Wereld
dierendag
Visje eten nog
geen waarborg
tegen hart- en
vaatziekten
Ploeg betreurt wetsvoorstel van Dierenbescherming
Wonderspiegel
neemt plaats
van klant en
verkoper in
Concurrentie onder dierenartsen neemt steeds meer toe
IN VS:
AbvaKabo waagt
reddingspoging NVSH
STAAT DER NEDERLANDEN
ESinnenland/ buitenland"
CeidaeSotvtout
VRIJDAG 4 OKTOBER 1985 PAGINA 5
Het is vandaag We
relddierendag, de
dag bij uitstek dus
om even stil te staan
bij het dagelijks lief
en leed van de die
ren. Iedereen heeft
zo zijn
met
ervaringen
huisdieren.
Hieronder die van
onze medewerkster
Tiny Francis en haar
kater Pannekoek.
Hij had nog nooit iets
echt naars meege
maakt: Pannekoek, een
grote rode bastaard-an
gorakater met ogen als
groene vijvers. Een
prikje tegen jeuk, dat
wel! Toen was hij bang.
Hij kroop heel dicht te
gen het vrouwtje aan.
Maar pijn deed het
niethet rook alleen
maar akelig in die ka
mer. Anders dan op het
haardkleedje thuis, an
ders dan in de tuin,
waar hij 's zomers kon
rollen in het gras en
loeren op de vogels.
Soms ving hij er een,
maar dan gebeurde er
iets onbegrijpelijks. De
stem die hem altijd
liefkoosde, werd hard
en scherp. Hij kreeg
een tik. Dat maakte
hem onzeker. Hij paste
er wel voor op nog
eens met zijn buit naar
huis te komen. Liever
smeerde hij hem, de
schutting over.
Hij had' kapsones. Hij
was kwaad als het
„hart", zijn ontbijt, een
dag te lang in de koel
kast had gelegen. Naar
zijn verfijnde smaak
was het dan niet lek
ker meer. Hij haalde
zijn neus op en liep be
ledigd naar buiten.
Zonder eten. Oude
rommel nam hij niet
tot zich.
Zo verliep zijn rustige
leventje.
Bang
Tot hij op een ochtend
niet thuis kwam. Het
vrouwtje was dodelijk
ongerust. Toen ze
thuiskwam van haar
werk, lag hij op een
stoel. Met grote bange
ogen. Eten wilde hij
niet. Hij deed gek, hij
speelde tnet lichtvlek-
jes op de vloerbedek
king, beet in zijn poten.
Hij had aanvallen van
on verklaarbare angst.
Kroop onder een kast,
achter een stoel, terwijl
zijn ogen schichtig door
de kamer dwaalden.
Hij schrok zich wild als
de tuindeuren opengin
gen en stoof weg. Want
„bui ten betekende
opeens gevaar voor
hem.
De dierenarts ontdekte
een geïnfecteerde
wond tussen de lange
donzige haren achter
zijn oor. De koorts was
hoog. Waarschijnlijk
spuit penicilline de
de dokter gaf voor vijf
dagen pillen mee. Pan
nekoek knapte op.
Maar de onverklaarba
re angst is gebleven.
Hij is het niet vergeten.
De eerste narigheid in
zijn leventje kwam
hard aan. Zijn vertrou
wen in het veilige be
staan was verstoord.
Hoeveel dieren komen
zelfs niet aan dit ver
trouwen toe: zwerfdie
ren, proefdieren,
slachtdieren, biodieren.
Omdat hun leven uit
sluitend angst en diepe
ellende is.
TINY FRANCIS
BETER ONDERZOEK IS NODIG
EDE De ontdekking
dat Groenlandse eski
mo's door hun overvloe
dige visconsumptie wei
nig last hebben van hart
en vaatziekten en dat er
maar zelden één aan een
hartinfarct overlijdt, ligt
al weer lang achter ons.
Maar heeft deze geweldi
ge vondst uit de beginja
ren zeventig de bevol
king van West-Europa
en Nederland in het bij
zonder nu zoveel verder
gebracht? Wetenschap
pers uit binnen- en bui
tenland kwamen giste
ren op een congres in
Ede tot de conclusie dat
we nog geen overdreven
verwachtingen moeten
hebben van de onder
zoeksresultaten en dat er
nog flink wat speurwerk
moet worden verricht
voor we van een echte
doorbraak kunnen spre
ken.
De vermoedens dat vis een
positieve rol speelt worden
intussen wel flink geëxploi
teerd door de visserijwereld,
maar bewezen is er nog altijd
niets. „Vis is uiteraard ge
zond voedsel, maar de onder
zoekingen geven de weten
schap nog geen reden om het
volk het eten van bij uitstek
vis aan te raden om zo hart
en vaatziekten te voorko
men", zo zei de biochemicus
dr. G. Hornstra van de Rijks
universiteit Limburg gisteren
in Ede.
Het symposium was georga
niseerd door de Hoofdgroep
Voeding- en Voedingsmidde
len van TNO in Zeist en het
Produktschap voor Vis- en
Visprodukten. Tegenover de
vraag of de consumptie van
vis nu werkelijk zo'n belang
rijke rol kan spelen in de
strijd tegen hart- en vaat
ziekten konden slechts kleine
lichtpuntjes gesteld worden.
Bevolkingsonderzoeken heb
ben de laatste jaren voor epi
demiologen sterke vermoe
dens in die richting doen rij
zen. Zo bleek vijf jaar gele
den in Zutphen dat van een
groep van duizend in 1960
geselecteerde mannen er na
twintig jaar 78 aan een hart
infarct waren overleden en
dat zich onder hen tweeën
half maal zoveel niet-viseters
bevonden als mensen die re
gelmatig vis eten. Eenzelfde
verhouding bleek uit een on
derzoek dat later in Chicago
werd-verricht.
Voor prof.dr.ir. Kromhout
van het Instituut voor Sociale
Geneeskunde in Leiden bete
kenen deze en andere onder-
zoeksresulaten „dat de hoe
veelheid visolie die een of
twee vismaaltijden per week
opleveren, mogelijk van be
lang kan zijn bij de preventie
DEN HAAG De
Tweede Kamer
heeft gisteren inge
stemd met een
wetsontwerp dat de
bekostiging regelt
van de jacht op de
muskusrat. De alge
mene verantwoor
delijkheid voor de
bestrijding van dit
dier blijft berusten
bij de rijksoverheid,
maar aan de pro
vincies wordt de
taak toebedeeld
deze te organiseren.
Een wijzigingsvoor
stel van CDA en
D'66 dat het rijk de
uitdrukkelijke be
voegdheid wilde ge
ven in te grijpen als
de provincies te
weinig vangers aan
stelt, werd door een
CDA-kamerlid Eversdijk had gisteren een opgezet exemplaar van een wa- meerderheid van de
terkonijn meegenomen om een ieder die het maar aanschouwen wilde te Kamer en minister
tonen dat deze diersoort in wezen „lief en schoon" Is, ware het niet dat hij Smit-Kroes overbo-
de dijken ondergraaft. dig beschouwd.
Akkoord Campagne
tegen bont
van hartkwalen", zo zei de
Leidse professor in Ede.
Meer consumptie
Uit cijfers van het CBS blijkt
dat een kwart van de Neder
landers nooit of bijna nooit
vis eet, terwijl de totale con
sumptie van vis tussen 1950
en 1980 met 30 a 40 procent is
toegenomen. In ons land
wordt per jaar per hoofd van
de bevolking 13,6 kilo veror
berd, in het westen gemid
deld twee maal zoveel als in
het noorden.
Maar wat voor stoffen in die
vis nu precies die voordelige
uitwerking op hart en bloed
vaten hebben, is nog steeds
niet duidelijk. Dr. Hornstra,
die in Maastricht veel onder
zoek heeft gedaan naar de in
vloed van vis op bloedplaat-
jes, houdt het er voorlopig op
dat de visolie de trombose
neiging (bloedklontering)
doet afnemen. „Dit is echter
alleen het geval als deze
oliën zoals bij de eskimo's
weinig verzadigde vetzuren
bevatten. Over het algemeen
is bij de in Nederland ver
krijgbare vissoorten het ge
halte aan verzadigde vetzu
ren hoog, waardoor we ern
stig moeten twijfelen aan de
waarde van deze visoliën",
aldus dr. Hornstra.
Vis wordt wat hem betreft
niet per se het toverwoord op
voedingsgebied, omdat veel
vis eten ook kwalijke effec
ten kan hebben. „Wie veel
vette makreel eet, krijgt ook
veel ongewenste verzadigde
vetzuren binnen".
Andere instanties, zoals het
Instituut voor Epidemiologie
in Rotterdam, richten zich bij
hun onderzoeken meer op de
combinatie van onverzadigde
vetzuren en seleen, een voor
de mens essentieel sporenele
ment dat overvloedig in vis
voorkomt. Weer anderen leg
gen de nadruk op de beteke
nis die de jodium in vis en
schelpdieren kan hebben
voor de mens. Ook hiervoor
geldt dat de onderzoeken nog
gaande zijn.
Eskimo's
Onder de deelnemers op het
congres was ook dr. J. Dyer-
berg, de Deense wetenschap
per die zijn sporen heeft ver
diend bij het onderzoek naar
de eskimo's en hun leven
zonder hartkwalen. Ook hij
is sinds de ontdekking van de
hartkwaalbestendigheid van
dit volk niet veel verder ge
komen dan het advies dat op
ons menu meer visolie moet
voorkomen.
„Klinische bewijzen heb ik
niet. Men moet in het onge
duld niet vergeten dat in
principe ook erfelijkheid, ge
brek aan stress en andere
leefomstandigheden van in
vloed kunnen zijn op de ge
lukkige gezondheidssituatie
van de eskimo's. Zo kunnen
er ook veel verschillende
oorzaken zijn van het ver
stoppen van de kransslaga
der", aldus dr. Dyerberg.
Volgens dr. Hornstra komt
de onzekerheid over de func
tie van vis voort uit het feit
dat de uitkomsten van ver
schillende onderzoeken el
kaar soms tegenspreken.
„Het tot nu toe gepubliceerde
onderzoek kan vaak de toets
der kritiek niet doorstaan.
Van de 36 studies die voor
zover bekend in de wereld op
dit gebied zijn uitgevoerd,
blijkt veertig procent on
nauwkeurig te zijn geweest.
Een behoorlijk advies aan de
bevolking is zo niet te geven.
We moeten vaag blijven: zorg
voor een gevarieerd voedsel
pakket. En vis is daarin niet
zaligmakend".
ARJEN VAN DER SAR
LEEUWARDEN Het
Nederlandse Anti Bont
Comité is vandaag, op
Werelddierendag, samen
met dierenbeschermings
organisaties uit Enge
land, de Bondsrepubliek
Duitsland en Zwitserland
een nieuwe actie tegen
de bonthandel en pels-
dierfokkerijen.
De organisaties hebben zich
daartoe op initiatief van het
Nederlandse comité verenigd
in het Europese Anti Bont
Comité.
In Nederland zal in de cam
pagne de nadruk worden ge
legd op bontverkopen bij
grootwinkelbedrijven en op
de in ons land gefokte vossen
(ongeveer 80.000 blauwvos
sen per jaar). Het Anti Bont
Comité gaat de consument
oproepen tot een boycot van
de bedrijven die nog steeds
bont verkopen. Het comité
heeft andere acties nog in
voorbereiding, waarover het
zich in dit stadium niet wil
uitlaten. Een woordvoerder
heeft desgevraagd verklaard
dat er geen harde acties wor
den overwogen, zoals het be
spuiten van vossen met verf.
„Dat is niet de opzet van
onze campagne. Wij proberen
mensen aan het denken te
zetten over het gebruik van
bont."
Nederland vervult bij de ac
ties tegen het gebruik van
bont volgens de woordvoer
der een voortrekkersrol. In
andere landen zijn acties veel
later of nog niet op gang ge
komen. Het Nederlandse co
mité heeft de hoop dat in de
komende jaren dierenbe
schermingsorganisaties uit
andere landen zich bij het
Europese Anti Bont Comité
zullen aansluiten.
In Nederland worden jaar
lijks ongeveer 80.000 tot
100.000 blauwvossen gefokt
voor de bonthandel en onge
veer één miljoen nertsen. In
ternationaal gezien gaat het
volgens het comité om enkele
honderden miljoen pelsdie-
ren per jaar. Sinds juli vindt
op het Centrum voor Onder
zoek en Voorlichting voor de
Pluimveehouderij „Het Spel-
derholt" in Beekbergen on
derzoek plaats naar de fok
kerij van pelsdieren, dat zich
richt op de voeding, huisves
ting, verzorging en welzijn
van nertsen en vossen.
HILVERSUM Staats
secretaris Ploeg van
landbouw en visserij be
treurt het dat de Neder
landse Vereniging tot
Bescherming van Dieren
met een initiatief-wet
sontwerp welzijn dieren
is gekomen naast zijn ei
gen Gezondheids- en
Welzijnswet voor dieren.
In het wetsvoorstel van de
Dierenbescherming is weinig
basis te vinden voor een ge
scheiden optrekken van
overheid en Dierenbescher
ming. Dit heeft Ploeg van
morgen gezegd tijdens de
door hem verrichte herope
ning van het verbouwde die
renasiel Crailo in Hilversum.
Inhoudelijk voegt het wets
voorstel weinig toe aan mijn
eigen voorstel, aldus Ploeg.
„Beide wetsvoorstellen heb
ben dezelfde doelen voor
ogen, al zullen in de uitwer
king de accenten hier en
daar anders liggen. Ook het
wetsvoorstel van de Dieren
bescherming heeft het karak
ter van een kaderwet. De be
scherming van in het wild le
vende dieren is in mijn wets
voorstel ook geregeld en wel
in combinatie met de Jacht
wet en de Vogelwet."
Ploeg verzette zich vanmor
gen tegen een van belang
rijkste bezwaren van de Die
renbescherming tegen zijn ei
gen wetsvoorstel, namelijk
dat stelselmatig voorrang zou
worden gegeven aan de (so
ciaal-economische belangen
van agrariërs.
UTRECHT De geves
tigde dierenartsen krij
gen, vooral in de grote
steden, steeds meer te
maken met de concur
rentie van jonge collega's
die in hun omgeving een
praktijk beginnen. De
nieuwkomers houden
zich meestal bezig met
simpele verrichtingen
voor kleine huisdieren
en romen daarmee de
markt af. Hierdoor ra
ken de dierenartsen die
meer gespecialiseerde
behandelingen kunnen
'uitvoeren in de proble
men, wat de kwaliteit
van de diergeneeskunde
als geheel kan schaden.
Dat zei voorzitter C.C. van de
Watering van de Koninklijke
Nederlandse maatschappij
voor Diergeneeskunde
(KNMvD) vandaag op de
jaarvergadering van zijn or
ganisatie in Valkenburg.
Nederland kent momenteel
1600 dierenartspraktijken,
terwijl 240 afgestudeerde die
renartsen op zoek zijn naar
werk. Een vestigingsregeling
voor dierenartsen bestaat
niet en is ook moeilijk te rea
liseren. Van de Watering in
een toelichting op zijn jaarre
de: „De diergeneeskunde be
strijkt een reusachtig terrein,
van vissen tot mestkalveren.
nog
Dat maakt het lastig o
cies uit te zoeken wa
plaats zou zijn voor eei
we praktijk, want dat is van
zoveel verschillende factoren
afhankelijk". Hij riep tenslot
te de leden op wat plaats te
maken voor de pas afgestu
deerde dierenartsen.
(Van onze correspondent Mare De Koninck)
"WASHINGTON In Amerikaanse winkels nemen
computers in toenemende mate werk uit handen van
verkopers en klanten. Met name tijdrovende aankoop
handelingen, zoals het passen van kleren, kiezen van
een bril of uitproberen van make-up, blijken ingrij
pend te kunnen worden bekort met behulp van de mo
derne electronica. Kenmerkend voor de nieuwe trend
in verkooptechniek is bij voorbeeld de „Magie Mirror"
(Wonderspiegel), die inmiddels staat opgesteld in een
tiental vestigingen van het modeconcern L.S.Ayres in
het Amerikaanse middenwesten. Dank zij een aange
koppelde computer kunnen klanten voor die spiegel
gemakkelijk 10 verschillende jurken of combinaties,
inclusief hoed, schoenen en andere accessoires „pas
sen", om vervolgens een of twee kledingstukken die
het best bevallen, in het echt aan te trekken.
In de Magic Mirror die overigens een Franse vinding is, maar
in de VS een gouden toekomst lijkt te hebben ziet de klant
haar eigen gezicht. Maar daaronder, vanaf de hals, vormt de
computer een figuur dat precies de maten heeft van de klant,
die tot op het ondergoed ontkleed voor de spiegel staat. Met wat
drukken op het toetsenbord kan de menselijke verkoper in snel
tempo de ene rok, blouse enz. na de andere in alle beschikbare
kleuren op de spiegel projecteren en krijgt de potentiele koper
een uitstekende indruk van hoe een en ander staat. Ayres heeft
zijn hele Liz Claiborne-collectie in de computer ingevoerd en
daardoor de verkoop van dat merk in een paar weken tijd ver-
zevenvoudigd.
Uitgelezen
De Magic Mirror wordt in de VS verkocht door Fashion Systems
Corp., dat verwacht er volgend jaar 150 te zullen hebben afgezet.
Anderen in de high-tech industrie voorzien dat er over vijf jaar
50.000 „pascomputers" in Amerikaanse winkels zullen staan.
Dat zullen dan niet allemaal spiegels zijn, maar vooral compu
terschermen die andere artikelen op en aan het menselijk li
chaam projecteren en simuleren. Cosmetica-producent Elisabeth
Arden heeft dit jaar geëxperimenteerd in vijftien winkels met
de electronische make-up machine, die vooral een uitkomst
blijkt voor vrouwen met onoverkomelijke aarzeling om hun ge
zicht in een winkel te laten opmaken. Nu hoeft niet meer het
gezicht zelf, maar kan de afbeelding daarvan op het scherm;
worden „opgemaakt". De klant kan haar eigen gezicht zelfs te-
gelijk met vier verschillende behandelingen beoordelen. Ook
Arden stelt vast dat de electronica de verkopen opstuwt veel
meer dan met klassieke promotie-acties en heeft een groot
aantal permanente machines (a 40.000 dollar per stuk) besteld.
Met schoenen gaat het al dezelfde kant op. In filialen van Flors-
heim-schoenen helpt de computer behalve met „gewoon" pas
sen, ook met het vinden van uitzonderlijke maten, kleuren en
stijlen die de betrokken winkel niet, maar het centrale magazijn
van het Florsheim-concern wel in voorraad heeft.
„Brillenboer" Cole National maakt de keuze van zijn clientèle
uit totaal wel 4000 monturen gemakkelijker door de „gezichtska-
rakteristieken" plus gegevens als „favoriete kleur" in de compu
ter in te voeren, waarna het apparaat de klant met een „uitgele
zen serie" brillen in beeld brengt
Paskamertje
Ook verkopers van minder persoonlijke artikelen maken in toe
nemende mate gebruik van de computer als verkoopassistent
Warenhuis- en supermarktketens als Safeway en Sears introdu
ceren in hun kleinere vestigingen met relatief weinig voorraad-
ruimte, computers via welke men producten kan zien en kopen
die niet aanwezig zijn in dat filiaal. De aankoop geschiedt dan
met de creditkaart die vrijwel iedereen in Amerika heeft en het
artikel wordt thuisbezorgd.
Zoiets blijkt echter alleen te werken als het gaat om een andere
maat of een andere kleur van een wel in de winkel aanwezig
product. De advocaten van verkoop per computer hebben intus
sen de voor de hand liggende ontdekking gedaan dat klanten,
vooral als het gaat om duurdere aankopen zoals meubels of au
to's, geen genoegen nemen met een afbeelding op een beeld
scherm, hoe kleurecht, driedimensionaal en draaiend naar alle
gezichtshoeken dat tegenwoordig ook kan. Een experiment van
het warenhuisconcern J.C. Penney om meubilair per computer
te verkopen is mislukt. „De klant wil er in zitten en tegenaan
kloppen', zegt een medewerker van het bedrijf.
Maar als het gaat om het toespitsen op eigen lijf en smaak van
een reusachtig keuzepakket van vooral „intieme" koopwaar als
mode, staat de computer klaar om de helpende hand te reiken.
Of het winkelgebeuren daardoor onpersoonlijker wordt? „In te
gendeel", zegt Inez Miller, die een Magic Mirror bedient in een
boutique in Chicago. „Ik heb nu veel meer contact met de klant.
Die hoeft nu minder lang te zweten in een paskamertje voor ze
een keus heeft gemaakt".
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
SUSKE EN WISKE „ANGST OP DE AMSTERDAM"
baarl
UTRECHT De AbvaKabo, de FNV-bond voor amb
tenaren en trendvolgers, is met de curator in het fail
lissement tot overeenstemming gekomen over een red
dingspoging voor de NVSH en haar vijf abortusklinie
ken. Dat heeft de bond gisteren bekend gemaakt. Uit
een onderzoek van de rechtbank is gebleken dat de
abortusklinieken van de NVSH levensvatbaar zijn. De
klinieken hebben genoeg werk om rendabel te kunnen
draaien.
De AbvaKabo heeft het ministerie van welzijn, volksgezondheid
en cultuur opgeroepen de schuld van 900.000 gulden, waarvoor
de NVSH uitstel van betaling heeft gekregen, aan te zuiveren.
Daarna heeft de vereniging bestaansrecht en blijven 100 ar
beidsplaatsen, waaronder 80 deeltijdbanen voor artsen, bestaan,
aldus de bond.
De aparte stichting waarin de NVSH haar personeel en gebou
wen heeft ondergebracht en die in tegenstelling tot de NVSH al
failliet is verklaard, is volgens de AbvaKabo ook te redden. De
vereniging zal een eenmalige inzamelingsactie onder haar leden
organiseren om de overgebleven schuld van een half miljoen
gulden te kunnen afbetalen.
6%% LENING 1985
PER 1991/1995
TWEEDE UITGIFTE
bedrag open bedrag
koers de koers wordt na de inschrijving op 8 oktobervastgesteld
volgens het tendersysteem
rente jaarlijks op 15 oktober
aflossing in5jaarlijksetermijnenvan15oktober1991 af
Inschrijving 8 oktober a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
storting 15 november 1985
prospectus kosteloos bij banken en commissionairs
