c
G
TAFEL
Pausproces terug in Bulgaars spoor
Steeds meer belijdende
gereformeerden verlaten kerk
Plaats vrouw niet ter discussie
m
WïTïïTÏ
CeidócSomantcor
R
kerk
wereld
Bhagwan-commune in Oregon
werd massaal afgeluisterd
brieven
lezers
ACHTERGROND
EekUeSouocwt
VRIJDAG 4 OKTOBER 1985 PAGINA 2
BIN
Kardinaal Arns: ,,nunca
mas" (nooit meer)
KARDINAAL
ARNS:
Namen
folteraars
openbaar
De aartsbisschop van Sao
Paulo. kardinaal Paulo Eva-
risto Arns. zal op korte ter
mijn de namen verspreiden
van 350 militairen en burgers
die tijdens de militaire dicta
tuur (van 1964 tot begin dit
jaar) politieke gevangenen
hebben gemarteld. De lijst
van de 350 folteraars is tot op
heden strikt geheim gehou
den. Hun namen zijn de afge
lopen zes jaar door een groep
medewerkers van kardinaal
Arns verzameld.
Twee maanden geleden werd
onder verantwoordelijkheid
van kardinaal Arns en de
Presbyteriaanse predikant
Jaime Wright het boek „Bra-
sil nunca mas" (vertaald:
Brazilië nooit meer) op de
markt gebracht waarin een
gedetailleerde beschrijving
wordt gegeven van de uit
wassen van het militaire be
wind. Ondanks de voor Bra
ziliaanse begrippen vrij hoge
prijs van 15 gulden per
exemplaar brak ..Brasil nun
ca mas" alle verkooprecords.
Tot op heden zijn er al meer
dan 100.000 èxemplaren ver
kocht.
Om het boek geen „wraak
zuchtig karakter" te geven,
besloot kardinaal Arns geen
namen op te nemen van mili
tairen (van wie nog vele in
actieve dienst zijn) en bur
gers die hebben meegewerkt
aan martelingen. Hij heeft nu
echter de bedoeling de lijst
alsnog openbaar te maken
door de pers inzage te geven
in de bijna 7000 pagina's do
cumenten waarop het boek is
gebaseerd.
Het boek maakt melding van
400 moorden door net be
wind, 1843 gemartelde ge
vangenen, 125 vermisten (on
der wie de broer van domi
nee Wright, die vermoedelijk
in 1973 is vermoord). 10.000
ballingen, 4.817 personen die
hun burgerrechten verloren
en een half miljoen Brazilia
nen die op de zwarte lijst van
de geheime diensten stonden.
Uit veiligheidsoverwegingen
zijn alle verzamelde docu
menten op 500 rollen micro
film vastgelegd en naar het
buitenland gestuurd. Volgens
kardinaal Arns kan zijn „suc
cesvolle project" niet verhin
deren dat er in de toekomst
weer vervolgingen en marte
lingen plaatshebben. „Wij
weten dat zij ieder moment
weer kunnen terugkeren,
maar wij mogen ons daardoor
niet laten ontmoedigen en
móeten blijven vechten voor
een nunca mas (nooit meer)",
aldus kardinaal Arns.
Baten Belgisch pausbezoek naar Afrika en Brazilië
De baten van het bezoek dat paus Johannes Paulus II het afge
lopen voorjaar aan België bracht, een bedrag van 27 miljoen
frank (J 1,48 miljoen), zullen worden gebruikt om de honger in
Afrika en Brazilië te bestrijden.
Het zesdaagse bezoek van de paus kostte de organisatoren 64
miljoen frank (f 3,52 min.), maar bracht 91 miljoen frank 5
min.) in het laatje. Bij de onkosten zijn de kosten voor het zes
dagen op de been houden van het grootste deel van de Belgi
sche politiemacht niet inbegrepen.
Bijna 76 miljoen frank [f 4.18 min.) werd ingebracht door Bel
gische katholieken, het meest tijdens twee kerkcollectes.
Alles is eenvoudig.
Alleen de mensen
maken de dingen
ingewikkeld
De Gereformeerde Kerken in
Nederland hebben in 1984
4500 belijdende leden verlo
ren. Samen met hen die als
gedoopten de kerk verlieten,
komt het totaal aantal gere
formeerde kerkverlaters over
1984 op ruim 8000. Dit aantal
ligt gelijk aan dat van voor
gaande jaren, zij het dat het
aandel van belijdende leden
noe nooit zo groot is geweest.
De meeste gereformeerde
kerkverlaters blijken zich niet
bij een andere kerk aan te
sluiten.
Dit blijkt uit de voorlopige ge
gevens zoals die op basis van
cijfers uit 804 van dé 821
plaatselijke kerken zijn gepu
bliceerd in „Kerkinformatie
het offciële orgaan van de
Gereformeerde Kerken.
Het aantal mensen dat in de
Gereformeerde Kerken ge
loofsbelijdenis aflegde, en
daarmee belijdend lid wordt,
is met ruim tien procent ge
daald. Waren er in 1983 nog
7104 personen die belijdenis
deden, in 1984 was dit aantal
gedaald tot 6363 personen.
In de jaren zestig is het aantal
personen dat in de Gerefor
meerde Kerken geloofsbelij
denis deed, tweemaal zo hoog
geweest. Sinds 1969 is er spra
ke van een daling. Een soort
gelijke teruggang als in 1984
werd eerder al in 1979 en 1980
geconstateerd. Bij vergelijking
met het aantal bedieningen
van de kinderdoop ongeveer
twintig jaar geleden kan wor
den geconcludeerd dat thans
nog geen 40 procent van de
gereformeerde doopleden be
lijdenis doet.
Het aantal doopbedieningen
loopt in de Gereformeerde
Kerken eveneens terug, maar
minder opvallend. In 1984
werden 8.998 kinderen ge
doopt tegen 9.308 in 1983.
De financiële gegevens over
1984 tonen aan dat de gerefor-
kerkelijke doeleinden bijeen
gebracht, waarbij 8,5 miljoen
gulden aan rechtstreekse gif
ten voor zending en werelddi-
aconaat nog buiten beschou
wing zijn gebleven. De diaco
nale bijdragen geven een stij
ging te zien. de bijdragen voor
zending en evangelisatie
(voorzover deze via plaatselij
ke kassen lopen) een lichte
daling, terwijl de bijdrage
voor het plaatselijk kerke-
werk vrijwel gelijk is geble-
OP KOMENDE BISSCHOPPENSYNODE:
Aartsbischop Jan Schotte, de
secretaris-generaal van de
roomskatholieke Bisschop
pensynode, heeft gewaar
schuwd tegen verwachtingen
dat de komende bisschoppen
vergadering in november uit
gebreid aandacht zal beste
den aan de rol van de vrouw
binnen de Rooms-Katholieke
Kerk.
Paus Johannes Paulus II
heeft de synode voor 25 no
vember tot 8 december bij
eengeroepen om de gevolgen
te bestuderen van het 20 jaar
geleden gehouden Tweede
Vatikaanse Concilie.
Schotte zei dat de synode, ge
zien de reacties van bisschop-
de gehele wereld,
reeds van succes is verze
kerd. In antwoord op een
vraag gaf hij te kennen dat
een volledige evaluatie van
het vrouwenvraagstuk niet
waarschijnlijk is tot een sy
node in 1987, die speciaal ge
wijd zal zijn aan de rol van
leken binnen de kerk.
Zijn woorden moeten een te
leurstelling zijn voor de ve
len binnen de kerk die graag
hadden gezien dat tijdens de
komende synode speciale
aandacht zou worden gege
ven aan het vrouwenvraag
stuk.
De verwachtingen waren
enigszins gewekt door de
paus zelf, die bij zijn bekend
making van de synode, eer
der dit jaar, zei te hopen dat
de bisschoppen de rijkdom
men zullen herontdekken
van het Concilie. Hij voegde
hieraan toe dat de evaluatie
niet mag leiden tot verzwak
king van de impuls van ver
nieuwing die van het Conci
lie uitgaat.
Op de lijst van 165 deelne
mers aan de synode komen
geen vrouwen voor, hoewel
de verwachting is dat enkele
vrouwen vermoedelijk wor
den uitgenodigd als 1
tot 1965, bracht fundamente
le hervormingen voor de
kerk, zoals het opdragen van
de mis in de eigen taal. meer
openheid ten aanzien van an
dere geloven en groter deel
name van leken in het mis
siewerk van de kerk.
De synode wordt voorgezeten
door de paus, die daarin
wordt bijgestaan door drie
waarnemend voorzitters: de
Amerikaanse kardinaal John
Krol, kardinaal Joseph Malu-
la uit Zaïre en kardinaal Jo
hannes Willebrands uit Ne
derland. de voorzitter van
het Vatikaanse Secretariaat
voor Christelijke Eenheid.
„Kerk en Vrede"
vraagt belijdend
spreken kerken
De vredesbeweging „Kerk en
Vrede" heeft de synodes van
de Hervormde en Gerefor
meerde Kerken gevraagd zich
even krachtig tegen de kern
wapens uit te spreken als de
„Reformierte Bund" (de Her
vormde gemeenten en ge
meenteleden van de EKD in
West-Duitsland) dat vorig jaar
deed.
Toen sprak de Bund uit dat
het vraagstuk van de kernwa
pens een zaak van het belij
den is. Dat hield in dat aan
vaarding van de kernbewape
ning in strijd met de belijde-
Deze wijze van spreken is een
uitdaging voor de kerken in
Nederland, aldus Kerk en
Vrede „Ook wij zullen kerke
lijk moeten spreken, vanuit
het hart van het evangelie.
Van daaruit zullen wij op ver
antwoordelijke wijze dienen
in te gaan op de politieke situ
atie."
Kerk en Vrede verwijst in de
brieven, die vorige'week don
derdag (aan de Hervormden)
en vrijdag (aan de Gerefor
meerden) zijn verzonden,
naar de verklaring van Bar
men uit 1934. Ook toen ging
het om een kerkelijk spreken
ten overstaan van een demo
nische situatie, aldus de vre
desbeweging.
Het grootscheeps opgezette
politie-onderzoek in de onge
veer 2.000 bewoners tellende
Bhagwan-commune in de
Amerikaanse staat Oregon
brengt steeds meer bewijzen
aan het licht van groot
scheeps opgezette afluister
praktijken, klaarblijkelijk ge
organiseerd door de rond
twintig leidende figuren die
Rajneeshpuram op 14 sep
tember hebben verlaten.
Tot dusver heeft de recher
che de hand kunnen leggen
op 250 uiterst moderne af-
luister-instrumenten in het
hotel van de commune, ter
wijl 2.500 banden in beslag
zijn genomen waarop afge
luisterde activiteiten en be
sprekingen zijn vastgelegd.
Voorts zijn bescheiden in be
slag genomen van het hotel,
het ziekenhuis, de apotheek
del i
De politie maakt gebruik van
zeven bevelen tot huiszoe
king. waarvan vijf zijn afge
geven door de staat Oregon
en twee door de rijksover
heid, na aanklachten van de
53-jarige goeroe Bhagwan dat
kwaadwilligen hem en ver
scheidene anderen hebben
willen vermoorden. Naar zijn
zeggen heeft de bende van
zijn vroegere naaste mede
werkster Ma Anand Sheela
geprobeerd een officier van
justitie om het leven te bren
gen. een gebouw van de staat
Oregon in as gelegd, een sal
monellavergiftiging teweeg
gebracht in de stad The Dal
les. terwijl in de commune
niets veilig was voor afluis
terpraktijken
De vroegere
de goeroe. Ma Anand Sheela,
heeft intussen te Hamburg
laten weten dat Bhagwan
verslaafd is aan lachgas en
rustgevende pillen en dat hij
ten minste 16 milligram vali
um per dag consumeert.
In Heerde heeft de Bhag-
wan-beweging in Nederland
het grootste deel van de
voormalige Bhagwan-vesti-
ging in die plaats verkocht.
De Stichting Golf Heerde
kocht 'voor 650.000 het on
geveer vijftig hectare tellen
de terrein. Bedoeling is er
een golfterrein van te ma
ken. De Bhagwan-beweging
verkocht tevens enkele
woonhuizen, grenzend aan
het bosachtige terrein. De be
weging verhuisde vorig jaar
van Heerde naar Amsterdam.
Tien geheime bisschoppen in Ukraine werkzaam
In de Ukraine zijn momen
teel tien geheime bisschop
pen van de verboden Uk-
rains-Katholieke Kerk werk
zaam. Dit blijkt uit een ver
trouwelijk bericht van de
aartsbisschop van Lwow,
kardinaal Ivan Myroslav Lu-
bachivsky, voor bisschoppen
synode der Ukrains-Katho-
lieke Kerk, die momenteel in
het Vaticaan bijeenkomt. Er
zijn enkele honderden gehei
me priesters en ongeveer
duizend zusters werkzaam in
de kerk.
Op de synode spraken de bis
schoppen af dat ze de band
t Rome niet zullen verbre
ken, ook niet als dit als voor
waarde wordt gesteld voor
erkenning van de Ukrains-
-Katholieke Kerk. Wel ho
pen ze dat de Sovjetautoritei
ten ooit de kerk nog eens zul
len /toestaan in vrijheid te
kunnen leven.
(Door onze correspondent
Cees Manders)
De kennis van het Engels
blijkt van groot belang
voor de beantwoording
van de vraag wie er ach
ter de aanslag van mei
1981 op Paus Johannes
Paulus II zat.
Spreekt de Bulgaar Sergei
Antonov, die volgens Ali
Agca de aanslag op het St Pie
tersplein coördineerde, Engels
of niet? Zo ja, dan kan het
waar zijn (wat Agca stug vol
houdt) dat hij kort voor de
aanslag alle plannen met An
tonov had doorgenomen, in
de Engelse taal. Kent Anto
nov geen Engels, dan heeft
Agca ook dat bewuste onder
houd met Antonov uit zijn
duim gezogen, en verdwijnt
de 'Bulgaarse connectie' weer
achter de horizon.
Deze week heeft het Romein
se Gerechtshof twee zittingen
lang geprobeerd zekerheid te
krijgen omtrent Antonovs
kennis van de moderne (wes
terse) talen. Antonov beweert
dat hij geen Engels spreekt en
dus nooit met Agca in die taal
gesproken kan hebben. Hij
ontkent trouwens Agca ooit
buiten dit proces om ontmoet
te hebben. Hofpresident San-
tiapichi toonde zich deze
week niet door Antonov over
tuigd.
Antonov was voor ziin arres-
Antonov (I) Agca en Celebi,
tatie op 25 november 1982 de
vertegenwoordiger van Bal
kan Air, de Bulgaarse lucht
vaartmaatschappij, in Rome.
„Hoe is het mogelijk dat voor
die functie iemand is geselec
teerd die geen woord Engels
spreekt?", zo vroeg hofpresi
dent Santiapichi aan verdach
te Antonov. „Engels is toch de
taal van de internationale
luchtvaart? Zonder Engels be
gin je in die wereld toch
niks?" Maar Antonov ant-
een van de andere Bulgaarse getuigen
woordde dat hij vanwege zijn
kennis van het Frans, de eni
ge westerse taal die hij be
heerste, naar Rome was ge
stuurd. De kennis van het En
gels vond Balkan Air kenne
lijk niet nodig.
De positie van Antonov (die
overigens ook na acht jaar
'Rome' beweert geen Italiaans
te spreken) verslechterde na
dat twee getuigen, ex collega's
van hem, hadden verklaard
dat hij 'uitstekend Engels'
sprak. Een van deze getuigen
(een inmiddels naar het wes
ten gevluchte Bulgaar) meen
de bovendien dat Antonov
voor de aanslag al jaren lid
was geweest van de Bulgaarse
geheime dienst en daardoor
met een preciese taak naar
Rome was gestuurd. Zijn
functie bij Balkan Air was
slechts een dekmantel.
Het resultaat van dit verhoor
van Sergei Antonov heeft het
geloof in de 'Bulgaarse con
nectie' weer versterkt. Het
proces in Rome was de laatste
weken op een 'Turks' spoor
geraakt, na de verhoren van
een handvol 'Grijze Wolven'
(Turkse rechts-extremisten)
afkomstig uit Franse en Duit
se gevangenissen. Deze 'getui
gen' voerden allerlei geheime
diensten ten tonele (van
Frankrijk, West-Duitsland en
Zwitserland) die een rol zou
den hebben gespeeld bij de
aanslag op de paus. Daardoor
dreigde het proces te verzan
den in vage 'spy-stories'. Maar
na het verhoor van Antonov
is het proces ('gelukkig', zo
vindt de Italiaanse pers) weer
terug bij de oorspronkelijke,
60.000 dollar-vraag: zaten de
Bulgaren achter de aanslag op
de paus of is dit een hersen
schim van de fantasierijke Ali
Agca, de feitelijke dader?
Volgende week had het hof
zich zullen verplaatsen naar
Turkije, om daar enkele Tur
ken te verhoren die volgens
Agca in het Bulgaarse com
plot zaten. De Turken in
kwestie, Omer Aye, Bekir Ce
lenk en Abuzer Ugurlu, zitten
daar in de gevangenis. De
Turkse autoriteiten die aan
vankelijk het Romeinse Hof
hun medewerking had toege
zegd hebben nu allerlei buro-
cratische problemen ge-
creeerd om het bezoek van de
rechters uit Italië te bemoeilij
ken, zo niet onmogelijk te ma
ken.
Chili con carne met
brood
kruidenboter en
komkommer-
tomatensalade
blanke pudding
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig: 250 g bruine bonen,
zout, 1 grote ui, knoflook,
10 g margarine, 1 paprika,
chilipoeder, oregano, toma
tenpuree, worcestersa us,
tobasco, bruine basterdsui
ker, 2 hardgekookte eieren;
stok) brood naar behoefte;
50 g boter, 1 lepel water, 1
theelepel citroensap, peter
selie, bieslook, kervel,
zout;
stukje komkommer, 2 to
maten, zout, peper, azijn;
4 dl melk, 32 g maizena, 32
g suiker, klein blikje ker
sen, kleine banaan.
Was vanavond de bruine bo
nen een keer en .zet ze ruim
onder koud water met wei
nig zout weg. Kook morgen
de bonen in het weekwater
in een uur gaar. Fruit dunne
ui-snippers met geperste
knoflook lichtbruin in de
margarine. Bak vervolgens
stukjes paprika een paar mi
nuten mee. Voeg de gare bo
nen met een deel van het
kookvocht (het gerecht moet
op een dikke soep gaan lij
ken) toe met naar smaak chi
lipoeder. oregano, tomaten
puree. worcestersaus en to
basco. Laat de chili nog tien
minuten sudderen. Maak het
gerecht op smaak af met
zout, bruine basterdsuiker en
de gebruikte kruiden en leg
er de gehalveerde eieren in
met de gele kant boven.
Roer de boter zacht. Voeg
druppelsgewijs water en ci
troensap en naar smaak fijn
geknipte kruiden en zout toe.
Zet bijna alle melk op. Maak
een papje van maizena. sui
ker en de rest koude melk.
Doe er wat hete melk bij,
schenk het mengsel in de
pan en laat de pudding kort
koken. Vul een natgemaakte
vorm met de hete pudding.
Keer de afgekoelde en opge
steven pudding om op een
bord en leg er een mengsel
van kersen en plakjes ba
naan omheen.
JEANNE
Perioden met zon
DE BILT De scheidingslijn
tussen de voor de tijd van het
jaar zeer warme lucht boven
midden- en zuid-Europa en
koelere oceaanlucht liep van
morgen van zuid-Scandinavie
via de zuidelijke Noordzee
naar noordwest-Spanje. Deze
lijn trekt langzaam zuidoost
waarts en passeert daarbij ons
land. Dit is merkbaar aan een
periode met veel bewolking
waaruit af en toe wat regen
valt.
De regenintensiteit leek ech
ter, voorzover zich dat op van
morgen liet aanzien, niet
groot. Na het passeren van de
wolkenzone komt ons land in
koelere oceaanlucht terecht.
Deze stroomt vanaf vanavond
via Het Kanaal en zuid-Enge-
land naar ons land. In deze
lucht komen weer flinke op
klaringen voor. Boven zee en
in de middaguren ook
boven land kunnen zich in
deze luchtsoort enkele stapel
wolken vormen, de meeste
daarvan zullen echter het bui
enstadium niet bereiken. De
middagtemperaturen liggen
met zo'n graad of 18 nog steeds
op een redelijk niveau,
's Nachts kan het tijdens op
klaringen tot tussen de 14 en 8
graden afkoelen.
Boedapest onbew.
Brussel h.bew„
Luxemburg l.bew
Madrid h bew.
Malaga onbew.
bew 24 19
)nbew.lV' 28 21
op t
Nieuw geluid uit Moskou LEEUV
Leeuwt
De Russische leider Gorbatsjov heeft een opmerkelijke vei w
duidelijking gegeven van het voorstel van Moskou tot hai^bercu
vering van de bestaande kernwapenarsenalen. Voor het eerj0IKjer
als partijleider geconfronteerd met een Europees gehoor i; en doe
zijn toespraak tot het Franse parlement heeft hij zich erojonderw
toegelegd dié aspecten van de bewapening ter sprake jBouwhi
brengen, die de Europeanen het meest ter harte gaan: 4-
middellange-afstandsraketten. open^
een stu
GORBATSJOV heeft daarbij een toon aangeslagen, waari) £?ren?I
besef doorklonk van de in Europa levende zorg over de toe
nemende bewapening. Meer dan dat: er sprak de serieuze \vi jjngen
uit te komen tot een verbetering van de betrekkingen mj
het Europese voorland. Nieuw is daarbij, dat de Sovjet-leidq
die verbetering wil bewerkstelligen door concessies, die hj \l
concreet heeft aangegeven.
DiT begrip voor de bezorgdheid over de bewapening in Ei^
ropa blijkt op twee manieren. Allereerst heeft Gorbatsjo|
aangekondigd dat het aantal op Europa gerichte SS-20-rakei
ten eerstdaags zal zijn teruggebracht tot 243. En vervolgen
heeft hij zich bereid verklaard met Britten en Fransen ai
zonderlijk te willen onderhandelen over hun kernwapens^
NOOIT eerder heeft een Sovjet-leider de bereidheid ge
toond onderscheid te maken tussen deze kernwapens en dij
van de Amerikanen. Het maakte immers niets uit, zo wer(
in Moskou geredeneerd, want ze waren allemaal gericht oi
de Sovjet-Unie. Door nu wel een onderscheid te maken geef
Gorbatsjov aan in te zien, dat de noodzaak tot het treffen vaj
veiligheidsmaatregelen voor de Europeanen verschillen va(
die i
de Amerikanen.
Knipoog naar Nederland
DaT het aantal SS-20 raketten tot 243 is teruggebracht, ii Jij
voor Nederland uiteraard het belangrijkste punt in de ver- M.M
klaring van Gorbatsjov. Veel wijst erop, dat die mededeling
op ons land was toegesneden. Het kan immers niet toevallig
zijn dat Gorbatsjov daarbij verwees naar de situatie van juni
1984, want de uitleg die hij daarvoor gaf klopt niet. Hij ze;
dat de SS-20-raketten in Europa zullen worden terugge- -j
bracht tot de omvang op dat tijdstip, omdat de Amerikanen
toen overgingen tot plaatsing van de door de Russen zo ge
vreesde Pershing-II-raketten. Maar die plaatsing begon al ir
november 1983, zodat het nadrukkelijk noemen van her
tijdstp van 1 juni 1984 slechts kan worden gezien als een kni
poog naar Nederland.
ONS land heeft immers ijl juni van het vorig jaar besloten
geen kruisraketten te zullen plaatsen als op 1 november var
dit jaar het aantal SS-20-raketten in de Sovjet-Unie gelijk za
zijn aan de 378 die op 1 juni 1984 stonden opgesteld. Als Mos-
kou zich inderdaad toch iets gelegen laat liggen aan het Ne-,
derlandse standpunt, dan moeten we ons daarbij echter niel
te veel voorstellen. °an c
TT j°v in
xlET laatste wat een supermacht als de Sovjet-Unie zal doeri opera
is buigen voor de eis van een kleine NAVO-staat. De neiging ten 0
tot manipuleren zal er evenwel niet minder om zijn. De con- bied
Gorbatsjov zijn voorstel tot vermindering van di de aa
de andere kant oi Volg<
SS-20-raketten heeft gedaan, lijkt
te wijzen, dat hier heel wat m
simpele manipulatie met cijfers.
i de hand
dan eer groei
Zake
Gorb
HET zal het welbegrepen eigenbelang van de Sovjet-Unk tal
zijn en de vrees in een nieuw, uiterst kostbaar bewapenings veel
avontuur in de ruimte te worden gestort, die Gorbatsjov ge punt
bracht moet hebben tot zijn voorstel de relaties met het Wesj 1-jun
ten ingrijpend te herzien. wees
komt
Standpunt ongewijzigd
Het l-junibesluit van het kabinet-Lubbers beperkt ziet
niet tot het Europese deel van de Sovjet-Unie, waar Gorbats
jov nadrukkelijk wel naar verwees toen hij het aantal var,
243 SS-20-raketten noemde. Omdat deze wapens gemakke
lijk en snel verplaatst kunnen worden, gaat ons land (en de
NAVO) uit van het totaal aantal SS-20-raketten, ongeacht oï
die nu staan in het Europese of hét Aziatische deel van de
Sovjet-Unie.
NEDERLAND zal zich vooralsnog houden aan de Ameri'
kaanse gegevens met betrekking tot het aantal SS-20-raket-
ten, zo heeft minister Van den Broek danook in een reactie
verklaard. Hier lijkt voorlopig des te meer reden toe aange
zien de Sovjet-Unie zich vaker eenzijdig heeft verplicht hei
aantal raketten terug te brengen of op een bepaald niveau te j
houden, zonder dat dit vervolgens bleek uit de satellietgege-
vens van de Amerikanen. Onder de huidige omstandigheder
zal het l-junibesluit dan ook naar alle waarschijnlijkheid
worden uitgevoerd.
Toch kan niet ontkend worden dat de omstandigheden
voor plaatsing door Nederland na de uitspraken van Gor
batsjov veranderd zijn. Herziening van het totaal aantal
Amerikaanse middellange-afstandraketten in Europa als ant
woord op de Russische bereidheid het aantal SS-20-raketteit
terug te brengen, ligt nu voor de hand. Voor het NAVO-
bondgenootschap zou het echter schadelijk zijn als Nederland
daar eenzijdig toe zou besluiten. Dan doemt inderdaad hei
spookbeeld op waar menigeen vóór de reis van Gorbatsjov
naar Parijs voor heeft gevreesd, namelijk dat hij er op uit zou
zijn de Westerse bondgenoten te verdelen en tegen elkaar op
te zetten.
Het ligt niet op de weg van Nederland dit effect op te roe
pen. Wel moet ons land samen met andere bondgenote^
maximaal zijn invloed blijven aanwenden de bewapening in
Europa terug te brengen. De tijd lijkt er opnieuw rijp voor
Na de mislukking van het zogenaamde boswandelingsak
koord van 1983 mag de nu geboden kans, te komen tot een
ingrijpende vermindering van de kernbewapening in Euro
pa, niet opnieuw worden gemist.
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
25.000 Brillen
Iedereen die brillen heeft ge
stuurd of gebracht voor het
broodnodige werk in Ghana
wil ik graag hartelijk bedan-
Of
ARÊ
zen
zwaï
gebi
meg
renl
schc
dan]
med
bob;
ken. Het waren er in totaa. gen.
ongeveer 25.000; u leest he-
goed: 25 duizend. Ook harte Allet
lijk dank voor de gehoorappa - ties c
raten; ook die komen goed var een 1
pas. U hebt daarmee de arm
sten der armen gelukkig ge
maakt. Zij kunnen straks wee: - pp
hun werk doen. Maar wij gaat -
nog door, het is nooit genoeg
Wat u kunt missen is van har
te welkom. Bij voorbaat dank
J.W. Streefkerk-Koedoot,
Tweede Schuytstraat 82,
2517 XH DEN HAAG.
Geen krant ontvangen? Bel tuss#
18.00 en 19.00 uur. zaterdags tuss*
14.00 en 15.00, telefoonnummer 07^-
122248 en uw krant wordt nog berei
de avond nabezorgd.
