Leidse Courant | 1985 | 15 augustus 1985 | pagina 5

Het Natal-plan,
Zuid-Afrika's hoop

voor de toekomst?

Sporen Greenpeace-affaire
lopen nu ook naar Elysée

PD maakte zich ook schuldig aan illegale financiering

|>gs-

ladigers

waar Dën Haag
een aperitiefje drinkt.

Staking rond oprichting Solidariteit herdacht

Duits

ziekenfonds
wil isolatie
aids-patiënt

issALISTEN VERLIEZEN AUREOOL VAN ONSCHULD

Bouterse: Suriname
zal Chin A Sen
geen haar krenken

pagIëNLAND

QeidteQowumt

DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1985 PAGINA 5

MCI IT SCHADELIJK
J^VROEGGEBORENEN

Fel licht kan mogelijk schade
fi aan de ogen van couveusekinde-
i de conclusie van een onderzoek in
^nhuizen in Washington, waarvan
(ten ziin gepubliceerd in het New
^tojournal of Medicine. De verlichting
Se-afdelingen is de afgelopen jaren
187,«fer geworden, om het artsen en ver-
gemakkelijker te maken hun pa-
174!® onderzoeken. Bij hun onderzoek
33®.4 de artsen een groep babies van
|a$uveuses waren afgeschermd door
46JH zoals in zonnebrillen wordt ge-
jMt de situatie van babies die in ge-
6aiveuses lagen. Vooral onder hele
"jderen bleek het verschil opmerke-
2i3;J>eschermde couveuses werden 50%
34!bndoeningen geconstateerd.

Zware

bomaanslag in
Oost-Beiroet

Een Libanese vrouw
wordt weggeleid
van de plaats in
Oost-Beiroet waar
gisteren als gevolg
van een afschuwelij
ke bomaanslag vijf
tien mensen het le
ven verloren. De
ontploffing, veroor
zaakt door een met
150 kilo explosieven
geladen auto, ver
woestte een zeven
verdiepingen hoog
gebouw. Honderd
twintig mensen
raakten gewond.

Doorbraak bij onderzoek
naar leverkanker in VS

BALTIMORE Onderzoekers van het
John Hopkins ziekenhuis in het Ameri
kaanse Baltimore zeggen een door
braak te hebben bereikt in de bestrij
ding van primaire leverkanker met ra
dioactieve isotopen. Dr. Stanley Order
van de afdeling radiologie van het
Hopkins ziekenhuis zei dat de behande
ling bij 48 procent van 104 patiënten
had geleid tot een verkleining van de
levertumor. Alle patiënten hadden tu
mors die te groot waren om operatief te
verwijderen. Volgens de onderzoekers
is er nog nader onderzoek nodig, waar
bij ook gekeken zal worden of de be
handelingsmethode voor andere soor
ten kanker gebruikt zal kunnen wor
den.

Vietnam draagt resten
soldaten over aan VS

MANILA In de Filipijnse hoofd
stad Manila is gisteren een C-130
transportvliegtuig van de Ameri
kaanse luchtmacht aangekomen met
aan boord de stoffelijke resten van
26 Amerikaanse militairen, die tij
dens de oorlog in Vietnam zijn ge
dood. De kisten waren eerder die
dag tijdens een korte plechtigheid in
Hanoi aan de VS overgedragen: In
Vietnam worden nog meer dan 1.700
Amerikaanse militairen vermist, van
wie de meesten zijn gesneuveld. Een
Amerikaanse delegatie vertrekt vol
gende maand naar Hanoi voor be
sprekingen over de vermiste militai-

RODE LEGER SPEELDE
INVAL IN TURKIJE

LONDEN De Sovjet-Unie heeft in juli
tijdens manoeuvres in het zuiden van
het land een inval in Turkije gesimu
leerd, aldus het tijdschrift Jane's Defen
ce Weekly in Londen. De gezamelijke
land- en luchtoefening weerspiegelde
volgens het blad de jongste Russische
doctrine. Zij demonstreerde diepe offen
sieven en bevatte een aanval op vooruit
geschoven vijandelijke hoofdkwartieren,
gevolgd door een snelle opmars over
bergachtig terrein. NAVO-deskundigen
zijn overigens van mening dat de Russi
sche strijdkrachten niet in de eerste
plaats op Turkije staan gericht. Hun
hoofdopdracht zou kunnen zijn het door
stoten naar de olievoorraden van de
westelijke wereld rond de Golf.

eden bezoek

van
jlatie

^sone
Japanse

Onder fel pro-
i «47h verschillende
l^eeft de Japanse
'oso Nakasone van-
i iij officieel bezoek
aan een gedenk-
«pr Japanse geval-
i 2«|de Tweede We-
1^g. Het is vandaag
«geertig jaar gele-

iwapan de capitula-
Sje. Nakasone leg-
jjjpans bij de Yasu-

rl, de gedenk-
de Japanse ge-
j g maar ook de
i 6iaar de Japanse
Isdadigers wor-
rd.

in de oorlog luite-
rlcoir keizerlijke marine,
QSBlboit een geheim van
*it hij een nationalist
ft de Yasukuni-tem-
i 27«ker bezocht. Maar
iwjwam hij uitdrukke-
gemier. Het was het
1 -ciële bezoek aan de
een Japanse pre-
i aapan is een verhitte
^josgebarsten, of Na-
i jermee de in de
1 verankerde schei-
kerk en staat over-
3tikel 20 van de Ja-
™ndwet verbiedt de
i i3neuze activiteiten.
1 1Stpel worden onder
twee Japanse „oor-
1 D«rs" geëerd: Hideki
1»oki Hirota. Omdat
i Jaanse generaal Ma-
afgezien van een

i i( van keizer Hirohi-
1 de twee premiers in
17!ise ogen altijd gegol-
Japanse hoofdschul-
de „Grote Oostazia-
log" en voor de tal-
elijkheden, waaraan
jjrs zich in de oorlog
sfiuldig gemaakt. In
bw«en zij in Tokio sa-
10J"ijf anderen ter dood
ioad en geëxecuteerd,
joj» het bezoek aan de
onderdeel van de
ioi van Nakasone, om
I kracht van Japan
ioen. De Japanse pre-
{j^eeft zijn bezoek om-
i kmiIs „de laatste rege-
igiaoorlogse rekenin-

DURBAN Het is heel
toepasselijk dat president
Botha zijn toespraak voor
de Nasionale partij zal
houden in Durban, de
commerciële hoofdstad
van de provincie Natal.
Hoewel zijn speech de
hoog opgeschroefde ver
wachtingen omtrent de
hervormingen waarschijn
lijk niet waar zal maken,
zullen zijn woorden onge
twijfeld hun uitwerking
hebben op een van de
meest intrigerende politie
ke discussies in Zuid-Afri-
ka van dit moment: het
„Natal-plan". Het is heel
goed mogelijk dat Botha
op het plan ingaat.

Drie jaar lang debatteren de
politici in deze provincie al
over het geesteskind van een
speciale commissie, die in 1980
door Zoeloe-leider Buthelezi
werd opgericht en onder zijn
leden diverse illustere Zuida-
frikaanse figuren mag reke
nen, zóals goudkonning Harry
Oppenheimer en afgevaardig
den van diverse organisaties,
van de Vereniging voor suik-
kerrietproducenten tot de on
derwijzersbond van Natal en
de universiteit van Stellen-
bosch.

De commissie-Buthelezi bracht
in 1982 een 1000 "bladzijden tel
lend rapport uit met daarin
een voorstel gebaseerd op
een overvloed aan gege
vens voor het samenvoegen
van het Kwazoeloe-thuisland
en de „blanke" provincie Na-
tal, waardoor er binnen Zuid-
Afrika een nieuwe, niet-racia-
le, politieke eenheid zou ont
staan. Dit gebied zou dan be
stuurd moeten worden door
een gezamenlijke bestuurs
commissie, die aanvankelijk
zou bestaan uit een gelijk aan
tal vertegenwoordigers uit de
regering van Kwazoeloe en uit
het provinciale bestuur van
Natal. Later zou er op multi-
raciale en multi-culturele basis
een bestuur benoemd worden

door de eerste minister, geko
zen door een wetgevend li
chaam.

Volgens de opstellers van het
plan zou het Natal-plan een
goed voorbeeld vormen voor
de rest van Zuid-Afrika en
mogelijk ook in andere gebie
den toegepast kunnen worden.
In Natal zelf is het voorstel
door de blanke Engelstalige
Zuidafrikanen positief ontvan
gen.

Afgewezen

De Zuidafrikaanse regering
schoof de Natal-optie na publi
catie zonder meer terzijde. Nu
president Botha echter ver
twijfelde pogingen onder
neemt een hervormingspakket
te vinden dat hem uit de hui
dige crisis moet redden, dringt
vooral de Engelstalige ge
meenschap er steeds meer bij
Pretoria op aan het voorstel
opnieuw in overweging te ne
men.

Politici in Natal beweren dat
het voorstel juist voor deze
provincie bijzonder geschikt is:
vanwege de bijzondere band
die er bestaat tussen de kolo
nisten en hun voormalige vij
anden, de Zoeloes; vanwege de
ommogelijkheid van een effec
tief zelfbestuur van Kwazoeloe
zelf (het thuis„land" bestaat
immers uit 44 aparte woonge
bieden, die over de lengte en
breedte van de provincie ver
spreid liggen) en vanwege

Zoeloeleider Buthelezi's per
soonlijkheid. Tot vorige week
hoorde ook het ontbreken van
geweld in de zwarte woónwij-
ken van Natal in dit rijtje
thuis. Hoewel er sindsdien in
Durban hevige onlusten zijn
uitgebroken, ziin de verschil
len met bijvoorbeeld de Trans
vaal en de Kaapprovincie wel
degelijk aanwezig, voorname
lijk in de (gematigde) persoon
van Buthelezi en zijn machtige
Zoeloe-beweging Inkatha. Dit
jaar vierde deze Zoeloe-organi
satie haar tiende verjaardag.
Inkatha zegt de grootste zwar
te politieke organisatie van het
land te zijn, met meer dan één
miljoen leden. In theorie kan
iedereen lid worden, maar al
les welbeschouwd is Inkatha
een zuivere Zoeloe-organisatie.
In politiek opzicht staat de be
weging tussen aan de ene kant
het Verenigd Democratisch
Front, haar voornaamste bin
nenlandse rivaal, en het ver
bannen ANC, en aan de ande
re kant de overige regeringen
en leiders van de thuislanden.
Inkatha zegt zich te distantië
ren van het ANC en het UDF,
omdat deze organisaties een
gewelddadige politiek bedrij
ven; Kwazoeloe verschilt van
de andere thuislanden door
haar weigering water bij de
wijn te doen wat betreft het
afschaffen van de apartheid
en door het feit dat Kwazoeloe
een rol in een nationale Zuida
frikaanse regering wil spelen.

Copyright The Guardian

(ADVERTENTIE)

In "Le Bar" of in de lounge met gezellige muziek.

Een Crest Hotel

Lange Voorhout 54-56 Tel.: [phone]

In Gdansk Is gisteren het feit herdacht dat vijf jaar geleden op de Leninwerf de staking begon die
op 31 augustus 1980 zou leiden tot de oprichting van de vrije vakbond Solidariteit, die tot eind
1981 legaal mocht functioneren. Solidariteitsleider Lech Walesa legde na afloop van zijn werk (hij is
daar electricien) een krans en zong met een honderdtal aanhangers het Poolse volkslied. De politie
die in groten getale in de havenstad aan de Oostzee was samengetrokken, hield zich afzijdig.

BONN Een Westduits
ziekenfonds heeft aange
drongen op isolatie van
mensen die aan aids lij
den, om te voorkomen
dat zij deze ziekte op an
deren overbrengen. „De
rechten van de individu
moeten wijken voor het
gemeenschappelijk be
lang", aldus een woord
voerder van het zieken
fonds.

Aids-patiënten moeten
volgens hem in quaran
taine worden geplaatst
„zoals vroeger gebeurde
bij tb-patiënten". Als er
niets wordt gedaan, zal
er in West-Duitsland
over enkele jaren een
ware aids-epidemie zijn.
„Dat gaat miljarden kos
ten, met als gevolg dat de
ziekenfondspremies dras
tisch verhoogd zullen
moeten worden", aldus
het ziekenfonds.
Dit Duitse geluid staat in
schril contrast met het
besluit van de gemeente
raad van Los Angeles,
die met algemene stem
men een verordening
heeft goedgekeurd die
discriminatie van men
sen met aids strafbaar
stelt. Werkgevers die
aids-patiënten ontslaan,
weigeren een baan te ge
ven of hen isoleren, kun
nen veroordeeld worden
tot maximaal 6 maanden
gevangenisstraf of 1.000
dollar boete. Ook ver
huurders die aids-patiën
ten een woning weigeren
of de huur opzeggen lo
pen het risico in de ge
vangenis te komen.

(Van onze correspondent)
PARIJS De harde be
wijzen ontbreken nog.
Maar uit de golf van pu
bliciteit over de Franse
betrokkenheid bij de aan
slag op het Greenpeace-
schip Rainbow Warrior,
komt steeds sterker het
vermoeden naar voren dat
zelfs naaste adviseurs van
president Mitterrand be
trokken zijn geweest bij of
tenminste geweten heb
ben van de voorbereiding
voor de aanslag.

Het staat inmiddels vrijwel
vast, dat de Franse buiten
landse inlichtingen- en con-
traspionnagedienst DGSE ver
antwoordelijk is voor de aan
slag. Voor de uitvoering zou de
DGSE een tiental huurlingen
hebben aangetrokken, voor

ren te schuiven van extreem
rechtse elementen, die het be
wind in Parijs zouden hebben
willen destabiliseren.

Intussen stuurt de Franse pers
over de aanslag de meest wilde
verhalen de wereld in: van
een actie van Nieuwzeelandse
agenten tot en met een aanslag
van de KGB; alle varianten
hebben inmiddels de revue ge
passeerd. Toch lijkt er ook eni
ge lijn in de kluwen van hypo
thesen te zitten. De doorgaans
goed geïnformeerde Canard
Enchainé en ook serieuze bla
den als L'Evenement du jeudi,
l'Express en Le Nouvel Obser-
vateur twijfelen in hun laatste
edities niet aan de betrokken
heid van de DGSE.

Vast staat, dat het zogenaamde
Zwitserse toeristenechtpaar
Turenge in werkelijkheid
Fransen zijn, en de rang heb
ben van kapitein en majoor bij
de DGSE. Beiden zijn specia-

het geval de actie zou misluk- listen in commando-acties en
ken. In dat geval zou men de getraind in onderwater-ge-
schuld in de schoenen probe- vechten. De Turenge's zullen

op 4 november in Auckland
(Nieuw-Zeeland) terecht moe
ten staan wegens „het plaatsen
van bommen en moord". Er
wordt ook rekening mee ge
houden, dat zij het schip alleen
moesten observeren. De huur
lingen zouden de bommen
hebben geplaast. Opvallend is
dat de twee worden verdedigd
door één van de beste (en
duurste) advocatenbureaus
van Nieuw-Zeeland. De reke
ning wordt betaald door een
onbekende weldoener uit Pa
rijs, die waarschijnlijk ook de
aanvraag zal hebben gedaan
voor de twee abonnementen
op Le Monde voor het vastge
houden echtpaar.
Onafhankelijk onderzoek van
de grote Franse weekbladen
heeft het spoor van de aanslag
inmiddels zelfs doen leiden
naar het Elysée, het werkpa
leis van president Mitterrand.
De reacties van het Elysée op
die beschuldigingen zijn opval
lend terughoudend. Alleen het
populaire radio- en televisie
blad VSD, dat enkele gene

raals en hooggeplaatste advi
seurs met naam en toenaam
noemt, kan rekenen op een
proces wegens smaad. Le Ca
nard Enchainé noch de andere
weekbladen zullen hun artike
len in de rechtszaal moeten
verantwoorden.

Alles wat zich hier in Frank
rijk journalist noemt, maakt
nu jacht op de bemanning van
het zeiljacht Ouvea, dat onder
verdachte omstandigheden
vanuit Auckland is verdwenen
en sindsdien spoorloos. Gesug
gereerd is, dat de opvarenden
van het jacht de bommen heb
ben geplaatst. Zij zouden mid
den op zee zijn opgepikt en
hun jacht hebben laten zinken.
Het was al langer bekend dat
Greenpeace in Franse leger-
kringen niet geliefd was. Be
paald hinderlijk vond men de
acties tegen de Franse kern
proeven in de Stille Zuidzee.
Maar met de aanslag in de ha
ven van Auckland, hebben de
Fransen vooral zichzelf schade
toegebracht

94 correspondent Ge-
®Jrd Kessels)

9s- Het ziet errtaar
j^e Duitse sociaal-
<*en veel zwaarder
9tn zijn bij het
3 rond de illegale
JJianciering dan
9e werd aangeno-
Uitie gaat momen-
g de SPD een be-
ruim 6 miljoen
ij5r de fiscus ver-
i"'*"kaand heeft.

Het justitiële onderzoek is het
zoveelste hoofdstuk in een
schandaal rond de illegale fi
nanciering van politieke par
tijen waaraan maar geen einde
wil komen. Voor de SPD zijn
de nieuwe feiten een klap van
jewelste. In tegenstelling tot de
christen-democratische CDU
en de liberale FDP die tot hun
nek in het schandaal steken,
was de SPD tot nu toe slechts
opgevallen door tamelijk on
schuldig kruimelwerk. Het
waren ook de socialisten die

samen met de Groenen steeds
aandrongen op algehele ophel
dering van het schandaal. De
justitie heeft nu echter aanwij
zingen dat ook de SPD, net als
de CDU en FDP, miljoenen
marken in de partijkas heeft
gekregen, die op illegale wijze
aan de belastingdienst voorbij-
gesluisd werden. Daarmee is
de SPD zijn aureool van on
schuld kwijtgeraakt.
Het betreft hier ruim 6 miljoen
die door het Duitse bedrijfsle
ven op tafel werden gflegd
voor de verkiezingscampagne

in 1980 van de ook in indus
triële kringen populaire kan
selier Helmut Schmidt. De be
drijven maakten hun bijdrage
niet rechtstreeks over naar de
partijkas maar naar de Frie-
drich Ebert Stichting. Deze
stichting is nauw verwant met
de SPD en heeft een erken
ning van algemeen belang. Dit
predikaat maakte het de gulle
gevers mogelijk hun bijdrage
van de belasting af te trekken.
De Friedrich Ebert Stichting
stortte het geld vervolgens op

de Zwitserse rekening van een
Israëlische Stichting, waarmee
de Duitse socialisten nauwe
betrekkingen onderhielden.
Als laatste stap werd het
„schoongewassen" geld in con
tanten uit Zwitserland gehaald
en in de partijkas van de SPD
gestopt. Centrale figuren in
deze operatie: de socialistische
bankier Walter Hesselbach en
de in 1983 overleden vroegere
SPD-penningmeester Alfred
Nau.

Hoewel het wat wrang klinkt

beste dienst die hij de partij
heeft bewezen. Nau heeft zijn
geheimen mee het graf in ge
nomen. De vroegere penning
meester, die had meegemaakt
hoe de Nazi's de partijkas in
Duitsland geplunderd hadden,
verzamelde in volstrekte ge
heimhouding zijn bijdrage.
Zelfs naaste medewerkers en
vrienden hadden er geen idee
van waar Nau de enveloppen
met duizenden marken van
daan haalde die hij voor de
partij verzamelde. De kans is

groot dat veel geld via de Frie
drich Ebert Stichting waarvan
Nau lange tijd bestuurslid was,
naar de SPD vloeide. Gezien
de werkwijze van Nau, die in
het begin van elk jaar zijn
oude agenda vernietigde, lijkt
het uiterst twijfelachtig of de
Justitie nog ooit het definitie
ve bewijs van malafide prak
tijken zal kunnen leveren. On
getwijfeld zal Hesselbach, net
als andere SPD-prominenten,
proberen zich te verstoppen
achter de overleden penning
meester.

De liberalen hebben al geroe
pen om een parlementaire on
derzoekscommissie. De SPD
heeft prompt laten weten daar
geen bezwaar tegen te hebben,
mits ook de verwante stichtin
gen van andere partijen wor
den onderzocht. Dit zal de ani
mo waarschijnlijk wel vermin
deren. Overigens hebben de
Duitse politieke partijen geen
malafide omweg meer nodig
om aan geld te komen. Bedra
gen van bedrijven aan partijen
zijn nu fiscaal aftrekbaar.

'|E VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR

1.34 I

Brug
te water

De Belgische Justitie
stelt een onderzoek in
naar de explosie, die
gistermorgen een
brug over het Albert-
kanaal bij Luik deed
instorten. Een aanslag
wordt niet geheel uit
gesloten. De stalen
binten van de brug
bleken niet bestand
tegen de hitte die vrij
kwam bij de explosie
van de gasleiding die
over de brug loopt.
Persoonlijke ongeluk
ken hebben zich niet
voorgedaan, maar de
ravage is groot. Het
Albertkanaal zal niet
voor maandag weer
bevaarbaar zijn. Als
er sprake is van een
aanslag hebben de
daders zich waar
schijnlijk vergist in
hun doelwit. Over een
andere brug in de
streek rond Luik loopt
een.NAVO-pijpleiding.

DEN HAAG/PARAMA
RIBO De autoriteiten
in Paramaribo hebben be
schuldigingen in de Ne
derlandse media tegenge
sproken, dat Suriname
moordcommando's heeft
uitgerust om oud-presi
dent Chin A Sen te ver
moorden.

Legerleider Bouterse zei dat
Suriname er geen behoefte
aan heeft om Chin A Sen ook
maar één haar te krenken.
„Chin A Sen vormt voor ons
geen enkel gevaar of bedrei
ging", aldus Bouterse, die er
aan toevoegde dat het al zielig
genoeg is om in het buitenland
te zitten en met weemoed aan

huis terug te denken. Hij ver
onderstelde, dat Chin A Sen
een doelwit zou zijn voor 4de
Amerikaanse CIA, van wie
Chin A Sen volgens Bouterse
geld heeft aangenomen.
De Nederlandse ambassadeur
Van Houten werd gisteren op
het ministerie van buitenland
se zaken in Paramaribo ontbo
den om een nota in ontvangst
te nemen. Naar aanleiding van
de berichten over de moord
commando's wordt Den Haag
gevraagd „het een en ander op
schrift te stellen". Een woord
voerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in
Den Haag merkte echter op,
dat de Nederlandse regering in
het algemeen niet verantwoor
delijk is voor wat er in de
kranten wordt geschreven.

met het bekende BGD-soespoeler. Een bepaal
de hoeveelheid ervan liet hij in de fles vallen,
waar het bliksemsnel oploste in de dubbelge-
brande Koetsier. De drank was dus al gauw
weer even helder als voorheen. „En nou de kurk
er weer op," grinnikte Sjeems. „En wel zó, dat
baas Pjotr straks niet ziet, dat er mooi geknoeid
is met zijn Koetsier. Hij zal er verder ook niet
veel van merken, want soespoeier is smakeloos
en laat geen nadelige gevolgen na."

Nog geen vijf minuten later was agent 009 ai
weer op weg naar de smidse, waar een boze
Pjotr Verholen hem al stond op te wachten. „Je
bent wel een beetje lang weg gebleven, hè?" zei
hij snijdend. - „Dat komt zó, baas," antwoordde
009. „Ik heb ruzie gehad onderweg. Twee kerels
vielen me aan, maar ik heb ze goed op hun kop
gegeven."

de rest," grinnikte Sjeems Pond.
de brug van de Gravendrechtse
het eenzame Rijkhuyzer Bos bin-
ik wel een mooi stil plekje om
drankje voor baas Pjotr te gaan
hij. „Een speciale BGD-
van „soespoeier". Eén
is voldoende om minstens twee
soezen in een diepe, gezonde
een bankje tussen het struweel be-
Pond nu met zijn voorbereidingen,
zal dan blijken met welke handige
de geheime agenten van de BGD
Want eerst begon Sjeems een
ichtig, met zorg en.... onzicht-
Vervolgens schroefde hij de
linkerschoen, zodat er een holle
werd, die helemaal gevuld was