CDA wil snijden in voorzieningen dagjes mens Greenpeace wil Antarctica ywaren van Sploitatie Geld per traditie inzet conflicten NOS en KNVB Imels A Le Corbusier-gebouw in Moskou gerestaureerd KONINKLIJK HUIS Leraren Nederlands willen minder lesuren Kopjes geven Dagboek van een ^JENLAND Qeid&eQowumt DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1985 PAGINA 3 ^ögeerbuisbaby transport eicel ERDAM In het Rotterdamse (ziekenhuis is gisteren een voor land bijzondere reageerbuisbaby jn. De oorspronkelijke eicel is wel- f in het ziekenhuis operatief ver- maar bevruchting en de eerste en hebben na eiceltransport ver bis in het fysiologisch laboratorium recie Erasmus-universiteit plaatsge- ,roePf» en de embryo-transplantatie in van academisch Ziekenhuis Rotterdam elijk* Het betreffende echtpaar is veer- t tefar on8ew'kI kinderloos gebleven, ekenhuis gaat aan staatssecretaris er Reijden (Volksgezondheid) toe- ^'"ling vragen om de eiceltransporten evisijen voortzetten. (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG De problemen tus sen NOS en KNVB over het uitzen den van samenvattingen van voet balreportages zijn niet de eerste in hun soort. In het verleden is het meermalen voorgekomen dat de twee organisaties met elkaar over hoop lagen, meestal met een voor de hand liggende inzet: geld. In januari 1982 bleken de twee partijen het oneens over de vraag of de NOS niet alleen voor televisie- maar ook voor ra dioreportages zou moeten betalen. Door de radioreportages in het programma „Langs de Lijn" zouden volgens de KNVB min der toeschouwers naar de wedstrijden ko men. De NOS heeft zich altijd beroepen op het principiële recht van vrije nieuws garing en wilde niet betalen. In een pro cedure voor de Amsterdamse rechtbank kreeg de KNVB gelijk. „Vrijheid van nieuwsgaring geeft de omroep geen aan spraak op het kosteloos gebruik maken van andermans prestatie", oordeelde de rechter. De NOS betaalde voor het seizoen 81/82 1,3 miljoen gulden. In mei wilde de NOS een bedrag van de KNVB terug hebben. Door de nieuwe re clamebepalingen van de overheid kon de omroep sommige wedstrijden helemaal niet uitzenden en van diverse andere niet meer dan drie minuten. Omdat de NOS voor langere uitzendingen had betaald en de KNVB de clubs niet voldoende tot me dewerking had aangespoord, eiste de NOS een vergoeding. Zo ver is het nooit geko men; beide partijen wilde de zaak niet op de spits drijven. In januari 1983 bereikten NOS en KNVB na lang onderhandelen overeenstemming over een regeling voor het uitzenden van flitsen en samenvattingen op televisie. De NOS betaalde 3,5 miljoen gulden voor de periode tot gisteren en kreeg daarvoor wat radio betreft het recht flitsen te ver zorgen vanaf het begin van de tweede helft. Baby gestikt in speelgoed ST.PHILIPS- LAND In het Zeeuwse plaatsje St. Philipsland is gisteren een vijf maanden oud jon getje gestikt in zijn speelgoedbeestje. De baby, die lag te slapen, heeft vol gens de politie ver moedelijk tijdens het omdraaien een pootje van het speelgoedbeest in zijn keel gekregen waardoor hij is ge stikt. iagenr- ^^ondwana", de laatste aanwinst van Greenpeace, afge- n N!aan de kade van de Amsterdamse haven. De* ïsten heek Laarc a^J*ERDAM Green- vertrekt zaterdag se^ met haar nieuwste ^jflgnst, de zeesleper tsj5wana"f vanuit Am- im naar Antarctica tar een basiskamp in Iten. Vier leden van internationale mi- ►epering verblijven ar op de barre ijs- om wetenschappe- nderzoek te doen en e aandacht te vesti- p het ecologische be- _/an dit nog ongerep- ïge jitinent. Greenpeace ïbie»; namelijk, dat ook terïfctica en zijn dieren- P^ten prooi zullen val- ^n economische ex- tet e ■And "dt gs woordvoerster Lies k vu is er momenteel nog stVeel mis op Antarctica, oud$t zou snel kunnen ver- n dej. Als voorbeeld noemt ok inleg van een landings- S<3>or de Franse regering. op i baan te realiseren zijn ■le i^nden met dynamiet op- en daarmee vlogen n hefe pinguïns, vogels en roeride lucht in. angSica is min of meer ver- tem|ver zestien landen die al zij claim op een bepaald ar. 1 hebben (Nederland is an, iverigens niet bij). In jft nlde deze groep het A'n- Verdrag in werking, !^S>udt dat het continent b (gebruikt mag worden j} ^reedzame doeleinden. 9 iftig jaar, in 1991 dus, Iji inhoud van het ver- b ahter gewijzigd worden. 9 i Die vernieuwing van het ver drag is één van de grootste zorgen van Greenpeace. De zuidpool is militair-strategi sche van steeds groter belang geworden. Bovendien heeft onderzoek uitgewezen dat enorme hoeveelheden aardgas en aardolie onder het ijs en in het omliggende continentaal plat te vinden zijn. Greenpea ce acht het niet ondenkbaar dat met name de visvangst en exploratie van olie en gas een hoge vlucht gaan nemen. Op dit moment vissen met name de Sovjet-Unie en Japan al in tensief op de zogeheten krill, een garnaalsoort die van groot belang is voor de visstand in de oceanen. Afgezien van deze verstoring van het eco-systeem, vreest Greenpeace regelrechte mi lieurampen als daadwerkelijk naar olie en gas geboord gaat worden. Een omvangrijk olie- lek zou het toch al kwetsbare milieu in een groot gebied de nekslag kunnen geven, aldus Greenpeace. Bovendien heeft de komst van meer mensen aléén al een slechte invloed op het milieu aangezien afvalstof fen door de zeer lage tempera turen (tot 58 graden onder nul) nauwelijks afgebroken wor den. De vier leden van de Green- peace-expeditie willen vooral de invloed van mensen op de flora en fauna onderzoeken. Tenslotte wil Greenpeace me dezeggenschap in de zogeheten Consultatieve Vergadering, .de bijeenkomst van de landen met claims op het gebied. Want wie geen claim heeft, heeft niets te zeggen over dit stuk werelddeel. „Het wordt tijd dat daar verandering in komt", aldus Greenpeace. ijsje verdronken op vexjaarsfeest i< JpEN Een verjaarspartijtje in het recreatiepark Het a3eld bij Wierden is gistermiddag fataal afgelopen voor de nje Annemieke Waalderink uit die plaats. Met een paar ^nneties was ze naar het park gegaan om daar te spelen, aónd half vijf was het meisje opeens spoorloos. Omdat ze {$st bij het water was gezien, werd een duikteam ingezet, a.» het ontzielde lichaam enige tijd later aan op de bodem "vijver. jgant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags i $4.00 en 15.00, telefoonnummer 071-122248 en uw krant 2jog dezelfde avond nabezorgd. (Van onze parlemenaire redac tie) DEN HAAG CDA-lei- der De Vries wil de ko mende regeerperiode snij den in de gemeenschaps voorzieningen. De koop kracht van ambtenaren, uitkeringstrekkers en trendvolgers wil hij echter op peil houden. De collectieve sector moet vol gens De Vries worden ver kleind door „minder belangrij ke" gemeenschapstaken af te stoten. Hij schrijft dat in een vandaag verschenen artikel in het economenblad ESB. In welke voorzieningen hij wil snijden wordt niet duidelijk. De CDA-leider wil het beleid van het kabinet-Lubbers in hoofdlijnen voortzetten. „Een breuk in het beleid zou een negatief effect hebben op het de laatste jaren sterk gegroeide vertrouwen van het buiten land in onze economie", meent De Vries. Hij pleit echter wel voor „het verleggen van ac centen": - minder bezuinigen in de col lectieve sector, maar toch nog minimaal twee procent van het nationaal inkomen in vier jaar; - op peil houden van de koop kracht van ambtenaren, trend volgers en uitkeringstrekkers; - de sterkere gulden gebruiken om de rente te laten dalen, wat een gunstig effect kan hebben op de bestedingen; - alles doen om meer particu liere bestedingen uit te lokken die de economische groei kun nen opkrikken. Bij dat laatste denkt De Vries vooral aan het sluizen van voor het bedrijfsleven bedoel de WIR-premies naar de bur gers, door de opbrengst (rond vijf miljard gulden) geleidelijk om te zetten in belastingverla ging. Ook zou een deel kun nen worden gebruikt voor het verhogen van overheidsinves teringen. In beide gevallen kan afzetgroei het verlies aan WIR-gelden voor het bedrijf sleven compenseren, meent hij. Het bevorderen van de consumptie door het financie ringstekort minder te laten da len wijst De Vries af. Hij benadrukt dat verminde ring van het overheidstekort een onwrikbare doelstelling moet blijven. De CDA-leider erkent dat de daartoe noodza kelijke ombuigingen de groei afremmen. Een even groot remmend effect wordt veroor zaakt door de daling van de gasinkomsten die volgend jaar gaan optreden. Al met al zal het dus moeilijk worden een groei van meer dan twee procent te bereiken en die is hard nodig om de werkloosheid terug te dringen. Daarom blijft de CDA-leider de noodzaak van arbeidsher verdeling benadrukken. Ook hier zou echter een accentver schuiving moeten optreden: van looninlevering voor kor ter werken naar looninleve ring voor werkgelegenheid. Eerste gouden dukaat Staatssecretaris Ko ning van Financiën heeft gisteren, gehol pen door 's-Rijks munt meester De Jong (r), in Utrecht de eerste gou den dukaat 1985 gesla gen. Het is de eerste keer ddt de Staat zelf gouden dukaten uit geeft. Van de dukaat 1985 komen 30.000 exemplaren in omloop, uitsluitend in pracht- kwaliteit. Ze zijn te koop voor 185 gulden per stuk. De Munt wil voortaan elk jaar gou den dukaten slaan. De dukaat heeft geen no minale waarde en is dus geen wettig betaal middel. De waarde is gebaseerd op het ge wicht, 3,494 gram en het goudgehalte van 983/1000. In de toe komst worden ook dubbele dukaten gesla gen. Fokker-motor faalt in „eendentest' SCHIPHOL De nieuwe Rolls Royce-motor, die Fokker wil gebruiken voor zijn nieu we toestel F-100, is niet onge schonden door de zogeheten „eendentest" gekomen. Bij het gelijktijdig naarbinnen schie ten van drie eenden, is een schoep van de turbine afgebro ken, zo heeft een Fokker- woordvoerder vanmorgen meegedeeld. De eendentest bestaat eruit dat drie in plastic verpakte dode vogels met een kanon in de draaiende motor worden ge schoten. Volgens de voor schriften moet de motor dan nog dertig minuten aan de praat blijven. De nieuwe Rolls-motor beschadigde ech ter, waardoor een belangrijk verlies van motorvermogen optrad. De fabriek in Enge land ontwerpt nu een ver sterkt schoepenrad. Volgens Fokker leiden de pro blemen met de motor niet tot vertragingen bij het Fokker- 100-programma, dat begin vol gend jaar gaat draaien. Fokker verwacht dat de eerste Rolls- motoren noodzakelijk voor de testvluchten volgens schema medio volgend jaar af geleverd kunnen worden. Onderzoek naar dood jongetje in ziekenhuis SNEEK De officier van justitie in Leeuwarden stelt een on derzoek in naar de dood van de op 29 juli in het St. Antoniuszie- kenhuis in Sneek overleden 4-jarige Erwin Rijpma. Het kind werd na een botsing met een fiets met een beenbreuk in het zie kenhuis opgenomen. Het been werd onder narcose gezet, maar het slachtoffertje bleek daarna niet meer bij bewustzijn te bren gen. Uit onderzoek is gebleken dat de oorzaak van het ongeval een verwisseling van een aansluiting aan de centrale zuurstof- -lachgasvoorziening van een narcose-apparaat is geweest. Het justitie-onderzoek richt zich op de vraag hoe dit mogelijk is ge weest. Door het overlijden van Erwin Rijpma is bij de patiënten onrust ontstaan. "QclcCen ui noen "HfcgENHOpeN OJOEM eüsssfW- O IK ShlAp vteGKEOJIC N'ET Vv/AT 2e en. NOU HEl£ff" Mn vin den. MOSKOU Het massieve gebouw in Moskou dat door de Zwit serse architect Charles Le Corbusier werd ontworpen en dat te genwoordig het rijksbureau voor de statistiek herbergt, wordt als bouwkundig monument gerestaureerd. Het blok gewapend beton is het resultaat van een internationale wedstrijd die Le Corbusier in 1927 won en het is het enige gebouw van zijn hand in de Sovjetunie, al hebben zijn denkbeelden wel invloed gehad op de Russische stadsplanning. Het restauratieproject moet het gebouw geheel in Corbusiers stijl herscheppen, wat betekent dat bijvoorbeeld de houten balken die hier en daar werden gebruikt, in strijd met Le Corbusiers aanwijzingen, worden 16 augustus Prins Claus brengt in het Water loopkundig Laboratorium te Delft een werkbezoek aan het Nederlands Adviesbureau voor Ingenieurswerken in het buiten land (Nedeco). Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven brengen een be zoek aan het ondernemerscen trum „De Nieuwe Fabriek" te Veenendaal. Zij brengen ook een bezoek aan Heratex Veenendaal BV, een kettingstoelbreierij. Havik helpt mosselboeren YERSEKE De mosselboe ren in Yerseke zijn er toch nog in geslaagd dit seizoen een val kenier aan te trekken om de al te opdringerige meeuwen bij de mosselverwaterplaatsen te verjagen. De valkenier zal zijn werk half september aanvan gen en tot het einde van het mosselseizoen half april 1986 bezig blijven de meeuwen schrik aan te jagen, zo heeft een woordvoerder van het Produktschap voor Vis en Vis- produkten meegedeeld. UTRECHT - De leraren Nederlands in het voort gezet onderwijs maken zich ernstige zorgen over de toenemende verzwa ring van hun taak waar door hun leerlingen scha de lijden. De docenten verlangen van minister Deetman dat hij voor een vermindering van hun le suren met 20 procent zorgt. Alleen zo krijgen zjj de tijd te werken aan zaken die ook bij het lesgeven behoren, maar nu nog in het gedrang komen. Dit blijkt uit een vanmiddag gepubliceerd onderzoek dat een werkgroep van „veront ruste neerlandici" heeft inge steld. De werkgroep meent, dat als er op korte termijn geen maatregelen worden ge nomen ter verlichting van de taak van vooral eerstegraads docenten Nederlands, de situa tie volstrekt uit de hand zal lo pen en veel leerlingen bij het verlaten van de middelbare school onder meer onvoldoen de schrijfvaardigheid bezitten. De leraren komen niet toe aan individuele begeleiding van zwakke leerlingen, het zitting nemen in commissies of werk groepen en het bijhouden van de vakliteratuur. Volgens de werkgroep leert vergelijking met het buitenland dat docen ten moedertaal in andere lan den veel minder lessen geven dan hun Nederlandse collega's. In het voetspoor van honderdduizenden landgenoten trekken onze verslaggevers er nog steeds in eigen land op uit. Van noord naar zuid en van oost naar west doorkruisen zij onze lage landen om dagelijks een zeer per soonlijke impressie ge ven van zomers tijdver drijf. Soms valt er voor wie nog vakantie heeft een waardevol le tip voor een dagje uit aan over te houden. Wie gaat met dagjes mens Piet Snoeren kij ken hoe verliefde gie ren het doen „Nou, als die verliefd zijn, ben ik het ook", zegt het ene grijze dametje tegen het an dere. „Wij moesten vroeger van onze ouders ook zo braaf naast elkaar zitten als we een vrijer op bezoek hadden, maar wij keken elkaar ten minste aan". Verliefde gie ren, daar had deze dagjes mens zich machtig veel van voorgesteld. Te meer omdat het hier een ander soort be treft de Negev oorgier die praktisch uitgestorven is. De meest bedreigde dieren op aarde zijn ze. Onder zulke omstandigheden wordt er van de liefde extra werk ge maakt, zou een mens ver wachten, afgaande op wat zijn eigen reacf/e zou zijn, wanneer hij met een verte genwoordiger van het andere geslacht op een onbewoond eiland zou zitten in de weten schap, dat het de laatste kans was. Voor gieren geldt dat kennelijk niet. „Parkieten, die kunnen pas vrijen", zegt het ene dametje verlekkerd. „En pauwstaar tjes", vult het andere dametje aan. Mijn man had pauw- staartjes. Hij is al weer twee jaar dood, de stakker". Het ene dametje knikt begrij pend. „De mijne al tien jaar; ik kan het nog steeds niet ge loven zegt ze. Dametjesleed. De twee gieren die het heb ben aangericht, blijven bewe gingloos voor zich uitstaren, niet eens onaangedaan, maar gewoon dom. Men vindt ze in Burgers' Dierenpark, bij de ingang meteen linksaf, langs het kooienstraatje naar het res taurant. Deze zoölogische tuin heeft wel vaker iets bij zonders denk aan de com mune van chimpansees waarover Bert Haanstra die spraakmakende televisiefilm heeft vervaardigd, of, meer recent, aan de twee wolven- weesjes die door een zogende moeder uit een andere roedel als haar eigen worp werden geadopteerd (hetgeen weten schappers de hoop heeft ge geven, dat er via de inbreng van nieuw bloed eindelijk een doorbraak kan worden geforceerd bij de aan ernstige inteeltvormen lijdende popu laties van het type dieren tuin wolf). Maar de verliefde Negev oorgieren zijn wel heel bijzonder, al ziet een be zoeker er het bijzondere niet aan af. balts van dit nietige dier een ballet van oogstrelende gratie, waarin de beide part ners, hoog oprijzend uit het water, de halzen gestrekt, een aureool van veertjes rond en boven de spitse snavel, spiegelbeeldig bewegen alsof ze gedirigeerd werden door een metronoom. Gedanste minnepoëzie. Futen, dat zijn de Romeo's en Julia's van het dierenrijk. Nog twaalf Er bestaan op de wereld nog slechts 12 Negev oorgieren: één wild paar in de gelijkna mige woestijn, acht exempla ren in een Israëlisch onder zoeksinstituut en nu dus het koppel in Burgers' Dieren park. Als dat niet zeldzaam is. Over de vrouwelijke helft van het duo beschikken ze in Arnhem al langer, maar dat het om een Negev oorgier ging, was iedereen ontgaan, totdat er in een vakblad een artikel over de met acute on dergang bedreigde soort ver scheen. Toen besefte men ook met ontzetting, dat men enkele jaren geleden per on geluk een mannèlijke Negev oorgier aan Antwerpen moest hebben overgedaan. Dit dier is met haastige spoed teruggevraagd en dat ging goed, want zie: een romance is opgebloeid, althans wat daar bij gieren voor door moet gaan. Drietenige lui aards doen het minder sloom. Waaraan ontleent dieren park-bioloog drs Joep Wen sing eigenlijk de zekerheid dat hier iets moois ontloken is?, wil de ontgoochelde dag jesmens weten. Nou: de twee dieren verdragen elkaar en dat is voor gieren al heel wat. Ze zitten naast elkaar op een tak in plaats van elkaar met krombek en klauw naar het leven te staan om iedere homp slachtafval, die ze krij gen toegeworpen. Straks, eind september, gaan ze el kaar misschien kopjes geven, in oktober beginnen ze el- kaars verenpak te verzorgen en in december slaan ze geza menlijk aan het bouwen van een nest, waarop in januari het ei moet volgen, een Ei met een hoofdletter, het eer ste ei van een Negev oorgier in een dierentuin. Hoe ongelijk blijft alles on dertussen verdeeld. Neem het voorbeeld van de fuut. Ongemeen prachtig is de Machtig epos Vergelijk daarbij de Negev oorgier. Mooi zijn ze toch al nauwelijks, zij het, dat ze ten minste niet die kale, rooie kop van hun neven en nich ten uit Afrika hebben. Maar ze zijn wel groot. Ze kunnen, zich qua reusachtigheid me ten met de condor, die keizer van het Andesgebergte. Een lichaamsgewicht van 14 kilo bereiken ze, en om zo'n klomp vlees van de grond te krijgen, hebben ze een span wijdte van 4 meter ontwik keld. Men stelle zich de sen satie voor van een Negev oorgier, die met deze majes teitelijke wieken op de ma nier van de fuut aan het balt sen zou slaan. Een machtig epos van passie zou dat ople veren. De amoureuze kracht meting tussen Samson en De- lila. Maar nee, het beest geeft kopjes. Omdat een dagjesmens de tijd aan zichzelf heeft, wil hij gelijk ook het naadje van de kous weten. Dat twee verlief de oorgieren als Droogstoppel en Nurks naast elkaar op een tak zitten, goed. Maar waar aan denken ze daar op die tak als ze niet aan elkaar denken? Wat gaat er dan door die houten koppen heen? „Helemaal niets", ver moedt dierenpark-bioloog Wensing. „De mensen ver wijten me wel eens dat die dieren er uit verveling zo zielloos bij zitten, maar in de natuur doen ze precies het zelfde. Alle roofvogels eigen lijk, ook onze eigen, inheem se buizerd of kiekendief. Er bestaat geen rustiger dier dan een roofvogel. De mensen denken dat ze altijd aan het roven zijn, maar in werke lijkheid gaan ze alleen op jacht als de behoefte daar is. Voor de rest zitten ze uren lang op een paaltje. Het zijn eigenlijk saaie donders". „Een wetenschappelijke me thode om te achterhalen, wat er in de kop van zo'n oorgier omgaat, bestaat niet, nee. Die bestaat er al nauwelijks voor de mens. Maar ik heb het idee dat gieren waarschijnlijk een groep stommelingen zijn. Ze hebben, ook maar weinig intelligentie nodig. Ze laten zich leiden door het toeval. Ze cirkelen wat rond totdat zich een prooi aandient. Dan strijken ze met veel bombarie neer, jagen iedereen in de buurt weg en vreten hun buik vol. Ert*vervolgens gaan ze weer ergens zitten niks doen. Je hebt heel pientere vogeltjes, hoor, die altijd in de weer moeten zijn. Kool meesjes kunnen soms ver bluffende uitvindingen doen en ze zijn nog in staat ook om die cultureel, op hun soortge noten dus, over te dragen. Of puttertjes. Om maar te zwij gen van papegaaien". „Intelligentie zit hem niet in de grootte van de hersenen, het zit hem in het aantal her- senplooien. Oorgieren heb ben ondanks hun hersenom- vang weinig strategie in hun gedrag. Ze komen ook maar weinig in een situatie, waarin ze hun verstand zouden moe ten gebruiken. Juist daarom worden ze zo oud, wel vijftig tot zestig jaar. Als u die twee verliefde oorgieren daar niks ziet zitten doen, moet u maar denken: ach, het zijn dieren die heel weinig eisen stellen aan zichzelf". PIET SNOEREN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 3