Kohl: Spionage-schandalen
blijven niet zonder gevolgen
Fransen gaan vrij uit
in Greenpeace-af faire
Rechts in Amerika
slaags over Zuid-Afriki
Staalsgree!
in Nigeria^
BUITENLAND
CcidoeSomiwl
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1 j85 Pi
Gevangenen in
opstand tegen
aids-gevaar
BRUSSEL In de Belgische ge
vangenissen grijpt de angst voor
besmetting met het aids-virus om
zich heen. Gisteren klommen ge
detineerden in de gevangenis van
de Brusselse gemeente St. Gillis
op het dak van de inrichting. Zij
eisten luidkeels om maatregelen
tegen aids-besmetting. Het is al
de tweede keer in vijf dagen dat
gevangenen maatregelen tegen
aids eisen. Zowel gevangenen als
bewakers zijn in België bang ge
worden voor besmetting, nadat in
enkele inrichtingen dragers van
het virus zijn gesignaleerd.
Californië bang
van nachtsluiper
LOS ANGELES Een in
de Amerikaanse staat Ca
lifornië rondwarende
„nachtsluiper" (Night
Stalker), die 's nachts in
buitenwijken van Los An
geles en San Fransisco
mensen in hun huizen
overvalt, wordt door de
politie in verband ge
bracht met zeker veertien
moorden.
Er is inmiddels een belo
ning uitgeloofd van 35.000
dollar voor de aanhouding
van de nachtelijke inslui
per.
Russische drankfabrieken
gaan mineraalwater maken
MOSKOU De Russische autoriteiten
hebben een prijsverhoging aangekondigd
voor wodka, champagne, vruchtenwijnen
en bier.
Dit alles in het kader van een campagne te
gen drankmisbruik, waardoor de verkoop
van sterke drank al met 25 procent is afge
nomen. In een interview bevestigde een
minister, dat de Russische alcoholici steeds
meer hun toevlucht zoeken in eau-de-co-
logne en ander vocht waar alcohol of met
hylalcohol in zit. Het aantal vergiftigings-
gevallen is dan ook scherp gestegen. De
Russische drankfabrieken zullen volgens
de autoriteiten geleidelijk worden omge
bouwd voor de prod uk tie van vruchtensap
pen, mineraalwater, ingevroren fruit,
mayonaise en azijn.
VN-rapport:
Israël kan
kernwapens maken
NEW YORK Israël is bij mach
te kernbommen en kernkoppen te
produceren en te lanceren. Maar
er is geen bevestiging, dat het land
reeds over deze wapens beschikt.
Dat staat in een gisteren gepubli
ceerd rapport van het Instituut
voor Ontwapeningsonderzoek van
de Verenigde Naties. Volgens het
rapport beschikt Israël in 1985
over voldoende plutoniumsplijtstof
om vijftien tot twintig kernkoppen
te vervaardigen. Het rapport
merkt tenslotte op, dat Israël geen
internationale controle op zijn nu
cleaire activiteiten toestaat.
Opnieuw felle
gevechten in
Afghanistan
ISLAMABAD In het oosten van Afgha
nistan zijn islamitische guerrillastrijders in
felle gevechten verwikkeld met Russische
troepen, uitgerust met tanks en gevechtshe
likopters. Enkele duizenden Russische sol
daten zouden proberen een eind te maken
aan het beleg van de plaats Khost in de pro
vincie Paktia bij de Pakistaanse grens.
Khost is al bijna een jaar omsingeld door
guerrillastrijders en is ae hele zomer aange
vallen en beschoten. Het Russische offensief
lijkt een voortzetting te zijn van eerdere ac
ties deze zomer, waarbij geprobeerd wordt
de bevoorradingsroutes van de guerrilla
strijders uit Pakistan af te snijden.
(Vervolg voorpagina)
LAGOS De generaal
zei voor de radio dat de
Opperste Militaire Raad is
vervangen, omdat de
wensen en verlangens van
het volk werden gene
geerd. De bekendmaking
werd herhaaldelijk uitge-
Bondskanselier Kohl bij terugkeer in Bonn, waar hij op de hoogte
werd gesteld van alle verwikkelingen in de recente spionage-
schandalen.
BONN Bondskanselier
Helmut Kohl zal snel een
besluit nemen over moge
lijke ontslagen, als gevolg
van de recente reeks spio-
nageschandalen in de
Bondsrepubliek. De oppo
sitie in de Bondsdag wil
dat de minister van bin
nenlandse zaken, Frie-
drich Zimmermann, de
volledige verantwoorde
lijkheid voor de spionage-
-affaire op zich neemt en
aftreedt. Zimmermann
zelf denkt daar echter an
ders over.
Intussen blijft de spionage-
-koorts de Duitse hoofdstad
beheersen. De 50-jarige secre
taresse Margarete Hoeke uit de
staf van de Duitse president
Richard von Weizsacker, die
het afgelopen weekeinde werd
gearresteerd, heeft waarschijn
lijk belangrijker materiaal aan
de DDR doorgegeven dan haar
gevluchte collega's Sonja Lu-
neburg en Ursula Richter. De
ongehuwde vrouw was secre
taresse van het hoofd van de
afdeling buitenlandse zaken
en defensie van Von Weizsac-
kers bureau. Hoeke heeft ver
trouwelijke informatie van
Duitse ambassades in het bui
tenland onder ogen gehad. Op
haar bureau belandden ook de
notulen van de gesprekken
van de president met buiten
landse politici. Margarete Hoe
ke, die ook onder president
Carstens deze functie bekleed
de, had twee weken geleden in
Kopenhagen een ontmoeting
met een agent van de veilig
heidsdienst van de -DDR. Zij
had al jarenlang contact met
de man. De vrouw werd al ge
ruime tijd door de Binnen
landse Veiligheidsdienst in de
gaten werd gehouden. Ze werd
aangehouden, omdat gevreesd
werd dat zij door Tiedge ge
waarschuwd zou kunnen wor
den. Hans Joachim Tiedge,
hoofd van de contra-spionnage
van de Binnenlandse Veilig
heidsdienst, liep vorige week
over naar de DDR.
De Duitse regering weet overi
gens nog steeds niet, of en hoe
lang Tiedge voor de DDR
spionneerde. Er wordt nog
steeds rekening mee gehou
den, dat de man in een plotse
linge opwelling naar de DDR
is gereisd om ginds een nieuw
bestaan op te bouwen. Bonn
probeert dan ook uit alle
macht via de Oostberlijnse ad
vocaat Vogel een persoonlijk
gesprek met Tiedge te krijgen.
Vogel treedt namens partijlei
der Erich Honecker op in hu
manitaire kwesties. Tot nu toe
hebben de pogingen van Bonn
nog geen succes gehad.
In Keulen stelt de politie een
onderzoek in naar de dood van
de vrouw van Hans-Joachim
Tiedge, de naar de DDR ge
vluchte topman van de West-
duitse contraspionage. Aanlei
ding daartoe zijn berichten in
dagbladen, waarin buren zeg
gen niet te geloven dat me
vrouw Tiedge in 1982 bij een
ongeluk in haar badkamer om
het leven is gekomen, zoals de
officiële lezing luidt. Volgens
Tiedge's buren heeft de man
zijn vrouw tijdens een ruzie
met spaghettischaal op het
hoofd geslagen.
De krant Bild meldde gisteren
dat de veiligheidsdiensten on
derzoeken hebben ingesteld
naar een twaalftal secretares
ses bij regeringsinstanties en
partijbureaus.
De door de staat gecontroleer
de Oostduitse media blijven in
hun reacties op de vlucht van
Tiedge terughoudend. In de in
Oost-Berlijn verkrijgbare
kranten was maandag niet één
regel aan de zaak gewijd.
Evenals in voorgaande weken
werd wel veel aandacht be
steed aan de werkloosheid in
de Bondsrepubliek. Westerse
waarnemers menen dat de
Oostduitse autoriteiten een kli
maatverslechtering zoveel mo
gelijk willen vermijden. Noch
tans wordt gespeculeerd, dat
Hans Joachim Tiedge op een
later tijdstip alsnog als verkon
diger van de vrede aan den
volke zal worden gepresen
teerd.
Iets dergelijks is ook op 8
maart 1979 gebeurd, toen de
40-jarige N A VO-mede werk
ster Ursel Lorenzen voor de
Oostduitse televisie relaas
deed van de onmenselijkheid
en oorlogsvoorbereidingen van
het westerse bondgenootschap.
zonden op alle f^'
ties, onderbrokerDpa
klassieke muziek, jvo
ikk<
Het is niet duidelijk
derdeel van het Nir
leger de staatsgreep PS11
pleegd. De naam
komt niet voor op dern,
lijst van leden van
irb
ste Militaire Raad
voorgezeten door Bu^a
generaal, die zei tei
namens de strijdkracj
dat de machtsoverni a
gepleegd vanwege h[
tempo van de hervoi
onder Buhari. Hij zei
regering Buhari niet lj
schuld van alle problei
het land in de schoei*^
de regering Shagari kt
ven.
Nigeria, ooit door
olievoorraden een
voorspoed op het i
Afrikaanse continent?
de dalende olieprijs
schuld geraakt. Verif
de tanende economie]
lopen jaren geplaagd
keerd management ei
les omvattende corruaf
Buhari greep de mach'
belofte een grote schi
te zullen houden opt
veaus en de economie
gang te zullen brengeu,
vestigde berichten diP"
tijd circuleerden zeidetrm
had ingegrepen om ee; P
greep door jonge offic,er€
voorkomen.
INFORMATIE OVER FILMS
THEATER RECREATIE EXRPn
EN EEN COMPLETE AGF1 h<
PARIJS „Speciaal voor
onderwatergevechten ge
trainde commando's stuur
je niet naar Nieuw-Zee-
land om foto's te maken.
De conclusies die in het
rapport-Tricot worden ge
trokken, zijn schandalig.
Men neemt de Fransen
kennelijk voor imbecie
len", zo reageerde Alain
Madelin van dfe Franse
oppositie-partij UDF giste
ren geërgerd op de open
baring van ht zogeheten
rapport-Tricot.
Zoals kon worden verwacht
heeft het gisteren geopenbaar
de, 29 pagina's tellende onder
zoek van de Gaullistische
staatsraad Tricot in Frankrijk
voor een hoop opwinding ge
zorgd. De oppositie, inclusief
de communisten, neemt er
geen genoegen mee en be
schuldigt de Franse regering
ervan haar verantwoordelijk
heden te willen ontlopen. „Met
een nietszeggend, vaag rapport
wil men deze zaak in de doof
pot stoppen", aldus een lid van
de Franse oppositie. Slechts
weinigen delen de overtuiging
van Tricot dat de DGSE in
deze affaire 'onschuldig' is. Al
leen de Franse socialisten lij
ken vrede met de uitkomsten,
die de Franse regering en ook
de persoonlijke entourage van
president Mitterrand volledig
witwassen. Socialisten-voor-
man Jean Poperen twijfelde
niet aan de integriteit van
Bernard Tricot.
Vragen
Toch roept de rapportage van
Tricot meer vragen op dan zij
beantwoordt. Volkomen in het
duister tast de speciale onder
zoeker over de vraag wie de
Rainbow Warrior dan wel zou
kunnen hebben opgeblazen en
de reden daarvan. Evenmin
gaat hij in op de rol die infil-
trante Christine Cabon, een
DGSE-agente, heeft gespeeld.
Tricot heeft „voorzover ik nu
kan overzien" de stellige over
tuiging dat vanuit Parijs nim
mer de order is gegeven de
Greenpeace-activisten harder
aan te pakken. Diverse Franse
ministers en chefs van DGSE
en andere overheidsdiensten
hebben hem dat verzekerd.
Wel was er een opdracht van
minister Hernu van Defensie
om de 'surveillance-activitei
ten' van de DGSE in Nieuw-
-Zeeland te intensiveren. Het
valse echtpaar Turenge (alias
DGSE-commandant Alaih Ma-
fart en DGSE-kapitein Domi
nique Prieur) was met die mis
sie naar Auckland vertrokken.
Net als de drie mysterieuze op
varenden van het verdwenen
zeiljacht Ouvea (wier identiteit
door Tricot is onthuld als zijn
de de DGSE-onderofficieren
Roland Verge, Gerald Andries
en J.M. Bartelo) die zich in de
Bernard Tricot
buurt van de Rainbow War
rior bevonden, moesten die in
formatie vergaren over de
door Greenpeace te volgen sta-
tegie bij manifestaties rond de
atol Mururoa tegen de Franse
kernproeven aldaar. In tegen
stelling tot wat Nieuwzeeland-
se getuigen zouden hebben be
weerd, is er volgens Tricot
geen enkel contact geweest
tussen de Turenges en de be
manning van de Ouvea.
Bernard Tricot benadrukt in
zijn rapport dat het gebruik
van geweld tegen de Greenpe-
ace-demonstranten nimmer is
overwogen. Van een misver
stand kan geen sprake zijn,
want alle betrokkenen gaven
hem een exacte omschrijving
van hun vreedzame missie. De
opperbevelhebber van het
Franse leger en ook het De
fensie-minister Hernu hebben
hun orders uitsluitend monde
ling gegeven. Volgens Tricot
heeft de DGSE haar missie
correct uitgevoerd. Maar op
vallend is dat de Tricot in zijn
rapport veelvuldig gebruik
maakt van de term „voorzover
ik het nu kan overzien."
Meteen na de presentatie van
het rapport hebben de DGSE-
-agenten Verge, Andries en
Bartelo, tegen wie Nieuw Zee
land een internationaal arres
tatie-bevel heeft uitgevaar
digd, zich gemeld bij de Parijse
politie. Omdat hun niets ten
laste kon worden gelegd, zijn
ze op vrije voeten gesteld.
Vandaag zal de Franse pre
mier Fabius over de affaire-
-Greenpeace een verklaring
afleggen. De door de premier
aan het begin van Tricots on
derzoek aangekondigde sanc
ties kunnen achterwege blij
ven. Schuldigen heeft men in
Frankrijk immers niet kunnen
vinden.
Bernard Tricot heeft weinigen
met zijn rapportage kunnen
overtuigen. Zijn rapport laat
zich lezen als een zeer per
soonlijk verslag, waarin ner
gens werkelijk bewijs voor de
onschuld van de Franse gehei
me dienst DGSE wordt gele
verd. De onderzoeker baseert
zijn conclusies veelal op in
drukken, die de betrokkenen
op hem maakten. Hij wilde
echter niet uitsluiten dat hij
door de DGSE was misbruikt.
Verder onderzoek in deze zaak
lijkt hem wel jjewenst.
I SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1067) „Ik moet meteen kolonel Plimmp inlich
ten," dacht Sjeems Pond. „Dit is belangrijk
nieuws. Maar thuis opbellen is te gevaarlijk. Ik
zal naar het dorpscafé gaan." Met forse tred
wandelde hij naar „Het Wapen van Rijkhuyzen"
en wierp de deur open. Maar Gait Lamsbout op
zijn brommer was daar natuurlijk veel eerder
aangekomen en die had het hele verhaal al in
geuren en kleuren aan Krelis en Thijm Vetjes
verteld. Hij had zichzelf daarbij een indrukwek
kende heldenrol toebedeeld en snoefde: „Ik
mos die vliegenier nog uut z'n brandende vlieg-
tuug halen. Maar die stadse provo was de
schuld. Och kiek 'es an, daar komt-ie net bin
nen!" -- „Dan zullen we die indringer even mooi
mores leren," grijnsde Thijm Vetjes, die een be
ruchte vechtersbaas was. „Weg wezen, jij! Voor
jou is hier geen plaats!" -- „Pak hem, Thijm,"
grinnikte Krelis, maar Thijm pakte niks, want
Sjeems Pond was kort van stof en als een
zweepslag zo snel. „Het spijt me, mannen," zei
hij. „Ik doe het liever niet, maar als het niet an
ders kan..." -- En WHAM.., PATS...KLITS..,
KLATS! Daar was het gevecht al in volle gang.
Tafels vlogen omver, biervaten versplinterden
en glaswerk vloog aan diggels. En dit alles blij-
baar tot groot vermaak van de bejaarde notaris
Trubbelmans. „Zet hem op, jongens!" kraaide
deze. „Ik heb hier in jaren niet zo gelachen!" --
Eilaas, er viel weinig meer op te zetten, want nu
trad er iemand binnen, die het gezag vertegen
woordigde en van plan was de orde streng te
gaan handhaven. Hij maakte korte metten en
richtte onmiddellijk een zware dienstrevolver op
Sjeems Pond. „Hand'n omhoog, provo!" bul
derde hij. „Ik moet opbellen!" brulde de spin
nijdige agent 009. Maar de veldwachter was on
verbiddelijk. „Jij mot je hand'n omhoog steek'n.
Nou is het eens en voor altied uut!" zei hij
strijdlustig. Sjeems Pond had dus weinig
keus
Oegandees
vredesoverleg
in Nairobi
NAIROBI In de Keniase
hoofdstad Nairobi zijn gisteren
de onderhandelingen begon
nen tussen de nieuwe militaire
machthebbers van Oeganda en
de leiders van de grootste re
bellengroepering, het Natio
naal Verzetsleger (NRA).
Deelneming van de NRA aan
de regering is van essentieel
belang voor de vorming van
een enigszins stabiel bewind in
Oeganda, dat jarenlang is ver
scheurd door burgeroorlog.
Volgens Westerse diplomaten
zijn de kansen op succes ver
beterd door het ontslag van
premier Paulo Muwanga, die
nauw verbonden was met het
bewind van de afgezette presi
dent Milton Obote. Uit Oegan
da komen intussen berichten
dat NRA-eenheden oprukken
naar de hoofdstad Kampala.
197'
Zoonvai
gearrest«i
Trevor TutUgf,
jarige zoon j j,
schop Itege
Tutu wordt hi
litiemensen J
leid uit i
rechtsgeboi
hij met
leerlingen
school mi
komen w<
boycotten
lessen uit
tegen de
stand en hi
optreden
Afrika's
woonwijken]
werd weri
de zitting
teerd omd<
gescholden
blanke po^
Zijn vader
de trots te
zijn zoon
spreekt je.
is dat in ejjSrJ
schilderachti m£
ik moet zegül
ik trots b
dat is nou i
Zuid-Afrika
als je zwart
ngs
u
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Bin
nen de regerende Repu
blikeinse Partij in de VS
is sedert geruime tijd spra
ke van een heftig conflict
over de te voeren politiek
jegens Zuid-Afrika. De
Amerikaanse media spre
ken van een „conservatie
ve stammenqprlog", die
zich onder meer afspeelt
tussen enerzijds een groep
adviseurs van president
Reagan en aan de andere
kant een aantal rebelse
Republikeinen in het
Congres. De twist ver
klaart de tegenstrijdighe
den in de Amerikaanse
houding tegenover het
blanke minderheidsre
giem in Pretoria en zorgt
ervoor dat nog altijd niet
is beslist of het Witte Huis
nu wel of niet economi
sche sancties zal afkondi
gen om Zuid-Afrika te
dwingen tot afschaffing
van rassenscheiding.
De scheuring binnen „rechts"
Amerika kondigde zich begin
van dit jaar al aan toen 35 Re
publikeinse leden van het
Huis van Afgevaardigden een
brief schreven aan de Zuida-
frikaanse ambassadeur in
Washington. In die brief ver
oordeelden de conservatieve
politici (partijgenoten van pre
sident Reagan) het apartheids
systeem in krachtige termen
en verzekerden ze de Zuidafri-
kaanse gezant dat er op geen
verdere steun vanuit de VS
kan worden gerekend voor in
standhouding van dat stelsel.
„Er bestaat in de VS geen ver
deeldheid over onze benade
ring van de apartheid. Alle
Amerikanen vinden die weer
zinwekkend", aldus de 35.
Leider van de groep parle
mentariërs was en is de jeug
dig ogende Jack Kemp, een
man die zich in 1988 kandidaat
wil stellen voor het Ameri
kaans presidentschap en die
vanwege zijn dynamiek en
„Kennedy-achtig" voorkomen
lang niet kansloos wordt ge
acht.
Ondanks toenemende druk
vanuit het Witte Huis, bleef
Kemp afgelopen vooijaar op
zijn „pro-sancties"-standpunt
staan tijdens het debat in het
Huis van Afgevaardigden over
Zuid Afrika. De 49-jarige neo-
-conservatief zag kans het
overgrote deel van zijn fractie
genoten mee te krijgen en het
Huis stemde met 380 tegen 48
stemmen voor economische
strafmaatregelen jegens het
blanke minderheidsregiem in
Pretoria.
Volgende week komt het Con
gres terug van vakantie en
moet de Senaat beslissen in
hoeverre ze het Huis wil vol
gen. De verwachting is tot nog
toe dat ook de Senaat in meer
derheid voor sancties zal zijn.
zodat het daarna aan president
Reagan is daarover al dan niet
zijn veto uit te spreken. Die
hele parlementaire dwangpro-
cedure is nodig omdat Reagan
niet uit zichzelf sancties wilde
afkondigen, doch bij zijn poli
tiek van „constructief engage
ment" wil blijven.
Verdedigers binnen het Witte
Huis van die politiek van sa
menwerking met de regering-
-Botha, zien in dat een presi
dentieel veto de verdeeldheid
in de Republikeinse partij op
pijnlijke wijze zou dramatise
ren. Ze zijn daarom een „last
minute"-campagne begonnen
om de rebelse Congresleden
weer in het gareel te brengen
en de Amerikaanse publieke
opinie te mobiliseren tegen
sancties.
De omstreden reis van de ex
treem rechtse Amerikaanse
tv-predikant ds. Jerry Falwell
vorige week naar Zuid
Afrika, blijkt te zijn gemaakt
na rechtstreeks vooroverleg
tussen Falwell en Reagans ad-
dit
viseur Buchanan. De
die leider is van de t
joen leden tellende org^p
„de Morele Meerd«
kwam terug uit Zuid
met de aankondiging
een miljoen dollar wilbw
in een actie ter voorp''
van sancties jegens Zui
ka. Linda Chavez,
van van het „bureau 1
laties met de bevolkinj
het Witte Huis -
nig ook een vooraai
staflid van de presidl
heeft als taak groepen^
gen sancties zijn te
Het advies luidt in g
ken dat de anti-sancti^
ging moet benadrukk^.it
tegen apartheid te zijn:
voor de dialoog en gelei^
verandering die de rb.
Botha zou willen. Voorü^
beklemtoond dat revolr===
Zuid Afrika dat rijke 1^
der het politieke gezag j
Sovjet Unie zou brenge^w
President Reagan schiL
tussen een ongemaj^'y
compromis achter de I
houden: wel een veto
sancties-eis van he^"
gres, maar „eigen presiK
le" (en dus geringere)
regelen" die de blank]
Afrikanen duidelijk
maken dat de VS na£
einde aan de apartheid P
