^Ballonvaren is net als schaak,
e bent nooit zeker dat je wint"
Liberalen:
twintig miljard
ombuigen
Onderzoek naar vraag om blank personeel
biochemici contra
chemische wapens
Conferentie
ambassadeurs
BANNENDE UREN IN VLUCHTCENTRUM SCHIPHOL- OOST
HEMA
L
'herpere controle op
ielzoekers Schiphol
PLANDEETMAN
Studenten
kraken
nieuwe stelsel voor
studiefinanciering
IVD'er voorhoeve is bang voor artikel
paoJNENLAND
tegen tram: 9 gewonden
JfHT Bij een botsing tussen een stadsbus
1 sneltram zijn gisteren in Utrecht negen in
den van de bus, onder wie de chauffeur, licht
ld geraakt door rondslingerend glas. Zij zijn
imbulance naar diverse ziekenhuizen in
ht gebracht. Getuigen hebben verklaard dat
Schauffeur door rood licht is gereden op een
ine «Pg Vorig jaar oktober botste °P het Stations-
s In Utrecht ook een stadsbus met de sneltram.
lij vielen negen gewonden, van wie twee ern-
■venfe buschauffeur is door justitie vervolgd om-
g zijle getuigen hebben gezien dat hij door rood
idere*ed Vor'6e week is tegen hem negen maan-
en itzegging van de rijbevoegdheid geëist, waar-
fes voorwaardelijk en twee maanden voor-
olijke gevangenisstraf met een boete van
n daalden. De sneltram Utrecht-Nieuwegein is in
n ge<ber 1983 in gebruik genomen. In 1984viel het
dodelijk slachtofer toen een bromfietser door
iheid onder de tram schoof.
EeidaeSowmit
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1985 PAGINA 3.
dhej.
Broeders van de GG en GD helpen één van de gewonden bij de
botsing naar een ambulance.
Man dood na val
uit achtbaan
GRONINGEN De 32-jarige J.
Duitser uit Groningen is gister
morgen in het Academisch Zie
kenhuis overleden aan de ver
wondingen die hij een dag eerder
had opgelopen na een vzü uit de
achtbaan op de kermis in Gro
ningen. Het slachtoffer was na
een kroegentocht nog even naar
de kermis gegaan. In de achtbaan
ging hij plotseling in één van de
wagentjes rechtop staan. Hij
kwam met zijn hoofd tegen een
mast en maakte een val van tien
meter. Met ernstig hersenletsel
en een verbrijzelde arm werd hij
opgenomen in het ziekenhuis.
Volgens de politie valt de kermi
sexploitant niets te verwijten.
AMSTERDAM Een groep wetenschappers die deze week
deelneemt aan het biochemisch congres in Amsterdam, heeft
gisteren zijn bezorgdheid geuit over het toenemende militair
biologisch onderzoek. Tijdens een speciale zitting riepen Bar
bara Rosenberg (Vst); Peter Starlinger (Wdl) en Alistair Hay
(Eng) hun collegas op een internationaal comité van weten
schappers te vormen om de ontwikkeling van biologische en
chemische wapens te voorkomen. De verontruste biochemici
vrezen dat het huidige onderzoek in militaire laboratoria,
waarbij gebruik wordt gemaakt van nieuwe technieken zoals
genetische manipulatie, uiteindelijk de basis zal vormen voor
nieuwe biologische en chemische wapens. Ofschoon de be
trokken regeringen beweren dat het militaire onderzoek
slechts defensief is, geloven de wetenschappers dat bepaalde
thans onderhande zijnde projecten de kennis opleveren die
nodig is voor de ontwikkeling van nieuwe type wapens van
dit soort.
DEN HAAG Vanaf vandaag tot en>
met vrijdag wordt op het ministeriel
van buitenlandse zaken de jaarlijkse'
ambassadeursconferentie gehouden.
Volgens een woordvoerder van dit mi
nisterie nemen daar ruim honderd am--;
bassadeurs aan deel. De conferentie»
dient om de hoofden van onze buiten-i
landse missies nader te informeren
over ontwikkelingen in Nederland, op
politiek, economisch, sociaal en cultu-,
reel gebied, aldus de woordvoerder. v
Daarnaast wordt een aantal bijeenkom
sten gehouden waarin vooral het aan
staande Nederlandse voorzitterschap
van de EG en de situatie in het Mid-
den-Oosten aan de orde komen.
I 4
de
oH
oek,',1 'f onvenvacht de eindbestemming geworden van de drie Nederlandse
irbi lonJfa,a''ders d,e als eerste Europeanen de Atlantische Oceaan over wilden ste-
ts ij Teleurgesteld en vermoeid varen gezagvoerder Henk Brink en zijn team
ar li u& naar "e Ia aan boord van het Zuidafrikaans containerschip Evergreet.
n avontuur is na de noodlanding in de oceaan definitief voorbij. In het
jchtcentrum op Schiphol-oost zag onze verslaggever het enthousiasme van de
VD< omslaan in onzekerheid, angst en uiteindelijk opluchting
IPHOL Een ballon-
..t over de Atlantische
,e Sfeaan. Wat kan er mis
chtin9 „Weinig", zegt woord
voerder Joost Meijering van
[en „Transatlantic Balloon
hoc^u". „Iedereen praat altijd
ïr de Hindenburg als je het
ïr ballons hebt. Maar die
gevuld met brandbaar
:erstofgas. Deze ballon is
igrootste en modernste die
f- Tit is gemaakt. Er zit voor
t-Leehonderd duizend gulden
V(£ heliumgas in. Dat is niet
let»ndbaar. Zoals het er nu
ziet kan de bemanning
lénsdagochtend veilig lan-
a.' Liefst op een zonnige
•k in Frankrijk",
idet is maandagmiddag drie
geJr en de stemming zit er in
D hfei
jn.JL
het vluchtcentrum op Schip
hol-oost goed in. Hoe kan het
ook anders, als je zo'n vijftig
mensen bij elkaar brengt die
met hart en ziel verknocht
zijn aan de ballonvaart, die
meditatieve transportwijze,
liefst op grote hoogte en in
absolute stilte. Afgezien dan
van de satellietverbinding
met Schiphol-oost, waar
weerdeskundigen, verkeers
leiders en familieleden de
vorderingen gespannen vol
gen.
Weinig kan misgaan en de
eerste tweeduizend kilometer
zijn voortvarend voorbijgeva
ren. Maar als vluchtleider
Kas Beumkens opnieuw con
tact zoekt met de gondel, die
op een hoogte van bijna drie
kilometer in de lucht hangt,
is die spanning opnieuw
voelbaar. Een KLM-gezag-
voerder stopt halverwege zijn
broodje kroket met kauwen,
de vrouw van Evert Louw
man bijt zo te zien op het
puntje van haar tong en de
(eeuwige) discussie tussen de
weerdeskundigen verstomt
op slag. „Holland Radio cal
ling trans-atlantic balloon.
Do you recieve me, over?",
vraagt de vluchtleider. Het is
doodstil, tot de stem van bal
lonvaarder Evert Louwman
kraakt: „Loud and clear,
over".
Ook de ontwerper van de
ballon, de Engelsman Don
Cameron, volgt de vordering
van het „Flying-Dutchman-
team" op de voet. Gebogen
over weerkaarten tracht hij
een haalbare route uit te stip-
ftelen voor zijn bloedrode
uchtbel. Zelf strandde Ca
meron ooit met een gasballon
in de Atlantische Oceaan,
overvallen door slecht weer.
Toch gaat deze superballon
het halen, zo weet hij vrij ze
ker. „Alleen het weer kan
roet in het eten gooien", op
pert Cameron. „Via satelliet
foto's kun je het weer, en
vooral de windrichting, vrij
goed voorspellen. Toch is het
net als met schaak. Je kunt
er erg bedreven in zijn, maar
de zekerheid dat je wint heb
je nooit".
Mayday
Nog geen half uur later blijkt
dat het Hollandse ballonteam
toch schaakmat is gezet. „I
want to speak with Came
ron!" klinkt het, nauwelijks
verstaanbaar, uit het luid
sprekertje op het bureau van
Kas Meeuwkens. Opnieuw
die spanning, maar ditmaal is
er duidelijk méér aan de
hand. Slechts fragmenten
van een nooduitzending ko
men nog door. „...dalen onder
de zesduizend voet ...geef in
structies". Joost Meijering,
die in de kantine van het
sportcentrum „De Elzenhof"
een persconferentie geeft,
wordt met een „Mayday"
naar de vluchtkamer geroe
pen. Het is mis. Goed mis.
Uren van onzekerheid vol
gen. Uit de ballongondel zélf
wordt geen enkel teken van
leven meer vernomen. De
technici wijten dat aan het
„roteren" van de ballon, een
vrij normaal verschijnsel,
waardoor de antennes van de
langzaam ronddraaiende
gondel niet goed op de satel
liet gericht kunnen worden.
Maar als even later een
PanAm-toestel noodsignalen
oppikt, wordt het ergste ge
vreesd. Via de radioband
druppelt het nieuws binnen.
De piloot van het PanAm-
toestel zou de rode ballon ook
gezien hebben. Engelse red
dingsteams zijn onderweg. Er
is een tanker, vlakbij de
plaats van het ongeluk.
Tussen de ballonbouwer Don
Cameron en de weerdeskun
digen van Schiphol tekent
zich een merkwaardig me
ningsverschil af, bij alle spe
culaties over de oorzaak van
het ongeluk. Cameron: „Het
moet het weer geweest zijn.
We wilden net het advies ge
ven hoger te stijgen, om over
de depressie in dat gebied
heen te varen. Maar dat be
richt hebben ze nooit ontvan
gen". De weerdeskundigen
van Schiphol-meteo menen
evenwel dat het haperen bij
de techniek gezocht moet
worden. „Het moet iets met
de ballon zijn geweest. Waar
om vroegen de ballonvaar-
ders anders naar Cameron?".
Pas 's avonds rond negen
kan de druk van de ketel.
Het Zuidafrikaanse contai
nerschip „Evergreet" heeft
de bemanning, 2200 kilome
ter uit de Canadese kust, op-
„The Flying Dutchman", de grootste ballon ter wereld, gefoto
grafeerd tijdens zijn mislukte tocht over de Atlantische
Oceaan.
gepikt. „Ze zijn doodziek van
de zeedeining maar gezond!",
roept een glunderende
Beumkens. Het mislukken
van de gewaagde oversteek
over de Atlantische Oceaan
lijkt alweer vergeten.
Borrel
„Thank God", zucht Came
ron, en schenkt zichzelf een
Hollandse borrel in. In het
vluchtcentrum worden de
weerkaarten alweer van de
muur gehaald. Bij de buiten
deur werpt een KLM-perso-
neelslid een gulden in een vi
deo-computer en begint vol
overgave vliegende schotels
uit de lucht te schieten. „Rat-
tattattat!", ratelt de speelkast
en: „You win!". Niemand die
er acht op slaat, behalve dan
het portret van de ballonnes
tor E. Montgolfier, dat boven
de computer aan vier punai
ses hangt. Zien we het goed,
of kijkt hij misprijzend neer
op dat hedendaagse geweld?
PAUL KOOPMAN
ADVERTENTIE
DEDKOOPJE BIJ DE HEMfi. I
0gi Bij de Hema is alles altijd goedkoop,
^ylaar nu zijn er tot en met zaterdag
vv/ september maar liefst 80 extra
deVoordelige aanbiedingen.
Stofzuigers, bierglazen, Goudse kaas,
Mekbedden, overhemden, tandpasta,
lg strijkijzers, motorolie, sherry...
et Dat alles en nog veel meer heel goed
koop bij de Hema. Echt Waar Voor Je Gdd
luCt_
ïde|PHOL De Ko-
^ijke Marechaussee op
iaaihol controleert sinds
en|e week het bezit van
re£- en reisdocumenten
de uitgangen van
-t
Volgens de commandant van
Koninklijke Marechaussee op
Schiphol worden vreemdelin
gen die niet over de juiste pa
pieren beschikken met dezelf
de maatschappij waarmee ze
gekomen zijn, weer terugge-
Ulgen komend uit Stuurd. Volgens internationale
lije en Pakistan. Ook reglementen hebben lucht-
J - - vaartmaatschappijen die passa
giers zonder paspoort of visum
vervoeren de verplichting de
kosten van de retourvlucht te
dragen. Door controles bij de
vliegtuiguitgangen kan ten
minste worden vastgesteld bij
welke maatschappij en onder
welke naam asielzoekers hun
vlucht hebben geboekt.
heften die aansluiting
3 op vluchten uit
oud landen, worden nu
"jlff uitgangen gecontro-
t De maatregel is ge-
r i£n op verzoek van het
j/Êterie van justitie.
ah
de L.
AMSTERDAM „Een grof schandaal". Zo betitelt de
Landelijke Studenten Vakbond (LSVB) het gisteren
gepresenteerde wetsontwerp van minister Deetman
van onderwijs inzake het nieuwe stelsel voor de studie
financiering. „Wij zullen alles doen om te voorkomen",
aldus de gezamenlijke studentenbonden, „dat die plan
nen gaan bepalen wie er in dit land recht heeft op on
derwijs".
De LSVB noemt de voorgestelde basisbeurs van 7.520 gulden
voor de niet bij zijn ouders wonende student „te beroerd om van
te leven". Een student moet dan met 250 gulden per maand min
der rondkomen dan een 23-jarige in de bijstand, aldus de lande
lijke studentenvertegenwoordiging.
Als positieve punten noemt de LSVB het verdwijnen van de
leeftijdsdifferentiatie. Ook de verschuiving van de leeftijdsgrens
van 27 naar 30 jaar ziet zij ook als een doorbraak, maar wel een
die nog lang niet voldoende is.
Ook de PvdA wijst in haar reactie er op dat het ontwerp geen
uitzicht biedt voor al die studerenden die ouder zijn dan 29 jaar.
Belangrijkste kritiek van de PvdA betreft echter het feit dat de
ouders met een minimuminkomen er het meest op achteruit
gaan. Hun kinderen missen straks de volledige beurs. Of de ou
ders hun aanvullende bijdrage wel kunnen betalen blijft in het
voorstel buiten beschouwing. Het huidige stelsel voorziet in een
extra bijdrage als de ouders weigerachtig zijn te betalen, in het
wetsvoorstel .ontbreekt die voorziening.
De kritiek van het CDA richt zich vooral op de verlaging van
de inkomensgrens (naar 21.000) waarop ouders geen financiële
bijdrage hoeven te leveren aan de studiekosten van hun kinde
ren. Woordvoerder Lansink van het CDA verklaarde er voor
stander van te zijn die grens weer terug te brengen naar 27.000
je
ria
hak
bréTERDAM Het VVD-kamerlid J. van probeerde te voorkomen. Dat misluk-
m&oeve is zo bang dat in een nog niet te. Wel kreeg Voorhoeve, via een schik-
e/reven en gepubliceerd artikel in Vrij king, voor elkaar dat VN-redacteur Feike
rland schadelijke informatie staat Salverda het artikel (zo het al geschreven
paPn voor zijn 8-jarig Afghaans pleeg- wordt) vandaag eerst laat lezen aan Voor-
zepharif, dat hij gisteren via een kort- hoeve. Eventueel zal Salverda dan nog
ee„ig onverbiddelijke publikatie daar- wijzigingen aanbrengen, mits hij ervan
'c/lL
overtuigd is dat zijn stuk schadelijke ge
volgen voor het kind zou hebben. Voor
hoeve haalde Sharif vorig jaar zelf naar
Nederland voor medisch hulp. Het comité
Afghanistan Vrij verweet hem toen daar
mee politieke bedoelingen te hebben.
me [mappen kom nou. neesik ben
peeupsm&n 5Oi0&LAppmiG.
.NOU 2BJP'Szie IK ERUIT ALS W'H
enM?, wjuse
NOU x
NEE-,
VVD-PROGRAM IN TEKEN VAN LASTENVERLICHTING
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Jaarlijks
terugkerende verlagingen
van premies en belastin
gen en afstoting van over
heidstaken, gekoppeld aan
een bezuinigingsdoelstel
ling van achttien tot twin
tig miljard gulden vormen
de kern van het beleid dat
de WD de komende vier
jaar wil gaan voeren. In
hun gisteren gepresen
teerde verkiezingspro
gramma stellen de libera
len het principe „meer
markt, minder overheid"
centraal. Dat betekent
vooral een ondernemings-
vriendelijk beleid en een
verder terugtreden van de
overheid.
De investeringen van het be
drijfsleven zijn voor de libera
len belangrijker dan de parti
culiere consumptie. Niettemin
wil ook de VVD de koop
kracht van velen op peil hou
den door jaarlijks belastingen
en premies met een vol pro
cent te laten dalen, waardoor
het verschil tussen bruto en
netto-inkomen afneemt.
Gecombineerd met een terug
gang van het overheidstekort
naar 4 tot 4,5 procent van het
nationaal inkomen betekent
dat bij een economische groei
van twee procent een ombui
gingsprogram van achttien tot
twintig miljard gulden. De
VVD wil dat in hoofdzaak be
reiken door elk jaar overheid
staken, met name in de sfeer
van welzijn, volksgezondheid
en de sociale zekerheid af te
stoten. Ook de Postbank moet
een volldige particuliere on
derneming worden. Het aantal
werknemers bij de overheid
moet jaarlijks met gemiddeld
twee procent worden terugge
bracht. Overheidsdiensten die
gehandhaafd worden, moeten
zichzelf kunnen bedruipen
door hantering van het profijt
beginsel.
Matiging
De VVD ziet in een onderne-
mingsvriendelijk beleid het
beste middel om de werkloos
heid te bestrijden. Zo'n beleid
vraagt in de ogen van de libe
ralen een blijvende matiging
van de lonen. Twee procent
loonmatiging kan het werk in
de industrie jaarlijks met één
procent doen toenemen. Loon
matiging wordt in de VVD-
plannen mogelijk door de jaar
lijkse verlaging van premies
en belastingen, waarvoor ook
1,5 miljard WIR-gelden wor
den gebruikt. De rest van de
WIR wordt besteed aan een
verlaging van werkgeverspre
mies en investeringsaftrekken.
Arbeidsduurverkorting is voor
de liberalen niet meer dan een
aanvullend middel om de
werkloosheid te bestrijden. De
arbeidsvoorwaarden bij de
overheid moeten parallel lo
pen aan die in het bedrijfsle
ven, terwijl de trendvolgers
daarin meer de vrije hand
moeten krijgen.
Behalve een jaarlijks terugke
rende belastingverlaging wil
de VVD ook het hoogste tarief
terugdringen tot 60 procent
met evenredige vermindering
van de onderliggende tarieven
onder gelijktijdige afschaffing
van een aantal aftrekposten.
In het kader van deze vereen
voudiging moet de hele twee-
verdienerswet op de helling.
Bedrijven
Bijzondere aandacht wil de
VVD besteden aan de verbete
ring van de positie van het
midden- en kleinbedrijf, met
name door deze sector meer
subsidiemogelijkheden en fis
caal gunstige regelingen te bie
den. Verder dient het overne
men of starten van een bedrijf
eenvoudiger en fiscaal aan
trekkelijk te worden gemaakt
en moet het vestigingsbeleid
worden versoepeld. De admi
nistratieve verplichtingen
voor het midden- en kleinbe-
Lijsttrekker Nijpels.
drijf moeten worden vereen
voudigd.
Ten aanzien van het energie
beleid bepleit de VVD de
bouw van twee nieuwe kern
centrales, op voorwaarde dat
er een verantwoorde oplossing
is gevonden voor de opslag en
verwerking van het kernafval.
In de defensieparagraaf wordt
onverkort vastgehouden aan
uitvoering van het kruisraket-
tenbesluit van vorig jaar juni.
De defensiebegroting dient
overeenkomstig de NAVO-af-*
spraak jaarlijks met drie pro
cent te worden verhoogd.
Over het eventueel afstoten
van kerntaken spreekt het
programma niet.
Andere punten in het VVD-
programma zijn: het verplicht
afkicken voor verslaafden
moet mogelijk worden als een
junk niet van diefstal is af te
brengen, een afschaffing van
de beeldende-kunstenaarsre-
geling (BKR) en het afstoten
door het rijk van alle aange
kochte kunstwerken, een ho
ger collegegeld voor opleidin
gen waaraan de maatschappij
nauwelijks behoefte heeft en
het opnemen van bejaarden in
de besturen van (bedrijfspen
sioenfondsen. De VVD wil af
zien van inpoldering van de
Markerwaard en kiest voor
het plan-Waterman dat voor
ziet in landaanwinning voor
de kust tussen Hoek van Hol
land en Kijkduin.
ASSEN Fractievoorzit
ter H. Kuiper van de
PvdA in Assen heeft de
officier van justitie in die
plaats, de heer A.B. Vast,
gevraagd een onderzoek
in te stellen naar de (ver
meende) discriminatie-
praktijken van het Ge
westelijk Arbeidsbureau
Noord-Drenthe. De offi
cier van justitie zal probe
ren na te gaan hoe vaak
werkgevers vragen om
blank personeel.
Directeur B.L. Dahlberg van
het arbeidsbureau liet gisteren
al weten inmiddels een intern
onderzoek te zijn begonnen.
Volgens een bericht in de
Volkskrant van afgelopen za
terdag zou het arbeidsbureau
in Assen enige tijd terug een
aanvraag van een horecagele
genheid in De Punt hebben
behandeld. Het restaurant'
vroeg een blanke huishoudelij
ke hulp/serveerster. Adjunct-
-directeur P. Bos van het Ge
westelijk Arbeidsbureau be
vestigde dat de vraag om
blank personeel door het res
taurant door het arbeidsbu
reau is geaccepteerd.
Directeur Dahlberg, liet in een
eerste reactie weten dat als de
berichten in de krant juist zijn
„er een ernstige fout is ge
maakt". „Het gaat niet aan om
dergelijke voorkeuren te note
ren en de aanvragers wat dat
betreft te bedienen." Volgens
de directeur mogen arbeidsbu
reaus in Nederland niet be
middelen in „dergelijke discri
minatoire zaken".
