Artsenij op
het scherp
van de snede
EEN JAAR MEDISCHE DIENSTVERLENING CONTINENTAAL PLAT:
Vissen
in Ierland
CcidócSouAcwit
te
ZATERDAG 12 OKTOBER 1985
booreilanden ploeteren onder ge
vaarlijke omstandigheden. Met
boorpijpen die los kunnen raken,
kou en wind die door merg en been
faan en striemende regen is het ze
er 's nachts gevaarlijk werk. Dan
moeten de mannen op de woelige
zee elkaar goed begrijpen en zonder
te praten weten van eikaars bewe
gingen. Een ongeluk is zo gebeurd,
daar kunnen de mannen van het
Noorse booreiland West Vanguard
van meepraten. Het booreiland
raakte begin deze week na een gas-
explosie in brand en de tachtig be
manningsleden moesten in allerijl
van boord worden gehaald.
Het zwaarste ongeluk met een
booreiland deed zich in 1980 voor,
toen tijdens een zware storm op de
Noordzee het Noorse hotelplatform
Alexander Kielland omsloeg. Daar
bij kwamen 123 mensen om hel le-
Mocht zo'n ongeluk op het Neder
landse Continentaal plat gebeuren,
dan moet deskundige medische
hulp in de buurt zijn. Een jaar gele
den werd op Schiphol een klein be
drijf opgericht dat de medische
know-how voor deze situaties ver
koopt aan vooral oliemaatschappij
en: Medische Dienstverlening Con
tinentaal Plat, kortweg MDCP.
Hoe staat het bedrijf er na een jaar
voor? „We maken nog geen winst,
maar dat is iets voor later. Er zijn
grote investeringen gedaan die niet
binnen een jaar te gelde kunnen
worden gemaakt. Klanten werven is
een kwestie van jaren praten en
contacten leggen", zegt dr. E. N. C.
Ruitenberg, directeur van het nog
jonge bedrijf.
Eenmaal aan land worden gewonden zo snel mogelijk i
het ziekenhuis gebracht.
SCHIPHOL - Een hele mond vol:
Medische Dienstverlening Conti
nentaal Plat BV. Dit doet een groot
bedrijf vermoeden. In werkelijk
heid is het echter niet meer dan
een minibedrijfje. weggestopt in ge
bouw 106 op Schiphol-Oost. Een
handjevol parttime medewerkers in
een kantoortje. Een paar telefoons,
schrijfmachines en een witte be-
handeltafel met wat medische spul
len er omheen vormen de enige de
corstukken. Het is op het eerste ge
zicht moeilijk te geloven dat dit be
drijf de verantwoording heeft over
de gezondheidstoestand op een
deel van de booreilanden op de
Noordzee. Toch zorgt de MDCP
voor de opleiding van verpleegkun
digen en voor de ondersteuning
van deze mensen vanaf de wal. Bij
ernstige ongevallen zorgt de MDCP
ervoor dat gewonden van 'boord
worden gehaald.
Branden, explosies, epidemieen en ande
re ongelukken of ongemakken dienen op
de Noordzee koste wat het kost voorko
men te worden. Niet alleen is ook op de
Noordzee een mensenleven veel waard,
maar tevens levert elke minuut en zeker
elke dag stilstand van de installaties de
oliemaatschappij een schadepost op van
miljoenen guldens. Dat geeft te denken.
Dit is nu artsenij op het scherp van de
snede. „In feite zorgen wij voor de
broodnodige bedrijfs- en huisartsenge-
neeskunde aan boord van boorplat-
forms. Een medisch vangnet voor de
werkers aan boord", zegt dr. E. N.
C. Ruitenberg, behalve MDCP-direc-
teur ook huisarts in het Noordhollandse
Schagen. Ruitenberg is jarenlang mari
ne-arts geweest en kan daarom als geen
ander weten welke eisen gesteld moeten
worden aan medische hulp op de
Noordzee. „Ik heb hier een man met
koorts en een verschrikkelijke hoest die
maar niet overgaat. Wat voor antibiotica
moet ik geven?". Een medic (offshore-
taal voor verpleegkundige op een boorei
land) kan ook niet alles weten. De men
sen van de MDCP krijgen zulke vragen
van de „vooruitgestoken medische arm"
op de Noordzee wel vaker en zorgen, al
dan niet na ruggespraak met Nederland
se huisartsen dat de man het juiste ad
vies krijgt.
De Medische Dienstverlening Continentaal Plat zorgt dat zieken of gewonden zo snel
mogelijk van de booreilanden op de Noordzee worden weggehaald.
„Laatst hadden we een man die door
een ongelukje al een paar dagen last had
van pijn in zijn vingers", vertelt Ruiten
berg. „De medic wist eigenlijk niet wat
hij daarmee aan moest. De MDCP is op
zo'n moment verlengstuk van de hulp
verlener op zee. De beslissing of de pa
tient van boord moet is nooit makkelijk.
Als zo'n vent een dag in zijn bed moet
blijven, kan hij eigenlijk beter van boord
gaan. Hij is er om te werken en niet om
in zijn bed te liggen, redeneren de maat
schappijen. Als het een spoedgeval is,
adviseren wij de maatschappij een heli
copter te sturen, maar vaak gaat de pa
tient met de eerstvolgende" bevoorra-
dingsvlucht van boord en komt er een
vervanger in zijn plaats. De mensen aan
boord van een platform werken zeven
dagen per week. twaalf uur per dag. Met
zo'n werkbelasting kun je geen zieken
hebben. Anderen moeten immers het
werk overnemen en dat brengt een enor
me extra taak met zich mee. Iemand is
gezond, of hij is niet gezond. Iets er tus
sen in bestaat in dit wereldje niet", aldus
Ruitenberg.
De mensen op een booreiland moeten in
een uitstekende lichamelijke conditie
verkeren en in staat zijn lange dagen te
maken. De MDCP levert in haar pakket
ook keuringen en is daarvoor een sa
menwerkingsverband aangegaan met de
Schiphol Medische Dienst. De beoorde
ling van de uitslag doen de artsen van de
MDCP zelf.
N oordzeebewoners
De drieduizend „Noordzeebewoners" op
het Nederlandse deel van het Continen
taal Plat moeten tweemaal per jaar wor
den gekeurd en geloof maar dat de eisen
niet kinderachtig zijn. „In dit wereldje
mag iemand zeker geen zwakke rug heb
ben", aldus Ruitenberg. „Hij moet zich
ook in de mannensfeer op een platform,
waar de spanningen op elkaar worden
afgereageerd, goed staande kunnen hou
den. Hij zal zo toch zeven dagen per
week moeten werken, slapen en de wei
nige vrije tijd doorbrengen". De maat
schappijen willen volgens Ruitenberg
niet iemand aan boord hebben die regel
matig maagpijn heeft. Een suikerpatiënt
wordt in principe eveneens afgekeurd,
net als een epilepsie-patiènt.
De MDCP leidt de verpleegkundigen op
die aan boord zorgen voor hulp, veilig
heid en hygiëne. De meeste verplegers
zijn geen wandelende encyclopedieën en
hebben daarom regelmatig behoefte aan
wat advies van de wal. Daarom verlenen
enige Nederlandse huisartsen parttime
hun diensten aan de MDCP bij het be
antwoorden van vragen die vanaf de
Noordzee via Radio Scheveningen bin
nenkomen.
„We hebben een telefonist die vieren
twintig uur per dag paraat is om tele
foontjes van booreilanden op te vangen.
Als deze er geen raad mee weet moet
volgens onze maatstaven binnen een
kwartier een arts in Nederland gevonden
zijn die wel weet wat de verpleegkundige
op zee met het ziektegeval aan moet",
zegt Ruitenberg.
Groei
Het aantal boorplatforms op de Noord
zee groeit gestaag en het aantal „Noord
zeebewoners" zal in de toekomst de hui
dige drieduizend fors overschrijden. Er
valt eén aardige boterham te verdie
nen aan de medische dienstverlening op
de Noordzee. Maar de MDCP kan voor
alsnog het best vergeleken worden met
een dwerg, die naast de grote reus een
hengeltje uitgooit. Letterlijk en figuur
lijk, want met de reus wordt de KLM
Medische Dienst bedoeld, die op dit ge
bied jaren een monopoliepositie had.
Met de komst van de MDCP raakte de
KLM Medische Dienst die positie kwijt
en volgens ingewijden heeft men moeite
met het wennen aan de nieuwe situatie.
„Het samenwerken op het Continentaal
Plat zou plezieriger kunnen", klaagt Rui
tenberg. „Er kunnen best twee diensten
met deze belangrijke opdracht bezig zijn.
Een beetje concurrentie mag best, zon
der er een medische competitie van te
maken. We moeten elkaar geen vliegen
afvangen. Tenslotte staat de veiligheid
van mensen op hel spel. Maar de nijd
die tussen de KLM en ons bestaat is ei
genlijk volledig onnodig. Want het werk
op het Continentaal Plat neemt voorlo
pig alleen maar toe. Er komen steeds
meer platforms bij, waar ook weer be
hoefte zal bestaan aan medische verzor
ging. Er is dus ruimte genoeg voor twee
diensten", vindt Ruitenberg.
Vergiftiging
De grootste ramp die op een booreiland
kan toeslaan is wellicht de voedselvergif
tiging. Ruitenberg denkt met afschuw
aan de gebeurtenissen op de Euroconfe
rentie die een paar jaar geleden in Maas
tricht werd gehouden. Door verontreini
ging van het voedsel werden toen veel
deelnemers ziek. „Een dergelijke ziekte
explosie kun je aan boord van een plat
form niet hebben. Ziekte onder een klein
deel van de bemanning kan betekenen
dat de boel helemaal in het honderd
loopt en dat gevaarlijke toestanden ont
staan. Eén opvarende met diarree is tot
daar aan toe, maar als het er twee of drie
zijn, moet snel ingegrepen worden", zegt
Ruitenberg. Preventie is dus een heel be
langrijk onderdeel van het MDCP-werk.
Daarom wordt door de dienst tweemaal
per jaar een uitvoerige controle gehou
den waarbij heel scherp wordt gelet op
schone gangen en toiletten. Bekeken
wordt hoe het schoonmaakpersoneel er
uit ziet, hoe keukenpersoneel met de
voeding omgaat en of er geen voorraden
staan te bederven. De arts vindt dat wat
deze zaken betreft op het Nederlands
deel van de Noordzee heel professioneel
wordt gewerkt in tegenstelling tot vooral
warme landen, waar men het met de hy
giëne vaak niet zo nauw neemt.
Verplegers die op een booreiland gaan
werken." leren van de MDCP zelfstandig
te werken. En vooral leren zij weten wat
ze niet weten. Ze moeten niet gaan
„klussen" met patiënten", vindt Ruiten
berg. „Als er twijfels zijn over een diag
nose moeten ze ons gewoon bellen". De
verpleger heeft op een gemiddelde dag
vijf van de acht uren niets te doen en
houdt daardoor veel tijd voor wat Rui
tenberg noemt „de pastor-functie".
„Veel met de mensen praten, dat voor
komt ook ongelukken. Op dergelijke so
ciale vaardigheden letten we bij de selec
tie want lang niet iedere ziekenverpleger
is hiertoe in staat. Alles wat de verpleger
in zijn-geestelijke bagage heeft kan op de
Noordzee levens redden", denkt Ruiten
berg.
„Maar hoeveel accent ook wordt gelegd
op de veiligheid aan boord, er kan altijd
iets fout gaan. Denk eens aan dat werk-
platform dat kongeleden op de Noord
zee dreigde te kapseizen. Daar moesten
opeens zestien man af gehaald worden
omdat het er te gevaarlijk werd. En dat
is niet voor het eerst. Een explosie aan
boord is natuurlijk helemaal niet on
waarschijnlijk. Op dat moment moet er
hulp komen en wij zitten er dan voor
om de juiste kanalen in werkine te stel-
om die op gang te brengen".
ARJEN VAN DER SAR
Foto's: CEES VERKERK
VISRUBRIEK
Wie de kaart van Ierland bekijkt
ziet in het noordoosten een stadje
liggen bijna aan zee aan een heel
grote inham: Portaferry. Ik heb
daar gevist en dat is een zo
fantastische ervaring dat ik die
graag met u wil delen.
Portaferry is een heel oud stadje dat aan
het Strangford Lough ligt, een grote en
diepe zee-inham, te vergelijken met de
Oosterschelde. In dat Portaferry liggen
twee zeer voortreffelijke boten die hen
gelaars mee de zee op nemen: het schip
van Desmond Rogers (Cuan Shore gehe
ten) en het schip van Peter Wright, ge
naamd Ocean Vaux). Desmond heeft
een speciale studie gemaakt (al vele ja
ren) van de vismogelijkheden op het
Lough. Peter - wiens boot met geavan
ceerdere apparatuur is uitgerust - heeft
speciaal de vele wrakken die in de Ierse
Zee tussen het stadje Portaferry en het
eiland Man liggen op hun vismogelijkhe
den onderzocht.
Het voordeel van de keuzemogelijkheid
is dat er vaak op het Lough gevist kan
worden als er te veel wind staat om de
zee op te gaan. Zulke plekken zijn er
niet zo veel. De zee is visrijker dan het
Lough, maar op dal laatste (met gaten
tot 50 meter en hier en daar een zeer fel
le stroom) ben je verre van kansloos. Ik
heb wel de indruk dat er meer kleine vis
zit dan buiten, hetgeen trouwens logisch
zou zijn; die zeearmen hebben (denk aan
onze Oosterschelde) mede de functie
van een kraamkamer voor vissen. Maar
er wordt gevist op tope (toonhaai), een
haaiesoort die tot twee meter kan woe
den en op skate (een soort rog) die het
tot zo'n 100 kilo kan brengen. Skate is,
door oorzaken waar de biologen geen
zicht op hebben, hier zeer zeldzaam ge
worden. Tope zit er zat, maar je moet er
met veel geduld op vissen. Aas: een hele
makreel aan een fikse haak. Spullen: een
stevige boothengel en liefst een reel, an
ders een molen die veel kan hebben
(SLS 5 van DAM voldeed me) met
60/00.
Makreel als aas, is er moeilijk aan te ko-
Nee, want nooit heb ik ergens in Europa
gevist waar de zee zo rizzelde van de
makrelen. Daar - ik overdrijf er geen
woord van - hadden we als ploegje van
vier elke visdag opnieuw binnen het
kwartier honderd makrelen En als je
halverwege de dag liever verse wilde,
was dat ook geen probleem.
Bovendien krioelt het op de slikkige
oevers van het Lough van de zeepieren.
Grote, dikke pieren van het slag dat ik
heel vroeger (toen in Nederland het zee
vissen nog niet zo populair was als nu
en het aas dus nog geen probleem was)
spitte op de slikken van de Oosterschel
de. Als je een riek leent bij een boer heb
je daar in een half uur een paar honderd
pieren.
Wie op de Ierse Zee gaat vissen doet er
goed aan een aantal van die zeepieren
mee te nemen want het vergroot je mo
gelijkheden. Er zijn dagen dat met name
de gul het er aan de pier veel beter doet
dan aan de makreel. Gul zit er, heel de
zomer door tot het eind in het najaar,
zeer overvloedig. Ik heb ze gevangen op
de zandbodem, driftend over de banken,
en ook op rotsbodem, voor anker dan-
wel driftend. En niet te weinig. Je rekent
daar met tientallen! Nou ja, niet altijd;
we waren een dag uit dat wij ze volop
vingen: ver over de honderd stuks (met
van die hele grote maar van een tot drie
kilo) terwijl op een ander schip zes hen
gelaars het niet verder dan drie stuks
brachten. Tussen de gul komt vrij regel
matig leng mee die je bij ons zeg maar
nooit ziet als hengelaar. En uiteraard
hondshaaitjes (ook op het Lough worden
die veel gevangen) waarvoor heel wat
Nederlandse hengelaars de neus opha
len. Maar ik zeg dan altijd maar: „Wilt u
me eventjes wijzen waar ik die in Neder
land kan vangen? Nou doe dan niet zo
blasé svp".
Als je gaat wrakvissen wachten verras
singen als koolvis (nota bene aan de
makreelveren, en dan wel jongelui van
zeven, acht pond) en conger. Ook wras
se, prachtig gekleurd. Als je gaat driften
over zandbanken of daar voor anker
gaat (zoals op de Ardglass Banks) wor
den ér scharren gepakt in hoeveelheden
en vooral ook formaten waarvan je in de
goede Noordzee over het algemeen
slechts kunt dromen. Niet te zwaar vis
sen; 100-150 gram lood is genoeg. Ja, het
is een fantastisch visgebied. Als de wind
zo beroerd is dat er zelfs op het Lough
niet te varen is, kan een mens van de
kant af ook nog heel wat doen, zoals
conger vissen op de oude pier van het
veer van Strangford (recht tegenover
Portaferry) of spinnen op koolvis, ma
kreel en zo van de rotsen af. Wie daar
meer van wil weten vraagt het aan de
opgewekte en hulpvaardige bioloog Phi
lip Johnson die op het onderzoekstation
bij het veer in Portaferry werkt. Oh ja,
als ik toch met tips bezig ben: schipper
Wright woont Portaferry-road 154 in
Newtownards (tel. 813456) en schipper
Rogers heeft in Portaferry telefoon
28297. Als u ooit die kant op gaat, raad
ik u het vissen op zout water daar ten
zeerste aan. Met name van mei tot okto
ber. In de winter is het hier over het al
gemeen te rauw, zeggen de schippers.
A.C. VAN DER VET
teke
bed<
lees
beri
deze
melr
„Eng
Boer
beidt
Kraa
er ee
Boer
vlot
ning.
altijc
over
toch
Aj
