Derde deel studenten
mag naar tweede fase
mens
l Truckers voor Afrika
al in grote problemen
dagjes
krimpen
Konvooi geplaagd door mankementen
KONINKLIJK
HUIS
Nieuwe verzekering
kost particulieren
miljoenen per jaar
Dagboek
van een
^NENLAND
Ceidóc Qowuvnt
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1985PAGINA3
kswagen-dealer
Iwit van actie
ER
eid
RDAM Uit woede over de
•idspolitiek in Zuid-Afrika heb-
jnbekenden gisterochtend een
e ravage aangericht bij een
iragen-dealer in Amsterdam. De
i winj vernielden vijf kolossale ruiten
aantiten zwarte ver^ en schadelijke
npf naar binnen op nieuwe auto's
mowroom. De schade loopt in de
iele rnzen(jen guldens. In een anonie-
'an arjsverklaring zeggen de actievoer-
icht i$t ze bewust zo groot mogelijke
1 hebben aangericht, omdat
wofaSen 'n en opnieuw
investeringen in Zuid-Afrika
(edaan.
Zodra de lan
taarns langs de
weg Leerdam-
Geldermalsen
aan gaan, kiezen
twee ooievaars
elke een paal uit
om de nacht
door te brengen.
Een raadselachti
ge manier van
doen, want warm
worden ze niet
van deze koud
licht-lampen.
Hond niet dol
TILBURG De
herdershond die za
terdag in Tilburg
een politieauto be
schadigde, waarna
die uit vrees voor
hondsdolheid werd
afgezonderd, blijkt
niet hondsdol. Het
dier was slechts
„door het dolle
heen". Dat heeft on
derzoek uitgewezen.
De eigenaar van de
hond, die behalve de
politieauto ook nog
een andere auto had
aangevallen en be
schadigd, heeft zich
intussen gemeld.
Miljoenenlijntje
blijft voorlopig
HEERLEN Het zogeheten Miljoe
nenlijntje in Zuid-Limburg zal de eerst
komende vijf jaar zeker gehandhaafd
blijven. Aanvankelijk was de NS van
plan de spoorverbinding Valkenburg-
Simpelveld-Kerkrade-Heerlen op te
heffen. Onder druk van de Limburgse
Tweede-Kamerleden Hummel (PvdA)
en Van Rey (VVD) en de Vervoers-
bond FNV heeft de NS nu anders be
slist. Ook na de elektrificatie van een
gedeelte van de miljoenenlijn Heerlen-
-Kerkrade zal een dieseltrein van
Kerkrade via Simpelveld naar Valken
burg blijven rijden. De spoorweg dankt
zijn naam aan het feit dat de lijn des
tijds een miljoen gulden per kilometer
heeft gekost.
de i
oopsj*
•ederst
t in dj
n, m(
stten
Op het minis-
^,an Defensje bestaan
beveh om de Marine in te
urs hn. Hiertoe zullen een
ledrijl schepen worden ver-
c jn (j zes fregatten van de
om?eiJk~k'asse en een aan-
s' ldaard fregatten van de
aerklasse. De verkoop
schepen is nodig gezien
lek°rt van een
u j gulden op de begroting
Wine. Ook de bestelling
•gelijiee nieuwe Orion-vlieg-
i in droor de marine staat op
doen?t- Voorts wordt beke-
n plaj voorraden munitie
niet
ast kunnen worden,
ainist
rpnt I" on,van9®n Bel tussen 18.0
LC,U zaterdags tussen 14.00 en 1
is daf00"™ 071-'22248 en uw I.
j dezelfde avond nabezorgd.
ian h
ZOETERMEER Dertig
procent van de studenten
die de eerste fase van hun
universitaire studie heb
ben afgesloten zal naar
een tweede-faseopleiding
kunnen doorstromen. Dit
blijkt uit het wetsontwerp
dat minister Deetman van
Onderwijs en Weten
schappen bij de Tweede
Kamer heeft ingediend.
denten in het kader van de
twee-fasenstructuur hun doc
toraal examen behalen. Van
hen kunnen er jaarlijks 2.000
een vervolgopleiding tot basis
arts, tandarts, dierenarts of
apotheker volgen, 1.000 stu
denten worden tot de lerare
nopleiding toegelaten en 1.500
afgestudeerden kunnen zich
verder bekwamen tot tech
nisch ontwerper of onderzoe
ker als zogenoemde assistent-i-
n-opleiding (AIO).
In 1986 zullen de eerste stu- Deetman en zijn collega van
Economische Zaken hebben
bovendien tot 1990 in totaal
150 miljoen gulden uitgetrok
ken als startsubsidies voor an
dere specifieke beroepsoplei
dingen in de tweede fase. Deze
opleidingen worden uiteinde
lijk geheel bekostigd door de
deelnemers of hun werkge
vers. Gepromoveerden die in
het wetenschappelijke onder
zoek opvallende kwaliteiten
blijken te bezitten kunnen zich
op rijkskosten nog verder ont
wikkelen. Zij kunnen in dat
geval in aanmerking komen
voor een zogeheten fellowship.
Vanaf 1990 zullen jaarlijks on
geveer 60 „fellows" worden
aangesteld voor een periode
van vijf jaar.
Voor de assistentplaatsen ko
men zowel afgestudeerden van
het wetenschappelijk onder
wijs als van het hoger beroeps
onderwijs in aanmerking.
AIO's die van een hbo-oplei-
ding komen, zullen zo ook
kunnen promoveren. De
AIO-opleiding tot onderzoeker
of ontwerper wordt geleidelijk
ingevoerd. Voor volgend jaar
is daarvoor 18 miljoen gulden
beschikbaar, oplopend tot jaar
lijks 208 miljoen vanaf 1991.
Onderwijsspecialist J. Wallage
van de PvdA-fractie in de
Tweede Kamer, noemde het
percentage van dertig dat naar
de tweede fase van het univer
sitair onderwijs kan doorstro
men volkomen willekeurig.
„Als je zegt dat eenderde van
de studenten maar door mag,
betekent dat dus dat tweeder
de van de universiteit af
moet".
'ir,
p
SS
to
r tNCHEN In een
er van irritatie en ver-
{^enheid is het konvooi
JJchtwagens van de
de plland Duck Club"
e^morgen begonnen
hei de Brennerpas, één
n a de zwaardere etap
pen, uit de rit naar Soe-
evh. Tegenslag en one-
Jrdeheid hadden er zon-
al toe geleid dat
jge chauffeurs het kon-
>i de rug toekeerden.
it van Zon uit Breda
R; terug naar huis ter-
de enige chauffeur
woestijnervaring,
cus Gerlich uit Arn-
nu op eigen houtje
Soedan koerst.
tuss« vele uren sleutelen aan
allerlei defecten vaak in
de stromende regen arri
veerde het 18 wagens tellen
de konvooi zondagavond in
het Duitse plaatsje Brilon,
waar de Duitse zustervereni
ging een festival had georga
niseerd. Dodelijk vermoeid
kwamen de Hollandse truc
kers daar binnendruppelen
enkelen hadden de laatste
paar honderd kilometer zon
der licht moeten rijden.
Eenmaal in Brilon, stapelden
de moeilijkheden zich verder
op. Er bleek geen overnach
tingsmogelijkheid voor fami
lie en' kennissen die naar
Brilon waren gekomen. De
beloofde warme maaltijd be
stond uit slechts een braad
worst met brood. Toen 's-
ochtends ook nog een karig
ontbijt geserveerd werd, ex
plodeerde een aantal chauf
feurs. Vijf vrachtwagenrij
ders bezwoeren dat het wel
welletjes was. Henk Funcke
uit Cuijk was zelfs zo boos,
dat hij dreigde de politie in te
schakelen „om dit schroot
van de weg te halen".
Vuist op tafel
Die ochtend eisten en kregen
de chauffeurs een bijeen
komst met de konvooileiding,
waarbij flink met de vuist op
tafel werd geslagen. De
chauffeurs vonden dat het
konvooi beter moest worden
geregeld. „Als een wagen
stuk is, moeten we hem op
slepen en 's avonds repare
ren en niet steeds staan te
wachten, want dat kost veel.
te veel tijd", was de redene
ring. Na een verhitte verga
dering, waarbij konvooileider
Willem Woudenberg beter
schap beloofde, kwamen drie
van de vijf chauffeurs die
naar huis terug wilden gaan,
op hun beslissing terug.
Nadat zondag de hele dag
aan de wagens was gesleu
teld, begon het konvooi tien
uur 's avonds aan de tweede
etappe van de reis, richting
München. Die bestemming
werd gisteren ook gehaald,
waarna het de bedoeling is
vandaag de Brennerpas te
nemen. Zaterdag moeten de
deelnemers aan het konvooi
in Rome op het vliegtuig
naar Afrika stappen. Dat be
tekent wel dat de vrachtwa
gens alvorens ze worden ver
scheept één of twee dagen in
Salerno moeten achterblij
ven. Maar konvooileider Wil
lem Woudenberg heeft al
toegezegd dat hij op de
vrachtwagens zal passen om
te voorkomen dat de „oudjes"
geplunderd worden, nog vóór
ze in Soedan arriveren.
MARTIJN HOVER
'bst na een
oosvakantie in
;ekuin Afika
l Inht koningin
7-33r gisteren in
sterdamse
X m/
ipteiimcongres
}it ISI. een
ïïtionaal
|ut voor
ilek.Ter
i ikoming kreeg
J Jstineen
i it bloemen
Jjoden. De 45e
i 5van het
1 {rdjarïgelSI
i Jeopend door
er Van
i {nne.
Koninklijke agenda
14 augustus
Koningin Beatrix woont de start
bij van de zeilrace voor superca
tamarans voor de kust van
Scheveningen. De zeilrace wordt
georganiseerd onder auspiciën
van de Europese Commissie. Tot
6 september zullen in de negen
lidstaten andere etappe-plaatsen
worden aangedaan.
Mr. Pieter van Vollenhoven be
zoekt in Veendam de Rijksdienst
voor het Wegverkeer.
Huisdeur Van Thijn dichtgespijkerd
Ongeveer vijftien actievoerders hebben gisteravond met een
groot bord de deur van de ambtswoning van burgemeester Van
Thijn in Amsterdam dichtgespijkerd. Door het gebruik van zeer
grote draadnagels werd nogal wat schade aangericht. De actie
voerders wilden protesteren tegen Van Thijns aangekondigde
bezoek aan Zuid-Afrika, waar hij op verzoek van de Franse groe
pering SOS-Racisme de zwarte verzetsbeweging gaat ontmoe
ten. De tegenstanders van de apartheid die de deur dichtspijker-,
den vinden echter dat geen enkele reis naar Zuid-Afrika mag
worden gemaakt en dat alleen een boycot effect heeft.
UTRECHT De 800.000 verzekerden in het vrijwilli
ge ziekenfonds die, als dé plannen van het -kabinet
doorgaan, zich particulier moeten gaan verzekeren
schieten daar samen 180 miljoen gulden per jaar bij in.
De 120 miljoen per jaar die het Rijk gedurende drie jaar beschik
baar stelt als vergoeding voor degenen die er financieel het
meest op achteruit gaan, is daar al vanaf getrokken. Dat rekent
de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen (VNZ) de Twee
de Kamer voor in een nota ten behoeve van de hoorzitting die
de Kamer over twee weken aan de stelselwijziging wijdt. De ge
middelde premie voor de vrijwillige ziekenfondsverzekering is
nu 165 gulden. Deze zal volgens het wetsontwerp van staatsse
cretaris Van der Reijden (Volksgezondheid) helemaal verdwij
nen. De gemiddelde kostendekkende premie voor de verzeker
den die over gaan naar de particuliere verzekeringsmarkt, zou
per maand neerkomen op ruim 200 gulden per maand. Dat bete
kent voor deze groep een collectieve inkomensachteruitgang
van 250 miljoen per jaar.
Wolffensperger naar Haagse politiek
DEN HAAG Wethouder Wolffensperger (D'66) komt na de
gemeenteraadsverkiezingen van maart 1986 niet terug in Am
sterdam. In plaats daarvan wil Wolffensperger zich kandidaat
stellen voor de Tweede Kamer. De wethouder, die nu belast is
met de media, onderwijs, justitie en herhuisvesting, ambieert
een functie als staatssecretaris in een nieuw kabinet. Wolffen
sperger is acht jaar wethouder geweest.
Universiteit Utrecht heeft illegale zender
DEN HAAG Ambtenaren van het ministerie van WVC zijn
een onderzoek begonnen naar een illegale radiozender op de
Rijksuniversiteit van Utrecht. De zender, Trans studenten radio,
wordt al meer dan een jaar gebruikt om studenten in Utrecht
informatie te geven. De zender zendt ook vergaderingen van de
universiteitsraad uit. Bij WVC noemt men de zender volstrekt
illegaal. Rector-magnificus De Jong steunt de activiteiten van de
zender. Volgens hem wordt zo goede en betrouwbare informatie
aan de studenten gegeven.
In het voetspoor van hon
derdduizenden landgenoten
trekken onze verslaggevers
er deze weken in eigen
land op uit. Van noord
naar zuid en van oost naar
west doorkruisen ze onze
lage landen om dagelijks
een zeer persoonlijke im
pressie te geven van zo
mers tijdverdrijf. Soms
valt er zelfs een waardevol
le tip voor een dagje uit
aan over te houden. Bij de
naam Borssele haalt ieder
een de neus op, maar dag
jesmens Piet Snoeren inha
leerde er met welbehagen
de geur van de Bloemdij-
ken.
Tapijt om
in te bijten
De Nederlandse dijken zijn
een door de dagjesmens ern
stig 'onderschat wingewest
van kommerloos genieten.
Uiteraard slaat deze kritiek
niet op de Deltawerken.
Daarheen weten de rond
vaartboten vanuit Burghsluis
of Zierikzee de weg blinde
lings te vinden. Evenmin
treft het verwijt de Afsluit
dijk. Halverwege dit kunst
werk ligt zelfs de camping
Breezand, al moeten het
merkwaardige as falthazen
zijn die hier pal naast de
vierbaansweg bij wijze van
spreken kunnen koken op
uitlaatgas. Waar het om gaat,
dat is de overgrote rest van
de dijken: bijna 1400 km zee
wering, een afstand van hier
tot Zagreb, helemaal voor de
liefhebber alleen. Er voeren
bijna overal goed berijdbare
B-weggetjes langs, en de dij
ken zelf zijn allertoeganke-
lijkst. Zelden een bordje ver
boden toegang. Afrasteringen
weliswaar, want de groene
glooiingen worden druk be
graasd, maar alom gastvrije
overstapjes en voor wie lui of
slecht ter been is, leidt fre
quent een trap naar de kruin.
Aan de ene kant wadden,
kwelders, verdronken landen
of zomaar de in eindeloze
deining voortklotsende zee
van Willem Kloos. Aan de
andere kant een wedijver
van vergezichten over oud,
nieuw of herwonnen land,
doorkerfd met kerktorens en
voedersilo's die om strijd ge
tuigen van godsvrucht en
winzucht, of gekarteld met
de silhouetten van Gouden
Eeuwse stadjes.
Met de pincet een stukje uit
dit bindweefsel van Neder
land geplukt. De Bloemdij-
ken. Wie kan de zoete ver
lokking van zo'n naam weer
staan? Men vindt ze in wat
aanzienlijk minder poëtisch
„de Zak van Zuid-Bever
land" heet. Richting Goes en
dan afzakken naar Hein-
kenszand. Daar beginnen de
Bloemdijken. Het gebied is in
een kwade reuk komen te
staan door de aanwezigheid
van de kerncentrale in Bors
sele. Maar wees nou eens eer
lijk. Staat de hemel naar het
westen toe niet veel meer in
brand door het rookbrakende
Sloehavengebied? De kern
centrale ademt, daarbij ver
geleken, iets van koele ele
gantie. Zijn koepel zou die
van een sterrenwacht kun
nen zijn. de schoorsteen een
doorgeschoten telescoop. Al
thans op het stuk van hori
zon- en luchtvervuiling zinkt
Borssele in het niet bij de
Sloehaven aan de rechter- en
het Antwerpse industriege
bied aan de linkerhand.
Bourgondisch verleden
Geen actiegroepen vandaag
op de Bloemdijken. Geen leu
zen en protestgezang. Slechts
klokgelui uit Nisse. Of is het
Kwadendamme? De geluiden
dragen hier ver. Nergens is
Zeeland zo mooi, zeggen
landschapskenners. Want
nergens heeft Zeeland zo
fantasierijk geworsteld om
boven te komen. Al in de late
Middeleeuwen is men in de
Zak van Zuid-Beveland be
gonnen met landaanwinning.
Het merendeel van de huidi
ge Bloemdijken stamt uit dat
Bourgondische verleden en
diende om stukken van het
buitendijkse schor in te pol
deren. Met name rond de
zeearm Het Zwake gonsde
het in de jaren 1300-1350 van
de activiteit. De ambachts
heren magistraten die be
stuur en rechtspraak in zich
verenigden stimuleerden
de landhonger waar ze maar
konden. Vaak was het een
kwestie van concurrentie.
Men gunde zich niet eens de
tijd totdat de schorren door
natuurlijke aanslibbing een
redelijke afmeting hadden
aangenomen, maar bedijkte
tegen de klippen op. Zo ont
stonden er piepkleine pol-
ders, tezamen een lappende
ken vormend waarvan de
kronkelingen Bloemdijken
de naden en de zomen zijn.
Kijken naar dit landschap is
blikken in de individualisti
sche ziel van de Zeeuw.
Zie de eerbiedwaardige lin
debomen die als solitaire
wachters de Oude Kamerse
Dijk markeren, de Nieuw-
landse Dijk, de Valdijk, de
Ronde Polder Dijk, de Grote
Pijk. Linden hebben altijd en
overal in Nederland een be
langrijke functie gehad. Ze
dienden als huwelijksboom
of als dorpsboom waaronder
recht werd gesproken. In de
Zak van Zuid-Beveland ech
ter werden ze geplant bij wij
ze van grenspaal. Een florale
variant op het mensonvrien-
delijke „wacht u voor de
hond" zijn deze grenslinden.
Behalve over het individua
listische zeggen ze ook iets
over het gemoedelijke van de
Zeeuwse volksaard. Vlaande
ren, zeggen ze, het boertige
land van Pallieter is vlakbij.
Horizonbreed
Waarom de benaming
Bloemdijken? Omdat ze
zo'n twintig in getal, bij el
kaar vijftig kilometer als
een parel pralen in de kroon
van de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumen
ten. Die beheert de slinger-
linden van de voormalige
zeeweringen nog op de ou
derwetse manier: door begra-
zing met schapen. Geen
kruidje wordt er platgespo-
ten, geen grasje door de blin
de efficiency van de maaima-
chine afgeschoren. Daarnaast
speelt het feit een rol dat de
dijken in de Zak van Zuid-
Beveland dank zij de haast
der ambachtsheren? zijn
opgebouwd uit verschillende
materialen. Zand, klei, veen,
ze komen in allerlei wisseling
voor. Men kwakte op het
schor wat men toevallig
voorhanden had.
Zo ontstond een uiterst geva
rieerd milieu waarin vooral
de bloemrijke kruiden gedij
en. Wat elders talud heet, dat
is hier tapijt geworden, niet
kamer- maar horizonbreed.
Tapijt om in te bijten, zo geu
rig, zo mals. Wie de kwalijke
roep van Borssele negeert en
zich waagt in de weelde van
de Bloemdijken, doet er goed
aan een Flora paraat te heb
ben. Is dat nu marjolein, kap-
pedoren, duizendblad, wilde
peen of koe braam wat hier
groeit?
Ook de Kamerse Kooi kan
uitkomst brengen. De bin-
nenexpositie van deze krui
sing tussen oude schaapsstal
en eigentijds bezoekerscen
trum ziet niets op, langs of
onder de Bloemdijken over
het hoofd. Ofwel de waard
van het 'dorpscafé in Kwa
dendamme biedt zich als
vraagbaak aan. Hij blijkt lid
van Natuurmonumenten te
zijn. Minder zeldzaam wel
licht dan een kroegbaas die
lid is van de Blauwe Knoop,
maar toch. Een waard die al
les van de wollige distel
weet? Het café is dan ook
.,'s Lands Welbehagen" ge
naamd. Hoeveel café's in Ne
derland heten zo? En welk
land in Nederland schept
meer welbehagen dan de
Bloemdijken?
