xplosie
motor
orzaak
liegramp
srgwaan in YS over ophef rond spionagepoeder
Voorlopig
bestand
in Beiroet
EeidócSouoant
Verdwijnen top-agent klap van jewelste voor Westduitse veiligheid
Zitplaatsen achterin niet altijd veiliger
Zuidafrikaanse
politie beschuldigd
van barbaars optreden
^GERING BESCHULDIGD VAN BEDERVEN SFEER TOPONTMOETING
VERLIEST354 POND
Speciaal aanbod van uw krant:
4 DAGEN LONDEN-WINDSOR
ƒ395.
li
SIJTHOF^pS
ruT
Genland
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1985 PAGINA 5
■Jjlok traint
Hnjruik van
jsche wapens'
ORT Het gezagheb-
^.stduitse dagblad Frank-
Igemeine schrijft dat in
sioiiok 600.000 ton chemische
■""^Tt opgeslagen en dat spe-
,89 50reenheden van het War-
78.20\ worden opgeleid in het
i?loPn die Het dag-
)36.5oprde stukken van NA-
IjMjStingendiensten, waaruit
46!4dn dat de Sovjet-Unie al
75.30| 0p grote schaal voertui-
MjAceert die zijn voorzien
46'sfle drukcabines om de in-
M4*70^n hesmet gebied te be-
38,30tegen chemische stoffen.
Infiltrante op Rainbow Warrior
werkte voor geheime dienst
PARIJS Frédérique Bonlieu, de jonge vrouw die er van
verdacht wordt dat zij zich heeft opgedrongen aan de be
manning van de Rainbow Warrior voordat het schip vori
ge maand in de haven van Auckland tot zinken werd ge
bracht, blijkt een medewerker van de Franse geheime
dienst te zijn. Uit zeer betrouwbare bron in Parijs is giste
ren vernomen dat zij werkelijkheid Christine Huguette Ca-
bon heet. Het weekblad „L'Express" heeft als eerste de
ware identiteit van „Frédérique Bonlieu" onthuld. Zij
heeft, naar verscheidene Franse media gemeld hebben, de
geheime dienst de noodzakelijke inlichtingen verschaft
voor de aanslag op het vlaggeschip van Greenpeace, dat op
10 juli in de Nieuwzeelandse haven tot zinken is gebracht.
Naar uit bronnen bij de buitenlandse veiligheidsdienst
(DGSE) vernomen is, was zij slechts op „een waarnemings-
en bewakingsmissie".
(Vervolg van de voorpagina)
BONN Hoewel hij een labiele gezondheid had en
wel eens te diep in het glaasje keek, stond Heinz
Tiedge, het hoofd van de Westduitse contra-spionage,
aangeschreven als een eerste klas spionnenvanger.
Hij kende zijn dienst van a tot z. Zou hij inderdaad
naar de DDR zijn gevlucht, dan is dat een klap van
jewelste voor de Duitse spionnage-afweer. Een klap
die zeker gevolgen zal hebben voor de organisatie
van de dienst en de gebruikte methodes.
Tiedge's agenten verdachten Ursula Richter, de se
cretaresse van de Bond van Vluchtelingen, van spio
nage. Via Richter, zo heette het, hoopte de veilig
heidsdienst enkele grotere vissen uit de spionnage-
-vijver te pakken te krijgen. Volgens berichten zou
Tiedge afgelopen vrijdag hebben voorgesteld Richter
voortaan 24 uur per dag te schaduwen. Dat karwei
zou hij zelf de volgende dag, zaterdag dus, voor zijn
rekening nemen. Zondag echter verdween Ursula
Richter en sindsdien ontbreekt van haar elk spoor..
Bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst in Keulen was
bekend dat Tiedge, vader van drie kinderen, ook
grote persoonlijke problemen had sinds de dood van
zijn vrouw. Dat hij zichzelf iets heeft aangedaan
wordt daarom niet uitgesloten. Ook wordt er reke
ning mee gehouden, dat hij een „noodsprong" naar
de DDR heeft gemaakt-
„Wij maken ons grote zorgen, niet alleen over zijn
persoonlijk welzijn, maar ook vanwege onze binnen
landse veiligheid aldus staatssecretaris Hans Neusel
van binnenlandse zaken gisteravond. Hij zei dat er
„tot nu toe" nog geen samenhang is geconstateerd
tussen de verdwijning van de secretaresses en die
van Tiedge. De verdwenen contra-spion belde maan
dagmorgen naar zijn werk aat hij zich niet goed
voelde, koorts had en thuis bleef. Toen zijn dienst
hem 's middags probeerde te bereiken, bleek hij on
vindbaar.
Tot zover onze corresponent. Het Oostduitse persbu
reau ADN meldde gisteren dat een Westduitse oud-
-commissaris van politie, die in 1978 werd veroor
deeld wegens spionage voor de DDR, het Oostduitse
staatsburgerschap heeft aangevraagd. Rolf Grunert,
in het verleden voorzitter van de Westduitse politie
bond, keerde niet terug van een reis naar de DDR.
In een telefoongesprek heeft de oud-commissaris zijn
vrouw meegedeeld dat hij in Oost-Duitsland blijft.
Grunert werd in 1978 tot twee en een half jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Nadat hij zijn straf had
uitgezeten verstigde hij zich als privé-detective in
een voorstad van Hamburg.
sester Ex-
1 het Britse minis-
verkeer en des-
van Boeing zijn
Mldh aan het onder-
^r de preciese oor-
n de vliegramp,
JJo 'ren op de lucht-
Jg van Manchester
z4o van de 137 inzit-
78 van een charter-
het leven heeft
6.00 /an de 83 gewon-
sjo jen er nog drie
Jg istige brandwon-
o'.oo iet ziekenhuis. De
mochten na be-
'5.00 g naar huis.
6.50 b
"zoek richt zich met
6,30 Ie linker straalmotor
£g»eing-737. Zeer waar-
9.85 zijn door een explo-
j®g ompressiekamer van
de motor stukken metaal de
vleugel ingeschoten. Omdat de
vleugel een grote brandstof
tank is, stroomden korte tijd
later brandende kerosine over
het achterstuk van het vlieg
tuig. Door de enorme hitte is
het achterste gedeelte van het
vliegtuig gedeeltelijk wegge
smolten. Overigens is maar
3.700 van de 11.300 liter kero
sine die het toestel aan boord
had in vlammen opgegaan. Bij
het onderzoek zal ook gebruik
worden gemaakt van de zoge
heten zwarte dozen, die uit de
wrakstukken zijn geborgen.
De motoren waarmee de ver
ongelukte Boeing-737 was uit
gerust, werden overigens al
gewantrouwd door de Ameri
kaanse luchtvaartautoriteiten.
Zij gelastten vorige maand een
uitgebreid onderzoek, omdat
dit type de afgelopen vier jaar
betrokken was bij zeven inci
denten.
In een hangar op het vliegveld liggen de resten van de 54 slachtoffers van de vliegramp te wachten op identificatie.
LONDEN Het vliegtuigongeluk van giste
ren in Manchester is aanleiding geworden om
te twijfelen aan de onder vliegtuigpassagiers
veelgehoorde opvatting, dat zitplaatsen in het
achterste gedeelte van het vliegtuig het veili
gste zouden zijn. Vrijwel alle slachtoffers za
ten gisteren achterin het toestel. Daarentegen
zaten de overlevenden bij de vliegramp in
Japan van vorige week en bij het ongeluk in
Dallas eerder deze maand juist wel in het
staartstuk van het toestel. Bij sommige maat
schappijen was sindsdien duidelijk meer
vraag naar de achterste plaatsen. „Maar niet
bij de KLM", verklaarde vanmorgen een
KLM-woordvoerder. Veiligheidsfunctionaris
sen zijn het er niet over eens wat de veiligste
plaatsen zijn. „Statistisch-gezien is het staart-
gedeelte veiliger. Maar ieder ongeluk is an
ders. Wat in het ene geval de beste plaats is,
kan in het ander geval fataal zijn. Het is ge
woon een gok", aldus een Britse deskundige.
Het vliegtuig, met 131 passa
giers en zes bemanningsleden,
had het Griekse eiland Korfoe
als bestemming. De piloot zag
kans de start af te breken en
het toestel aan het einde van
de startbaan tot stilstand te
brengen. Op dat moment stond
het achterstuk al in lichter
laaie. De brandweer was bin
nen enkele minuten ter plaat
se. Maar het vuur verspreidde
zich razendsnel door de cabi
ne.
Er zouden waarschijnlijk min
der passagiers zijn gestorven,
als het brandende wrak snel
ler was ontruimd. Zelfs als
maar de helft van de deuren
kan worden geopend, moet ie
dereen het toestel in 90 secon
den kunnen verlaten. Maar de
dichte, giftige rook, die zich in
45 seconden door het hele toe
stel verspreidde, maakte het
vooral voor de mensen achter
in onmogelijk te ontsnappen.
Die rook was afkomstig van de
brandende stoelen. Over enke
le jaren moeten alle vliegtuig-
stoelen zijn gemaakt van
nieuw, brandvertragend mate
riaal. De verongelukte Boeing
had nog oude stoelen. Overle
venden zeiden dat er paniek
uitbrak onder de mensen toen
het vliegtuig zich vulde met
rook. „Veel mensen hadden
geen schijn van kans om te
ontsnappen". Een functionaris
van de luchthaven zei te ver
moeden dat veel slachtoffers
zijn gevallen door een explosie
die plaatsvond toen het red
dingswerk al aan de gang was.
Volgens de brandweer was het
mogelijk de explosie van een
zuurstof fles.
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse politie is er
gisteren van beschuldigd misbruik te maken van de
bevoegdheden die ze krachtens de noodtoestand heeft.
Inwoners van de zwarte woonsteden zouden worden
mishandeld, geslagen of zelfs verkracht.
De bekende anti-apartheidsactivist, de arts Nhato Motlana
zei dat hij de avond tevoren een zestienjarige meisje had be
handeld dat door twee zwarte politiemannen was verkracht
toen ze uit school kwam. „Het is een symptoom van de nood
toestand", aldus Motlana.
Motlana en twee blanke parlementsleden onder wie me-
brouw helen Suzman eisten het aftreden van Botha „omdat
hij zijn plichten jegens het land niet heeft vervuld".
In Soweto zijn gisteren tientallen schoolkinderen opgepakt
en naar het politiebureau gebracht omdat ze op straat „slen
terden". Krachtens de noodtoestand kan de politie leerlingen
verplichten naar school te gaan. „Soweto lijkt tegenwoordig
op een concentratiekamp, zei een ouder die anoniem wenste
te blijven.
Zes zwarte Zuidafrikanen kwamen afgelopen nacht om het
leven toen de politie het vuur opende op een stenengooiende
menigte. Dat heeft een politiewoordvoerder meegedeeld. De
ongeregeldheden deden zich voor in de plaats Aliwal Noord
in de Kaapprovincie.
Mijnwerkersstaking
De bond van zwarte mijnwerkers heeft gisteren op het laat
ste moment een staking uitgesteld om zijn leden een nieuw
loonaanbod voor te leggen. Vakbondsleider Cyril Ramaphosa
verwacht echter dat de leden van de mijnwerkersbond het
nieuwe aanbod zullen afwijzen en toch tot staking zullen be
sluiten. Hij voorspelde dat de mijnwerkers op 1 september
alsnog in staking zullen gaan.Tijdens een langdurige onder
handelingsronde verbraken de mijndirecties hun eenheids
front en deden verschillende aanbiedingen. Beide partijen is
er veel aan gelegen een staking af te wenden uit vrees voor
gewelddadoge botsingen. Vorig jaar november vielen bij een
staking in de goudmijnen twintig doden. Ook de grote werk
loosheid en het dreigement van de regering om trekarbeiders
uit buurlanden naar huis te sturen zou de bond van een sta
king kunnen afhouden. Bovendien beschikt de bond nauwe
lijks over stakingskassen.
De onzekerheid over de economische situatie kwam opnieuw
tot uiting in een koersval van de rand, die tot de ongekende
diepte van 38,4 dollarcent viel. de positie van de munt blift
zwak omdat het wegvloeien van kapitaal in de huidige situa
tie onvermijdelijk wordt geacht.
01.70
K-S correspondent Mare
SS ck)
JJJ IGTON In de
0370 anse pers en in
0M0 »appelijke kring
°igbsceptisch gerea-
01.80 de beschuldiging
SS regering-Reagan
gjjSovjet-Unie, dat
ooioo de Russische ge-
üjo lienst, „Amerika-
22 Moskou bewerkt
9860 mogelijk kanker-
87*90 end chemisch
95^20
97.10
gg de VS menen dat de
95.40 t de onthulling heeft
inder Amerikaanse
diplomaten en burgers in de
Sovjet-Unie, in geen verhou
ding staat tot het gezondheids
risico dat zij eventueel gelopen
hebben, als de aantijging op
waarheid berust. Volgens ken
ners gaat. het-om oude midde
len die veelvuldig gebruikt
worden voor het opsporen van
gestolen geld en om industrië
le spionage tegen te gaan. Poli
tieke waarnemers in Washing
ton stellen op hun beurt vast
dat het tijdstip van de onthul
ling zou kunnen passen in een
strategie van het Witte Huis
om de oost-west-spanningen-
spanningen zo hoog mogelijk
op te voeren nu de topontmoe
ting tussen president Reagan
en diens Russische tegenvoeter
Gorbatsjov in november aan
staande in voorbereiding is.
Het Russische persbureau Tass
sprak van absurde verzinsels.
Het poederincident is al het
derde teken deze week dat de
regering-Reagan in een stijl
van confrontatie op de top met
Gorbatsjov afstevent en dat zij
volgens sommige waarnemers
in de Amerikaanse hoofdstad
zelfs bewust een afzegging uit
Moskou wil riskeren. Met
name de aankondiging dat de
VS in september in een test
voor het eerst een satelliet uit
de ruimte zal schieten wordt
als een aanwijzing beschouwd
dat het Witte Huis er niet op
uit is Reagans ontmoeting met
Gorbatsjov te laten resulteren
in meer ontspanning tussen de
grootmachten.
Ook de toespraak die deze
week is afgestoken door Ame-
rika's nationale veiligheidsad
viseur Robert McFarlane (de
belangrijkste architekt van
Reagans buitenlandse poli
tiek), wordt in de Amerikaan
se media als „passend in de
nieuwe confrontatie-strategie"
uitgelegd. McFarlane zei o.m.
dat het Russische optreden in
Cuba, Lybië en Afganistan
„praktisch garandeert dat elk
klein, stapje vooruit dat we
zouden kunnen maken, iets
geisoleerds zal zijn en moeilijk
in stand te houden, als het te
voren al niet van beide kanten
is uitgehold".
Microwave
Terwijl iedereen in de VS het
erover eens is dat het gebruik
van chemicaliën om diploma
ten en hun contacten te kun
nen volgen, onaanvaardbaar is
en een krachtig protest recht
vaardigt, betwijfelen de mees
te waarnemers of het dramati
sche besluit nodig was om
ogenblikkelijk een team Ame
rikaanse artsen naar de Russi
sche hoofdstad te sturen. Prof.
Bruce Ames, bekend om zijn
„Ames-test" waarin de kan
kerverwekkendheid van che
mische stoffen wordt gemeten,
zei over het product in kwestie
nitro-phenylpentadine
dat „een kopje koffie eerder
kanker zal veroorzaken dan
wat van dat poeder op je
huid". Het spul zou met name
op de sturen van Amerikaanse
auto's in Moskou en Leningrad
zijn aangebracht. Restanten
ervan op de huid en op objec
ten kunnen zichtbaar worden
gemaakt door ultraviolet licht
of contact met andere chemi
sche substanties.
Walter Rowe, hoogleraar in de
chemie aan de Washington
University verklaart:"Na de
affaire van de gele regen
hecht ik niet veel geloof meer
aan de chemische deskundig
heid van de Amerikaanse re
gering". Geruime tijd geleden
stelde Washington vast dat de
Russen vergif uitstrooien bo
ven vijandig terrein in Zuid-
oost-Azië, maar de verdachte
gele regen bleek een natuur
lijk produkt van bijen te zijn.
De VS hebben de Sovjets al
vaak beschuldigd van onaan
vaardbare spionagepraktijken
jegens de Amerikaanse ambas
sade in Moskou. In 1960 werd
afluisterapparatuur aangetrof
fen in een houtsnede die door
de Russische regering aan de
Amerikaanse ambassadeur
was geschonken en die zes jaar
lang gesprekken binnen de
ambassade zou hebben opge
vangen.
In de jaren zestig en zeventig
werd de Amerikaanse ambas
sade in Moskou voortdurend
bestookt met microgolven om
te kunnen zien en horen wai
zich in het gebouw afspeelde.
Tweeduizend Amerikanen die
in die periode langere tijd in
de ambassade hebben gewerkt,
zijn op nadelige gezondheid
seffecten van de „microwave"
onderzocht, maar er is niets
verontrustends gevonden.
Overigens gaven de Ameri
kaanse opsporingsdiensten
FBI en CIA gisteren toe dat
ook zij gebruik maken van
chemische sporen. „Maar nooit
■om mensen te markeren, al
leen waardevolle voorwerpen
of bij voorbeeld bankbiljetten.
En alleen met een samenstel
ling die geen enkel kankerrisi
co inhoudt", aldus een woord
voerder.
93.00 De Brit Roley Mclnt-yre is door
"-30 ïss recordboek aangewezen als afval-
it jaar. De man is in anderhalf jaar
kilo lichter geworden. De 33-jarige
uit Noord-Ierland woog 262 kilo
IS Q|'loren kreeg, dat hij nog vijf jaar te
_**fils hij zijn biertjes niet liet staan. Op
een dag bleef hij vastzitten in de draaideur van
een stadion en dat was het moment om radicaal
te gaan vermageren. Zijn heupwijdte was 1,95
meter en zijn borstomvang 1,87 meter. Gisteren
was zijn gewicht bij een openbare weegpartij in
een Londens hotel gedaald tot 85,6 kilo.
ME VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
Dwarsligger was een zeer ervaren
128 Hje al jaren bij het spoor werkte. Hij
3® ^r op de grote stoomlocomotieven
19somdat hij nog nooit fouten had ge-
Ijn werk, hadden ze hem nu zo'n mo-
29irische loc toevertrouwd. Maar dat
lal niet zo erg naar zijn zin, want Ri-
50 leer een jongen van de gloeiende
«1 h de sissende stoom. Hij had het niet
2ip zijn electrische loc en het verwon-
32 idan ook geenszins dat deze plotse-
J5 iweigerde. „Daar heb je de doffe el-
106 mopperde hij. „Hij doet het niet
4®) stroom op de rijdraad soms uitge-
zijn de dodemans-zekeringetjes
Iten. Met mijn goeie, ouwe stoomloc
2" gebeurd...." Rinus Dwarsligger was
Zijn trein stond stil en het zag er naar
voorlopig ook zo blijven zou. Geteis
terd stapte hij uit om zijn trein eens wat beter te
bekijken. Maar kijken helpt zo weinig in zo'n ge
val... „Het gaat goed," grinnikte Pjotr No-
grottr achter zijn bosje. „De tweede proef is
ook geslaagd. Welk kunstje kunnen we nü nog
eens uithalen met deze bovenste beste knap-
mutator?" En hij had de woorden nog niet uit
de mond of een licht motorgeronk deed hem
opkijken. „Een sportvliegtuigje!" giechelde hij
verheugd, „wat zal dét vliegertje opkijken, als
hij bemerkt, dat het helemaal niet zo veilig is
daar boven in de lucht." En zo ging het precies.
Een wurgende angst greep de koene vlieger
naar de keel. toen hij plotseling bemerkte dat
zijn metertjes even enkele zeer ongebruikelijke
bokkesprongen maakten. Toen viel de motor
uit, en wat de vlieger ook deed, hij sloeg niet
meer aan. Een noodlanding was misschien het
enige, dat nog redding kon brengen
reis met extra excursies
Vertrek donderdag 19 september en 17 oktober a.s.
Londen de bruisende wereldstad heeft een overvloed aan
bezienswaardigheden Oude tradities handhaven zich
naast moderne attracties en maken deze wereldstad tot
een aantrekkelijk reisdoel Aangezien er in Engeland veel
te zien is hebben wi| onze reis tot vier dagen uitgebreid
Donderdag vertrekken wij per luxe touringcar uit Den
Haag/Rotterdam naar Londen Aldaar wordt gelogeerd m
het bekende Queens Hotel.
Vrijdagmorgen rijden we naar het sfeervolle Windsor
Hier is gelegenheid om de expositie Royalty Empire
alsmede het bekende Windsor Castle, het verblijf van de
Engelse koninklijke familie, te bezichtigen, 's Middags
rijden we naar Londen terug en kunt u naar eigen wens
gezellig wat winkelen of één van de fraaie musea bezoe
ken 's Avonds wordt de musical „Evita" in het bekende
Prince Edward Theatre bijgewoond.
Zaterdagmorgen rijden we weer naar de city en kan
men datgene bezoeken waar men op vrijdag niet aan
toe is gekomen In de middag wordt een bezoek ge
bracht aan Westminster Abbey, St. Pauls Cathedral en
de Tower of Londen met de kroonjuwelen, 's Avonds
staat een sfeervolle avond sightseeing tour onder lei
ding van een Nederlands sprekende aidste) door Lon-
ƒ395.
In de reissom zijn behalve het vervoer e
mede begrepen de beide sightseeing tours, de gids op z.
terdagmiddag alsmede de entree voor de musical.
Toeslag 1-persoonskamer 75 - per persoon
Annuleringsverzekering 3 vj% van de reissom 6.- polis-
kosten. Gecombineerde reisverzekering 10 - per persoon
5 -poliskosten
Inlichtingen en boekingen: telefo
nisch onder no. 070-190882 (van
maandag t/m vrijdag van 9 tot 16
uur) of persoonlijk in onze vesti
ging Spuistraat 71. Den Haag (op
de hoek van het Spui).
•j
postbus 16050
2500 aa den haag
tel 070-190882
BEIROET De elkaar
bestrijdende partijen in de
Libanese burgeroorlog
hebben gisteravond een
bestand in acht genomen.
Dit gebeurde overigens
uren nadat het- Libanese
kabinet een staakt-het-vu-
ren onder toezicht van Sy
rische waarnemers had
aangekondigd.
De vertegenwoordigers van
de milities beloofden geen
zware wapens meer te ge
bruiken en maatregelen te
nemen om de spanning langs
de confrontatielijnen te ver
minderen. Een paar uur voor
het staakt-het-vuren in acnt
werd genomen, vielen echter
nog negen doden.
Premier Karami verklaarde
na de kabinetsvergadering
onder president gemayel dat
de regering zal aandringen
oop stationering van Syri
sche waarnemers in heel
Beiroet en niet aleen langs
de groene lijn die het chhris-
telijke van het islamitische
stadsdeel scheidt. Syrië
stuurde twee maanden overi
gens slechts zes militaire
waarnemers naar Beiroet en
de verdenking rust dan ook
op Syrië of het werkelijk be
reid als scheidsrechter op te
treden tussen de strijdende
partijen.
