek van vandaag, in het
bijzonder in het Brabantse, en
zijn portret hangt -daarom
enigszins in de lucht. Het is
misschien nog het best te ver
staan als een vorm van heim
wee naar een tijd toen de toe
komst van katholiek Neder
land er nog veelbelovend uit
zag.
PAUL VAN VELTHOVEN
Radio Nederland
ZATERDAG
HILVERSUM 1
teder heel uur nieuws (NOS).
15.03 VARA: Muziek uit Studio 1.
16.03 Heuvellaan 33.
17.55 Mededelingen (NOS).
18.06 Dingen van de dag.
18.30 Vara's Generale
20.03 NOS: Jazz uit het historisch ar-
chiet.
20.30 Langs de lijn. sport en muziek.
16.30 Nieuws
16.33 Buut vrij.
17.05 Waar geen v
17.30 Nieuws.
17.36 AVRO's Radiojournaal.
18.00 f
I Nieuws,
i Buitenlandspectrum,
l Overheidsvoorlichting.
18.10 E
18.30
18.40 AVRO's Sportpanorama J
19.00 r~
19.30 I
Reflector.
Deze week.
Zaterdagavonduur.
22.02 Country Style.
HILVERSUM 4
15.15 VOO: Nieuwe grammofoon
compactplaten.
16.00 Lang leve de opera.
17.00 KRO: Zin in Muziek.
17.55 Den Bosch-800-journaal Ls.i
19.50 Ter overweging.
17.45 lyi Haberler (Goed nieuws).
18.00 Theologische verkenningen.
Uitzending van de PvdA.
19.00 NOS: Nieuws
REGIONAAL
Omroep Rijnland: 15.45 Dance Flash,
top 30 van regio Rijnland. 16.45 Over
Rijnland 17.30 Kleuters.
ZONDAG
07.02 VARA: Vroege vogels.
10.02 Duyscotheek.
11.02 Kom 'ns langs in Des li
18.05 AVRO: Toppers van toen.
18.30 Ondertussen... met Brusse.
19.02 De Bennie Bang Show.
19.20 Arnold Loxam bespeelt het
AVRO-concertorgel.
19.30 Hersengymnastiek.
20.03 Zondag AVRO-Avond Show.
23.02 NOS: Met het oog op morgen.
00.02-07.00 TROS: Top honderd
1964.
HILVERSUM 2
08.00 Nieuws.
08.10 NCRV: Te Deum Laudamus.
08.25 Woord op zondag.
10.00 Nieuws
10.02 Zo moet het kunnen.
10.12 Kerkdienst.
10.56 Wilde Ganzen.
11.00 KRO: Eucharistieviering.
12.20 Kruispunt.
12.30 Als je haar maar goed 2
13.00 Nieuws.
13.10 NOS-Cultuur.
14.30 Wat een taal.
15.15 Meer over minder.
16.30 Zo kan het ook.
17.00 IKON/ZVK: Kerkdienst.
17.58 IKON: Wilde Ganzen.
18.00 Nieuws
18.10 Brood en spelen.
18.40 Liturgie kerkmuziek.
20.03 Radio Romantic
HILVERSUM 3
teder heet uur nieuws (NOS).
08.02 KRO: Hurrie-up.
17.02 Manneke Pop.
08.02 NOS: H vier. Twee uren Neder
lands muziekleven.
10.00 Musica Religiosa.
11.00 Für Elise.
13.00 Nieuws.
13.02 Opera-matinee. Nieuwe gram
mofoonplaten.
16.30 Diskotabel.
18.00 Nieuws.
18.02 TROS: Continu Klassiek.
19.30 Koren en Korpsen.
slechtzienden.
HILVERSUM 5
12.00 NOS: Tambu.
12.30 Suara Maluku.
13.00 Voor blinden er
13.10 Zorg en Hoop.
13.55 Programma voi
18.10 VOO: De Grote Verwarring.
19.00 NOS: Nieuws voor buitenlz
6.00 Nabeschou-
MAANDAG
HILVERSUM 1
leder heel uur nieuws (NOS).
07.03 TROS: Een goede morgen n
11.03 Te gast bij Herman Emmink.
12.03 TROS Bladgoud.
13.06 TROS-Aktua.
HILVERSUM 2
07.00 Nieuws.
07.06 NCRV: Het levende Woord.
07.15 Barok op maandag.
07.30 Nieuws
07.35 Hier en nu.
08.30 Nieuws.
08.35 Te Deum Laudamus.
09.00 Moment.
09.05 De NCRV Vandaag.
"9.10 Over kopen gesproken.
I Nieuws.
I In gesprek met...
I De wereld zingt Gods lof.
i NCRV: Hier en I
I Nieuws.
I Kerk Vandaag.
15.05 Uit de goede c
15.30 Nieuws.
15.33 Studio 55.
07.03 AVRO: I
09.03 I
10.03 Romeo Altenberg.
12.03 Hollands Glorie.
14.03 Muziek met Meta.
15.03 Robin Albers.
16.03 Toppop Radio.
HILVERSUM 4
07.00 KRO: Aubade
09.30 Daar word ik stil van. Vandaag:
13.50 Spektakel-kort.
REGIONAAL
Radio Rijnmond: 07.30
magazine: Reportages, spel.
Zaterdag 19 oktober
DEN HAAG Koninklijke Schouwburg (Korte Voorhout 3 tel. 469450)
20.15: Linda van Dyck en Ann Hasekamp: 'Nacht, moeder' van Marsha
Norman; regie Ton Lutz.
Diligentia (Lange Voorhout 5 tel. 464308) 20.15: Toneelver. ABC: 'Hoe
ra...een drieling'; regie Joop Hinsen.
Congresgebouw (Churchillplein 10 tel. 548000) 20.15: Toneelver. De
Haard-Grotius: 'Harten twee. harten drie'; regie Barend Jan Donker.
Vrij Theater (NoordwaJ 74) 20.30: Vrij Theater: 'Glück'; regie Hugo
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19. tel. 071-121239): Het smaragdgroe
ne oerwoud (al); 14.30, 19.00, 21.30. LIDO en STUDIO (Steenstraat
39. tel.124130): Rambo (12), Mad Max in de donderkooi (12), Fletch
(al). Desperately seeking Susan (al); 14.30, 19.00, 21.15. Cocoon (al);
19.00, 21.15. ma. di. ook 14.30. TRIANON (Breestraat 31, tel. 123875):
The cotton club (16); 14.30, 19.00. 21.15. zo. 14.15, 16.30. 19.00. 21.15.
REX (Haarlemmerstraat 52. tel. 071-125414): Meisjes voor extra wen
sen (16); 14.30, 19.00, 21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
Maerten.
Amicitia (Westeinde 15) 20.15: Toneelver. Pierrot: 'Welkom binnen'; re
gie Jan van Hagen.
Congresgebouw (Churchillplein 10 tel. 548000) 20.15: Concertgebou-
work. olv Bernard Haitink mmv koren en sol.: 'War Requiem' van Brit-
LIDO: Sneeuwwitje; do. t/m zo. en wo 14.30.
NACHTVOORSTELLINGEN
REX: Marilyn (16); vr. za. 23.30.
NOORDWIJK LIDO THEATER (Pr. Bernhardstraat 56. tel. 01719-
12800): A View to Kill (al): do. vr. 15.00. za. 15.00 en 19.00. zo. 20.15.
ma. 19.00. wo. 15.00. Body Double (12): za. 21.15. zo.15.00. ma. 21.15.
Theater: "A Brahms Symphony' (chor. Lubovitch/muz. Brahms), Heart's
Labyrinth" (Kylian/Schónberg, Webern en Dvorak) en 'Dream Dances'
(Kylian/Berio); mmv Gerrie de Vries (mezzo-sopraan) en Ned. Balletork.
olv Emil de Cou.
Theater Pepijn, (Nieuwe Schoolstraat 23, tel.460354) 20.30: Cabaret
Zak As.
Poppentheater Guido van Deth (Nassau Dillenburgstraat 6 tel.280208)
14.30: poppenspel voor de jeugd: 'De verdwenen prinses'; 20.30: pop
penspel voor volwassenen: 'Het late namiddaguur'.
Museon (Stadhouderslaan 51, tel. 514181) 14.00: Theater Pssstt: 'Mees
di. 20.15.
KATWIJK CITY THEATER 1 (Badstraat 30. tel. 01718-74075): Flesh
and Blood (12); do. vr. za. zo. wo. 14.45. 19.00, 21.15. ma. di. 19.00.
21.15. CITY THEATER II: Best Defense (al); tijden zie City I. CITY
THEATER III: Revenge of the Nurd (12); tijden zie City I. CITY THEA
TER IV: A View to Kill (al); 19.00, 21.15. zo. 14.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
CITY THEATER: De fluit met de zes Smurfen; do. vr. za. zo. wo.
14.15.
ter Manlpul' (première).
Omniversum (Pres. Kennedyl. 5) Dag. 11.00 t/m 21.00 oneven uren Ge
nesis. het ontstaan der aarde; 12.00 t/m 20.00 beh. 18.00 op even uren
Het Grote Barrière Rif.
Amicitia (Westeinde 15) 12.00: postzegelbeurs.
VOORBURG Theater De Tobbe (Badhuislaan 7 tel. 864880) 20.30:
LIDOTHEATER: Geen speciale voorstelling.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel. 01717-4354):A view to a kill (12);
do. t/m zo. 15.45, 19.00 ma. di. wo. 20.15 The killing fields (16); do. vr
za. 21.15. Les nuits de la pleine lune (12); zo. 21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
Marjol Flore mmv Cor Bakker (piano).
Zondag 20 oktober
DEN HAAG Koninklijke Schouwburg (Korte Voorhout 3 tel. 469450)
Lucky Luck in Daisytown; do. t/m zo. 14.00. wo. 14.00.
14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel. 01751-13269): A view to a kill (12): do. t/m
20.15: Linda van Dyck en Ann Hasekamp: 'Nacht, moeder' van Marsha
Norman; regie Ton Lutz.
Circustheater (Gevers Deynootplein 50 tel. 558800) 12.15: Seth Gaaike-
ma met gedeelten uit progr. 't Orakel'; mmv combo olv Bob Zimmerman
en Pim Jacobs (presentatie). 20.15: Wall Street Crash.
Vrij Theater (Noordwal 74) 20.30: Vrij Theater: 'Glück'; regie Hugo
Maerten.
Congresgebouw (Churchillplein 10 tel. 546000) 20.15: Resldentie-Ork.
olv Hans Vonk mmv Silvia Marcovici (viool); werken van Beethoven, Si
belius en Tsjaikovski.
zo. 20.00. The Glenn Miller story (al); ma. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
Het grote Ewok avontuur; vr. za. zo. wo. 14.00.
ALPHEN AAN DEN RUN EUROCINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6, tel.
01720-20800): Mad Max in de donderkooi (12); 18.30, 21.00. do. t/m zo.
en wo. ook 14.00. EUROCINEMA II: Desperately seeking Susan (al);
18.30, 21.00. do. t/m zo. en wo ook 14.00. EUROCINEMA III: Rambo
(12); 19.00, 21.30. EUROCINEMA IV: Vier vuisten in het kwadraat
(al); 18.45, 21.15. do. t/m zo. en wo. ook 14.00.
fluit), Anner Bijisma (cello) en Bob van Asperen (clavecimbeO; werken
van o.a. Cima. Frescobaldi. Corelli, Fontana. Cesare en Riccio; 14.30:
Anja van Wijk (mezzo-sopraan) mmv Frans van Ruth (piano); werken van
o.a. Schumann. Wolf. Britten. Debussy en Rachmaninov.
Kloosterkerk (Lange Voorhout 2 tel. 461576) 10.00: cantatedienst Resi
dentie Bachkoor en -ork. olv Gerard Akkerhuis mmv sol. en ds. C.A. ter
Linden (liturg). Op progr. BWV 180 ('Schmücke dich. o liebe Seele') van
Bach.
NACHTVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA I: Mad Max in de donderkooi (16); za. 24.00. EURO
CINEMA II: Desperately seeking Susan (16); za. 24.00. EUROCINEMA
III: Rosalie (18) za. 24.00. EUROCINEMA IV: Eerste hulp bij sax (18);
za. 24.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA II: Assepoester (al); do. t/m zo. en wo. 14.15.
T>T>
Stichting Streekschool voor
Beroepsbegeleidend Onderwijs
in Zuid-Holland West
Marcellus Emantslaan 19
2274 XL Voorburg. Tel. 070-69.40.71
Gevraagd voor zo spoedig mogelijk voor de avondschool
LEERKACHT METAALTECHNIEK (m/v)
4-6 uur vakleer.
Bevoegdheid gewenst, praktijkervaring bedrijfsleven noodzakelijk.
LEERKRACHT MAATSCHAPPELIJKE
BEGELEIDING/BEDRIJFSLEER (m/v)
4-6 uur a.d. opleidingen metaal.
Bevoegdheid noodzakelijk, ervaring in bedrijfsleven gewenst.
Voor de dagschool eerste
LEERKRACHT MAATSCHAPPELIJKE
BEGELEIDING m/v
Sollicitaties te richten aan het bestuur van de Stichting Streekschool voor B.B.O. in
Zuid-Holland West p/a Marcellus Emantslaan 19, 2274 XL Voorburg.
Telefonische inlichtingen te verkrijgen bij de direkteur J. A. Baart, tel. 070-694071.
Haenchen mogelijk
chef-dirigent opera
AMSTERDAM De 43-jarige Oostduitse dirigent
Hartmut Haenchen wordt waarschijnlijk de nieuwe
chef-dirigent van de Nederlandse Operastichting.
Haenchen zelf heeft grote belangstelling voor deze
post, terwijl omgekeerd de toekomstige intendant
(artistiek leider) van de operastichting, Jan van Vlij
men, zeer in de Oost-Duitser is geïnteresseerd. Het
contact tussen beiden heeft nog niet tot onderteke
ning van een contract geleid. Aldus een woordvoer
der van de Nederlandse Operastichting in Amster
dam. Haenchen zal als de benoeming doorgaat de
opvolger worden van Edo de Waart, die vorige
maand plotseling vervroegd ontslag indiende als
chef-dirigent van de Nederlandse Operastichting.
De Waart werd met ingang van 1 augustus van dit
jaar chef-dirigent van de operastichting. Hij had een
contract voor drie jaar, maar zal nu per 1 juli vol
gend jaar al bij de opera vertrekken.
Haenchen is inmiddels al met ingang van 1 septem
ber 1986 benoemd tot chef-dirigent van het Neder
lands Philharmonisch Orkest, voortgekomen uit de
fusie van Amsterdams Philharmonisch Orkest,
Utrechts Symfonie Orkest en Nederlands Kameror
kest.
DEN HAAG „Als
schuchter kaboutertje liep
ik achter de andere zes
aan, maar geloof me, ik
genoot". Barend Jan Don
ker uit Den Haag, die
vandaag zijn 40-jarig to
neeljubileum viert, kan
zich zijn kabouteraandeel
goed herinneren, zijn ogen
beginnen te glanzen. En
er kwam nog zo veel
meer: hij begon zijn loop
baan bij het amateurto
neel vlak na de oorlog,
toen de hang naar het
verenigingsleven groot
werd. Zo ook voor Ba
rend. Als 8-jarig jongetje
speelde hij zijn eerste rol
als één van de zeven
dwergen in het sprookje
Sneeuwwitje. Daarna
stond hij elk jaar op de
planken met een sprookje
of een ander verhaaltje.
Van 1949 af legde hij -zich toe
op het schrijven van teksten
voor cabaret en musical en
nam hij deel aan de jaarlijkse
toneeluitvoeringen van de
„Vrije Vogels", een jongeren
groep, waar hij ook zijn eerste
regie-ervaring opdeed. Op
bonte avonden wist hij door
improvisatie en voordrachten
het publiek te vermaken. In
1953 werkte hij in de sprook-
jestuin van Anneke Elro waar
tijdens de rondleidingen de
sprookjes tot leven werden ge
bracht door ingehuurde to
neelspelers. In die functie
speelde hij onder meer de ja
ger in „Roodkapje" en Hans in
het bekende „Hans en Griet
je". Door zijn medewerking
aan het programma „Mignon"
van de AVRO kwamen ook
zijn zelfgeschreven cabarets
voor de radio. Speelervaring
heeft Barend opgedaan in be
jaardentehuizen, buurthuizen
en via open podia in Theater
a/d Haven. Hij speelde onder
meer de rol van Koen in „Jan
Rap en z'n maat" en Lamme
en de Snob in „Mystero Buf-
Hij regisseerde onder
meer De muizenval" van
Agatha Christie „Het kerst
lied van een vrek" van Dic
kens en „Kasteel in Zweden"
van Sagan.
Tijd
Sinds 1968 speelde hij als wer
kend lid mee in 21 voorstellin
gen van toneelvereniging „De
Haard-Grotius"; zijn werk
zaamheden als leraar aan het
basisonderwijs geven hem
daarvoor ruimschoots de tijd.
Barend neemt het amateurto
neel heel serieus. „Vaak zie je
jonge mensen zich aansluiten
bij een toneelvereniging met
als hoofddoel het gezellig sa
menzijn na afloop van een re
petitieavond. Maar de wil om
te spelen moet van binnenuit
komen". Een voorbeeld van
zijn doorzettingsvermogen is
de toespraak die Barend hield
in het vroegere theater FO
RUM in Voorburg. Tijdens die
toespraak was hij zo geconcen-
treeid bezig dat hij het souff
leurshok vergat, daar in viel
en tot zijn schrik tot zijn kin in
dat hok verdween. Beladen
met builen en schrammen
klauterde hij eruit en maakte
hij zijn toespraak af.
Ambities om bij het jeroepsto-
neel te gaan werken zijn nooit
bij hem opgekomen. „Ik stam
uit een gezin met 2?s kinde
ren. Het was vroegei al moei
lijk genoeg om brotd op de
plank te krijgen. Er verd van
je verwacht dat je zosnël mo
gelijk ging werken, k Was al
dankbaar dat ik de kms kreeg
om de kweekschool e volgen
en ik die studie heb kunnen
volbrengen. Daarvan jluk ik
nog steeds de vruchten'.
Barend heeft zijn tonedambi-
ties altijd gestalte kunnm ge
ven door zich in zijn vrje tijd
volledig op het amateuroneel
te storten. In de loop derjaren
is hij er van overtuigd geraakt
dat deze vorm van vrijetijds
besteding weldegelijk serieus
wordt genomen. Voora! bij
éénakterwedstrijden bijken
juist de amateurgroepen ïoge
ogen te gooien. Ook ziet hj dat
veel jonge mensen hun egen
toneelgroep oprichten, waar
door, volgens Donker, sonmi-
ge amateurgezelschappen »jer-
grijzen.
Ook binnen zijn eigen gDep
ondervindt hij dit problem,
maar hij hoopt toch op ïèn
.05 Z
45 Ir
aanvulling uit de jongere f
de. Zijn toekomstplannen
nog niet uitgestippeld,
liefst zou hij wat minder 1
len regisseren en meer
rollen willen spelen.
Om goed op de hoogte 1
ven van de prestaties v
huidige beroepsgezelschap
bezoekt hij regelmatig thea
om de ontwikkeling binnen
toneelwereld van dichtbij
volgen. Zijn 40-jarig
toneeljubileum wordt gevi
met de opvoering van het
neelstuk „Harten twee, hai
drie" door toneelgroep
Haard-Grotius" waarbij hij
de regie én de hoofdrol
zijn rekening neemt. „Toni
spelen blijft één groot av
tuur en de plankenkoi .35 u
maakt je voor elke
ling erg nerveus maai
van mijn leven zou
willen missen". De zenui 05 J
slaan bij Barend Jan Don -10 N
nu al toe: zijn kat, die al J-
tijd op schoot heeft gezeter
er de dupe van en belandt
een boog op de vloer als dé
teur opstaat en zegt: Pas!
afloop, zaterdag, zal ik w? 00
gewoon kunnen ademhalen!
ROB VAN DER Ml) 00 h
