Europese visserijregeling
Studen tengrap
groeit uit tot
miljoenenbedrijf
Felle kritiek
op wijziging
sociale stelsel
^JÊ
pek over Schiermonnikoog wegens smaad uit de handel
Basisinkomen
goed voor werk
gelegenheid
'Behoud tradities hoort bij ontwikkelingswerk'
ÜNSTIGE
UTIEK
tJiïSTERIE: lijkt niet te handhaven
TINBERGEN:
iPSIJTHOFF PERS
KRITIEK OP TE ZAKELIJK BELEID
ENLAND
EeidóeSouAont
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1985 PAGINA 5
9?
HAAG De procu-
■generaal bij de vijf
Ütshoven in ons land
ntujn ernstige kritiek op
Biljsserijwetgeving. In
lairjarverslag Openbaar
°terie dat is versche-
'ben bijlage bij de be-
s. TÉ» van bet departe-
>ho(Van justitie schrijven
4 de vraag rijst of het
ts, og langer zijn mede-
llm(hg kan verlenen aan
hi"
handhaving van de visse
rijwetgeving.
In een reactie op het jaarver
slag heeft de voorzitter van
het Visserijschap, B. Daalder,
verklaard dat nu eindelijk van
„onverdachte zijde boven wa
ter komt wat structureel fout
zit" in de wetgeving. „Staats
secretaris Ploeg van landbouw
en visserij moet van de opmer
kingen van het OM goed nota
nemen". Daalder noemt het
opmerkelijk dat het OM zich
nu zelf met het beleid gaat be
moeien. „Het maakt duidelijk
dat Landbouw en Visserij
meer ruimte moet geven aan
de visserij. De laatste jaren zijn
er te veel regels gekomen".
De procureurs-generaal schrij
ven dat het er bij de visserij
wetgeving op lijkt dat een
groot deel van de vissers de
regeling (gedoeld wordt op de
EG-vangstbeperkingen) over
treedt en een groot aantal vis
sers dit doen omdat ze anders
brodeloos worden. „Hier lijkt
sprake van een regeling die
niet te handhaven is".
De procureurs-generaal stellen
dat het beter was geweest een
saneringsregeling te treffen
om zo de overblijvende vissers
in de gelegenheid te stellen in
elk geval het grootste deel van
het jaar te kunnen vissen. „Nu
ligt voor een groot deel de
vangst zo vroeg stil, dat dit
niet te overleven is en zodoen
de noopt tot overtreding van
de regeling".
Een woordvoerder van het mi
nisterie van landbouw en vis
serij verklaarde, dat het be
kend is dat er problemen zijn.
De oorzaken daarvan zouden
gezocht moeten worden in de
gebrekkige besluitvorming in
de EG. Overigens kan men
zich bij Landbouw en Visserij
niet voorstellen dat het Open
baar Ministerie de wetgeving
van een departement over
boord zou willen zetten.
Overigens wil minister Ploeg
volgende week vrijdag in de
eerst volgende Visserijraad
van EG-ministers de mogelijk
heden onderzoeken de verde
ling van de vangsthoeveelhe-
den over de lidstaten bij te
stellen. Momenteel zijn er na
melijk landen die hun nationa
le vangsthoeveelheden niet
volvissen, terwijl andere lan
den met een te klein quotum
zitten. Dat leidt er vooral in
ons land toe dat ver voor
het eind van het jaar de visse
rij op sommige vissoorten al
moet worden gestopt, omdat
de quota opgevist zijn.
^enpeace bij
^slissende"
lie
™jventie
,twJr dumping
ek.'
in zee
e^JERDAM Het ac-
fggjp Sirius van de mi-
dat rganisatie Greenpea-
■oejgisteren uit Amster-
uwjnaar Londen ver-
en in verband met
de irgadering volgende
e_tjivan de lidstaten van
euerdrag van Londen,
opUernationale conven-
do«r bescherming van
'sg<3emilieu.
trn
jat volgens woordvoer-
^etins Guyt van Greenpea-
rjn|een erg belangrijke bij-
yjist. Aan de orde komt
m jjk opnieuw het voorstel
^ventien (kleinere) lan-
renn het dumpen van ra-
?rvief afval op de bodem
n je oceaan voorgoed te
m|len. „Het is voor ons
crii eronder", aldus Guyt,
n aan boord van de Siri-
omt het voorstel waar-
en tweederde meerder-
'ereist is er niet door,
boeten wij weer terug
'e 31e oceaan om actie te
21 V'. aldus de Guyt. „Het
"eryan rubberboten onder
e «radio-actief afval keert
or»er terug".
5en ius (vorige maand nog
3a«gen de walvisvaart bij
toef) meert in Londen af in
*e Fwn bij het gebouw van
Internationale Maritieme
ht jsatie aan de Thames,
atjfyergaderen de lidstaten
r d t Verdrag van Londen,
dat jderland is aanwezig.
®e orstel de storting van
bactief afval op de zeebo-
3r 4)k te laten vallen onder
êrabalingen van het Ver-
er en Londen, kwam twee
Pu!eden ook al ter sprake.
staten besloten toen de
gb^erst nog eens weten-
'dnjeiijk te onderzoeken,
atrejmpen in zee werd tijde-
v.
huijmiddels afgeronde on-
heeft volgens Green-
t kfceen duidelijke conclu-
hovjgeleverd. De weten-
hetrs waren verdeeld, al-
ïe?fyt.
>ck Verdrag van Londen
^oor circa 60 landen ge-
-ks jerd. Greenpeace ver-
aandat volgende week 40
P°jidstaten de vergadering
vin*n. Van circa 25 landen
amüwij zeker, dat zij tegen
'e %ipen van radio-actief
^"tijn, zegt Guyt. Neder-
daar niet bij, meent hij.
RANDSTAD UITZENDBU-RO-HO BESTAAT 25 JAAR
DIEMEN Het begon
ooit als een grap van
twee studenten. Ze fiet
sten na een scriptie over
uitzendwerk door Am
sterdam toen ze tegen el
kaar zeiden: waarom be
ginnen we zelf niet een
uitzendbureautje? Tot
hun stomme verbazing
hadden ze na twee dagen
de eerste uitzendkracht,
een stenotypiste moderne
talen, aan het werk. Het
zelfde bedrijfje groeide
uit tot een gigant met
tienduizenden uitzend
krachten in dienst.
Randstad Uitzendbureau
viert volgende week het
25-jarig jubileum.
In, 1960 nog twee studenten
kamers als kantoren en in
1985 al honderd kantoren in
heel Nederland. De omzet in
het beginjaar was zevendui
zend gulden, anno 1985 gaat
die al aardig in de richting
van de een miljard gulden.
En toch: voor veel mensen
heeft het uitzendwerk nog
altijd een slecht imago. „Ze
denken dat tijdelijk drie tot
vijf dagen is, terwijl het vaak
om banen van maanden
gaat", zegt de huidige direk-
teur, drs. J.F. Htlnd. Volgens
hem is de uitzendkracht al
lang niet meer de vrije vogel
van vroeger, die bewust koos
voor een niet-volledige baan,
omdat er immers toch werk
zat was.
„Het hoeft ook geen inferieur
werk meer te zijn. De belo
ningen zijn ook lang zo slecht
niet als veel mensen denken.
Het is niet zo dat ze voor elk
werkuur een gulden inleve
ren voor Randstad. Als deze
mensen eens hebben ervaren
wat een uitzendbureau voor
ze kan doen, kijken ze er
heel anders tegen aan. Twin
tig procent van de krachten
rolt na verloop van tijd zo in
een vaste baan. Ik denk dat
in de praktijk vast net zo
goed tijdelijk kan zijn als tij
delijk vast'aldus Htlnd.
Banenmarkt
Min of meer tegelijk met het
jubileum wordt morgen in
alle vestigingen van het uit
zendbureau een banenmarkt
gehouden, waar iedereen kan
komen zien wat de mogelijk
heden zijn. De markt is voor
al bedoeld voor de categorie
werklozen waar Hünd over
spreekt. Met de markt hoopt
men ook hoger opgeleide
werklozen binnen de deuren
te krijgen.
Hünd ergert zich al jaren aan
de forse vooroordelen en
misverstanden die vooral on
der deze groepen over uit
zendwerk bestaan. „Sommi
gen schrijven liever tachtig
sollicitatiebrieven dan dat ze
éénmaal naar een uitzendbu
reau gaan. Het is echt niet zo
dat mensen moeten betalen
om zich in te laten schrijven
of dat uitzendkrachten niet
sociaal verzekerd zijn. Onzin.
Sinds de beginjaren is geluk
kig veel verbeterd", aldus
Hünd.
In het begin was een uitzend
kracht in feite een kleine
zelfstandige, die zelf premies
en belasting moest afdragen.
Randstad sloot voor deze
mensen als een van de eerste
uitzendbureaus verzekerin
gen af voor doorbetaling van
loon bij ziekte, invaliditeit en
vakantie. In 1966 trad de wet
Terbeschikkingstelling Uit
zendkrachten in werking en
vanaf die datum zijn alle uit
zendkrachten verzekerd, net
als werknemers in vaste
dienst.
Bestaat er voor een bepaalde
categorie werklozen nog een
zekere drempel tot uitzen
darbeid, ook de vakbeweging
heeft lange tijd zijn beden
kingen gehad. Belangrijkste
argument: de uitzendkracht
pikte in de optiek van de
bonden een baan in, die ook
door een vaste kracht bezet
had kunnen worden. Boven
dien, zo redeneerde vooral de
FNV, hebben werkgevers
graag uitzendkrachten, om
dat die nu eenmaal makke
lijk te lozen zijn. Mede ge
dwongen door de verande
rende omstandigheden op de
arbeidsmarkt (werken is
meegenomen, vast of tijde
lijk) krijgt het uitzendwezen
van vakbeweging en ook van
overheid steeds meer erken
ning. Toch: tijdelijk werk
mag vast werk niet verdrin
gen, reden voor de overheid
om aan de uitzendduur een
maximum te verbinden van
zes maanden.
Elk beroep
Tot 1972 zond Randstad al
leen administratief personeel
uit, sindsdien kan voor bijna
elk beroep tijdelijk werk ge
vonden worden. Op het ge
bied van datatypistes, secre
taresses en ander kantoorper
soneel kunnen de uitzendbu
reaus in ons land de vraag
van de werkgevers niet aan.
Daarom wordt ook bij Rand
stad de nodige energie ge
stopt in opleiding en omscho
ling van uitzendkrachten.
Wie op een schrijfmachine
maar honderd aanslagen
haalt, kan ervoor zorgen dat
het er 150 worden. Wie nog
nooit heeft gewerkt met een
databank, kan daar bij Rand
stad (en tegenwoordig bij elk
Directeur J.F. Hünd van Randstad: „Sommigen schrijven lie
ver tachtig sollicitatiebrieven dan dat ze eenmaal naar een uit
zendbureau gaan".
zichzelf respecterend uit
zendbureau) een kei in wor
den. Waarom in die opleiding
wordt voorzien? Omdat ie
mand die iets kan, ook weer
als uitzendkracht kan gaan
werken.
Hünd: „Zo is er op dit mo
ment een toenemende vraag
naar hoger gekwalificeerde
verpleegkundigen. Daar kun
nen we lang niet altijd aan
voldoen. Nu zijn er zat men
sen die al een tijdje geleden
uit dat vak zijn gestapt en het
werk best weer eens tijdelijk
willen proberen. Maar hun
diploma's voldoen inmiddels
niet altijd meer aan de eisen.
Door her- en bijscholing
kunnen we met gerenom
meerde instituten deze men
sen weer geschikt maken
voor hun taak. Dat deed een
uitzendbureau 25 jaar gele
den nog niet. Zo hebben we
in samenwerking met lokale
en regionale overheden al op
zeven plaatsen werkerva-
ringsprojekten voor langdu
rig werkloze jongeren, die op
het moment kansloos zijn op
de arbeidsmarkt. Zo krijgen
ze ten minste een kans".
Mager
Het mag duidelijk zijn, het
uitzendwezen heeft, onder
meer gedwongen door de
magere jaren '80, '81 en '82
fikse veranderingen onder
gaan. Randstad was oor
spronkelijk echt een randste
delijk gebeuren, maar sinds
enkele jaren zijn er ook ves
tigingen in het noorden en
oosten. Elke regio is weer an
ders, daarom ligt bijvoor
beeld in het noordoosten het
accent op de industriële,
technische en vooral agrari
sche sector.
Het uitzendwezen (nu met
zestigduizend tijdelijk wer
kenden) heeft zich in 25 jaar
ontwikkeld tot een soort
thermometer van de arbeids
markt, vindt Hünd. Als de
conjunctuur zoals in deze tijd
weer enigszins herstelt, zijn
het de uitzendbureaus die dat
het eerst merken. Hünd
noemt dat de smeeroliefunc
tie. „Ik denk dat we de ko
mende jaren steeds meer aan
deze behoefte van de maat
schappij hebben te voldoen.
We kunnen heel goed inspe
len op de snel veranderende
behoeften van werkgevers en
werknemers. Bij vakanties,
ziektegevallen en speciale
projekten brengen we de no
dige flexibiliteit op de ar
beidsmarkt. De behoefte
hieraan zal nog toenemen,
het zijn onzekere tijden. Ik
vrees echter wel dat de groei
van de uitzendbranche afge
remd gaat worden als de on
zekerheidstendens in het be
drijfsleven omslaat in geloof
in de toekomst", aldus Hünd.
ARJEN VAN DER SAR
>ept
écht^EN - Uitgeverij
•ie (enker uit Vaass'en
ks"alle exemplaren van
u ibek „Schiermonnik-
ge"bgappel van Hitier"
'mè|^e auteur Wilko
lvejians uit de hahdel
a. De president van
er litphense rechtbank,
egirf.van Oostveen,
heeft gistermiddag in kort
geding bepaald dat het
boek niet mag worden
verkocht zolang een aan
tal grievende passages
over oud-burgemeester
H.W. van den Berg van
Schiermonnikoog niet is
verwijderd.
Ook zal de uitgeverij alle acti
viteiten moeten staken, die
kunnen leiden tot het uitgeven
van het boek of enig andere ti
tel, zolang daar de dergelijke
grievende
men.
Op 30 juli van dit jaar was een
soortgelijk vonnis ook al uitge
sproken door de president van
de arrondissementsrechtbank
in Alkmaar. Toen was de
schrijver van het boek de ge
daagde. De uitgever bracht
daarop het boek in een gewij
zigde versie op de markt. Maar
ook in de nieuwe versie wordt
gesteld dat burgemeester Van
den Berg in mei 1940 jegens de
bezetter een verradersrol zou
hebben gespeeld.
De president stelt, dat er spra
ke is van „zeer ernstige aantij
gingen". „Het gaat in dit geval
niet om een strikt wetenschap
pelijk historisch werk ge
steld noch aannemenlijk is ge
worden dat Bergmans daar
voor de nodige deskundigheid
zou bezitten maar om een
boek waarin veelal op emotio
nele wijze feiten, veronderstel
lingen en fantasieën door el
kaar zijn gemengd".
De auteur overweegt op zijn
beurt een klacht wegens
smaad in te dienen tegen dege
nen die hem vorige week van
een NSB-verleden hebben be
ticht. „Ik ben in 1945 volledig
gerehabiliteerd. De verrader
uit onze verzetsgroep is toen
ontmaskerd", aldus Bergmans.
Hij legt op dit moment de laat
ste hand aan een autobiogra
fie, die binnen veertien dagen
van de persen zal lopen.
BIJ AFSCHEID SVR-VOORZITTER
(Van onze sociaal- economische redactie)
ZOETERMEER Bij het afscheid van voorzitter mr.
W. van den Bos van de Sociale Verzekeringsraad
(SVR) in Zoetermeer is felle kritiek geuit op de voor-
ogenomen stelselwijziging sociale zekerheid die het ka-
'binet op 1 mei 1986 wil invoeren.
In zijn afscheidsrede zei Van den Bos dat de kwaliteit van de
nieuwe sociale zekerheidswetten de sporen zal dragen van de
haastige spoed die het kabinet maakt. „Dat roept de vraag op of
de prijs van de voortvarendheid dan nog in verhouding staat tot
de fundamentale waarde van een sociaal verzekeringsstelsel
waarmee we de toekomst aan moeten kunnen", aldus de schei
dend voorzitter.
Ook de voorzitters van de Sociale Verzekeringsbank, J. van
Leeuwen, de Federatie van Bedrijfsverenigingen (de uitvoe
ringsorganen van de ww), mr. I van Vliet en prof.dr. W. van
Voorden, voorzitter van de werkloosheids- en arbeidsonge
schiktheidsfondsen awf, aaf en aof, hadden in hun speeches wei
nig goede woorden over voor de stelselwijziging.
AMSTERDAM De invoering van een basisinkomen
voor iedereen betekent een uitbreiding van de werkge
legenheid. De werkgevers hoeven in dat geval minder
loon te betalen en kunnen zodoende ook minder pro-
duktief werk laten uitvoeren. Dat schrijft Nobelprijs
winnaar en emeritus-hoogleraar J. Tinbergen. Hij doet
dat in een krant van de PvdA-werkgroep, die sinds
enige tijd het basisinkomen bepleit.
Tinbergen berekent op grond van "een aantal realistische ver
onderstellingen" dat elke tien procent stijging van het basisinko
men goed is voor een toename van de werkgelegenheid met 1,3
procent. Hij becijfert ook hoe groot een basisinkomen zou kun
nen zijn. Hij noemt een voorbeeld-bedrag van 5400 gulden per
jaar voor "een volwassen, tot werken in staat zijnd persoon."
Een gemiddeld gezin zou ongeveer 11.000 gulden per jaar krij
gen.
De ex-hoogleraar gaat daarbij uit van de beschikbaarheid (in
1983) van ruim 169 miljard gulden aan belastingen en sociale
uitkeringen. De bestaande overheidstaken en een deel van de
bestaande voorzieningen moeten natuurlijk betaald blijven wor
den, aldus Tinbergen.
(ADVERTENTIE)
Rondreis „James Herriot Country"
ENGELAND
Vertrek donderdag 10 oktober a.s.
Met North Sea Ferries naar Hull. Rondrit met luxe Engelse tou
ringcar. Stadswandeling YORK o.l.v. Nederlands sprekende gids,
met bezoek aan de Minster, publunch, gelegenheid tot museum-
bezoek. Via Knaresborough naar Harrogate voor overnachting in
het Harrogate Granby Hotel.
Zaterdag bezoek aan Ripley Castle en RIPON, terug naar Huil.
Zondagmorgen aankomst in Europoort.
Prijs 345.- persoon
op basis halfpension, incl. publunch, gids en entree Ripley Castle;
2-persoons standaardhut. Toeslag special hut f 30.-.
1-pers.kamer 1-pers. standaardhut 555.- p.p.; idem met special
hut/615.-
Gratis parkeergelegenheid Europoort.
Busverbinding vanaf Rotterdam CS.
Gecombineerde reisverzekering 10.- per persoon 5.-
poliskosten.
Annuleringsverzekering 3 1/2% van de reissom 6.- poliskosten.
Inlichtingen en boekingen telefonisch onder nummer 070-190882 (maandag t/m vrijdag
9-16 uur) of persoonlijk in onze vestiging aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te Den Haag.
POSTBUS 16050 2500 AA DEN HAAG TELEFOON 070 - 190882
SKEENWISKE
„ANGST OP DE AMSTERDAM"
DEN HAAG De gloed
nieuwe waterleiding in
het Marokkaanse dorp is
technisch in orde, maar
toch wordt er geen ge
bruik van gemaakt. De
vrouwen gebruiken im
mers de wandeling naar
de centrale pomp in het
dorp en de wachttijd daar
om met elkaar te praten.
Wanneer de vrouwen
voortaan van de kraan in
huis gebruik zouden ma
ken, valt het belangrijkste
contact met het dorp en
mede-bewoners weg. De
kraan in huis blijft dus
dicht en de vrouwen lo
pen nog dagelijks met een'
kruik en emmer naar de
traditionele ontmoetings
plaats.
Een eenvoudige verklaring
voor het mislukken van een
ontwikkelingsproject. Maar dit
voorbeeld staat niet op zich
zelf. De laatste dertig jaar zijn
talloze projecten stuk gelopen,
omdat plannenmakers wel in
financieel economische begrip
pen denken, maar geen reke
ning houden met de gewoon
ten van het volk. Vanuit Der
de Wereldlanden klinkt al ja
ren kritiek (ook zelfkritiek) op
de manier waarop men ont
wikkelingsprojecten probeert
door te voeren.
Er moet dus nodig iets veran
deren, zo viel deze week in het
Vredespaleis in Den Haag te
beluisteren, waar een vier
daagse studiebijeenkomst werd
gehouden over ontwikkelings
werk en de culturele aspecten
daarvan.
„Ontelbare projecten, die op
economische grondslag zijn be
gonnen, hebben ronduit ramp
zalig uitgepakt voor de streek
waarin ze uitgevoerd werden.
De sociale structuur binnen
dorpen werd ontwricht, omdat
projecten veel te snel, te ambi
tieus, te grootschalig en te on
doordacht werden gelanceerd.
De kritiek op het huidige ont
wikkelingsbeleid is dat niet
wordt nagedacht over de ver
strekkende gevolgen van pro
jecten voor de bevolking", al
dus dr. J. van der Staay, direc
teur van het sociaal en cultu
reel planbureau.
Hij noemt de traditionele land
bouw in Afrika als voorbeeld.
De bfvolking werd en wordt
aangetrokken door de stad
„omdat het leven daar beter
zou zijn regeringen schonken
jarenlang geen aandacht aan
het platteland en het boeren
bedrijf. De meeste Afrikaanse
landen bleken op een gegeven
moment niet meer in staat in
hun eigen voedsel te voorzien
en van lieverlee is ook de ken
nis over traditioneel boeren
vergeten. Uitvluchten worden
gezocht in grote agrarische
projecten op westerse leest ge
schoeid en het schenken van
voedselhulp.
„Catastrofaal voor de eigen
waarde van de bevolking"
noemt Van der Staay dat.
Door beter in te spelen op de
aanwezige kennis en vaardig
heden, door kleinschaliger te
denken en minder ambitieus
en door meer respect te heb
ben voor de andere cultuur
zullen projecten minder vaak
gedoemd zijn te mislukken
dan momenteel het geval is.
Respect voor andere culturen
heeft bovendien twee belang
rijke gevolgen. De ontwikke
ling (al of niet westers) zal
vlotter verlopen en het uitblij
ven van wrijvingen, zo niet
botsingen tussen culturen, kan
bijdragen aan een stukje we
reldvrede, aldus, van der
Staay.y.
Tijdens de komende bijeen
komst van de UNESCO in So
fia wordt mogelijk besloten tot
een Decennium voor de Cultu
rele Dimensie van Ontwikke
ling. Van der Staay zou die
tien jaar gebruikt willen zien
voor een herbezinning en eva
luatie van het ontwikkelings
werk.
