^Pretoria schort betalingen op
Machinist
verantwoordelijk
voor treinramp
Gorbats jov noemt
betrekkingen met
YS „explosief"
buitenland Qdd^eowuwtMAANDAG 2 SEPTEMBER 1985 PAGINA 5
Deel mijnwerkers negeert stakingsoproep
Geen vrachtwagens
meer naar Soedan
Astronauten repareren kunstmaan
Fabrikant haalt twee
miljoen sigaretten terug
LONDEN British American Tobacco Company heeft het afge
lopen weekeinde twee miljoen sigaretten uit de verkoop genomen
jin verband met een dreigement van het „Dierenbevrijdings
front", dat verklaarde sigaretten met cyanide te hebben vergif
tigd. Een woordvoerder van de onderneming sprak van een
„voorzorgsmaatregel", waarbij het alleen gaat om sigaretten van
het merk „John Player Special" die in belastingvrije winkels op
jkt mluchthavens worden v ocht in blikjes van vier maal 50 stuks,
i de alOok op Schiphol zijn d sigaretten uit de handel genomen,
/an cjDe zaak kwam aan hev -n toen iemand die op het Londense
er mjvliegveld Gattwick de b*../uste sigaretten had gekocht, in een
jblikje een briefde vond met de tekst: „Deze sigaretten kunnen cy-
lanide bevatten'. Cyaniden zijn zware ademhalingsvergiften. Het
jbriefje was ondertekend met „The animal liberation front" (het
^Dierenbevrijdingsfront), een onduidelijke beweging, die zich in
•®"ervhet verleden verantwoordelijk heeft gesteld voor overvallen op
dat «boerderijen en onderzoekingscentra om dieren te bevrijden.
n s3
MOGELIJK ENGELS-IERS
AKKOORD INZAKE ULSTER
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Volgens de Britse zondagskranten bestaat de kans, dat
de Ierse kwestie nog dit jaar opgelost raakt. Wat door praktisch alle
buitenlandse waarnemers onmogelijk wordt geacht, zal gebeuren op
grond van een nieuwe Engels-Ierse overeenkomst, waaraan ambte
naren van Londen en Dublin momenteel de laatste hand leggen. De
kranten voorspelden gisteren voor de maand oktober een topontmoe
ting in Dublin. Bij die gelegenheid zouden de premiers Thatcher en
Fitzgerald van Groot Brittannië en Ierland hun goedkeuring hechten
aan een vredesplan voor Ulster, dat zou steunen op nauwe samen
werking tussen de Republiek en het Verenigd Koninkrijk. Dublin
zou medezeggenschap krijgen in het bestuur over Ulster. Dat Londen
en Dublin een dergelijk plan in de maak hadden, was al sinds gerui
me tijd geen staatsgeheim meer. Thatcher en Fitzgerald zijn erop ge
brand, de kwestie Noord-Ierland op vreedzame wijze uit de wereld te
helpen nog voor hun huidige ambtsperiode voorbij is. De protestantse
leiders Paisley en Molyneaux hebben vorige week bij Thatcher ge
dreigd dat de plannen leiden tot een burgeroorlog.
Israël onderschept
schip met Palestijnen
TEL AVIV De Israëlische
heeft voor de Zuidlibanese kust op
nieuw een schip onderschept met Pale
stijnse guerrillastrijders, die een aanval
hadden willen uitvoeren in Israël, ver
klaarde een Israëlische militaire
woordvoerder gisteravond. De Pale
stijnse guerrillastrijders behoorden vol
gens hem tot een speciale eenheid van
El-Fatah. Verleden weekeinde onder
schepte de Israëlische marine eveneens
een schip met Palestijnen, die acties
zouden hebben beraaifid in het noorden
van Israël. In Sidon (Zuid-Libanon)
werd zaterdag een naaste medewerker
van PLO-leider Arafat vermoord. De
afgelopen weken zijn nu zes Arafat-ge
trouwe Palestijnen vermoord.
Bonn en DDR proberen schade
spionage-schandaal te beperken
LEIPZIG West- en Oost-Duitland
doen veel moeite, de schade die de re
cente spionage-schandalen in de Bonds
republiek de Duits-Duitse-betrekkingen
zouden kunnen berokkenen, zoveel mo
gelijk te beperken.
Bij een ontmoeting tussen de Oostduitse
leider Erich Honecker en de Beierse
premier Strauss is slechts zijdelings over
de affaire gesproken. Strauss noemde
het politieke nonsens om de betrekkin
gen tussen beide landen afhankelijk te
maken van de spionage-zaak. De Oost
duitse regering heeft tot nu toe zorgvul
dig vermeden veel ophef te maken over
de affaire.
Het weekblad Der Spiegel meldde giste
ren dat minister van binnenlandse za
ken Friedrich Zimmermann al enige
maanden op de hoogte was van chaos bij
de contraspionage-afdeling van de bin
nenlandse veiligheidsdienst BfV, waar
de overgelopen Tiedge werkte. Volgens
Der Spiegel heeft Zimmermann ook
niet willen weten wat er allemaal gaan
de was in de onder zijn verantwoorde
lijkheid staande veiligheidsdiensten.
De secretaresse van het Westduitse mi
nisterie van economische zaken, die
ruim drie weken geleden verdween,
heeft volgens Bild am Sonntag niet voor
Oost-Duitsland maar voor de Sovjet-U
nie gespioneerd.
ik vo<j
endee
twestjPRETORIA Zuid-Afri-
met «ka betaalt de komende
en. ^vier maanden niets af van
/er zijn buitenlandse schuld,
zo heeft president Botha
ak°va£*steren meegedeeld. Het
id heeft een buiten-
.andse schuld van onge-
gronjveer 17 miljard dollar. Op
niet. ten persconferentie ver
jaarde minister Barend
ndpuL
du Plessis van financiën
dat er in de komende vier
maanden nog wel rente
mag worden betaald over
leningen.
Volgens du Plessis is een zoda
nige hoeveelheid afbetalingen
gevraagd, dat aan deze verzoe
ken niet meer kan worden
voldaan. Pretoria gaat een des
kundige bankier aanstellen die
zal onderhandelen met de
schuldeisers, aan wie zou moe
ten worden betaald in de ko
mende vier maanden. Verder
kondigde de Plessis een dub
bele koers aan voor de rand.
Er komt een zogenoemde fi
nanciële rand, die moet wor
den gebruikt door buitenlan
ders op de effectenbeurs van
Johannesburg. Financiële des
kundigen verwachtten dat de
rand, die afgelopen dinsdag
een dieptepunt van 35,45 Ame
rikaanse dollarcent bereikte,
zich zouden herstellen als de
wisselmarkten vandaag weer
zouden opengaan.
Du Plessis onderstreepte dat
„deze maatregel geen beta
lingsstop is". „Dat is voor lan
den die hun schulden niet
kunnen terugbetalen. Wij
kunnen onze schulden terug
betalen. Dit is een opschorting
om afbetaling van de schulden
te kunnen herschikken", aldus
de bewindsman. „Wij zijn niet
bankroet. De basis van onze
economie is in goede conditie".
De crisis die een van de rijkste
landen ter wereld treft, komt
voort uit het teruglopende ver
trouwen in het Zuidafrikaanse
systeem nu het verzet tegen de
apartheid in hevigheid toe
neemt.
ertrouwen
lanken
n apartheid
lerhafl wankelt
LONDEN Het vertrouwen
de Zuidafrikaanse blan-
in de apartheid lijkt te
kan kelen. Het Britse blad
Sunday Times heeft een opi
niepeiling in Zuid-Afrika la-
en houden waaruit naar vo-
en kwam dat slechts 36 pro-
i de 500 ondervraagde
Klanken met het systeem van
;assenscheiding tevreden is,
-erwijl 63 procent van mening
3)leek dat het binnen tien jaar
net de apartheid gedaan zal
lijn. Drie op elke tien blanken
geloofden dat het waarschijn
lijk op een burgeroorlog zal
Jïitd raaien. Het onderzoek
werd gehouden na de op 15
iugustus gehouden rede van
•resident Botha van wie werd
kerwacht dat hij vérgaande
kervormingen zou afkondigen.
TWEE BLANKEN VERMOORD DOOR ZWARTEN
JOHANNESBURG Bij
de zwarte woonwijk Dun
can Village bij Oos-Lon
den zijn zaterdag twee
blanken gedood en twee
anderen ernstig gewond
door een menigte zwarten
die terugkeerden van de
begrafenis van 18 slacht
offers van de onrust in
Zuid-Afrika. Dit heeft de
politie zondag bekendge
maakt.
De menigte hield de auto van
de vier blanken aan op de weg
van Duncan Village naar
Mdantsane, een naburige
woonwijk in het zwarte thuis
land Ciskei. Het viertal werd
met messen gestoken, waar
door een van hen om het le
ven kwam. Een tweede die ge
wond was geraakt, overleed
toen de auto in brand werd ge
stoken. De twee anderen
In de zwarte en gekleurde wij
ken van Kaapstad was het za
terdag weer rustig na de drie
dagen van bloedige ongere
geldheden die aan minstens 29
mensen het leven hebben ge
kost.
Op de eerste dag van de mijn
werkersstaking in Zuid-Afri
ka, zijn gisteren negen gewon
den gevallen. De politie arres
teerde 21 mensen, zo is uit
welingelichte bron vernomen.
De zwarte mijnwerkersbond
NUM had met ingang van gis
teravond een staking afgekon
digd in twee kolenmijnen en
vijf goudmijnen. Volgens twee
mijnbouwondernemingen leg
den de mijnwerkers de sta
kingsoproep echter voor het
merendeel naast zich neer.
De gewonden vielen zondag
onder andere bij de Beatrix-
mijn in Oranjevrijstaat, een
mijn waar overigens nog niet
wordt gestaakt. Veiligheids
functionarissen van de mijn
maakten met rubber kogels en
traangas een einde aan een bij
eenkomst. Daarbij vielen ze
ven gewonden. De NUM ver
klaarde dat de mijnwerkers te
horen hadden gekregen dat ze
onder bedreiging met een ge
weer naar hun werk gebracht
zouden worden als ze een sym
pathie-staking zouden houden.
De mijneigenaren spraken
deze beschuldiging tegen.
De twee andere gewonden
vielen in Kloof, een goudmijn,
waar stakers postten. Naar uit
welingelichte bron is verno
men trad de politie op tegen
circa 300 postende mijnwer
kers. Er vielen twee gewonden
en 21 mensen werden gearres
teerd.
De „Gold Fields Mining Com
pany", eigenaar van drie mij
nen waar gestaakt wordt, ver
klaarde dat er bij Kloof in
Transvaal hier en daar gepost
werd. De meesten van de
30.000 mijnwerkers waren in
de mijn afgedaald, aldus deze
maatschappij. De NUM ver
klaarde zondagavond dat er
communicatieproblemen wa
ren en dat het daardoor moei
lijk was te beoordelen hoe
groot de steun is voor de sta
king. Uit vakbondsbronnen
werd vernomen dat het er op
lijkt dat niet alle leden de sta
kingsoproep volgen.
De Zuidafrikaanse regering
overweegt vergaande maatre
gelen tegen de binnenlandse
en de buitenlandse pers. Het
kabinet zal daar woensdag be
sluiten over nemen. De maat
regelen behelzen het niet meer
toelaten van buitenlandse
journalisten, het opstellen van
een lijst van journalisten die
toegang krijgen tot officiële in
formatie en het beperken van
bezoeken aan door rellen ge
troffen woonwijken.
Pol Pot weg als
leider Rode Khmer
BANGKOK Pol Pot, de
vroegere premier van Kampu
chea, is vervangen als hoofd
van de militaire organisatie
van de Rode Khmer. De 60-ja-
rige Pol Pot „is teruggetreden"
en opgevolgd door Son Sen, de
minister van defensie in de
Kampucheaanse schaduwrege-
ring van prins Norodom Siha
nouk. De geheimzinnige Pol
Pot wordt algemeen be
schouwd als de man die ver
antwoordelijk is voor de
moord op naar schatting drie
miljoen mensen in de Jaren,
dat hij het in het Zuidoostazia-
tische land voor het zeggen
had.
Herdenking
In verscheidene Poolse steden
is het afgelopen weekeinde tij
dens kerkdiensten herdacht,
dat vijf jaar geleden de Ak
koorden van Gdansk werden
ondertekend tussen het vrije
vakverbond Solidariteit en de
Poolse regering. Lech Walesa,
de leider van het nu verboden
vakverbond, bezgcht in de ha
venstad Gdansk twee missen
waar de priesters tot'vrijlating
van de politieke gevangenen
opriepen (foto). Onregelmatig
heden zijn niet gemeld, maar
de Poolse oproerpolitie was in
groten getale aanwezig. In
Wroclaw werden drie activisten
die een krans probeerden te
leggen, door de politie opge
pakt.
pan je rouwt
m dood van
|onge torero
4ADRID Duizenden Span
aarden hebben het afgelopen
veekeinde de laatste eer be-
aan José Cubero
Yiyo", een 21-jarige torero
lie vrijdag door de stier ge
lood werd kort voordat deze
lood neerviel. Yiyo gold als
opkomende ster in de are-
De televisie bracht het
iws van zijn overlijden in
il haar nieuwsprogramma's als
erste onderwerp. Zaterdag
verd een programma over
aids vervangen voor een 30
ninuten durende reportage
iver het laatste gevecht van
ubero. Yiyo was ingevallen
een gewonde collega,
i hij dacht het dier te heb-
bedwongen, trof de stier
met de linkerhoorn in de
lartstreek. „Deze stier heeft
nij gedood", waren de laatste
/oorden van Yiyo tot zijn hel-
Onenigheid tussen truckers en Band Aid
ZEIST De truckersvereniging Holland Duck Club, die een
transport van vrachtwagens naar Soedan heeft georganiseerd,
wil bij een eventuele herhaling van de expeditie alleen nog
maar chauffeurs en onderdelen maar geen wagens meer naar
het Afrikaanse land sturen.
Aanleiding tot dit besluit is waarschijnlijk de slechte conditie
van zeventien Nederlandse vrachtwagens, die bovendien niet of
nauwelijks geschikt zijn voor het zware werk in Soedan.
Die slechte toestand van de vrachtwagens is ook een van de oor
zaken van de onenigheid tussen de Britse hulporganisatie Band
Aid en de truckers. Band Aid, dat onder meer het transport van
de vrachtwagens vanuit Italië naar Soedan verzorgt, heeft in
middels het vertrouwen in de truckers opgezegd. Ook het ver
blijf van de Nederlandse chauffeurs zou niet langer noodzakelijk
zijn. De Stichting Oecumenische Hulpverlening, voor wie de
wagens bestemd waren, heeft het aanbod inmiddels afgewezen.
De Holland Duck Club beschuldigt op zijn beurt Band Aid er
van, lichtzinnig om te gaan met het geld dat tijdens de grote
popconcerten is ingezameld. De organsiatie zegt verder, dat een
door Band Aid aangeschaft wagenpark alleen dank zij de inzet
van de Nederlandse chauffeurs rijklaar is gemaakt.
Treinbestuurder Jean-Yves Brlsset verbergt zijn hoofd in zijn
handen bij aankomst op het politiebureau, waar hij verantwoor
delijk werd gesteld voor de treinramp van zaterdag.
Derde treinongeluk in twee
maanden in Frankrijk
CHATEAUROUX De
bestuurder van de Franse
trein die zaterdagochtend
ontspoorde bij het station
van Argenton sur Creuse,
waarbij 42 passagiers om
het leven kwamen, zal
worden vervolgd wegens
dood door schuld. Het was
het derde grote treinonge
luk in Frankrijk in nau
welijks twee maanden
tijd. De regering in Parijs
heeft een onderzoek ge
last naar de veiligheids
methoden en -systemen
die bij de spoorwegen
worden gebruikt. „Drie
ongelukken in twee
maanden is te veel", aldus
minister van verkeer Au-
roux.
De 37-jarige machinist van de
verongelukte trein, Jean Yves
Brisset, heeft toegegeven dat
hij veel te hard heeft gereden
op een traject, waar in ver
band met werkzaamheden een
maximumsnelheid van 30 ki
lometer per uur gold. Naar zijn
zeggen heeft hij de waarschu
wingsborden niet goed gele
zen. Toen hij zich zijn vergis
sing realiseerde, probeerde hij
nog te stoppen, maar het was
al te laat. Enkele minuten la
ter ontspoorde de trein, waar-
'na een uit tegenovergestelde
richting komende posttrein op
de ontspoorde wagons inreed.
In de afgelopen twee maanden
zijn bij drie treinongelukken
in Frankrijk in totaal 82 men
sen omgekomen. Twee van de
ongevallen zouden het gevolg
zijn geweest van menselijke
fouten. Een functionaris van
de Franse spoorwegen SNCF
verklaarde gisteren dat het be
drijf onderzoekt, hoe de veilig
heid van het treinverkeer en
de alertheid van het personeel
verbeterd kunnen worden.
Onder de slachtoffers bevin- I
den zich wel buitenlanders,
maar voor zover bekend geen
Nederlanders.
Muiterij leger tegen Khadaffy verijdeld
KAIRO Er is zaterdag een ernstige muiterij uitgebroken in
het Libische leger, zo meldt vandaag het Egyptische dagblad „Al
Ahram". Aanleiding daartoe was de opdracht van kolonel Kha
daffy om buurland Tunesië binnen te vallen, aldus het blad, dat
geen enkele bron noemt voor zijn bericht. Volgens „Al Ahram"
hadden de muiters geweigerd gehoor te geven aan de opdracht
van Khadaffy en probeerden zij in plaats daarvan de Libische
leider af te zetten. De „speciale troepen" van Khadaffy hebben
deze poging verhinderd.
APE CANAVERAL Twee
itronauten van het Ameri-
aanse ruimteveer Discovery
ebben het afgelopen week-
inde tijdens twee uitstapjes in
e ruimte de defecte verbin
dingssatelliet Syncom-3 gere- motor van de kunstmaan te
pareerd en opnieuw in een' ontsteken, om haar naar hoger
baan om de aarde gebracht, sferen te stuwen, zal blijken of
Wanneer over twee maanden het werk van de ruimtevaar-
vanaf de aarde een signaal ders James van Hof ten en Bill
wordt gegeven om de raket- Fisher is gelukt.
>MIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1072) Sjeems 009 Pond, alias Jopie de Bietel,
at intussen in zijn sombere, kille cel onder de
erktoren. Hij kon zich nauwelijks verroeren,
rant veldwachter Eelkema had hem stevig vast-
elegd aan een dikke voetboei. Agent 009 had
ich nu ontdaan van zijn bietelpruikje en rookte
lelaten zijn laatste sigaretje. „Dat houdt het
longergevoel tenminste een beetje weg", grom-
le hij. „Zal mij trouwens benieuwen of ik hier
log iets te eten krijg.- Maar het gemeente
bestuur van Rijkhuyzen was niet van plan zijn
evangenen te laten verhongeren, want ziet,
aar rammelden de sleutels in het slot en trad
■elco binnen met een homp tarwebrood en een
roes verse melk. Maar nauwelijks had de kod-
lebeier een blik op zijn gevangene geworpen of
lij bleef verbijsterd staan. „Wat benn'n dót nou
reer voor stadse grapp'n?" riep hij bars uit.
Waar benn'n je lange haar'n?" - „Het was
lechts een pruikje, veldwachter", zuchtte 009.
Het spijt me dat alles zo gelopen is, maar nu
jkt mij toch het moment gekomen, dat ik U
recies moet inlichten. Ik moet U echter drin-
end om geheimhouding verzoeken. Mijn ware
ftam is Sjeems Pond. Ik ben agerti van de Bij
zonder Geheime Dienst en ik was hier in Rijk
huyzen een vreemd zaakje op het spoor.-
Vol ongeloof keek Eelco zijn gevangene aan en
een smalend lachje gleed over zijn gelaat.
„Agent van de Geheime Dienst? En een vreemd
zaakje hier in Rijkhuyz'n? Man, laat je niet uut-
lach'n!" riep hij uit. „Jij hebt te veel dlkketieve-
boekies geleez'n, knaapie! En as je nou denkt
dat je mij daarmee in de knip kunt neem'n,
moet je toch een mooi beetje vroeger opstaan!
Nee jochie, ik zal d'r jou nog een porzes-vam-
baal biegeev'n, want het is verbood'n aan man-
spersoon'n van beiderlei kunne In vermomming
met een lange pruuk op de oop'nbare weg te
loop'n!" - „Maar man, er hangen misschien
mensenlevens van af!" brulde Sjeems Pond
spinnijdig. „Bel dan tenminste kolonel Plimmp
voor me op!" - „Ik zal percies doen wat er ge
daan moet word'n", antwoordde Eelco Eelke
ma, en hij ging meteen op weg naar de smidse
van zijn goede vriend Verholen. Krijgshaftig liep
hij door de donkere straatjes met in zijn hand
het gummiknuppeltje, waarmee hij al zo veel
moeilijke zaakjes tqt een goede oplossing had
gebracht.
Voorbode van orkaan Elena
Pierre Kennedy, bewoner van geëvacueerd, toen bekend
een woonboot in Tampa in de werd dat de eigenlijke orkaan
Amerikaanse staat Florida, koers had gezet naar de kust
kwam gisteren kijken naar de van Florida, waar meer dan
schade die de voorboden van een miljoen mensen hun hui-
de orkaan Elena aan zijn wo- zen hebben moeten verlaten.
ning hebben aangericht. Later Volgens de Amerikaanse weer- gekost,
op de dag werd hij opnieuw dienst is de kracht van de or
kaan nog verder toegenomen.
Gisteren werden windsnelhe
den gemeten van meer dan
200 kilometer per uur. In Ja
pan heeft een orkaan aan ze
ker vijftien mensen het leven
NEW YORK Sovjetleider Michail Gorbatsjov heeft
in een interview met het Amerikaanse weekblad Time
gezegd dat de betrekkingen tussen de Sovjet-Unie en
de Verenigde Staten „explosief" zijn. Hij verklaarde
toch „hooggespannen verwachtingen" te hebben van
zijn komende ontmoeting met president Reagan, al le
verde hij kritiek op de houding die Washington aan-
meent voor de topconferentie.
In het vraaggesprek met Time, het eerste dat hij had met een
westers blad waarschuwde Gorbatsjov dat Reagans „Star War-
s"-programma de ontwapeningsbesprekingen bedreigt Hij
noemde de Amerikaans/Russische betrekkingen „hoogst gecom
pliceerd en erg gespannen". „Ik zou zelfs zo ver willen gaan om
te zeggen dat zij explosief zijn". De relatie wordt „voortdurend
slechter, de wapenwedloop gaat door en de oorlogsdreiging
neemt niet af".
De Sovjetleider voegde er aan toe dat de topontmoeting met
Reagan kan leiden tot betere banden en vermindering van de
spanning, al deelt Washington volgens hem deze mening niet
De Amerikaanse benadering van de top noemde Gorbatsjov een
„scenario van druk, vart. pogingen om ons in de hoek te drijven
en het aan ons toeschrijven van iedere doodzonde". „Het ziet er
naar uit dat het toneel wordt klaargemaakt voor een wedstrijd
tussen politieke supergladiatoren, die als enige gedachte hebben
hoe zij de tegenstander een slag moeten toebrengen. Het lijkt
alsof zelfs de kleinste voortgang uitsluitend afhangt van conces
sies van de Sovjet-Unie, concessies op alle gebieden", aldus Gor
batsjov.
Hij wees de Amerikaanse beschuldiging van de hand dat het re
cente Sovjetvoorstel tot een stop op kernproeven slechts propa
ganda zou zijn. „Wij hebben kernexplosies stopgezet De Ameri
kanen zouden revanche kunnen nemen door hetzelfde te doen.
Zou iemand schade ondervinden van concurrentie in dergelijke
stelde de Sovjetleider.
