TAFEL
Stormloop van gehuwde priesters
op het verplichte celibaat
WD-program vermindert coalitiekansen met CDA
Hn
kerk
wereld
beroepingen
R.-k. theoloog rekent
af met de duivel
>weer
ACHTERGROND
Qeid&iQowuvnt
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1985 PAflff
Vaticaans archief voorlopig nog gesloten
De komende tien jaar kan niet worden gerekend op openbaar
making van meer stukken uit het geheim archief van het Vati-
caan. Dat heeft het hoofd van de bibliotheek en het archief
van het Vaticaan, kardinaal dr. Alfons Stickier, dezer dagen
verklaard. Het geheim archief is gesloten vanaf 1903, het jaar
waarin paus Pius X ziin ambt aanvaardde. Hij acht het waar
schijnlijk dat over 10 15 jaar de opening zal geschieden van
het geheim archief over de periode 1903 tot 1922, inclusief dus
de stukken uit de tijd van paus Benedictus XV. Het archiefma
teriaal uit die tijd is bijzonder belangwekkend, omdat daarin de
Eerste Wereldoorlog valt en de RK Kerk strijd had te voeren
tegen het oprukkende Modernisme.
Priester-politici geen probleem in Nederland
De Nederlandse bisschoppen hebben het Vaticaan laten weten
dat onder Nederlandse verhoudingen geen maatregelen nood
zakelijk worden geacht tegen politiek actieve priesters. Dit
heeft een woordvoerder van de bisschoppen gezegd in een re
actie op het bericht dat het Vaticaan een vertrouwelijke brief
heeft doen uitgaan naar de bisschoppenconferenties waarin de
aandacht wordt gevestigd op de onverenigbaarheid van de uit
oefening van het priesterlijk ambt en van wereldlijk gezag,
verbonden aan een politieke functie van een priester. In Ne
derland is de Vaticaanse brief opgevat als te zijn geschreven
met het oogmerk, een inventarisatie per land en per cultuur
van de „politieke priester" te maken, aldus de woordvoerder.
SYNODE VAN ARICCIA OP LOOPAFSTAND VAN CASTELGANDOLFO
In het dorp Ariccia bij
Rome vergaderen op dit
ogenblik 150 getrouwde
priesters uit 15 landen.
Allen overtreden zij arti
kel 277 van het Kerke
lijk Wetboek, waarin
wordt uitgelegd dat het
celibaat een „godsge
schenk" is waardoor de
geloofsdienaren makke
lijker en „met onver
deeld hart" toegang tot
Christus krijgen en in
staat zijn zich „vrijer" in
dienst te stellen van God
en van de mensen.
De 150 in Ariccia begrijpen
dit artikel niet meer. En zij
staan hierin niet alleen. Sa
men de „Synode van ge
trouwde priesters en hun
echtgenotes" vormend, verte
genwoordigen ze ruim 70.000
getrouwde priesters vin de
hele wereld. „Niet: ex-pries
ters. Die bestaan niet. Zet dat
er uitdrukkelijk bij", vraagt
Harrie van Onna, een ge
trouwde pastoor uit Groes-
beek. Hij is een van de 20
Nederlanders op de „Synode
van Ariccia". Nederland
heeft 2100 getrouwde pries
ters. Dat is bijna de helft van
het totale aantal priesters.
Als een priester voor de kerk
wil trouwen (voor de wet zijn
er helemaal geen problemen)
moet hij aan Rome dispensa
tie vragen van zijn 'eeuwig
durende' priestergeloften.
Krijgt hij deze dispensatie
dan kan hij voor het altaar
trouwen, maar houdt dan wel
op priester te zijn. Vorige
pausen verleenden de dis
pensatie in vrij ruime mate.
De huidige paus voelt er
niets voor.
Harrie van Onna heeft met
opzet geen dispensatie ge
vraagd. „Want daarmee zou
ik te kennen geven dat paus
Woityla iets te dispenseren
heeft. En die bevoegdheid
heeft hij niet. Ik ben priester
en ik blijf priester. Als men
sen een beroep op mij doen
moet ik toch helpen?'Van
Onna heeft zich evenwel uit
het geregelde priesterambt
("ik ben nu free lance-pries-
ter") moeten terugtrekken,
om gezondheidsredenen. Hij
werkt nu voor het Diocesaan
Pastoraal Centrum in Groes-
beek. Daar geeft hij onder
meer theologie, „zolang Den
Bosch me dat niet afneemt".
Vele maten
Het Vaticaan, aldus de be
schuldiging van de getrouw-
De getrouwde priesters en hun echtgenoten bijeen in Ariccia.
de priesters, meet met vele
maten als het om de celi
baatsverplichting gaat. Vol
gens de Nederlandse ge
trouwde priester Lambert
van Gelder (perschef van de
synode) tolereert het Vati
caan grote aantallen priester-
huwelijken in Latijns Ameri
ka (Brazilië, vooral) en in
Afrika. Alles mag daar, zo
lang ze het maar niet aan de
grote klok hangen, zegt Van
Gelder.
„Voor de priesters in die lan
den is het celibaat niet eens
meer een probleem", ver
volgt hij. „In Afrika hebben
velen zelfs meer vrouwen en
dan gaat het dus al om poly
gamie. De kerk in Afrika
vooral is zeer afhankelijk
van het Vaticaan, en daarom
worden die zaken die de ver
houding kunnen schaden
verzwegen. In Brazilië zijn
twee of drie getrouwde bis
schoppen. Maar zij hebben
moeten beloven er nooit over
te spreken".
Onder de getrouwde priesters
bestaat groot verdriet en ook
grote woede over het gedrag
van 'Rome' in deze celibaats-
kwestie. Het gaat niet alleen
om het krijgen van dispensa
tie. Men wil 'gewoon' als ge
trouwd man het priesterambt
uitoefenen en niet gedwon
gen worden tot de 'onmense
lijke keus' tussen de vrouw
en het anlbt. Maar er zijn er
in Ariccia ook die pleiten
voor de 'vrouw in het ambt'
en zelfs voor een radicale de
mocratisering van de hele
katholieke kerk.
„Wij vechten niet tegen de
Kerk, maar in de Kerk", zegt
Van Onna. „We moeten uit
die anonimiteit komen, de
mensen bewust maken van
dit probleem van het pries
terhuwelijk en van de ma
nier waarop het Vaticaan er
mee omspringt. Een onder
zoek heeft uitgewezen dat
80% van de gelovigen het be
ter vindt dat wij getrouwd
zijn. Dat wat de mensen vin
den moet weer belangrijk
worden in de Kerk. En het
gaat uiteindelijk om de men
sen in de Kerk, niet om hen
die het gezag uitoefenen".
Loopafstand
De synode in Ariccia wordt
door het Vaticaan geheel
'dood'-gezwegen. Het dorp
ligt op loopafstand van het
zomerverblijf van de paus in
Castelgandolfo. Het is toeval
dat de synode post heeft ge
vat in Ariccia (in het sociale
centrum van de communisti
sche vakbond). Maar dat
neemt niet weg dat het syno
dale woord voornamelijk ge
richt is tot 'Zijne Heiligheid'.
Pastoor Van Onna heeft met
het Vaticaan zoals dat geleid
wordt door deze paus (die hij
steevast 'Woityla' noemt)
veel vervelende ervaringen
opgedaan. Het meest zit hem
dwars hetgeen hij heeft erva
ren als de liefdeloosheid en
hardvochtigheid waarmee
het Vaticaanse apparaat de
Kerk bestuurt. „In het Vati
caan draait alles om het ge
zag, een gezag dat een ge
loofsbeleving verstikt, in de
weg staat. En de mensen die
dat gezag uitoefenen zijn
slechts belust op macht. Ze
verschuilen zich overal ach
ter, zelfs achter God, om hun
lust naar nog meer macht té
bevredigen. Zij beslissen voor
anderen, ze praten, ze den
ken voor anderen, zij weten
precies wat goed is voor de
anderen, wier mening nooit
gevraagd wordt en die zelf
nooit hun mening mogen ge
ven. Datgene wat de paus
zegt, wat in de Codex staat,
wat de bisschoppen zeggen,
dat is niet bepalend voor het
geloofsleven van de mensen.
Het geloof kun je niet alleen
maar opleggen, afdwingen.
Dat moet ook van de mensen
zelf uitgaan", aldus de onge
twijfeld voor discussie vatba
re diagnose van Van Onna.
Ongenadig
Voor die „liefdeloosheid van
Rome" is volgens Van Onna
maar een verklaring moge
lijk: het celibaat. Ongenadig
inhakkend op de levenskeuze
van zijn celibataire ex-colle
ga's, merkt hij op: „Ze heb
ben zich helemaal ingeleefd
in dat wereldje, ze hebben
zich wijsgemaakt dat het celi
baat de enige manier is om
het geloof toe te dienen en
goed priester te kunnen zijn.
Nou, als je dat almaar denkt,
als je je alleen maar omringt
met mensen die er ook zo
over denken, dan is het uit
eindelijk onmogelijk een an
dere mening zelfs maar te to
lereren. En dit celibaat is de
kern van hun hele machts
blindheid, daar ben ik heilig
van overtuigd. In het celibaat
stoot je de liefde van je af,
stoot je de verantwoordelijk
heid van een gezin van je af,
stoot je het leven van je af.
Iemand die zichzelf voor zo
wezenlijke dingen in het le
ven afsluit, verliest zich uit
eindelijk geheel in dat
machtsdenken".
„Je moet eens kijken hoe de
Kerk zal veranderen, zal op
bloeien als dat celibaat wordt
afgeschaft. Dan verdwijnt
het absolute element in het
hele kerkelijke denken. Er
zal een nieuwe structuur in
de Kerk ontstaan, niet meer
beheerst door macht, maar
door respect voor elkaar.
Denk niet dat wij de paus
niet accepteren. Je kunt in
de Kerk niet zonder paus en
bisschoppen. Maar wij zijn te
gen het absolute gezag van de
paus", aldus Van Onna.
Het hart heeft zijn
redenen, die het
verstand niet ken t.
Lutheranen:
pausschap
belangrijk voor
eenheid
De Lutherse Kerken zijn be
reid te erkennen, dat het
Kerken. Daarom moet het
romeinse bisschopsambt niet
langer een bron van onenig
heid tussen christenen vor
men.
Dit verklaarde de scheidende
secretaris-generaal van de
Lutherse Wereldfederatie,
dr. Carl Mau, gisteren voor
het uitvoerend comité van
deze 99 lid-Kerken tellende
organisatie.
Volgens de secretaris-gene
raal moet na twintig jaar lu-
thers-katholieke dialoog de
vraag worden gesteld, „wan
neer wij op grond van het ge
tuigenis van het evangelie en
in gehoorzaamheid aan de
wil van Christus tot zichtbare
eenheid zouden kunnen ko
men in een daarvoor geëi
gende vorm". Dr. Mau riep
de paus op „aanzienlijk ster
ker deel te nemen aan de
discussie over kerkelijke een
heid.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen te Poortvliet W.
Pieters te Genemuiden.
Nederlands Gereformeerde
Kerken:
Beroepen te Schiedam C.A.A.
Struik te Hoogeveen.
„De duivel behoort niet tot
het christelijk geloofsgoed.
Hij heeft het niet klaarge
speeld deel uit te maken van
enige christelijke geloofsbelij
denis noch in de Apostoli
sche, noch in die van Nicea,
Constantinopel of Trente
komt de duivel voor". Dat is
de reactie van de rooms-ka-
tholieke exegeet (bijbeluitleg
ger) Herbert Haag, emeritus-
-hoogleraar uit Luzern, op
een uitlating van kardinaal
Joseph Ratzinger. Deze pre
fect van de congregatie voor
de geloofsleer heeft zich on
langs over de duivel uitgela
ten in een in boekvorm ver
schenen bundel interviews
„Bericht over het geloof".
„Wat ook vele oppervlakkig^
theologen mogen zeggen,
voor het christelijk geloof is
de duivel een geheimzinnige,
maar reële persoonlijkheid
en niet slechts een symboli
sche verschijning", aldus de
opvatting van kardinaal Rat
zinger. Herbert Haag brengt
hiertegen in, dat wie de dui
vel in de kerkelijke verkon
diging opwerkt tot een bui
tengewoon machtige tegen
stander van God, in conflict
komt met de bijbel, waarin
de duivel slechts als een
randfiguur voorkomt. De of
ficiële Kerk kan de ogen niet
sluiten voor dit in de moder
ne tijd tot stand gekomen in
zicht, aldus de hoogleraar.
Het geloof aan de duivel is
niet op christelijke bodem ge
wassen, maar de Kerk heeft
hem van de joden overgeno
men, aldus de rooms-katho-
lieke theoloog. Terwijl de
duivel in het jodendom geen
blijvertje is geweest en ook
niet in de gewijde geschriften*
is opgenomen, heeft het
christendom deze twijfelach
tige erfenis niet alleen om
armd maar ook gekoesterd.
Zo kon het gebeuren dat bij
christenen de overtuiging
heeft postgevat, dat het hele
leven van Jezus één grote
strijd tegen de duivel is ge
weest. In die opvatting is Je
zus gestorven om de satan te
overwinnen, zodat het leven
van de christen een voortdu
rende strijd moet zijn tegen
de duivel.
DEN HAAG De grote drie
hebben hun ontwerp-verkie-
zingsprogramma's klaar. Als
laatste was het gisteren de
beurt aan de VVD. Geheel in
de lijn van wat we van deze
partij gewend zijn, werd ook
deze keer weer gekozen voor
de „hard-realistische" opstel
ling, die de partij in het verle
den geen windeieren heeft ge
legd. In de eerste paragraaf
verwijst het nieuwe ontwerp
programma daar ook naar.
„Ingrijpende maatregelen...",
„offers vragen van ieder
een...", „deelbelangen onder
geschikt aan het algemene
doel...", trefwoorden uit het
programma dat ten grondslag
lag aan de verkiezingsover
winning van de liberalen, drie
jaar geleden. De VVD vertelde
waar het op stond, was alles
zins duidelijk en werd daar
voor beloond.
Die harde duidelijkheid ont
breekt in het nieuwe ontwerp-
program echter geheel. Aan
hardheid is weliswaar geen ge-'
brek: nog eens 18 tot 20 mil
jard bezuinigen is bepaald niet
mis. Maar wie wil weten waar
de liberalen dat geld dan van
daan willen halen en waarom
ze zoveel nodig hebben, krijgt
geen antwoord. Waar het vori
ge week gepresenteerde
PvdA-program tenminste nog
was voorzien van een vluchti
ge en uiterst globale doorreke
ning, laten de liberalen het dit
keer helemaal afweten.
De persconferentie waarop de
opstellers van het ontwerp een
toelichting gaven; kon even
min duidelijkheid verschaffen.
Dr. Rudolf de Korte, finan
cieel brein in de fractie en
voornaamste auteur van de so
ciaal-economische en financië
le hoofdstukken, verwees naar
een moment ergens in het na
jaar of de komende winter.
Dan zal het resultaat er liggen
van de doorrekening van het
program door het Centraal
Planbureau, dan weten we
meer over de economische
ontwikkeling en dan zal in
een soort aanvulling meer dui
delijkheid geboden worden
over de plaatsen waar de VVD
het geld wil halen. De Korte
volstond gisteren met de
krachtige bewering dat de
VVD zeker voor 25 tot 30 mil-
iard aan bezuinigingsmogelijk-
ïeden ziet en dat daaruit een
keuze zal moeten worden ge
maakt, afhankelijk van de
verdere economische ontwik
keling.
Kiezer weet niets
Dat klinkt allemaal heel mooi.
maar daarmee weet de kiezer
nog niets. Wie overweegt
VVD te stemmen moet voorlo
pig nog vele maanden in onze
kerheid verkeren over de
vraag hoe de liberalen hun
plannen willen betalen en
door wie. Maar zijn er dan nu
al geen grote lijnen? Het ant
woord is bevestigend, maar
ook die roepen meer vragen
op dan ze beantwoorden.
Laten we toch eens een poging
doen. Centraal in de aanstaan
de verkiezingsstrijd zal weder
om het koopkrachtplaatje
staan. De VVD wil de lasten
van de burger flink verlichten
en gezien de bestaande verde
ling van premies en belastin
gen zullen het vooral de bo-
venminimale burgers zijn die
daarvan profiteren. Aan de
andere kant vraagt de VVD
een blijvende loonmatiging
van twee procent per jaar. Die
moet echter van iedereen ko
men, ook van de minima. Tot
Drie WD-kopstukken bij de presentatie van het verkiezingsprogramma: v.l.n.r. dr. L. Ginjaar, voor
zitter van de commissie die het program heeft voorbereid, partijleider Kamminga en fractieleider
Nijpels.
nog toe kwam de matiging
vooral uit de prijscompensatie.
Bij een veronderstelde geld
ontwaarding van twee procent
dreigt de komende jaren dan
al snel koopkrachtverlies voor
de lager betaalden, zeker als
van hen wordt verwacht dat
ze ook nog eens inleveren voor
korter werken.
De lager betaalden dreigen
echter ook op andere manie
ren de rekening te moeten be
talen. Los van deze procentue
le rekensommen doet zich het
feit voor dat de VVD minstens
18 tot 20 miljard wil bezuini
gen. De afgelopen vier jaar
zijn de verschillende begro
tingsministeries al fors uitge
kleed. Het zal dus opnieuw de
collectieve sector zijn (ambte
naren, sociale zekerheid) die
een veer moet laten. Meer pri
vatiseren en meer voorzienin
gen kostendekkend maken.
Dat laatste staat gelijk aan er
meer voor betalen, hetgeen de
mensen met de smalste beurs
uiteraard het hardst treft.
Geen koppeling
Het program spreekt van een
jaarlijkse vermindering van
het aantal werkuren bij de
overheid met twee procent.
Die twee procent wordt opge
bouwd door privatisering, na
tuurlijk verloop en geringe
herbezetting als gevolg van ar
beidstijdverkorting. Ontslagen
hoeven er dan niet te vallen.
Dergelijke maatregelen leve
ren echter nooit voldoende op
en aangezien de VVD overi
gens uitgaat van een parallelle
inkomensontwikkeling van
ambtenaren en marktsector,
lijkt een nieuwe aanslag op de
uitkeringen onvermijdelijk.
Her en der klinkt het ook in
het VVD-program door: geen
koppelingen, geen koop
krachtgaranties, alleen in het
uiterste geval voor de echte
minima; uiteraard wil de VVD
de herziening van de sociale
zekerheid (opbrengst 4 mil
jard) de komende jaren onver
kort doorvoeren.
Nogmaals: het blijft gokken en
gissen, want de VVD heeft
nog niets uitgerekend. Nu al
man en paard noemen zou niet
alleen duidelijk, maar ook
moediger zijn geweest. De
hoofdlijnen doen echter de in
druk vestigen dat de liberale
wensen vooral ten koste van
de lagerbetaalden zullen gaan
en dat maakt de kans op voor
zetting van de regering met
het CDA er niet groter op. De
christendemocraten hebben
immers al een en ander maal
duidelijk gemaakt dat zij de
komende kabinetsperiode rust
willen aan het uitkeringsfront
en dat er daarom veel minder
bezuinigd kan worden. Daar
om gaat het CDA-ontwerppro-
gram ook uit van 11 miljard
ombuigen in vier jaar in plaats
van 18 tot 20, waarvan nog af
gewacht moet worden of dat
wel voldoende is. Behalve een
forse lastenverlichting wil de
VVD immers ook het over
heidstekort nog drastisch ver
der terugdringen.
De hardheid waarmee de libe
ralen destijd wisten te scoren
zou zich nu wel eens tegen
hen kunnen keren. De ondui
delijkheid en onzekerheid die
het liberale program nog
maanden zullen omgeven
evenzeer. Hoe afwijzend de
eerste CDA-reactie ook mocht
zijn op het eerder gepresen
teerde PvdA-program, het
„nieuwe liberale beleid" zal
menig christendemocraat er
wellicht toe brengen dat oor
deel nu al te matigen.
ARJEN BROEKHUIZEN
-f£
Üen
»d
imb
ht g
fccha
Gezondheidszorg en
levensbeschouwing
VROEG of laat komt er een euthanasiewetgeving
mogelijk maakt dat in bepaalde omstandigheden «j vj
sen zonder strafvervolging ingrijpen in het stervende b
van mensen. Sommige groepen in de samenleving zijle g
de effecten daarvan ernstig bezorgd. Met name ouderii6^
gen zich onzeker te voelen als ze moeten worden oPtzc,
men. Worden er dingen met hen gedaan die ze nfeijji
weten niet willen? Kan de patiënt er van op aan dakuid
normen voor leven en sterven op z'n minst worden gejber
teerd? podi
-n Phe
JJE vraag naar de levensovertuiging in de gezondhei
wordt tegenwoordig weer -vaker gesteld. Recent kw^—
plan voor een christelijk ziekenfonds in het nieuws. L_
willen via de premie niet mee betalen aan IJ
beeld abortuspraktijken. Een ander voorbeeld is het i^-
naar een confessioneel psychiatrisch ziekenhuis. In j
chiatrische praktijk ontbreekt naar de mening van de;
tiefnemers een christelijk mensbeeld.
CHRISTENEN hebben in het verleden hun veranty
lijkheid voor de lijdende medemens onder meer getooj
het oprichten van confessionele ziekenhuizen. HulpveA
en geholpen worden stonden in het perspectief van
vensovertuiging. In de afgelopen jaren maakten steed
mensen zich minder druk om de „kleur" van het ziek^
Verzuilde gezondheidszorg heette achterhaald. De di^
over met name abortus en euthanasie echter maken d|£
dat onze samenleving behoefte houdt aan een levensblV
welijk herkenbare gezondheidszorg. I
VVD neemt afstand van C.
Als laatste grote partij heeft nu ook de VVD haar or^
verkiezingsprogramma gepresenteerd. Het is een toekL
sie van de ouwe liberale stempel geworden, waarbij?
ging van belastingen en premies een centrale plaats iir.
De liberale sinterklaas wil de burger jaarlijks maar liTr
miljard gulden aan lastenverlichting teruggeven.
WaT met de ene hand wordt gegeven wil de VVDj 1ei
met de andere weer wegnemen. Tegenover de jaarlijk,.-
tenverlichting staat immers een ombuigingspakket vai^rt
20 miljard. Het betreurenswaardige is daarbij dat de gfeaar
hand zich tot andere groepen in de samenleving richt in1
nemende. Van de lastenverlichting zullen immers voerde
burgers profiteren die nu al flink wat lasten betalen.,
gerbetaalden en uitkeringstrekkers krijgen de hoc^1,
van de bezuinigingen op hun bord.
MeT zo'n verkiezingsprogramma schaadt de VVD h^ei^
haar zo begeerde imago een echte volkspartij te zijn.;gro
venmodalen zijn met deze VVD immers het beste af. Ut is
neemt zij afstand van haar partner in het kabinet-Leehc
het CDA, waarmee de liberalen zeggen zo graag vei1 *\e
willen regeren. Het CDA wil immers rust aan hetP™
front en wil mede daarom maar de helft bezuinigen ^ns(
bedrag dat de VVD voor ogen staat. ra; i
Het politieke spectrum van de grote drie overziendet is
de VVD zich met haar program uiterst rechts. Dat gelr en
het sociaal-economisch beleid, het financieel beleid
ook voor de belangrijke defensieparagraaf. De soc-
willen de defensieuitgaven niet meer laten stijgen, he
zit op plus twee procent, de VVD wil een groei van te
ste drie procent.
Door zich zo duidelijk te profileren ten opzichte 1
CDA is het de VVD zelf die haar coalitiepartner in e4
fortabele middenpositie manoeuvreert. Zuiver progrl
tisch lijkt voor de christendemocraten samenwerking!
liberalen nu even gemakkelijk of moeilijk als met de s
ten. De uitgesproken voorkeur van zowel CDA als VV
het voortzetten van de huidige samenwerking is dt
vooral op sfeer gebaseerd. Ontegenzeggelijk is die defO'
jaren goed geweest, althans binnen het kabinet, zeker D+r
gelijking tot de relatie CDA-PvdA daarvóór. Uitgaanr
de verschillende programma's ligt het veld voor heflgf
echter weer helemaal open. Als de verkiezingsuitslag,
aanleiding toe geeft en de politieke wil is aanwezig PlH
stap naar de PvdA net zo makkelijk worden gezet i
naar de VVD.
Flink wat zon
DE BILT Morgen en don
derdag wordt het weer bij ons
beheerst door een hogedrukge-
bied boven west-Europa. Ko
mende nacht kan bij weinig
wind en meest heldere hemel
hier en daar mist ontstaan. De
temperatuur zakt naar een mi
nimumwaarde Van 13 graden
vlak aan zee tot 10 plaatselijk
in het binnenland. Overdag
zijn er flinke perioden met
zon.
De matige zuidenwind voert
-(0(
geleideijk warmere luck_
zodat de maximumta
tuur morgenmiddag L
buurt van de 23 gradei^J
te liggen. Donderdag l
zomerse waarden van#
de 25 graden worden
Tegen het weekeinde k
weer lagedrukgebiedeJPI
komstig van de Atlaij^
Oceaan, bij ons in de buLu
men. Dit zou dan gepaair
met enige afkoeling en|e 1
mende kans op een re£-
onweersbui. de
Gevulde paprika's
met tomatensaus en
aardappelpuree
vanille-rijstevla
Nodig voor twee personen:
1 ui, 10 g margarine, 250 g
tomaten, 1 dl water, 1
bouillonblokje, selderij, pe
terselie, basilicum, 15 g
bloem, zout, suiker;
2 paprika 's, zout, uitje, 15 g
margarine, 150 g gehakt,
peper, nootmuskaat, wor-
cestersaus, 1 lepel paneer
meel, 1 lepel geraspte kaas,
10 g margarine;
V> tot 1 kg aardappelen,
zout, melk, peper, noot
muskaat.
Fruit de kleingesneden ui
goudgeel in de margarine,
voeg de in vieren gesneden
tomaten, water, bouillon
blokje, selderij, peterselie en
basilicum toe en laat het
tije
mengsel een kwartiej|ite:
ken. Zeef de massa
haar met de met koud ja
aangemengde bloem L u
niet te dikke saus. M
saus op smaak met i'
suiker en houd haar 0
Snijd de paprika's j'iptei
gelijke helften, haal i
pitten uit en kook de L
ten drie minuten in
wafer met zout. Fri
kleingesneden uitje
bruin in de margarin
vervolgens het gehak
tot het gaar is en bréfEI
mengsel op smaak m6oe-
peper, nootmuskaat efev
oestersaus. rlar
Vul de uitgelekte
met het gehakt en zei5*12
gen elkaar aan in eer)S
vette ovenschaal. Sch{
de saus over, strooi
neermeel gemengd mlfc
op en verdeel daarop i
ste portie margarine,
het gerecht in een ov*
op 5 of 200 staat in
minuten een korstje M
Kook de rijst in een hl
gaar in de helft van dt
Bind de rijstepap bij
tard, die met suiker t
nig koude melk is
maakt. Voeg van het vj
rest koude melk toe l
de vla koud worden. 1
JlL-
