TAFEL
Reserves Solidaridad teerden in
Synode stelt beslissing over
Amersfoortse predikant uit
Amerikaanse kerken bevechten tv-geweld
ficidócSom^ni
üTïïTl
IKVOS hekelt NCO-
plannen van Schoo
kerk
en
wereld
Jezuïeten in
Vietnam
gearresteerd
PERSONALIA
weer
ACHTERGROND
CeidaeQowmit
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1985 PA|
iRÊ
Tsjechoslowaakse partij valt kerk aan
Een hoge partijfunctionaris in Tsjechoslowakije heeft de
roomskatholieke kerk ervan beschuldigd het socialisme te wil
len ondermijnen en "hatelijke aanvallen" te doen op Tsjechos
lowakije. Vasil Bejda, van de afdeling propaganda van de com
munistische partij, schreef in het Marxistisch Wereldtijdschrift
dat dat 80 procent van de 15 miljoen Tsjechoslowaken geen
heil ziet in godsdienstonderwijs voor hun kinderen. Dat deel
van de bevolking vindt dat "de invloed van gezin, school en de
hele maatschappij de geest moet ademen van de socialistische
moraal". Het artikel was de jongste van een serie aanvallen op
de kerk. Daarbij is de paus ervan beschuldigd rechtse krachten
in het geweer te brengen tegen communistische landen.
Castro laat 75 politieke gevangenen vrij
President Fidel Castro van Cuba zal binnenkort 75 politieke
gevangenen vrijlaten, zo hebben drie Cubaanse bisschoppen la
ten weten tijdens een tegenbezoek bij de Amerikaanse bis
schoppen. Het besluit van Castro zou het gevolg zijn van het
gesprek, dat hij in januari heeft gehad met een delegatie van
de Amerikaanse bisschoppenconferentie, die hem een lijst met
de namen van 450 politieke gevangenen hadden overlegd.
De Amerikaanse bisschoppen hadden Castro begin dit jaar ver
teld dat zij de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de
vestiging van alle politieke gevangenen die Cuba wil vrijlaten.
De subsidieregeling 1986-1990,
die minister Schoo heeft voor
gesteld voor de Nationale
Commissie Ontwikkelingssa
menwerking (NCO), zal lei
den tot verschraling van de
meningsvorming in de Neder
landse bevolking. De regeling
is bepaald geen bijdrage aan
de regeringsdoelstelling om
het maatschappelijk draag
vlak voor ontwikkelingssa
menwerking te versterken.
Dit schrijft de stichting IK
VOS (Interkerkelijk vor
mingswerk inzake ontwikke
lingssamenwerking) in een
open brief aan de Vaste Ka
mercommissie voor ontwikke- nisterie zelf zal worden over-
lingsamen werking. genomen
In IKVOS werken o.a. samen
de Rooms-Katholieke Kerk,
de Nederlandse Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Ker
ken in Nederland, de Evange-
lisch-Lutherse Kerk en de
Doopsgezinde Broederschap.
IKVOS vraagt zich af of de
minister in feite niet van plan
is het bewustwordings- en
voorlichtingswerk in Neder
land af te schaffen. Mevrouw
Schoo wil voorlichting grotere
nadruk geven ten koste van
bewustwording. IKVOS
vreest dat op den duur voor
lichting geheel door het mi-
Verder maakt IKVOS be
zwaar tegen de opmerking
van de minister dat aktivitei-
ten die in strijd zijn met het
buitenlands- of ontwikke
lingsbeleid niet voor subsidie
in aanmerking komen. De re
gering wenst zichzelf hiermee
buiten elke vorm van kritiek
te stellen. Bovendien zal de
kwaliteit van de ontwikke
lingssamenwerking verslech
teren onder druk van over
wegingen van eigenbelang op
buitenlandse politiek of op
militair, economisch of soci
aal-cultureel terrein.
De interkerkelijke ad-
ventsactie voor Latijns-A-
merika Solidaridad heeft
in 1984 een bedrag van
4.249.000 gulden besteed
aan 197 projecten in La
tijns-Amerika. In verge
lijking met 1983 was dat
een toeneming van 9,5
procent. Voorts werd
ruim 841.000 gulden uit
gegeven aan bureaukos
ten en aan wervingsacties
in Nederland.
De organisatie ontving in 1984
bijna vier miljoen gulden, zo
dat ruim een miljoen gulden
op de reserves werd inge
teerd. Volgens Solidaridad
was dat noodzakelijk om op
een redelijke manier en in
voldoende omvang de projec
ten te kunnen financieren.
Door de economische crisis en
de hoge schuldenlast van de
Latijnsamerikaanse landen
wordt de organisatie gecon
fronteerd met een groeiende
stroom aanvragen.
Solidaridad zoekt al enige tijd
een vorm van besluitvorming
over de te besteden gelden die
de Latijnsamerikanen zoveel
mogelijk zeggenschap geeft.
In 1984 zijn met aan aantal
partners waarmee Solidaridad
al jaren een goede relatie
heeft, afspraken gemaakt
over een door hen te beheren
fonds dat door Solidaridad ter
beschikking wordt gesteld. De
Latijnsamerikaanse partner
neemt dan de verplichting op
zich achteraf de besteding van
de gelden te verantwoorden.
Niet alleen krijgen Latijnsa
merikanen meer zeggenschap
over de besteding van de gel
den, ook worden tijdrovende
procedures omzeild en kan
sneller en efficiënter op no
den worden gereageerd, aldus
Solidaridad.
Meer zeggenschap over
besteding van gelden
De afgelopen maanden zijn
in Vietnam vier leden van de
orde der Jezuïeten gearres
teerd. Voorts zijn twee vesti
gingen van de orde gesloten.
Dat is in kerkelijke kringen
in Hongkong meegedeeld.
In Hongkong werd verder
meegedeeld dat vele katho
lieke priesters en theologies
tudenten naar een werk
kamp zijn overgebracht. On
der hen zou zich de voorma
lige provinciaal van de Jezuï
eten in Vietnam, pater Nguy
en Cong Doan, bevinden.
Aan twee andere priesters
die sinds 1983 huisarrest heb
ben, is het niet toegestaan
hun functie uit te oefenen.
Volgens de kerkelijke krin
gen in Hongkong beschikt de
orde der Jezuïeten in Viet
nam nog maar over twee ves
tigingen. een in Tam Ha met
een priester, twee lekebroe-
ders en drie studenten en een
in Ho Tsji Minhstad met een
priester en twee studenten.
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERKEN:
De particuliere (regiona
le) synode van het oosten
van de christelijke gere
formeerde kerken heeft
woensdag in Utrecht nog
geen beslissing genomen
over het abortusstand
punt van de Amersfoortse
predikanten ds. T. Har
der en dr. J. J. Rebel.
De synode wil eerst het rap
port van een nieuw te benoe
men commissie afwachten
over de hermeneutische en
confessioneel-ethische aspec
ten rond de abortus provoca-
tus. De hermeneutiek schrijft
voor volgens welke regels de
bijbel moet worden uitgelegd.
In de nieuwe commissie wor
den naast leden van de parti
culiere synode ook deskundi
gen van buiten de synode be
noemd. Wanneer de commis
sie moet rapporteren, staat
.nog niet vast. Met dit besluit
neemt de particuliere synode
de beslissing van de classis
Amersfoort van 10 april 1985
om de beide predikanten
..schorsingswaardig" te ver
klaren, niet bij voorbaat over.
maar keurt het ook niet bij
voorbaat af.
Ds. Harder en dr. Rebel heb
ben hun te ruim geachte visie
op de abortus provocatus
neergelegd in een nota voor
het ziekenhuis De Lichten
berg te Amersfoort, waaraan
zij beide respectievelijk als be
stuurslid en als pastor zijn
verbonden. De classis oordeel
de op 10 april dat de beide
predikanten „schorsingswaar
dig zijn op grond van het feit
dat het door hen verdedigde
abortusstandpunt in strijd
komt met het woord van God
om niet te doden". Tegen dit
classisbesluit tekenden de
kerkraden van Amersfoort en
van Veenendaal bezwaar aan.
In een eerste reactie noemde
ds. Harder het „positief dat
men nu probeert door te sto
ten naar de achtergronden
van deze zaak. Ik hoop dat
het tot een goede analyse
komt en dat het niet meer di
rect om personen maar om dé
zaak zelf gaat. Als er inder
daad in alle eerlijkheid en
openheid over de hermeneuti
sche en confessioneel-ethische
zaken gepraat gaat worden,
dan zit men naar mijn oordeel
op goed spoor", aldus de
Amersfoortse predikant.
Een blinde niet zien,
da t is pas blindheid
Secretaresse
Bhagwan op
Duitse
Wadden
De voormalige secreta
resse en vertrouwensper
soon van Bhagwan Shree
Rajneesh, Ma Anand
Sheela, heeft in gezel
schap van 20 vrienden
haar intrek genomen in
een hotel op het Duitse
Waddeneiland Juist.
Sheela en haar metgezel
len zijn onlangs uit de
commune van de sekte
leider in de Amerikaanse
staat Oregon naar Euro
pa vertrokken.
Het weekblad Stern meldde
woensdag dat het een exclu
sief interview met Sheela
had gevoerd, nadat zij met de
20 anderen in hun "schuil
plaats" was ontdekt. Volgens
Stern ontkent Sheela Bhag-
wans beschuldiging dat zij
door fraude 55 miljoen dollar
heeft zoekgemaakt en dat
een deel van het geld door
haar is overgemaakt op een
Zwitserse bankrekening.
Volgens Sheela zou de com
mune een schuld van 55 mil
joen dollar (ruim 165 miljoen
gulden) hebben opgelopen
door Bhagwans honger naar
juwelen en Rolls-Royces.
Sheela die door de Ameri
kaanse justitie wordt gezocht,
ontkende tegenover Stern
verder dat zij Rajneesh en
zijn artsen heeft willen ver
moorden, afluisterapparatuur
in de woning van Rajneesh
heeft laten installeren en
heeft geprobeerd de commu
ne te veranderen in een fa-
cistoïde organisatie. "Absolu
te onzin," aldus Sheela vol
gens Stern.
Bhagwan zou naar West-
-Duitsland willen gaan om
daar een nieuwe commune te
vestigen, zodra hij een per
manente verblijfsvergunning
voor de VS zou hebben ge
kregen. Deze is hem totdus-
verre van rechtswege door
de Amerikaanse autoriteiten
geweigerd.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen: te Harlingen,
A. J. de Bue te Nijverdal; te
Spijk (Z-H), J. van den Born
te Nieuwe Tonge. Beroep
baarstelling: W. Wursten,
Park Arenberg 22, 3731 ES
De Bilt. Bedankt voor Capel-
le ad IJsel, A. W.van der Plas
te Bergambacht.
Gereformeerde Kerken
Beroepen: te Nieuwegein-
Zuid (samen op weg)
drs. M. C. Mook te Rheden-
De Steeg; te Duisburg-Ruh-
rort (BRD), drs. J. Dorst te
Suawoude (hervormd-gere
formeerd) die dit beroep
heeft aangenomen.
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt
Bedankt voor Steenwijk, G.
Gunnink te Mussel.
De Nederlander Frans
Lenssen is door het generaal
kapittel van de missiecongre
gatie van Marianhill gekozen
tot bestuurslid van deze con
gregatie. Het kapittel is op dit
moment in Rome bijeen.
Lenssen (54) heeft gestudeerd
aan de universiteit te Würz-
burg en, na zijn priesterwij-
werkt hij als missionaris in
Papua Nieuw-Guinea.
De congregatie van Marian
hill is genoemd naar een ge
lijknamige Trappisten-abdij
bij Durban in Zuid-Afrika.
Deze abdij, die in 1882 werd
gesticht, richtte zich vooral
op missie- en ontwikkelings
werk onder de zwarte bevol
king van Zuid-Afrika. Aan
gezien deze activiteit niet
langer te verenigen was met
het beschouwende leven dat
Trappisten leiden, werd de
abdij door paus Pius X ver
anderd in een missiecongre
gatie. Bij de congregatie zijn
ongeveer 450 religieuzen
aangesloten, onder wie 31 uit
Nederland.
„Alleen een ernstige dreiging
van censuur vooraf schijnt
makers en producenten van
televisieprogramma's er toe
kunnen brengen een eind te
maken aan een overmaat aan
geweld in het algemeen en
seksueel geweld in het bijzon
der in hun produkten".
Dat is de mening van de voor
zitter van de studiecommissie
van de Nationale Raad van
Kerken in de Verenigde Sta
ten (NCC), James M. Wall uit
Chicago, hoofdredacteur van
het tijdschrift „Christian Cen
tury".
Hij sprak die uit bij de aanbie
ding van een 48 pagina's om
vattend rapport van zijn com
missie, „Geweld en seksueel
geweld in film, op tv, kabel
en video". De tien commissie
leden zijn twee jaar lang aan
het studeren geweest met het
doel, wegen te vinden om
kinderen te vrijwaren van al
te veel (seksueel) geweld op
het scherm thuis.
De kerkelijke commissie
zoekt haar heil niet in een
roep om censuur, maar stelt
wel praktische maatregelen
voor om de jeugd te bescher
men nu vaststaat, dat het pro
bleem niet bij de bron kan
worden bestreden. De com
missie meent dat commercia
lisering van tv-produkties uit
sluit dat hoge maatstaven
kunnen worden aangelegd
voor de inhoud van de pro
dukten zelf. Die zijn immers
gericht op het maken van
winst en het trekken van zo
veel mogelijk kijkers. Het zou
daarom goed zijn als ouders
zouden kunnen worden uitge
rust met een apparaatje,
waardoor wordt voorkomen
dat kinderen tv-kanalen kun
nen inschakelen die drijven
op (seksueel) geweld. Ook zou
dat soort produkties naar van
normale tv-kanalen afge
schermde kanalen moeten
worden overgeheveld, vindt
de commissie.
Naar de commissie meent zou
de Mediacommissie van de
rijksoverheid naar wegen en
middelen moeten zoeken om
producenten van tv-program-
ma's, video's en wat dies meer
zij, op hun verantwoordelijk
heid voor het geestelijk wel
zijn van de gebruikers te wij
zen. De commissie ziet dat als
een eerste „sociale verplich
ting" van die makers, die zich
zouden moeten afvragen in
wier handen hun door geweld
getekende produkten uitein
delijk terechtkomen.
De commissie heeft geconsta
teerd dat gewelddadige pro
gramma's, die meer en meer
op de kabel doordringen, de
overige televisie-programma's
meetrekken de afgrond in. De
programmamakers beseffen
dat de abonnee-televisie
slechts een kiesschijf is ver
wijderd van henzelf.
De commissie is niet over één
nacht ijs gegaan. Er zijn open
bare hoorzittingen gehouden
te Washington, Los Angeles
en New York, waarbij alle be
trokkenen gelegenheid kre
gen hun zegje te doen. De
NCC-studie heeft duidelijk de
samenhang aangetoond tussen
geweld in de media en agres
sief gedrag van kijkers, aldus
het rapport.
Naar dr. William F. Fore,
hoofd van de Mediacommissie
van de NCC bij de presentatie
opmerkte, worden de media
niet bevolkt door lieden'„die
wel eens eventjes de jeugd
moreel zullen vergiftigen".
Maar zij zijn naar het oordeel
van Fore de ;vangenen van
het systeem, pmdat onderne
mingen nu ee .maal dividend
voor aandeeirCmders moeten
kweken. Daarom zouden de
-kerken zich fhoeten inspan
nen het systeem zodanig te
wijzigen, dat de tv-industrie
gelegenheid krijgt het goede
te doen.
Zolang de kijkcijfers bepalend
zijn voor het succes van pro
gramma's zal er naar het oor
deel van dr. Fore weinig ver
anderen :„in die economische
realiteit ligt de wortel van het
kwaad". Het nieuwe ver
schijnsel van de video-clip be
schouwt hij als een onder
schat gevaar. Een onderzoek
ster, dr. Patricia Greenfield,
heeft vastgesteld dat overma
tig kijken naar dat soort pro
dukties in staat is het geweld
in de samenleving merkbaar
te vergroten, „omdat er een
nauw verband wordt gelegd
tussen erotische relaties en
geweld dat niet door boos
wichten, maar door afgoden
van tieners teweeg wordt ge
bracht".
De video-clips duren maar
kort en worden steeds weer
herhaald, waardoor een bui
tengewoon sterke werking
wordt bereikt, aldus dr.
Greenfield. „Er wordt een
dusdanig aantrekkelijke com
binatie van muziek, dans en
exotische en creatieve achter
gronden gepresenteerd dat ze
tot een machtig propaganda
middel voor geweld uitgroei
en", aldus het rapport.
Het dringt aan op een klassifi-
cering van tv- en videopro-
dukties analoog aan wat voor
films geldt om aan te duiden,
welke portie geweld de kijker
bij zijn keuze te wachten
staat.
VT
'ciiB
IS I
el
of
Rusteloos blijven ijveren
jj *hild
li ET is droevig, maar de kruisraket is door de ke) gult
resultaat dat kabinet en kamermeerderheid met het)^er
van 1 juni vorig jaar over de eventuele plaatsing vai^g^g
raketten hebben nagestreefd, zal niet worden behaala jn
de conclusie uit het gesprek, dat minister van buiteo gul<
zaken Van den Broek in New York heeft geyoerd rtfigspi
Russische collega Sjevardnadze. Het Nederlandse it en
heeft de Russen er niet toe kunnen bewegen te stopjf
de plaatsing van SS-20 raketten. burea
NEDERLAND deed l juni vorig jaar de Russen het Krui'
niet de 48 Amerikaanse kruisraketten op Woensdxtuchti
plaatsen, indien de Sovjet-Unie gedurende de daarop v-
de anderhalf jaar het aantal SS-20 raketten toen
niet zou uitbreiden. Inmiddels staan er volgens ir
NAVO-tellingen meer Russische raketten in de Sovjt
opgesteld. Alleen al uit dat gegeven en het l-junibesUf^
vorig jaar volgt voor ons kabinet onvermijdelijk de no
tot plaatsing.
DAAR is nu nog een nieuw element bijgekomen. V<1
eerst heeft de Russische regering officieel laten wettl
het Nederlandse initiatief bij haar geen enkele kans ;l
De Sovjet-Unie zal alleen met de NAVO als geheel
handelen over kernwapenbeheersing over en weer
binnen dat brede kader ook tot vermindering kon
heeft Sjevardnadze Van den Broek verzekerd.
DAARMEE is het Nederlandse initiatief nutteloos gel/AS!
Spijtig, maar het was het proberen meer dan waarfkki
klein land dat niet vindingrijk is, maakt op het ingewiRoo)
internationale politieke toneel al bij voorbaat geen (ude
kans op succes. En wie dat initiatief nu kleineert als iaat
tend een poging van ons kabinet in juni vorig jaar de órec
overeind te houden, doet onrecht aan het oprechte vatie
streven van velen. (oer
T T 'ver
UIT het officiële standpunt van de Sovjet-Unie volgtan
matisch. dat binnenkort ook aan de afwijkende ops^k
van ons land binnen de NAVO een einde komt. Van hjet
derlandse voorbehoud, gemaakt bij het NAVO-dubbetyan
uit 1979, zal na 1 november geen sprake meer zijn. 0<jen
is een logisch uitvloeisel van het 1-junibesluit. |eze
Het betekent echter niet dat ons land bij zijn pogingr*
heersing en vermindering van de bewapening te bewei
iigen, nu verder maar werkeloos aan de kant zal il°
gaan staan. Er is nog ruimte voor nieuwe initiatievef
verklaring van de minister van buitenlandse zaken vjf1^
Sovjet-Unie geeft al het eerste houvast. Sjevardnadze'.^
immers ook gezegd dat de Sovjet-Unie zal trachten nf1
NAVO als geheel tot afspraken te komen. j^.
ZlCH scharend achter het NAVO-dubbelbesluit (ral^n
plaatsen, maar tegelijkertijd onderhandelen over wapeen
mindering) zal ons land al het mogelijke moeten blijven?0*1'
om dat overleg te doen slagen. Nederland kan zich niefctf
oorloven bij de pakken te gaan neerzitten. Weliswaar PMJ*'
goede kans voorbijgegaan, maar ons land behoort rustel!
blijven ijveren voor beheersing en vermindering van <f—
wapening in de wereld.
Rustig herfstweer
DE BILT (KNMI) Het rusti
ge herfstweer weet nog van
geen wijken. In de nacht en
ochtend vormt zich plaatselijk
Lekkerbekje met
bieten, aardappelen
en gembersaus
yoghurt met
banaan
Nodig voor twee personen:
2 kant en klare lekker bek
jes;
500 g bieten, zout, 1 appel,
kummel, stukje prei (ge
bruik de rest zaterdag in
een omelet), ketjap, suiker,
azijn;
Vt tot 1 kg aardappelen;
1 lepel krenten, ui, 15 g
margarine, 15 g bloem, 2,5
dl water, 1 bouillonblokje,
3 bolletjes gember, djahé,
peper, ketjap;
1 kleine banaan, 2 lepels
jam, 4 dl yoghurt (basterd
suiker).
Warm de lekkerbekjes lang
zaam op in een vettige koe-
kepan. Reken ongeveer een
kwartier voor het warm
worden, keer de stukken vis
halverwege om.
Schil of ontvel de bieten en
rasp ze. Kook rauwe bieten
vijfentwintig minuten in
weinig water. Voeg (dat
geldt ook voor voorgekookte
bieten) zout, geraspte appel,
kummel en zo nodig weinig
water toe en stoof de groente
tien minuten. Maak de biet
jes op smaak met zeer fijn
gesneden prei, ketjap, suiker
en azijn.
Was de krenten, kook ze tien
minuten in weinig water en
laat ze uitlekken. Fruit
kleingesneden ui lichtbruin
in de margarine, roer er de
bloem door en verdun het
mengsel onder voortdurend
roeren en door laten koken
met het water. Doe het bouil
lonblokje bij de saus. Laat dit
sausje vijf minuten trekken
en maak haar af met stukjes
gember, djahé, peper en ket
jap. Voeg de krenten toe.
Meng dunne plakjes banaan
met jam. Schep de yoghurt,
met eventueel basterdsuiker,
door het banaanmengsel.
Garneer het toetje met jam.
JEANNE
mist, die in de loop van
weer verdwijnt. Dan kor
perioden met zon, waai
temperatuur vrijdagmidtl
ongeveer 19 graden oj
Er is weinig wind, hooft;
lijk uit oostelijke richtinj
Het rustige weer hangt
met een hogedrukgebi"
ven West-Europa. Het r
nog in betekenis toe, zodi
zijn greep op het weer
verstevigen. In het weetó
komt de kern ervan bovi
Britse Eilanden te liggen
stelt zich een zwakke stro
in uit noord tot noorl
waarmee koelere lucht I
aanzetten. De tempen
valt in het weekeinde dai
terug tot ongeveer 17 gil
Na het weekeinde gaal
temperatuur weer omhooj
Vooruitzichten voor dil
Europese landen, medegeL
door het KNMI, geldig w
zaterdag en zondag: J
Zuid-Scandinavie: Perioden mf
en vrijwel overal droog. Midd^S 1
peratuur van 11 tot 16 graden.
d
Britse Eilanden: Droog en peinn
met zon. Middagtemperatuur w H
graden in noord-Schotland tot 2{
den in zuidoost-Engeland.
Duitsland: Droog en perioden
zon. Middagtemperatuur van llAJ
den in het noorden tot 23 graa
het zuiden.
België, Luxemburg: Droog en P
den met zon. Middagtemperatuu
ge veer 21 graden.
Alpengebied: Droog en periode!)
zon. Middagtemperatuur 21 aa
noordzijde, 26 graden aan de zilp
de n
Frankrijk: Droog en perioden|ni
zon. Middagtemperatuur van 21p.
den in Normandië en Bretagne iei
graden in het zuiden. K)J
Spanje en Portugal: Zonnig. MifL
temperatuur ongeveer 27 gradeiRj
06
Amsterdam
De BUt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Berlijn
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Min F
temp <rl
li
w.bew. 16 11
».bew. 17 11
wbew 16 10
inbew. 28 15
v.bew. 23 12
Beiroet
Tel-Aviv
